TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар



Мазмұны - www.topreferat.com.kz

Кіріспе...............

1 Тілдің гендерлік зерттеудің жалпы ғылыми алғышарттары

1.1 Гендер, гендерология және тіл........

1.2 Гендер және жыныс ұғымдары........

2 Хинди тіліндегі ерлер мен әйелдердің сөйлеу әрекетіндегі лексикалық және синтаксистік ерекшеліктер

2.1 Ерлер мен әйелдердің қозғайтын тақырып аясы..

2.2 Аяу, мүсіркеу, жаны ашу мәніндегі сөздердің жыныстар арасында айтылу...........

2.3 Ерлер мен әйелдердің сөз қолданысындағы инвективтік лексика.............

2.4 Коммуникативтік қарым-қатынастағы ым-ишараның

жыныстар арасындағы семантикалық қызметі.....

2.5 Қуануға, таңырқауға және шошынуға байланысты жыныстар арасындағы сөз қолданыстар............

3 Шетелдік гендерлік зерттеулер..........

Қорытынды...........

Пайдаланған әдебиеттер.............

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: 50 бет
Пәні: Соңғы қосылған дипломдық жұмыстар

-----------------------------------------------------------------------------------

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ


Мазмұны

Кіріспе...............................................................................................

1 Тілдің гендерлік зерттеудің жалпы ғылыми алғышарттары

1.1 Гендер, гендерология және тіл................................................

1.2 Гендер және жыныс ұғымдары................................................

2 Хинди тіліндегі ерлер мен әйелдердің сөйлеу
2.1 Ерлер мен әйелдердің қозғайтын тақырып аясы..................

2.2 Аяу, мүсіркеу, жаны ашу мәніндегі сөздердің жыныстар
2.3 Ерлер мен әйелдердің сөз қолданысындағы инвективтік
2.4 Коммуникативтік қарым-қатынастағы ым-ишараның

жыныстар арасындағы семантикалық қызметі.....................

2.5 Қуануға, таңырқауға және шошынуға байланысты жыныстар
3 Шетелдік гендерлік зерттеулер..................................................

Қорытынды...........................................................................................

Пайдаланған әдебиеттер.....................................................................

Кіріспе

Жеке адам статусындағы жеке категориялар – жыныс пен
Ғылыми тұрғыда физиологияда ерлер мен әйелдердің миында өзіндік
Жұмысымның өзектілігі. Жаңа заман лингвистикасы парадигмасы адамды тілдік
Гендер терминін қолдану sexus ұғымының астарында түсінілетін биологиялық
Еркек пен әйелге тән мінез-құлық ерекшеліктері, олардың мәдени-әлеуметтік
Грамматикалық тек (род) категориясын білдіретін ағылшын термині «gender»
Тілдің гендерлік жіктелу факторы - әйел тілі мен
Зерттеу нысаны. Шетелдік ғалымдардың гендерлік зерттеу жұмыстарына сүйеніп,
Зерттеудің мақсаты мен міндеті. Хинди тіліндегі гендерлік аспектілер
Хинди және қазақ лингвистикасындағы гендерлік аспектілерді салыстыру

Мысалдар беру арқылы әйел мен еркектің сөз қолданысындағы
Гендерлік саясат тілде, яғни сөйлеу кезінде жыныстар арасында
Жұмыстың ғылыми жаңалығы. Гендерлік лингвистика хинди тіл білімінде
Ерлер мен әйелдердің психологиялық ерекшеліктеріне, қызығушылығына, қоғамдағы рөліне,
Әйелдердің отбасындағы орнына қарай жаны ашу, мүскіреу, аяуға
Сезімнің түрлі қырына байланысты ерлер мен әйелдер қуанғанда,
Ерлер мен әйелдердің сөз қолданысында бағалауыштық лексика есім
Сөйлеу процесінде ойын жеткізу мақсатында болатын сөйлем құрау
Бала тәрбиесінде баламен қарым-қатынас жасауда ата-ана өзіндік ерекше
Зерттеудің әдістері. Зерттеу барысында келесі әдіс-амалдар пайдаланылды:

Мысал беру арқылы лигвистикадағы жыныстар арасындағы сөз қолданысын
Салыстыру тәсілі арқылы айырмашылықтарын анықтау

Сәйкестік мәселесін қарастыра отырып, ерекшеліктерін көрсету

Зерттеу жұмысына қолданылған материалдар. Диплом жұмысымның тақырыбына сай,
Зерттеудің теориялық және практикалық маңызы. Хинди тіліндегі гендерлік
Диплом жұмысының құрылымы. Диплом жұмысы кіріспеден, негізгі бөлімнен,
Бірінші тарауда тілдің гендерлік зерттеудің жалпы ғылыми алғышарттары,
Екінші тарауда ерлер мен әйелдердің сөз қолданыстарындағы ерекшеліктеріне
Үшінші тарау шетелдік гендерлік зерттеулерге арналған. Себебі жұмысымның
Жалпы диплом жұмысы хинди тілінің гендерлік саясатына ғана
Шетелдік лингвистикалық гендерлік зерттеулер сол зерттеліп жатқан тілдегі
1. Тілдің гендерлік зерттеудің жалпы ғылыми алғышарттары

1.1. Гендер, гендерология және тіл

Жыныстарға қатысты сөйлеу үлгілерін зерттейтін ғылым – гендерлік
Психологиялық құбылыстар (түйсік, қабылдау, сезім) сөйлеу процесіне тікелей
Гендерология – қазіргі ғылым жүйесінде ерекше қарқынмен дамып
Гендер ұғымы 20-ғасырдың 80-жылдарынан бастап ғылыми қолданысқа еніп,
Саяси әлеуметтік жағдай – қоғамдық қатынастардың өзгеруі мен
Лингвистикалық жағдай – структурализмді сынға алу,
Философиялық жағдай – таным теориясының жаңа бағыт алуы,
Гендер мәселесін ғылыми тұрғыда зерттеп, тіл біліміне жаңа
Гендерология ғылым ретінде енгізілсе, соның ішіне гендер мен
1.2 Гендер және жыныс ұғымдары

Гендер тіл біліміне еніп, прагматикалық және антропобағыттық сипат
1) Биологиялық , яғни жалпы мағынасы, жыныс
2) Әлеуметттік мағына, бұл жерде жыныс термині әлеуметтік
Қоғамның жыныстық жіктеліміне байланысты жазылған еңбектердің бірталайы гендер
Гендер термині ағылшын тілді ортада пайда болғандықтан, сол
Бірқатар зерттеушілер жыныстың мәдени-әлеуметтік рөлі туралы айта отырып,
Терминдік түсінбестіктердің туындауының тағы бір себебі: зерттеу еңбектердің
Алайда гендер терминінен гөрі туынды сөздер (Гендерлік зерттеулер,
Зерттеушілердің пікірінше, әйелдер мен ерлердің биологиялық айырмашылығынан гөрі,
Н.А.Пушкареваның пікірінше, гендер – бұл әлеуметтік тәртіптің жүйелі
Бірінші тәсіл – гомология (сәйкестілік) парадигмасы бойынша, гендер
Екінші тәсіл – аналогия (ұқсату) парадигмасы бойынша, гендер
Үшінші тәсіл – гетерогенді (әр текті) парадигмасы
Гендер мен жыныстың лингвистикалық сөздіктерде мағынасын табу жөнінде
2 Хинди тіліндегі ерлер мен әйелдердің сөйлеу әрекетіндегі
2.1 Ерлер мен әйелдердің қозғайтын тақырып аясы

«Ерлер-Марстан, әйелдер-Венерадан» кітабының авторы Колифорниялық жазушы Джон Грей
Бұл табиғи процесс осы күнге дейін жыныстар арасында
Ғылыми түрде зерттелінбесе де, күнделікті өмірде бұл ерекшелік
Жалпы Үндістан ерлер мен әйелдердің қозғайтын тақырып аясын
Ерлер мен әйелдердің қызығушылығына, эмоционалдылығына, отбасындағы атқаратын рөліне
Тағы айтып кететін жайт, Үндістанда бір жыл шамасында
Үнді әдебиетінде әйел мен еркек теңсіздігі жайлы шығармалар
Үнді қоғамындағы әйелдің қиын жағдайы туралы «Аңшылық» атты
Махашвети Девидің тағы бір шығармасы «Дхаули» атты еңбегінде,
Міне, бұл хикаяларда ежелгі үнді әйелдерінің қиын жағдайы,
30-жылдары Үндістан ұлттық конгрессі партиясы әйелдер құқын еркекпен
2.2 Аяу, мүсіркеу, жаны ашу мәніндегі сөздердің жыныстар
Ерлер мен әйелдердің психологиясына қарай басқа адамның жағдайын
Ерлердің қарым-қатынас жасау стилі қарапайым және нақты. Оларда
अंदर आमीर जी आकर बोल रहा है:

आज मैं सब लोगों मैं यह बाताना चाहता
Амир джи ішке кіріп, былай деп айтты:
Бүгін барлықтарыңызға айтар сөзім бар, бір концерттік бағдарлама
Міне бұл мысал ер адамдардың көп сөзділіктен алыс
Әйелдердікі керісінше – эмоционалды, бір-біріне тәуелді. Әйелдер табиғатынан
«हाँ, बोलो और क्या-क्या किया तुमने, अरे तुम
«Иә, айта-ғой сосын не істедің? Байғұс, бейшара, неге
Бұл мысалда әйел арасындағы әңгіме кезінде біреуі қиын
Ерлердің көпсөзділікке аса беріле бермейтіндіктері осы психофизиологиялық ерекшеліктеріне
«क्या हो गया तुझसे, राज, माँ की तरफ़
«Саған не болып қалды, Радж, анаңа қарамай-ақ қой,
Әйелдердің психологиясында еркін дамыған, айқын көрінетін сезімдердің бірі
«अरे, बेचारा, कुछ नहीं होगा, तुम डरो मत,
«Әй, байғұсым, ештеңе де болмайды, сен қорықпа, барлығы
Ерлер болса өздерінің жеке басындағы болып жатқан мәселелерімен,
«प्रेमचंद की परीक्षा नामक एक कहानी में सभी
«Премчандтың «Емтихан» атты әңгімесінде бүкіл оқымысты жұртшылық жоғары
Ерлердің психологиялық тұйықтығын тексеру мақсатында, интернет желісі бойынша
« बातचीत:

आशोक, तुम किस चीज़ के बारे में क्या
जी नहीं, मैं जानता हूँ, तुम क्या करनेवाली
Диалог:

- Ашок, сенің не жайлы және
Біз оларға жақсылап жауап қайтаруымыз қажет, бұл істі
- Жоқ, рұқсатымды бере алмаймын. Мен білемін сенің
Бұл мысалда жазушы ерлердің қандай болмасын қиын сәттерде
болмағанын сезсе де, шыдамды болып, сабырлыққа бет алуын
Ерлерге қойылған сұрақтардың тағы бірі мынадай болды: «Сіз
Әйел адам баланы еркелетіп, аяса, ер адам бұл
«अरे हट, क्या कुसुल-कुसुल कर रहे हैं तुम
«Болды, доғарыңдар, не жандарың ашқандай келбет көрсетіп тұрсыңдар?
Бұл мысалда кейіпкердің жаны ашырлық қасиеті мүлдем төмен
Кейбір социологтардың дәлелдерінде ерлердің әйелдердікіндей аяушылық, жаны ашу
«हमारे देश को सुरक्षित रखने के लिए लड़ाई
«Елімізді қорғап қалу үшін соғысамыз, күллі дұшпандарымызды жоямыз.»
Ал дәл сол майданда әйелдер –медбике қызметін атқарады.
Сонымен жоғарыда психологиялық, социологиялық ерекшеліктердің ерлер мен әйелдер
2.3 Ерлер мен әйелдердің сөз қолданысындағы инвективтік лексика

Әрбір ұлттың психологиясын, салт-дәстүрін басқа ұлттардан ерекшелендіретін қасиеттерін
Инвективтік лексиканың түрін қолданбайтын халық жоқ. Мәселен, хинди
Қазақ тілінде сыпайылық категориядан гөрі инвективке көбірек барады.
Хинди тіліндегі инвективтің кең тараған түрі – ерлердің
Жалпы халықтарға ортақ негізгі табу – анаға қатыстырылып
«अरे, तेरी माँ की, मैं डेर हो चुका
«Әй, анаңды сенің, мен кешігіп барам, тез көлігіңді
Бірнеше тілде кездесетін бұл инвективтің қазақ тілінде көрінісі:

Қара шал ұзап бара жатқан машинаға көз қиығын
- Қап, анаңды ұрайын-ай! –көше жиегіне қалаған қызғыш
Қазақ тілінде әкеге, атаға қатысты инвективтердің түрі көп
Тәкең ызадан булығып кетті.

- Кет, әкеңнің аузы ... Тракторды ана Тиль
Сондай-ақ, хинди тіліндегі көп қолданатын инвиктивтердің бірі ол
Соңғы кездері қазақ тілі инвектив сөздерінің құрамына басқа
- Ой, елки- палки-ай! Мына суықта қалай жалаңаяқ
Сол секілді, хинди тілінде де ағылшын сөздерін лексикада
«उल्लु का पत्ते, कुत्ता, साला, बास्तेर क्या सोचते
«Ақымақ, ит, оңбаған, жексұрын мені үнсіз қалады деп
Ерлер ашуланғанда, өшіккенде, ренжігенде қарым-қатынастағы қарсы адамына бағыттап
- Көзің ақсын, көзің аққыр, жүреңнен жатқыр
Ал мына бір мысалда әйелдің құдайдан дұшпандарының жолын
«भगवान, इन दुख देनेवालों के भाग्य को खुला
«Құдай, қайғы-қасірет көрсететін адамдардың жолын ашпа!»

Әйелдердің көбіне құдай аттарын атап сөйлеуі жиі кездеседі,
Ерлердің сөйлеу әрекетіндегі ренжу, күш көрсету, сес көрсетуге
«मैं हरनेवाला नहीं हूँ, मुझे तुझ से कोई
«Мен жеңілуді мойындамаймын, мен сенен қорқып тұрғаным жоқ,
Ерлер өз күшіне сенгендіктен, лексиканың ауыр түрін қолданады,
«अभि ऐसा मारूँगा कि तुमहारा चेहरे का दिज़ाईन
देकेंगे कौन जित जाएगा, तुम डरपोक या मैं
«Қазір сені соншалықты ұрып, мұрныңды бет қыламын. Доғар,
2.4 Коммуникативтік қарым-қатынастағы ым-ишараның жыныстар арасындағы семантикалық қызметі

Қарым-қатынас кезінде, біз, серігімізді бақылай отырып, оның айтайын
Сөйлеу коммуникациясында тілдік емес амалдардың қолданылу мәселесін зерттейтін
Үндістанда ерлер мен әйелдердің қарым-қатынасында қызмет ететін кинемалар
Ашу-ыза, қайғы, реніш, құаныш, ұялу т.б эмоцияның түрлерін
Әйелдерге тән қасиеттің бірі – ұялу. Ұялуға қатысты
Ұялғанда әйелдер бетке қатысты көптеген ым-ишаралар жасайды. Ұялудың
Ерлер арасында достық, мейірбандық ниетпен жасайтын кинеманың түрі
Негізінде хинди тілі спецификалық тіл болып келгендіктен, үнді
Басын екі жаққа теңселту белгісін көрсеткен үндіске жолыққан
Үндістанда касталық құрылымның орын алу себебінен, адамға тек
2.5 Қуануға, таңырқауға және шошынуға байланысты жыныстар арасындағы
Адам эмоцияға берілген сәтте лексикасының әр түрлілігіне мән
«मैं आज बहुत खुश हूँ, अरे यार तुम
«Мен бүгін сондай бақыттымын, сен тіпті сезе алмассың!
Көркем әдебиеттерде, көркем суретті фильмдерде немесе күнделікті өмірде
«भगवान, तुमहारा कार्य से संतोष हूँ, मैं आभी
«Құдай, сенің ісіне мен ризамын. Мен қазір жақсы
Қуану – адам мінез-құлқының, алған әсерінің жоғары деңгейі.
«यह फूल मेरे लिए क्या, मेरे हयाल से
«Мына гүл маған ба? Енді осыдан кейін, менің
Әйел үшін бақыт, қуаныш – отбасы, балаларының амандығы.
«मेरे बच्चे हैं मेरी खुशी, मेरे सपनों को
«Менің балаларым, менің барлық қуанышым, алдағы арманымды жүзеге
Жалпы қуану – адамдардың эмоционалды оң бағыттағы сезімі.
«माँ, मुझे आच्छी नौकरी मिलनेवाला है, मुझे मिठाई
«Анашым, маған жақсы жұмыс табылайын деп тұр, қане,
Өмірлік мақсаттарына орай олар көбіне жұмыс бабында қызметінен
«अरे वाह, क्या बात है, मैं जान नहीं
«Мәссаған, не деген өлең? Мен сенің бұндай керемет
Эмоционалдық қорыққанда да білінеді. Жалпы, психологиясына қарай әйел
Ер адамдарға қорқу сезімін ашық білдіруге болмайды. Ол
«बुरा नाज़ार से दूर रहो, बेटा, आशिरवाद देता
«क्या हुआ तुझे, कोई जादू वादू नहीं हुआ
«बुरा मत मन्ना मेरी बात, भगवान करेगा तेरा
«खूदा के लिए, साच है यह साब, विष्वास
«Жаман көзден аулақ бол, көз тимессін деп өзімнің
Қазақ тілінде де бұндай лексиканың алатын орны бар,
Ерлер мен әйелдердің өмірлік мақсаттарына, психологиялық ерекшеліктеріне орай
3 Шетелдік гендерлік зерттеулер

Тіл білімі тарихындағы тіл мен жыныс мәселелерінің зерттелуі.
Тіл мен жыныстың өзара байланысы зерттеу тарихы сонау
«Ер тегі», қашанда қуат пен белсенділік ұғымына тән
Эрнст Борнеманның пайымдауынша, болмысты тану, қабылдау (грамматикалық текке
Фритц Маутнер жыныс өкілдерінің түрлі әлеуметтік ортадағы тілдік
Эдуард Сепир нутка, каосати сияқты үндістер тіліндегі кейбір
Отто Есперсен «Language: Its Nature, Development and Origin»
Гендерді әлеуметтік тіл білімі тұрғысынан зерттеу кең көлемде
Еркек пен сөйлеу тілінен байқалатын фонетикалық айырмашылықтар жөнінде
Ауызша сұхбаттасудың үнтаспаға жазылған нұсқасын зерттеу көрсеткендей, әйел
Зерттеу нысаны ретінде фонология алынады.

Талдау жұмысы бір немесе бірнеше ақпарат беруші мәліметіне
Кез-келген сөйлеуші адам тілді қолдануда құбылта алатынын (әсіресе,
Фонологиялық нұсқалар – сөйлеушінің саналы әрекетінен туындаған айтылым
Гендер мәселесіне арналған еңбектерде еркектер мен әйелдердің сөйлеу
Ерлер мен әйелдер тілінің қарым-қатынастық сипаты жөнінде Дж.
1) «Overlap» - алдыңғы айтылғанды жаңа репликамен қосарластыру;

2) «Interruptio» - сөйлеушінің сөзін бөлу (әдетте әңгімеге
Ерлер өзара әңгімеде бір-бірінің сөзін бөлуі сирек болса
Әйелдің сөйлеу стилінде сыпайылық, әдептілік белгілері басым келеді.
Жағымсыз (негатив) түрде, бұл – қателігін мойындау, мазасыздығы
Жағымды (позитив) түрде, бұл – қошеметтеу, мақұлдау, қызығушылық
Хинди тіліндегі гендерлік аспектілерді зерттей отыра, бағалауыштық лексика
«गाड़ी समय पर आयी होगी», «көлік уақытында келеді»
«आज बहुत सरदी है», «бүгін қатты суық» (жаман
«सपना देखना चाहती हूँ», «армандағым келеді» (пайдалы
«कित्ना सुंदार», «қандай сұлу» (пайдалы).

«काफी बाड़ी है», «ірі екен» (зиянды).

Бағалауыштық лексика сөздің мағынасын жақсылыққа немесе жамандыққа, пайдалы,
Сөйлеу процесінде ойын жеткізу мақсатында болатын сөйлем құрау
Ойын жеткізу мақсатында сөйлем құрау әдісі:

«मेरे खयाल से», «менің ойымша»

«मैं सोचता/सोचती हूँ», «мен былай деп ойлаймын».

«मेरा/मेरी मतलब यह है», «менің айтып тұрғаным».

«मैं समझता/समझती हूँ», «менің түсінгенім бойынша».

«आखरी बात तो यह है», «қорытындылай келе».

Мысалда берілген етістіктер екі түрлі текте тұр.
Сұраулы сөйлемдер хинди тілінде әдетте сұраулы есімдіктерден басталады:
Хинди тілінде бұйрықты сөйлемдер етістіктің үш түрімен түсіндіріледі:
Заман өзгерген сайын, әйел мен еркектің әлеуметтік қоғамда
Бала тәрбиесінде баламен қарым-қатынас жасауда ата-ана өзіндік ерекше
«Айдай сұлу сәбиім, еркем, құлыншағым, боташым, кішкентай ғана
Гендерлік саясат мәселесін бизнес жүзінде қолданылатын іс-қағаз терминдердің
Қазіргі таңда Үндістанда дискриминацияның екі түрлерін: дұрыс дамыған
Саясат ер адамдар сферасында деген ой әлі оын
Зерттеу жүргізу науқаны бойынша ситуацияның өзгергендігі көрінеді. 1996
Қорытынды

Тіл білімінде гендерлік зерттеулер бұл күнге дейін түбегейлі
Шетелдік гендерлік зерттеулерге сүйене отырып, жұмысымның дұрыс жазылуына
Тарихқа көз жүгіртсек, әйелдер мен еркектердің теңсіздігі сол
Жұмысымның жалпы осы мәселердің барлығын талқылап, өздік мақсаты
Хинди тілінің гендерлік аспектісін зерттеген бұл алғашқы жұмыс
Әйел мен еркектің сөз қолданысындағы айырмашылықтар әр алуан
Гендерлік мәселе тек әйел мен еркектің қоғамдағы орнын
Пайдаланған әдебиеттер

Қазақша және орысша:

1. Мамаева Г.Б. Ерлер мен әйелдердің сөз қолданысындағы
2. Хасанулы Б. Проблемы развития гендерных исследований в
3. Введение в теорию гендера /под ред. А.Н.
Г.Г. Соловьева и др. Алматы: Институт философии и
4. Воронина О.А. Теоретико-методологические основы гендерных исследований //
5. Московский гос. Лингвистический университет; Лаборатория гендерных исследований
6. Гендер и язык / Кирилина А. В.
7. Кирилина А. В. Гендер: Лингвистические аспекты. М.:
8. Қазақстандағы адам дамуы: Оқулық / Жалпы редакциясын
Н.Қ. Мамыров және Ф. Акчура. Алматы: ''Taimes Printhouse'',
9. Хасанұлы Б.Қ. Жұбановтың гендерлік жіктелімдер жөніндегі пайымдаулары
10. Словарь гендерных терминов / Под ред. А.А.
11. Пушкарева Н.Л. Гендерные исследования: рождение, становление, методы
12. Гриценко Е.С. Язык. Гендер. Дискурс. Нижний Новгород:
13. Ильин Е.П., Дифференциальная психофизиология мужчины. Москва, ЗАО
14. Язык страсти. Гендерные исследования в зарубежной и
15. Джон К. Г., Мужчины и женщины действительно
16. Маленков А., Когда они молчат // Женская
17. Чисто женские изъяны, многословие // Время, 09.01.2003
18. Шокым Г.Т. Гендерлік жіктелімнін ғылыми негіздері //
Б. Хасанұлы. – 2009; 410.3. Ш77

19. Воркачев С.Г., Концепт счастья: понятийный и образный
20. Шахмайкин А. М. Проблема лингвистического статуса категории
21. Антинескул О.Л. Гендер как параметр текстообразования: дис.канд.фил.
22. Коатс Дж. Женщины, мужчины и язык (перевод
23. Горячева А. М., Женщины Индии: социально-культурные и
24. Балғожин Ә., Сыр сандық // Жұлдыз,1996ж. №
25. Мүсірепов Ғ., Таңдамалылар . Алматы, Жазушы, 1980ж.

26. Мұқаев Б., Мазасыз маусым. Алматы, Жалын,1996ж.

27. Бейсенова Т., Тойға келген келіншек. Алматы, Жалын,
28.Сүйеніш Қ., Дала асуы. Алматы, Жазушы, 1987ж.

Ағылшын тілінде:

29. Caste: It’s Twentieth Century Avtar. P. XXXV.

30. Dube L. Caste and women / Caste:
M.N. Srinivas. New Delhi, 1997. P. 21.

31. Цит. по: Kuppuswamy В. Social Change in
32. Liddle J. Daughters of Independence: Gender, Caste
Хинди тілінде:

33. नारेन्द्रा शम्रा. ज्वाला परचुनी [Collection of stories].
34. माहाशवेती देवी «धौली» // श्रीकार // घहारती
35. महीला सशक्तीकरण, मनीष कुमार, दशा और दिशा
36. औरत की अभिव्यक्ति एवं आदमी का अधिकार,
37. प्रेमचन्द रचना संचयन, सम्पादन निर्मल वम्रा, कमल
38. हिंदी कहानी (1991- 1995), खंड-1, 91-93, संपादक
39. प्रेमचन्द की श्रेष्ठ कहानियां, नवीन संस्करण: 2002,
Газеттер:

40. कुरुक्षेत्रा (India's Journal of Rural Development). 1997.
Vol. XLV. № 11. P. 79.

41. India Today. 16.02.1998, Hindu. New Delhi. 8.03.1998.

Интернет-сілтемелер:

42. www.janbrand.net

43. www.ayannanahmias.com

44. www.languageinindia.com

Сөздіктер:

45. Словарь гендерных терминов, интернет. www.google.com

46. Индия. Лингвострановедческий словарь // Ульциферов О.Г., Москва,
47. पाण्डेय, हिंदी-आंग्रेजी शब्दकोष – 1998.

48. आंग्रेजी-हिंदी शब्दकोष – भागावात, 2002.