Жыныс тәрбиесінің ғылыми негіздері реферат
МАЗМҰНЫ
Кіріспе 1
1.1 Өрбіту саулығы 2
1.2. Нәпсілік қатынас және денсаулық 6
1.3 Өнегелі жыныс тәрбиесі дегеніміз не? 8
1.4 Өнегелі жыныс тәрбиесінің мақсаттары 9
1.5 Өнегелі жыныс тәрбиесінің қағидалары 10
1.6 Жыныстық тәрбиенің негізгі бөлімдері 10
Қорытынды 11
Қолданған әдебиеттер 12
Жұмыс түрі: Реферат
Пәні: Валеология
Жұмыс көлемі: - бет
-----------------------------------------------------------------------------------
РЕФЕРАТТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
МАЗМҰНЫ
Кіріспе 1
1.1 Өрбіту саулығы 2
1.2. Нәпсілік қатынас және денсаулық 6
1.3 Өнегелі жыныс тәрбиесі дегеніміз не?
1.4 Өнегелі жыныс тәрбиесінің мақсаттары 9
1.5 Өнегелі жыныс тәрбиесінің қағидалары 10
1.6 Жыныстық тәрбиенің негізгі бөлімдері 10
Қорытынды 11
Қолданған әдебиеттер 12
Кіріспе
Осыдан 15-20 жыл бұрын дәрігерлер мен
Жастардың жыныстық іс әрекеті мен репродуктивтік
Көптеген алдын алу бағдарламалары білім беру
Бұндай қиындықтырдың себептері көп, олар жыныстық
Дүниежүзілік тәжірибелер көрсетіп отырғандай, мұндай бағдарламаларды
- қоғам мен ата-аналар осындай
- балалар, жасөспірімдер мен жастарды өз
- жастарға репродуктивті денсаулықты сақтауға
1.1 Өрбіту саулығы
Дені сау адамдардың денсаулығы туралы ғылым
БДҰ (ВОЗ) анықтамасымен өрбіту саулығы –
Қазақстан Республикасының Конституциясында:”Отбасы, аналық және балалық
Өрбіту саулығы, біріншіден - өмір салтына,
Өрбіту саулығын сақтау қызметі мыналарды ескертеді:
Отбасын жоспарлау бойынша түсініктемелер беретін ақпарат,
Ағарту ісі және жүкті әйелдерге медициналық
Бала туу мезгілінде қалыпты жағдаймен қамтамасыз
Бедеуліктің алдын алу, оны емдеу.
Жыныс жолдары ауруларының жыныстық қатынастардан туындайтын
Ақпаратты білім беру, адамның нәпсілік қатынастардағы
Өрбіту саулығын сақтау орындарының жоғарыда аталып
Өрбіту саулығының өзекті тұсы – отбасын
- өз нәпсілік өмірін бақылауға алуға,
- нәспілік білімді дамыту үрдісіне белсене
- екі қабат болған кезде қатердің
а) жасөспірім жүктілігінен;
б) 35 жастан кейінгі жүктіліктен;
в) кішкене ғана үзілістен (екі жылдан
г) ықылассыз жүктіліктен ана өмірін қысқартып,
Әдістемелік ұсынылымдар бойынша ұрықтандырмаудың тәсілдері:
Физиологиялық тәсіл. Әйелдердің айлық менструалдық циклінің
Ұрықтандырмас гармондық таблеткалар. Әйел гармондарынан турады.
- веналардың варикоздық созылуында, тромбофлебит ауруларында,
- бауырдың созылмалы ауруларында;
- бас ми тамырларының және
- темекі тартушылар мен жасы
- емізетін баласы болса;
- отосклероз болса.
Ұрықтандырмас гормондарды инъекциялау (шприцпен енгізу). (“Депо
Жатыр ішіне енгізілетін контрацвтер:
Бұлар жұмсақ, майысқақ пластмассадан дайындалған спирал.
Мына жағдайларда қолданылмайды:
- ұзаққа созылатын жатыр айналасындағы құрылымдар
- менструалдық цикл
- қанның ұю
- жыныс мүшелерінің
- әйел жүкті
Презервативтер. Бұл ерлер қолданатын ұрықтандырмайтын механикалық
Спермицидтер. Бұл әйелдер қолданатын химиялық әдіс.
Стерилизация. Жатыр түктерін байлау деп аталатын
Ұрықтандырмас инплантаттар. Силиконды резеңкеден істелген 5-6
Бірақ қажет емес жүктілік жастар үшін
Осындайлық қорқынышты жағдай жастардың өрбіту саулығы
Аборт деген не? Аборт –
Біздің елімізде балалар мен жасөспірімдерге жасалған
Мұның өзі республикада онсыз да демографиялық
Қазіргі кезде отбасын жоспарлайтын мекемелер жүйесі
1.2. Нәпсілік қатынас және денсаулық
Дені сау адамда белгілі бір деңгейде
Бүкілдүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ВОЗ –
Жыныс даму кезеңдерінде:
Балалық: қыздар – 8 жасқа дейін.
ер балалар – 10 жасқа дейін.
Жасөспірім: қыздар – 9-дан –
ер балалар – 10-нан – 14-ке
Бозбалалық: қыздар – 13-тен – 16-ға
ер балалар – 14-тен – 18-ге
Жыныстық жетілу: қыздар – 16 жастан
жігіттер – 18-ден бастап.
Жыныстық қабілеттің кетуі: әйелдер – 40
ерлер – 60-тан кейін.
Нәпсіқұмарлық әр жаста әр түрді белгілерімен
І кезең. Сырттай жыныстық ынтықтық –
ІІ кезең. Жыныстық бұла сезімді ынтызарлық
ІІІ кезең. Дененің жыныстық қатынасқа ынтықтығы
Жыныстық қылық өрбіту ісін жүзеге асыруға
Нәпсіқұмарлықтың компоненттері:
- мінез-құлықтық;
- эмоциялық;
- когнитивті (бағалы).
Мінез-құлықтың жыныстық жетілудің қарқынына, тұлға түріне
Когнитивті (бағалы) – тұлғаның адамгершілік құндылықтарын
Эмоциялық (эротикалық) – қиялдарға, сезім қақтығыс-толқыныстарына
Адам қай-қайсысына болмасын, жас па, кәрі
Қаншалықты дене бітімінің және мінез-құлық қадарың
Сүйіктісінің арман түстеген келбеті (бітімі) –
Ынтықтық объектісі әсіресе көріп-білмеген бағасын алып
Тапқан махаббат объектісінің қасиеттері көңіліңіздегі идеал
Жынысы қарама-қарсы кездестірілген адамның сырт келбеті
1.3 Өнегелі жыныс тәрбиесі дегеніміз не?
Жастарға өнегелі жыныс тәрбие беру жалпы
Өнегелі жыныс тәрбиесі жергілікті аймақтың құқықтық,
Өнегелі жыныс тәрбиесі сәбидің туған сәтінен
ата-ана;
мұғалімдер;
дәрігерлер;
бала үшін қадірі бар ересектер;
құрбылары;
бұқаралық ақпарат құралдары.
“Бала адамдар әлеміне жәй ғана тасталынбайды,
1.4 Өнегелі жыныс тәрбиесінің мақсаттары
Өнегелі жыныс тәрбиесінің бағдарламасы жастардың жыныс
Өнегелі жыныс тәрбие үрдісіне қатысушыларына бағдарламаға
а) өнегелі жыныс бейіл өмір бойына,
б) ересек балалар тіршілік өміріне олар
в) отбасы құндылықтары “отбасына деген табынушылық
Өнегелі жыныс тәрбиесі үрдісінде оқушылар қажетті
- өзін сыйлайтын мінез-құлық қалыптасады;
- денсаулығын бағалай білетін болады;
- көпшіл, икемді болуға бейімделе бастайды;
- жыныстық бейіл әр тұлғаның маңызды
- өзінің жыныстық бейіл әрекетіне жауапкершілік
- өзін және басқаларды жыныстық бейіл
- зорлық жасауға және зорлауға, біреудің
Өнегелі жыныс тәрбиесін іске асыру жолдары:
Балалар мен жеткіншектер арасындағы жоспарланбаған жүктіліктің
Жыныс қатынасынан жұғатын аурулармен, жұқпалы инфекциясын
Жыныстық зорлыққа шек қоюға және басқа
Сонымен, өнегелі жыныс тәрбиесі дегеніміз –
1.5 Өнегелі жыныс тәрбиесінің қағидалары
1. Адамның даму үрдісін
2. Оқушылардың жас ерекшеліктеріне қарай
3. Нақтылы ақпарат құралдары;
4. (“Жәйден” күрделігі қарай иерархия
5. Өткізілген құжаттарға жүйелі
6. Түрлі ұғым мен
7. Жекелей және ұжымдық ой-қызметіне дайындалып
8. Өзін- өзі талдау,
Ақылға сыйатын мінез- құлықты үйлестіру;
Алғашқы мағлұматтарды хабарлау, түсіндіру.
Оқушылардың ойлау қабілетін дамытумен қатар сезім
Жыныстық білім – деп жазады Х.Қ.Сәтпаева
1.6 Жыныстық тәрбиенің негізгі бөлімдері
Жеткіншектердің өзін-өзі бағалау критерийлері. Ол үшін
Білім және ақпарат (информация);
Өзін- өзі бағалау;
Дағды және іскерлік;
Ағзаның құрылысы және қызметі;
Өрбіту жүйесі;
Контрацепция;
Жыныс қатынастарынан жұғатын аурулар түрі (сифилис,
Еркекті (баланы), әйелді (қызды), қалыптастыратын адамгершілік
(1-кесте)
Өнегелі жыныс тәрбиесін айқындайтын критерийлер
Ақпарат Оларда деген құндылықтар мен
Ағзаны өрбіту функциялары. Жүктіліктің алдын алу
Ақпаратты қабылдау Қатынасты анықтау Дағдылармен ыңғайды
Түсіну қолданыс және дамыту, шеім қабылдау
“өз-өзіңді біле білу”
Қорытынды
Қазіргі кезде жастардың жыныстық тіршілігіне байланысты
Жастарға жыныстық тәрбиеге байланысты берілетін көптеген
1995 жылы көрнекті америка ғалымы Кирби
Жыныстық әрекетті өзгерту мен денсаулыққа қауіптің
Бағдарламаның негізінде әлеуметтік зерттеу және саналы
Оқыту тиімді өтуі үшін бағдарламалар сабақтың
Бағдарламалар білім беру барысында әртүрлі әдістемелерді
Бағдарламалар міндетті түрде оқушыларға жыныстық қатынасқа
Жыныстық тәрбие бойынша жастар мен жасөспірімдерге
Қолданған әдебиеттер
1. Жатқанбаев Ж.Ж. “Валеология”
2. Сатпаева Қ.Қ. “Валеология” Алматы, 1999
3. “Валеология, дене тәрбие және спорт”
4. Сагимбаев А.Н. “Валеология”
13
