Қазіргі кездегі ағылшын тіліне түркі тілінен енген кірме сөздер курстық жұмыс
Мазмұны
Кіріспе ……………………………………………………………………………..3
I-тарау. Тілдің лексикалық жүйесіндегі кірме сөздер
1.1. Ағылшын тіліндегі кірме сөздер...............6
1.2. Лексиканың этимологиялық жіктелуі .......................7
II-тарау. Ағылшын тілінің лексикалық құрамын құруға түркі тілінің мәдениетінің қосылуы
2.1. Түркі тілі мен ағылшын тілінің байланысы.............11
2.2. Түркі тілінен енген кірме сөздер ............13
Қорытынды ..................20
Қолданылған әдебиеттер тізімі .....................21
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 21 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Мазмұны
Кіріспе ……………………………………………………………………………..3
I-тарау. Тілдің лексикалық жүйесіндегі кірме сөздер
1.1. Ағылшын тіліндегі кірме сөздер.....................................................................6
1.2. Лексиканың этимологиялық жіктелуі ...........................................................7
II-тарау. Ағылшын тілінің лексикалық құрамын құруға түркі тілінің мәдениетінің
2.1. Түркі тілі мен ағылшын тілінің байланысы.................................................11
2.2. Түркі тілінен енген кірме сөздер ..................................................................13
Қорытынды ............................................................................................................20
Қолданылған әдебиеттер тізімі ...........................................................................21
Кіріспе
Әрбір тілдегі кірме сөздер сөздік қордың байытылуына әр түрлі
Мәселе өзінің дамуының ұзақ тарихы процесінде ағылшын тілі сөздікке
Жұмыстың мақсаты – ағылшын тілінде басқа тілден енген сөздер
Жұмыстың өзектілігі қазіргі кездегі ағылшын тілінде болып жатқан өзгерістерді
- ағылшын тіліне қатыысты лексикалық кірме сөздердің түсінігін анықтау;
- түркі сөздерінің қолданылуының лексика-семантикалық облысын зерттеу;
- қазіргі кездегі ағылшын тіліне түркі кірме сөздерінің әсері
Зерттеу құралы қазіргі ағылшын тілдегі түркі тілдік кірме сөздер.
Зерттеу әдістері: жұмыстағы қойылған тапсырмаларды шешу үшін бейнелейтін және
Зерттеудің жаңалығы ағылшын тіліндегі түркі кірме сөздерінің жиынтығы қазіргі
Теориялық мәні өңделетін мәселенің өзектілігімен және ағылшын тіліндегі кірме
Практикалық құндылығы ағылшын тіліндегі түркі тіліндегі кірме сөздердің лексика-семантикалық
Кірме сөздерді қарастыруды әр түрлі жолмен жүргізуге болады. Тілдің
Бұл жұмыстың зерттеу объектісі ағылшын тіліне басқа тілдік лексикадан
Зерттеу материалдары ретінде ағылшын және түркі тілдеріндегі кірме сөздер
Курстық жұмыстың құрылымы: жұмыс кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан және
I-тарау. Тілдің лексикалық жүйесіндегі кірме сөздер
1.1. Ағылшын тіліндегі кірме сөздер
Лексиканың ерекше құрамын кірме сөздер құрайды. Тілдік контактілер нәтижесінде
Бұл әсер кірме сөздердің ену процесіне жеке бірліктерге ғана
Ассимиляция процесінің терең болғандығы соншалықты, басқа тілдік түзілулер ағылшын
1.2. Лексиканың этимологиялық жіктелуі
Ағылшын тіліне басқа тілдердің әсері нәтижесінде оның сөздік қорында
1) ағылшын тілінде көптеген басқа тілдік бірліктер пайда болды,
Кейбір грек және латын түбірлері қазіргі кездегі ағылшын сөздерінде
Onoma — грек. атау, есім: synonim, antonim, pseudonym
Phone — грек. дыбыс: phonetics, phoneme, phonology
Scribe, scriptum лат. жазу, жазылған: describe, subscribe, scritwriter, inscription.
Tele — грек. алыста, алыс; telescope, telegraph.
Video — лат. көру; visus лат. 1) зрение; 2)
Vita — лат. өмір: vital, vitality, vitamin.
2) ағылшын тілінде басқа тілдік сөзтүзетін элементтер пайда болды.
3) кірме сөздердің әсерінен көптеген түбірлі ағылшын сөздері қолданыстан
Мысалы, «өзен, шайқас, әскер, астрономия, арифметика, поэзия» түсініктерін беретін
4) көптеген әр түрлі стильді адекваттық емес синонимдер пайда
5) кірме сөздердің салдарының бірі этимологиялық дублеттердің пайда болуы
Этимологиялық дублеттердің пайда болуы әр түрлі нақты себептермен түсіндіріледі.
Қазіргі кезде қолданылатын этимологиялық дублеттердің көбі – роман тілінің
Қазіргі кездегі ағылшын тілінде этимологиялық дублеттер синонимдер және өтірік
Қазіргі уақытта көптеген этимологиялық дублеттердің тарихи жалпылығы сезілмейді. Бұндай
6) кірме сөздердің енуі нәтижесінде ағылшын тілі интернационалдық сөздермен
Интернационалдық сөздер көбінесе грек және латын түбірлерінен туған этимологиялық
7) айтылуы және жазылуы ағылшын нормасына сәйкес келмейтін және
II-тарау. Ағылшын тілінің лексикалық құрамын құруға түркі тілінің мәдениетінің
2.1. Түркі тілі мен ағылшын тілінің байланысы
Түркі тілінен енген кірме сөздер өте көп емес. Олар,
Түркі сөздері ағылшын тілі сияқты атақты тілге қалай енуі
Бірақ әрқашанда бұлай болған жоқ. Әр дәуірде және Евразиялық
Түркі халқының тілі әр түрлі тілдерде, соның ішінде ағылшын
Біздің мәліметтер бойынша, ағылшын тілінде төрт жүзге жуық тіркі
Көптеген үйреншікті қоғамдық-саясатты реалиялар: bashi-bazouk, begum, effendi, chiaus, cossack,
Этнографиялық сөздердің ішінде ағылшын тілінің ажырамас бөлігіне айналған сөздер:
Ағылшын тіліне түркі сөздері тура контакт арқылы, және тілді
Осылай, түріктік лексиканың бұрынғы ағылшын тіліне тура әсер етуі
Кейбір зерттеушілер ғұндық дәуірдегі түркі сөздеріне келесі сөздерді жатқызады:
Ағылшын тілінің даму процесі кезінде көптеген бұрынғы ағылшын сөздері,
Бұл сөздің түбірі тапа - "шабу", сонымен қатар араб,
Түркі сөздерінің бұрынғы ағылшын, сонымен қатар орта ғасырдағы ағылшын
2.2. Түркі тілінен енген кірме сөздер
XI-XIII ғасырларда түркі сөздері ағылшын тіліне Англияны басқаратын қаған
Крестшілердің кездесетін негізгі қарсыластарының бірі түріктер болды, немесе оларды
Европалық лингвисттер үшін сипатты, бұл мысал сол немесе басқа
Дұрыс емес этимологияның тағы бір мысалы – кресттік шығулар
Чабат (чабата, цабат, сабат, шабат) түрік сөзі чабу –
Ескі француз тіліне біл сөз бастапқы мағынасы "ағаштың бүтін
"Чеботы" орыс сөзі сондай түрік этимоны – чабат дегенді
Ағылшын тілінде sabot, saboteur, sabotage басқа бірнеше түркі сөздері
"Чабу" етістігінен туған сөздер ағылшын тіліне француз, неміс, үнді
Ағылшын тіліне көптеген түркі сөздері араб, парсы және үнді
Египет пен Сирияда бірінші түріктер болып, араб халифаты кезінде
Хандыққа Айбек сұлтанның келуі нәтижесінде 1250 жылы Египеттегі мемлекеттік
Парсы тілі де түркі тіліне, әсіресе оның лексикалық бөліктеріне
Ағылшын тіліне түркі сөздерінің енуінің жолдарының бірі ағылшын тіліндегі
Орыс тілі арқылы ағылшын тіліне 60-тан астам түркі сөздері
Поляк тілі арқылы ағылшын тіліне hetman, horde, uhlan сөздері
Венгр тілінен неміс және француз тілдерінің көмегімен ағылшын тіліне
Ағылшын тіліндегі жиі қолданылатын түркі тіліндегі соасh - "үлкен
Түркі тіліндегі куч - "көшу, ауысу" түбірінен әр түрлі
Түркі сөздері ағылшын тіліне әр түрлі тілдердің көмегімен енген,
1579 жылда Турция мен Англия арасында достастық қатынастары орнады.
Ағылшын жазушылары өздерінің шығыс тематикасында түркі тілін белсенді қолданды.
1847 жылы Стамбулда ағылшын тілінде екі газет – The
Түркі сөздері ағылшын тіліне түркі тілінен ғана енген жоқ.
1858 жылы Томас Аткинсон саяхатының кітабы шығады, ол Қазақстанда
Ағылшын тіліне XIX ғасырға дейін енген түркі сөздері қолданыстан
Бірақ жалпыға бірдей қолданылатын лексикаға жататын түркі кірме сөздері
Түркі тіліндегі ұлылардың есімі, мысалы, Attila - the Scourge
Тарихи дамуының арнайы шарттарымен қатар ағылшын тіліне басқа тілдік
Кірме сөздердің қазіргі кездегі ағылшын тіліндегі сқз түзу қабілеті
Ары қарай өнімді болып табылатын, басқа тілдегі сөз түзуші
Ағылшын тілінің сөзтүзуші морфологиясы үшін ағылшын сөздерімен қатар кірме
Ағылшын тілінде кірме сөздермен байланысынан, мысалы, әр түрлі түбірден
Кірме сөздердің массалық сипаты сөздің морфологиялық құрылысының қараңғылануына әкелді.
Кірме сөздердің әсері акцентуацияда да көрінді. Ол әр түрлі
Бұрынғы ағылшын тілі үшін бірінші буындағы екпін сипатты, бірінші
Орта ағылшын дәуіріне енген француз сөздері бастапқы сөздермен біріге
Қорытынды
Сонымен, жұмыс барысында басқа да европалық тілдердамуына қарағанда ағылшын
Қазіргі кездегі ағылшын тілінің сөздік қоры көптеген ғасырлардың көлемінде
Сонымен қатар, оның тарихының дамуын талдай отырып, ағылшын тілінің
Бұған қарсылық ретінде Францияның мемлекеттік тілі ретіндегі қазіргі кездегі
Ешқандай шектелмеген ағылшын тілі өзінің «түрін» жоғалтқан жоқ, ол
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Modern English Lexicology.— Moscow external university of humanities, 1996.
Англо-русский лингвострановедческий словарь. — Американа.
Арбекова Т.И. Лексикология английского языка.— М., 1977.
Арнольд И.В. Лексикология современного английского языка.— М., 1989.
Бруннер К. История английского языка.— М., 1956.
Войнова Е.А. Лексикология современного английского языка.— М., 1991.
Гинзбург, Хидекель. Лексикология английского языка.— М., 1981.
Ожегов С.И., Швецова Н.Ю. Толковый словарь русского языка.— М.,
Смирницкий А.И. Лексикология английского языка.— М., 1949.
Харитончик З.А. Лексика английского языка.— Минск: Вышейшая школа, 1992.
Англо-американизмы в турецком Интернете // Вопросы гуманитарных наук: Компания
Англицизмы в современном турецком языке и реформа турецкого языка
Ирек Биккинин «ТАТАРСКАЯ ГАЗЕТА» №13, 25.12.1998
Арнольд И.В. Лексикология современного английского языка. М.: Просвещение, 1995.
Пумпянский А.Л. Лексические закономерности научной и технической литературы. Англо-русские
16. Апресян Ю.Д. Лексическая семантика. -М. Наука, 1974.-с.324 –
17. Головенко Ю.А. Текстоструктуры современного английского языка.-Смоленск: Гос. Пед.
18. Ильиш Б. А. Современный английский язык. Изд-во лит-ры
19. Графическая ассимиляция английских заимствований в соврменном турецком языке
20. Английские лексические элементы в современном турецком языке //
21
