Мүгедектермен әлеуметтік жұмыс технологиялары жүргізу курстық жұмыс
Негізгі бөлім
1.1. Қазақстан Республикасындағы мүгедектікке құрылымдық талдау
Мүмкіндігі шектеулі адамдардың мәселесі мен оларды әлеуметтік қорғауды ұйымдастырудың өзектілігі, оның масштабтылығымен негізделеді. БҰҰ деректері бойынша дүние жүзінде мүгедектер 600 млн адамды немесе халықтың 10% құрайды. Олардың ішінде 385 млн еңбекке қабілетті жастағылар.
С
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Социология
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Негізгі бөлім
1.1. Қазақстан Республикасындағы мүгедектікке құрылымдық талдау
Мүмкіндігі шектеулі адамдардың мәселесі мен оларды әлеуметтік қорғауды
Соңғы 30 жылдың ішінде дүние жүзінде мүгедектерге қатысты
Мүгедектердің жағдайын жақсарту Қазақстандағы әлеуметтік саясаттың басым бағыттарының
Ақырғы жылдары реабилитация идеологиясы маңызды эволоцияны басынан өткерді.
Әр түрлі елдердегі реабилитация жүйесінің айырмашылықтарына қарамастан, бұл
Медициналық реабилитацияның жалпы көрсеткіштері реабилитациядағы мүгедектікті алдын
Ресейде қоғамдық денсаулықтың Ұлттық НИИ деректері бойынша (бұрынғы
Қазақстанда ҚР Еңбек және Халықты Қорғау Министрлігінің деректері
Халықтың 10000 адмға шаққандағы алғашқы мүгедектіктің интенсивті көрсеткіші
Көрсеткіш 2002 2003 2004 Алғаш рет мүгедек
Соның ішінде:
Балалар арасында 7734 7081 7017
Үлкендер арасында 38993 37577 35808
Алғашқы мүгедектіктің интенсивті көрсеткіші (барлық мүгедектер санатына) 31,2
Соның ішінде:
Балалар арасында 17,4 16,5 15,0
Үлкендер арасында 36,9 35,0 34,4
Алғашқы мүгедектіктің нозологиялық құрылымы тұрақты (2 сурет). Үлкендердің
Қан айналымы жүйесі ауруынан
Рак аурулардан
Жарақаттардан
Психикалық бұзылыстан
Басқа себептерден
2 сурет. Алғашқы мүгедектіктің нозологиялық құрылымы.
2000-2004 ж. ж. мүгедектер арасында ІІ топ -
І - топ
ІІ - топ
ІІІ - топ
Топ бойынша мүгедектердің құрылымы
Қазіргі уақытта мүгедек өмірлік қызметінің шектелуі мен оның
Мүгедектіктің көрсеткіші кейбір факторларға байланысты: әлеуметтік саясаттың басымдылығы
Реабилитациялық деп тек медико - әлеуметтік және кәсіби
Медикалық аспект – емдік, емдік – диагностикалық және
Физикалық аспект – физикалық еңбекке жарамдылығын көтеруге арналған
Психологиялық аспект – ауруының нәтижесінде өзгерген өмірлік жағдайына
Кәсіби аспект – жұмыс жасаушы адамдарда – еңбекке
Әлеуметтік аспект – аурудың дамуы мен өтуіне әлеуметтік
Экономикалық аспект – медициналық және әлеуметтік – экономикалық
Медицинаның алдыңғы қатарлы салаларының дамуы, қиын оперативті араласуларды
Медициналық реабилитация нәтижелерін жақсартуға реабилитациялық мекемелер желісінің шектелгендігі
Амбулаториялық – поликлиникалық бөлімдер мен санаториялық – курорттық
Мүгедектерді әлеуметтік реабилитация – мүгедектердің өмірлік қызмет шектеулерін
2005 жылға дейін әлеуметтік қамсыздандыру жүйесі мүгедектерге мемлекеттік
Біреудің күтімі мен көмегін қажет ететін мүгедектерге әлеуметтік
Ақырғы жылдары бала –мүгедектерге медико - әлеуметтік мекемелерді
Бала – мүгедектерге типтік медико - әлеуметтік мекемелер
Естуі бойынша мүгедектерге ұсынылатын сурдоқұралдар саны кеңейтілді. 2004
Мүгедектерге әлеуметтік инфрақұрылымдарға, соның ішінде тұрғын – үй,
Қазақстанда мүгедектер ақпараттық ортаға жеткілікті мөлшерде қол жеткізе
Мүгедектерді қоғамға интеграциялау мақсатында кәсіби реабилитация шаралары да
Ақырғы үш жылда еңбекке қабілетті мүгедектердің көлемі бір
Қазақстанда мүгедектерді жұмыспен қамту маңызды кедергілермен кездесуде, олардың
Кезеңді қайта ұйымдастыру, реабилитациялық бөлімдерді, күндізгі немесе балалардың
Білім берудің арнайы коррекциялық желісі мен контингенті
Көрсеткіш 2002 2003 2004
Арнайы тағайындалған мектепке дейінгі ұйымдар 36 39 45
Арнайы топтары бар, жалпы тағайындалған мектепке дейінгі ұйымдар
Мектепке дейінгі коррекциялық ұйымдар мен топтардағы балалар саны
Арнайы коррекциялық білім беру ұйымдары 103 102 103
Арнайы коррекциялық ұйымдар мен жалпы білім беру мектептеріндегі
1.2. Қазақстандағы мүгедектердің жағдайы
Мүгедектер Қазақстанда кедей халықтың ішіндегі ең әлсіз тобы
Қазақстанда мүгедектерді әлеуметтік қорғау мен қолдау, экономикалық, саяси
Мүгедектер мен олардың мәселелері туралы айтып, оларды қолдауға
Басқа мемлекеттегі мүгедектердің жағдайын жақсартуға көмектесетін екінші маңызды
Сонымен бірге қазіргі уақытта көптеген мүгедектердің қабілеттері мен
еңбекке қабілетсіз мүгедектерді атаулы әлеуметтік қорғау және
жұмыс істей алатындар мен істегілері келетін мүгедектерге жан
Қазақстандағы мүгедектердің жағдайы
Қазақстанда барлық мүгедектер санатының 388,7 мың тұрады, соның
1999-2000 ж.ж. мүгедектер санының динамикасы
500
400
300
200
100
0
1999
Жылдың басындағы мүгедектер саны, мың адам
Алғаш мүгедек болып танылғандар саны, мың адам
Алғашқы мүгедектіктің жалпы көрсеткішіндегі еңбекке қабілетті жастағы мүгедектердің
Алғашқы мүгедектіктің көрсеткіштері (жылдың басында)
1999 2000 2001 2002
Алғаш мүгедек деп танылғандардың жалпы саны, мың, адам
Халықтың мың адамына шаққандағы мүгедектер саны 3,5 3,3
Мүгедектердің тобына байланысты алғашқы мүгедектік, мың адам
І топ мүгедектер саны
ІІ топ мүгедектер саны
ІІІ топ мүгедектер саны 5,9
33,1
16,1 4,9
27,5
17,3 4,8
25,3
16,0 4,6
23,8
12,4
Алғашқы мүгедектікті жынысы бойынша бөлу, мың, адам
әйелдер
ерлер 22,5
32,6 20,5
29,1 18,9
27,2 М.ж.
М.ж.
Алғашқы мүгедектікті тұрғылықты жері бойынша бөлу, мың, адам
қалалық жерде
ауылдық жерде 32,1
23,1 28,5
21,1 26,1
19,9 М.ж.
М.ж.
Еңбекке қабілетті жастағы мүгедектер саны, мың, адам 44,7
Жұмыс істейтін мүгедектер саны, мың, адам 14,7 10,9
Алғашқы мүгедектіктің жалпы көлеміндегі еңбекке қабілетті жастағы мүгедектердің
Көрсетілген сандар болашақтағы мүгедектіктің өсуі әлеуметтік қауіпті дені
Мүгедектіктің себептері
Еңбекке қабілетті жастағы мүгедектіктің дамуы Қазақстанда әлеуметтік –
Мүгедектіктің негізгі себептеріне жалпы сипаттағы аурулар (2 сурет,
Мүгедектіктің негізгі себептері
жалпы аурулардан мүгедектік
кәсіби ауру мен еңбектік жарақаттардан мүгедектік
бала кезінен мүгедектік
басқа себептер
Себептері бойынша алғашқы мүгедектіктің динамикасы (жылдың басында)
Мүгедектіктің себептері 1999 2000 2001
Жалпы аурулар 46417 41560 38188
Еңбектік жарақаттар 656 516 479
Кәсіби аурулар 163 111 111
Бала кезінен мүгедектер 6424 6518 5524
Қазақстандағы екінші маңыздылығы бойынша мүгедектіктің себебі бала кезінен
Балалардың мүгедектігі
Қазақстанда мүгедектердің жалпы санының 13% 16 жасқа дейінгі
Балалар мүгедектігінің көрсеткіші (жыл басы)
1000 балаға шаққандағы мүгедек балалар саны
16 жасқа дейінгі мүгедек балалар саны, мың. Адам
3 суреттен көргендей, үш жыл ішінде балалар арасындағы
Балаларда мүгедектіктің пайда болуына алып келетін факторларға: биологиялық
Республикадағы медико – демографиялық жағдайдың нашарлауы бала кезінен
Қазақстан халқының мүгедектенуінің спецификалық факторлары
Бала кезінен мүгедектік көрсеткішінен өсіретін қиын патология мен
Қазақстандағы мүгедектену процесінің басқа факторы ретінде халықтың жалпы
Табиғи ортаның ластануы бірінші кезекте халықтың денсаулығының нашарлауына
Мүгедектердің материалдық жағдайын талдау
Қазақстандағы мүгедектердің негізгі табыс көздері болып:
мүгедектігі бойынша ай сайынғы мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылар (3
тұрмыстық қызметтер, отынның шығындарын өтеу үшін арналған арнайы
жұмыс істейтін мүгедектердің еңбекақысы.
Мүгедектігі бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылар (теңге)
Мүгедектер санаты І топ ІІ топ ІІІ топ
Жалпы сырқаттар, кәсіби жарақаттардан мүгедектер
Әскери қызметкерлер, ішкі істер органдарының қызметкерлері арасында қызметін
6104 4,5 МРП
3924 3 МРП
2616
Бала кезінен мүгедектер 7 МРП 5 МРП 4
16 жасқа дейінгі бала мүгедектер 4 МРП 4
Мемлекеттік жәрдемақылар мен жеңілдіктердің көлемі мүгедектіктің дәрежесіне байланысты.
Арнайы мүгедектерге мемлекеттік жәрдемақылар
Мемлекеттік жәрдемақылардан бөлек, мүгедектер жергілікті өкілетті мен орындаушы
тұтынушы бағалардың индексінің өсуіне сай мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақыларға
біреудің көмегін қажет ететін жалғыз басты мүгедектердің мемлекеттік
санитарлы – курортты емделуге жеңілдіктер.
Сонымен бірге жергілікті өкілетті және атқарушы билік органдары
2001 ж. мемлекеттік әлеуметтік және арнайы жәрдемақылардың орта
Мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылар Арнайы мемлекеттік жәрдемақылар
І және ІІ топ ІІІ топ
Алушылар саны, адам 386422 280675 125180
Айлық жәрдемақылардың жалпы соммасы (мың теңге) 1218271,5 304531,3
Жәрдемақының орта көлемі, теңге 3153 1085 465
2000 жылдан наминалды әлеуметтік төлемдердің көлемінің өсу тенденциясы
Мүгедектігі бойынша әлеуметтік жәрдемақылардың орта көлемі мен 2000-2002
Мүгедектігі бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылардың орта көлемі;
Өмір сүру минимумы
Мүгедектердің жалпы санының 8% ғана жұмыс істеп, қосымша
1.3. Мүгедектермен әлеуметтік жұмыс технологиялары
Мүгедектермен әлеуметтік жұмыста проблеманың сипаты, сонымен бірге адамның
Әлеуметтік жұмыскердің мүгедекпен өзара іс - әрекеттің негізгі
Мүгедек жәненемесе мүгедектің отбасының әлеуметтік қызмет ету механизмін
Мүгедектікпен адамның мүмкіндігінің максималды көрінуіне жағдайлар жасау;
Мүгедектігі бар адамдарды қоғамға интеграциялау;
Мүгедектің тәуелсіз өмір сүруіне жағдайлар жасау.
Жалпылама түрде әлеуметтік жұмыстың мүгедектермен өзара әрекетінің екі
Жеке клиентпен жұмыс түрлі дәрежеде мүгедектің өзінің белсенді
әлеуметтік жұмыскер немесе басқа маман мүгедекке оның орнына
әлеуметтік жұмыскер қызметке үйретеді немесе бағыттайды;
әлеуметтік жұмыскер тәуелсіз өмір біліктіліктерін үйренген және өзіндік
Денсаулықтың бұзылуынан пайда болған өмірлік қызметтің шектелуін алып
Шет елдерде реабилитация мен абилитация түсініктерін ажыратады. Абилитация
Реабилитация – мүгедектің әлеуметтік мәртебесін қалпына келтіру, оның
Баланы тәрбиелей отырып ата – ана басқа балалар
Әлеуметтік – реабилитациялық жұмысты жақсы жүзеге асыру үшін
Реабилитация бағдарламасы дегеніміз не?
Қалай балаға отбасыда жағымды жағдай жасауға көмектесуге болады?
Неге және қалай ата – аналар баланы үйрету
Қайда ата – аналар кеңес алу мен көмек
Қалай ата – аналар мен балалармен олардың жағдайы
Қалай ата – аналарға олардың мамандармен өзара қарым
Қалай ата – анаға баласының мүмкіндіктерін ашуға көмектесу
Қалай ата – анаға баласын мектепке дайындауға көмектесу
Жасөспірімнің ата – аналарына қалай кеңес беру керек?
Бала мен түгел отбасының қандай құқықтары бар?
Реабилитация бағдарламасы – бұл дәрігер, әлеуметтік жұмыскер, педагог,
Бағдарлама жүзеге асу мерзімінің өтуімен бала мен отбасы
Реабилитация бағдарламасы қалай түсіндіріледі? Егер де бала мүгедек
Медициналық (емдеу, профилактика);
Арнайы (білім беру, әлеуметтік, психологиялық, психотерапевтикалық), жалпы және
Сонымен қатар, отбасының басқа мүшелеріне баланың даму ерекшелігін
Бағдарлама құралып, шараларды орындау басталып кеткеннен кейін мониторинг
Сурет. 5.1. Реаблитициялық бағдарламаны жүзеге асыру процесі
Сөз, біріншіден бала мен ата – ана кезектен
Кейбір мамандар ата – аналардың өздерінің серіктесіп жұмыс
Жеке мысалдарға қарамастан, көп ата – аналар өздерінің
Ата – анамен өзара қатынас, олардан қашудан қарағанда
Қандай да бір серіктестіктің сәттілігі өзара әрекетке қатысушылардың
Жергілікті атқарушы органдармен бірлесіп 2002-2005 жылдарға арналған мүгедектерді
Барлық өңірлерде жергілікті атқарушы органдар жанында Мүгедектер істері
Оңалту бағдарламасын іске асыру үшін 2004 жылға арналған
Мүгедектерге тұрғын үй, қоғамдық және өндіріс ғимараттарына, әлеуметтік
Мүгедектерді оңалту бағдарламасын орындау жөнінде бақылауды арттыру мақсатында
Министрлік «ҚР Мүгедектерді Әлеуметтік қорғау туралы» ҚР Заңының
Жалғыз ілікті қарттар мен еңбекке қабілеті жоқ адамдарды
Медициналық - әлеуметтік сараптаманы ұйымдастыру және дамыту мүгедектерді
2004 жылдың бірінші жарты жылдығында республика бойынша бірінші
Еңбек ету қабілетіндегі жаста 16329 адам (2003 жылы
Жұмыс істейтіндер арасында бірінші рет мүгедек деп 4711
2004 жылдың бірінші жарты жылдығында республика бойынша 85189
Толық оңалды яғни 4004 адам (4,7%), 2003
Жалпы республика бойынша 2004 жылғы бірінші жарты жылдықта
Мүгедектерді оңалту процесін одан әрі жетілдіру жөніндегі шаралардың
Ағза бұзылушылықтардың дәрежесін, тіршілік ету қабілетін сыныптауда Халықаралық
Республикалық бюджеттік бағдарламаларға сәйкес аурудың әртүрлі нозологиялық нысандары
Бұл бағдарламалардың негізгі міндеттері ХКС бейімделу, медициналық -
Кіріспе
Мүгедек – бұл тіршілік әрекеті шектелген және оны
Тіршілік әрекеті шектелгендік – бұл тұлғаның өзіне -
Жарымжан, соқыр, саңырау, мылқау, яғни өздерінің белгілі ауытқу
Мүгедектер әр түрлі негіздемелер бойынша бірнеше топқа бөлінеді.
Жасы бойынша: мүгедек балалар, ересек мүгедектер. Мүгедектіктің пайда
Еңбекке қабілеттілік дәрежесі бойынша: еңбекке қабілетті және еңбекке
Қоғам өзінің стандартын мүгедектігі бар адамдардың сұранымдарына сәйкес,
Мүгедектер өмірінің барлық жақтарын қамтитын тұтас құжат БҰҰ
Иүгедектік мәселесін адамның әлеуметтік мәдени ортасынсыз – отбасы,
Бұл мәселені тереңірек түсінуге, оның салдарына болдырмауға әлеуметтік
Тарихи тұрғыдан «мүгедектілік» және «мүгедек» түсініктері «еңбекке жарамсыз»
Қазіргі кезде мүгедек, өмірлік қызметінің шектелуіне әкелетін және
Жалпы, таңдаудың шектеулі екендігі жағдайындағы адам қызметінің проблемасы
Әлеуметтік жұмысшылар қызмет көрсететін «объектілердің» ерекше категориясын мүгедек
Әлеуметтік жұмысшының басты міндеті осы жөнінде толық мәлімет
Интернат – үйлерінен ер жетіп, оқып дайындалып шығатын
Әлеуметтік қызметкер мүгедектерге заңдық тұрғыдағы, психологиялық, педагогикалық және
Мүгедектерді жұмысқа орналастыру және олардың тұрмысын әлеуметтік тұрғыда
Курстық жұмыстың мақсаты мүгедектердің әлеуметтік проблемаларын шешуге бағытталған
Курстық жұмыстың міндеті ҚР мүгедектердің қазіргі жағдайын анықтау
Курстық жұмыстың құрылымы зерттеліп отырған тақырыптың мазмұнына сай
Қорытынды
Тарихи тұрғыдан «мүгедектілік» және «мүгедек» түсініктері еңбекке жарамсыз
Жалпы республика бойынша 2004 жылы бірінші жарты жылдықта
Кадрлардың кәсіптік дайындығынсыз елдегі тез өзгерген әлеуметтік жағдайлардан
Пайдаланған әдебиеттер тізімі:
\ «Әлеуметтік саясат» Н. Айекешов (8—11 беттер), 2007
«Отбасымен әлеуметтік жұмыс» К.И. Биекенов, З.Ж. Жаназарова, Алматы
«Технология социальной работы» 2006, 233-бет, Под. Ред. Чернецкой
\ «Аналитик» Л.М. Музапарова, 2003, 29-бет
«Дементьева Н.Ф.» Москва-1995
«Гришина Л.П.» Москва-1995
«Технология социальной работы» 2006, 250-бет
«Технология социальной работы» 2006, 235-бет
«Холостова Е.И., Дементьева Н.Ф.» «Социальная реабилитация» 2002
«Музапарова Л.М.» Аналитик – 2003
www.google.kz .
Жоспары
Кіріспе
Негізгі бөлім
1.1 Қр – ғы мүгедектікке құрылымдық талдау
1.2. Қазақстандағы мүгедектердің жағдайы
1.3. Мүгедектермен әлеуметтік жұмыс технологиялары
3. Қорытынды
4. Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Әл – Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Философия және Саясаттану факультеті
Социология кафедрасы
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Мүгедектермен әлеуметтік жұмыс технологиялары жүргізу
Орындаған: Бейсенова Р. С.
Қабылдаған: Айекешов Н. Т.
Алматы - 2007
308,7
361,2
55,1
Шараларды орындау
Ата – ана мен мамандармен бағдар- ламаны орындау
Жетістіктің критикалық талдауы
Реабилитациялық бағдарламаны нақты кезеңге жоспарлау
