Visual Basic бағдарламау тілінің даму тарихы
Визуал бейсик бағдарламау тілі туралы қазақша реферат
ЭЕМ-дер пайда болғаннан кейiн оларға сәйкес келетiн бағдарлама керек болды. ЭЕМ әр түрлi жаңа есептердi шешуiне байланысты бағдарламалық қамсыздандыру да дами түстi.
Бiр мәселенi компьютерде шешу үшiн оның алгоритмiн жасап, бұл алгоритмдердi компьютер түсiнетiн нұсқаулар және заң-ережелер негiзiнде жазуымыз керек болады. ЭЕМ-де есептердi шешу үшiн қарапайым бағдарламаларды құрып бiлудiң өзi компьютерлiк сауаттылықтың бiр бөлiгi болып саналады.
Бағдарлама дегенiмiз –бұл компьютер орындайтын командалар жиынтығы. Басқаша айтқанда, алгоритмдi машина түсiнетiн тiлде жазу.
ЭЕМ көмегімен есептерді шешу үшін бағдарламалық тіл қажет болды. Машиналық кодпен бағдарламалау деп нақты алгоритмді машиналық бұйрық тілінде сипаттауды айтады. Программистер машиналық операциялардың барлық кодтарын, олардың қолдану ерекшеліктерін және оларды сақтайтын жадының нақты ұяшықтарының адресін білу керек. Мұндай бағдарламаларды құру кезінде өте қиын болды. Сондықтан, программистер өздерінің жұмыстарын жеңілдету үшін машиналық кодтарға символдық аттарды аударатын тіл ойлап тапты. Бір сөзге сәйкес келетін екілік кодты есте сақтағаннан көрі, сол сөздің өзін есте сақтаған оңай. Символдық белгілермен жұмыс істейтін бағдарламаларды ассемблер деп атайды. Мұндай машиналық бағдарламалық тілдер төменгі деңгейдегі тілдерге жатады.
1955ж. ең бірінші жоғарғы деңгейдегі тіл пайда болды. Мұндай тілде жазылған бағдарламалар жеке машиналар бұйрықтарының жиынтығынан емес,операторлар деп аталатын ірі элементтерден тұрады. Осындай тілдер алгоритмді сипаттауға бағытталған. Сондықтан, олар алгоритмдік тілдер деп те аталады. ЭЕМ тек машиналық тілді түсінетін болғандықтан алгоритмдік тілде жазылған бағдарлама орындалар алдында транслятор деп аталатын арнайы бағдарлама арқылы машиналық тілге аударылады. Translator ағылшын тілінен аударғанда “аудармашы” дегенді білдіреді. Трансляторда бағдарламадағы алгоритмдік тілдің барлық ережелері және оны машиналық тілге аударатын құрылғы енгізілген. Транслятордың екі түрі бар:
1) Интерпретатор (Interpretation) – бағдарламалау тілінде берілген бағдарламаны аудара отырып орындау әдісі.
2) Компилятор (Compile-собирать) – бағдарламаның барлық мәтіндері аударылып, жинақталғаннан кейін орындалатын әдіс.
Интерпретатор мен компилятордың айырмашылығын қарапайым мысалмен қарастырайық. Мысалы, дәріханада латын тіліндегі рецепт бойынша дәрі дайындау керек. Оның екі жолы бар. Бірінші жолы, рецепті өз тілімізге аударып, содан кейін ғана дәрі дайындайды (к). Екінші жолы, рецепті өз тілімізге аудара отырып, дәрі дайындау (и). 1-ші жағдайда өз тіліміздегі аудармамен дәрі аламыз, ал 2-ші жағдайда өз тіліміздегі аудармасыз дәріні бірден аламыз. Егер, дәріні тағыда дайындау керек болса, онда рецепті тағы да аудару керек болады.
Интерпретатор күрделі емес трансляторлар қолданылатын тілдерде (Бейсик), компилятор қолданылуы қиын, мүмкін емес тілдерге (ЛИСП) қолданылады.
Ең алғашқы алгоритмдік тіл 1955 ж. пайда болды. Ол Фортран тілі. Ол ғылыми-техникалық және инженерлік есептерді шешуде қолданылды. Фортранды (Formula translator ағылшын сөзінің алғашқы буындарынан құрылған – формулалар аудармасы) Джон Бэкусаның басқаруымен IBM фирмасының қызметкерлері құрды. Көп жылдар өте келе Фортранның көптеген нұсқалары пайда болды. Осы тілмен көптеген тілдердің кітапханасы жазылды.
1960ж. Алгол (Algoritmic language – алгоритмдік тіл) пайда болды. Бұл тіл де ғылыми жұмыстарға арналды және соңғы тілдердегі блоктық құрылым түсінігі енгізілді.
IBM фирмасыныңі қолдауымен Кобол (Cobol ағылшынның Comnon business oriented language – жұмысқа бағытталып жалпы қабылданған тіл) тілі пайда болды. Ол экономикалық есептерді шешуге, ақпараттарды өңдеуге арналған.
1961ж.американдық профессор Джон Маккарти “ЛИСП” (List procssing language – тізім өңдеу тілі) бағдарламалау тілін ойлап тапты.
1965ж. Бейсик тілі пайда болды.
1967-1968жж. PL/1 (Programming language – бағдарламалық бағытталған әмбебап тіл) бағдарламалау тілі IBM фирмасында пайда болды. Бұл тіл қуатты, қиын тіл. Ол жоғарғы оқу орындарында, ғылыми зерттеу орталықтарында қолданылды.
1970ж. Никлаус Вирт Цюрих политехникалық университетінде Паскаль тілін ойлап тапты. Бұл тіл бағдарламаларды үйренуге жақсы бағытталған және қазіргі заманғы ЭЕМ-де әртүрлі есептерді тиімді шешуге мүмкіндік береді.
1973ж. Франциядағы Люммин университетінің Колмероэ және басқа да ғалымдары “Пролог” (Prolog-programmation en logique – логикалық бағдарламалау) бағдарламалау тілін ойлап тапты.
1980ж. Ада бағдарламалау тілі пайда болды. Бұл тіл ағылшын поэты Лорд Байронның қызы, есептеуіш техника тарихындағы алғашқы программист Ада Лавлейс атына берілді. Ада тілі американың қорғаныс министрінің сұранысы бойынша әмбебап бағдарламалау тілі ретінде Францияда құрылды. Ол ең жаңа, қуатты бағдарламалау тілі болды. Оны Паскаль мен Алгол-68 тілдерінің ортақ қасиеттерінен құрған және ол қосымша қаситтерге де ие.
Кейбір салаларда есептерді тиімді шешетін арнайы тілдер бар.
Бейсик (Beginners all-parpouse symbolic instractin code – жаңа бастаушыларға көп мақсатты символдық тіл) тілін 1965 ж. Дартмут колледжінің (АҚШ) профессорлары Т.Куртцем және Дж.Кемени ойлап тапты. Бейсик тілі қарапайым және оны ЕТ білмейтін студенттерге үйретуге қолданылады. Бейсик тілі дербес миерокомпьютерлерде негізгі бағдарламлау тілі болып саналады.
Бейсик тілінің жетістігі енгізу құрылғысының ыңғайлылығы, кемшілігі үлкен бағдарламаларды құруға шек қоймайды. Бейсик тілімен күрделі есептерді шешуге болады. Мысалы, бір оператордың көмегімен үлкен кестелер құруға болады.
