Геометтриялық нивелирлеу реферат
Биіктік өсімшелерін өлшеу әдістері
Жер бетінде немесе қабылданған биіктік тұғырынан салыстырмалы түрде, арнаулы аспаптың көмегімен және есептеулер арқылы кез келген нүктелер арасындағы өсімшені анықтаудың біріккен нәтижесін ниверлирлеу деп атайды. Нивелирлеудің геометриялық, физикалық механикалық, стереофотограмметриялық деген бірнеше әдістері бар.
Геометриялық нивелирлеуде екі нүкте биіктіктерінің айырмашылығы (биіктік өсімшесі) горизонталь нысаналау сәулесінің көмегімен анықтауға негізделген. Мұнда дүрбісі горизонталь орналасқан нивелир деген аспап пен рейка қолданылады.
Тригономе
Жұмыс түрі: Реферат
Пәні: Геология, геофизика, геодезия
Жұмыс көлемі: - бет
-----------------------------------------------------------------------------------
РЕФЕРАТТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі
Ш.Есенов атындағы Каспий мемлекеттік технологиялар мен
Реферат
Тақырыбы: "Геометтриялық нивелирлеу"
Орындаған К-09-1 тобының
студенті Бегерова С
Тексерген аға оқытушы
Шахиева К.
Ақтау 2010ж
Биіктік өсімшелерін өлшеу әдістері
Жер бетінде немесе қабылданған биіктік тұғырынан
Геометриялық нивелирлеуде екі нүкте биіктіктерінің айырмашылығы
Тригонометриялық нивелирлеуде биіктік өсімшесін сол екі
Физикалық нивелирлеу жергілікті жердегі нүкте биіктігі
Механикалық нивелирлеу велосипедке, автокөлікке орнатылған арнайы
Стереофотограмметриялық нивелирлеу биіктік өсімшесін бір жердің
Геометриялық нивелирлеу
Геометриялық нивелирлеуде нүктелердің биіктік өсімшесі нивелир
Ортадан нивелирлеу кезінде нивелир-нүктелер арасына, ал
Содан кейін А және В нүктелерінде
h=a-b (1)
мұндағы h-биіктік өсімшесі.
а)
1-сурет. Ниверлирлеудің түрлері
Демек, ортадан нивелирлеу әдісінде биіктік өсімшесі
Ескере кететін жағдай, егер a>b болса,
Нивелирді екі нүктенің ортасына орнатып, биіктік
Ортадан нивелирлеу әдісінде (1, ә-сурет) нивелир
H=i-b (2)
мұндағы і-аспап биіктігі.
Екі нүкте арасындағы өсімше белгілі болса,
HB=HA+h (3)
яғни, келесі нүктенің биіктігі алдыңғы нүкте
Деңгей жазықтықтан нивелирдің визирлік осіне дейінгі
ГИ=HA+a немесе ГИ=HB+b
яғни, аспап горизонты ГИ нүкте биіктігіне
Мысалы: 63, а-суреттегі екі пункт арасындағы
Нс=ГИ-с (5)
мұндағы с-С нүктесіне қойылған рейкадан алынған
Әдетте, аспап горизонты бір станцияда тұрып,
Егерде нивелирленетін екі нүктенің арасы 100
Егер, A және N нүктелерінің арқашықтығы
(6)
мұндағы Σа1-барлық артқы есептердің қосындысы;
Σb1-барлық алдыңғы есептердің қосындысы.
Ақырғы нүктенің абсолют биіктігі (10)
(7)
Нивелир және оның құрылысы
Нивелир – жер беті нүктелерінің биіктік
Н-05 – дәлдігі өте жоғары нивелир
Н-3 – дәл нивелир. Орташа квадраттың
Н-10 – техникалық нивелир. өсімше анықтау
Енді геодезиялық жұмыстарда кеңінен қолданылып жүрген
1. Н-3 – нивелирі 3,4 кластық
2-сурет. Нивелирдің түрлері
Цилиндрлік деңгеймен бір коробка орналасқан призмалы
Нивелирге қойылатын басты талап нысаналау сәулесінің
Цилиндрлік деңгейдің сыртқы жабық төрт түзетпе
Ең алдымен дүрбінің көздегіші (7) мен
Элевациондық винтпен деңгей үлбіреуінің екі шеті
Нивелирлік рейкалар
Нивелирлеуде сантиметрлік бөліктері бар екі жақты
3-сурет. Нивелирлік рейкалар
Рейкалар бір жақты немесе екі жақты
Жұмыс жүргізер алдында нивелирлік рейкалар тексерілуге
Ниверлирдің тексерулері мен жөндеулері
Далалық нивелирлеу жұмысы басталар алдында аспапты
Нивелирге қойылатын басты талап деңгейлік ось
4-сурет. Нивелирдің осьтік құрылысы
Дөңгелек деңгейді тексеру. Дөңгелек деңгейдің осі
Одан кейін нивелир дүрбісін 1800-қа бұрады
Жіп торларын тексеру. Жіп торларының горизонталь
Егер дүрбіні тіктеуішке көздеген кезде вертикаль
Негізгі геометриялық шартты тексеру. Цилиндрлік деңгейдің
Бұл тексеру екі рет нивелирлеу арқылы
Қашықтығы 30-40м жерге екі А және
h=i-b1= i1-(b1-x) (8)
а)
5-сурет. Нивелирдің тексеруі
Енді нивелир мен рейканың орнын алмастырып,
h=b2-i2=b2-x-i2 (9)
(11) және (12) формулаларынан х анықтайық:
(10)
Егер xТехникалық нивелирлеу
Топографиялық жұмыстар жүргізу кезінде түсіру пункттерінің
Трассаны белгілеу түсірілетін жерді алдын-ала байқап,
Трассаны белгілеумен қатар, трасса осіне перпендикуляр
Трассаны белгілеу кезінде пикеттік журналы жасалып,
6-сурет. Пикеттік журнал
Трассаның қисық сызықпен кездесетін нүктесін қисықтық
Трассаның бұрылу бұрышы φ тіке өлшенеді,
(11)
(12)
;
немесе арнаулы қисықтарды бөлу кестесі арқылы
Нивелирлеу бір бағытта орындалады. Рейкалар бойынша
артқы рейканың қара және қызыл жақтарынан
алдыңғы рейканың қара және қызыл жақтарынан
аралық нүктелердегі рейканың тек қара жағынан
Станциядағы салыстырмалы биіктіктің айырмашылығы екі немесі
Жүрістегі қателік fn=± мм-ден аспауы
Нивелирлеу кезіндегі жұмыс атқару реті 1-суретте,
Бұдан кейін артқы рейкашы №1 пикетке,
Әр станциядағы жұмыс салыстырмалы биіктігі есептен
Техникалық нивелирлеудің нәтижесін өңдеу
Техникалық нивелирлеу нәтижесін өңдеу далалық журналдардағы
Бірінші стансадағы нивелирлеудің дұрыстығын тексеру үшін
Hқара=Зқ-Пқ hқыз=Зқыз-Пқыз (14)
Одан кейін биіктіктің орташа мәні мына
(15)
Әр беттік
hорт=-1159
hтура=-1159
hорт=-1159
hтеор=-1174
1-кесте.
Техникалық нивелирлеудің журналы
станция Пикет нүктелері Рейкадан алынған есептер,
Артқы
1 2 3 4 5 6
R8 0615(1)
5304(4)
1645(2) 30(5)1
6333(3) 029(5)
0 1330(7)
ІІ +20 6017(10)
-1 1657(8) 681
6346(9)
-1 1035
+42 572
ІІІ +68
-2 2236 2730
6925 203
2 2515
7302
1212
5903 140
9
99
Нивелирлеу журналының әр бетінде жүргізілетін бұл
Анықталған өсімшелердің дұрыстығына көз жеткізгеннен кейін
fh=hорт-(Нсоң-Рбас) (16)
мұнда Нбас және Нсоң – бастапқы
Егерде нивелирлік жүріс тұйық болса, онда
Демек
(17)
Техникалық нивелирлеуде биіктік өсімшенің шекті қиыспаушылығы
(18)
немесе
(18)
Мұнда L – нивелирлік жүрістің ұзындығы,
n – нивелирлік жүрістегі стансалар саны.
(22) формула таулы жерлерді нивелирлегенде және
Егер іс жүздегі қиыспаушылық fhnp
(19)
Түзулер 1мм-ге дейін дөңгелектенеді.
Түзелген биіктік өсімшелері бойынша барлық пикеттік
Нn=Hn-1+hтүз
Барлық пикеттік нүктелердің биіктіктерін анықтағаннан кейін
АГ=Н0+ақара
Мұндағы ақ - артқы рейканың қара
Аралық нүктелердің биіктік белгілерін аспаптың горизонтының
Нқара=АГ-С
Осы тәртіппен техникалық нивелирлеуді нәтижесі өңделгеннен
Трассанның профилін сызу
Профиль сызуда екі түрлі масштаб қолданылады:
Профиль салу мына жүйемен жүргізіледі:
Шартты горизонтты анықтау. Шартты горизонт ШГ
Профильдің торын сызу. Шартты горизонттың төменгі
Профильді сызу. Шартты горизонт сызығына горизонталь
Жоба сызығын жүргізу. Жоба сызығы, жүргізілетін
(23)
7-сурет. Трассаның профилі
Мұнда Нсоң және Нбас - жоба
Трассаның басқа нүктелерінің жоба биіктіктері мына
Hh=Hб+idn (24)
Мұнда dn – бастапқы нүктеден трассаның
Жұмыстық биіктіктерді есептеу. Нүктенің жобалық және
Жұмыс істелінбейтін (нольдік) нүктелерді анықтау. Жоба
Яғни ол жерлерде жер қыртысын сызу
Жер бетін квадраттар арқылы нивелирлеу
Күрделі инжинерлік құрылыс жұмыстары жүргізілетін аудандардың,
Нивелирлеудің бұл тәсілі ашық алаңдарды 1:500-1:5000
Жердің рельефіне және бейнелеудің дәлдігіне байланысты
Квадраттар торын құру үшін екі теодолиттің
Егер масштаб 1:1000 болса, онда квадрат
Жер бетін нивелирлеудің схемасы 8, а
а) ә)
8-сурет. Алаңды квадратта арқылы нивелирлеу
Түсірілген нүктелердің биіктіктері анықталған соң, берілген
Интерполяциялау екі нүктенің белгілі биіктіктері арқылы
а) ә)
9-сурет. Горизонтальдарды ж.ргізу
Мысалы, АВ сызығын h=1м интерполяциялау
Алаңдарды вертикаль тегістеу
Табиғи рельефті ғимарат салу үшін техникалық
Құрылысқа горизонталь алаң жасау вертикаль
10-сурет
Жер қазужұмыстарының нольдік баланысын сақьтау үшін
(25)
Мұнда -төрт квадратқа тән
-екі квадратқа тән нүкте биіктігінің (
-бір квадратқа тән нүкте биіктігінің (с1,
n – барлық квадраттар саны.
Технологиялық жабдықтарды және т.б. құрылыс объектілерін
(26)
Мұнда i1, i2 – берілген жоба
d1, d2 – бастапқы нүктеден анықталған
Квадрат төбенің жоба биіктіктері – Нж
Нжұм=Нжоба-Ннақ (27)
Жұмыс биіктіктерінің өздеріне тән таңбалары (+h-үйінді,
Тригонометриялық нивелирлеудің мәні
В нүктесінің А нүктесінен салыстырмалы биіктігін
h=h'+i-v (28)
мұндағы h=dtgv тең екенін ескерсек
h=dtgv+i-v (29)
егер рейкада немесе кадада аспап биіктігін
h=dtgv
11-сурет. Тригонометриялық нивелирлеудің схемасы
Егер арақашықтықтың AB=D лентамен немесе оптикалық
h=D·sinv (31)
егер де А нүктесінің биіктігі НА
HB=HA+h (32)
