Тәжірибелерді демонстрациялау техникасы курстық жұмыс
Жоспар
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
ІІ. 1. Тәжірибелерді демонстрациялау техникасы
ІІ. 2. Заттар мен процестерді демонстрациялау әдістері
ІІ. 3. Сөзді тәжірибе көрсетумен үйлестірудің негізгі түрлері
ІІ. 4. Оқушылар білімі сапасының тәжірибелерді демонстрациялау әдісіне тәуелділігі
ІІ. 5. Тәжірибелер демонстрациялаудың әртүрлі әдістерінің тиімді болу шарттары
ІІ. 6. Заттар бейнесін демонстрациялау
ІІ. 7. Приборлар, аппараттар суреті салынған таблицаларды пайдалану
ІІ.8. Химия сабақтарында интерактивті тақта, электронды оқулықтарды және слайдтарды пайдалану
ІІ. 9. Модельдер мен макеттерді демонстрациялау
ІІ. 10. Үлестірме материалдарды пайдалану
ІІІ. Қорытынды
ІV. Қосымша
V. Пайдаланылған әдебиеттер
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 31 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Жоспар
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
ІІ. 1. Тәжірибелерді демонстрациялау техникасы
ІІ. 2. Заттар мен процестерді демонстрациялау әдістері
ІІ. 3. Сөзді тәжірибе көрсетумен үйлестірудің негізгі түрлері
ІІ. 4. Оқушылар білімі сапасының тәжірибелерді демонстрациялау әдісіне тәуелділігі
ІІ. 5. Тәжірибелер демонстрациялаудың әртүрлі әдістерінің тиімді болу шарттары
ІІ. 6. Заттар бейнесін демонстрациялау
ІІ. 7. Приборлар, аппараттар суреті салынған таблицаларды пайдалану
ІІ.8. Химия сабақтарында интерактивті тақта, электронды оқулықтарды және слайдтарды
ІІ. 9. Модельдер мен макеттерді демонстрациялау
ІІ. 10. Үлестірме материалдарды пайдалану
ІІІ. Қорытынды
ІV. Қосымша
V. Пайдаланылған әдебиеттер
І. Кіріспе
Көрнекілік құралдары туралы. Педагогикалық әдебиетте «көрнекілік құралдары» термині турліше
Химияны оқытуда оқушылар заттар қасиеттерін және құбылыстарды көру ғана
Химияны оқытуда мынадай көрнекілік құралдар қолданылады:
заттар үлгілері, жабдық заттары, физикалық және химиялық процестер (зат
бейнелеу көрнекі құралдары – суреттер, диапозитивтер, оқу фильмдері, макеттер
шартты (символикалық) көрнекілік құралдары – диаграммалар, схемалар, графиктер және
Оқушылар мектептегі сабақтарда, мектептен тыс экскурсияларда және еңбекке үйренгенде
Мектепте оқушылар мұғалім демонстрациялайтын заттар үлгілерін, приборларды және процестерді
ІІ. Негізгі бөлім
ІІ. 1. Тәжірибелерді демонстрациялау техникасы
Химиядан сабақ берудің ең күрделісі және маңызы зоры әрі
Әдебиет материалдары және көптеген сабақтарды бақылау негізінде экспериментті демонстрациялау
Алайда, эксперимент нәтижесі үшін жауапкершілікті сезіну химиядан сабақ беруде
Демонстрациялық тәжірибелер қауіпсіздігінің негізгі кепілі эксперимент техникасының қажетті дағдыларымен
Мұғалім эксперимент жұмысының байыпты стилін игергені жөн. Приборлардың барлық
Тәжірибелерді демонстрациялау техникасындағы бұл кемшілікті болдырмау үшін кейбір мұғалімдер
Химиялық тәжірибелерді пробиркада емес үлкен шыны ыдыстарда (мүмкіндігінше): колбаларда,
Сұйықта түзілген тұнбаны байқау үшін бүйірден жарықтандыру немесе төменнен
Демонстрацияланатын объектіге бүйірінен жарық түсіретін құрал.
ІІ. 2. Заттар мен процестерді демонстрациялау әдістері
Демонстрациялық тәжірибелерді пайдалану методикасы, яғни тәжірибе көрсетуді сөзбен үйлестіру
Практикада тәжірибелер демонстрациялау процесіндегі сөздің ролі жете бағаланбайды. Кейбір
ІІ. 3. Сөзді тәжірибе көрсетумен үйлестірудің негізгі түрлері
Методикалық құралдардың бәрінде және дидактикалық еңбектерде мұғалімнің көрнекілік құралдарды
Егер мұғалім сөзді көрнекілік құралдарымен үйлестірудің бірінші формасын қолданса,
М ұ ғ а л і м. Біздің сабағымыздың
Оқушылардың көпшілігі бұл зат туралы ештеңе білмейтінін практика көрсетті.
- о қ у ш ы. Кәдімгі температурада тұз
- о қ у ш ы. Ол түссіз.
Мұ ғ а л і м. (шөлмекке электр фонариктің
3- о қ у ш ы. Ол мөлдір.
М ұ ғ а л і м. Өнді оның
4- о қ у ш ы. Ол суда жақсы
М ұ ғ а л і м. Сонымен, тұз
Оқушылардың таным әрекеті қалай жүзеге асты және мұғалімнің ролі
Мұғалім сөз арқылы оқушылардың бақылауын басқарды, олар бақылаулар негізінде
Химиялық қасиеттерін үйренгенде оқу процесі қалай жүзеге асатынын қарастырайық.
Қышқылдың металмен әрекеттесуі бұдан едәуір күрделі болды. Оқушылардың білу
2НСl + 2Nа = 2NаСl + Н2
г) бұл теңдеудің білдіретіні: натрийдың екі атомы қышқылдың екі
Оқушылар бұл білімді қабылдап алу үшін мұғалім тәжірибені демонстрациялады:
Атомдар мен молекулалар микродүниесіне ой жіберу және химиялық реакцияның
Мұғалім сөзінің көрнекілік құралдарымен айтылғандай үйлөсуі екінші форма делінеді,
Сөз бен көрнекілікті үйлестірудің бұл формасындағы мұғалім сөзінің функциясы
Сөз бен көрнекілік құралдарын үйлестірудің екі формасының ұксастығы оқушылар
Сол заттар мен құбылыстарды иллюстративті әдісті қолданып та оқып
Практикада, көбінесе, мұғалім алдымен оқушылар тікелей қабылдау арқылы біле
Сонымен мұғалімнің сөзі мен заттар және процестерді көрсету түрліше
Химиядан тәжірибелерді демонстрациялағанда екінші және төртінші форма жиі қолданылады.
Екінші форма варианттарының ішінен екеуінің маңызы зор: оның біреуі
ІІ. 4. Оқушылар білімі сапасының тәжірибелерді
демонстрациялау әдісіне тәуелділігі
Мұғалім сөзі мен көрнекілік құралдар үйлөсуінің төрт формасын талдау
Білім сапасының алуан түрлі белгілерінің ішінен салыстыруға қолайлысы –
Жекелеп оқытатын сабақтар жүргізгенде дәлелді нәтижелер алынады. VII класс
Иллюстративті әдіспен өткен сабақтарда қандай құбылыстарды бақылау керегі жөнінде
Үйрету эксперименті күтпеген нәтиже берді. Өйткені зерттеу әдісін қолданған
Оқушылардың отчеттары иллюстративті әдіспен әңгімелөсуге қатысқандарының алған білімді естерінде
ІІ. 5. Тәжірибелер демонстрациялаудың әр түрлі
әдістерінің тиімді болу шарттары
Мұғалімнің сөзін көрнекілік құралдармен үйлестірудің қайсы түрін қолдану мақсатқа
Егер мәселені шешуде оқушылардың ширыққан ой қызметі қажет болмаса,
Үйрену объектісі туралы білімді қабылдау және игеру үшін күрделі
Тәжірибелерді демонстрациялағанда
Бірінші және екінші форманы қолданғанын оқушылардың өздігінен бақылау дайындығын
Демонстрация үшін ең қарапайым прибор қолданылу қажет делінеді.
Оқушыларды күкірт қышқылымен таныстырғанда мұғалім күкірт қышқылы бар цилиндрге
Қышқыл мен судың салмақтары бірдей әр түрлі көлемдерін салыстырып
Сабақтағы бақылаулар, арифметикалық есептеулер жасау оқушылардың көңілін бақылағандарынан бөліп
Айтылғаннан химиялық тәжірибелерді демонстрациялауда көрсететін мұғалімнің педагогикалық
ІІ. 6. Заттардың бейнесін демонстрациялау
Химияны оқытуда класс тақтасындағы мұғалімнің суреті, приборлар, аппараттар, заводтық
Мұғалімнің тақтадағы суреті химияны оқыту практикасындағы ең көп таралған
ІІ.7. Приборлар, аппараттар суреті салынған таблицаларды
Бұлар бейнеленген заттарды алмастырушы деп есептеуге болады. Сондықтан бұл
Бекіту үшін мұғалімнің айтқанын бір немесе екі оқушы қайталайды.
Отын есебінде көмір пайдаланылатын ізбес тасын өртеудің бұл тәсілімен
М ұ ғ а л і м. Ізбес тас
О қ у ш ы. Көмір мен ізбес тасын
М ұ ғ а л і м. Бұл қоршау
М ұ ғ а л і м. Көмір жанғанда
О к у ш ы. Пештің биік болғаны тиімді
Осылайша сұрақтар қою арқылы пеште көмір мен ізбес тасын
Мұғалім сызған схема бірқатар химия-технологиялық мәселені шешудін
Бұдан соң мұғалім таблицаны немесе кітаптағы суретті көрсетеді
Оқушыларды ізбес өртейтін пештің құрылысымен таныстырудың екінші тәсілінен көрнекілік
Домна пеші, аммиак синтезінің колоннасы, химия өндірісінде қолданылатын әр
Жазықтықта немесе көлемдік құрал түрінде кескінделген молекулалар, иондар және
Егер мұның бәрін жоғары және орта мектептегі химиядан сабақ
Көрнекі құралдарды, көбінесе оқылатын заттар туралы оқушыларда елес тудыру
Мұндай көрнекі құралдарға заттар классификациясының, генетикалық байланыстардың, элементтердің табиғаттағы
ІІ. 8. Химия сабақтарында интерактивті тақта, электрондық оқулықтарды және
Диапозитивтерді демонстрациялау методикасы аз зерттелген. Әдетте мұғалім диапозитивтерді, тақырыпты
Диапозитивтерді жаңа материалды оқып үйрену үшін де қолданады. Мұндайда
Диапозитивтерді пайдалану үшін химиялық кабинеттің тұрақты жабдығы есебінде класс
Эпидиаскоп арқылы мұғалім фотографияларды, кітаптың суреттерін, чертеждарды, өзі салған
Қазіргі кезде химиядан көптеген оқу фильмдері әзірленді, олардың мазмұнын
Арнайы кітапшаларда және журнал мақалаларында оқу фильмдерін демонстрациялаудың әдістері
VII кластағы химия сабақтарында бір ғана фильмді демонстрациялаудың төрт
Екінші вариант бойынша алдымен фильмнің мазмұны сөзбен баяндалды, содан
Үшінші вариант бойынша фильмнің жеке бөліктері демонстрацияланды, әр бөліктен
Төртінші вариант бойынша да фильмнің жеке бөліктері көрсетілді, әр
Бұл жұмыстарды тексеру нәтижесінде және нәтижені өңдегенде дұрыс жауаптар
Зерттеу нәтижелерін талдаудан екі қорытынды шығады:
Фильмді тегіс көрсетумен салыстырғанда жеке беліктері бойынша демонстрациялау білімді
Фильмді демонстрацнялаудың алдыңда сұраулармен таныстыру, фильмнің мазмұнын игеруді жақсартады.
Бұл қорытындылардың құндылығын және дәйектілігін мойындай отырып, мынаны ескерткен
ІІ. 9. Модельдер мен макеттерді демонстрациялау
Химия ны оқытуда көрнекілік құралдар есебінде кристалдар, органикалық заттар
Оқу процесіндегі ролі бойынша көлемдік көрнекі құралдар заттардың өздеріне
Кристалдар модельдерін және заттар имитациясын үлестіріліп берілетін материалдармен жұмыс
Бөлшектенетін модельдер схемасын демонстрациялағанда немесе олармен оқушылардың өздігінен жұмыстарын
Бөлшектенетін модельдерді демонстрациялағанда заводтық аппараттар мен қондырғылардың жазықтық бейнесін
Қандай болмасын химиялық өндірістің мәнін түсіну үшін әрекеттегі модельдерді
Труба арқылы бір ағыс, труба арасындағы кеңістік арқылы қарсы
ІІ. 10. Үлестірме материалдарды пайдалану
Оқу процесіне үлестірме материалдарды енгізуді заттар демонстрациясын оқушы столына
Сөзді көрнекілікпен үйлестіру формалары осы сабақта негізгі болып табылатын
Заттардың демонстрациясын бақылау кезінде де, үлестірме материалдармен өздігінен жұмыс
Бірінші және үшінші форманы пайдаланудың оқушылар білімін қолдана білу
«Қышқылдар» тақырыбы өтілмеген VII класс оқушыларына сыйымдылығы 100 мл
Экспериментке химиядан «3» және «4» деген бағасы бар 20
Екінші топтың барлық оқушылары дерлік күкірт қышқылы бар шөлмекті
Қышқылдың қасиеттері туралы ештеңе айтылмағандықтан бірінші топтың (бірінші форма)
Екінші топтың оқушылары есепті анағұрлым тез шығарды, бірақ нәтижесі
Анықтама беруді немесе қасиеттерін санап беруді (жаттап алуға болатын)
Оқушылар үлестірілетін материалдармен жұмыс істегенде мұғалім сөзін көрнекілік құралдарымен
Оқушыларға жеке эксперимент тапсырмаларын қолданғанда бұл сабақтар нәтижесінде білімнің
ІV. Қосымша
Алғашқы ұғымдарды қалыптастырудағы оқу материалын үйренуде қолданылатын әдістер
Әдістер тобы Әдістер Варианттар
1. Көрнекі
2. Көрнекі-әсерлі немесе эксперименттік
3. Сөздік Демонстрациялар:
а) заттар мен процестерді
ә) бейнелеу көрнекі құралдарын
Мұғалімнің тапсырмасы бойынша мектептен тыс бақылауды ұйымдастыру.
Оқушылардың үлестірме материалмен жұмысы.
Оқушы эксперименті
Лекция, әңгіме
Әңгімелесу
Кітаппен жұмыс Сөзді көрнекілікпен үйлестіру түрлері
Сөз және көрнекі құралдарды үйлестірудің 1 және 3-түрлері.
Сөз және көрнекі құралдарды үйлестірудің 4 және 3-түрлері.
а) Зерттеу,
ә) иллюстративті
а) Хабарлама баяндау,
ә) проблемалық баяндау
а) Эвристикалық
ә) хабарлама
а) Оқу және жаттап алу,
ә) сұрауларға жауап беру үшін кітапты пайдалану,
б) жоспарлар, конспектілер жасау
Оқу процесінің екінші буынында қолданылатын оқыту әдістері
Әдістер тобы Әдістер Варианттар
1. Көрнекі
2. Көрнекі-әсерлі немесе эксперименттік
3. Сөздік Демонстрациялар:
а) заттар мен процестерді
ә) бейнелеу көрнекі құралдарын
Үлестірме материалмен жұмыс
лаборатория-практикалық жұмыстар
Әңгіме және лекция
Әңгімелесу
Кітаппен жұмыс ә) Әр вариантта тәжірибелерді қайталау
ә) демонстрация – есеп
б) оқу фильмін бақылаудағы өздігінен жұмыс
а) Білімді бекіту үшін бақылау,
ә) үлестірме материалдармен жұмыстағы есептер.
а) Білімді нақтылайтын және бекітетін жұмыстар,
ә) дағдыларды жетілдіретін жұмыстар,
б) эксперименттік үйрету есептері
а) Қорыту лекциялары,
ә) оқушылардың шолу баяндамалары
а) Әңгімелесу – қайталау,
ә) жаттығулар және сапа-есептері
а) Оқулық бойынша қайталау
ә) кітап материалы бойынша таблицалар, тезистер жасау
Оқушылардың білімін және іскерлігін тенксеруге қолданылатын әдістер
Әдістер тобы Әдістер Варианттар
1. Көрнекі оқыту
2. Көрнекі-әсерлі
3. Сөздік Көрнекі құралдарды демонстрациялау
Үлестірме материалмен жұмыс
Ауызша тексеруде оқушылар жасайтын тәжірибелер
Эксперименттік бақылау жұмыстары
Ауызша тексеру
Жазбаша жұмыстар Коллективті шешу үшін демонстрацияланатын есептер
Үлестірме метариалмен бақылау жұмысы
а) Ауызша жауап кезінде тәжірибелер жасау,
ә) эксперименттік бақылау жұмыстарын орындау
а) Күнделікті ауызша есепке алу,
б) бүкіл класпен әңгімелесу түрінде тексеру
а) Дәптер тексеру,
ә) қысқа мерзімді жазбаша жұмыстар
б) тақырыпты оқығаннан кейінгі жазбаша бақылау жұмыстары.
Химияның алғашқы ұғымдарын қалыптастыру
Химияның алғашқы ұғымдарымен таныстырудың міндеттері мен маңызы. Қандай ғылым
Химиялық элемент, зат және химиялық реакция ұғымдарының сипаттамалары
Ұғым Сапалық сипаттамасы Сандық сипаттамасы Символикасы
Химиялық элемент Атом Аг, валенттілік Химиялық таңба
зат Молекула. Қоспа және таза зат
Жай және күрделі зат Мг, заттағы
Элементтердің масса қатынастары. Моль. Авагадро саны Химиялық формула
Химиялық реакция Физикалық және химиялық құбылыстар. Химиялық реакциялардың белгілері,
жағдайлары,
типтері Химиялық реакциялардағы заттардың масса қатынастары бойынша есептеулер Химиялық
теңдеу
Тақырыптың білім берудегі міндеттеріне мыналар жатады:
Химия пәні, зат, химиялық элемент, атом, химиялық реакция, химиялық
Алғашқы ұғымдарды қалыптастырудың теориялық негізі болатын атом-молекулалық ілімнің қағидаларын
Құрам тұрақтылық заңын, масса сақталу заңын саналы игерту, қолдана
Эксперименттік біліктер қалыптастыру: химия зертханасында жұмыс істеу ережелерімен, қауіпсіздік
Тақырыптың тәрбиелік міидеттері: 1. Табиғаттың бірлігі, заттардың жойылмайтыны, атом
Оқушыларды дамыта оқыту мақсатында әр ұғымды игерудегі олардың белсенділігін
Тақырыпты оқытудың тағы бір міндеті – химия пәнін оқытудың
Химия пәні. Оқушылардың пәнге деген пікірін тудыруда алғашкы сабақтардың
Алғашқы сабақта химияның жаратылыстану ғылымына жататыны, заттарды зерттейтіні және
Зат ұғымы бұл сабақта оқушыларға физика курсынан таныс физикалық
Заттардың физикалық қасиеттерімен оқушылар зертханалық жұмыс жасау арқылы танысады.
Заттардың айналуы жөніндегі ұғым өсімдіктанудан алған білімге негізделеді. Өсімдіктер
Осыдан кейін заттар және олардың бір-біріне айналуын зерттейтін ғылымға
Таза зат және қоспа ұғымдары. Заттардың қасиеттерін зерттеу таза
Қоспаның қасиеттерімен танысу үшін темір мен күкірттің қоспасын зерттейтін
Қоспаларды бөлу және таза заттар алу тәсілдерінің көпшілігі оқушыларға
Қоспаларға мысалдар және бөлу әдістері
Қоспаның құрамы Мысалы Бөлу әдістері
Қатты-қатты
Қатты-сұйық
а) ерімейтін
ә) еритін
Сұйық-сұйық
а) ерімейтін
ә) еритін Темір мен күкірт
Құм мен ағаш үгіндісі
Бор мен тұз
Саз бен су
Бор мен су
Тұз бен су
Қант пен су
Май мен су
Спирт пен су Магнит арқылы
Су арқылы
Еріту, тұндыру, сүзу
Тұндыру және сүзу
Қыздырып суалту
Бөлгіш воронкамен бөлу
Айдау
Зертханалық және көрнекі көрсетілетін тәжірибелер кезінде оқушылар химиялық стакандармен,
Заттардың өзгерістері мен құрылысы туралы алғашқы ұғымның қалыптасуы. Оқушылар
Бір заттардан екінші жаңа заттар түзілетін өзгерістер химиялық құбылыстар
Сонымен, өзгеріс пен құбылыс тең мағыналы жалпы ұғым, физикалық
Химияның алғашқы сабақтарында физикалық және химиялық кұбылыстардың эмпирикалық ұғымдары
Шынының және парафиннің балқуы, мыс пластинкасын шамның жалынында қыздыру,
Бұл тақырыпта химиялық реакциялардың басталуы және жүру жағдайлары, сыртқы
Химиялық реакциялар жүруіне ең қажетті жағдайлардың бірі – заттардың
Оқушылар химиялық реакциялардың жүргенін сыртқы белгілеріне қарап біледі, оларға
Химиялық реакциялар заттардың көзге көрінбейтін ұсақ бөлшектерінің арасында жүреді.
Тақырыптың соңында химиялық реакциялардың типтері өтіледі. Жіктеудің негізіне бастапқы
Химиялық құбылыстар кезінде оқушылар реакцияға кіріскен бастапқы заттардың және
Біріншісі – химия ғылымының даму қисынына және эксперименттік мәліметтерге
Екіншісі – химияның тұрақты оқулықтарында ұдайы қолданылып келеді. Заттар
Мұғалім оқушылардың физика курсынан атом және молекула туралы білетіндерін
Сұрақтың жауабы тәжірибеден ізделеді. Арнайы немесе қолдан жасалған құралда
Су көзге көрінбейтін кішкене бөлшектерден молекулалардан тұрады, әр молекуласының
Электр тогының әсерінен су молекулалары атомдарға ыдырайды. Мұны да
Екі сутегінің атомы бірігіп, молекула түзеді, оттегінің атомы судың
4. Жалпы қорытынды: химиялық реакциялар кезінде молекулалар бұзылады, ал
Жалпы қорытындыға сүйеніп, атомға анықтама беріледі, мұнда атом ұғымының
Г.Е.Рудзитис, Ф.Г.Фельдман оқулығы екінші әдістемелік шешім тұрғысынан жазылған. Мұнда:
Алғашқы тақырыпта заттар құрылысындағы, соған сәйкес қасиеттеріндегі ерекшеліктерді нақтылы
Атом – ең басты ұғымдардың бірі. Заттың құрылысында молекула
Жай зат ← атом → элемент
Элемент ұғымы атомның анықтамасына, жай зат ұғымы элементтің анықтамасына
Қазіргі оқулықтарда жай зат және элемент ұғымдарының анықтамасы ұқсас,
Бұдан кейін химиялық элементпен байланысты салыстырмалы атомдық масса (Мr),
Химиялық элемент, атом және зат ұғымдарының байланысы
Сызбанұсқадан барлық басқа ұғымдардың атом ұғымына байланысты, мысалға алынған
Химиялық таңбаның сандық мэндері
Шындық деңгейі Ұғымдар деңгейі Белгісі
1. Бір түрдің барлық атомы Химиялық элемент. Мысалы: күкірт,
2. 6.02·1023 атом Атомның молі
Күкірт
Темір
S
Fe
3. Бір атом Күкірт
Темір S
Fe
«Химиялық элемент» деңгейінде символ (S, Fe) жалпы ұғымды белгілейді,
Маңызды ұғымдары анықталған соң атом-молекулалық ілімнің негізгі қағидалары түсіндіріледі.
Бірінші тақырыптың алғашқы ұғымдары осы қағидалардың негізінде қалыптасады. Бұдан
Химияның алғашқы ұғымдарын қалыптастыру осы кездегі үстем әдістемелік көзқарастың
Тағы бір әдістемелік ізденулерді зат туралы алғашқы ұғымда жүйелі
Пайдаланылған әдебиеттер
Кирюшкин Д.М., Полосин В.С. «Химияны оқыту методикасы». «Мектеп», 1984ж.
Ходаков Ю.В., Эпштейн Д.А. Орта мектептерде анорганикалық химиядан сабақ
Сәдуақасқызы Күлбарам. Химияны оқыту әдістемесі. Оқу әдістемелік кешен. –
Сәдуақасқызы Күлбарам. Нәтижеге бағдарланған оқыту процесі аясында химия сабақтарын
Мырзабайұлы А. Химияны оқыту әдістемесінің педагогикалық негіздері – Алматы:
Жексембина К., Нұрахметов Н., Сарманова К. Химия: Әдістемелік нұсқау.
Бірімжанов Б.А. Жалпы химия. Алматы -1970
Аханбаев К. Химия негіздері. Алматы «Мектеп» 1987 ж.
Нұрахметов Н.Н., Сарманова К.А., Жексембина К.М. Химия. 8 сынып
Химия мектепте. Ғылыми-педагогикалық журнал №2 (26) – 2007. наурыз-сәуір
Химия мектепте. Ғылыми-педагогикалық журнал №6 – 2003. қараша-желтоқсан
Aтом S,Fe бір атомы
Химиялық элемент S,Fe
Барлық атомдары
Ar(S) = 32
Ar(Fe)=56
ма (S) = 32 м.а.б.
ма (Fe)=56 м.а.б.
Aтомның молі S,Fe
6·1023
Мольдік массасы
М(S) = 32 г/моль
М(Fe)=56 г/моль
М(S) = 32 г/моль
М(Fe)=56 г/моль
V (S)
V (Fe)
жай заттың молі
Жай заттар
Мr(S) = 32
Мr(Fe)=56
М(FeS) = 88 г/моль
V(FeS)
Күрделі зат
Мr(FeS) = 88
