Жалға берілген негізгі құралдар есебі курстық жұмыс
Мазмұны
Кіріспе......................................................................................
I бөлім. Жал есебінің теориялық аспектісі.
Жал (((((((есебінің өзіндік сипаттамасы...............................................................
Жалға алынған және жалға берілген негізгі құралдар есебі.....................
Жалға алудың есебі және лизингтік жалға алу...........................................
1.4 Негізгі құралдарды ағымдағы жал бойынша операцияларының есебі.......
II бөлім. « Реал Сервис » ЖШС кәсіпорынындағы жал есебі.
2.1. « Реал Сервис » ЖШС кәсіпорының сипаттамасы...................................
2.2. « Реал Сервис » ЖШС кәсіпорынында жүргізілетін жалдық есебі........
2.3. « Реал Сервис » ЖШС кәсіпорнының жал есебінің синтетикалық есебі.
2.4 « Реал Сервис » ЖШС кәсіпорынынының лизингтік операциялар есебі..
III бөлім. Жал есебінің аудиті
3.1. Негізгі қорды жалға алу мен жөндеудің аудиті...........................................
3.2 Лизингтік операциялар аудиті........................................................................
Қорытынды ........................................................................................................
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.....................................................................
Қосымшалар..........................................................................................................
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 26 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Мазмұны
Кіріспе......................................................................................
I бөлім. Жал есебінің теориялық аспектісі.
Жал (((((((есебінің өзіндік сипаттамасы...............................................................
Жалға алынған және жалға берілген негізгі құралдар есебі.....................
Жалға алудың есебі және лизингтік жалға алу...........................................
1.4 Негізгі құралдарды ағымдағы жал бойынша операцияларының
II бөлім. « Реал Сервис » ЖШС кәсіпорынындағы
2.1. « Реал Сервис » ЖШС кәсіпорының сипаттамасы...................................
2.2. « Реал Сервис » ЖШС кәсіпорынында жүргізілетін
2.3. « Реал Сервис » ЖШС кәсіпорнының жал
2.4 « Реал Сервис » ЖШС кәсіпорынынының лизингтік
III бөлім. Жал есебінің аудиті
3.1. Негізгі қорды жалға алу мен жөндеудің аудиті...........................................
3.2 Лизингтік операциялар аудиті........................................................................
Қорытынды ........................................................................................................
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.....................................................................
Қосымшалар..........................................................................................................
Кіріспе
Қазіргі Қазақстан Республикасының экономикалық жағдайына тоқталсақ,
Бұл қаражат мына мақсаттарға бөлінеді:
Ипотекалық рыноктың тұрақтылығын төмендетуге жол бермеу және
Өздері үшін қолайлы жағдай қарастыра отырып,
Экономиканы әртараптандыру үшін маңызды мәні бар перспективалы
Қазіргі таңда Үкімет экономикадағы, еліміздегі инвестициялық климатты
Сонымен қатар биыл тұрақтандыру қорына жиналған астық
Келесі бір жазып өтетін жәйт ол осы «Бухгалтерлік
Бухгалтерлік есеп – бұл бірнеше жүздеген жылдар
Елімізде жүргізіліп отырған бухғалтерлік есеп жұмысы толығымен халық
Менің курстық жұмысымның көзделіп отырғани мақсаты, ол өзіміздің
Қазіргі таңда жалдың қолданыста пайдалылығы
Курстық жұмысымның тағы бір көзделіп отырған мақсаттарының
Алдағы болашақ кезең жалға тұтынушылық қасиет пен сұраныстың
Жалға берушілер мен жалға алушылардың арасындағы келісімшарттың
Жал есебінің Республикамызда кеңінен, толық пайдалану;
Осы мақсаттарға қарай отырып мынадай тұжырымдар жасауға
І. ЖАЛ ЕСЕБІ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
1.1 Жал есебінің өзіндік сипаттамасы
Үй, ғимарат, машина, жабдық және транспорт құралдары түріндегі
Жалдау – жалға берушінің дүниені жалға алушыға уақытша
- жал мерзімі жалданатын мүлікті пайдалы қолдану мерзімінің
- ең аз шамадағы жал төлемінің дисконтталған құны
- жалдау мерзімі соңында активтің қалдық құны
- жалға алынатын активтерге меншіктілік құқығы ауысқанда
Осы шарттарға сәйкес келмейтін жалдаудың қай – қайсысы
Жалға алушы болып табылатын шаруашылық жүргізуші субъект ағымдағы
баланстан тыс шотта ескереді. Шығындарды мойындау әрбір есепті
Қаржылық жалға тапсырылатын дүние – мүлік құны
Жалға алушының бухғалтерлік балансында (қаржыландыратын жал) жалға
Мерзімінен бұрын тоқтату құқығынсыз жалдау - бұл жалдау
а) қандай да бір ықтималдығы
b) жалға берушінің рұқсатымен;
с) егер жалгер сол немесе оған барабар активті
d) жалдауды қабылдаған күні жалгердің төлеген қосымша сомасы
Жалды қабылдау күні – бұл мынадай күндерден: жалдау
а)жалдау операциялық немесе қаржылық ретінде жіктелген;
b)қаржылық жалдау жағдайында жалдау мерзімінің басында танылуға жататын
Жалдау мерзімінің басталу күні жалға алынған активтерді пайдалану
Жалдау мерзімі - жалгер шартқа сәйкес активті жалдауға
Жалдаудың ең төменгі төлемдері - жалдау мерзімі бойындағы
а) жалгер үшін: жалгер немесе жалгермен байланысты тараптың
ә) жалға беруші үшін: жалға берушіге кепілдік берген
б) жалгер;
в) жалгермен байланысты тарап;
г)осындай кепілдік бойынша қаржыға байланысты міндеттерді орындауға қабілетті,
Алайда, егер жалгердің осы құқықты іске асыру мүмкін
1.2 Жалға алынған және жалға берілген негізгі құралдардың
Ағымдағы деп қаржыландырылатын жалгерліктен басқа,кез –
Алынуға жататың жал ақысы келісілген келісім –
Жалға берілген мүліктер жалға берушінің балансында көрніс табатын
Жал ақысы тиесілі өндіріс шоттарында, яғни келесі шоттардың
8000 – егер де негізгі құралдар әлеуметтік
7110 – егер де негізгі құралдар туралы сатумен
7210 - егер де негізгі құралдар жалпы
Жалға алынған негізгі құралдар жалға алушының талаптарына сай
Жалға алушының жүргізген күрделі жөндеу жұмыстарының есебі жалға
Қаржыландырылатын жал өз мәні бойынша
Қаржыландырылатын жал мүлікке меншіктік құқықпен байланысты, жалға
Жалға алушының қаржылық есебінде келесі жайттар айқын көрсетілуі
Жалға берушінің қаржылық есебінде келесі жайттар айқын көрсетілуі
Жалға берілген мүліктің пайдалану құқының басым бөлігі мынадай
жалға алынған мүлікті тұрақталған (тіркелген ) бағасы
егерде жалға берілген мүліктің пайдалану қызметінің мерзімі 80%-ке
егер де негізгі құралдың жал мерзімі біткен
бүкіл жал кезеңінде оның дисконтталған құны төленетін
жал мерзімі біткен соң жалға алушы жалға
Қаржыландырылатын жал мерзімінің ішінде жалға берілген мүлік баланста
Жал төлемі екі төлемнен тұрады: қаржыландырудан (яғни, пайыз
Жалгерлік төлем: ағымдағы бағасы бойынша немесе дисконтталған құн
Дисконтталған құн бойынша есептеген кезде жал ақысының өте
Жалға алушының қарыз капаиталына өсіп (артып) отыратын пайыздық
Жалгерлік мерзімінің барысында келісім – шартқа сәйкес
Минималды жал ақысы – бұл төлем түрі, оны
1.3 Жалға алудың есебі және лизингтік алу есебі
Қаржылық лизинг – бұл мүліктің толық құнын төлеп
лизинг беруші (жалға беруші);
лизинг алушылар (жалға алушылар) болып табылады. Басқаша сөзбен
лизинг беруші сатып алушыдан лизинг бұйымын лизинг келісіш
үшін пайдалануына беруді міндетіне алады. Бұл кезде лизинг
лизинг алушы келісім – шартқа сәйкес төленуге жататын
бұйымы лизинг алушының меншігіне өтуі мүмкін, егер бұндай
Лизинг бұйымдарына: ғимараттар, қондырғылар, машиналар, құрал - жабдықтар,
Лизинг лизингтік мәмілег қатысушылардың қарастырған жағдайына байланысты
қайтарылатын лизинг – лизингтің бір түрі, онда сатушы
банк лизингі – лизингтің бір түрі, онда лизингті
толық лизинг – лизингтің бір түрі , онда
таза лизинг – лизингтің бір түрі онда лизинг
Лизинг өз нысаны бойынша ішкі және халықаралық болып
Лизинг бойынша марапаттау өз кезегінде екі әдісті пайдаланады:
Бухгалтерлік есепте қаржылық лизинг бойынша жасалатын операциялар
Негізгі құралдарды ағымдағы жалға алу мерзімі біткен соң
Жалға алушы болып табылатын шаруашылық жүргізуші субъект ағымдағы
баланстан тыс шотта ескереді. Шығындарды мойындау әрбір есепті
Қаржылық жалға тапсырылатын дүние – мүлік құны
1.4 Негізгі құралдарды ағымдағы жал бойынша операцияларының есебі
Жалдау - бұл кәсiпорындар мен өзге мүлiктiк кешендер
Жалға берушi - жалдау шapты мүлiктi жалға беретiн
Жалгер - бұл жалдау шарты бойышa мүлiктi жалға
Жалдау шарты - бұл тараптардың еркiндiлiгi мен толық
Халықаралық практикада жалдаудың үш түpi бар:
1.Ұзақ мерзiмдi жал (лизинг) - бұл мүлiктi 3
Жай лизинг - жалдау шартының мерзiмi аяқталған бойда
Қаржылық (қаржыландыpылатын)) лизинг - жалды .ұзaқ мерзiмге несиелендірудiң
Жалгер мүлiк құнын жалдық төлем apқылы өтейді. Қаржылық
а) "стандарт" лизинг - мұндай кезде жабдықты әзiрлеушi
ә) "Лиз-бек" лизингi - мұндайда жабдық иесi оны
б) "Жеткiзушiге" лизингi - мұндай кезде негiзгi құралдарды
Қазақстан Республикасыньң шаруашылық практикасында жай лизинг кенiнен таралған.
2. Орташа мерзiмдi жал (хайринг) - бұл жалгердiң
3. Қыcқa мерзiмдi жал (рейтинг, чартер) - мүлiктi
Рейтинг бойынша жалдау ақысы лизингке қарағaндa төмендеу.
Чартер әдетте рейстi, кезектi бiрнеше рейстi, белгiлi бiр
Экономикалық жaғдайлары бойынша жал aғымдaғы және қаржыланатын болып
Дербес (иителлектуалды) меншiк - бұл әртiстердiң, oрындаушылардың, дыбыc
ҚҚC сомасына Д-т 1420 К-т 3310.
Бiрегейленетiндерi, яғни дербес меншiктiң басқа кәсiпopындapғa сатылуы, берiлyi
Бiрегейленбейтiндерi, яғни атaлған кәсiпорынғa бөлiнбейтiн және дербес түрде
Дербес меншiктi бағалау сараптау жолымен жүргiзiледi. Дербес меншiктi
Капиталдану - бұл тiркелген капиталды құру, яғни дербес
1. Жалға берушiде
Жалға берiлген кезде негiзгi құрал объектiсiнің құнынa Д-т
Есептi кезең үшiн жалдау ақылы есептелген, амортизация мен
ҚҚC сомасына Д-т 1260 К-т 3130 шот-фактураның негiзiнде.
Негiзгi құралдар aғымдағы жалға берiлген объектiлерi бойынша амортизация
Есептi кезең үшiн (ай үшiн) жалдық төлемнiң келiп
Есептi кезеңнің coңындa кipicтep жиынтық кiрicтің кемyiнe есептен
Шығыстар Д-т 5410 К-т 7450. 5410-шот бойынша кредиттiк
7. Егер төлем алдағы бiрнеше айға немесе кезеңге
- алдaғы тоқсaнғa төленген жалдау ақысының сомасына Д-т
- болашақ есептi кезеңдер үщiн жалдау ақысы есептелдi
- жалдау ақысынан алынатын ҚҚC сомасына Д-т 1260
8. Басталған есептi кезең бойынша табыс сомасына.
1-айдағы Д-т 3520 К-т 6280.
2-айдаFЫ Д-т 3520 К-т 6280. 3-айдаFЫ Д-т 3520
9. Жыл соңында кipicтep жиынтық кiрiстiң артуына есептен
Жал мерзiмi аяқталған бойда мүлiк қайтарылады Д-т 2411-2417/меншiктi
2. Жалгерде
Ағымдағы жалға алынған НҚ құнына Д-т 001.
Салық шот-фактурасының негiзiнде, амортизация бөлiгiнде есептi кезеңге есептелген
Жалдық % бөлiгiнде жалдау ақысы есептелген Д-т 7310
Жалдау ақысынан ҚҚС сомасына (үйлерден басқа) Д-т 1420
К-т 3390.
5.Алынған ҚҚС - ҚҚС бюджетке төлеудiң кeмyiнe Д-т
6. Жалдау ақысы аударылған:
а) амортизация бөлiгiнде Д-т 3390 К-т 1040, 1050,
б) жалдық % бөлiгiнде Д-т 3380 К-т 1040,1050,1010,1020.
7. Жыл соңында ағымдaғы жалдаудың % бөлiгiндегi шығыстары
8. Жалдау мерзiмi аяқталған бойда жалданған НҚ объектiлерi
9. Егер жалдау ақысы тоқсанға алдын ала төленсе,
10. Есептi aйға келетiн ай сайынғы үлес:
а) амортизация бөлiгiнде Д-т 8047, 7110, 7210 К-т
ә) жалдық % бөлiгiнде Д-т 7310 К-т 292
II БӨЛІМ. « РЕАЛ СЕРВИС » ЖШС КӘСІПОРЫНЫНДАҒЫ
2.1. « Реал Сервис » ЖШС кәсіпорының сипаттамасы
«Реал Сервис» ЖШС кәсіпорынында
Жалдау - жалға берушінің дүниені жалға алушыға
Шаруашылық жасаушы субьекті үшін өзінің қаржылық жағдайын және
Жалға жасалатын келісім шартта: жалға берілетін мұліктің құрамы
Негізінен алғанда, жалға алу нысаны оның міндетін белгілейді,
Жалгерлік есеп №7-ші « жалгерлік есеп » деп
Жалға алушының бухгалтерлік балансында (қаржыландыратын жал)жалға алынған дүние
2.2. « Реал Сервис » ЖШС кәсіпорынында жүргізілетін
«Реал Сервис» ЖШС кәсіпорынында қаржыландырлатын жал жағдайында қабылданған
«Реал Сервис» ЖШС кәсіпорынында жалгерлікке берілген активтер үшін
Қаржыландырылатын жалдың жағдайы бойынша жалға алушы жалға алынған
Активтің пайдалану аясына байланысы мына шоттар дебеттеледі:
Жалға алушының бухгалтерлік балансында (қаржыландыратын жал)жалға алынған дүние
7110-егер де негізгі құрал тауарды (жұмысты, қызыметті) сату
7210-егер де негізгі құрал жалпы шаруашылық қажеттілігі не
«Реал Сервис» ЖШС кәсіпорынында сонымен қатар жал мерзімінің
-1280 «Басқа да » шоты, «Түсетін жал міндеттемесі»субшоты,
-1270 «Есептелген пайыздар »,
-6120 «Акция бойынша дивидентер мен пайыз түріндегі
«Реал Сервис» ЖШС кәсіпорынында жалға берілген мүліктің қүны
Болашақта алынатын жал пайызына 1270 дебеттеліп және 3520
«Реал Сервис» ЖШС кәсіпорынында жал мерзімінің барысында жалға
Егер де жалға алушы жалға берілген активті өз
«Реал Сервис» ЖШС кәсіпорынында жал телемінің аз минималды
Жал мерзімінің барысында жалға алынған активтерді мерзімінен бұрын
2.3. « Реал Сервис » ЖШС кәсіпорнының жал
Қаржылық лизинг - жалға берушінің белгілі бір сатушыдан
Лизинг құқығы жағынан ҚР ның 5.07.2000. «қаржылық лизинг
«Реал Сервис» ЖШС кәсіпорынында лизинг көбіне үш немесе
-Берілген мүліктің қүны есепке түсетін жал міндеттемесі
-лизинг алушының меншігіне негізгі құралдар беру және негізгі
-лизинг алушы мүлікті негізгі құрал ретінде алады.
-қаржылық лизинг мерзімі негізгі құралдардың пайдалы қызымет ету
Қаржылық лезинг берілген алынған негізгі құрал құны лизинг
«Реал Сервис» ЖШС кәсіпорынында лизингтік жалдама мынадай топтар
жалға алынған мүлікке байланысты:
а) таза лизинг шарты- мүлік бойынша қызымет етудің
ә) толық лизинг шарты – лизинг алушы өзіне
б) ішін ара лизинг шарты кезінде – лезинг
2. қаржыландыру түрі бойынша:
а) қауырт – бір рет жалға алу;
ә) жаңартылған (револьверлік ) 1 мерзім өткен соң
3. Мәмілеге қатысушылар құрамына байланысты:
а) тікелей лизинг – мүліктік дайындаушы немесе иесі
ә) жанама лизинг – мүліктік тапсыру үшінші түлға
б) көп жақтар қатысатын лизинг жеке – жеке
4. Мүлік өтелім дәрежесіне байланысты:
а) толық немесе толық өтеуге жуын болса –
ә) түгел өтелмейтін лизинг – шартын іс-әрекет ету
5. Өтелімдік түрғысынан қарағанда:
а) қаржылық лизинг;
ә) тұтыну лизинг.
6.Нарық секторына қарай:
а) ішкі;
ә) сыртқы;
«Реал Сервис» ЖШС кәсіпорынында лизинг есебі Қазақстан Республикасының
Қаржылық лизинг берілген алынған негізгі құрал құны лизинг
«Реал Сервис» ЖШС кәсіпорынында жал телемінің аз минималды
«Реал Сервис» ЖШС кәсіпорынында лизинг беруші жабдықтаушы –
Теңге жабдыққа төлемақы, сатып алады. Пайдалы қолдану мерзімі
Яғни, қазіргі экономика саласындағы мамандар оның ішінде бірінші
«Реал Сервис» ЖШС кәсіпорынының иелерi мен дебиторлық берешекті,
2.4 « Реал Сервис » ЖШС кәсіпорынынының лизингтік
«Реал Сервис» ЖШС кәсіпорынында лизинг берушінің алынған мүлкіті
Лизинг келісімі жасалып, мүлік мемлекеттік тіркеуден өткен соң,
Лизинг берушінің лизинг затын сатушыдан алу және лизинг
- Негізгі құралдарды алу:
Д-т 1656 «Жалға беруге арналған негізгі құрал- жабдықтар»
К-т 2856 «Күрделі қаржы салымы бойынша кредиторлар»
Алынған негізгі құралдар үшін төлем:
Д-т 2856 « Күрделі қаржы салымы бойынша кредиторлар»
К-т 1050 «Банктердің корреспонденттік есепшоттары».
Лизинг затын лизинг келісімшарттарына сәйкес, лизинг алушыға уақытша
Д-т 1305 «Басқа банктерге қаржы лизингі»
1420 «Клиенттерге берілген қаржы лизингі»
К-т 1656 «Жалға беруге арналған негізгі құрал- жабдықтар»
«Реал Сервис» ЖШС кәсіпорынында ай сайын айдың соңғы
Д-т 1730 «Басқа банктерге берілген қарыздар және қаржы
1740 «Клиенттерге берілген қарыздар және қаржы лизингі бойынша
К-т 4305 «Басқа банктерге берілген қаржы лизингі бойынша
4420 «Клиенттерге берілген қаржы лизингі бойынша сыйақы алуға
Егер лизинг алушы қаржысы есебінен және лизинг берушінің
Бұл кезде келесі бухгалтерлік жазба жасалады:
Д-т 5922 «Банктік емес қызметтен өзге шығыстар»
К-т 2860 «Банктік қызмет бойынша өзге кредиторлар».
Лизинг келісімімен қаралған төлемдерді мерзімінде алғанда лизинг беруші
1420 «Клиенттерге берілген қаржы лизингі»
б) Негізгі борыш сомасы Ұлттық банктің нормативтік –
Д-т 5452 «Басқа банктерге берілген қарыздар және қаржы
5455 «Клиентерге берілген қарыздар және қаржы лизингі бойынша
К-т 1339 «Басқа банктерге берілген қарыздар және қаржы
1439 «Клиентерге берілген қарыздар және қаржы лизингі бойынша
Лизинг келісімінің әрекет ету мерзімі аяқталған соң лизинг
а) Егер лизинг заты толық амотизацияланса, онда лизинг
б) Егер лизинг заты толық амотизацияланса, қалдық құн
Д-т 1652 «Жер, үйлер мен ғимараттар»
1653 «Компьютерлік қондырғылар»
1654 «Басқада негізгі құралдар»
1655 «Қаржылық лизингке алынған негізгі құралдар»
1658 «Көліктік құралдар»
К-т 1305 «Басқа банктерге қаржы лизингі»
1420 «Клиенттерге берілген қаржы лизингі».
Егер лизинг келісімінің шарты бойынша лизинг заты қайтарылмаса
Лизинг алушының меншікті қаржысы есебінен жүргізген жақсарту құнын
К-т 2860 «Банктік қызмет бойынша өзге кредиторлар»
К-т 1050 «Банктердің корреспонденттік есепшоттары»
Егер ағымды жылда қаржылық лизинг бойынша берешекті өтеу
а) айыппұл, өсімақы және тұрақсыздық сомасына:
Д-т 1050 «Банктердің корреспонденттік есепшоттары»
К-т 4900 «Тұрақсыздық айыбы (айыппұл, өсімппұл)»бір кезекте, шығын
ә) Сыйақы сомасына:
Д-т 1050 «Банктердің корреспонденттік есепшоттары»
К-т 4305 «Басқа банктерге берілген қаржы лизингі бойынша
К-т 4420 «Клиенттерге берілген қаржы лизингі бойынша сыйақы
б) Негізгі борыш сомасына:
Д-т 1050 «Банктердің корреспонденттік есепшоттары»
К-т 5452 «Басқа банктерге берілген қарыздар және қаржы
5455 «Клиентерге берілген қарыздар және қаржы лизингі бойынша
Қаржылық лизинг бойынша берешекті өтеу келесі жүргізілетін болса,
а) айыппұл, өсімақы немесе тұрақсыздық және сыйақы сомасына:
Д-т 1050 «Банктердің корреспонденттік есепшоттары»
К-т 4921 «Банк қызметінен өзге кірістер» бір кезекте,
ә) Шығындар шотында (мәжбүрлі шығындарға бойынша) қаржы болған
Д-т 1050 «Банктердің корреспонденттік есепшоттары»
К-т 5452 «Басқа банктерге берілген қарыздар және қаржы
5455 «Клиентерге берілген қарыздар және қаржы лизингі бойынша
б) Шығындар шотында (мәжбүрлі шығындарға бойынша) қаржы жеткіліксіз
Д-т 1050 «Банктердің корреспонденттік есепшоттары»
К-т 4921 «Банк қызметінен өзге кірістер» бір кезекте,
«Реал Сервис» ЖШС кәсіпорынында лизинг келісімінің әрекет ету
а) Егер лизинг заты толық амотизацияланса, онда лизинг
б) Егер лизинг заты толық амотизацияланса, қалдық құн
- есептелген амортизация сомасына:
Д-т 1695 «Қаржы лизингі бойынша алынған негізгі құрал
К-т 1655 «Қаржы лизингіне қабылданған негізгі құрал жабдықтар»
– қалдық құнына:
Д-т 2057 «Басқа банктерден алынған қаржы лизингі»
2227 «Алынған қаржы лизингі»
К-т 1655 «Қаржы лизингіне қабылданған негізгі құрал жабдықтар»
Егер «Реал Сервис» ЖШС кәсіпорынында лизинг келісімінің шарты
Бұл кезде лизинг алушыға лизинг затының құнын негізгі
– қалдық құнын срмасына:
Д-т 1652 «Жер, үйлер мен ғимараттар»
1653 «Компьютерлік қондырғылар»
1654 «Басқада негізгі құралдар»
1655 «Қаржылық лизингке алынған негізгі құралдар»
1658 «Көліктік құралдар»
К-т 1655 «Қаржы лизингіне қабылданған негізгі құрал жабдықтар»
Д-т 1695 «Қаржы лизингі бойынша алынған негізгі құрал
К-т 1692 «Үйлер мен ғимараттар бойынша есептелген амотизация»
1693 «Компьютерлік қондырғылар бойынша есептелген амотизация»
1694 «Өзге негізгі құрал жабдықтар бойынша есептелген амотизация»
«Реал Сервис» ЖШС кәсіпорынында егер лизинг алушы қаржысы
Д-т 1050 «Банктердің корреспонденттік есепшоттары»
К-т 1860 «Банк қызметі бойынша өзге дебиторлар»
Егер бұл заңда немесе лизинг келісімінде қарастырылмаса, лизинг
а) лизинг затының баланстық құнына:
Д-т 1655 «Қаржы лизингіне қабылданған негізгі құрал жабдықтар»
Қосалқы лизингке жолдаған лизинг заты құнының есебі үшін
К-т 1655 «Қаржы лизингіне қабылданған негізгі құрал жабдықтар»
Лизинг заты қосалқы лизингке берілген әрбір клиент бойынша
ә) есептелген амортизация сомасына:
Д-т 1655 «Қаржы лизингіне қабылданған негізгі құрал жабдықтар
1655 шотта қосалқы лизингке жолданған әрбір лизинг заты
ІІІ. ЖАЛ ЕСЕБІНІҢ АУДИТІ
3.1 Негізгі қорды жалға алу мен жөндеудің аудиті.
Аудитор дебеттегі 8040, 7210, 7110, кредиттегі 3390, 3540,
Негізгі қор объектісінің бұзылып немесе жетіспей қалған шағында
Негізгі қорды ағымдағы жөндеудің шығындары бухгалтерлік есепте түгелдей
Күрделі жөндеуге кеткен шығын негізгі қордың соған сәйкесті
Аудитор жөндеу операциясының дұрыс көрсетілгенін тексеруі қажет, мысалы;
шаруашылық есебі мен жөндеу қорын құру: дебеттің 8040-шоты,
негізгі қордың һөндеу цехтарындағы жөндеу шығынын анықтау: дебеттің
құрылған жөндеу қорының есебінен шығынды есептен шығару: дебеттің
Негізгі қордағы жетіспеушілік:
баланстық құнына – дебеттің 1280, 2180 шоттары, кредиттің
кінәлі адамға дебеттің 1250, 2150 шоттары, кредиттің 1280,
есепке бұрын алынған ҚҚС сомасы, дебеттің 7210 шоты,
Мүлікті жалдау мерзіміне байланысты айырмашылықтар:
ұзақ мерзімді жалдау (лизинг) 3-жылдан артық;
орта мерзімді (хайринг) – 1 жылдан 3 жылға
қысқа мерзімді (рентниг, чартер) – 1 жылға дейін.
Берілу жағдайына байланысты ұзақ мерзімді және ағымдағы жалға
Ағымдағы – бұл жалға берушінің өз мүлкін жалға
Ұзақ мерзімді жалға беруге мынадай объектілер жатады: бұл
Тексеру кезінде мынаған көңіл аудару қажет:
мүлікті жалға беру келісімшарттарымен жүзеге асады және қабылдау-өткізу
жалға беруші жалға берілген мүліктен түсетін қаржылық нәтижені
егер келісімшартта жалға алынған негізгі қорға жалға алушының
Ағымдағы жалға алу кезінде жалға алынған негізгі қордың
Ұзақ мерзімге алынған негізгі қордың есебі «Ұзақ мерзімді
Негізгі қорды тиімді пайдалануды анықтау тексерудің ең маңызды
Оның ішінде қордың тиімділігінің коэффиценті, қордың жабдықталуы, айналымдылығы,
3.2 Лизингтік операциялар аудиті
Қаржылық лизинг – жалға берушінің белгілі бір сатушыдан
Лизинг көбіне үш немесе көп жақтың қатысуын көздейді:
Салық кодексінің 74 б. 1т. сәйкес амортизацияға
Лизинг алушының меншігіне негізгі құралдар беру және негізгі
Қаржылық лизинг мерзімі негізгі құралдардың пайдалы қызмет ту
Лизинг алушы мүлікті негізгі құралдар ретінде алады.
Лизинг есебі Қазақстан Республикасының «Қаржылық лизинг туралы» Заңының
Мысалы. Лизинг беруші жабдықтаушы-сатушыдан құны 12 000,0 мың
, мұнда
К – жабдық құны (12 000.0)
N – проценттік мөлшерлеме (20% / 12ай =
T – төлем мерзімінің саны (10жыл * 12ай
Лизинг берушіде
Лизинг есебі Қазақстан Республикасының «Қаржылық лизинг туралы» Заң
Лизинг берушінің бухгалтерлік есебінде лизингке берілетін мүлік дебиторлық
№ Шаруашылық операцияларының мазмұны Дебет Кредит Сома
1 Лизинг шарттарымен жабдық алынды «Машиналар мен жабдықтар»
2 *Лизинг алушыға лизинг шарты бойынща жабдық берілді
3 *Лизинг бойынша проценттер есептелді «Есептелген сыйақылар» «Сыйақы
*негізгі борыштар өтеуге алынды «Ағымдық шоттағы ақша» «Басқа
4 Лизингтік төлемдер проценттік бөлікке алынды «Ағымдық шоттағы
ә)Лизинг алушыда
Лизинг алушының бухгалтерлік балансында тиісті жал төлемдері міндеттемелер
№ Шаруашылық операцияларының мазмұны Дебет Кредит Сома
1 Негізгі құралдар лизингке алынды және кіріске алынды
2 Лизинг шарты бойынша проценттер есептелді «Сыйақы
3 Негізгі құралдардың тозуы есептелінді «Негізгі құралдардың
Негізгі міндеттемені көтеруге ақша аударылды «Жал міндеттемелері» «Ағымдық
4 Қаржыландырылғаны үшін төлемақы төленді «Төленетін сыйақылар» «Ағымдық
Осылайша, «Қаржылық лизинг туралы» Заңға сәйкес, лизинг –
