Лизинг туралы түсінік және лизинг операцияларының есебі курстық жұмыс
МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz
Кіріспе
1-тарау. Лизинг пен аудиттің өзара байланысы
Лизингтік операциялар аудиті және олардың экономикадағы рөлі.
Лизингтік келісімдердегі тәуекелділіктерді ескере отырып, лизингтік қатынастарды басқару мәселелері.
1.3. Лизингті қалыптастыру және оны тиімді қолданудың экономикалық
негіздері.
2-тарау. Лизинг туралы түсінік және лизинг операцияларының есебі
2.1. Лизингалық операцияларды ұйымдастыру және оларды жүргізу
техникасы.
2.2. Лизингтік қызметтер түрі және жалға алу жолдары.
2.3. “БТА банк ” лизингтік компанияның лизингтік операцияларды жүргізу әдістері.
Қорытынды
Сілтеме
Пайдаланылған әдебиеттер
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 32 бет
Пәні: Банк ісі
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Мазмұны
Кіріспе
1-тарау. Лизинг пен аудиттің өзара байланысы
Лизингтік операциялар аудиті және олардың экономикадағы рөлі.
Лизингтік келісімдердегі тәуекелділіктерді ескере отырып, лизингтік қатынастарды басқару
1.3. Лизингті қалыптастыру және оны тиімді қолданудың экономикалық
негіздері.
2-тарау. Лизинг туралы түсінік және лизинг операцияларының есебі
2.1. Лизингалық операцияларды ұйымдастыру және оларды жүргізу
техникасы.
2.2. Лизингтік қызметтер түрі және жалға алу жолдары.
2.3. “БТА банк ” лизингтік компанияның лизингтік операцияларды
Қорытынды
Сілтеме
Пайдаланылған әдебиеттер
І -ТАРАУ. ЛИЗИНГ ПЕН АУДИТТІҢ ӨЗАРА БАЙЛАНЫСЫ.
1.1. Лизингтік операциялар аудиті және олардың экономикадағы рөлі.
Лизинг ірі капитал болмаған жағдайда, әсіресе орта және
Аудиттің халықаралық стандарттарына (әрі қарай - АХС) өту
Клиенттің қызметі, тәуекелді бағалау, бухгалтерлік есеп жағдайы және
Жоба көлемінде аудиттің оны іске асыруға қажетті аудиторлық
Бағдарлама тексеру басталғанға дейін құрылады және аудит барысында
Аудит жүргізу процесінде аудиторлар тексеру барысында алынған ақпаратты
Лизингтік операциялар аудитін жүргізу негізінде аудитор лизинг берушіден
Лизинг берушіде лизингтік операциялар аудитін жүргізу үшін 1
Кесте 1
Лизинг берушіде лизингтік операциялар аудитінің бағдарламасы
№ Аудит процедурасы Акпарат көзі
1 2 3
1 Баланс көрсеткіштерінің Бас кітап мәліметтеріне сәйкестігін тексеру
2 Бас кітап мәліметтерін лизинг құралдарының есебі жөніндегі
3 Лизингке алынған объектілердің нақты болуын және бухгалтерлік
4 Негізгі заттар лизингі бойынша біріншілік құжаттарды безендіру
5 Лизинг құралдарының біріншілік бағасын қалыптастыру дұрыстығын тексеру
6 Регистрлер мәліметтерін лизинг беруге қажетті лизинг құралдары
Синтетикалық және аналитикалық есеп регистрлерінің мәліметтері, жеткізу келісімдері,
1 2 3
7 Мүлікті лизингке беру негізділігін және заңдылығын, есепте
8 Есепте лизинг құралын қайтару, сатып алудың дұрыстығы
9 Лизинг құралдарын инвентаризациялауды жүргізу мен безендірудің есептік
10 Лизинг құралдарын жөндеу бойынша шығындар есебінің дұрыстығын
11 Лизинг құралдарын жөндеуге шығын жұмсау заңдылығын тексеру
12 Лизинг келісімдерінің тізімін мүлік түрлері және анағұрлым
13 Дебиторлық қарыз құрылымын қарастыру Бухгалтерлік баланс, дебиторлық
14 Лизинг келісімдерінің сипаты:
- қолды, мөрді және т. б. тексеру;
- келісім жақтарын анықтау;
- келісімнің жарамдылық мерзімін анықтау;
- лизинг құралдарының мазмуны бойынша жақтардың міндеттері;
- сублизинг;
- мүлікті кепілге беру мүмкіндігі мен реті Лизинг
15 Объектілерді лизингке беру жөніндегі және лизинг алушы
- лизинг қызметтерінен түскен табыс; - лизинг келісімдерімен
- басқа да табыстар Бас кітаптың айналым-сальдо ведомостінің
16 Салық салу мақсаты үшін лизингтік төлем бағасын
17 Лизинг келісімдерінің, біріншілік құжаттардың және бухгалтерлік есеп
18 Шағымдар бойынша есептеулер дұрыстығын тексеру Лизинг келісімдөрі,
19 Лизинг берушіде лизинг объектілерін есептеудегі лизингтік операциялар
20 Лизинг берушіде лизинг объектілерін есептеудегі лизинг объектісін
Тексеріс объектілерінің ретін анықтау үшін дедуктивті және индуктивті
Лизингтік операциялар аудитін дедуктивті тәсілмен жүргізген кезде аудитор
Индуктивті тәсілде тексеру кері бағытта жүреді – бастапқы
Біздің ойымызша, дедуктивті тәсілдің келесідей артықшылықтары бар:
• аудитор нәтижелерді көре тұрып (қаржылық есеп беруді)
• мекеме (лизинг беруші немесе лизинг алушы) қызметінің
Лизингтік операцияларды деуктивті тәсіл негізінде тексеру үшін аудиторлы
Лизингтік операцияларды дедуктивті тәсілмен тексерудегі аудиторлық процедуралар
Әрі қарай аудитор лизинтік операциялар есебі жүргізілетін шоттар
Аудитор есептік саясат жүргізілуін, дәлірек айтқанда лизингтік қызметтен
Аудитор синтетикалық есеп пен қаржылық есеп беру мәліметтерін
Аудитордың ерекше операцияларды анықтау мақсатымен шоттар корреспонденциясына алдын
Лизингтік мүлік есебінің шоттары және лизингтік қызмет көрсету
Осының нәтижесінде, ең алдымен, лизингтің ұқсас объектілері, лизинг
Бұл лизинг келісімдерін жоғары дәрежедегі қателіктер тәуекелі бар
Лизинг келісімдері негізінде лизинг берушіде аудитор лизинг алушы-дебиторды
Кәсіпорын-дебиторлар тізімі дебиторлық қарыздың ұзақ мерзімге және қысқа
Осылайша, аудитор лизинг келісімдерді тексеру барысында «Қарыздың қалыптасу
Аудитор мерзімі өтіп кеткен қарызды анықтаған жағдайда, оны
Лизинг берушіде лизингтік операцияларының аудитінде аудитор сенімсіз қарыздарді
ҚР 28 ақпан 2007 ж. «Бухгалтерлік есеп және
Лизинг алушылармен есептесу кезінде аудитордың операцияны берілген есептік
Лизингтік операцияларды тексеруде индуктивті тәсілді пайдалану аудиторға, біздің
Біз, біріншілік құжатты лизингтік келісімдермен салыстыру және бір
Лизингтік операцияларды тексеруде мекеме жетекшісімен бекітілген ішкі үлгілерін
тәуекелділіктердің біреуіне немесе тәуекелділіктердің топтарына тәуелділігі пайда болуы
3.лизингтік қатынастарға қатысушы тұлғалар қолданылатын математикалық есептеу әдістерін
Тәуекелділікті талдау - бұл тәуекелділікті басқару процесіндегі маңызды
Тәуекелділікті талдау олардың түрлерін анықтау және бағалаудан
Тәуекелділік түрлерін анықтау кезінде лизингтік қатынастарға әсер ететін
Осы кезеңдегі басты қағида- тәуекелділіктің барлық түрлеріне лизингтік
Жалпы тәуекелділікке кәсіпкерліктің барлық түрлеріне тән тәуекелділіктерді жатқызамыз.
Лизинг сферасына тән типтік тәуекелділіктер-бұл оң және теріс
Енді осы аталған типтік тәуекелділіктердің әрқайсысына жеке-жеке тоқталайық:
1. Лизинг объектісімен байланысты тәуекелділіктер - бұл лизингке
2.Лизингтік операциаларды жүзеге асыру кезінде пайда болатын тәуекелділіктерді
келділіктердің мынандай түрлері кездеседі:
- өндірістік тәуекелділіктер;
- маркетингтік тәуекелділіктер;
- төлем тәуекелділігі.
Лизинг субъектілерімен байланысты тәуекелділіктердің пайда болуының негізгі себептеріне
3.Қаржылық тәуекелділіктер активтерді қаржыландырумен
- нарықтық тәуекелділік (валюталық, пайыздық; инфляциялық және т.б.);
- несиелік тәуекелділік.
Нарықтық тәуекелділік -бұл өсімақы ставкаларының,валюта бағамдарының, инфляция деңгейінің
Несиелік тәуекелділіктер -бұл банктер белгілі бір лизингтік компанияға
4. Коммерциялық тәуекелділік - бұл жалпы халық шаруашылығының
- сұраныстың азаюы;
-тауарлар бағасының өзгеруі.
Лизингтік нарықта бәсекелестіктің күшеюі (шетелдік лизингтік компаниялардың нарыққа
Баға тәуекеледілігі - бұл лизингтік келісім шарт бекітілген
5. Лизингтік қатынастарға тән типтік тәуекелділіктерді жіктеу кезінде
Серіктестік тәуекелділігі лизингтік қатынастарға қатысушы тұлғалар арасындағы келісім
Серіктестік тәуекелділігі лизингтік қатынастарға қатысушы барлық тұлғалардың жүргізетін
Келісімдерді дайындау және бекіту кезеңінде серіктестерінің сенімділігіне, сапасына
Лизингтік қатынастарға тән тәуекелділік түрлері анықталғаннан кейін тәуекелділікті
Тәуекелділік түрлерін анықтау және оларды бағалау бір-бірімен өте
Тәуекелділік түрлері анықталып, оларға бағалау жүргізілгеннен кейін болашақта
Экономика секторларындағы салалық ерекшеліктерге қарамастан, экономиканың барлық салаларында
1.Серіктестерді таңдау туралы қосымша
2.Өзін-өзі сақтандыру және кездейсоқ шығындардың орнын жабу үшін
қаражат-тарын резервке сақтау;
3.Тәуекелділікті бөлу (диверсификация);
4.Сақтандыру.
Тәуекелділікті төмендетудің осы жоғарыда аталған бағыттарын таңдау кезінде
- өзіндік капитал есебінен жоғары мөлшерде тәуекелділікке баруға
- тәуекелділік салдарлары туралы ойлану қажет:
- аз мөлшердегі табыс үшін жоғары
Бірінші қағиданы іске асыру үшін лизингтік қатынастарға қатысушылар
Лизингтік қатынастарға қатысушы субьектілер екінші қағиданы іске асыра
Үшінші қағида шығын мөлшері салыстырмалы түрде жоғары болған
Лизингтік келісімге қатысушы барлық субъектілер өздерінің тәуекелділіктерін неғұрлым
1.Серіктестерді таңдау бойынша қосымша ақпараттар жинақтау тәжірибе жүзінде
-лизингтік қатынастарға қатысушы барлық субъектілердің
-баспасөз беттеріндегі және қауіпсіздік бөлімдерінің материалдары
2.Тәуекелділіктерді басқару мәселелерін шешудегі маңызды қадамдардың бірі келісімдерді
3.Лизингтік келісімге қатысушылар арасында тәуекелділікті бөлу әдісі. Лизингтік
Тәуекелділікті бөлу лизингтік портфелді қалыптастыру кезінде нарықтық және
А) лизингке берушілердің лизинтік портфелін диверсификациялау:
- мерзімдері бойынша:
-лизингк алушыларды категориялары бойынша (жеке кәсіпкерлер, шағын,
орта және ірі кәсіпорындар);
- лизинг объектілері бойынша;
-лизингтік жобалардың түрлері бойынша;
-лизингтік операциялардың түрлері бойынша және т.б.
Ә) лизингке алушылардың активтер портфелін диверсификациялау:
- әртүрлі лизингтік компаниялармен жұмыс істеу;
- әртүрлі құрылғылармен жұмыс істеу және т.б.
Б) инвесторлардың несиелік портфелін жіктеу:
- ақша қаражаттарын әртүрлі лизингтік жобаларға салу;
- лизингтік компаниялардың әртүрлі түрлерімен жұмыс істеу және
Сонымен, диверсификация әдісінің мәні лизингтік қатынастарға қатысушы субъектілердің
4.Тәуекелділікті сақтандыру.Лизингтік операциялар тәуекелділік деңгейі неғұрлым жоғары операциялар
дайда, ол сақтандырумен байланысты шығындарды, әдетте лизингтік
Тәуекелділіктің нақты бір түрлеріне әсер етудің тиімді тәсілдері
Тәуекелділіктерді басқарудың ең соңғы кезеңі лизингтік келісімдерді жүзеге
Бақылау қызметі, бәрімізге белгілі басқарудың құрамдас бөліктерінің бірі
Сонымен лизингтік қатынастар кезінде пайда болатын тәуекелділіктерді басқару
Тәуекелділіктерді басқару бойынша арнайы бөлім сол шаруашылық субъектісінде
Сонымен лизингтік қатынастарға қатысты тәуекелділіктерді басқарудың жалпы теорияларын
1.Бір лизингтік келісімге қатысушы тұлғалар санының неғұрлым көп
2.Лизингтік операцияны іске асыру мерзімінің ұзақтылығы;
3.Лизинг сипатының көптүрлілігі, яғни, лизинг ғылыми-техникалық,
Сондықтан да, лизингтік қатынастарды іске асыру кезінде тәуекелділіктерді
Лизингті қалыптастыру және тиімді
Лизинг (қаржылық жалдау) бизнес кәсіпкерлік қызметтің
1994 ж. Қазан айында Республика Үкіметі «Азия-лизинг»
Лизингтік бизнестің Қазақстанның экономикасында қолданылу мүмкіндігі
Барлық сала кәсіпорындарындағы моральдық және жарамдылығы
Мемлекеттің жоғары технологиялық жабдықтар шығаратын салаға жұмсайтын
Кәсіпорындардың республикадан тыс жерлерде жаңа техникалармен
Банк несиелері жоғары ставкамен және қысқа
Өндірісті техникалық және технологиялық жаынан жаңартудың құралы
Лизинг дегеніміз- қаржылық жалдау бойынша жалға алушның
Лизинг ұғымын құрайтын жоғары да аталған қатынастар
Үкіметтің соңғы кездегі құжаттарында экономикалықжаттарында
-1995-96 жылдары мемлекет ірі Банктерінің қатысуымен лизингтік
- қазір орын алып отырғанындай, халықтың
- 1995-97 жылдары негізінен мүмкін әріптестер туралы
Сол себептен, лизингті қолдану саласындағы
Лизинг операцияларын тездету процесін мемлекет тарапынан ынталандыру
Лизингтік компаниялардың басым көпшілігі лизингті қолданудың тиімділігін
жылдары арасында Қазақстан Республикасында көрсетілген лизингтік
Лизингтік қызметтер 1998 1999 2000 2001 2002
1 Жеңіл автокөлік лизингі 49,7 54,1 81,4 188,3
2 Басқа да құрлықта жүретін көлік
3 Кемелер лизингі - - 39,5 36,4
4 Ұшақтар лизингі 10,6 24,9 46,9 78,2
5 Ауыл шаруашылығы машиналарының лизингі 4,0 40,0 27,1
6 Құрылыс жабдықтарының лизингі 48,8 1585,6 1804,6 31123
7 Компьютерлер лизингі 7,2 5,5 27,9 285,5
8 Басқа да құрылғылар мен жабдықтар лизингі
9 Басқа негізгі құралдар лизингі 5,4 3,1
10 Барлығы 161,7 1855,2 2165,8 5015,2
Кестедегі мәліметтерден лизингтік операциялар көлемінің ауыл шаруашылығы
2.2. Лизингалық операцияларды ұйымдастыру және оларды жүргізу техникасы.
Лизингалық келісім шартты ұйымдастыру және оны іске асыру
заңдылық ерекшеліктеріне байланысты.
Лизингалық келісімнің жанама және тікелей қатысушыларына байланысты
лизингалық процестің үш жақты немесе көп жақты сипаты
Лизингалық процесте лизингалық келісімнің міндетті қатысушыларынан
басқа, яғни лизинг берушімен, лизинг алушыдан басқа, басқа
қатысады. Олар:
Лизингалық мүлікті сатушы- лизинг обьектісі болып табылатын мүлікті
Сақтандырушы- жаза негізінде өзіне лизингалық келісіммен байланысты болатын
Кредитор- лизинг берушінің келесіде лизингке беретін мүлікті сатып
Делдал- осы мәміленің тараптары болып саналатын тұлғаларға лизингалық
Лизингалық процесте шартты түрде 3 этапты айыруға болады.Бірінші
1. Лизинг обьектісін алу үшін лизинг алушының лизинг
2. Лизинг алушының төлем қабілеттілігі және лизингалық
жөнінде қорытындысы;
3. Лизинг обьектісін жеткізіп беру жөніндегі лизинг берушінің
жабдықтаушыға жіберетін заказ-нарядын алғанын растау;
Лизинг алушы мен жабдықтаушы арасындағы келісімнің жалпы шарттары:
а) лизинг берушінің жабдықтаушыға лизингалық обьектінің құнын
шарты;
б) жеткізіп берудегі жабдықтаушының жауапкершілігі.
4. Лизингалық компания мен банктің лизингалық келісімдер жүргізу
суданы алу жөнінде жасасқан несиелік келісімшарт.Екінші тапта
лизингалық келісім бекітіледі.
5. Лизингке берілетін мүлікті сату және сатып алу
6. Лизингалық келісім шарт;
7. Эксплуатациялауға лизинг обьектісін қабылдау актісі;
8. Лизингке берілетін мүліктің техникалық қызмет көрсетуінің келісім
9. Лизинг обьектісін сақтандыру келісімшарты.
10. Лизингалық төлемдерді төлеу;
11. Мүлікті келешекте пайдалану бойынша қатынастарды рәсімдеу;
12. Лизинг берушінің кредиторға ссуданы қайтаруы және проценттерді
Лизингалық келісім шартты жасаған кезде лизинг субьектілерінің
Егер лизинг берушіде мәміле обьектісін сатушыға
Лизингалық келісім шарттың іс- әрекет ету мерзімі
Егер келісімнің шарттарын лизинг алушы орындаса, лизингке
Лизинг берушінің келісі жоқ болған жағдайда:
-оған мәміленің обьектісі қайтарылуы керек;
-келісім шарт лизинг алушының кінәсін өз уақытынан
саналады;
- келісім шарттың уақытынан бұрын бұзылуына байланысты
келтірілген шығындар «конкурстық» процесс кезінде басқа кредиторлармен
қатар банкрот мүліктің есебінен қанағаттандырылады.
Лизинг беруші банкрот болған жағдайда келісім
-келісім шарт лизинг берушінің айыбы бойынша
-мәміле обьектісі лизинг берушіге қайтарылады және
- лизинг алушыға және басқа да
Лизингалық келісімде коммерциялық банктің мәміле
Келісім обьектісін пайдаланудағы ережелерді бұзу және
Мәмілені жүргізу үшін банктерге «стандарт»және
2.3. Лизингтік қызметтер түрі жжәне жалға алу
Қаржылық лизинг – жалға берушінің белгілі бір
Лизинг құқылық жағынан ҚР- ның «Қаржылық лизинг» заңымен,
Лизинг көбіне үш немесе одан да көп жақтың
Салық кодексінің 74 б. 1 т. сәйкес амортизацияға
Лизинг алушының меншігіне негізгі құралдар беру және негізгі
Қаржылық лизинг мерзімі негізгі құралдардың пайдалы қызмет ету
Лизинг алушы мүлікті негізгі құрал ретінде алады.
Қаржылық лизингке берілген негізгі құрал құны лизинг шарты
Лизингтік жалдама мынандай топтар бойынша жіктеледі:
Жалға алынған мүлікке байланысты:
а) таза лизинг шарты- мүлік бойынша қызмет етудің
ә) толық лизинг шарты- лизинг алушы өзіне техникалық
б) ішінара лизинг шарты кезінде- лизинг берушге мүлікке
2. Қаржыландыру түрі бойынша:
а) қауырт- бір рет жалға алу;
ә) жаңартылатын (револьверлік) 1 мерзім өткен соң
ұзартылады.
3.Мәмілеге қатысушылар құрамына байланысты:
а) тікелей лизинг – мүлікті дайындаушы немесе
б) көп жақтар қатысатын лизинг (жеке-жеке бөлінетін лизинг)-лизинг
4. Мүлік өтелім дәрежесіне байланысты:
а) толық немесе толық өтеуге жуық болса- лизингтік
мерзімі ішінде мүліктін толық немесе толыққа жуық амортизациясы
болады;
ә) түгел өтелмейтін лизинг- шарттың іс- әрекет ету
жартылай, бірен-саран амортизация болады және инвестицияның тек бір
бөлігі ғана өтеледі.
5. Өтелімдік тұрғысынан қарағанда:
а) қаржылық лизинг;
ә) оперативті лизинг.
6. Нарық секторына қарай:
а) ішкі;
ә) сыртқы.
