TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

Жоспар - www.topreferat.com.kz

Кіріспе 1

I Жұмысшылардың еңбекақысы және еңбек өнімділігі 3

1.1 Еңбек ақының әлеуметтік-экономикалық мәні және оны ұйымдастыру негіздері. 3

1.2 Жалақының формалары және жүйелері 9

1.3 Еңбек өнімділігі 13

Еңбек өнімділігінің өлшемдік әдістері 15

Еңбек өнімділігі өсімінің факторлары және резервтері 16

Қорытынды 34

Қолданылған әдебиеттер тізімі 36

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Бухгалтерлік іс

-----------------------------------------------------------------------------------

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ

 Жоспар

Кіріспе 1

I Жұмысшылардың еңбекақысы және еңбек өнімділігі 3
1.1 Еңбек ақының әлеуметтік-экономикалық мәні және оны ұйымдастыру
1.2 Жалақының формалары және жүйелері 9
1.3 Еңбек өнімділігі 13

Еңбек өнімділігінің өлшемдік әдістері 15

Еңбек өнімділігі өсімінің факторлары және резервтері 16
Қорытынды 34

Қолданылған әдебиеттер тізімі 36

Кіріспе

Бүгінгі таңда тәуелсіз еліміздің нарықтық экономикасы қалыптасып, одан
жекешелендіру, банк жүйесінің қалыптасуы, валюта рыногінің қызметі т.б.

Нарықтық қатынастар жағдайында адам – еңбек субъектісі ретінде
жеке өзі тауар өндіруші ретінде;

тауар өндірушіге, яғни, жұмыс берушіге, меншік иесіне өзінің
Нарықтық қатынастарды жетілдіру және сонымен байланысты мемлекет экономикасындағы
Кәсіпкерлік қызметтің табысты болуының негізгі факторы болып жұмысшылардың
Жыл озған сайын Республика тұрғындарының жақсы өмір сүруге
«Іс тетігін кадр шешеді» деген қанатты сөзді еске
Мұның өзі, нарықтық экономиканы дамыту алғы шарты болып
Қазақстандағы көп ұлтты халықтардың өмір сүру деңгейі осы
Өндіріс орындарын ұлғайту үшін әрбір адам өзіне мынандай
Қолда бар ресурстардың бәрі де толықтай пайдаланыла ма?
Бұл екі сауалдың қайсысына болсын, ауыз толтыра толыққанды
Кезінде атағы Республиканы былай қойғанда, бүкіл Одаққа танымал
Сонымен, әр адам, оның отбасы мүшелерінің әл-ауқатын жақсарту,
Диплом жұмысының мақсаты – қазіргі заманғы жағдайларда оны
Мақсатты түрдегі бағыттан бастау ала отырып, зерттеу ісінің
- «айлық жалақы» ұғымының экономикалық тұрғыда өмір сүруінің
- теміржол көлігіндегі еңбек төлемақысының ұйымдастырылу ерекшеліктерінің айқындалуы;

- оның негізін құрайтын бөлшектерді айқындай отырып, саладағы
I Жұмысшылардың еңбекақысы және еңбек өнімділігі

1.1 Еңбек ақының әлеуметтік-экономикалық мәні және оны ұйымдастыру
Өндірістік және басқа да шаруашылық процестерде тек еңбек
Әрбір шаруашылық қызметте, әсіресе өндірісте шығындар тірі еңбекпен
Жалақының негізінде өндірістің шекті өнімділігімен жинақталатын факторы ретінде
Жалақы әлеуметтік-экономикалық санаты ретінде жұмыс беруші және қызметші
Қызметкерлердің еңбекақысы алынған нақты өніммен тығыз байланысты болуын
Жалпы еңбек ақының мәні мен ерекшеліктерін ашып көрсететін
Жалақы немесе еңбекақы мөлшерлемесі ─ бұл еңбекті пайдаланғаны
2) мамандар ─ заңгер,дәрігер,мұғалімдер,т.б

3) шағын кәсіпорын иелері ─ шаштараз,тұрмыстық қызмет көрсетушілер
Жұмыс беруші бір жағынан,өнім шығару бірлігінде жұмсалатын жұмыс
Іс жүзінде жалақы уақыт бірлігінде пайдаланылатын еңбекақы,сыйақы,үстеме ақы,қосымша
Жалақы негізгі үш атқарымды орындайды:

─ ұдайы

─ дәлелді

─ реттеушілік

Ұдайы атқарымы жұмыс күшінің қалыпты ұдайылығы және өндірістің
Дәлелді немесе уәжді атқарым қызметшінің еңбек белсенділігі,еңбек тиімділігін
Реттеуші атқарымы қызметшілер мен жұмыс берушілер мүдделерінің теңгерімді
Қазіргі уақытта жалақының бір де бір атқарымы
Кәсіпорында жалақыны ұйымдастыру механизмі жұмыс күшінің жалақыдағы бағасының
Жалақының көлемі тек қызметші алатын ақшаның мөлшерімен ғана
Нақты көрсеткішті жалақы ─ бұл қызметшінің салық және
Кесімді көлемі болатын жалақы ─ бұл табыс салығы
Шынайы нақты жалақы ─ бұл нақты көрсеткішті жалақыға
Сонымен,баға 20% өскен кезде ( салық төлемдерінің өзгеріссіз
Сондай-ақ жалақының ақшалай және ақшалай емес формасы да
Еңбекақы құрылымы еңбекақыға құрастырылушы қандай элементтері кіретінін,қандай баптарында
Сурет 1- Кәсіпорын жұмысшысының еңбекақы құрылымы

Негізгі жалақы ─ тарифтік мөлшерлеме және белгілі бір
Дамыған нарықтық экономикада еңбек ақы төлеудегі негізгі табыстық
Бұған мыналарды кіргізуге болады: еңбектің қолайсыз және зиянды
Үстеме ақылар өнімнің жоғары сапасы және жекелей еңбек
Қосымша ақылар мен үстеме ақылар,әдетте,салыстырмалы өлшемді мөлшерлерінде белгіленеді
Негізгі нәтижелерге арналған сыйлықақы кәсіпорын алған табыс есебінен
Әлеуметтік төлемдер – салыстырмалы түрде алғанда қомақты да
көлік;

дәрігерлік көмек және дәрі-дәрмек;

қызметшілер және олардың отбасы мүшелерінің өмірлерін ерікті түрде
жекелеген қызметшіге материалдық көмек көрсету.

Әлеуметтік төлемдер кәсіпорын табыстарынан жүзеге асырылады және қызметшілері
Қызметшіні басқару жүйесінде жалақының ұйымдастырылуы қызметшілердің еңбек тәртібі
Жалақының ұйымдастырылу механизмі қатарында қызметшілерге нақты көрсеткішті жалақы
Кәсіпорында жалақының ұйымдастырылуына кіретіні:

еңбектің негізделген нормаларын белгілеу (уақыт нормалары, өнімді өндіру
тарифтік жүйені әзірлеу;

еңбекақының формалары мен жүйелерін анықтау.

Еңбек нормалары олардың жекелеген түрлері арасында қолайлы пропорцияларын
Еңбекақының тарифтік жүйесі қызметшілердің әртүрлі топтары мен санаттары
Тарифтік кесте – еңбекке ақы төлеу бойынша әркімге
Тарифтік мөлшерлеме – жұмыс уақыты берілгенде жұмысшылардың түрлі
Тарифтік-біліктілік анықтамасы – қызметшілердің біліктілік сипаттамаларын қамтушы нормативтік
Орталықтандырылған экономикалық жағдайында еңбекке ақы төлеудің тарифтік жүйесі
Мұндай сапада олар меншіктің кез келген формасын иемденген
Қазіргі уақытта еңбекке ақы төлеудің тарифсіз жүйесі кеңінен
Тұтастай алғанда, кәсіпорынның еңбекке ақы төлеу саласындағы саясаты
кәсіпорынның шаруашылық қызметімен анықталатын нәтижелерінің қаржылай жағдайы;

аймақтағы сәйкесті мамандығы бар қызметшілер арасында жұмыссыздық деңгейі;

еңбекке ақы төлеу саласында мемлекеттік реттеу деңгейі;

кәсіподақтар және жұмыс берушілер бірлестіктерінің тигізетін ықпалы.

1.2 Жалақының формалары және жүйелері

Жалақының формалары мен жүйелері еңбек нәтижелерін көрсетуші мөлшерлік
Қазіргі кездегі ұйымдардың жүйесі бір жағынан кәсіпорындардағы төленетін
Ұйым жұмыскерлері еңбекті пайдалану сферасына байланысты өндірістік және
Еңбек пен оған ақы төлеудің қазақстандық жүйесі бойынша
Еңбекке ақы төлеудің формаларын таңдауды кәсіпорын өндіріс жағдайларынан,
Кәсіпорынның практикалық қызметінде еңбекке ақы төлеудің екі формасы
Еңбекке кесімді ақы төлеу белгіліген сағаттық мөлшерлемелер және
Тікелей кесімді жүйесі кезінде еңбекақы өндірілген өнім бірлігіндегі
Кесімді – сыйлық жүйесі болу кезінде жұмысшыға тікелей
Еңбекке ақы төлеудің келісімді – үдемелі жүйесі нормаларда
Еңбекке ақы төлеудің жанама кесімді жүйесі негізінен, қызмет
Көтеріңкі кесімді жүйе жұмыстың барлық көлеміне ақы төлеуді
Мерзімдік еңбек ақы төлеу қарапайым мерзімдік – сыйлықақы,
Еңбекке ақы төлеудің қарапайым мерзімдік жүйесі кезінде жұмысшының
Мерзімдік – сыйлықақы жүйесі кезінде белгіленген көрсеткіштерін асыра
Мөлшерді белгіленген еңбекақы жүйесі, негізінен, басшылар, мамандар және
Кейінгі уақытта нормаланған тапсырмалармен немесе еңбектің мерзімдік ақысымен
Жалақыны еңбек нәтижелерімен үйлестіру үшін рейтинг (бедел көрсеткіші)
Жжа = Бжал х Рс х Кж х
мұндағы Кж – жоспарлы коэффициенті; Кө.с.
Еңбек рейтингі қызметшінің әлеуметтік қабілетін екереді, ал қалған
Сатуды тұрақтандыру жүйесі

Еңбекке ақы төлеудің тарифтік және тарифсіз жүйелерімен қатар,
Оның негізі сыйақының өлшемді мөлшері және тарату көлемі
Мысалы, компьютерлерді шығару және таратумен шұғылданатын фирма өзінің
Комиссиялық ақыны белгілеу әдістері түрліше болуы мүмкін:

сатылатын тауардың әрбір бірлігіне белгіленетін ақшалай сома;

келісім-шарт бойынша мержадан алынатын белгіленген пайызы;

сатушы ұйымның есебінен келісім-шарт бойынша ақшаның келіп түсуі
тарату бойынша жоспардың орындалуы кезінде базалық жалақыдан белгіленген
Сатуды тұрақтандыру жүйелері толықтай қабылдауға лайықты, мысалы, өнім
Кейінгі уақытта өзінің қызметшілерінің жалақысын төлеуге қаржысы болмайтын
Еңбекке ақы төлеудің икемді жүйелері
Еңбекке ақы төлеудің икемді жүйесі кәсіпорын жұмысының жалпы
1.3 Еңбек өнімділігі

Еңбек өнімділігі кәсіпорын қызметінің түпкілікті нәтижелерін объективті көрсетуші
Еңбек өнімділігінің өсуі ең бастысы өндіріс көлемінің көбеюіне
Еңбек өнімділігін өлшеу үшін, экономистер өндіріс көлемін (өндірілген
Еңбек өнімділігі ұлттық игіліктің өсуі үшін маңызы зор.
Еңбек өнімділігінің деңгейі өзара тәуелді екі көрсеткішімен сипатталады:
Дәл осы мезетте еңбек өнімділігінің қандай роль атқаратындығына
Өнім өндірімі – бұл уақыт бірлігінде өндірілген өнім
Өнімнің еңбек ауқымдылығы - өнім бірлігін дайындауға немесе
Осы тұста мынадай мәселеге мән бермесе болмайды. Ең
- Білім беретін және оқытатын бағдарламалардың сапасын жақсарту;

- Кез келген адамға оның талап-тілегіне сәйкес дайындықтан
Еңбек өнімділігіне жұмысшылардың ықылас-ынтасы да айтарлықтай ықпал жасайды.
Еңбек өнімділігінің өлшемдік әдістері

Еңбек өнімділігін арттырудағы маңызды қадамның бірі кәсіпорында оның
басқару жүйесін өзгерту үшін;

қызметшілердің уәжді жүйесін басқару үшін;

өсім резервтерін айқындау үшін және т.б.

Іс жүзінде қолданушы өлшемдік барлық әдістер пайдаланылатын көрсеткіштерінің
Көпфакторлық әдістері – алымында өнімнің барлығы немесе ең
Бұл әдістер мынандай мақсатпен пайдаланылуы мүмкін:

кәсіпорын үшін өнімділіктің жалпы өлшемін алуға;

еңбек өнімділігіндегі пайда түсіруде алға басудың ықпалын бағалау
өлшемділік көрсеткіштерінің динамикасын талдау, т.б.

Векторлық әдістері – жекелей көрсеткіштердің жинақталымы (векторы) көмегімен
Әлемдік практикада кәсіпорын деңгейінде еңбек өнімділігінің жекелей көрсеткіштері
бір істелгенде (немесе төленгеніне) шығарылымы, адам/сағ;

бір орташа тізімдік қызметшіде шығарылымы;

бір доллар материалдық жұмсалуында шығарылымы;

жұмсалған энергияның бірлігінде шығарылымы;

негізгі капиталдың бір долларында шығарылымы;

бір машина / сағатта істелінуінде шығарылымы.

Шығарылымы ретінде мыналар қабылданады: сату көлемі, заттай бірліктердегі
Қазіргі кезде кәсіпорын қызметінің тұрлаусыз жағдайларында еңбек өнімділігі
Көпөлшемді әдістері (мақсаттардың қалыптамасы) – біртұтас көрсеткішті бірінші
еңбек өнімділігі бағалануы тиіс өлшемдердің анықталуы және тәртіпке
өлшемдердің салыстырмалы мәнділігін бағалау;

нәтижелік кестелерін өлшемдер таразыларымен біріктіру.

Көп өлшемдік әдістерді пайдалану кезінде сарапшыларға маңызды роль
Таңдап алынған әдістері шеңберінде бұдан әрі өлшегіштермен сәйкес
Еңбек өнімділігін өлшеу мақсаты – мінсіз көрсеткішті алу
Еңбек өнімділігі өсімінің факторлары және резервтері

Еңбек өнімділігінің ең жоғары деңгейін өлшеу – бұл
Менеджмент (сапасы) кәсіпорынның басқарылуын ұйымдастыру, оның ішінде өндірісті
Техника мен технологияның деңгейі жабдықтарды жаңғырту, ескіріп, тозған
Рынок сегменті болуын рынокта өз өнімін таратуда кәсіпорынның
Ең алдымен, еңбек өнімділігін арттыруда кәсіпорынның мүмкіндігі бағаланады:
Сурет 2- Еңбек өнімділігін қалыптастырушы негізгі факторлар

Кадр потенциалын пайдалану деңгейі олардың кәсіби біліктілігі, білімдік
Практикалық қызметте барлық факторлары да өзара тығыз іс-әрекетте
Факторлардан басқа олардың жұмыс істеу жағдайларына да көңіл
Келесі қадам еңбек өнімділігін арттыру резервтерін анықтау болып
Жанды еңбектің (жұмыс күші) пайдаланылуын жақсарту резервтеріне еңбек
Затқа айналдырылатын еңбекті неғұрлым тиімді пайдалану резервтеріне (негізгі
Резервтердің айқындалуын бір мезгілде үш деңгейде жүргізген орынды:
Пайдалану мүмкіндігінің белгілері бойынша запас резервтері ажыратылуы тиіс
Пайдалану бағыттары бойынша еңбек ауқымдылығын төмендету, жұмыс уақытын
Еңбек өнімділігі әртүрлі болған жағдайда да өндіріс нәтижесі
Сурет 3 – Кәсіпорын деңгейінде еңбек өнімділігін арттыру
Түйінді анықталымдар

Еңбекке ақы төлеудің икемді жүйелері – қызметшінің жекелей
Нақты көрсеткішті жалақы – қызметшінің жұмыс істеген уақыты
Шынайы жалақы – қызметші өзіне сатып алатын заттардың
Біліміне ақы – жалақы көлемін белгілеу кезінде қызметшінің
Еңбек өнімділігі – жұмысшылар еңбегінің тиімділік көрсеткіші.

Еңбек өнімдерінің өсу резервтері – тірі және затқа
Тарифтік келісім-шарты – жұмыс беруші мен жалданушы қызметшілер
Еңбек өнімділігі өзгеруінің факторлары – оның деңгейін өзгертуге
Еңбек өнімділігі әртүрлі болған жағдайда да өндіріс нәтижесі
Орта тізімдік қызметкердің ақшасын есептеу үшін өндірілетін өнімнің
-еңбек өнімділігінің артуына байланысты тапсырмалардың орындалу деңгейі;

-еңбек өнімділігінің артуына байланысты және осы фактор негізінде
-еңбек өнімділігінің артуына әсер еткен факторлар

-еңбек өнімділігінің арттыру резервтері мен оларды қолдану шаралары
Еңбек өнімділігінің арттырудың көптеген өзара байланысыты факторларын негізгі
1.техника мен технологияны жетілдіру. Бұл топқа ғылыми-техникалық прогресспен
2.Өндірістің ұйымдастырылуын жақсарту, өндіріс күштерін дұрыс орналастыру, бөлімдер
3.Еңбекті ұйымдастыру шараларын жетілдіре түсу, яғни еңбек
Бір жұмысшының өндіретін өнімнің деңгейін анықтау үшін аналитикалық
Бұл мына факторларға байланысты:

- еңбек қарқынының артуы

- жұмыстың жеңілдеуі

- жұмыс уақытының аз жұмсалуы

- жұмыс уақытының өндірістен тыс шығындары

-жоспардан тыс істелген жұмыс уақыты

-шығарылған өнім құрлымының өзгеруі

-ӨӨП құрамындағы жұмысшылардың орташа көлемінің өзгеру.

Бір жұмысшының орташа жылдық өнімі 1 сағ орташа
Еңбек өнімділігінің ең жоғары деңгейін өлшеу – бұл
Жұмысшылардың үлес салмағының кемуі мен жұмыс уақытының шығынының
Еңбек өнімділігіне жұмысшылардың ықылас-ынтасы да айтарлықтай ықпал жасайды.
2.1«Қазтеміржолкөлік» акционерлік қоғамының техникалық сипаттамасы

1 Заңдық мәртебесі

«Қазтеміржолкөлігі» акционерлік қоғамы (бұдан әрі – Қоғам) Қазақстан
Қоғам Қазақстан Республикасы заңнамасы бойынша заңды тұлға болып
Қоғам Қазақстан Республикасы әділет органдарында мемлекеттік тіркелу сәтінен
Қоғамның қаржылық және өндірістік қызметі шаруашылық дербестігі негізінде
Қоғамның дербес балансы, банктік, оның ішінде, валюталық есепе
2 Қоғамның атауы, мекен-жайы және қызмет мерзімі

Қоғамның: 1) мемлекеттік тілдегі толық атауы - «Қазтеміржол
Қоғам атқару органының мекен-жайы: 473000, Астана қаласы, Сарыарқа
Қоғам қызметінің мерзімі шектеусіз.

3 Қоғам құрылтайшысы

Қоғам құрылтайшысы. «Қазақстан теміржолы» Ұлттық компаниясы» Жабық акционерлік
4 Қоғамның құрылтайлық құжаттары

Қоғамның құрылтайлық құжаты Жарғы болып табылады.

Барлық мүдделік тұлғалар Қазақстан Республикасы заңнамасымен белгіленген тәртіпте
5 Қоғамның мақсаты және қызмет түрлері

Қоғам қызметінің негізгі мақсаты экономиканың және теміржол көлігімен
Қоғам алдына қойылған мақсатты іске асыру үшін қызметтің
-теміржол көлігімен жүктерді, оның ішінде, көлемі шағын, арнаулы
-экспорттық, импорттық және транзиттік жүктерді тасымалдаудың белгіленген тәртібін
-әрбір атаулы тізімдеме бойынша жүктерді тиеу жоспарының атқарылуын
-вагондарды беру және жинап алу жөніндегі қызмет көрсету,
-көліктік-экспедициялық қызметтерді көрсету;

-вагон паркін басқару, Қазақстан Республикасы аумағында болушы басқа
-сыртқы экономикалық қызмет;

-пайдаланылатын жұмыстың техникалық нормативтерін орындау;

-жүк вагондарын мүліктік жалға (жалгерлікке) ұсыну;

-металл сынықтарын бөлу, жинау, өткізу;

-цистерналарды құюға дайындау;

-поездарды коммерциялық қарап шығу пункттерінің жұмысын ұйымдастыру жөніндегі
-тасымалданатын жүктердің сақталуын қамтамасыз ету;

-жүк вагондарын жөндеу, вагон паркін жөндеудің материалдық-техникасын базасын
-Қазақстан Республикасының заңнамасымен тиым салынбайтын басқа да қызметі.
Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгіленген тәртіпте алынуы қажет лицензиялар
6 Қоғамның құқытары мен міндеттері

Қоғам Қазақстан Республикасының заңнамасымен қарастырылған барлық хұқтарды иемденеді
Қоғам мемлекеттің міндеттемелері бойынша және Қоғамның міндеттемелері бойынша
Қоғам өзінің атынан келісім (келісім-шарт) жасайды, мүліктік және
Қоғам қорғалатын құжаттар, технологиялар және басқа да ақпараттарды
Қоғам бағалы қағаздарды шығарып, оларды тарата алады, мемлекеттік
Қоғам Қазақстан Республикасы мен шет елдерде өзінің филиалдары
Қоғам өндірістік қызметті жоспарлау, қызметшілердің еңбекақысы, материалдық-техникалық жабдықтау,
Қоғам филиалдары мен өкілдіктеріне өзі тағайындаған атаулы лауазымдарды,
Қоғам белгіленген тәртіпте Қазақстан Республикасы аумағында және одан
Қоғамның Қазақстан Республикасының заңнамасымен сәйкес қазақстандық секілді шетелдік
Қоғам өзінің барлық бөлімшелері атқаруы үшін міндетті нормативтік-техникалық
Қоғам Қазақстан Республикасының заңнамасымен және Жарғымен қарастырылатын басқа
7. Акционердің құқтары мен міндеттері

Акционерлердің келесідегідей құқы бар:

-Қазақстан Республикасының «Акционерлерлік қоғамдар туралы» Заңы және Қоғамның
-Дивидендтер алуына;

-Қоғамның қызметі, оның ішінде, Қоғамның қаржылық есептемесі туралы
-Тіркеушіден немесе нақты ұстаушыдан Қоғамның бағалы қағаздарына оның
-Қоғамның Директорлар кеңесіне сайлау үшін Қоғамның жоғары органына
-Қоғамның органдары мен соттық тәртіпте қабылданған шешімдерді қабылдауға;

-Қоғамға оның қызметі туралы жазбаша түрде өтініш жасау
-Қоғамды тарату кезінде мүлкінің бір бөлігін иемденуіне;

-Қазақстан Республикасының «Акционерлерлік қоғамдар туралы» Заңымен белгіленген тәртіпте
-Қазақстан Республикасының заңнамасы және Жарғымен қарастырылатын басқа да
8 Қоғамның жарғылық капиталы

Қоғамның жарғылық капиталының өлшемді мөлшері 63 000 000
Жарғылық капитал әрбір акциясының нақты көрсеткішті құны 1000
Қоғамның жарғылық капиталы өлшемді мөлшерін қалыптастыру және өзгерту
9 Қоғамның органдары

Қоғамның органдары болып мыналар табылады

-жоғары органы – Акционер;

-басқару органы – Директорлар кеңесі;

-атқарушы органы – Президент.

10 Акционер

«Қазақстан темір жолы» Ұлттық компаниясы» Жабық акционерлік қоғамының
Қоғамда акционерлердің жалпы жиналысы өткізілмейді. Қазақстан Республикасының заңнамасы
2.2

Технико-экономикалық көрсеткіштер

Кесте-1

№

Көрсеткіштер өлшем бірлік-тері

2005

жыл

2006

жыл
+, -

%

1 Жүк тасымалының көлемінің құнды түрі мың

тг 59192,0 82000,0 +22878 138

2 Адам саны адам 66 69 + 3
3 Еңбек ақының жылдық қоры мың

тг 23 304 41 283 +17 979 117

4 Бір адамның еңбек өнімділігі мың

тг 254 198 - 5,6 77

5 Айлық жалақы тг 36 900 41 300
6 Негізгі өндіріс қордың орта жылдық қоры мың

тг 9 677 11 780 + 2 103
7 Қор қайтарымдылығы тг 6,1 6,9 +
8 Қор сиымдылығы тг 0,1 0,14 + 0,04
9 Өнімнің өзіндік құны мың

тг 59 204 83,204 + 24 000 140

10 Бір теңге шаққандағы шығын тиын 10,0 10,1
11 Таза пайда мың

тг 53 271,6 73 679,6 + 20 408
12 Рентабельділік % 11,1 13,1

118

Берілген кесте бойынша жүк тасымалына көлемінің құнды түрі
Адам саны 2005 жылы 66 адамға құраса, 2006
Еңбекақының жылдық қоры 2005 жылы 23 304 мың
Адамның еңбек өнімділігі 2005 жылы 254 мың теңге
Айлық жалақы 2005 жылы 36 900 тг болса,
Негізгі өндіріс қордың орта жылдық құны 2005 жылы
Қор қайтарымдылығы 2005 жылы 6,1 теңгені құраса, 2006
Қор сыйымдылығы 2005 жылы 0,1 теңге болса, 2006
Өнімнің өзіндік құны 2005 жылы 59 204 мың
Бір теңгеге шыққандағы шығын 2005 жылы 10,0 тиынды
Таза пайда 2005 жылы 53 271,6 теңге болса,
Рентабелділік 2005 жылы 11,1 %-ды құраса, 2006 жылы
Жұмыс шығынның өндірістік емес шығынын есептеуге арналған мәліметтер

Кесте-2

№

Көрсеткіштер өлшем бірлік-тері

2005

жыл

2006

жыл
+, -

%

1 Негізгі тасымалдау шығын-дары мың

тг 59 204 83 204 + 24 000
оның ішінде;

2 Тасымалдау қызметі мың

тг 31378,12 43 811 +12 432,88 139

3 Шығын периоды мың

тг 27 825,88 39 393 +11 567,12 141

Берілген кесте бойынша негізгі тасымалдау шығыны 2005 жылы
Тасымалдау қызметі 2005 жылы 31 378,12 теңге болса,
Шығын периоды 2005 жылы 27 825,88 теңгені құраса,
Жұмыс шығындарының шығын периодын есептеуге арналған мәліметтер

Кесте-3

№

Шығын атауы өлшем бірлік-тері

2005

жыл

2006

жыл
+, -

%

1 Административті шығындар мың

тг 25 042,5 39 725,9 + 14 683,4
2 Жалпы шаруашылық шығындар мың

тг 1 113 1 140 +27 102

3 Әлеуметтік жағдайдағы

жалпы шаруашылық шығындар мың

тг 1361 899 - 492 64

4 Кәсіпорын табысынан төленетін салық мың

тг 278 95 - 183 34

5 Барлық период шығындары тг 27 825,88
Берілген кесте бойынша административті шығын 2005 жылы 25
Жалпы шаруашылық шығын 2005 жылы 1 113 теңгені
Әлеуметтік жағдайдағы жалпы шаруашылық шығындар 2005 жылы 1
Кәсіпорын табысынан төленетін салық 2005 жылы 278 мың
Барлық периоды шығындары 2005 жылы 27 825,88 теңгені
Еңбек өнімділігін нақты талдау үшін керекті мәліметтер

Кесте-4

№

Көрсеткіштер өлшем бірліктері

2005

жыл

2006

жыл
+, -

%

1 Жүк тасымалдау көлемі мың

тг 59122 82000 +22878 138

2 Өндірістік персонал адам 66 69 + 3
3 Жұмысшылар адам 33 35 +2 106

4 Жалпы өндірістік персоналдағы жұмысшылар үлесі

%

50

51 + 1 51

5 Бір жұмысшының бір күндегі жұмысы (Д) күн
6 Жұмыс уақытының орташа ұзақтығы (П) сағат 8
7 Барлық жұмысшылардың 1 жылдағы жұмыс істеген уақыты
8 1 жұмысшының 1 жыл ішіндегі жұмыс сағаты
9 Бір жұмыс жасаушының 1 жылдағы өнімі (ГВ)
10 Бір жұмысшының бір жылдағы шығарған өнімі (ГВ)
11 Жұмысшының орта күндік өнімділігі (ДВ) мың

тг 3,3 4,4 + 1,1 133

12 Жұмысшының орта сағаттық өнімділігі (ЧВ) мың

тг 80 105 25 131

Берілген кесте бойынша күн тапсырмасын 2005 жылға 59
Кәсіпорынның өндірістік персоналы 2005 жылы 66 адамы құраса,
Жұмысшылар саны 2005 жылы 33 адамы құраса, бұл
Жалпы өндірістік персоналдағы жұмысшылар үлесі 2005 жылы 50%-ды
1 жұмысшының 1 жыл ішіндегі жұмыс күні 2005
Бір күндік жұмыс уақытының орташа ұзақтығы 2005 жылы
Барлық жұмысшылардың 1 жыл ішінде жұмыс істеген уақыты
1 жұмысшының 1 жыл ішінде жұмыс сағаты 2005
Бір жұмыс жасаушының 1 жылдағы шығарған өнімі 2005
10) Бір жұмыс жасаушының 1 жылдағы шығарған өнімі
11) Жұмысшының орта күндік өнімділігі 2005 жылы 3,3
12) Жұмысшының орта сағаттық өнімділігі 2005 жылы 80
Абсолют салыстыру бойынша кәсіпорын жұмысшының ортажылдық өнімділігінің деңгейіне
Кесте-5

Фактор Есептеу алгоритмі ∆ГВ

өзгеруі;

Жалпы персонал санынан жұмысшылар үлесі

∆ГВуд=0,02152*1 791=

+ 38,5

1 жылдағы жұмысшының жұмыс істеу көлемі ∆ГВд=0,051*(-3)*3,3=
Жұмыс күнінің ұзақтығы ∆ГВn=0,051*51*(0,5)*0,08 + 0,10

Ортасағаттық өнімділік ∆ГВгв=0,051*51*8,5*0,0044 + 0,09

барлығы

35,89

Аналитикалық обзор кезінде жұмысшының орта жылдық өнімділігін талдау
ГВ= Dx Г*ГВ

Абсолютті айырма тәсілі бойынша берілген факторларға әсер етуді
∆ГВд= - 3*8*0,08=-1,92 млн тг

∆ГВn= 266*0,5*0,08=10,64 млн тг

∆ГВгв= 266*8,5*0,0044=9,9 млн тг

____________________________________________________

Барлығы
Еңбек өнімділігінің негізгі факторларының бірі болып ортасағаттың өндірілудің
1-ші топта өндірістің техникалық деңгейі;

өндірісті ұйымдастыру, сапасыздыққа байланысты өндірістік емес уақыт шығын
2005, 2006 жылдағы көрсеткіштен басқа 3 өсу шартты
3-ші ортасағаттың тасымалдауда (2005 жылдағы жұмсалған уақыттағы тасымалдау
Персонал рентабельділігінің факторлы талдауы үшін керекті мәліметтер

Кесте-6

№ Көрсеткіштер өлшем бірлігі 2005

жыл 2006

жыл Ауытқу

+, -

%

1 Тасымалдау көлемінің құнды түрі мың

тг 59 122

82 000 + 22 878 138

2 Жалпы табыстан тасымалдау көлемінің үлес салмағы
% 100 100 0 0

3 Орта жылдық капитал сомасы мың

тг 30 743 47 560 + 16 817
4 1 жұмысшының табысы мың

тг 8 95 1 188 + 293 132

5 Тасымалдау

рентабельділігі

% 11,1 13,1 +2 118 %

6 1 жұмысшының

капитал сомасы мың

тг 465 689 + 224 148

7 Жұмысшы персоналының саны

адам 66 69 + 3 104

Тасымалдау көлемінің құнды түрі 2005 жылы 59 122
Жалпы табыстан тасымалдау көлемінің үлес салмағы 2005 жылы
Орта жылдық капитал сомасы 2005 жылы 30 743
Бір жұмысшының табысы 2005 жылы 895 теңге құраса,
Тасымалдау рентабельділігі 2005 жылы 11,1 %-ды құраса, бұл
Бір жұмысшының капитал сомасы 2005 жылы 465 мың
Жұмысшы персоналының саны 2005 жылы 66 адам болса,
1 жұмысшыға табыстың өзгеру факторы

кесте-7

№

Фактор ∆ГВтг 1 жұмысшыға табыстың өзгеруі

1 Жұмысшылардың үлес салмағы + 38,5 +38,5+0,0131=38,5131

2 1 жылдағы жұмысшының жұмыс істеген күндері -
3 Жұмыс күнінің ұзақтығы + 0,10 +0,10+0,0131=0,1131

4 Жұмысшылардың тасымалдауының орта жылдық өзгеруі + 0,09
+0,09+0,0131=0,1031

Жұмысшылардың үлес салмағы бір жұмысшыға 38%-ға табыстылығы
Бір жылдағы жұмысшылардың жұмыс істеген күні 2,8%-ға өзгерді

Жұмыс күннің ұзақтығы 0,1%-ға көбейді

Жұмысшылардың тасымалдаудың орта жылдық өзгеруі бір жұмысшыға шаққанда
Еңбек сыйымдылық деңгейінің динамикасын талдау

Кесте-8

№

Көрсеткіштер өлшем бірлікте-рі 2005

жыл 2006

жыл
+, -

%

1 Тасымалдау көлемі мың

тг 59122 82000 +22878 138

2 Барлық жұмысшылардың жұмыс істеу уақыты сағ 14
3 1 мың теңгеге еңбек сыйымдылығының үлесі сағ
4 Орта сағаттық өнімділік мың

тг 80 105 + 25 1,3

Тасымалдау көлемі 2005 жылы 59 122 теңге болса,
Барлық жұмысшылардың жұмыс істеу уақыты 2005 жылы 14
1 мың теңгеге еңбек сыйымдылығының үлесі 2005 жылы
Орта сағаттық өнімділік 2005 жылы 80 мың теңге
Қорытынды

Қорыта айтқанда, кез келген кәсіпорынның тұрақты табысқа жетуіне
Қазақстан Республикасының әрбір азаматы еңбек етуге құқылы екені
Айлық жалақының реттелімінің нарықтық механизмінің қалыптасуының теориялық және
Қолданылған әдебиеттер тізімі

1. Қазақстан қарқынды экономикалық, әлеуметтік және саяси модернизация
2. «Қазақстан Республикасындағы еңбек жөніндегі» заңы. -Алматы: Қазақстан,
3. Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік серіктестік жөніндегі»
4. Труд и заработная плата в СССР; Словарь-справочник
5. Трудовой Кодекс Российской Федерации (официальный текст на
6. Мордовии С.К. Управление человеческими ресурсами. Модульная программа
7. Шекшня С.В. Управление персоналом современной организации: Уч.-прак.
8. Озерникова Т. Повышение мотивационной функции системы вознаграждений.
9. Смит А. Исследование о природе и причинах
10. Рикардо Д. Принципы политической экономии и налогообложения.
11. Маркс К. Капитал. Критика политической экономии. (Пер.
12. Маршалл А. Принципы экономической науки. В 3-х
13. Кейнс Дж. М. Общая теория занятости, процента
14. Берешев С. Регулирование заработной платы в Республике
15. Самуэльсон П. Экономика. Т. 2. - М.:
16. Курс экономической теории: Учебное пособие /Под общ.
17. Экономика труда: (социально-трудовые отношения) / Под ред.
18. Экономическая энциклопедия «Политическая экономия». - М.: Советская
19. Мамыров Н.К., Нұрпейісова Н.С., Нұрпейісова Л.С. Қазақстанның
20. Яковлев Р.А. Концепция реформирования заработной платы, -
21. Экономика труда: Учебник / Под ред. проф.
22. Политика доходов и заработной платы: Учебник /
23. Барр Р. Политическая экономия. Т. 1. -
24. Резюме международных правовых норм. Второе издание (перевод
25. Капелюшников Р. Механизмы формирования заработной платы в
26. Портер М. Международная конкуренция. - М., 1993.
27. Statistical Abstract of the United States. -
28. Жұманбаев С.К. Қазақстан экономикасындағы еңбек нарығы. -
29. Яковлев Р., Белова В. Основные направления, особенности
30. Слезингер Г.Э. Труд в условиях рыночной экономики.
31. Адамчук и др. Экономика труда; Учебник /
32. Яковлев Р.А. Заработная плата и предприятие (от
33. Қазақстан Республикасының «Төменгі тұрмыстық тұтыну жөніндегі» заңы
34. Современная российская экономика: основные понятия и термины:
35. Соболевская А.А. Функции и параметры заработной платы
36. Давыдов А.В., Овсянников А.С., Маложон И.М. Мотивация
37. Яковлев Р.А. Оплата труда в организации. М.:
38. Қазақстан Республикасының Конституциясы. - Алматы: Жеті жарғы,
39. Шеремет Н. Принципы оплаты труда. - //
40. 2002 жылдың 11 қаңтарындағы Қазақстан Республикасы Президентінің
41. Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других
42. Управлять трудовой отдачей: материальное стимулирование в компании
43. Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасы заңына түзетулер мен
44. Жұмысшылардың қызметі мен жұмысының Біркелкі тарифті-біліктілік анықтамалығын
45. Международная стандартная классификация занятий: пер. с англ.
46. Классификатор занятий. ГК РК 01-99. Государственный классификатор
47. Татарников А.А. Оплата труда в странах с
48. Матрусова Т.Н. Трудовая мотивация и система материального
49. Трилисткина Л.Л., Шугаев А.А. «Рургаз» и «Винтерсхалл»:
50. Шугаев А.А. Организация оплаты труда в ФРГ.
51. Статистический пресс-бюллетень /Под ред. Ю. Шокаманова/. -
52. Қазақстан өңірлері, 2003. Статистикалық жинақ. /К.С. Әбдиев
53. Қазақстанның статистикалық жылнамасы: - Статистикалық жинақ. /К.С.
54. Қазақстан Республикасындағы еңбекақыны төлеу. Статистикалық жинақ. /К.С.
55. «Қазақстан темір жолы» Ұлттық компаниясы жабық акционерлік
56. Жұмысшылардың мамандықтары мен қызметтерінің тарифті-біліктілік анықтамалығы. 56-басылым,
автомобильді және қалалық электр көлігі, теңіз және су
57. Рекомендации по разработке внутрипроизводственных тарифных условий оплаты
58. Яковлев Р.А. Внутрипроизводственные тарифные системы. - М.:
59. Методические рекомендации по вопросам оплаты труда работников.
60. Региональная политика Республики Казахстан: экономический механизм реализации.
61. Берешев С. Районные коэффициенты: за и против.
62. Современная экономика труда: Монография / Руководитель авторск.
63. Жұманбаев С.К. Адамдық қаржыны басқару. - Алматы:
64. Теміржол көлігі жұмысшыларына еңбек жылдары үшін ай
65. Правила об особом порядке формирования затрат, применяемом
66. «Қазақстан темір жолы» Ұлттық компаниясы АҚ-ның шұғыл
Еңбекақы

Негізгі жалақы

Түпкілікті нәтижеге,арналған сыйақы

Қосымша жалақы

Негізгі нәтижеге сыйлық ақы

Әлеуметтік төлемдер

Еңбек

өнімділігі

Менеджмент сапасы

Рынок сегментінің болуы

Техника мен технология деңгейі

Кадр потенциалын пайдалану деңгейі

Еңбек өнімділігін арттыру резервтері

Айқындау орны

Пайдалану уақыты

Резерв түрлері

Жұмыс күшін пайдалану

Перспективалық резервтер

Құрылымдық бөлімше

Кадрларды ұтымды пайдалану

Пайдалану бағыттары

Пайдалану мүмкіндігі

Жұмыс уақытының пайдаланылуын жақсарту

Шығын резервтері

Өнімнің (қызмет көрсету) еңбекақымын төмендету

Запас резервтері

Кәсіпорын

Жұмыс орны

Ағымдық резервтер

Негізгі және айнымалы қорларды пайдалану