Өндірістік есептің шоттар жүйесі
Жоспар
1. Шығындарды топтастыру мен бөлу
2. Өнім өндірісіне шыққан шығындардың есебі
1. Шығындарды топтастыру мен бөлу
Өндірістік есепті ұйымдастыру шығын есебінің объектісі болып не саналатынына байланысты кәсіпорынның белгілі бір топтасуын қарастырады. Мұндайда: шығындарды түрі, пайда болған жерлері, жауапкершілік орталықтары мен шығынды көтерушілер бойынша есептеу болуы мүмкін. Түрлер бойынша шығын есебі оларды қорытынды бақылау үшін қажетті шарт, ол кәсіпорынға өндірістік өнімнің өзіндік құн құрылымын — өзіндік құнның кейбір элементтерінің өндіріс шығындарының жалпы құнына проценттік ара қатынасын есептеуге, өзіндік құнды төмендету бойынша қолда бар резервтерді айқындауға мүмкіндік береді.
Өнімнің өзіндік құнына кірген шығындардың түрлері №7 “Тауарлық-материалдық қорлар есебі” атты БЕС және оған “Өнімнің (жұмыстың, көрсетілген қызметтің) өзіндік құнына кіретін шығындардың құрамы мен жіктелуі” атты әдістемелік ұсыныстармен белгіленеді, бұлар – материалдық шығындар, еңбекті өтеуге шыққан шығыстар, әлеуметтік салық аударымдары, қосымша шығыстар.
Шығындардың пайда болған жерлері – кәсіпорынның құрылымдық бөлімшесі, жұмыс орындары, учаскелері, цехтар. Бұл әр учаскеде жұмыстың тиімділігін анықтауға мүмкіндік береді.
Жауапкершілік орталықтары жөніндегі есептің мақсаты — әрбір жауапкершілік орталықтары бойынша шығындар мен табыс туралы мәліметтерді сметадан ауытқуды жауапты адамға арту үшін жинақтау.
Көтерушілер бойынша есепте шығын есебі технология мен өнім сипатына байланысты бұйымдар мен жартылай өнімдер, біртекті бұйым топтары, бір аттас немесе жеке жасап шығаратын бұйым сериялары, т.б. бойынша жүргізіледі.
2. Өнім өндірісіне шыққан шығындардың есебі
Өндіріс шығындарының есебі 8110 “Негізгі өндіріс”, 8030 “Қосалқы өндіріс”, 8040 “Қосымша шығыстар” бөлімшелерінің шоттары қолданылады.
Өнім өндірісіне шыққан шығындардың есебі
Кредит
Негізгі өндіріске материалдар босатылды
8011 “Материалдар”
1310-1315, 1317 “Материалдар”
Негізгі өндірістік жұмысшыларға еңбекақы есептелді
8012 “Өндірістік жұмысшылардың еңбегін өтеу”
3350 “Еңбек ақы”
Өндірістік жұмысшылардың еңбегін өтеу қорына ақша аудару
8013 “Еңбекті өтеуден аударымдары”
3150 “ Әлеуметтік салық”
Негізгі өндіріс шығындарына қосымша шығыстар кіргізілді
8014 “Қосымша шығыстар”
8040 ““Қосымша шығыстар”
Негізгі өндіріс шығындары жинақталып қорытылады
8010 “Негізгі өндіріс”
8011, 8012, 8013, 8014
Ай басындағы бітпеген өндірістің шығындары негізгі өндірістің шығындарына кіргізіледі
8010 “Негізгі өндіріс”
1340 “Аяқталмаған өндіріс”
Ай соңындағы бітпеген өндірістің шығындары негізгі өндіріс шығындарынан шығарылады
1340 “Аяқталмаған өндіріс”
Дайын өнім өндірістен шығып, қоймаға тапсырылды
1320 “Дайын өнім”
Әдебиеттер: 1,2,3,4, қосымшадан:3,6.