TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

Кәсіпорынның іскерлік белсенділігі мен  қызметінің тиімділігін бағалау мен талдау қаржылық талдаудың қорытынды кезеңі болып табылады. Кәсіпорынның іскерлік белсенділігі қаржылық жағдайында ең алдымен оның қаражат айналымының жылдамдығымен көрінеді. Іскерлік белсенділікті талдау, кәсіпорынның өз қаражатын қаншалықты тиімді пайдаланғандығын анықтауға мүмкіндік беретін, әр түрлі қаржылық айналымдылық коэффициенттердің деңгейі мен қозғалысын зерттейді.

Яғни, кәсіпорынның нарықтық белсенділігін сипаттайтын негізгі көрсеткіштер:

ü бір акцияға түскен табыс (пайда);

ü акцияның құндылығы;

ü бір акцияның баланстық құны;

ü акцияны котировкалау – бағалау коэффициенті;

ü бір акцияның табыстылығы;

ü дивиденттерді төлеу коэффициенті (төленген дивиденттер үлесі, дивиденттік шығу);

ü тұрақты өсу коэффициенті;

ü капиталдандыру коэффициенті;

Акцияға түскен табыс.  Инвестор акцияны сатып алғанда, әрқашан дивидент түрінде алатын болашақ табысты бағдарға алады. Өйткені, компанияның табысы дивиденттер төлеудің негізгі көзі болып табылатындықтан және келешекте акцияның рыноктық құнын көтеруге бизнес болғандықтан, инвесторлар әрқашан акцияға табыстылық коэффициентіне құзығушылық білдіреді. Ол таза табыстан айрықша акциялар бойынша дивиденттерді алған соңғы қалдықтың, шығарылған және қолдағы әдеттегі (кәдімгі) акциялардың жалпы санына қатынасы ретінде формуламен есептелінеді:

Д^Ч_А = Д^Ч – Д^В_ПР.А./ А_{О   ,}                           (1)

         Мұндағы: Д^Ч_А – бір акцияға түскен түскен таза табыс;

Д^Ч – таза табыс;

Д^В_ПР.А. – айрықша акциялар бойынша дивиденттер;

А_О – айналымдағы әдеттегі (кәдімгі) акциялар саны.

Бір акцияға түскен табыс, айналымдағы әдеттегі әрбір акцияға таза табыстың қанша үлесі тиетінін көрсетеді (айрықша акциялар бойынша төленген дивиденттерді алып тастағанда). Айналымдағы акциялар жалпы шығарылған әдеттегі акциялар мен меншікті портфельдегі акциялар саны арасындағы айырмамен есептеледі.

Оның аналитикалық тұрғыда негізгі кемшілігі – әр түрлі компаниялардың акцияларының нарықтық құнының бірдей еместігі салдарынан оларды кеңістікте салыстыруға келмейтіндігі болып табылады.

Акциялардың құндылығы. Ол акцияның нарықтық бағасын акцияға түскен табысқа бөлгендегі бөлінді ретінде формуламен есептелінеді.

Ц_А= Р_Ц/ Д^Ч_А                     (2)

Мұндағы: Ц _А – акцияның құндылығы;

Р_Ц – акцияның нарықтық бағасы;

Д _А^Ч – бір акцияға түскен таза табыс.

Акцияның нарықтық бағасы бағасы мен бір акцияға түскен табыстың арақатынасы компания мен оның акционерлері арасындағы қатынасын көрсетеді.

Акцияның нарықтық бағасы мен акцияға түскен табыс шамасы арасындағы өзара байланысты әдетте «баға – табысы» коэффициенті деп атайды. Бұл көрсеткішті акционерлер мен мүмкін инвесторлар компанияның акцияның құндылық бағалылығын бағалау үшін жалпы басшылыққа алады. Ол аталған компанияның акциясына деген сұраныстың индикаторы ретінде қызмет етеді, өйткені, акционерлер мен инвесторлар компания акциясының таза табысының бір ақша бірлігіне қанша ақша бірлігін төлеуге келісетіндігін көрсетеді.

Бұл көрсеткіштің динамикасында салыстырмалы түрде жоғары өсуі, басқа фирмаларға қарағанда аталған фирманың табысының жылдамырақ өсуін инвесторлар күтулі екенін көрсетеді. Бұл көрсеткішті кеңістік (шаруашылықаралық) салыстыруларда пайдалануға болады. Өсуге жеткілікті мүмкіншілігі мол фирмалар әдетте «баға – табыстың» жоғары коэффициентіне ие және керісінше.

Инвестор жоғары табыс алу мақсатымен ақшасын бір компанияға жиі сала береді. Кейбір акционерлер мен инвесторлар бүкіл алынған табысты, компания өзінде, операцияларды кеңейту мақсатымен қалдыруына мүдделі. Осындай тәсіл қолданатын компаниялардың акцияларының нарықтық құны тұрақты тез өседі, оларды сатса үлкен табыс келтіруі мүмкін. Бірақ бұл операция қор нарығында болатын кездейсоқтыққа байланысты қауіпті.

Басқа инвесторлар кепілді табыс көзін табуға ынталы. Сондықтан олар үшін тұрақты дивидент төлеп тұратын акциялар қызығушылық тудырады. Алайда акционерлер мен инвесторлардың екі тобы үшін де дивиденттік табыстылық пен дивиденттік төлеу коэффициенттерінің маңызы зор.

Бір акцияның баланстық құны кәсіпорынның бухгалтерлік есеп пен есеп беру мәліметтеріне сәйкес бір әдеттегі акцияға келетін таза активтерінің (меншікті капиталдың) құнын көрсетеді. Бұл көрсетіш былайша есептелінеді:

Б_С.А.= С_А.К. – С_П.А./ А_О             (3)

                Мұндағы: Б_С.А. – акциялардың баланстық құны;

С _А.К. – акционерлік капиталдың құны;

С _П.А. – айрықша акциялардың құны;

А _О – айналымдағы әдеттегі акциялар саны.

Акцияны бағалау коэффициенті – акцияның нарықтық бағасының оның баланстық құнына (есептеу бағасы) қатынасымен формула бойынша есептеледі:

К_К.А. = Р_Ц / Б_С.А.                   (4)

Мұндағы: К _К.А.  — акцияны бағалау коэффициенті;

Р _Ц – бір акцияның нарықтық бағасы;

Б _С.А.  — бір акцияның баланстық құны.

Формула бойынша есептеулер:

Бір акцияға түскен түскен таза табыс көлемі

Д^Ч_А = Д^Ч – Д^В_ПР.А./ А_О

Д^Ч_А =178,7-178/287205

Д^Ч_А=178,6994

Салыстырмалы түрде «ҚазМұнайГаз»АҚ-ның есептеулері:

Д^Ч_А = Д^Ч – Д^В_ПР.А./ А_О

Д^Ч_А=1877-187,98/391216739

Д^Ч_А=1877

«Маңғыстау мұнай барлау»АҚ-ның акцияларының құндылығы:

Ц_А= Р_Ц/ Д^Ч_А

Ц_А=5000/178,6994

Ц_А=27,9799

«ҚазМұнайГаз»АҚ-ның акцияларының құндылығы:

Ц_А= Р_Ц/ Д^Ч_А

Ц_А=500/1877

Ц_А=0,2664

«Маңғыстау мұнай барлау»АҚ-ның 2010жылғы 1 тамызының мәліметі бойынша шығарған жай акцияларының саны 287 205. Жай акция бойынша дивиденд көлемі -178,7тг.Акцияның номиналдық құны 5000 тг.

Имя:*
E-Mail:
Полужирный Наклонный текст Подчеркнутый текст Зачеркнутый текст | Выравнивание по левому краю По центру Выравнивание по правому краю | Вставка смайликов Выбор цвета | Скрытый текст Вставка цитаты Преобразовать выбранный текст из транслитерации в кириллицу Вставка спойлера
Введите код: *	обновить, если не виден код