Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесінің қызмет ету механизмі курстық жұмыс
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ..........…………………………………………………………………..
1. ЗЕЙНЕТАҚЫ РЕФОРМАЛАРЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ....
1.1 Зейнетақы жүйесін реформалау алғышарттары мен ерекшеліктері
1.2 Зейнетақы жүйесінің негізгі түрлері мен әлемдік тәжірибесі...........
2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗЕЙНЕТАҚЫ ЖҮЙЕСІНІҢ
ҚЫЗМЕТ ЕТУ МЕХАНИЗМІ......
2.1 Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің қызметі АҚ «МЖЗҚ» мысалында
2.2 АҚ «МЖЗҚ» Зейнетақы жүйесінің қазіргі жағдайын талдау
қорларының бірі.....................
3. ЗЕЙНЕТАҚЫ ЖҮЙЕСІН РЕФОРМАЛАУ МӘСЕЛЕЛЕРІ МЕН МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУДЕГІ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ.........
ҚОРЫТЫНДЫ.…………………………………………………………………
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ …………………….......
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 38 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ..........…………………………………………………………………..
1. ЗЕЙНЕТАҚЫ РЕФОРМАЛАРЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ....
1.1 Зейнетақы жүйесін реформалау алғышарттары мен ерекшеліктері
1.2 Зейнетақы жүйесінің негізгі түрлері мен әлемдік тәжірибесі...........
2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗЕЙНЕТАҚЫ ЖҮЙЕСІНІҢ
ҚЫЗМЕТ ЕТУ МЕХАНИЗМІ......
2.1 Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің қызметі АҚ «МЖЗҚ» мысалында
2.2 АҚ «МЖЗҚ» Зейнетақы жүйесінің қазіргі жағдайын талдау
қорларының бірі.....................
3. ЗЕЙНЕТАҚЫ ЖҮЙЕСІН РЕФОРМАЛАУ МӘСЕЛЕЛЕРІ МЕН МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУДЕГІ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ.........
ҚОРЫТЫНДЫ.…………………………………………………………………
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ …………………….......
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасының нарықты экономикаға өтудегі стратегиялық бағдарламаларының біріндегі негізгі
Қазақстан халықты әлеуметтік қамсыздандыру реформасын жүзеге асырған ТМД
Қазіргі таңда зейнетақы реформасы біздің Республикамызда өз дәрежесінде
Елімізде көптеген жинақтаушы зейнетақы қоры, оның ішінде мемлекеттік, корпоративтік
Жұмыстың мақсаты зейнетақы қорының қызметіне талдау жасап, оны жетілдіру
Зейнетақылық жинақтау жүйесінің негізгі мақсаттарына келесілер жатады:
зейнетақы жүйесінің әлеуметтік-экономикалық мәнін және оның ғылыми-теориялық негіздерін оқу;
Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесінің құрылымы мен дамуын таңдау;
Қазақстан Республикасы зейнетақы қорларының қызметін жетілдіру бағыттарын ұсыну;
Қойылған мақсаттарға жет үшін келесі міндеттерді шешу қажет:
нарық жағдайында жинақтаушы зейнетақы қорларының құрылуы мен қызметтерінің теориялық
дамыған елдердің зейнетақы жүйесінің тәжірибесін анықтау;
республикадағы зейнетақы қорларының қызмет тиімділігін артырудың маңыздылығын анықтау.
Жұмыстың тәжірибелік құндылығы зейнетақы жүйесінің соңғы жылдары қол жеткізген
ЗЕЙНЕТАҚЫ РЕФОРМАЛАРЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Зейнетақы жүйесін реформалау алғышарттары мен ерекшеліктері
Елімізді тұрақты дамытудың және қоғамдағы тұрақтылықтың міндетті шарты
Біздің елімізге де келіп жеткен халықтардың қарқынды қартаюы кезінде
Республикамызда зейнеткерлікті қамтамасыз ету мәселесі орталықтандырылған жоспарлы экономикадан экономикалық
Зейнетақы қорларындағы жекелендірілген шоттар айқын. Ол зейнеткерлікті саяси манипуляциялар
Әрбір зейнетақыны тағайындау жүйесінде белгілі бір шарттар көзделеді. Олардың
жалақысының көлеміне назар аударуды ұсынады. Қазақстандағы ынтымақтастық жүйе бірінші
зейнетақы жасы (58/63 жас, жеңілдіктерді пайдаланушылардан басқа);
қажетті стаж (20/20 жыл);
зейнетақы тағайындау үшін табыс көлемі, орташа айлық табысына қарай
зейнетақы көлемі орташа айлық есебінен 60 %
Алайда, өткен онжылдықтағы қабылданған және экономикалық талаптарға сәйкестендірілген саясат
Осы проблемаларды шешу үшін Президенттің тапсырмасы бойынша үкімет зейнетақыны
Алайда осындай көзге көрінетін зейнетақыны жіктеп көтеру өзгерістері барлық
Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің жеке зейнетақы жинақтары мен зейнетақы активтерін
Үкімет жинақтаушы зейнетақы жүйесінің субъектілерінің: зейнетақы қорларының, банк-кастодиандардың және
Инвестициялау тиімділігін қамтамасыз ету және зейнетақы жинақтарының қауіпсіздігі үшін,
Жинақтаушы зейнетақы жүйесін дамыту бойынша айтарлықтай жұмыс 2003 -
1) мемлекеттік жинақтаушы зейнетақылық қордың (МЖЗҚ) кепілі Үкімет
2) жүйенің тұрақтылығын жоғарылату мақсатында, салымшылар мен алушылардың
бірыңғай тәуелсіз реттеу органы – қаржы нарығын және қаржы
құнсыздану деңгейін есепке ала отырып, нақты енгізілген жарнасы көлемде
қордың немесе зейнетақы активтерін басқару жөніндегі мекеменің кінәсінен салымшылардың
жинақтаушы зейнетақы қорларының салымшыларының және төлеушілерінің уақтылы қаржы аударудағы,
4) 2006 жылдың шілдесінен жинақтаушы зейнетақы қорларынан кесте
5) Егер аккумуляцияланған зейнетақы жинақтары ең болмағанда ең төменгі
2008 жылдың 1-ші қыркүйегіне жинақтаушы зейнетақы жүйесінің салымшыларының саны
Осыған қарамастан чилилік әдісті қолданатын елдердегі жинақтаушы зейнетақы жүйесінің
тұрғындарды жинақтаушы зейнетақы қорларының қызметімен жеткілікті қамтымау;
ерікті зейнетақы жинақтарының үлес салмағы төмен;
зейнетақы жинақтарын инвестициялаудың барынша тиімсіздігі;
қарттық келіп жеткенде зейнетақы төлемдерінің лайықты өмір сүру үшін
Қазіргі уақытта жинақтаушы зейнетақы жүйесіне экономиканың бейресми секторларында жұмыс
Үкіметті зейнетақы жинақтарының жеткіліксіздігі қатты алаңдатады. Орташа еңбек жалақысының
Халықаралық тәжірибе зейнетақы жүйесінің қаржылық тұрақтылығына және тиімділігіне жаңашыл
Қарттықты әлеуметтік қорғауға базалық конституциялық кепілдерді сақтау талаптары кезінде
Бірмезгілде 1998 жылға дейін қажетті еңбек өтелі бар азаматтар
Мемлекет 1998 жылғы 1 қаңтарға дейiн зейнеткерлiкке шыққан азаматтарды
Мемлекеттік базалық зейнетақы төлемi:
1) 1998 жылғы 1 қаңтарға дейiн зейнетақы алып келген;
2) осы Заңның 9-бабына сәйкес зейнеткерлік жасқа жеткен Қазақстан
3) әскери қызметшілерге, iшкi iстер органдарының, қылмыстық-атқару жүйесі органдарының
Мемлекеттік базалық зейнетақы төлемi Орталықтан және (немесе) жинақтаушы зейнетақы
Мемлекеттiк базалық зейнетақы төлемінің мөлшері ең төменгi күнкөрiс деңгейіне
Мемлекеттiк базалық зейнетақы төлемiн төлеу Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын
Зейнеткерлiк жасқа жеткен кезде асыраушысынан айырылу жағдайына және жасына
Орталықтан төленетін зейнетақы төлемдерінің мөлшерін арттыру Қазақстан Республикасының Үкіметі
Мемлекет еңбек сiңiрген жылдары бойынша зейнетақы алуға құқығы бар
Орталықтан зейнетақы төлемдерiн алуға құқығы бар азаматтар санаттары.
1) Орталықтан зейнетақы төлемдерi азаматтардың мынадай санаттарына:
а) 1998 жылғы 1 қаңтарға дейiн зейнетақы алатындарына;
б) зейнеткерлiк жасына жеткен және 1998 жылғы 1
в) еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін алуға құқығы
Орталықтан зейнетақы төлемдерін алушы, соның ішінде мемлекеттік базалық зейнетақы
Ұлы Отан соғысының қатысушысы немесе мүгедегі болған, Орталықтан зейнетақы
Орталықтан зейнетақы төлемдерiн тағайындау.
1998 жылғы 1 қаңтардан бастап - еркектерге 61 жасқа
1998 жылғы 1 шiлдеден бастап - еркектерге 61,5 жасқа
1999 жылғы 1 шiлдеден бастап - еркектерге 62 жасқа
2000 жылғы 1 шiлдеден бастап - еркектерге 62,5 жасқа
2001 жылғы 1 шiлдеден бастап - еркектерге 63 жасқа
2) төтенше және барынша радиациялық қатерлi өңiрлерде 1949
5 және одан да көп бала туып, оларды сегіз
Орталықтан төленетiн зейнетақы төлемдерiнiң мөлшерiн есептеу жұмыста болған үзiлiстерге
1998 жылғы 1 қаңтардан басталған кезең үшiн орташа айлық
1998 жылғы 1 қаңтарға дейiн қажеттi еңбек стажынан тыс
Ұлы Отан соғысының қатысушылары мен мүгедектерінің, әскери қызметшілердің, Қазақстан
Зейнетақы төлемдерiн есептеу үшiн 3 жылғы жұмыс iшiндегi табыс
Орталықтан зейнетақы төлемдерiн тағайындау туралы арыз зейнетақы төлемдерiн есептеу
Орталықтан зейнетақы төлемдерiн тағайындауға арналған құжаттарды қарауды халықты әлеуметтiк
Қолданыстағы жинақтаушы зейнетақы жүйесін жаңаша түрде жетілдірудің басты бағыттары:
халықтың жинақтаушы зейнетақы қорларының қызметтерімен қамту аясын кеңейту. Жинақтаушы
кәсіпорындардың міндетті зейнетақы жарнасын аударуларын қадағалау бойынша салық органдары
зейнетақы активтерін инвестициялау үшін шешілген қаржы құралдарының көлемін кеңейту:
жинақтаушы зейнетақы қорларынан зейнетақы төлеу механизмін жетілдіру. Зейнетақы аннуитет
зейнетақы табысына пара-пар жұмысшыларды олардың міндетті және ерікті
Бұған қатысты мемлекеттік бюджетте міндетті зейнетақы жарналарын өтеу көлемдерін
Жүктілік және тууына, бір жасқа дейінгі балаға қарауға байланысты
Зейнетақы жүйесінің негізгі түрлері мен әлемдік тәжірибесі
Халықты әлеуметтік қорғау – мемлекеттің халықаралық және ұлттық нормалар
Әлеуметтік қамсыздандыру- әлеуметтік қорғау жүйесінің халықтың еңбекке жарамсыз бөлігінің
жасы ұлғайған (қарттық ғұмыр) азаматтар;
еңбекке жарамды жаста ауырған азаматтар;
соның ішінде: еңбек ету қабілетінен айырылған мүгедектер;
жарымжан және көп балалы отбасылардың балалары, мүгедек
күнелтуге қажетті ең аз мөлшердегі табысы жоқ кедей жұртшылық;
табиғат және әлеуметтік апаттардан зардап шеккен азаматтар, т.б. саналады.
Жалпы әлеуметтік қамсыздандыру бірнеше блоктарға бөлінеді, олар: әлеуметтік
Бұл әлеуметтік қамсыздандыру мәселелерінің бір-бірімен өте тығыз байланыста болғандықтан
″Зейнетақы″ сөзі қазақстың төл сөзі екені белгілі, дегенмен бұл
Бұл осы ұғымға заңдық термин ретінде берілген анықтама, енді
Зейнетақы – экономикалық белсенді емес халықтың бір бөлігіне: азаматтардың
Зейнетақымен қамсыздандыруға жұмсалатын ресурстардың мөлшері екі тобымен ажыратылады, олар:
демографиялық факторлар тобы (адам ғұмырының орташа ұзақтығы және сонымен
экономикалық факторлар тобы (зейнетақымен қамсыздандыру мен жалақының арақатынасы, олардың
Зейнетақы мынадай түрлерге бөлінеді:
Еңбек зейнетақысы – жасына. Мүгедектігіне байланысты, асыраушысынан айырылу жағдайында,
Еңбек зейнетақысын алуға құқығы жоқ еңбек етуге қабіблетсіз азаматтардың
Халықтың аз қамтылған бөлігін қолдау мақсатында, әлеуметтік саясат ұстанымдарын
Зейнетақы – жасы ұлғайған халықтың үлкен бөлігінің табысының негізгі
Қазақстан халқының ақшалай табыстарының дифференциясы мен формаланған құрылымын төменде
Ақшалай кірістердің негізгі көзі ретінде еңбек табысы көбірек
ш
1 - cурет – Табыс түрлері []
1сурет – зейнетақылық алымдар алынатын табыс түрлері
Жинақтаушы зейнетақы қоры – ақшалай жинақтарды салым түрінде тартатын,
Зейнетақымен қамсыздандырудың негізі болып түрлі заңды фактілер табылады. Біздің
Қабылданған заңға сәйкес жыл сайынғы зейнетақының алты айға өсуі
Қазақстанда бекітілген зейнеткерлік жас Еуропа және Америка елдерінен әлде
Зейнетақының үш негізгі категориясы бар: жұмыс орны бойынша зейнетақы,
Жинақтаушы зейнетақы қорының бизнес –жоспары лицензия алу үшін қажетті
2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗЕЙНЕТАҚЫ ЖҮЙЕСІНІҢ
ҚЫЗМЕТ ЕТУ МЕХАНИЗМІ
2.1 Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің қызметі АҚ «МЖЗҚ» мысалында
Қазақстандық «МЖЗҚ» АҚ – зейнеткерлік қызмет көрсету ұжымындағы сөзсіз
«МЖЗҚ» зейнетақы активтерінің көлемі – 257,4 млрд. теңге
«МЖЗҚ» салымшылар саны – 1 млн. астам адам
«МЖЗҚ» АҚ салымшыларының жинақтаушы зейнетақы жүйесіндегі үлесі 13,12%
Ерікті зейнетақы жарналары бойынша Қорда 5,6 мың шоттың болуы,
ЖЗҚ «МЖЗҚ» - Қазақстан Республикасының нарығындағы ерікті кәсіптік зейнетақы
Қордың инвестициялық қаржыны салалар, валюталар және елдер бойынша әртараптандырылған.
Қор зейнетақы жинақтарын төлеудің күн сайынғы айқын тәртібін жүргізеді.
8-кесте
2010 жылға Қор комиссиялық сыйақының келесі шамасын белгіледі:
Зейнетақы активтерін инвестициялаудан кірістілік деңгейі (жылдық %) Инвестициялық кірістен
3% - ға дейін 0%
3% - 8% 10%
8% - дан жоғары 15%
«ГНПФ»АО» АҚ – ның артықшылықтары:
Қор еңбек шығынын азайтуға және Уақыт пен Қаражатты үнемдеуге
Ол үшін алдын – ала қордың жақын филиалында сәйкестендіргіш
Екіншіден – Қордың мамандары әзірлеген «ЭКОномим Время и Деньги»
Үшіншіден – «ПростоКредит» МНҰ ЖШС – нен, HSBC Қазақстан
Еліміздің барлық аймақтарында Зейнетақы қорының өкілдіктері бар және аймақтық
Бүгінде қор салымшыларға сапалы сервис көрсету, қауыпсіздік пен жоғары
“ МЖЗҚ”қаржы тобымен бірге қор бірегей бағдарлама жасауда,оның түпкі
АҚ «МЖЗҚ» Зейнетақы жүйесінің қазіргі жағдайын талдау
Бұл тарауда Қазақстан Республикасында әрекет етуші зейнетақы жүйесінің қазіргі
Жинақтаушы зейнетақы қорларының зейнетақы активтері кастодиандық есеп режимінде кастодиандық
зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдерін төлеу бойынша жинақтаушы
зейнетақы активтерін басқару мен зейнетақы активтерін инвестициялық басқару бойынша
екінші деңгейлі банктердің және басқаларының кастодианды қызметін лицензиялау [17].
Зейнетақы қорларының табыстары еңбек Министрлігі мен Қазақстан Республикасының халқын
Бүгінгі таңда республикада зейнетақылық қызмет ету нарығы 14 жинақтаушы
9-кесте
2000–2((8 жылдардағы (мерзім соңында) ЗАИБАҰ, банк – кастодиандар мен
Жылдар
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
1 2 3 4 5 6 7 8 9
ЗАИБАҰ 8 8 8 8 9 10 10 11
банк–кастодиандар 9 11 12 11 10 10 10 11
МЕЖЗҚ 12 16 15 15 16 16 16 14
Дерек көзі -Ұлттық банктің статистикалық бюллетені
Жинақтаушы зейнетақы қорларының құрылтайшылары Қазақстан Республикасының ірі өндірістік және
Бүгінде зейнетақы жүйесінде 7(% –дан жоғары жұмыспен қамтылған халық
2007 жылдың ортасына қарай жинақтаушы зейнетақы жүйесіне 6 млн.–ға
Еркін зейнетақы салымдарын 26200 адам аударады, ол барлық салымшылардың
Жалпы 2007 жылдың 1 қаңтарына республика аймақтарында 72 филиал
Ал 2009 жылдың 1 қыркүйегіне республикада 14 жинақтық зейнетақы
Ерікті зейнетақы жарналары бойынша ең көп салымшылар шоттарының санына
Қор жинақтарының масштабтары тек елдің көлемінен ғана емес, сондай–ақ
Ең ескі зейнетақы жүйелері Голландия, Дания мен Швецияда. Ұзақ
2009 жылы 8 ай ішінде жиынтық активтер 67,717 млрд.
10-кесте
2008-2009 жылдарда Қазақстанда зейнетақы қорлары салымшылары шоттар санының өсімі
Салымшылар шоттары 2008 ж.,мың теңге 2009 ж.,мың теңге Өсім,
Міндетті зейнетақы жарналары бойынша 7299393 8209653 910260 12,47
Ерікті зейнетақы жарналары бойынша 31580 32983 1403 4,44
Ерікті кәсіби зейнетақы жарналар бойынша 3202 3698 496 15,49
Қазақстанның зейнетақы жүйесін реформалау тарихи 1997 жылы «Қазақстан Республикасындағы
2008 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша республикамызда 14 зейнетақы
Зейнетақы жинақтау қорларының зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды 10 ұйым
Қазақстан Республикасында жинақтаушы зейнетақы қорының активтері
Салымшылардың (алушылардың) жеке зейнетақы шоттарының саны 2009 жылдың 1
Ерікті кәсіби зейнетақы жарналары бойынша салымшылардың шоттарының саны, 2007
2009 жылдың 14 қаңтарына қарай салымшылардың (алушылардың) зейнетақы жинақтары
Салымшылардың (алушылардың) жеке зейнетақы шоттарына үлестірілген зейнетақы активтерін (комиссиялық
Зейнетақы жинақтау қорларының 2009 жылдың 1 қаңтарына қараған жағдайы
Салымшылардың (алушылардың) бір қордан екінші қорға зейнетақы жинақтарын аударуы
Инвестициялық басқарудағы зейнетақы активтері, 2009 жылдың 1 қаңтарына қарай
Деректерден көрінетіндей, 2009 жылғы зейнетақыны жинақтау жүйесі үшін айтарлықтай
Дамуындағы анық алға басуға және қорларға, жалпы алып қарағанда,
ЖЗҚ алдында тұрған мәселелерді шешу үшін мемлекет тарапынан бірқатар
зейнетақы жинақтау қорларына пруденциалдық нормативтер туралы Ережелерге зейнетақыны жинақтау
ЖЗҚ-ның ай сайынғы инвестициялық табыстары (шығындары), ай сайынғы жарналары
лицензияларды берудің шарттарын және тәртібін белгілеу мақсатындағы зейнетақы жарналарын
зейнетақы активтерін өз күшімен басқаратын ЗАИБАҰ және ЖЗҚ-ларды ынталандыру,
Сонымен қатар, 2008 жылдың қарашасында Зейнетақы активерін инвестициялық басқару
Бұл Ережелер зейнетақы активтерін инвестициялауды жүзеге асыру рұқсат етілген
Өткен оң жылдың ішінде зейнетақы жүйесі елеулі өзгерістерди бастан
Зейнетақыны жинақтау жүйесінің келешектегі дамуында жүйе инфрақұрылымында өзгерістер күтіледі,
Болашақта зейнетақы активтерінің өсу динамикасы өседі, бұл номинальды жалақының
Одан басқа, кейбір кәсіпорындар салықтық, соның ішінде зейнетақы аударымдарын
Салымшыларды жеке зейнетақы есепшоты жағдайын міндетті түрде ақпараттандыру қарастырылмаған.
Осымен байланысты, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен жинақтаушы зейнетақы қорларынан
Минималды зейнетақы мөлшерінен (МЗМ) төмен зейнетақы алатын тұлғаларға да
Зейнетақы төлемдерінің жылдық мөлшерін есептеу жыл сайын өндіріледі. Жаңа
Ал ерікті зейнетақы жинақтары бойынша жылдық сома ЖЗҚ мен
Қазақстан Республикасының еңбек және әлеуметтік қорғау Министрлігінің пресс–қызметі мәлімдегендей,
Қазақстанның ағымдық заңнаммасына сәйкес өз зейнетақы жинақтарын алудың негізі
Өткен жылы Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкін Басқару қаулысымен жарғылық
Жинақтаушы зейнетақы қорлары жарғылық капиталына талаптардың жоғарылауына байланысты республика
Жарғылық капиталдың жетіспеушілігі жағдайында ұсақ және орта ЖЗҚ қосылуы
1) МЖЗҚ;
2) "ГНПФ" АО
3) "Қазақстан Халық банкі ЖЗҚ " алады.
Орташа ЖЗҚ үлесіне тиістісі 29%–ына жуығына зейнетақы қызметі мен
Зейнетақы активтері мөлшері байланысты ЖЗҚ бірнеше топқа бөлуге болады.
Зейнетақы активтері көлемі бойынша нарықта жетекші болып МЖЗҚ табылады,
Бір салымшыға жинақтың орташа сомасы 53 мың теңгені құрайды.
Алайда жинақтаушы зейнетақы жүйесі дамуының позитивті беталысы зейнетақы аударымдарының
Қорыта келгенде, Қазақстан жинақтаушы зейнетақы жүйесінің анағұрлым өзекті мәселелері
-жұмыс істеуші зейнетақы заңнамасындағы жетіспеушіліктер (мысалы, келешек төлемдердің механизмінің
-ұлттық қор нарығының дамуы, яғни экономиканың нақты секторына зейнетақы
-тұрғылықты тұрғын орнына шетелге кетуімен байланысты "жоғалған клиенттер" мәселесі;
-жұмысшы халықтың жеткіліксіз көлемі,
-жұмыс істеуші жинақтаушы зейнетақы жүйесінің негізгі қағидалары туралы халықтық
-инвестицияланатын активтер табыстылығының төмен деңгейі [4,8].
Сонымен қорыта айтқанда, өткен мерзім бойынша жинақтаушы жүйенің жалпы
3. ЗЕЙНЕТАҚЫ ЖҮЙЕСІН РЕФОРМАЛАУ МӘСЕЛЕЛЕРІ МЕН МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУДЕГІ
Дамыған елдердегі мемлекеттік реттеу қаржы нарығында өзін-өзі реттеу
Жас Қазақстанның зейнетақы жүйесіндегі қатысушылардың қызығушылығын білдіретін
Көбіне Қазақстандық қордың биржалары жұмыс атқарды. Орталық депозиттері, заңнамалық
Жинақталған зейнетақы қор салымшыларының өз мүдделерін таныстыру мақсатында
2004 ж маңызды оқиға Алматыда 24-25
Соңғы жылдары үкімет мемлекеттің қаржылық нарық приоритеттерін анықтау жұмыстарын
Зейнетақы жүйесіндегі бөлім 20 дан астам ұсыныстарды
Қаржыгерлер Ассоциациясы мен оның мүшелері
ЖЗҚ мен ЗАИБЖАҰ-ның зейнеткерлік активтердің
Бірінші блок. Зейнетақының инвестициялау механизмінің жаңа құрылғылары
Қазіргі жағдайы: Теңге курсының тұрақтылығына байланысты ЗАИБЖАҰ инвестицияны валюталық
Ұсыныс: ЗАИБЖАҰ өндірушілік қаржылық құрылғыларды инвестицияны тәуекелдік пен кеднирлеуді
ҚР «ҚР зейнетақыны қамтамасыздандыру» туралы заңының ЖЗҚ инвестициялаудың қаржылық
Қазіргі жағдайы: Теңге курсының тұрақтылығына байланысты ЗАИБЖАҰ инвестицияны валюталық
Ұсыныс: ЗАИБЖАҰ 10% шетелдік банктердегі,ұзақ мерзімді, қысқа мерзімді, және
Қазіргі жағдайы: Зейнетақы активтерін инвестициялау үшін шектеулі қаржылық
Ұсыныс: Тұрғылықты немесе шетелдік қорлардың 30% суммадан зейнетақы активтерінің
Түсіндірмені дәлелдеу: ҚР «ҚР зейнетақыны қамтамасыздандыру» туралы заңының ЖЗҚ
Қазіргі жағдайы: Қазіргі кезде муниципалдық құнды қағаздарды шығаруға тыйым
Ұсыныс: Муниципалдық облигацияларының реализация кезіндегі зейнет ақы активтерін қолдануға
Зейнетақы активтерін қолдануға мүмкіндік беретін қаржылық болжау механизімі.
Келесілерді қолдана отырып қаржылық болжау механизімін дұрыстап жасау қажет:
Қазақстан Республикасыдағы зейнеақылық қамтамасыз ету туралы ҚР-ң заңына
Зейнетақы қорларын инвестициялау бүкіл қаржылық құралдар тізімінің шектеулігін.
Қозғалмайтын мүлік басқа да жобаларға зейнетақы активтерін инвестициялау тәуекелсіз
Зейнетақы активтерін инвесторлау үшін қаржы құрылғыларының шектеулері. Зейнетақы активтерін
Бәсекелестік икемділіктерін, инвестициондық портфельді сапалы басқаруды көтерсек, зейнетақы қордың
Коммерциялық элементтердің құнды қағаздар шығару жобасын реализовать ету, зейнетақы
Зейнетақы қорларын инвесторлау үшін қаржылық құралдар тізімінің шектеулігі. Ұсыныс:
Қазіргі кезде сыртқы нарықта өзіміздің эмитенттерді орналастыру жағдайлар кездеседі.
Бүгінгі күнде сауда ұйымдастырушының ресми тізімінде шетел имитенттерінің
Басқа елдерде қолданылатн заңдылықтар нормасымен құнды қағаздар нарығы туралы
Зейнетақ қорлар инвестициялау үшін қаржылық құралдар тізімінің шектеулілігі. Инвесторлардың
Әртүрлі секторлардағы ликвитілік тің тепетеңестірілген деңгейі. Бір секторлардағы
Екінші блок. Зейнетақы активтерін инвестициалау нормаларын лимиттерін, механизмдерін, құралдарын
1) Қазіргі жағдайы: Екінші деңгейлі банктерді салымдарға инвистициялау лимиті
Екінші деңгейлі банктердегі салымдарға инвестициялау лимитін 25% дейін
Зейнетақы қорлары БВУ салымдарында орналасу мерзімі 3 айдан аспауы
ҚОРЫТЫНДЫ
Тәуелсіз Қазақстанның экономикалық өзгерістерінде жинақтаушы зейнетақы жүйесі асыл игілігі
Қазақстан Республикасының жинақтаушы зейнетақы қорларының қызмет тиімділігін арттыруды зерттеу
Информациялық және ақшалай ағым қозғалысы берілген ағымдардың тиімділігі мен
Қазіргі кездегі зейнетақылық жинақтау жүйесінің дамуы маңызды мәселелердің бірі
Зерттеу барысында зейнетақы жүйесінің нарық жағдайындағы ерекшелігі көрсетілген, яғни
Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің құрылуы мен функциялануының шетел тәжірибесі зерттелінді,
мемлекеттік;
аралас;
жеке.
Зейнетақы активтерін инвестициялық басқару нәтижесі мемлекетік жинақтаушы зейнетақы қорларының
Жинақтаушы зейнетақы қорларының дамуын зерттеу барысында олардың салымшыларының саны,
Салымшылар өз зейнетақыларын дұрыс есептеп, тиімді қорды таңдау үшін
қор акционерлеріне
жарғылық капитал мөлшеріне
өзіндік капитал мөлшеріне
салымшылар санына
зейнетақы активтерінің қызмет түрлеріне
көрсетілетін қызмет түрлеріне.
Жинақтаушы зейнетақы қорлар қызметінің нәтижесімен салыстырмалы талдаудың бірыңғай жүйеісінің
Жинақтаушы зейнетақы қоры – зейнетақы жарналарын тартудың және төлемдері
Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің даму тенденциясы дамудың жаңа сапалы кезеңге
зейнетақымен қамсыздандыру сферасының демонополизациясы;
жинақтаушы зейнетақы қорларының бірігуі мен күрделенуі, салымшы санынның көбеюі;
барлық қорларда салымшыларға қызмет көрсету сапасының жақсаруы;
салышыларды тартуда қорлар арасындағы бәсекенің күшеюі;
салымшылар шотындағы зейнетақы жинағының өсуі;
ЖЗҚ кірісінің өсуі;
Инвестициялық құралдарының жетіспеуінен мемлекеттік құнды қағаздар нарығында шығын резервтерінің
Салымшы санының зейнетақы жинақтарымен қатар өсуі
Ерікті зейнетақы салымдарының мөлшерінің өсуі.
Жинақтаушы жүйедегі бұл тенденциялар жаңа әдістері мен болмыс формаларына
Зерттеу барысында бірінші этапта біз негізінен қор жинадық
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Назарбаев Н.А. Казахстан-2030: Процветание, безопасность и улучшение благосостояния всех
Халитова М.М. , Сущность модернизации экономики Казахстана на
современном этапе // Каз НУ им. Аль-Фараби.-
Э. Боди, А.Кейна, Мароу А.Дж. Принципы инвестиций.
2002. - С.26.
Массе П. Критерии и методы оптимального определения
капиталовложений. –Москва, 2005.- С. 97.
Комитет по регулированию деятельности накопительных пенсионных
фондов Министерства труда и социальной защиты населения РК..
Нормативные правовые акты.- Алматы, -Т.2.- 144 с.
Закон РК "Об инвестициях" от 08
Кейнс Дж. М. Общая теория занятости, процента и денег.
Москва, 2002.-С.117.
Нурланова Н.К. Формирование и использование инвестиции в экономике
Казахстана: стратегия и механизм.-Алматы: Гылым, 2003. -С.27.
ЌР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы // Егеменді
Ќазаќстан. 2006, 04 наурыз.
Тулепбаев К. Международный опыт пенсионного обеспечения // Банки
Казахстана. 2006.- N12.- С.18.
Кенжегузин М.Б. Казахстанская модель устойчивого экономического
развития (научные основы построения и реализации). –Алматы:ИЭ
МОН РК, 2003 -Т.1. –400 с.
Карагусова Г. Д. Пенсионная система в Республике Казахстан: опыт
реформирования // Экономист.-2003.- N11.-С.99-103.
Берешов С.и др. Совершенствование методики анализа уровня жизни
населения и расчета ПМ, основанного на определении
продовольственного набора и непродовольственных товаров и услуг
МПК / Научный отчет НИИ труда.- Алматы, 2007. –
Латиноамериканские пенсионные системы в фактах и цифрах// Рынок
ценных бумаг Казахстана, 2001.- N8.- С. 24.
Конысбаев А.Т. Зарубежный опыт пенсионного обеспечения. Алматы:
Национальная Высшая Школа., Государственного Управления при
Призиденте РК, 2002.
Алибаев А. Накопительная пенсионная система Казахстана: итоги,
проблемы, перспективы // Рынок ценных бумаг
Алибаев А. Зарубежный опыт реформирования пенсионных систем
Рынок ценных бумаг Казахстана, 2003.- N8.-С.22-24.
Социальное обеспечение в странах
Великобритания).- Москва, 1994.-153 с.
Ерошенков С. Мировой опыт реформирования
Общество и экономика, 2001.- N10.- С. 155-175.
Грудцына Л. Пенсионное обеспечение в зарубежных странах // Адвокат,
2002.- N 5.-С.77.
Тулепбаев К.М. Негосударсвенные пенсионные фонды
Казахстана.-2002. 8. 02.- N2.-С.9.
Постановление Правления НБ РК от 29.07.03.- N264 "Об
Правил осуществления деятельности по инвестиционному управлению
пенсионными активами" (с изменениями, внесенными постановлением
Правления НБ РК от 26.12.03г- N488) от 26 декабря
Четыркин Е.,Кабалкин С. Мировой опыт реформирования пенсионных
систем: уроки для России // Вопросы
Аналитичекая записка «О состоянии накопительной пенсионной
системы в Казахстане» 2008 г.
2
Еңбек қызметінен табыс
а/ш өнімдерін сатудан табыс
Меншік табысы
Зейнетақы
Мекендік әлеуметтік және тұрғындық көмек
Жәрдемақы
Степендиялар
Алименттер
Туысқандар мен таныстардан материалдық көмек
