TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар



МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz

Аннотация

Нормативтік сөздер

Кіріспе

1. Негізгі бөлім:

1.1. Эмбриотрансплантациядағы аталықтар мен донор аналықтарды таңдап алу…...…4

1.2. Жануарлар эмбриондарын трансплантациялау………………...5

1.3 Эмбриондарды жуу және алмастыру…………………………….6

1.4 Донорларды ұрықтандыру………………………………………16

1.5. Реципиент. Реципенттер таңдау.

Аналықтарды жұптау: донор енесі мен реципиент енесі…...…….17

1.6. Донор, эмбрион, реципиент және трансплантаттардың әсерлесуі……………..……………..18

Қорытынды…………………………………………………………..20

Пайдаланылған әдебиеттер………………………………………….2

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 22 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар

-----------------------------------------------------------------------------------

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ

Аннотация

Биотехнология пәнінен «Мал шаруашылығы эмбриондар трансплантациясындағы
Биотехнологияның арқасында көпдеген өнімдерге мүмкіндік алдық, жануарлардың жаңа
Биотехнологияының арқасында денсаулық сақтау, қоршаған ортаны қорғау, одан
Мазмұны

Аннотация

Нормативтік сөздер

Кіріспе

1. Негізгі бөлім:

1.1. Эмбриотрансплантациядағы аталықтар мен донор аналықтарды таңдап
1.2. Жануарлар эмбриондарын трансплантациялау………………...5

1.3 Эмбриондарды жуу және алмастыру…………………………….6

1.4 Донорларды ұрықтандыру………………………………………16

1.5. Реципиент. Реципенттер таңдау.

Аналықтарды жұптау: донор енесі мен реципиент енесі…...…….17

1.6. Донор, эмбрион, реципиент және трансплантаттардың әсерлесуі……………..……………..18

Қорытынды…………………………………………………………..20

Пайдаланылған әдебиеттер………………………………………….2

Кіріспе

Қазіргі ХХІ ғасырдың жетістігі – биотехнология. Биотехнология жаңалықтарын
Бәрімізге белгілі, Қазақстанда қайта құру кездерінде мал
Аталықтар деп отырғанымыз , донор аналықтарды ұрықтандыратын аталық
1) Табиғи жыныс циклдарына сәйкес келетін аналықтарды тауып
2) Донорлар мен реципиенттер арасындағы синхрондылықты жасау үшін
1.1. Эмбриотрансплантациядағы аталықтар мен донор аналықтарды таңдау Мал
а) Экстракорпораль ұрықтандырғанда – қалаған жыныстағы жануар
b) Биокопирования арқылы- клонданған жануар алуға;

с) Трансгеноз арқылы – биохимиялық және зоотехниялық
d) Трансплантация кезінде – жеделдеткен түрде аса
е) Криоконсервация арқылы – гаметалар мен эмбриондар банкін
f) Жануарлар экспорты мен импорты кезінде – гаметалар
Бір жануар тұқымына (таза өсіру кезінде).

Физиологиялық жетілген.

1.2. Жануарлар эмбриондарын трансплантациялау Эмбриондар трансплантациясы биотехнологиясы деп
Аналықтарды жұптау: енесі-донор мен енесі-реципиенттер. Аналықтарды жұптау кезінде
Донорларды ұрықтандыру. Суперовуляцияланған донорларды ұрықтандыру кезінде олардың организмі
1) күйге келу уақыты ұзарады;

2) овуляцияланған фолликулдар саны артады;

фолликулдар пісіп жетілуге кететін уақыт қысқарады.Сондықтанда, суперовуляцияланған донорларды
Эмбриондар трансплантациясына мына үш процедурадан тұрады :

Донорлар жыныс жолынан эмбриондар жуып алу.

in vitro жағдайында эмбриондарды бағалап, таңдап алу

Биологиялық толыққанды эмбриондарды реципиенттер жыныс органдарына алмастыру.

Жынысына қарай транспланттардың өсуі мен дамуын қадағалау. Бұл
1.Аналық жұмыртқалықтарында өте мол ооциттердің қорының болуы.

2. Эмбриондардың имплантациядан алдын еркін дамуы. Соның арқасында
3. репродукция органдарының морфологиялық құрылысы. Соның арқасында олардағы
Бұл донор – анықтан эмбриондарды реципиент-аналықтарға тасмалдау әдісі.
1). Бір аналықтан алынатын ұрпақ санын күрт көбейтеді;

2). Организмді гаметалара не эмбрион түрінде тасымалдауға және
3). Гаметаларалар мен эмбриондарды сұрыптау арқылы қалаған жыныста
Эмбриотрансплантация Жалпы трансплантация технологиясының ең басты құрамды
Көбейту биотехнологиясында эмбриондарды трансплантация жолымен әдісі бірнеше деңгейге
Іс жүзінде қолдануға тиімді эмбриондарды трансплантациялау әдістерін ойлап
Мал шаруашылығындағы эмбриодақылдық зерттеулер жүргізу;

Мал шаруашылығындағы эмбрионженерлікзерттеулер жүргізу. Мал шаруашылығындағы эмбриондарды трансплантациялаудың
Трансплантация әдісінің мәнін былай түсінеміз – донор –
1.3.Эмбриондарды жуып алу және алмастыру
Трансплантация әдісінің артықшылығы мен кемшілігі

№ Көрсеткіштер

Әдіс

1 Қолданылу аясы Қой және шошқа шаруашылығы Сиыр
2 Артықшылығы Суперовуляция деңгейін қатесіз анықтау мүмкіндігі
Донордан көп эмбрион жуып алуға болатындығында Бұл
Имплантациядан алдыңғы эмбрион дамуының әр түрлі сатысында ала
Алмастырған кезде ипсилатор жұмыртқалық жағын оңай тауып аласың
3

Кемістігі

Эмбрион жабысқыштығының төменгі (ортадан төмен) (алмастырылған эмбрионның 22-35%)
Жыныс жолдарында қабыну болады, соған байланысты жануарды пайдалану
Эмбриондарды тек морула, не бластоциста сатыларындағы ғана, олар
Цервикаль каналының тұтастығы бұзылады

Әдістеме күрделі, қосымша финанс және еңбек шығындарын керек
Асептика жағдайын сақтаудың қиындығы

Жуылған сұйықтан эмбриондарды тауып зерттеуге көп уақыттың кетуі
Мал шаруашылығында эмбрион жуудың үш әдісі қолданылады:

1) донор-аналықтарды сойып (зертханалық кеміргіштері мен қара
2) хирургиялық (ұсақ және орташа жануарларды);

3) хирургиялық емес (ірі көлемдегі жануарларда).

Әрбір трансплантация әдісінің оңда теріс те жақтары бар.
Осы мақсатта алдымен тышқанды арнайы камерада тұндырып, не
Бірінші әдісті қолданғанда эмбриондарды зигота, алғашқы бөліну сатыларында
Ішінің ақ сызығы бойымен лапаротомия жасалады (вентраль-
Лапаротомия жануар тік тұрған кезде жасалады. Операция аш
Лапароскопия –әідіс арнайы аспап лапароскопиялық троактор қолдануға негізделген.
Жатырлық. Мұндайда доғал инені жатыр мүйізінің жоғарғы ұшына
Жатыр –түтіктік әдіс. Бұл әдістің өзін сұйықтықты жіберу
а) эмбриондарды жатыр мүйізінен шығарып алу, басқаша айтсақ
Жануарлар эмбриондарын жуу

№ Жұмыс этаптары

Жуу әдістері

Хирургиялық (вентраль лапаротомия әдісі ) Хирургиялық емес (трансцервикаль
1

2

3

4

5

6

Дайындық кезеңі

Жануарды бекіту

Аурусыздан-дыру (обезболевание)

Репродукция органдарына қол жеткезетін жерді дайындау

Эмбриондар

ды жуып алу

Жуғаннан кейінгі кезең Аш диета, 24-36 сағат бойы
Операция столында, шалқасынан жатқызып Станокта, тұрған күйінде: тазалау
Жалпы (наркоз) немесе жергілікті Басында етіші 5 мл
Операция жасайтын жерді сабындап жуады, жүнін қырып тастайды,
Ішкі жыныс органдарына қол жеткізу үшін хирургиялық тіледі

Әрбір жатыр мүйізін жууға 15-20 мл қоректік орта
Іш пен теріні кетгутпен тігеді. Жануарды операциядан кейінгі
Қолданылып отырған жуу әдісіне байланысты эмбриондардың даму сатысы

№ Көрсеткіштер Эмбриондар жуу әдісі

Хирургиялық Хирургиялық емес Сойғаннан кейн

1 Жануарлар түрі Саулық Сыир Зертханалық тышқан

2 Соңғы шағалысудан кейінгі эмбриондар шығарып алу уақыты
3 Шығарылып алынған эмбрионның даму сатысы Зигота –
4 Жуатын сұйық жіберілетін жер Жатыр мүйізінің негізінен
5 Эмбрионды шығарып алады Жұмыртқа жолының бархромкасынан Жатыр
6 Эмбриондардың алмастырғанда отырғызады - Жұмыртқа жолына
Жатыр мүйізінің әрбір жағына кезекпен негізінен түйрейді. Осы
Эмбриондарды жуу кезіндегі даму сатысы мен биогеографиялық орналасу

Индукцияланған цикл күні «0» «1» «1-2»

Биологиялық процесс Күйге келуі
Себебі мен салдары Организмнің гормональ қаныққан статусы

2-рет ұрықтан-

дыру: таңертең-

кешке Күйге
Донор репродукция-лық сапасының физиология-лық ерекшеліктері. Гармональ индукцияланған донорлардың
Зиготалар жуу уақыты

Соңғы шағылысудан 12 сағат өткенен кейін Соңғы шағылысудан
Биогеографиялық орналасуы

Жұмыртқалық (овуляцияланбаған ооциттер)-жұмыртқа жолы ампуласы(овуляцияланған ооциттер). Жұмыртқа жолы
Жуылғанда алынған ооциттер мен зиготалар популяциясы

Ұрықтанбаған ооциттер -10 % . Екі пронуклеус сатысындағы
*- мәліметтер сиырлар мен қойлардың орташа көреткіштері бойынша
Бұл жағдайда хирургиялық емес жолмен сиырларда эмбриондар жуу
1) жануар түрінде қарайды;

2) жануар көлеміне қарайды (сиыр мал шарушылығында, қой
3) клетка технологиясына қажетті, эмбриондардың имплантациядан алдыңғы керекті
Эмбриондар алмастыру Эмбриондар алмастыру репродуктивті аналық-реципиент трактына жүргізіледі.
Эмбриондар алмастырудың қарапайым схемасы: а) жұмыртқа жолының воронкасына
Реципиенттерге эмбриондар алмастырғанда оны жұмыртқалықтың ипсилатераль жағына жасау
Эмбриондарды хирургиялық жолмен алмастырғанда олардың даму сатысына орай,
Хирургиялық емес әдіс кезінде эмбриондар алмастыру келесі тәртіп
Хирургиялық емес әдіс кезінде сары дененің алғашқы даму
Хирургиялық емес жолмен эмбриондар алмастырғанда қолдан ұрықтандыруға пайдаланылатын
Теория бойынша алмастырылған эмбриондар 100 % имплантациялып, трансплантаттар
Трансплантацияның оңды болуы негізінен, донор, эмбрион, реципиент арасындағы
Эмбриондардың хромосомалық анатомиялары. Кing W. (1985) бойынша жуып
Имплантация кезіндегі эбриона трофобласт сигналының бәсендігі (трофиялық экто-
Шарана мен плацента шығаратын буаздық белоктары ене қанының
Осыларға байланысты реципиент организмінде имунологиялық қайта құрулар жүреді.
Эмбриондар бекитін жеріндегі жатырдың тамырлар реакциясы. Осы кезеңде
Донор реципиент бірінші кезекте синхронды күйге келуі тиіс.
Трансплантацияға тек биологиялық толыққанды эмбриондар пайдаланылуға тиіс. Трансплантация
Трансплантацияланатын эмбриондар саны жануар түріне байланысты. Жалқы туатын
Трансплантацияның жақсы болуының алғы шарттары мыналар
Сиыр мен қой эмбриондары, реципиенттері арасындағы физиологиялық әсерлесу

№ Донор жыныс циклы күні Эмбрион даму сатысы
1 Цикл күні «0» Аналықтың күйге келуі Жұмыртқалықтың
2 Циклдың бірінші күні Овуляция Ооцит бахромка арқлы
3 Соңғы шағылысудан кейін 12 сағат өткенде Екі
4 Циклдың екінші күні Жетілген зигота Жұмыртқа жолының
5 Циклдың үшінші күні 2 - бластомерлі эмбрион
6 Циклдың 4-6 күндері Бөлінудің бастапқа сатысы (2-16-ластомерлі)
7 Циклдың 7-інші күні Бастапқы морула жатыр мүйізінің
8 Циклдың 8-інші күні Морула және бластоциста Жатыр
Эмриондарды сапасы бойынша тура, қатесіз бағалау.

Алмастыру әдісіне байланысты эмбриондардың жабысып, одан әрі дамып
№ Көрсеткіштер

Эмбриондарды алмастыру әдісі

Хирургиялық Хирургиялық емес

1 Эмбрионның даму сатысы* Зигота, бөлінудің бастапқы сатысы
2 Алмастырудың биогеографиялық орыны** истмус – жатыр мүйізінің
3 Дамып кету проценті*** 35% - ке дейін
Хирургиялық әдіспен морулалар мен бластоцисталар да алмастырылуы мүмкін.
1.4 Донорларды ұрықтандыру

Донорларды ұрықтандыруда екі түрлі әдіс қолданылады: табиғи және
Қолдан ұрықтандыру мынаған негізделген. Ересек аталықтардың эйякулятына бір
Қазақтың қой шаруашылығы технологиялық институттың зертханасында сперманы уақытша
1.5 Реципиент. Реципенттер таңдау. Аналықтарды жұптау: донор енесі
Реципиент-аналықтарды сұрыптау

Этап Сұрыптауға әсер ететін факторлар Осы этаптың ерекшеліктері
1 Зоотехникалық қойылатын талаптар Жақсы көбейгіштік қасиеті бар,
2 Жыныс циклы Таңдап алынған реципиент аналықтар аналық-донорлармен
3 Эмбриондар саны Тек биологиялық толыққанды эмбриондар ғана
1.6. Донор, эмбрион, реципиент және трансплантаттардың әсерлесуі көбейту
1. Реципиеннтерге операция жасалып, эмбриондар салынған күні бастапқы
2. 2-3 күн өткенше реципиенттер бөлек орында ұсталады
3. Буаздығын анықтау мақсатында 1-ші және 2-ші жыныс
Мыналарға байланысты буаздық деңгейі (проценті) анықталады:

а) Эмбриондар алмастыруға пайдаланылған реципиенттер саны;
b) Донор мен реципиенттердің мал тұқымы;

с) Донор мен реципиенттердің физиологиялық байланыстылығы (синхрондылығы),

Алмастырылған эмбриондардың мыналарға байланысты одан әрі дамып кетуі
а) Трансплантациланған эмбриондар саны;

b) Эмбриондардың даму сатысы;

с) Донорлар мен реципиенттерді пайдалану мерзімі (срок службы);

d) Эмбриондар даму сатысы мен реципиент жатыры дамуы
Эмбриондардың одан әрі дамып кетуі – бұл реципиент
а) Донор мен реципиенттің қай тұқымға жатуы;

b) Донорлар мен реципиенттердің жастары;

с) Көбею маусымы;

d) Алмастырылған эмбриондардың даму сатысы;

е) Донор мен реципиеннің физиологиялық критерийлерінің әсерлесуі

Мыналарға байланысты транспланттардың өсуі мен дамыуна енелік эффектін
Біріншіден, мыналарға байланысты туу нәтижесін анықтау:

а) Донор мен реципиент жыныс циклдарының синхрондылығы;

b) Алмастырылған эмбриондардың даму сатысы;

с) Трансплантацияланған эмбриондар саны;

d) Донор мен реципиенттің тұқымдық және жастық ұйлесімділігі.

Екіншіден, трансплантаттардың постнаталь даму кезеңінде өсуі мен дамуына,
Қорытынды

Ғасыр жетістегіндегі биотехнологияны қорытындылай келе донор, эмбрион, реципиент
Эмбриотрансплантация кезінде алынған эмбрион міндетті түрде эмбриокультуральдан зерттеуден
Реципиенттер таңдау кезінде жұмыстың әр этапы өткен сайын
Биотехнологияының арасында тірі организмнің биохимиялық және генетикалық қасиетін
Пайдаланылған әдебиеттер

Негізгі әдебиеттер:

«Жануарлар биотехнологиясы» Асылбек Р.Е;

«Жануарлар биотехнологиясының практикумы»Есімова А.М.

«Гистология және эмбриология негіздері» Мұхитов Н.

«Биотехнология негіздері» Уәліханова Г., Есмағұлов Қ.

Қосымша әдебиеттер:

«Трансплантация эмбрион сельскохозяйственных животных» Мурзамадиев А.М., Ертаев Е.Е.,
«Воспроизведение сельскохозяйственных животных» Менгазова Т.А. 1988 ж.

22