Лендік бекіре шабақтарының өсу ерекшеліктері курстық жұмыс
Мазмұны
Бет
КІРІСПЕ 4
1. ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ
1.1. Бекіре балықтарының систематикасы мен биологиясы
1.2 Генофондын сақтау жолдары
1.3 Тауарлы бекірені өсіру биотехникасы
1.3.1 Аналық табынды құру
1.3.2 Жыныс өнімдерін алу
1.3.3 Уылдырық алу әдістері
1.3.4 Шәует алу
1.3.5 Уылдырықты инкубациялау
1.3.6 Дернәсілдерді өсіру
1.3.7 Дернәсілдерді қоректендіру
1.3.8 Тауарлы бекірені өсіру
1.3.9 Бекірелерді қоректендіру
1.3.10 Сібір бекіресі
2. Материал және әдістемелер
3. Нәтижелер мен талқылаулар
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 28 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Мазмұны
Бет
КІРІСПЕ 4
1. ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ
1.1. Бекіре балықтарының систематикасы мен биологиясы
1.2 Генофондын сақтау жолдары
1.3 Тауарлы бекірені өсіру биотехникасы
1.3.1 Аналық табынды құру
1.3.2 Жыныс өнімдерін алу
1.3.3 Уылдырық алу әдістері
1.3.4 Шәует алу
1.3.5 Уылдырықты инкубациялау
1.3.6 Дернәсілдерді өсіру
1.3.7 Дернәсілдерді қоректендіру
1.3.8 Тауарлы бекірені өсіру
1.3.9 Бекірелерді қоректендіру
1.3.10 Сібір бекіресі
2. Материал және әдістемелер
3. Нәтижелер мен талқылаулар
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Курстық жұмыс 29 беттен, 7 кестеден, 4 суреттен тұрады
Курстық жұмыста қоректену режиміне байланысты лендік бекіре шабақтарының өсу
Кілттік сөздер: бекіре, лендік бекіре, қоректену режимі, өсу ерекшілігі,
Курстық жұмыстың мақсаты: балық шаруашылығындағы балық өсіру биотехникасындағы лендік
Курстық жұмыстың міндеттері:
Лендік бекіренің шаруашылықта қоректендіру;
Маусым сайын лендік бекіренің өсімін өлшеу;
Алынған мәліметтерді бір-бірімен салыстырып, осы қоректендіру режимінде лендік бекіренің
Алынған мәліметтерді басқа шаруашылықтағы мәліметтермен салыстыру.
КІРІСПЕ
Аквакультура объектілерін өсіру ассортименттерін кеңейту, сыртқы нарықта үлкен сұранысқа
Сүйріктің уылдырығын жасанды ұрықтандыру арқылы шабақтарды алып бекіре балықтарын
Осыған байланысты курстық жұмыстың мақсаты: Балық шаруашылығындағы балық өсіру
Осыдан туындайтын курстық жұмыстың міндеттері:
Лендік бекіренің шаруашылықта қоректендіру;
Маусым сайын лендік бекіренің өсімін өлшеу;
Алынған мәліметтерді бір-бірімен салыстырып, осы қоректендіру режимінде лендік бекіренің
Алынған мәліметтерді басқа шаруашылықтағы мәліметтермен салыстыру.
1 ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ
Бекіре балықтарының систематикасы мен биологиясы
Тұщы суларда тіршілік ететін, сүйріктен басқа түрлерінің барлығы өрістегіш
Негізінен бекірелердің барлығы су түбінде тіршілік етіп, құрттармен, моллюскалармен,
Барлық сапалық көрсеткіштері жағынан бекірелер басқа балықтардан гөрі жоғарғы
Осы жағдайларға байланысты қазіргі уақытта теориялық және практикалық технологияларды
Бекірелерді таза түрінен басқа аквакультурада гибридтерді де өсіреді. Оларды
Дүние жүзінде бекіре өсіру екі бағытта дамып келе жатыр:
Біріншіден – бекірелер тіршілік ететін ортаның өзгеруі және көбеюге
Екіншіден – заңсыз балық аулау немесе браконьерлік. Қазіргі кезде
АҚШ-та және Европада бекіре өсірудің коммерциялық мәдениеті дамыған. Европалық
Әлемдік практиканың есебі бойынша, қазір үлкен масштабты кәсіпорындарда жұмыс
Тек осы ауданның 10%-ы 3000 тонна балық және 50
Бекіре өсіру тәжірибелері оң нәтиже көрсетті. Сондықтан да кәсіптік
1.2 Генофондын сақтау жолдары
Балықтардың табиғи көбеюі олардың жастық құрылымын және популяция түрлерін
Бекіре балығының табиғи көбеюінің азаюына жол бермеу 1955 жылдан
Каспий теңізінің қоректік базасының мейлінше толық қолдану мақсатында шабақтарды
Каспий бекірелердің табиғи өніміне жоғарылау нәтижелілігі ерекше назар аудару
КаспНИРХ-тың және басқада институттардың көп жылдық зерттеулері бойынша бекірелердің
Бұрынғы қалпына келуде және бекірелердің сан артуында үлкен роль
1.3 Тауарлы бекірені өсіру биотехникасы
Тауарлы бекірені өсіру технологиясының жүйесі келесідей болуы керек:
аналық және ремонттық табын ұстау;
өндірушілердің уылдырық шашуын стимулдау;
уылдырықты инкубациялау;
дернәсілдерді белсенді қорекке көшуіне дейін ұстау;
отырғызу материалын өсіру;
тауарлы балықты өсіру.
1.3.1 Аналық табынды құру
Өндіруші бекірелерді аквакультура жағдайында жасанды қорекпен уылдырық сатысынан жыныстық
Табиғи жағдайларда бекірелердің жыныстық жағынан жетілуі кеш жүреді. Мысалы,
1 кесте
Индустриальды шаруашылықтарда бекіренің жыныстық жетілу жасы, Подушка, 2000
Түр аталықтары аналықтары
Сүйрік 2 3-4
Орыс бекіресі 3-4 6-8
Шоқыр 3 5-6
Қортпа 4-5 5-6
Сібір бекіресі 2-3 6
Асылдандыру материалы 30ºС –ден жоғары емес температурада, жасанды қорек
Қыстау кезеңінде (температура 4-5ºС-тан жоғары емес) қорек тек балық
Асылдандыру мақсатында 10-20 аналықтан кем алынбайды;
Бір аналықтың уылдырығын ұрықтандыру үшін үш аталықтың шәуеті қолданылады;
Ұрықтану пайызы жоғары уылдырықтарды алады (80%-дан төмен емес);
Аз санды жаман эмбриондарды алып тастайды;
Үйірде өндірушілердің саны тұрақталып тұрады: минимум 50 дана, оптимум
Аналықтар мен аталықтардың қатынасы 1:3 қатынасында сақталып жүргізіледі.
Аквакультурадағы өндірушіден алынған ұрпақтың сапалығы гетерозисті кәсіптік гибридтерді алуына
1.3.2 Жыныс өнімдерін алу
Қазіргі кезде бекірелердің дамуы тікелей бекіре зауыттарында іске асырылуда.
Бекірелердің түрлерінің ұрығының дамуы бір-біріне едәуір ұқсас (бекіренің, қортпаның
Жыныс өнімдерін алу үшін өндіруші бекірелерді қыстаудан төмен температуралы
Жыныс өнімдерінің жетілуінің соңғы стадиясы гипофизарлы инъекция жолымен жүреді.
Гипофиз ерітіндісінің сақтау мерзімі бір сағаттан артық болмауы керек,
Ересек балықтар (гипофизарлы инъекцияны 80-90%-ы алған) бассейн бетінде жүзе
Уылдырықтың овуляция жағдайына көшкенін балықтың құрсақ жағын басып көру
1.3.3 Уылдырық алу әдістері
Бірінші әдіс. Балықты басынан іледі. Құрсақтың кесілген жағынан уылдырықты
Екінші әдіс. Балықты ұйықтатып арнайы 1300х180х150мм өлшемді станокқа –
Кесілген жер йодты преператтармен дезинфекцияланады, тігіледі немесе арнайы қысқыштармен
Үшінші әдіс. Аналықты ұйықтатады. Алдыңғы жағын станокқа орналастырады, артқы
Бірінші сығу кезінде 90% овулирленген уылдырық алуға болады. Бірінші
1.3.4 Шәует алу
Бекірелердің шәуеті қарапайым құрылысты, жалпы ұзындығы 60 мкм басы
Уылдырық алынғаннан кейін аталыққа 40-60 мг ацетондалған гипофиздік инекциясын
Жұмысшы тұқымдылығын 2 г-ды өлшемнен бастап жүргізуге болады. Онда
Ұрықтандыру. Ұрықтандыруды 1аналық:3аталық есебімен, қоспаны 10мл шәует 1кг уылдырыққа
Ұрықтандыруға шәуеттің қою сүт түстесін алуға болады. Бұндай 1
Шәуетке қарағанда жетілген жұмыртқа суда ұрықтануға қолайлы температура болса,
Мәдени ұрықтандыру үшін кішкене порциясын алып уылдырықтың, оны петри
Зауыттарда уылдырықты құрғақ эмальданған ыдысқа салады да артық сұйықтықты
Уылдырықтың жабысқақтығын арылту конусты ыдыстарда (мысалы, Вейс инкубаторы) жүреді.
1.3.5 Уылдырықты инкубациялау
Уылдырықты инкубациялау «Осетр» аппараттарында жүреді. Онда 180 мың уылдырық
Уылдырықтың инкубациялануы 15ºС оптимальды температурада жүреді. Судағы оттегі
Бекіре балықтарын өсіру практикасында кейде инкубация кезінде олардың уылдырықтарының
1.3.6 Дернәсілдерді өсіру
Эмбриондардың шығып дернәсілге айналып, сыртқы қорекпен қоректену мерзімі 18ºС-та
Бекірелердің дамуында дернәсіл кезеңі басталғанда (сыртқы қорекке көшкенде), олардың
1.3.7 Дернәсілдерді қоректендіру
Бірінші аптада тірі қорекпен (копеподалар және кладоцералар) қоректендіреді. Бекіренің
Балықтарды 2-3 сағат сайын қоректендіріп тұру керек.ылғалды қоректің тәуліктік
Бекірілердің шабақтары бактериялар мен паразиттерге өте сезімтал болып келеді.
1.3.8 Тауарлы бекірені өсіру
Бекірелер 1,0-1,5г массаға жеткен кезде балықтарды ірі бассейндерге отырғызады.
Бекірелердің өлшеміне байланысты максималды отырғызу тығыздығы [Martin Hochleitner]
2-кесте
Балық массасы, г 1 10 100 1000 10000
Отырғызу тығыздығы, кг/м2 5 10 20 40 80
Бекіреледің өсу темпі жағынан ең жоғарғысы – қортпа, ал
Сібір бекіресі 1 жылда температура режимі бақыланатын жерде 1,2-1,5кг-ға
1.3.9 Бекірелерді қоректендіру
Тұйық жүйелі шаруашылықтарды бекірелердің өсуі жақсы және қорек шығыны
Түйіршікті қорек арнайы автоматты қоректаратқышпен таратылады. Қоректің желінуінің бақылануы
1.3.10 Сібір бекіресі
Каспий теңізінде бекіре тәрізді балықтардың 6 түрі тіршілік етеді.
Бекіре тәрізділер отряды Acipenceriformes Ganoidomorpha ганойдтылардың ішінде ең
Отряд: Acipenseriformes – бекіретәрізділер
Тұқымдас: Acipenseridae - бекірелер
туыс: Huso - қортпалар
түр: Huso huso - қортпа
туыс: Acipenser - бекіре
түрлер:
1. A. nudiventris - - пілмай
2. A. guldenstadti - орыс бекіресі
3. A. stellatus - шоқыр
4. A. ruthenus - сүйрік
5. A. baeri Brandt – сібір бекіресі
6. A. percicus Borodin – парсы бекіресі [12]
Сібір бекіресі (Acipenser baeri Brandt) - Обьтан Колымға дейін
Сібір бекіресінің тіршілік циклі тұщы сумен байланысты; оның өзен
Лендік бекіре ұзақ уақыттық миграция жасамайды, үнемі тұщы суда
Лендік бекірені жылы суларда өсіру үлкен перспективаны қамтып отыр.
2. Материал және әдістемелер
алматы қаласынан шығыс бағытта 45 шақырым жерде, Еңбекшіқазақ ауданында,
Материал ретінде 2009 жылы ақпан айында Армениядан алып келінген
Әр типтегі бассейндерге әр түрлі көлемде отырғызу обьектісінің мөлшері
Лендік бекірелердің қабылданған әдістер бойынша экстерьерлі көрсеткіштері өлшенді,
Q – балықтың салмағы;
L – балықтың ұзындығы, тұмсығының ұшынан құйрық қанатының соңыда
l – тұмсығының ұшынан құйрық қанатының бастамасына дейін;
ao – басының ұзындығы, тұмсығының ұшынан желбезек қақпағының біткен
H - сүйекті қырлар арасындағы денесінің ең биік жері;
HB – денесінің ең биік жеріндегі кеңдігі.
2 сурет. Лендік бекіренің шабағы
3. Нәтижелер мен талқылаулар
Шаруашылықтағы Лендік бекіре шабақтары жасанды толыққанды түйіршіктелген 3,5 мм
3 кесте
Лендік бекіренің түйіршіктелген қорек құрамы
Компонент Мөлшері, %
Балық майы 20,0
Соя ақуызы 13,0-11,0
Бидай 6,0
Бидай глютені 2,0
Рапс майы 2,0
Бидай крахмалы 4,0
4 кесте
Лендік бекіре қорегінің нәрлілік құрамы
(премикстер)
Компонент Мөлшері, %
Шикі май ------------------
Шикі протеин 28,0
Күл 43,0
Шикі клетчатка 6,5
Ылғалдылығы 1,0
Фосфор 0,95
Жалпы энергиясы 24
5 кесте
Жаз мезгілінде өлшенген лендік бекіре шабақтарының көрсеткіштері
Белгілері min-max M ± m өлшенген саны стандарттық ауытқуы
Q, кг 0,7-1,5 1±0,03 30 0,2 20,4
L, мм 41-52 48,5±0,5 30 2,8 5,9
l, мм 28-40 36,1±0,5 30 3 8,3
H, мм 5-9 7,1±0,1 30 0,8 12,4
Ao, мм 5-12 8,4±0,2 30 1,4 17,8
HB, мм 5-9 7,1±0,1 30 1,06 14,9
6 кесте
Күз мезгілінде өлшенген лендік бекіре шабақтарының көрсеткіштері
Белгілері min-max M ± m өлшенген саны стандарттық ауытқуы
Q, кг 3,74-13,7 9,9±0,4 30 2,4 24,07
L, мм 96-156 134,2±2,07 30 11,3 8,4
l, мм 78-127 112,06±1,7 30 9,5 8,5
H, мм 9-23 16,5±0,7 30 4,1 24,9
Ao, мм 25-39 33,2±0,6 30 3,7 11,2
HB, мм 9-23 16,7±0,7 30 4,1 24,5
Жаз және күз айларында алынған мәліметтер лендік бекіре шабақтарының
7 кесте
Лендік бекіре шабақтарының жаз және күз айларындағы өсімі
Белгілері min-max Орташа өсімі
Q 3,04-12,2 8,9
L 55-104 85,7-1,57
l 50-87 75.96-1.2
H 4-14 9.4-0.6
ao 20-27 24.8-0.4
HB 4-14 9.6-0.6
Осылайша лендік бекіре шабақтарының өсімі жаз айында өлшенген шабақтардың
Осы көрсеткіштерге қарап лендік бекіренің 6 ай ішінде дене
ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ҰСЫНЫСТАР
Қазіргі таңдағы бекіре балықтары санының азаюы экологиялық ахуал жағынан
Шаруашылыққа ұсынысым, лендік бекіренің жақсы, тез өсімін алу үшін
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘТЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
В.К. Бабаян. Информационное обиспечения рационалного использование запасов осетровых.
Пономарев С.В., Пономарева Е.Н. Биологические основы разведения осетровых и
Проскуренко И.В. Замкнутые рыбоводные установки изд. ВНИРО.
Скляров В.Я., Гамыгин Е.А., Рыжков Л.П. Кормление рыб
Гершанович Н. Д. Биологические основы индустриального
осетроводства. М. 1991, - С.213-220.
Правдин И.Ф. Руководство по изучению рыб
Никонорев С.И., Малютин В.С. Запасы осетровых рыб Волго-Каспийском бассейне
В.П. Иванов, А.Д. Валесенко. Реликтные рыбы Каспия-осетровые.
Э.В. Макаров, Грибанова, Ю.И. Реков, и др. Эффекттивность воспроизводства
Михайлова М.В. Искуственное воспроизводство осетровых в Волго-Каспийском регионе: вчера
Митрафанов Г.М., и др. Рыбы Казахстана. КазССР
Бәйімбет Ә.А., Темірхан С.Р. Қазақстанның балықтәрізділері мен балықтарының қазақша-орысша
Васельева Л.М. Биологические и технологические особенности товарной аквакультуры осетровых
И.И. Смольянов Технология формирования и эксплуатации маточного стада сибирского
Н.С. Строганов Акклиматизация и выращивание осетровых рыб в прудах
В.П. Михеев Садковое выращивание товарной рыбы М. «легкая и
В.В. Мильштейн Осетроводство М. «пищевая промышленность» 1972 –
М.С. Чебанов, Е.В. Галич, Ю.Н. Чмырь Руководство по
Сурет 4. Бассейнде өсіріліп жатқан бекіре балықтары (күз мезгілі)
Сурет 3. Бассейнде өсіріліп жатқан бекіре балықтары (жаз мезгілі)
