Репродуктивтік құқықтарды қорғаудың халықаралық құқықтық реттелуі диплом жұмысы
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 РЕПРОДУКТИВТІК ҚҰҚЫҚТАРДЫҢ КОНЦЕПЦИЯСЫ
1.1 Репродуктивтік құқықтардың түсінігі мен маңызы . . . . . . . . . . . .
1.2 Адам құқықтары жүйесіндегі репродуктивтік құқықтардың алатын орны . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.3 Қауіпті дәстүрлер мен репродуктивтік құқықтар . . . . . . . . . . . . . . . .
2 РЕПРОДУКТИВТІК ҚҰҚЫҚТАРДЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУДЫ ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕУДІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Негативті репродуктивтік құқықтарды жүзеге асырудың құқықтық шектері . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Бедеуліктен емдеуде КРТ қолданудың құқықтық шарттары . . . . . . .
Адамды клондаудың құқықтық және этикалық проблемалары . . . .
ҚОРЫТЫНДЫ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: 53 бет
Пәні: Соңғы қосылған дипломдық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Репродуктивтік құқықтарды қорғаудың
халықаралық-құқықтық реттелуі
Ғылыми жетекшісі
Орындаған:
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ . . . . . . . .
1 РЕПРОДУКТИВТІК ҚҰҚЫҚТАРДЫҢ КОНЦЕПЦИЯСЫ
1.1 Репродуктивтік құқықтардың түсінігі мен маңызы . . .
1.2 Адам құқықтары жүйесіндегі репродуктивтік құқықтардың алатын орны .
1.3 Қауіпті дәстүрлер мен репродуктивтік құқықтар . . .
2 РЕПРОДУКТИВТІК ҚҰҚЫҚТАРДЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУДЫ ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕУДІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Негативті репродуктивтік құқықтарды жүзеге асырудың құқықтық шектері . .
Бедеуліктен емдеуде КРТ қолданудың құқықтық шарттары . . .
Адамды клондаудың құқықтық және этикалық проблемалары . . .
ҚОРЫТЫНДЫ . . . . . . . .
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . . . .
КІРІСПЕ
Диплом жұмысының өзектілігі. Репродуктивтік құқықтар түсінігі әлем жұртшылығы үшін
Ең алғаш рет репродуктивтік құқықтар түсінігі 1994 жылы Каирде
Бүгінгі күні репродуктивтік құқықтарға халықаралық қауымдастықтың көңілі біршама ауды
Көпшілік жағдайда адамдар, әсіресе дін өкілдері репродуктивтік құқықтардың мағынасын
Репродуктивтік құқықтар – адам құқықтарының құрамдас бөлігі, ол өзі
Репродуктивтік құқықтар, сонымен бірге бедеулікті емдеу кезіндегі қолданылатын түрлі
Өкінішке орай, репродуктивтік құқықтар барлық жерлерде танылып жатқан жоқ.
Репродуктивтік құқықтардың бірегейлігі онда адам өмірінің түрлі салалары біте
Диплом жұмысында ғылыми ұстанымының қалыптасуында мынандай құқықтанушы-ғалымдар мен ұстаздардың
Диплом жұмысының мақсаты. Адам құқықтарын қорғау жүйесіндегі репродуктивтік
Осы мақсаттарға жету үшін төмендегідей міндеттер туындайды:
репродуктивтік құқықтардың теориялық негіздерін зерттеу, олардың алуан түрлі ұғымдарына
репродуктивтік құқықтардың адам құқықтары қатарында алатын орнын зерделеу, халықаралық
репродуктивтік құқықтарды жүйеге келтіріп, жіктеу жолдарын іздестіру;
зиянды дәстүрге негізделген теріс тәжірибелердің адамның репродуктивтік құқықтарына қайшылығын
репродуктивтік құқықтарды қорғау аясындағы халықаралық ұйымдардың қызметіне талдау жасау,
репродуктивтік құқықтар мен отбасын жоспарлаудың тәсілдеріне талдау жүргізу;
балалы болуға репродуктивтік құқықты жүзеге асыруда қолданылатын көмекші репродуктивтік
адамды клондаудың этикалық, құқықтық, моральдік шектерін анықтау, болашақтағы қолданылуына
ҚР репродуктивтік құқықтар аясындағы заңнамасын және тәжірибесін әрі қарай
Диплом жұмысын зерттеудің объектісі. Жұмыстың негізгі объектісіне халықаралық құқықта
Диплом жұмысының пәні. Жұмыстың пәнін репродуктивтік құқықтарды қазіргі кезде
РЕПРОДУКТИВТІК ҚҰҚЫҚТАРДЫҢ КОНЦЕПЦИЯСЫ
Репродуктивтік құқықтардың түсінігі мен маңызы
Репродукция (латын тілінен re – қайталанатын, жалғаспалы әрекетті көрсететін
Репродукция саласын реттеуші нормалар әуелде қан араласуын болдырмау мақсатында
«Репродукция» терминінің мағынасын тура жеткізуге жақын аударма - «ұрпақ
Репродуктивтік денсаулық – адамдарды қанағаттандыратын қауіпсіз жыныстық қатынас жасау
Аталған ұғымдардың барлығы қосыла келе, репродуктивтік құқықтармен тығыз байланыста
отбасын жоспарлау және бала тууды реттеудің қауіпсіз, тиімді, қолайлы
олардың таңдауы бойынша отбасын жоспарлау және бала тууды реттеудің
әйелдерге жүктілік пен босану кезеңінен аман-сау өтуге және ерлі-зайыптыларға
Теорияда репродуктивтік құқықтар ұғымы қалыптасқан жоқ десе де болады.
Шет елдерде, атап айтқанда АҚШ-та адамның репродуктивтік функциясы жөніндегі
Репродуктивтік құқықтарға анықтама беру көбінесе азаматтық құқық, отбасылық құқық,
репродуктивтік және жыныстық құқықтардың адам құқықтары жөніндегі құжаттарда көрініс
репродуктивтік және жыныстық құқықтарға қатысты негізгі мәселелер мен адам
Сонымен, Жарғыда көрсетілген құқықтар:
1. Өмір сүру құқығы - оның мағынасы әйел адамның
2. Қауіпсіздік пен жеке басының азаттығына құқық. Барлық адамдар
3. Теңдік пен кемсітудің барлық түрлерінен азат болуға құқық.
4. Жеке өмірге қол сұғылмаушылық пен құпиялылыққа құқық. Тәуелсіз
5. Ой еркіндігіне құқық - кез-келген адам өзінің жыныстық
6. Ақпаратқа және білім алуға құқық. Барлық адамдар да
7. Некеге тұру немесе тұрмауды таңдауға және отбасын құру
8. Балалы болу мәселесін шешуге және бала тууды жоспарлауға
9. Медициналық қызметтерді пайдалануға және денсаулық сақтауға құқық. Кез-келген
ақпараттар: өсімпаздылықты реттеуде қолданылатын тәсілдердің артықшылықтары мен мүмкін болатын
қол жеткізу: қызметтердің ең ауқымды таңдауына қол жеткізу;
таңдау: қызметтерді тұтынудағы және контрацепциялық тәсілдерді қолданудағы таңдау;
қауіпсіздік: ұсынылатын қызметтер мен тәсілдердің қауіпсіздігі;
оңашалық: қызметтер мен тәсілдерді ұсынғанда оңашалану;
құпиялылық: жеке басының мәліметтерін жарияламау, оларды құпиялы түрде сақтау;
қадір-қасиет: репродуктивтік және жыныстық денсаулық сақтау аясындағы қызметтерді көрсеткенде,
комфорт: ұсынылатын қызметтердің сапасына байланысты жайлылық;
жалғаспалылық: болашақта медициналық қызметтердің көрсетілуіне кепілдік;
мамандардың пікірі: ұсынылатын қызметтердің түріне арнайы мамандардың пікір білдіруі.
10. Ғылыми прогресс жетістіктерін пайдалануға құқық. Барша адамдар да
11. Жиналыстар бостандығы мен саяси өмірге араласу құқығы. Барлық
12. Азапталуға және зорлық-зомбылыққа ұшырамауға құқық. Кез-келген бала қанаудың
Көріп отырғанымыздай, Отбасын жоспарлау халықаралық федерациясы «репродуктивтік және жыныстық
Отбасын жоспарлау халықаралық федерациясының Жарғысы заңи сипатқа ие, өйткені
БҰҰ Халық саласындағы қорының (UNFPA) баяндамасында репродуктивтік құқықтардың элементтері
Кең мағынадағы репродуктивтік құқықтар шешім қабылдау құқығымен байланысты құқықтар,
Егер репродуктивтік құқықтарды таза азаматтық құқық саласы тұрғысынан қарастыратын
Балалы немесе ұрпақты болуға құқық, репродуктивтік құқықтар тұрғысынан дүниеге
Балалы болмауға – қаламаған жүктілікті болдырмауға құқық та бірнеше
Жүктілікті болдырмаудың бірнеше жолы бар: ол әрине, біріншіден, контрацепциялық
Тар мағынадағы репродуктивтік құқықтардың мән-мағынасын толығырақ түсіну үшін, біз
1 Сурет ( Тар мағынадағы репродуктивтік құқықтар
Осы суреттегі балалы болуға құқықты позитивті деп атауымыздың себебі
Балалы болмауға құқық контрацепциялық құралдарды қолдану арқылы жүзеге асырыла
Балалы болуға құқықтарды бала біту мен туу әдісі бойынша
Репродуктивтік құқықтар кең, жиынтық ұғым, оның негізінде физикалық қол
Физикалық қол сұғылмаушылық - мәжбүрлі некеге тұрғызу, хирургиялық жолмен
Өзіндік қадір-қасиетті тану қағидасы - әйелдің репородуктивтік денсаулығына байланысты
Әйелдер мен ер адамдардың тең құқықтығы. Репродуктивті құқықтарды жүзеге
Адам құқықтары жүйесіндегі репродуктивтік құқықтардың
алатын орны
Қазіргі халықаралық жария құқықта адам мен азаматтың құқықтары мен
Бала құқықтарын қорғаудың арнайы іс-шаралары бар. Мемлекет балаларды ұрлау,
Бала құқықтары туралы Конвенция, біріншіден, баланың бостандығы мен ар-намысына
Мемлекет ата-аналардың, егер олар болмаса, қамқоршылардың балаға қатысты өз
Репродуктивік құқықтар адам құқықтарының құрамдас бөлігі болып табылады. 1994
Дамудың алуан түрлі деңгейіндегі, әр түрлі мәдениеттерге жататын елдер
Жоғарыда қарастырылған құжаттар адам құқықтары туралы негізгі құжаттар болып
1 бап: Барлық адамдар да тумысынан азат және қадір-қасиеті
3 бап: Әр адам өмір сүруге, бостандықта болуға және
7 бап: Заң алдында жұрттың бәрі тең және де
12 бап: Әр адам жеке өзінің және отбасылық өміріне
16 бап: Кәмелеттік жасқа толған ер азаматтар мен әйелдер
25 бап: Әр адам өзінің және отбасы мүшелерінің денсаулығы
26 бап: Әр адамның білім алуға құқығы бар.
Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы БҰҰ Адам құқықтары жөніндегі
Азаматтық және саяси құқықтар туралы және Экономикалық, әлеуметтік және
Адам құқықтары саласындағы шарттарды ратификациялаған мемлекеттер нақты құқықты жүзеге
Адам құқықтары мәселелерімен айналысатын органдар шарттардың орындалуын бақылау, оларға
Бақылау жүргізуші органдар, сонымен қатар мемлекеттер туралы үнемі ұсынып
Адам құқықтары сонымен бірге консенсус негізінде халықаралық конференцияларда қабылданған
Халықаралық құқықта Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясында айқындалған
Осыған байланысты репродуктивтік құқықтарды аталған жіктеулер бойынша қандай құқықтарға
Егер репродуктивтік құқықтарды тар мағынада балалы болу немесе балалы
Репродуктивтік құқықтарда да адам ешқандай сыртқы әсерсіз, мәжбүрлеусіз еріктілік
Репродуктивтік құқықтар кешенді, жиынтық ұғым болғандықтан, оның құрамындағы әрбір
Адам құқықтары саласындағы көптеген құжаттар мемлекеттерге соғыс немесе қарулы
Бір сөзбен, репродуктивтік құқықтар жалпы адам құқықтарының құрамдас бөлігі
Адам құқықтары ғаламдық өркениеттің құндылығы болып табылады, сондықтан осы
Қауіпті дәстүрлер мен репродуктивтік құқықтар
Халықаралық құқық пен жекелеген елдердің ұлттық дәстүрлері, қоғамдық әдет-ғұрыптары
Қандай да болмасын мәдениетте қабылданған дәстүрлі тәжірибе сол қоғамда
Репродуктивтік құқықтардың ішіндегі бірегей құқық - балалы болуға құқық
Қазіргі кезде ғылыми-техникалық прогресстің алғы жетістіктерінің өзін адамдар өздеріне
«Ұл баланың тууы – ханның тууы. Қыздың тууы –
Кейбір аймақтарда сол қоғамда қабылданған дәстүрлер негізінде өзін-өзі өртеу,
Баспасөз беттерінде жарияланған мына мәліметтер шынымен-ақ алаңдатарлық: Бангкокта жыл
Қарастырылып отырған дәстүр адам құқықтарының ішіндегі ең басты құқық
Әйелдер өздерінің жынысына қатысты зорлықтан жәбір көріп жатады. Мысалы,
Көріп отырғанымыздай, әйелдің рөлін төмендетуге негізделген дәстүрлі тәжірибе заңнамаға
2 РЕПРОДУКТИВТІК ҚҰҚЫҚТАРДЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУДЫ ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕУДІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
2.1 Негативті репродуктивтік құқықтарды жүзеге асырудың құқықтық шектері
Жүктіліктің алдын алу - балалы болмауға құқықты жүзеге асырудың
Аборт – латынның «abortus» сөзінен шыққан. Ол «түсік» деген
Жасанды түсік жасатуды әйелдер өсімпаздылығын реттеудің әдісі ретінде пайдаланып
Жасанды жолмен түсік жасатуға тыйым салудың бірнеше себептері бар,
Медицинада, адам өмірі оның туу сәтінен емес, анасына біту
Әлемдік тәжірибе аборттарды құқықтық реттеуде ортақ заңдылықтың қалыптаспағандығын көрсетіп
Осы орайда, Исламның абортқа деген көзқарасын да қарастыру қажет.
Бірақ, қалай болғанда да, ұрпақ өрбіту – Исламның негізгі
Голландияда аборттарға қатысты басқа денсаулық сақтау саласындағы қатынастарға таралатын
аборт жасатуға айғақтамалар мен көрсетулер болуы керек («төтенше жағдай»
дәрігер тек кеңес бере алады, соңғы шешімді әйелдің өзі
өтініш келіп түскеннен кейін «ойлануға» берілетін бес күндік мерзім
аборт ұрықтың өмір сүру қабілеті пайда болғанға дейін жасала
Бұл елде осы операция оңай жүзеге асырылатындығына қарамастан, олардың
Жасанды түсік жасатуды құқықтық қамтамасыз ету беталыстарын қарастыра отырып,
Қазақстанның қазіргі заңнамасының негізіне де осы норма салынған. Атап
әйелдің тілегі бойынша жүктіліктің 12 аптасына дейін;
әлеуметтік көрсеткіштер бойынша 12 аптадан 22 аптаға дейін жүктілік
аяғы ауыр әйелдің өміріне қауіп төндеретін медициналық көрсеткіші және
Жүктілікті жасанды тоқтату операциясы меншік нысанынан тәуелсіз, көрсетілген қызметте
Қазақстандық жасанды түсік жасату туралы заңнаманың репродуктивтік құқықтар тұрғысынан
Репродуктивтік және жыныстық құқықтар жөніндегі Қазақстан медициналық-педагогикалық ассоциациясының мәліметтері
Тағы да маңызды проблемалардың бірі – заңсыз аборттар санының
Заңсыз жасанды түсік жасату себептерінің ішінен жәбірленуші әйелдердің білім
Белгілі бір жағдайлардың негізінде жасанды түсік жасату операцияларына әлемнің
Әр түрлі мемлекеттерде абортқа деген сол қоғамның дәстүрінен туындаған
Кейбір ғалымдар жасанды түсік проблемасын тек аналықты қорғау тұрғысынан
Стерилизация – бұл балалы болғысы келмейтін ер азаматтар мен
Стерилизацияны кейде медициналық стерилизация, хирургиялық стерилизация деп те атайды.
Стерилизацияның бірнеше түрі болады:
әйелге және ер адамға жасалатын операция деп екіге бөлінеді;
адамның ерік білдіруіне қатысты ерікті және еріксіз;
соңғы кездері медициналық зерттеулер мен тәжірибелердің арқасында соңғы нәтижесіне
Осыдан басқа, стерилизацияны бірнеше негіз бойынша да жіктеуге болады.
Қолданыстағы халықаралық құқықта ерікті стерилизацияға қатысты нормалар мен қағидалар
Қазіргі кезде халықтың санын реттеу саласында қызмет жасаушы дәрігерлер
Стерилизацияға бел байлау - маңызды қадам. Осы шешім
Стерилизация – бұл күн сайын мұсылман елдеріндегі медициналық мекемелерде
Қайтымсыз салдарына қарамастан, көп елдерде адамдар стерилизацияны өсімпаздылықты қадағалау
Біз еркін таңдау негізінде балалы болмауға репродуктивтік құқықты жүзеге
Қазақстандық хирургиялық стерилизация туралы заңнама да осы кезден бастау
Отандық «Азаматтардың ұрпақты болу құқықтары және оларды жүзеге асыру
біріншіден, Қырғызстанда адамды балалы болу мүмкіндігінен біржола айыратын қайтымсыз
екіншіден, бұл операция медициналық және әлеуметтік көрсетулер бойынша жасалатындықтан,
үшіншіден, ол операцияларды денсаулық сақтау жүйесінің мемлекеттік мекемелері жасайтындықтан,
Медициналық және әлеуметтік көрсетулер, сондай-ақ заңда «белгілі бір азаматтардың
Жоғарыда айтылғандарға байланысты Қырғызстанның репродуктивтік құқықтар туралы ұлттық заңнамасына
Біздің ойымызша, мемлекет, атап айтқанда оның атқарушы және өзге
2.2 Бедеуліктен емдеуде КРТ қолданудың құқықтық шарттары
Әлем халқының саны 6 миллиардан асты деп, дабыл қағып
Бір елдер «Екеумізге екі бала!», немесе «Бір отбасына –
Жоғарыда қарастырылған демографиялық жағдайы нашар мемлекеттер қатарынан Қазақстан да
Бедеулік – кәмелетке толған әйел не еркек организмінің ұрпақ
Көпшілік адамдардың бедеулік тек әйелдердің проблемасы деген кереғар көзқарасына
Дені сау ұрпақтың дүниеге келуі жоғарыда көрсетілгендей тек анаға
Бедеулік – адамдардың репродуктивтік функциясының ауруы, десе де осы
Балалы болуға құқық – тар мағынадағы позитивті репродуктивтік құқық.
Жоғарыда аталып өткендей, бедеулік дерт түрі болса, онда оны
Қазіргі репродуктология саласындағы медицина жаңалықтарының ішінде нағыз төңкерісшілік сипатқа
Бедеуліктен емдеуге және КРТ қолдануға кереғар қоғамдық көзқарастың қалыптасуы
азаматтардың репродуктивтік құқықтарын қорғау кепілдіктері;
бедеулікті емдеу тәсілдерінің қол жеткізілімдігі;
бедеулікті емдеу туралы ақпараттарға құқық;
бедеулікті емдеудің коммерциялануы;
КРТ жаңа әдістерін (суррогат аналық, клондау) қолдану мүмкіндіктері;
адам эмбриондарының құқықтық мәртебесі және оларға тәжірибе жасау;
гендік материалдардың донорлығы мен суррогат аналық үрдісіне үшінші тұлғалардың
Осы мәселелерді шешудегі позициялардың алуан түрлілігіне, КРТ әдістерін енгізуді
КРТ барлығын жекелеп қарастырып, оларға құқықтық баға беру қиынға
Жасанды ұрықтандыру оны жүзеге асыру жағдайларына байланысты in uterus,
Бүгінде ЕО деңгейінде КРТ тәсілдеріне қатысты ортақ заңнамалық қағидаларды
Арнайы заңнама жоқ жерде ЭКҰ-ға көрсетулердің шеңберін анықтау үрдісіне
КРТ пайдаланатын көпшілік Азия елдерінде осы мәселе жөніндегі мемлекеттік
Біз қарастырып отырған ТМД елдері заңнамалары бедеулікті емдеуде КРТ
Гаметалардың донациясы әйелдер мен ерлердің толық, абсолютті бедеулігі кезінде
Қазіргі уақытта АҚШ-та гаметалар донорлығы ақылы түрде жүзеге асырылады.
Ооциттер донациясына көрсетулер ауқымының кеңеюі де көп дау-дамай туғызып
Медициналық технологиялар болмаған кезде бала көтеру мүмкін болатын жас
Гаметалар мен эмбриондарды криоконсервациялау (терең мұздату) тәсілін қолданудың арқасында
Мұздату донорлық шәуһет банкісін (банк донорской спермы) дайындау мәселесінде
Толыққанды ұрпақ ооциттерді мұздату нәтижесінде де алына алады. Заң
Гаметаларды мұздатуға рұқсат беруші заңы немесе сәйкес нұсқауы
Гаметалар мен эмбриондарды мұздату ұзақтығын және ондай жасушалар мен
Біз қарастырып өткен КРТ барлығында дерлік адам эмбриондары түрлі
Эмбриондарға жасалатын манипуляциялардың заңмен реттелмеуі екі қарама-қарсы пікірдің туындауына
КРТ ішіндегі ең көп талқыға түскен, соған қарамастан, кең
Суррогатты анадан туған алғашқы бала 1989 жылы Ұлыбританияда дүниеге
Суррогат анаға деген көзқарас алуан түрлі. Оның қайсысы ақылға
1. Ұрықтандыру тәсіліне қарай:
толық құрсақ аналық –бұл құрсақ аналықтың «классикалық» түрі. Суррогат
ішінара құрсақ аналық – мұнда құрсақ ананың өз жыныс
ұрықтанған аналық жыныс жасушасы генетикалық анадан да, құрсақ ана
2. Мақсатына қарай:
коммерциялық құрсақ аналық - әйелдің пайда табу мақсатында бедеу
коммерциялық емес құрсақ аналық – пайда табуды көздемейді. Басқа
3. Ерік білдіруіне қарай
ерікті құрсақ аналық - әйелдің суррогат аналық қызметін көрсету
мәжбүрлі құрсақ аналық – мән-мағынасы бойынша қылмыс болып табылады.
Құрсақ аналықты ұрықтандыру тәсіліне қарай толық және ішінара суррогат
Көпшілік елдерде құрсақ аналыққа байланысты заңнама да, бекітілген саясат
Суррогат аналық мәселесінде көптеген моральдық, этикалық, діни және басқа
Құрсақ аналық тәсілін пайдалану нәтижесінде туылған баланың заңды анасы
Құрсақ аналық құқықтық реттелген елдерде оны қолдану шартының елеулі
Адамның негізгі құқықтары басқа құқықтардан жоғары тұруы тиіс. Жоғарыда
Суррогат ананың мүддесі мен денсаулығын қорғау мақсатында ондай әйелді
Құрсақ аналықпен байланысты құқықтық проблемаларды кешенді түрде қарастырған кезде
Коммерциялық суррогат аналықты қабылдамаудың себептері ондағы өнегесіздік: ағзасын уақытша
Құрсақ аналық кезінде туылған нәрестені генетикалық ата-аналарға беру сәті
Бала құқықтары туралы конвенцияның балалар саудасы, бала жезөкшелігі мен
1994 жылғы Халықтар және даму жөніндегі конференция отбасын жоспарлау
2.3 Адамды клондаудың құқықтық және этикалық проблемалары
Клондау - бұл да көмекші репродуктивтік технологиялардың бір түрі.
Клондау туралы алғашқы мағлұматтарды АҚШ-тың Корнелль университетінің профессорлары жүргізген
Халықаралық реттеуге келетін болсақ, осы мәселе көптен бері БҰҰ-да
Қарама-қарсы тараптар ұсынған қарар мәтініне сәйкес, тек эмбриондарды клондауға
Клондау аясындағы зерттеулер адамның бұталы жасушаларына негізделген. Клондаудың өзін
Терапевтік клондауды қолдаушы ғалымдар осы әдіс көптеген ауруларды емдеуде
Қалай болғанда да, араға бір жыл уақыт салып, БҰҰ
биологиялық ғылымдарды қолдану кезінде, адамның өмірін қорғау үшін қажетті
адамның қадір-қасиеті мен адам өмірін қорғаумен сәйкес келмейтін
адамның қадір-қасиетіне қайшы келуі мүмкін гендік инженерия тәсілдерінің қолданылуына
биологиялық ғылымдарды қолдану кезінде, әйелдерді қанаудың алдын алу үшін
жоғарыда көрсетілгендердің орындалуын қамтамасыз ету үшін ұлттық заңдарды қабылдау;
биологиялық ғылымдарды қоса алғандағы медициналық зетрттеулерді қаржыландыру кезінде, кезек
«Адам геномы мен құқықтары туралы» ЮНЕСКОның жалпыға бірдей декларациясының
Германия мен Франция ұсынған адамды клондауға тыйым салатын міндеттілік
Қарастырылып отырған Қосымша хаттаманың бірнеше кемшілік тұстары да бар,
Биология мен медицина жетістіктерін қолдануға байланысты адамның құқықтары мен
Жоғарыда көрсетілгендей, клондау операциясы өзінің мақсатына қарай екі түрге
репродуктивтік клондау;
терапевтік клондау.
Репродуктивтік клондаудың мақсаты – баланы дүниеге әкелу болса, терапевтік
Кейбір ғалымдардың пікірінше, аталған жіктеуде екі жақты стандарттар қолданылады,
Осындай пікірталастардың нәтижесінде «Терапевтік клондау туралы» Ұлыбритания заңы 1
Ал 1990 жылдың 13 желтоқсанында қабылданған Эмбриондарды қорғау туралы
2000 жылдың желтоқсанында Жапонияда адамды клондау технологияларын және оған
Италияның парламентке ұсынған репродуктивтік құқықтар туралы заң жобасында -
Алайда, АҚШ-та мемлекеттік медициналық мекемелерде клондаумен байланысты зерттеулерді жасауға
Клондау технологиясынан, әсіресе репродуктивтік клондаудан көп жақсы нәтижелер күтіп
«Азаматтардың ұрпақты болу құқықтары және оларды жүзеге асыру кепілдіктері
ДДСҰ да клондауға теріс көзқарас білдіреді, себебі осы тәсілді
С.Г. Стеценко ғылымның дамуын жасанды шектеулермен тоқтату мүмкін еместігі
Шет елдерде қожайындардың өлген жануарларының клондау арқылы жаңа «данасын»
Клондау саласындағы үлкен жетістіктерге қарамастан, бұл сала әлі
Клондау – ең күрделі КРТ әдісі, мұнда басқа бір
Біздің ойымызша, адамзат ең алдымен, өзі үшін клондаудың, соның
ҚОРЫТЫНДЫ
Репродуктивтік құқықтарды қорғау, оны қамтамасыз ету сұрақтары қазіргі кезде
Халықаралық қауымдастық репродуктивтік құқықтар түсінігін енді-енді танып келе жатыр,
Репродуктивтік құқықтарды халықаралық-құқықтық қорғау олардың түсінігін бекітуден, әлемдік деңгейде
Осы жұмыстың негізгі мақсат-міндеті халықаралық жария құқық саласы тұрғысынан
Репродуктивтік құқықтарды қорғаудың халықаралық-құқықтық реттелуін зерделеу барысында төмендегідей тұжырым-қорытындыларға
Репродуктивтік құқықтар әлемдік жұршылық үшін жаңа ұғым болса да,
Қазіргі кезде репродуктивтік құқықтар проблемасы жете зерттелмеген. Адам репродукциясы
Репродуктивтік құқықтар кең, жиынтық ұғым болып табылады, оның негізінде
Репродуктивтік құқықтарды қорғаудың халықаралық-құқықтық реттелуі оларды адам құқықтарының құрамдас
Репродуктивтік құқықтар тең құқықтылық қағидасын бекітеді. Яғни осы құқықтармен
Зиянды дәстүрге негізделген негативті тәжірибе әлі де көптеген елдерде
Халықаралық жария құқықта жасанды түсік жасатуға байланысты нақты ережелер
Қазақстан Республикасы осы жолда өзінің жақсы қадамын жасап, «Азаматтардың
Адамның жеке өмірімен байланысты репродуктивтік функциясы аясындағы табиғат, жаратылыс
Бүгінгі күні адам репродукциясы проблемаларын құқықтық кеңістікте ашық талқылау
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1 Романовский Г.Б. Проблема репродуктивных прав в международном праве
Қазақстандағы адам дамуы: Оқулық / Жалпы редакциясын басқарған
Стеценко С.Г. Медицинское право: учебник. – СПб.: «Юридический центр
Хазова О. Репродуктивные права в России: пределы законодательного регулирования
Рашидханова Д.К. Проблемы проавового регулирования отношений при производстве медицинского
Рубанова Н.А. Право человека на жизнь в законодательстве Российской
Перевозчикова Е.В. Конституционное право на жизнь и репродуктивные права
Международное публичное право: учебник / отв. ред. К.А.Бекяшев. –
Құлжабаева Ж.О. Халықаралық жария құқық. Жалпы және ерекше бөлімдер.
Права человека: учебник для вузов / отв. ред. Е.А.
Крусс В.И. Личностные («соматические») права человека в конституционном и
Стецовский Ю.И. Право на свободу и личную неприкосновенность: Нормы
Мария де Бруйн. Репродуктивные права женщин с ВИЧ //
Права человека: учеб. пособие / под общ. Ред. А.Д.Гусева
Конвенция о ликвидации всех форм дискриминации в отношении женщин.
Поленина С.В. Права женщин в системе прав человека: международный
Всеобщая декларация прав человека. Принята и провозглашена резолюцией 217
Тимошенко И.В., Чумакова К.Н. Искусственное прерывание беременности (аборт) в
Боронбеков С. Основные ценности Ислама − объекты охраны Шариата
Исаев Д.С., Бейсенбекова Г.К. Проблемы репродуктивного здоровья в современных
Померанцева Е.И., Козлова А.Ю., Супряга О.М. Законодательное обеспечение вспомогательных
Антокольская М.В. Семейное право: учебник .− Изд. 2-е, перераб.
Романовский Г.Б. О юридической ответственности при реализации прав в
«Қазақстан». Ұлттық энциклопедия / бас. ред. Ә. Нысанбаев. –
2
Репродуктивтік құқықтар
(тар мағынада)
Балалы болуға құқық
(позитивті)
Балалы болмауға құқық
(негативті)
Бала біту және туу әдісі бойынша
Босану әдісі бойынша
Контрацепциялық құралдарды қолдану арқылы
Жасанды түсік жасау
табиғи
КРТ қолдану арқылы
табиғи
Кесарь жаруы
Қайтымдаы құралдар
Қайтымсыз операциялар
