TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

войти на сайт

вход на сайт

Логин: :
Пароль :

Забыл пароль Регистрация

Қазақстан Республикасының ДСҰ-ға кіргендегі жағдайы




Қазақстан Республикасының ДСҰ-ға кіргендегі жағдайы
0
Раздел: Экономика | Автор: Админ | Дата: 7-10-2015, 23:00
Загрузок: 1805




Негізінен Қазақстанның Дүниежүзілік сауда ұйымына кіруі еліміздің экономикалық қауіпсіздігі мен болашағымен тығыз  байланысты.


Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев аймақтық және глобалдық  сауда  экономикалық саясатты қолдайтынын айқындатып отыр. Сол сияқты 2004 жылы  сәуір айында өткен Шанхай қаласындағы Азия мен Тынық мұхит (Эскато) елдері үшін БҰҰ-ның жасаған экономикалық және әлеуметтік 60-шы сессиясында еліміздің Сыртқы істер  министрі Тоқаев осы ұстанымды қолдайтынымызды айтып кеткен. Қазақстан ТМД мүшесі, ЕвразЭС мүшесі және басқа экономикалық құрылымдардың мүшесі болып табылады. Қазақстанның ДСҰ-ға кіруі туралы еліміздің экономистері мен биліктегі адамдар арасында пікір-талстар туындауда. Бірінші жақтың пайымдауынша ДСҰ  Қазақстан  үшін «Алтын кілт» болып табылады, ал екінші бір бөлігі оның оң жақтарынан гөрі теріс жақтарының басымдылығы туралы айтса, үшінші бір бөлігі ДСҰ-ға кіруге асықпауды талап етіп жатыр.


Қазақстан Республикасының индустриясы мен сауданың  бұрынғы министрі  А. Джаксыбековтың айтуынша, Қазақстан ДСҰ-ға кіруі тиіс және ол ешқандай кері әсерлерді байқамайды. ДСҰ-ға мүшелік еліміздің мүмкіншілігін арттырады – экономикалық және саудалық. Сонымен қатар оның айтуынша еліміздің шикізат, металл және энергоресурстарды экспорттаушылар әлемдік нарықта қиыншылықтарға тап болады, бірақ ДСҰ-ның принциптері мен бағалары бойынша жұмыс істейді. Осы мысал Қазақстанның белгілі бір жағдайда ДСҰ-ның шеңберінде жұмыс істейтінін көрсетіп отыр – деді ол. Соған байланысты сұрақ туындауда: егер біз ДСҰ-ның шарттары бойынша жұмыс істеп, әлемдік нарықта мұнай, газ, көмір, металл, цинк, алюминий, бидай және басқа да шикізат ресурстарын тиімді түрде ұсынып отырсақ, біз неліктен ДСҰ-ға кіруге асығып, өз нарығымызды кешендік өндірушілерге ашып, импорттық салықтарды алып тастап, өз отандық өндірушілерді қорғаудан бас тартуымыз керек? Бұл жағдайда отандық өндірушілерді халықаралық бәсекелестікке төтеп беруге дайын деп айту қиын. Айта кететін болсақ, 90-шы жылдардың басында ішкі нарықты толтыру мақсатында, көптеген импорттық тауарларға квоталар мен лицензиялар алынып тасталды, соның нәтижесінде елімізге төмен бағалы сапалы тауарлар ағыла бастады, сәйкесінше ол сапалы тауар өндіретін отандық өндірушілеріміздің халықаралық бәсеке мен демпинг қысымына шыдай алмай, өз жұмысын тоқтатуына себеп болды және де елде жұмыссыздық орнады. [6]


Қазақстанның ДСҰ-ға кіруі туралы келіссөздер процесінде еліміздің ұлттық бәсекелестік артықшылықты және шикізаттық емес экспортты дамытуды пайдалануымыз қажет.


Уругвайлық келісімнен кейін әлемдік сауданың өсу көлемі жылына 755 млрд.  долларға өседі деп болжамдалды, табыстың өсуі 1994-2004 жылдары 235 млрдтан  305 млрд.  долларға дейін өсті. ДСҰ-дың мамандары осы санның  2005 жылы 510 млрд жететінін айтты, ал жалпы табыстың өсетіндігін 5 трлнға дейін жететінін пайымдады.


Түпкілікті сараптама негізінде Қазақстанның ДСҰ-ға кіруі барысында табыстар тең жағдайда бөлінбейді және өкінішке орай, біз үшін тиімсіз, өйткені табыстың басым бөлігі капитал, тауарлар мен қызметтер және технологияларды экспорттайтын елдер еншісіне бөлінеді. Соған байланысты табыстың басым бөлігі «экономикалық үш бұрыш» арасында бөлінеді: оған АҚШ, Еуропалық Одақ, Оңтүстік-Шығыс Азия елдері кіреді. Сауда операциялар нәтижесінің жыл сайынғы 755 млрд доллардың 185-195 млрд доллары (70-72 млрд Жапония үлесіне) Оңтүстік – Шығыс Азия елдерінің еншісіне түседі. Соның нәтижесінде қосымша экспорт келесі түрде болады: Еуропалық одақ 26 % , АҚШ-21%, Азиялық дамыған елдер – 24% (Жапония – 9%). Табыстардың бөлінуі тек тарифтерді төмендеткенде деп есептеген жағдайдың өзінде Еуропалық Одақ ұтыста болады- 55 %, АҚШ 20-22% , Жапония 13-15% . Ал қалған елдер, соның ішінде Қазақстан қалдықтар мен шығындарды бөліседі. Сондықтан Қзақстанның ДСҰ-ға кіргенде қалдықтар мен шығындарды бөлісетін мемлекеттер қатарында болмауы керек. [7]


Біздің  министріміздің ойынша «ДСҰ-ға кіру – ол өнеркәсіпті көтеру және басқа да нарықтарға жол ашу». Егер әлемдік тарихқа көз жүгіртетін болсақ дамыған елдер ДСҰ-ға кіруден бұрын экономикасын аяғына нық тұрғызғанын және бірінші жағдайда өңдейтін және машина құрылыс саласын дамытқанын, халықаралық сапа мен стандарттарға  сай болғанын, тек содан кейін ғана ГАТТ немесе ДСҰ-ға мүше болғанын көреміз. Ал біздің экономикамыз болса енді ғана аяғына тұрып келе жатыр, соған байланысты экономикаға жаңа кәсіпорындарды (металл өңдеу, мата, тігін, аяқ киім және тамақ өнеркәсібінде) құруға, өндірісті, яғни құрылыс материалдар өндірісін, бірінші түрде қажет тауарлар өндірісін және тамақ өндірісін іске қосып, тұрақтандыру қажет. Еуропалық елдер мен Жапония, Корея, Малайзия елдерінің тәжірибесіне жүгінсек міндетті түрде өңдеу мен машина құрылысы саласын дамыту керек. Өйткені барлық импорттық салықтарды алып тастау ДСҰ шарттары, сондықтан біз капиталистік елдер үшін мәңгі шикізат көзі болып қалуымыз мүмкін. ДСҰ құрамына мүше болған елдердің тарихына жүгінсек (Латвия, Қырғызстан,  Литва , Эстония, Монғолия, Грузия, Молдова)  ДСҰ-ға барлық жақтан кіруге  асықпау екендігін көруге болады. Сонымен қатар айта кететін маңызды жай ДСҰ-мен жүргізетін келіссөздерде  отандық өндірушілердің жағдайын, олардың қызығушылықтарын жоғары қою қажет соның ішінде «Тенгиз Шеврон» (АҚШ), «Филипп Моррис» (АҚШ), «Иснат – Казмет» (Индия), «Казалюминий», «Казфосфат», «КАЗ Сабтол» (Израиль), «Казцинк», «Казахмыс» (Корея),  «Лукойл».


Келіссөздер жүргізу процесінде ДСҰ-ға кіруге нақты уақыттарды белгілеу қажет емес. Өйткені өнеркәсібі дамыған Қытай мүше болуға 15 жыл дайындық жүргізді, ал машина құрылысы саласы мен электронды өнеркәсәбі дамыған Израиль келіссөздерді 18 жыл өткізіп, өзінің өңдеу саласына деген үлкен жеңілдіктерге ие болды. ДСҰ-ға кірудегі үлкен жауапкершілікті АҚШ-тың үлесінен көреміз. Вашингтонда өз уақытында 48 сала мен ұлттық экономиканың 8 секторы зерттелді. Зерттеу нәтижесінде 48-ден 35 сала үшін ДСҰ-ға кіру тиімді болып, ал қалған 13 сала үшін тиімсіз болды.Сол сияқты басқа дамыған елдер өнеркәсіп кәсіпорындары халықаралық бәсекеге төтеп бере алатын жағдайға жеткенде ғана ДСҰ-ға кіре бастады.


Қазақстанға келетін болсақ, біз келіссөздерді барлық оң, сол жақтарын толық зерттеместен бастап кеттік. Қазақстанның ДСҰ-ға кіруі оған отандық тауарларға деген шетел нарықтарының ашылуымен сипатталады.Бірақ осы берілген преференцияларды өнеркәсіптік, тұтынушылық тауарларсыз. Батысқа арналған технологияларсыз жүзеге асыру мүмкін емес.Ал біздің мұнайды, бидайды, минералды шикізаттарды Батыс елдері ДСҰ-ға кірмей-ақ алып жатыр.


Әйгілі орыс экономисі Абель Аганбегян өзінің 4-халықаралық «Бизнес және білім: даму векторы» конференциясында мәлімдеме жасады. Оның айтуынша:  «Нашар дамыған мемлекеттерге (соның ішінде  Қазақстан) тек шикізат, мұнай, газ экспортымен айналысатын елдерге ДСҰ-ға кіру тиімсіз, өйткені ДСҰ тек дайын өнім, жоғары технологиялар, интеллектуалды тауар экспорттайтын елдерге ғана қажет бола алады». Сол сияқты Алматы әкімшілігінің шағын бизнес Департаментінің басшысының айтуынша: «Егер біз қазір ДСҰ-ға мүше болатын болсақ, отандық өндірушілердің 70-80 % өз жұмыстарын тоқтатады. Ал ТМД елдерінің ДСҰ-ға кірген бөлігі қалай кедей болса, солай қалып отыр». [8]


Қазақстанның ДСҰ-ға кіруінің алдында принципиалды қиыншылықтар болып отыр.  Аймақтық бірлестіктердің ең мықтылары (Еуроодақ, АҚШ, Азия елдері) ДСҰ-да тек өз пайдасын көздейді. Оған дәлел ретінде саудалық келіспеушілікті  қарастыратын бас мекеме Аппеляциялық органның мүшелігіне деген сайлаудың ұзақ созылуы. Осы органның шешімі ең соңғы болып табылады және өзгермейді.Сондықтан Еуроодақ пен АҚШ Аппеляциялық органда 2 орыннан алуға үміттенген, бірақ азиялық блоктың қысымымен бір ғана орындармен шектелуге мәжбүр болды.Соның нәтижесінде Аппеляциялық органда АҚШ, Германия, Жапония, Мысыр, Филиппин, Жаңа Зеландия және Уругвай елдерінің өкілдері бар. Аппеляциялық органға кез келген Коммерциялық келіспеушілікті қарастыратын Арбитраждық комиссияның шешімімен келіспеген ДСҰ-ның мүшесі болатын ел шағым жасауы мүмкін. Арбитрлар 4 жылдық мерзімге қайта сайлану құқығымен сайланады.Сондықтан Қазақстанның қызуғышылығымен ЕвразЭС мүшелері (Ресей, Беларусь,, Қырғызстан) Аппеляциялық органының құрамында бір орынды алуы керек.


АҚШ президенті Дж. Буш АҚШ заңына байланысты (сауда туралы заң) 1974 жылы ДСҰ талаптарына қайшы келіп тұрса да, ұлттық экономикасын қорғау мақсатында, шектеулер қоюға құқықты сақтап қалған. Осы заңға сәйкес, Халықаралық сауда комиссиясы импорттың арттыруы АҚШтың экономикасына зардап алып келеді деп шешетін болса, онда президент шектеулер енгізуге толық құқылы. Бұл заңдық акт ДСҰ-да қабылданған «арнайы қателесу» заңының американдық үлгісі (escape clause). Бұл заңға сәйкес кез келген ДСҰ-ның мүше елі отандық өндірушілері халықаралық импорттық бәсекелестікке төтеп бере алмаған жағдайда шектеулік қоймайтын, квота орнатпайтын міндеттерінен тайынуға мүмкіндік береді. Сондықтан ДСҰ-ға кірер алдында еліміздің экономикасын халықаралық импорттан қорғау туралы 2 жақты нормативтік акт қабылдау керек. [5]





Написать комментарий
Имя:*
E-Mail:
Полужирный Наклонный текст Подчеркнутый текст Зачеркнутый текст | Выравнивание по левому краю По центру Выравнивание по правому краю | Вставка смайликов Выбор цвета | Скрытый текст Вставка цитаты Преобразовать выбранный текст из транслитерации в кириллицу Вставка спойлера
Введите код: *


Бұл сайтта Қазақстанның түкпір-түкпірінен жиналған қазақ тіліндегі рефераттар мен курстық және дипломдық жұмыстар ұсынылған. Қазіргі таңда www.topreferat.com.kz сайтының қазақ тіліндегі жұмыстар базасы бүкіл интернеттегі ең үлкен база болып табылады! Біздің базадағы жұмыстар саны 15000-нан асады. Біз бұл жетістікпен тоқтап қалмаймыз! Біз базамызды одан әрі толықтырамыз.
» » Қазақстан Республикасының ДСҰ-ға кіргендегі жағдайы

© 2011-2016 Скачать бесплатно на topreferat.com.kz курсовые, дипломные и рефераты на телефон, на планшет и на компьютер.
При копировании материала активная ссылка на источник обязательна.


Мнение посетителей:
 

После 9 класса Вы:

Пойду в 10, 11, закончу школу полностью
Пойду в Колледж
Пойду в ПТУ
Пойду работать
Снова пойду в 9 класс

 
 
Похожие:
  • Дамыған мемлекеттердің сыртқы саудалық саясаты
  • Дүниежүзілік сауда ұйымының пайда болуы
  • Дүниежүзілік сауда ұйымының негізгі ережелері мен нормалары
  • Дүниежүзілік сауда ұйымы құрылымы мен қызметтері
  • Қазақстан Республикасы және Дүниежүзілік сауда ұйымы
  • Қазақстанның ДСҰ- ға кірудегі қиыншылықтар
  • Дүниежүзілік сауда ұйымына кіруде пайда болған қиыншылықтарды шешу жолдары
  • Инвестициялық саясаттың қажеттілігі мен өткізу кедергілері
  • Сыртқы экономикалық қатынас жүйесіндегі сыртқы сауда саясаты
  • Италия мемлекетінің экономикасы
  • Оңтүстік Корея және Жапония қарым-қатынасы
  • Экономикалық дамыған елдер
  • Еуро одақ және Қазақстан курстық жұмыс
  • Қазақстанның дүниежүзілік сауда ұйымына кіру мәселесі курстық жұмыс
  • Қазақстан Республикасының сыртқы экономикалық саудасын талдау курстық жұмыс
  • Қазақстан Республикасының дүниежүзілік сауда ұйымына кіру мәселесі курстық ...
  • Дүниежүзілік сауда ұйымы және Қазақстан курстық жұмыс
  • Халықаралық сауда теориясы реферат
  • Кедендік саясат реферат
  • Қазақстанның сыртқы саудасы реферат