TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

войти на сайт

вход на сайт

Логин: :
Пароль :

Забыл пароль Регистрация

Дамыған мемлекеттердің сыртқы саудалық саясаты




Дамыған мемлекеттердің сыртқы саудалық саясаты
0
Раздел: Экономика | Автор: Админ | Дата: 8-10-2015, 00:00
Загрузок: 2536




Жоспар 


Кіріспе


Сыртқы сауда қызметінің түсінігі


Сыртқы экономикалық  қатынас жүйесіндегі сыртқы сауда саясаты


Қолданылған әдебиеттер тізімі


 1. Кіріспе.


ХХ ғасырдың 90 жылдары әлемдік сахнада болған үлкен өзгеріске Кеңес Одағының құлауы жатады. Соның нәтижесінде 15 жаңа тәуелсіз мемлекет пайда болды. Солардың бірі – Қазақстан Республикасы. Еліміз 8 жыл ішінде өзін барша әлемге тәуелсіз әрі экономикасы өтпелі демократиялық мемлекет екенін танытты. Қазақстан мемлекеті толық тұрақты даму үшін біржағынан өнеркәсібі дамыған мемлекеттермен, екінші жағынан ТМД бойынша әдеттегі серіптестермен белсенді сыртқы сауда саясатын жүргізуі қажет.


Сонымен қатар, Қазақстан өзінің транспорттық жүйесін, яғни теңіз, өзен, теміржол, автомобиль және құбыр сияқты көлік түрлерін транспорттық инфрақұрлымын дамыту керек.


Сыртқы сауда операцияларын кеден тарифтік реттеу әлемдік экономикада маңызды орынға ие, өйткені түрлі елдердің тауарларымен қызметтері арқылы экспорты мен импортының азаюына да, өсуге де нақты әсер етуге болады.


Қазақстанның сыртқы сауданы реттеуде әлемдік тәжірибемен танысуы, одан сабақ алуы оның болашақта өз саясатын белсенді және тиімді жүргізуіне жол ашады.


Әлемдік қауымдастықтағы елдердің қазіргі кездегі тәжірибесіндегі сыртқы экономикалық байланыстарды кеден тарифтік реттеу бір – бірімен өзара байланысты қалыптасқан екі түрлі реттеуден тұрады. Халықаралық немесе көп жақты жеке ұлттық реттеулер.


2. Сыртқы сауда қызметінің түсінігі.


Сыртқы сауда – тауарлармен қызметті ішке енгізуден (импорттан) және сыртқы шығарудан (экспорттан) тұратын елдер арасындағы сауда. Сыртқы экономиканың  басты көздерінің бірі — сыртқы сауда. Ал сыртқы сауда саясатына келетін болсақ – белгілі бір елдің немесе елдер тобының сыртқы сауда қатынастарын дамыту жөніндегі экономикалық, саяси, ұйымдық шаралар жүйесі және де экспортпен импорттың географиялық және тауарлық құрылымының көлемін анықтауды қамтиды. Сыртқы сауда айналымы – сыртқы сауда дамуының жинақталған көрсеткіші, алыс-беріс арқылы жүзеге асырылады.


Жалпы сауда саясаты бұл – ұлттық өнеркәсіпті шетелдік бәсекелестерден қорғау, экспортты ынталандырумен диверсификациялау, елде жұмыс орындарды құру сондай-ақ т.б. елдің дамуын жетілдіретін шараларды іске асыру жөніндегі саясатты айтамыз.


Сыртқы экономикалық қызмет – сыртқы экономиканың байланыстарды реттеу тәртібін анықтау және елдің халықаралық еңбек бөлінісіне қатысуын оңтайландыру бойынша мемлекет пен оның органдарының нысаналы түрде бағытталған іс-әрекеті.


Сыртқы экономиканың негізін құраушыларға жататындар:


—      сыртқы сауда саясаты (құрамына экспорттық және импорттық саясат кіреді)


—      шетел инвесторларын тарту және шетелдегі ұлттық капитал салымдарын реттеу саласындағы саясат.


—      Валюталық саясат.


Сонымен бірге, сытқы экономикалық саясат жекелеген мемлекеттермен,


аймақтармен  сыртқы экономикалық операцияларды жүргізудің географиялық теңестірілуі міндеттерін де шешеді, бұл іс елдің экономикалық қауіпсіздігін қамтамасыз етумен байланысқан.


Сыртқы экономикалық саясат – сыртқы экономикалық қасиетті де (СЭҚ) реттейді, оның айрықша белгілеріне мыналар жатады:


—      тауарлар мен қызметтердің халықаралық сауда саттығы.


—      Материалдық, ақша, еңбек және интеллектуалдық ресурстардың халықаралық қозғалысы.


Сыртқы экономиканың құраушыларының бірі болып сыртқы сауда саясатытабылады.


Ал сыртқы сауда саласындағы саясатты жүзеге асыру құралдарына: кедендік тарифтер, шеттен әкелу және шетке шығаруды реттеудің бейтарифтік шаралары; саудалық эмбарго; кедендік одақтар және еркін сауда аймағы; валюталық қатынастар саласын: валюталарды сатып алу – сату операциялары, коммерциялық және басқа мақсаттардағы валюталық операйияларға шектеулік белгілеу жатады. Төлемдік қатынастар мен несиелік саясат сферасында займдар (қарыз) экспорттық несиелер және экспорттық несиелерді сақтандыру бойынша есептеу мөлшерлемелері мен проценттерінің деңгейлері реттеледі.


Көптеген мемлекеттерде сыртқы экономикалық саясат құралдарының кең ауқымды жиынтығының болуы — өздерінің сыртқы экономикалық байланысының құрылымымен даму бағыттарын құруға ғана емес, сонымен бірге басқа елдермен сыртқы экономикалық байланысы мен сыртқы экономикалық саясатына да белсенді түрде ықпал етуге мүмкіндік береді. Сыртқы экономикалық саясат құралдарының бұл жиынтығын саудалық саяси  механизм ретінде қарастыруға болады.


Қазақстан Республикасының қазіргі кездегі дамуы өзара  бағыныштылық және өзара араласу процесінің күшейген кезеңінде жүріп жатыр. ҚР-ның геосаяси орны, жалпы шекарасы, басқа аймақтармен байланыс жасайтын көлік қатынасы, сондай-ақ бай табиғи ресурс қуаты өндірістік өнеркәсіпті кооперацялауға, біріккен кәсіпорындар ұйымдастыруға, агроөнеркәсіптік кешендердің қызметінің дамуына алғы шарттар жасайды. Айта кететін жәйт, жаңа жағдайда бұрынғы одақ мемлекеттерінің арақатынасындағы стиль де өзгереді. Қазақстан ТМД елдері мен сауда-экономикалық байланыстарында дүние жүзінде белгіленген сауда-құқық негіздеріне, сауда және тариф жөніндегі бас ассосация ұйымының принциптеріне сүйенеді. Саудадағы әртүрлі лицензия түрінде квота, баж салығы, т.б. кедергілерден құтылуға алғашқы қадамдар жасауда.


Қазіргі кезде жалпы экономикалық бірігудің әртүрлі жолдары бар екені белгілі болды: ТМД елдерімен екі жақты келісімдер негізінде, көпжақты келісімдерді тереңдету, аймақтық интеграциялық бағдарламаларды іске қосу (Қазақстан, Өзбекстан, Қырғызстан). Сыртқы сауданы либерализациялау және оның еркін іс-әрекетіне жағдай жасау сыртқы сауда айналымының дамуына ықпал етеді. Шетел мемлекеттерімен сыртқы сауда саясатын іске қосу құралдарына мемлекетаралық комиссиялар жатады, олар екі жақты байланыстардың дамуы мен ұйымдастыру жұмыстарын, сондай-ақ ынтымақтастық көлемінде туындаған кезек күттірмейтін мәселелерді.


Сыртқы экономикалық қызметті әрі қарай либерализациялау Қазақстан экономикасына шетел инвесторының қатысуы, Қазақстанның интеграциялық мүддесі және тағы басқалар кедеңдік саясат құралы мен кеден мақсаттарын сақтай отырып, кеден ісінің элементтерін унификациялауды, жетілдіруді қажет етеді.


Мемлекеттік жоғарғы билік органдарының кеден саясаты мен сыртқы экономикалық қызметті мемлекеттік реттеу саласында дұрыс шешім қабылдауы үшін оның макроэкономикалық жағдайларын зерттеудің, сыртқы сауда динамикасына, құрылымына, деңгейіне негізделген нақты талдаудың маңызы зор.


Кеден статистикасын құруға кіретін мемлекеттерге тауарларды декларантпен рәсімдеуде толтырылған кеден декларациясындағы жүк жөнінде белгіленген ақпарат жатады.


Сыртқы саудадағы кеден статистикасы ережелерін жүйелеу мақсатында Қазақстан Үкіметімен (1995 жылғы 6 шілдедегі Примьер Министрдің №238 қаулысы бойынша) барлық министрліктер мен ведомстваларға, облыс басшыларына өз қызметі барысында әлем елдерінің топтарын қоса алғанда, ТМД мемлекет қатысушыларының сыртқы саудадағы кедендік статистикасының бірыңғай әдістемелерін басшылыққа ала отырып, қолдануға тапсырма берілді.


3. Сыртқы экономикалық  қатынас жүйесіндегі сыртқы сауда саясаты.


Халықаралық экономикалық қатынастың дәстүрлі және ең кең дамыған нысанына – сыртқы сауда жатады. Дүниежүзіндегі елдердің барлығы үшін сыртқы  сауданың ролі ерекше маңызды.


Американ ғалымы Дис Сакстың пікірнше: «қандай бір ел болмасын, оның экономикалық жетістігі  сыртқы  саудаға байланысты. Дүниежүзілік  экономикадан  оқшауланың, ешқандай ел дені сау, жөні түзу экономика  жасай алған жоқ».


Халықаралық сауда – еңбек бөлінісі  негізіңде әр түрлі  елдердің  тауар  өңдірушілер  арасында пайда болатын  байланыстардың  нысаны  және ола


рдың өзара  экономикалық тәуелділігі.


Ғылыми – техникалық прогрестің  ықпалын экономикада  жүріп жатқан құрылымдық  өзгерістер, өнеркәсіп өңдірісінің мамандануы  мен кооперациялануы ұлттық шаруашылықтардың  қарым —  қатынасын күшейтеді.  Мұның өзі  халықаралық сауданың  мейлінше  дамуына  мүмкіндіктер туғызады.


Сыртқы саудада «фритретерствоны» /еркін сауда/ немесе «протекционизмді» /өз тауар өңдірушілерін қолдау/ талдап алудағы  ымырасыздық өткен  уақыттардың еншісінде  қалды. Қазіргі кезде бұл екі бағыт өзара кірігіп, араласып кетті.


«Фритретерство» саясатың ең алғаш А.Смит өзінің «Салыстырмалы артылықшылықтар теориясында» анықтаған. Ол: «айырбас  қандай елге болса да қолайлы; әрбір ел одан абсолютті артықшылықтар табады» — деп жазған.


ХХ ғ. екінші  жартысынан бастап  халықаралық  сауда жоғары қарқынмен жедел дами бастады.  Халықаралық сауданың жедел өсуіне  мынадай  факторлар әсер етті.


1    халықаралық еңбек бөлінісі  мен өндірісті  интернационалданудың дамуы;


2    экономикада  жаңа  салалардың пайда болуына  және негізгі  капиталды  жаңартуға игі әсерін тигізетін ғылыми – техникалық революция;


3   дүниежүзілік  нарықтағы  трансұлттық корпорациялардың  белсенді қызметі;


4   тарифтер  мен сауда  туралы. Бас келісімнің  шаралары  арқылы  халықаралық сауданың реттелуі;


5   көптеген елдердің  импортына  кедергілердің  жойылып, кедең бағасы төмеңдеп, еркін  экономикалық  аймақтардың құрылуы;


6   сауда – экономикалық  интеграция  процестері  дамып, жалпыға  бірдей нарықтың  қалыптасуы;


7   сыртқы нарыққа бейімделген, экономикасы  бар «жаңа индустриалды елдердің» пайда болуы т.б.


Соңғы онжылдықтарға  сыртқы  сауда  динамикасының  әркелкілігі  біліне бастады. Бұл дүниежүзілік нарыққа белсенді  қатысушы елдердің  өзара  сауда – экономикалық  қатынастарына  әсерін тигізеді. АҚШ  дүниежүзілік  нарықтағы  басымдығынан айырыла  бастады.


Егер 1950 жылы АҚШ  үлесіне дүниежүзілік экспорттың 3/1 тиген болса, өз кезегінде  Алманияның  экспорты АҚШ  деңгейіне  жақындады.  Сөйтіп,  90-шы  жылдары  Батыс Еуропа  халықаралық  сауда – саттықта  Испания едәуір  жетістіктерге  жетті. Бұл жылдары машина  мен жабдықтарды экспорттауда Испания дүниежүзінде  бірінші  орынға шықты.  Сол кезеңде өз тауарларының  бәсекелік  мүмкіндіктері бойынша  Жапонияға Азияның  «жаңа индустриалды елдері» — Сингапур, Гонконг және Тайвань жақындады.


Бәсекеге  қабілеттіліктің  дүниежүзілік классифкациясы  төрт жүзге  жуық  критерийлерден тұрады. Олардың негізгілеріне  жан басына  шаққандағы табыс, инфляцияның  деңгейі  және  сыртқы сауда  балансы жатады. Классификацияда, аталғандарда  басқа қазба байлықтар, инфрақұрылым, байланыс құрал – жабдықтар т.б. факторлар ескеріледі.


Женевада  өткен дүниежүзілік  экономикалық форумның баяндамасында, бәсекелікті нақты мемлекеттің  дүниежүзілік нарыққа салыстырмалы  түрде  бәсекелестерінен артық  байлық  шығаруы деп анықтады.


Мамандардын болжауы  бойынша ХХІ ғ. алғашқы  жылдарында бәсекеге ең қабілетті  елдер  сипатына АҚШ пен Азиялық  мемлекеттер болады. 2030-шы жылы  бәсекеге ең қабілетті  үш мемлекеттің  қатарында  АҚШ, Жапония, Қытай болмақ. Бұлардан соң Алмания, Сингапур, Оңтүстік Корея, Индия, Тайвань, Малайзия және Швейцария мемлекеттерінің   мүмкіндіктері мол.


Дамушы  елдердің  өз экспортын диверцификациялауға /шаруашылық қызметіне  жаңа  өріс табуға/  ұмтылыстары өнеркәсібі  дамыған елдер тарабынан қандай  нысанда  болмасын, қарсылыққа кездесуде. Дегенмен, кейбір  дамушы  елдер  ең  алдымен «жаңа индустриалды  елдер» өз экспорттарының  құрылымын  өзгерту  ісінде  айтарлықтай  жетістіктерге  жетті.  Олардың  экспорттарында  дайын өнімнің, өнеркәсіп  бұйымдарының,  соның  ішінде  машиналар мен жабдықтардың  үлесі артты.


Женевадағы дүниежүзілік  сауда  ұйымының  деректеріне сәйкес  1994 жылы  ең үлкен  экспорттаушы  мемлекеттердің  қатарына  мыналар кіреді:


ХХ ғ. соңғы ширегінде  халықаралық экономикалық қатынастар жүйесінде Азия-Тынық  мұхит аймағының ролі күшейді. Дүниежүзілік  банктің есептеуі  бойынша 2000  жылы  дүниежүзілік сауда  көлемінің 40%-і Тынық мұхит бассейнінде шоғырланады.


Өнеркәсібі  дамыған елдер арасындағы халықаралық  еңбек  бөлінісінің  тереңдеуі, олардың  өзара  қарым-қатынастарын  ұлғайтып, дамушы елдердің үлестерін  азайтады.


Қазіргі  уақытта  негізгі  тауар тасқыны «үлкен үштік»: АҚШ – Батыс Еуропа – Жапония шеңберінде ағылып жатыр.


Әлемдік тәжірибеде сыртқы сауданың реттеудің экономикалық әдістері болып тарифтік реттеу саналады. Олар мемлекет шекарасынан өту кезінде экспорттық-импорттық ағымдардың базаның көрсеткіштеріне ықпал етеді. Ең бастысы, тарифтік реттеу тауарға кеден салығын салу әдісі мен тәртібін, сондай-ақ салық пен тарифтердің түрлерін, оның себептерін, кеден жеңілдіктерін беру тәртібін анықтайды.


1991 жылғы 16-желтоқсаннан бастап тәуелсіз мемлекет деп жарияланған Қазақстан Республикасы жөнінде сөз қозғалып отырғандықтан, заңды және тұлғалар да, жалпы алғанда, бүкіл республика оның өзі халықаралық саудаға белсенді түрде қатыса алады.


Бірақ әлемдік кеңістіктегі кез-келген сыртқы экономикалық және ел ішіндегі қызметтің заңдылық негізі бар екенін атап өту керек. Демек, халықаралық саудаға өздерінің кедендік заңдылықтарына сәйкес әртүрлі шарттарды ұсынатын көптеген елдер қатысқандықтан, сыртқы экономикалық қызметі жүзеге асыру кезінде серіктесті анықтау қажеттілігі туындайды.


Сондықтан тауар өндіріген елді анықтаудағы мақсат – Қазақстан Республикасы территориясына әкелінген және оның шекарасынан әкетілу процесінде тарифтік және бейтарифтік реттеуді жүзеге асыру қажет.


Қолданылған әдебиеттер тізімі


1. Елемесов «Халықаралық экономикалық қатынастар» Алматы 2001 ж;


2. Ержанов «Халық аралық экономикалық қатынастар» Алматы 1999 ж;


3. Жуков Е.Ф. «Халықаралық экономикалық қатынастар»  Москва 1999ж;


4.     «К  вопросу о межрегиональном приграничном сотрудничестве с Казахстаном» Ресейдің СІМ ТМД елдері Үшінші деартаментінің анықтамасы, 2000 ж шілде, www.ebiblioteka.ru;


5. Майдан-Әли Байгісиев «Халықаралық экономикалық қатынастар» Алматы 1998 ж;


6. Мамыров Н.Қ «Халықаралық экономикалық қатынастар» Алматы 1998ж;


7. «Международная экономика» I том Москва «Международные отношения»2000 г;


8.Николаенко В. Россия и Казахстан. «Международная жизнь», 1998. №11-12;


9.Ресей-Қазақстан Сауда-экономикалық сабақтастығы. Ресейдің СІМ ТМД елдері Үшінші деартаментінің анықтамасы, 1999 ж қыркүйек, www.ebiblioteka.ru;


10. Саясат журналы «1999 жылдың I жартысындағы Қазақстан Республикасы экспортының даму тенденциялары» 1999 ж тамыз;





Написать комментарий
Имя:*
E-Mail:
Полужирный Наклонный текст Подчеркнутый текст Зачеркнутый текст | Выравнивание по левому краю По центру Выравнивание по правому краю | Вставка смайликов Выбор цвета | Скрытый текст Вставка цитаты Преобразовать выбранный текст из транслитерации в кириллицу Вставка спойлера
Введите код: *


Бұл сайтта Қазақстанның түкпір-түкпірінен жиналған қазақ тіліндегі рефераттар мен курстық және дипломдық жұмыстар ұсынылған. Қазіргі таңда www.topreferat.com.kz сайтының қазақ тіліндегі жұмыстар базасы бүкіл интернеттегі ең үлкен база болып табылады! Біздің базадағы жұмыстар саны 15000-нан асады. Біз бұл жетістікпен тоқтап қалмаймыз! Біз базамызды одан әрі толықтырамыз.
» » Дамыған мемлекеттердің сыртқы саудалық саясаты

© 2011-2016 Скачать бесплатно на topreferat.com.kz курсовые, дипломные и рефераты на телефон, на планшет и на компьютер.
При копировании материала активная ссылка на источник обязательна.


Мнение посетителей:
 

После 9 класса Вы:

Пойду в 10, 11, закончу школу полностью
Пойду в Колледж
Пойду в ПТУ
Пойду работать
Снова пойду в 9 класс

 
 
Похожие:
  • ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ҚАТЫНАСТАР ЖӘНЕ СЫРТҚЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ІС-ӘРЕКЕТ
  • Дүниежүзілік сауда ұйымының пайда болуы
  • Дүниежүзілік сауда ұйымының негізгі ережелері мен нормалары
  • Дүниежүзілік сауда ұйымына кіруде пайда болған қиыншылықтарды шешу жолдары
  • ХХ ғасырдың 90 жылдары Кеңес Одағының құлауы
  • ҚР-ның сыртқы экономикалық қызметі
  • Сыртқы экономикалық қатынас жүйесіндегі сыртқы сауда саясаты
  • Кедендік тарифтер түрлері және іс-әрекеті
  • Әлемдік саясат және қазіргі халықаралық қатынастар. Егеменді Қазақстан халы ...
  • Оңтүстік Қазақстан облысы экспорттық әлеуетінің деңгейін жоғарылату жолдары ...
  • Әлемдік шарушылықтың құрылымы курстық жұмыс
  • Қазақстан Республикасының сыртқы экономикалық саудасын талдау курстық жұмыс
  • Сыртқы саудадағы мемлекеттік саясат курстық жұмыс
  • Мемлекеттің сыртқы экономикалық саясаты курстық жұмыс
  • Халықаралық сауда теориясы реферат
  • Халықаралық экономикалық қатынастар жүйесіндегі қаржы реферат
  • Сыртқы экономикалық байланыстар жүйесіндегі қаржы реферат
  • Кедендік саясат реферат
  • Қазақстанның сыртқы саудасы реферат
  • Кеден саясаты мен ұлттық қауіпсіздік реферат