Шылым шегудің зияны
Шылым шегу – зиян қызмет, оған күш салмай тастауға болмайды. Ол нағыз нашақорлық, және оны көбі шындап көңілдеріне алмайтыны, аса қауіпті.
Никотин – ол өсімдіктен жаралған, ең бір қауіпті у-дың бірі. Егер никотинге батырған әйнек таяқты тек оның тұмсығана жақындатса ғана болды, құс өліп қалады. Үйдің қояны никотинның ¼ тамшысынан, ал ит – ½ тамшысынан өледі. Адамды өлтіретін никотинның мөлшері 50-ден 100- мг дейін, немесе 2-3 тамшы құрайды. Дәл осы мөлшер күн сайын, 20-25 сигарет тартқаннан кейін, қанға сінеді. (бір сигаретте шамамен 6-8 мг никотин бар, олардың 3-4 мг қаңға түседі). Бұ мөлшер бір қабылдағанда емес, біртіндеп, түскеннен кейін ғана, темекішіл өлмейді. Оның үстіне, никотинның жартысы, темекідегі басқа у-ды формальдегидті- бейтараптандырады. 30-жыл ішінде мұндай темекішіл, орташа 800 г никотинді жұтып, шамамен 20 000 сигарет, немесе 160 кг темекі тартады. Кішкене, өлімді емес мөлшердегі никотинды жүйелі түрде жұту, шылым шегу әдет құмарлығын туындатады.
Никотин адамның организмінде болып жатқан, алмасу процессіне қосылады, сосын қажетті болып алады.
Бірақ, егер темекі тартпайтын адам бір тартқанда никотинның едәуір мөлшерін қабылдаса, онда өліп кетуі мүмкін. Шылым шегу балалар мен жасөспірімдер үшін өте қауіпті. Шылым шеккен бөлмелерде тұратын балалар жиі және көбірек дем алу органдарының аурулармен аурады. Шылым шегуші ата-аналардың балаларында, олардың бір жас өмірінің ішінде, бронхит жиілігі көбейеді және қатты аурудың даму қауіп-қатері арттырады. Темекі түтіні, өсіп келе жатқан бала үшін маңызды, күннін ультракүлгін сәулеллерін жібермейді, заттардың алмасуына ықпал етеді, қанттың сінімділігің нашарлатады және балаға өсу кезінде қажет, С- витаминың бұзады.
5-9 жасында баланың өкпе функциялары бұзылады. Соның салдарынан, төзімділік пен күшті талап ететін, денелік қызметке қабілеті төмендейді.Шылым шегетін отбасындағы балаларда, әсіресе ерте жасында жиілірек қатты пневмония және қатты респираторлық аурулар байқалады.
Шылым шекпейтін отбасындағы балалар, негізінде дендері сау болады. Аналары аяғы ауыр кезінде, шылым шеккендердің балаларында, талма аурулар болады.
Шылым шегетін аналардан тұған балалар, өз құрдастарынан ақыл-ой дамуында артта қалады. Көп елдің ғалымдары, никотин және темекі түтінінің құрғақ бөліктері, балаларда көптеген аллергиялық аурулардың дамуына себепші болады және бала неғұрлым кішкентай болса, соғұрлым оның организміне темекі түтіні үлкен зиян келтіреді, деп белгіледі.
Жасөспірімдердің темекі тартуы, бірінші кезекте жүйке және жүрек-қан тамырларының жүйесіне білінеді.
12-15 –жастарында, олар денеге ауырлық тигенде дем алу қиындығын айтады. Көп жылдық бақылаудың нәтижесінде, француз докторы Декалзне, 100 жыл бұрын, балалардың тіпті мардымсыз шылым шегуі, қан аздығы мен ас қорытуын бұзуына әкеп соғады, дегенге көзі жеткен.
Шылым шегу оқушылардың сабақ үлгеруіне жағымсыз ықпал етеді. Үлгермейтіндердің саны, шылым шегетіндері көп сыныпта өседі. Оқушылардың шылым шегуі олардың денелік және психикалық дамуын бәсендетеді. Шылым шегумен бұзып алған денсаулықтың жағдайы, көңілден шығатын жұмыстың түрін таңдауға, жетістікке жетуге мүмкіндік бермейді.
Шылым шегу және оқушы сыйыспайтын тұғымдар. Оқу жылдары – ол дене, сондай-ақ ақыл-ой өсу жылдары. Организмге, осы барлық қиындықты орындап шығу үшін, көп күш керек.
Белгілі болатындай, мектеп жасында ұғып алған әдеттер, өте мықты болатыны. Бұл пайдалы әдеттерге ғана емес, сонымен бірге, зияндыларға да қатысты. Қаншалықты жасөспірімдер, жас жігіттер, қыздар шылым шегумен ертерек танысып шылым шеге бастаса, соншалықты олар оған тез үйренеді, және болашақта шылым шегуден бас тарту олар үшін өте қиын болады.
