Қазақ хандарының тарихы диплом жұмысы
МАЗМҰНЫ www.topreferat.com.kz
I Кіріспе ---------------------------------------------------------3-11 б.б
II Негізгі бөлім
Ж.Қ.Қасымбевтың өскен ортасы мен нңбек жолының жолының басталуы ---------------------------------12-24 б.б.
Қазақ хандарының тарихы-------------------------25-37 б.б.
Жоңғар шапқыншылығы кезіндегі қазақ хандығының жауға қарсы күресі ---------------------------------38-60 б.б.
III Қорытынды--------------------------------------------------61-64 б.б.
IV Пайдаланған әдебиеттер----------------------------------65-67 б.б.
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: 66 бет
Пәні: Соңғы қосылған дипломдық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Мазмұны
I Кіріспе ---------------------------------------------------------3-11 б.б
II Негізгі бөлім
Ж.Қ.Қасымбевтың өскен ортасы мен нңбек жолының жолының басталуы ---------------------------------12-24
Қазақ хандарының тарихы-------------------------25-37 б.б.
Жоңғар шапқыншылығы кезіндегі қазақ хандығының жауға қарсы күресі ---------------------------------38-60
III Қорытынды--------------------------------------------------61-64 б.б.
IV Пайдаланған әдебиеттер----------------------------------65-67 б.б.
Тақырыптың өзектілігі «Елбасымыздың қазақтың өз тарихынан ұялуына ешқандай негіз
Ұланғайыр тарихымыздың мұқият жазылып, қағаз бетіне басылып, кейінгі ұрпақтардың
Құдайға шүкір, бүгінде бізде тарихшылар жетеді. Сондықтан қазіргі тарихтың
Осы орайда тәуелсіздік тізгіні қолымызға тигелі бері кезінде Қазақстанның
Сондықтан да Елбасы Н Ә.Назарбаев,»Ұлы тұлғаларын білмейін-
ше,бірден-бір дәуірді дұрыстап тану мүмкін емес. Адам тағдырының айнасынан
Сондықтан да халқы мен елінің алдындағы өздерінің перзенттік
парызын айқын да анық да түсінген, қандай қиын-қыстау жағдайда
Сондықтанда тарихшылар ұлттық намысты, қазақ рухын жоғалтпай, шаң басқан
Ол Геродоттың тарих жөніндегі пікірін берік ұстаған, тарихи шындықтың
Біздіңше, ғалымның беделі еңбегінің санымен емес, сапасымен, оның тиянақты
Беленді жас зерттеуші, үлкен құлшыныспен жігерленген Ж. Қасымбаев 70-ші
Қазақстанның тарих ғылымының дамуына үлес қосқан, тарих ғылымдарының докторы,
Болашақ зерделі ғалым иісі қазақ баласы үшін қасиетті мекен
КСРО министерлер кеңесі жанындағы жоғары аттестациялық комиссияның 1983ж. 30
Осылайша оның тарихтың терең қойнауларын ақтауға біржола бет бұрған
Еліміз егемендік алғалы профессор Ж. Қасымбаевтың ХХ ғасырға дейінгі
Бүгінде ғалымның жетекшілігімен 30-дан аса ғылым кандидаты, 2 ғылым
Қазақстан тарихы мәселелерін жан-жақты талдап, саралап, маңызы мен мәнін
Тақырыптың зерттелуі. Тарихи тұлғатану тарих ғылымының құрамдас бөлімі ретінде
Ж. Қасымбаевтың өмірі, ғылыми-шығармашылық және қоғамдық қызыметі туралы жарықкөрген
-Әр жылдарда жарық көрген түрлі энциклопедиялық, академиялық басымдардағы қысқа
-Қазақ хандықтарының тарихы туралы еңбектері. [4]
-Жоңғар шапқыншылығы кезіндегі қазақ хандығының жауға қарсы күр жөніндегі
Алғашқы топқа әртүрлі энциклопедиялар мен анықтамалықтардағы мақалалар ( 6)және
Сонымен, тарихи әдебиеттерге және көркемсөздік шығармаларға жасалған тарихнамалық шолу
Диплом жұмысының міндеті мен мақсаты. Диплом жұмыстың мақсаты- Жанұзақ
Осы мақсаттарға сәйкес, мынандай міндеттер алға қойылды-
Ж. Қасымбаевтың ғалым және қайраткер тұлға ретінде, сондай-ақ оның
Ғалымның ғылыми қызыметінің дамуындағы кезеңдерді айшықтау.
Профессордың Қазақстандық тарих ғылымының қалыптасуы мен дамуы жолындағы
Ж. Қасымбаевтың еңбектері арқылы қазақхандықтарының тарихын жазу.
Жоңғар шапқыншылығы кезіндегі қазақ хандығының жауға қарсы күресін профессордың
Зерттеу жұмысының храналогиялық шеңбері 1941-2004 өмірі мен
Жұмыстың методологиялық негіздеріне-өзекті тарихи мәселелерді, оның ішінде көрнекті тарихи
Дипломдық зерттеу жұмысын жүргізуде автор тарихи фактілер, оқиғалар мен
Көрнекті ғалымның өмірбаянын арнайы тарихи зерттеу де бүгінгі таңда
Зерттеудің деректік негізі-зерттеліп отырған мәселенің деректік негізі өзінің мақсаты
Зерттеу жұмысының ғылыми жаңалығы профессор Жанұзақ Қасымбаевтың өмірі, ғылыми-ұйымдастырушылық,ағарту-педагогикалық
Жанұзақ Қасымбаев бүгінде республикадан тысқары жерлерге де кеңінен танымал.
Айтулы ғалым өз ғұмырында 20-дан аса монографиялық еңбектер жазса,
Жұмыстың қолданбалық маңызы. Қазастандық тарихнамада ғұмырнамалық жанрдың толыққанды бір
Диплом жұмысының құрлымы:кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан, пайдаланған әдебиеттер тізімі
1. Ж.Қ.Қасымбаевтың өскен ортасы мен еңбек жолының басталуы Жұмыстың
Тарих ғылымдарының докторы Жанұзақ Қасымбаевтың өскен ортасы мен еңбек
Оның өмір деректеріне көз салсақ ұлы отан соғысы кезіндегі
Жанұзақ Қасымбаев 1941 жылы желтоқсан айының 25-інде Шығыс Қазақстан
1941 жылдың 25 желтоқсанда құдайдан тілеген ұл бала дүниеге
Содан екі айдан кейін майданға алмау жөніндегі броны бола
Жолы болғанда қандай десеңізші. Әпкесі –Қазақстанның еңбек сіңірген мұғалімі,інісі-ғылым
Ал осы Жанұзақ Тұрмыстың қиындығынан жағдайдың жоқтығынан Шұбартауда мектеп
1928 жылы ашылған мектепте кейіннен Қазақстан Республикасы ғылымы
Соғыстан кейінгі жылддарда алшақ қазақ өңірлері енді ғана жоғары
шалғайдағы оқу орны барлық дерлік пәндерден жоғары педагогикалық,
1958 жылы Жанұзақ Қасымбаев Алматыдағы П.И.Чайковский атындағы музыкалық училищесінің
-Бәрі де сол жетімдіктің,жанбағыстың қамы ғой,-деді Жәкең менің таңданысымды
Бірақ, Жанұзақ Қасымбайұлын алда музыканттықтан мүлде басқа, тарихшыдлық өмір
1959-1960 жылдары талантты жастық С.М. Киров атындағы университтеттің
Т.С.Найзағарин,т.б. жас тарихшының кәсіпқойлық дәрежесіне біршама әсер етті. Тарих
Ұстаздарының аспирантурада қал дегеніне қарамай,отбасының жағдайына байлванысты,Талғар қаласында тарих
Содан кейін ғана солкездегі Абай атындағы Қазақтың мемлекеттік педагогикалық
Ғылыми- зерттеулеріне М.Асылбеков,О.Исмағұлов, К.Байпақов сияқты белгілі ғалымдар бағыт
Жанұзақ Қасымбаев Қасымбайұлы тек ғылыми ғана емес,
Жанұзақ Қасымбаевтың 1970 жылы “Семей қаласының тарихы(1718-1917жылы)” тақырыбында қорғаған
жетекшісі Г.И.Семенюктің ұстаздық орны тым ерекше.Оның жас тарихшысы адамгершілік
Оның докторлық диссертациясының азаматтық тарих ғылымы саласындағы қомақты үлес
Осы жұмыстың ресми сарапшылары ССРО мемлекеттік және Лениндік сыйлықтарының
Аталмыш монографиалар:”Под надежную защиту Росси”Алматы,1986 “Города Восчного Казахстана в1861-1917
ХХ ғасырдың 80-ші жылдарының екінші жартысы –ғалымның зерттеушілік кезеңіндегі
Профессор Жанұзақ Қасымбаевтың ғылыми зерттеулерінің басты бағыттарын айтар
Академиялық жүйеде қызметте болмаған, Жанұзақ Қасымбаев ізднуші талабы мен
Көптеген ұлт жанды ел азаматтары қатарында Жанұзақ Қасымбаевта 1986
Сол 80-шы жылдардың соңы 90-шы жылдардың басында өткен ғылыми
1995 –жылы жарияланған Құнанбай қажыға , атақты аға Сұлтанға
Көп жылдар бойы қоғамдық ой-пікірлерді өзіне тартқан-Улы жібек жолы.
Көптеген архив құжаттарына негізделген аталмыш зерттеу оқырмандардың көңілінен шықты.”Жень
Жанұзақ Қасымбаев тарих ғылымында тұңғыш рет Ресей империясында
Тарихшы тек терең ойлы, проблемаларды кеңінен құамтыған
Университетіндегі 35-жыл ұстаздық қызметінде мыңдаған талапты жастар ұлағатты ұстаздан
Ұстаздық қызметін Жанұзақ Қасымбаевтың өзі де күнделікті қызу
Кемеліне келген ғылым-педагогтің табыстарына ТМД елдерінің және алшақ жатқан
Оның басшылығы мен, тіпті тікелей қатысуымен жоғары және орта
Жанұзақ Қасымбаев шынайы қалыптасқан шебер,көпшіліктің қалауынан шыққан кәсіпқой лектор.
“Ғалым Жанұзақ Қасымбаевтың хабар жүргізушілік шеберлігі өте жоғары
Ғалым халөқымыздың сан ғасырлық тарихына, мемлекетіміздің қалыптасу кезеңдеріне, хандарымыздың
Сәтбеков.[17] Оларды тыңдап отырып, халқымызға тән күшті рухты, биік
Жанұзақ Қасымбаев бірқатар саяси астарлы әлі де алып қарышты,
Жанұзақ Қасымбаевтың ғылым –педагогикалық еңбек өзінің бағасы алған.1986,1988 жылдары
Мемлекеттік сиылыққа ұсынылған автодың алты томдық зерттеулері бір ғана
Жанұзақ Қасымбайұлы 1993 жылы “Қазақ тарихы” журналы ашылғанда осы
“Бүгін тұсаукесер болып жатқан Қазақ тарихы төл тарихымыздың өркендету
Жұрналға жастарды көбірек тартқан жөн. Келешек-солардыкі.Өзіндік ой-пікірі бар, тақырыбын
Қырғыстан тарихшылар Одағының 1995 жылғы 4 қарашада өткізілген жалпы
1996 жылғы 5 наурыз да Жанұзақ Қасымбаев Қазақстан Республикасы
Қырық жыл бойы тарих пәнін оқытып келе жатқан ұстаз
Жанұзақ Қасымбаевтың пікіріне сүйенсек ,біз өзіміздің жалпы ортақ өткініміздің
Сексенінші жылдардың соңы тоқсаныншы жылдардыңбас кезі отандық тарихқа деген
Көшпелі дәуір мәдениеті мен тұлғаларының тарихын зерттеу арнайы тақырып
Ал,біз бір кездері осы тілді оқып-үйреніп,Мәскеу мен Лнинград архивтерінде
Мұнан кейінгі орында ғылыми жұмыстар тұр. Жақында 4 томдық
Осыны айта келіп Жанұзақ Қасымбаев отандық тарих ғылымын дамытудағы
Кең арнаулы талмайтын ғалым, тамаша публист, ұлағатты ұстаз,кең арналы
Ол өз еңбегінің қызыығын көрген,болашақ айқын тарыхшы. Өзінің
Сонымен Жанұзақ Қасымбаевтың өмірі мен педагогтің және ғылыми
2. Қазақ хандарының тарихы.Қоғамдық болмыстың осы заманына сай айқын
Осындай және басқа да күнделікті баспасөз бетінде, бұқаралық ақпарат
Қазақстан аймағында қазақ мемлекеттінің қалыптасуы мен дамуының қазақ халқының
Халқымыздың тарихындағы кезеңдік бұрылыс тауып, мемлекеттік құрылымбастау алған, этникалық
Қазақ халқының түрлі мемлекеттік бірлестіктерге бытырап, саяси бөлшектелуін жоюға
Жошы ұрпақтарының генеалогиясына қатысты басқа деректемелерде (авторы белгісіз «Таварих-и
Жәнібек хан қазақ хандығының негізін салушылардың бірі, Барақ ханның
екінші жартысындағы (60-70жылдардағы) іс-қимылдары туралы баяндайтын деректемелерде осы екі
алу(әкесінен баласына)принципімен қатар хан билігіне беделді рубасы құқығының
Қазақстанның оңтүстік аудандарында Керей мен Жәнібекке рулар мен тайпалардың
50 жылдардың аяғында Әбілқайыр қалмақтардан (ойраттардан)
жеңілгеннен кейін, ол ойрандалған ұлыстарда қатаң шаралар қолданып тәртіп
Әбілқайырдың көрші елдердің ішкі істеріне үнемі дерлік араласып отыруы,
бұқарасының бұрынғыдан да зор наразылығын туғызды. Халық өзінің ауыр
50 жылдардың аяғында осындай көшіп кетуді Жәнібек пен
Тұрғын халықтың жаппай көшуін Жәнібек пен Керей бастады. Олар
округтерін берді»
Махмұд ибн Уәли Әбілқайыр саясатына наразы болған көшпелі тұрғындардың
Жәнібек және Керей хандар бастаған қазақтардың қалың бұқарасының оңтүстік
ойысуы тегін емес.Бұған Ақ Орданың Моғолстанмен, ең бастысы оның
Қазақ хандықтың негізін салушылар Ақ Орда билеушісі Ұрұс ханның
Зерттеуші-тарихшылар, сондай-ақ көне заман оқиғаларына бойланысты ізденіп жүрген көптеген
Осы мағлұматты толық келтірейік, сол уақытта Дешті Қыпышақты Әбілқайыр
С.К. Ибрагимов дербес мемлекеттің түпкілікті құрылуын бұдан да кешірек
Ол ХV ғасырдың аяғына қарай Жәнібек пен Керей ұлдары
Қазақ халқының ортағасырлық тарихын зерттеуші көрнекті ғалым Т. И
Жәнібек ханның өзбек ұлысына келгеннен кейін өз билігін нығайту
Жәнібек хан сол дәуірдегі жиі болып тұрған соғыстардың бірінде
Қазақ тарихында Жәнібек хан-қазақ хандығының құрылу үрдісіне толық қатынасып,
Тарихшылар жазбаларында өзге де хан болған Жәнібектерден айыру мақсатында
Қазақ хандығын күшті мемлекетке айналдырған әйгілі Жәнібек ханның ұлы
Хандықтағы аса ықпалды екі адамның бақталастығы сайып келгенде құдіретті
Қасым хан алғашында-ақ көрші елдермен қарым-қатынасты күш қолданумен емес,
Мауараннахрда өкімет билігін басып алған Мұхаммед Шайбани хан қазақ
Қасым хан кезінде қазақ хандығының шекарасы оңтүстікте Сырдарияның оң
Қасым хан ұрпақтан- ұрпаққа тараған дала заңдарын бір жүйеге
«Қасым ханның қасқа жолы» аталатын бұл көне жарғы сол
Қасым ханның билік еткен жылдары қазақ хандығы одан әрі
Мұхаммед Хайдардың жазуы бойынша, Қасым хан 1518 жылы өлген.
Ақназар хан-Қасым ханнан кейін ыдырай бастаған қазақ мемлекетін қайта
Есім хан (т.ж. белгісіз -1645ж.ш.ө.)-орта жүз ханы (1598-1645ж.ж.) Шығыс
Тәуке(т.ж.б.-1715ж.) -қазақ ханы (1680-1715ж.) қазақтардың үш жүзін біріктіріп, бір
Осыдан бастап билер кеңесі Қазақ хандығының ішкі және сыртқы
Ол қазақтың үш жүзінің ең беделді билерінің қатысуымен билер
Орта Азиямен сауданы дамыту мақсатымен Тәуке хан 1687-1688жылдары Ташкент
Сонымен Тәуке хан билікке бейбіт күнде келіп. Жері байтақ,
ХVғасырдың 60-жылдарында құрылған қазақ хандығы ХVIII ғасырдың ортасына дейін
Сөйтіп Қазақ хандығы бір орталықтан басқарылып, іргелі елге айналды.
3 Жоңғар шапқыншылығы кезіндегі қазақ хандығының жауға қарсы күресі.Қазақ
Өз тарихы өз дәрежесінде өзіне бұйырмай, өзінің тарихи атауы,
Міне, дала төсі тағы бір дүбірлі қиқу, шапқан аттылы
Әз-Тәуке ханның өлімінен кейін елдің бірлігі бұзылды, бытыраңқылық етек
1723 жыл сұмдық сипатымен қазақтардың есінде өшпестей болып қалды.Қары
жаппай жазалауға кірісті.Қайда барса да қанқұйлы жоңғарлар қыр соңынан
Жоңғар шапқыншылары 1723 жылы қазақтарды ойсырата жеңуінің бірден бір
арасындағы беделі қандай.Тіпті, кейбір атақты батырлардың қой өрісінің бағыты
Дәл осы жылдары Қытай қазақ тар арасындағы байланыс өте
Қазақтардың жоңғар басқыншыларына қарсы күресі негізгі үш кезеңге бөлінеді:
Біріншіс кезеңі- Жоңғар мемлекетінің құрылуы, 1643 жылғы Жәңгір салқамның
Екінші кезеңге- Әз Тәукенің (1680-1715)қазақтар үшін “алтын ғасыр”. 1723
Үшінші кезең- 1740 жылдардан бастап, 1757 жылға дейінгі уақыт
Жеке басының қасиеттері, қазақ қоғамының ішкі өмірін терең сезіну,
адамдарды біріктіре білу Әбілқайыр ханды ерекше тұлға етіп көрсетті.Ол
Әбілқайыр Мұқамбет Ғази Бахадүр хан (1693-12.08.1748)- хан қол басшы.
көршіміз Кіші орданың ханы Әбілқайыр болды”. Бұланты өзенінің жағасындағы
келіссөз жүргізді Әбілқайыр
қарамағына кіргендігі жөнінде ант берді. Ант беру арқвылы ол
тату тұрды, оның қарамағына өткен башқұрт пен Еділ қалмақтарының
мен әт түрлі қатынастарды үзбей,
езгіге қарсы көтерілісін басуға қатысуы туысқан екі елдің қарым-қатынасын
Өткен мен бүгінгінің арасындағы терең тығылымды төл тарихымыз күннен
Әсіресе, кейінгі 5-6 жылда халқымыздың терең ойға шомдырған бір
Аңырақай жеңісі бір ғана шайқастағы халық күресінің нәтижесі емес.Тарихтан
Тек елдің ішкі мүмкіндіктерін бір арнаға жүйелеу хандықтардың мұң-мұқтаждығын
Әбілқайыр саясатшы, тамаша дипломат, ел билеуде табандылығымен көзге түскен
және қан майданда салмақтылықпен басқаруда Әбілқайырдың жөні бөлек еді.
Аңырақай және басқа да ойраттармен қанды шайқастарды салыстыра сипаттағанда,
Қазақ-қалмақ соғыстарының қатпарларына үңілгенде, өкінішке орай, біздің отандық зерттеуші-тарихшыларымыз
Аңырақай оқиғасына Алматы обылыстың әкімшілігі арнап бірнеше мәрте
тарихи-таным экспедицияларын ұйымдастырды.Бұл өте игілікті іс болды.Өкінішке орай, баспасөз
болғандығын сан рет өз еңбектерінде дәлелдеп берген еді.Сан мәрте
Аңырақай шайқасы. 1729 жыл.Көктем. Ұрыс даласын арнайы таңдап алған
Құрметтіакадемик ағамыз бұған басқаша түсінік береді, «жаудың сағы сынып,
Автор пікіріне құрменпен қарай отырып, біз мынадай түйін айтамыз:
ұрыс алаңында қалмақтардың өлігінің үйіліп қалғаны соншалық, ол жерді
1998 қазан айында Алматы облыстық әкімшілігінің экспедициясымен тарихи шайқасқа
Хан тауы мен Аңырақай тауы аралығында «аңырақ өкпек жел
Аңырақай шыңы (жер бетінен 1000м. астам биіктік; ұрыс болған
Әдетте, бұл шайқастың Алакөлдің маңында, Итішпес көлінің жағасында
болғанын дәлелдейтін мәләметтер жеткілікті. Алайда, «Итішпес»деген атпен сол өңірдің
Аңырақай тауы дегеннен, шыңы дегеніміз жөн болар. Ең үшкірленген
Биіктің орта беліне көтеріліп төменде жатқан далаға көз тастағанда,ата-бабаларымыздың
Шайқастың тағы да бір тарихи-географиялық межесі- Іле өзені. Ұрыс
Аңырақай шайқасы халық санасындағы бетбұрыс болды. Рухы көтерілген халық
Қазақ-қалмақ шайқастарының көпшілігі батырлар сайысымен басталатындығы және осындай арпалыстардың
Аңырақайдағы шайқасқа Әбілқайыр хан басшылық етті. Нақ осы шайқас
Әбілқайыр ханның өзі мен оның серіктерінің ең жақсы қасиеттері
Аңырақай шайқасы шындығында бір емес, бірнеше жекпежекпен белгілі. Ұрыс
Жоңғар батырының есімімен шайқас болған жерді және оқиғаны атап
Аңырақай шайқасы үзілістермен екі аптаға,немесе тіпті екі айға созылған.
Алайда, кейінгі айлардағы баспа беттеріндегі, әсіресе журналистердің Аңырақай шайқасына
Қазақ-жоңғар соғыстары ХVIII ғасырдың 40-шы жылдарының екінші жартысынан кейін
Бейбіт жатқан ел тағы да шегіне бастады. Алайда Жоңғарияның
Абылай аң аулауға қатты құмартқан. Бүркіт сап, қан сонарда
Тағы да бір дерек. Орынбор комиссиясының төрағасы И.Неплюев
Абылай өзі жау қолына түскеншақта да қайсарлығынан танбайды.Қалмақ билеушісі
Одан әрі 1745 жылы қыркүйекте Қалдан-Цереннің дүние салуы, билік
Қалмақ –қазақ соғысының соңғы көрінісі1771 жылы қаңтар айындағы екі
үлгереді де оларды сұлтан Абылай Орта жүздің әскерімен талқандайды.
Тарихи шежірелік деректер бойынша, Абылай хан Шыңғыс ханның тікелей
Жоңғар шапқыншыларының жүз жылға созылған қанды жорығына біржолата тойтарыс
Әбілмансұр есімі ұмытылып, Абылай атанады. Ұлыстағы бар үкім Салқам
Абылайдың өз қолымен жазылған осы архивте сақталынған, біз тұңғыш
скончались, которые предками моими были родственники.Как они сего света
Бір деректерде 1771 жылы қаңтар айында 250000, екінші құжаттарда
Үш жүздің қарулы күшінің тізе біріктіруі қалмақтардың ақырғы күшін
Ресей үшін бірінші Петр, Германия үшін Бисмарк қандай болса,
жауға тойтарыс бере білді.Сол арқылы қазақтың келешегіне жол салды.
жасырын Үргеніш асырады, кейін, арасына жыл салып баланы ертіп
1729-1730 жылдары шайқаста жауға Абылайлап шабады, содан бастап оның
Қазақта «Жаяудың шаңы шықпас, жалғыздың үні шықпас»деген мақал бар.
Қытай императоры, Жоңғария хандығы, Орта Азия мемлекеттері Абылайды бүкіл
Шығыс үрім-бұтақтары арасынан оқшау шыққан Абылайдың қазақ қоғамы үшін
Абылайдың 12 әйелінен өрбіген 40 қызы мен 30 ұлы
Алысты болжағыш хан мұсылмандардың Шығыстағы қасиетті жерінде үш жүздің
Абылайдың шын мәнінде бүкіл қазақ жерінің ханы болып сайланғаның
арқылы-хандар, салтандар, қырғыздар, ташкенттіктер, түркістандықтар, өз бетімен кеген адамдардың
Бір мезгілде Ресейге де, Қытайға да боданды бола тұрып,
Абылайдың алға ұстаған саясаты, мақсаты-қазақ халқының бостандығы мен бірлігі,
Алайда, өз отандастарының игілігі, сардар, сарбаздарының Қазақстанның қауіпсіздігін қамтамасыз
Абылай үш жүз өкілдері алдында көз жұмды. Ол қайтыс
Абылайдың қажымас қамқорлығы арқасында ХVIII ғасырдың соңы отыз жылында
«Бай малын сақтайды, батыр халқын сақтайды» демекші, Абылай хан
Көп ғасырлық хандық мемлекеттілік тарихында Қасым хан мен Тәукеден
Хан өмірден озған екі ғасырдан астам уақыт өтті. Қазақ
Абылай хан ақтық демі таусылар алдында ақ ордасына уәзірлерін,сенімді
Еліміздің шынайы тәуелсіздікке қол жеткізді. Ұлы хан аманаты қалай
Қазақстан бүкіл әлемдік қатынастарға еркін араласа бастады. Ол көптеген
Сонымен өткен ғасырлардағы қазақ дипломаттары, саясаткерлері мен мемлекет қайраткерлері
Қортынды.Бұл бөлімінде зерттеудің нәтижелері және алынған ғылыми тұжырымдары беріледі.
Ж. Қасымбаев Қазақстан тарихының көптеген өзекті мәселелерін зерттеудің
Ж. Қасымбаевтың өмірі, ғылыми, педагогикалық және қоғамдық қызметін, соңында
Ж. Қасымбаевтың елімізге ғана емес, шетелдерге де есімі кеңінен
Ж. Қасымбаевтың білімпаз талапкер, білікті маман-тарихшы, білімді ғалым болып
Ж. Қасымбаев- уақыттың қатал да қатал сынына төтеп бере
Ғалымның кейінгі кездердегі ғылыми ізденістері есімдері мен қызыметтері империялық
Ж. Қасымбаев- тарих ғылымында тұңғыш рет Ресей империясында генерал
Ж. Қасымбаев –терең ойлы, өзекті мәселелерді кеңнен қамтыған ғалым
Ол қазіргі Абай атынндағы Қазақ Ұлттық педагогика университетіндегі 35
Ж.Қасымбаев студенттермен бірге ізін қуған жас ізденушілерге де жол
Ғылым туын көтерген –ғалым, қол бастаған- басшысы, ой ұстаған-ұстазы,
Уақытпен бірге тарих ғылымы да алға қарай алшаңдап қадам
Сонымен, қазақ халқының тарихы туралы тұңғыш рет жан-жақты
Пайдаланған әдебиеттер.
1 Мамырайымов С.Д. «Ж.Қ.Қасымбаев тарихшы педогог ғылыми ұйымдастырушы»
// Методологические и конкретно-исторические проблемы изучения отечесвенной истории. «Касымбаевские
Междунар. науч. прак. конф. Алматы-2005ж. -186-189б.
2 Назарбаев Н.Ә. «Жасай бер, тәуелсіз Қазақстан!» Тәуелсіздік күніне
// Егемен Қазақстан 1998ж.16-желтоқсан.
3 «Тарихымызды тарихшылар жазғаны жөн» //Жетісу 10-қаңтар,2002ж.Б.9
4 Аль-халел Карпык «Белая кость прошлого наши современники»Алматы 1994г.
5 «Тағы да Аңырақай шайқасының ақиқаты хақында» //Егемен Қазақстан
6 Қасымбаев Жанұзақ Қасымбайұлы //Батыс Қазастаноблысы энциклопедия, Алматы 2002ж.Касымбаев
7 Касымбаев Жанұзак (перечень его трудов) //Библиографический указатель /раздел
8 Мамырайылов С.Д. «Ж.Қ.Қасымбаев-тарихшы, педагог және ғылыми ұйымдастырушы» //Материали
9 «Тарихымызды тарихшылар жазған жөн» // Жетісу 10 қаңтар
«Тарихтың тамыршысы» //Егемен Қазақстан 1998ж. 14-сәуір.
10 «Тарихтың тамыршысы» //Егемен Қазақстан 1998ж.14-сәуір.
11 Бұл да сонда.
12 // Жетісу 10 қаңтар 2002ж. Б.9.
13 Бұл да сонда.
14 // Жанұзақ Қасымбаев Қазақстан ғалымдары мен педагогтерінің биобиблиографиясына
15 «Тарих ғылымының қажырлы қайраткері Ж.Қасымбаев» // Қазақстан жоғары
16 // Ж.Қасымбаев Қазақстан ғалымдары мен педагогтерінің биобиблиографиясына мәліметтер.
17 Амантай Сәтбеков «Өзімізді-өзіміз таныта білейік» // Егемен Қазақстан
18 / Жанұзақ Қасымбаев Қазақстан ғалымдары мен педагогтерінің биобиблиографиясына
19 «Көңіл айту» // Қазақ тарихы Алматы-2004ж.2.Б.158.
20 «Қазақ тарихының төл мерекесі» // Қазақ тарихы Алматы-1995ж.2.Б.66.
21 Рахметова Г. «История-союз между прошлым и будущим» //
22 «Көңіл айту» // ҚазҰУ хабаршы Алматы 2004ж. 1.(32)
23 «Қазақстан тарихы »ТомII Алматы-1996ж. Б.336.
24 Бұл да сонда.Б.333
25 Бұл да сонда. Б332
26 «Жәнібек хан» // Атырау энциклопедия Алматы-2000ж. Б.216.
27 Мирза Мұхаммед Хайдар Дуглат «Тарих-и Рашиди», Л.46.
28 Бұл да сонда.
29 Аль-Халел Карпык «Белая кость прошлого» Алматы-1994г.Б52. «Есим хан»
30 «Қазақстан тарихы» Том III, Алматы-1996ж. Б.136-140.
31 «Аңырақай шайқасының маңызы» // Армысың, ата тарих-Аңырақай, Алматы-2001ж.
32 «Тағы да Аңырақай шайқасының ақиқаты хақында» //
33 «Аңырақай шайқасының ақиқаты» // Егемен Қазақстан 8-шілде 1999ж.Б.3.
34 / Материалы по истории Казахской С.С.Р.Документы и материалы
35 Бұл да сонда.
36 «Хан тарихы- халық тарихы» // Егемен Қазақстан 1991ж.
37 Касымбаев Ж.К. Государственные деятели казахских ханств в ХVIII
38 Касымбаев Ж.К. Хан Айшуак Абулхаиров // Столичное обозрение
39 «Абылай хан» // Заңгер 2002ж. №9 Б.43-45
40 «Тәуелсіздік демі немесе тарихтан тағылым» //Заң газеті
Қосымша пайдаланған әдебиеттер.
1 «Абылай хақында құнды зерттеу» //Отан тарихы 2000ж. №3-4
2 «Жоңғар шапқыншылығы тарихынан» // Қазақ тарихы 1993ж. №2С24-29
3 Қасымбаев Ж. «Абылай хан» Алматы -2003ж. Б.92.
4 «Отан тарихнамасына қосылған сүбелі үлес» //Егемен Қазақстан 18
5 //Қазақстан жоғарғы мектебі 2006 жыл №1Б.193-198
6 Мамырұлы Көмен «Қазақ халқының жоңғар басқыншылыарына қарсы күресі
7 «Қазақ тарихына қосылған үлесі» //Жетісу 8 қыркүйек 2001
8 «Ұлттық тарих және ұлттық сана» //Егемен Қазақстан 2002
9 Б.Мәукенұлы «Тарихтағы қазақ хандары» //
- 68 -
