TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

Мазмұны - www.topreferat.com.kz

І.Кіріспе.....................................................................................................................3

ІІ.Негізгі бөлім.........................................................................................................5

1.Үкімді қаулылау кезінде шешілетін мәселелер..........................................10

2.Айыптау үкімінің ұғымы мен түрлері және қаулылау тәртібі..................11

3.Ақтау үкімінің мазмұны және оның қаулылану тәртібі.............................20

ІІІ.Қорытынды......................................................................................................26

IV.Пайдаланылған әдебиеттер...........................................................................28

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 28 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар

-----------------------------------------------------------------------------------

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ

Мазмұны

І.Кіріспе.....................................................................................................................3

ІІ.Негізгі бөлім.........................................................................................................5

1.Үкімді қаулылау кезінде шешілетін мәселелер..........................................10

2.Айыптау үкімінің ұғымы мен түрлері және қаулылау тәртібі..................11

3.Ақтау үкімінің мазмұны және оның қаулылану тәртібі.............................20

ІІІ.Қорытынды......................................................................................................26

IV.Пайдаланылған әдебиеттер...........................................................................28

І.Кіріспе

Үкім – әділ соттың негізгі жєне маңызды актісі,
Сот үкімі- бірінші сот инстанциясының маңызды процессуалдық
Белгілі бір іс бойынша шешілген сұрақтар, үкімде
«Күшіне енген үкімнің ақиқаттылық презумциясы жеке тұлға лауазымды
3

қалай бағалауына байланыссыз, үкім орындала береді.

Үкімнің заңдық күші оның әрекет ету шегін көрсетеді.
Заңдық күшіне енген үкім ерекше қасиетке және преюдициалдық
Заңдық күшіне енген үкімнің преюдициалдық маңызы дегеніміз сотпен
Қылмыстық іс бойынша әділ сот актісінің негізі –
4

ІІ.Негізгі бөлім

Үкім сот әділдігінің маңызды актісі болғандықтан түбегейлі заңдылық
Іс сотқа берілгеннен кейін, оған қылмыстық іс бойынша
ҚР-ның ҚІЖК-нің 368–бабына сәйкес үкімге қойылатын негізгі талаптар
Сонымен қатар, осы талаптарды тиісті түрде соттың орындамауына
Үкімнің заңдылығы дегеніміз-оның материалдық және процессуалдық құқық нормаларына
5

және басқа да материалдық құқықтардың нормалары дұрыс қолданылуы
Үкімнің заңдылығы оның негізділігімен тығыз байланысты.Үкімнің негізділігі дегеніміз-үкімде
а) қылмыстық оқиға (қылмыстың жасалған орны, уақыты, тәсілі
б) сотталушының қылмыс жасауда кінәлілігі және қылмыстық ниеті
в) сотталушының жауапкершілік дәрежесі мен сипатына әсер ететін
г) қылмыспен келтірілген зиянның мөлшері мен сипаты, сонымен
Үкімді шықаруда жеткілікті мән-жайларды анықтауқа қажет дәлелдемелердің «жеткілікті
6

Сондықтан, дәлеледемелердің жеткілікті жиынтықтық анықтамасы–сот талқысы кезінде іс
Тікелей және жанама дәлелдемелердің жататындығы туралы мәселенің соңғы
7

деректердегі күмәнді жақдайдың жойылмай орын алуын, соттың негіздеу
1. Шешімнің негізділігі оның заңдылығының көрінісі болып табылады.
2. Үкімнің заңдылығы мен негізділігі ажырақысыз өзара байланысты.
8

шығарылады ( ҚР ҚІЖК-нің 375-бабының 3-бөлімі ). Айыптаудағы
3. Үкімнің негізділігі - қылмыстық қүқықтың бір функциясы
Әрбір үкім сотпен дәлелденген болуы керек. Үкімнің дәлелденгендігі
Дәлелденгендік– үкімнің негізділігі мен заңдылығын білдіреді. Үкімді дәлелдеусіз,
Үкімнің әділдігі ҚР ҚІЖК-нің 369-бапқа сәйкес үкімге қойылатын
Сонымен қатар, үкімнің әділдігі азаматтық заң және сот
9

қағидасының сақталуын білдіреді.Үкімнің әділдігі дискриминациямен және жеке түлғаға
1.Үкімді қаулылау кезінде шешілетін мәселелер

Қылмыс жасауда кінәлі деп танылған сотталушы қылмыстық жазадан
1. қылмыстық жауапқа тартудың ескіру мерзімінің өтіп кетуі;

Егер сот үкім шығару кезінде ескіру мерзімінің өтіп
2. амнистия актісі, егер бұл жасалған әрекетке жаза
3. егер сотта істі қарау кезінде әрекет қоғамдық
ҚР ҚК 68-бабына сәйкес қылмыс белгілері бар әрекет
Бірінші рет кішігірім немесе орташа ауырлықтағы қылмыс жасаған
4. қылмыс есі-дұрыс кезінде жасалып, бірақ істі қарау
Сотталушыға қандай жаза тағайындалуға тиіс.

10

ҚР ҚК жалпы бөліміне сәйкес және ерекше бөлімінің
Сот жазаны тағайындау кезінде жасалған қылмыстық қоғамдық қауіптілік
1. амниссия, егер ол белгілі бір жазалау мерзімімен
Егер амниссия актісін қолдану қылмыс түрімен оны саралауға
2. шартты соттау.

Егер сот айыпталушының тұлғасын және іс жағдайларын ескере
Егер іс бойынша өндіріс процессінде сотталушы ұстап алуға
2.Айыптау үкімінің ұғымы мен түрлер

және қаулылау тәртібі

Қазақстан Республикасының ҚІЖК 374-бабы үкімнің екі түрін қарастырады:
11

шешіліп жатса да немесе егер бір тұлғаға бірнеше
Айыптау үкімі сот талқысы кезінде сотталушының қылмыс жасағандығы
Айыптау үкімі жаза туралы мәселенің шешілуіне байланысты бес
- сотталушы өтеуге тиіс қылмыстық жаза тағайындала отырып;

- адамды қылмыстық жауаптылықтан босата отырып;

- қылмыстық жаза тағайындала және одан босата отырып;

- қылмыстық жаза тағайындалмай;

- қылмыстық жазаны өтеу кейінге қалдырыла отырып шығарылады.

Сотталушы өтеуге тиіс жазаны тағайындаумен айыптау үкімін шығара
Сот, егер осы қылмыс үшін адамды қылмыстық жауаптылыққа
Қазақстан Республикасы қылмыстық кодексінің 62-бабында белгіленген алдын-ала қамаудың
12

Қазақстан Республикасы қылмыстық кодексінің 72-бабында және 74-бабының екінші
Айыптау үкімінің сипаттамалы-дәлелді бөлігі жасалған қылмыстық орны, уақыты,
Үкімде уақытымен орнын нақтылау әртүрлі болуы мүмкін және
Қылмыстың жасалу әдісін көрсетуде – сотталушымен нақты қандай
Сот іс мән-жайларын толық, объективті жан-жақты зерттелуін қамтамасыз

13

етуге міндетті. Айыптаумен сәйкес келмейтін дєлелдемелер туралы үкімде
Айыптау үкімінің сипаттамалы-дәлелді билігінің дәлелін талдау және бағалау,
Егер алдын ала тергеу органының таққан айыбы толық
14

қылмысты жасағандығы сотталушының кінәсін негіздеуді логикалық аяқтап, кейін
Сот тағылған айыпты өзгертіп, сотталушының әрекетін басқа қылмыстық
Соттар келесі жаѓдайларда айыптаудың қатаңдатылатынын ескеруі керек:

а) қолданылатын басқа қылмыстық заң нормасының санкциясы жазаны
б) жазаны қатаңдатуды көздейтін заң бойынша қылмыстың саралануын
Тағылған айыптың кез келген басқаша өзгеруін егер сотталушының
ҚР ҚІЖК 379-бабына сәйкес айыптау үкімінің сипаттамалы –
Материалдық зиян қылмыстың объективті жағының құрамдас бөлігі болған
15

Азаматтық талаптың шешілуі, шығарылған үкімнің сипатына байланысты болады.
Азаматтық талап бойынша жан-жақты есепті қылмыстық істі тергеуді
Үкімде талаптың соммасының неден құралғаны көрсетіледі. Тағылған айып
Айыптау үкімінде жазаны тағайындаумен байланысты шешімдерге дәлел келтірілуі
16

сотталушыны жазадан ҚР ҚІЖК 37-бабының 1-бөлігінің негіздеріне сәйкес
Сот үкімді шығару кезінде жетекшілік еткен қылмыстық процессуалдық
Айыптау үкімінің қорытынды бөлігінде сотталушының тегі, аты, әкесінің
Үкім сотталушы қандай нақты қылмыста кінәлі деп танылғанында
Қорытынды бөлімдегі айыптауға түсінік берілгеннен кейін, дәлелденді деп
17

Бас бостандығынан айыруға сотталған адамның кәмелетке толмаған балалары,
Келтірілген зиянның орнын толтыру немесе азаматтық талап туралы
ҚР ҚІЖК-нің 169-бабының бірінші бөліміне сәйкес сот азаматтық
а) талапты толық немесе ішінара қанағаттандыру;

б) талапты ќанаѓаттандырудан бас тарту;

в) талапты қарусыз қалдыру.

Бірнеше сотталушыға қатысты талап (талаптар) бойынша шешім қабылдағанда
Жоғары аталған шешімдердің құрамдас маңызды бөлігі болып талапты
Азаматтық талап қараусыз екі жағдайда қалады: ҚР ҚІЖК-нің
18

екінші бөлігінің негізіне сәйкес азаматтық талапкер не оның
Егер материалдық зиян қылмыспен келтірілсе, бірақ азаматтық талап
Үкімнің қорытынды бөлігінде: заттық дәлелдемелер туралы мәселеге шешім;
ҚР ҚІЖК-ніњ 121-бабына сәйкес сот заттық дәлеледемелер туралы
ҚР ҚІЖК-нің 380-383 баптарында көрсетілген мәселелерден басқа үкімнің
Үкім апелляциялық қайта қарау және наразылық келтіру тәртібі
Алдын-ала тергеу процессінде сотталушымен берілген көрсетімде өзгерген жағдайда,
19

3.Ақтау үкімінің мазмұны және оның

қаулылану тәртібі

Ақтау үкімі қылмыстық процессуалдық заңға сәйкес мынандай жағдайларда
1) қылмыс оқиғасы болмаса;

2) сотталушының әрекетінде қылмыс құрамы болмаса;

3) қылмыс жасауға сотталушының қатысуы дәлелденбесе.

Қылмыстық іс бойынша мән-жайларды дәлелдеуде жеткізілген дәрежемен қатар
1.дәлелденбеген жағдай, анықтауға жататын деректердің болғаны жайлы қорытынды
2.дәлелденген жағдай, қолда бар деректердің, зерттеліп жатқан деректердің
3.сотталушымен жасалған әрекетте қылмыс құрамының болмау жағдайы.

Қылмыстық істі соттық талқылаудың нәтижесі қылмыстық оқиғаның болмағандығының
Жасалуына сотталушы айыпталып отырған әрекеттің орын алғаны жайлы
20

Қылмыс жасауда сотталушының қатысуының дәлелденбеуі қылмыстық іс бойынша
1) айыпталып жатқан сотталушының жасаған әрекетінің дәлелденгендігімен

2) осы әрекет үшін жауапкершілікті көздейтін қылмыстық заңның
3) сотталушының жасаған әрекеті туралы дұрыс қорытынды жасауға
4) қосымша дәлелдемелер жинауға барлық мүмкіндіктердің таусылуымен сипатталады.

Ақтау жағдайларының ішінде сотталушының қылмысқа қатыссыздығы ерекше орын
Сотталушының жасаған қылмысқа қатыссыздығы заңда ақтау негізі ретінде
Сотталушының қылмыс жасауда қатыссыздығы мен тұлғаның қылмыс жасауда
1) айыпталып жатқан сотталушының жасаған әрекетінің дәлелденуі;

21

2) әрекетте қылмыс құрамы болады. Сотталушының қылмыс жасауда
Ақтау үкімінің баяндалуы айыптау үкімі баяндалатын жалпы талаптарға
Ақтау үкімінің сипаттамалы–дәлелді бөлігі айыптау мәнін баяндаумен басталуы
Ақтау үкімінің дәлелді бөлігі көбінесе сотталушының көрсетімдерін талдау
22

және баяндаумен басталады. Тағылған айыпты жоққа шығару –
Сотталушыны ақтаудың әрбір жағдайы Қазақстан Республикасының заңдылығы бойынша
а) қылмыс оқиғасы анықталмаса;

б) сотталушының әрекетінде қылмыс құрамының болмауы;

в) қылмыс жасауда сотталушының қатысқанның дәлелденбеуі.

Сот қорытындысында жоғарыда баяндалатындардың ішінен біреуі логикалық көрініс
ҚР ҚІЖК-ніњ 376- бабында ақтаудың бірінші негізі ретінде,
Осы негіз бойынша судьялар үкім шығарғанда ақталған адамдардың
23

«іздеуге» мүмкіндік беретін әрекет іс жүзінде орын алмайды,
Қылмыс оқиғасының анықталмауына байланысты шығарылған ақтау үкімдерінде (ҚР
Үкімнің сипаттамалы–дәлелді бөлігіндегі дәлелдемелерді талдау, қылмыстық әрекет туралы
Сотталушының ақталу негізі қорытынды бөлігінде де көрсетілуі керек.
Сот ақтаудың екінші жеке негізі ретінде заң қылмыс
Қарастырылып жатқан ақтау үкімінің негіздерінің нақты нысанын анықтау
24

оған қатысты қолданбаған жағдайлар кіреді. Осы негіз бойынша
Сот осындай аналогиялық жағдайлармен кездеседі, соттың талқылау кезінде
Қылмыс құрамы болмауымен сотталушы ақталады, егер соттың соттық
Әрбір судья іс бойынша объективтік шындыққа жету үшін
Тағылған айыптың дәлелденбегендігі үшін шығарылған ақтау үкімі, көбінесе
25

III.Қорытынды

Үкім – сот төрелігінің актісі. Сондыќтан да, процессуалдық
Курстық жұмыс бойынша зерттеу барысында мынадай нәтижелерге қол
1)Үкім – бұл айыпталушыны кінәлі немесе кінәсіздігі туралы
2) Қазақстан Республикасының қылмыстықіс жүргізу кодексінің 369-бабына теориялық
- Әділеттілік – бұл қылмыстық заңды дұрыс қолдану
- Пәрменділік – бұл үкімінің мемлекет атынан шығарылатындығы
Бұл мәселелер қамтылған жағдайда, аталған баптың мазмұны айқын,
3) Қылмыстық іс жүргізу кодексінің 376-бабында ақќтау үкімінің
Ақтау үкімі – бұл айыпталған адамды кінәсіз деп
26

Сот тәжірибесінде көптеген істерді қайтадан саралайтын кездер болады.
Қорыта айтқанда, курстық жұмыс мазмұнында көтерілген мәселелер теориялық
27

IV.Пайдаланылған әдебиеттер

Қазақстан Республикасының Конституциясы. 30.08.1995 ж. (Өзгертулер мен толықтырулармен);

ҚР Қылмыстық іс жүргізу кодексі. Алматы, Жеті жарғы,
Қазақстан Республикасының 16.07.1997 ж. қабылданған Қылмыстық кодексі. –Алматы:
1997 жылғы 5 желтоқсандағы ҚР «Адвокаттық қызмет туралы»
Қазақстан Республикасындағы адвокатура және адвокаттық қызмет.Оқулық

28