Тұтыну ссудасы курстық жұмыс
ЖОСПАР
Кіріспе
I-бөлім. Тұтыну ссудасы туралы түсінік және оның түрлері
1.1. Тұтыну ссудасы туралы түсінік және оның мәні
1.2. Тұтыну ссудасының түрлері және қажеттілігі
II-бөлім. Тұтыну ссудасын «Казкоммерцбанк» АҚ тәжірибесінде талдау. Несиелендіру обьектісі
2.1. Тұтыну ссудасын АҚ Казкоммерцбанктің тәжірибесінде талдау
2.2. Несиелендіру обьектісі мен саясаты және оны банктік тәжірибеде талдау
III-бөлім. Жеке тұлғаларды ссудалауды жетілдіру жолдары және мәселелері
3.1. Қазақстанда жеке тұлғаларды несиелеуді жетілдіру жолдары
3.2. Қазақстан Республикасының тұтыну ссудасын беру мәселелері
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі.
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 26 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
ЖОСПАР
Кіріспе
I-бөлім. Тұтыну ссудасы туралы түсінік және оның түрлері
1.1. Тұтыну ссудасы туралы түсінік және оның мәні
1.2. Тұтыну ссудасының түрлері және қажеттілігі
II-бөлім. Тұтыну ссудасын «Казкоммерцбанк» АҚ тәжірибесінде талдау. Несиелендіру
2.1. Тұтыну ссудасын АҚ Казкоммерцбанктің тәжірибесінде талдау
2.2. Несиелендіру обьектісі мен саясаты және оны банктік тәжірибеде
III-бөлім. Жеке тұлғаларды ссудалауды жетілдіру жолдары және мәселелері
3.1. Қазақстанда жеке тұлғаларды несиелеуді жетілдіру жолдары
3.2. Қазақстан Республикасының тұтыну ссудасын беру мәселелері
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі.
Кіріспе
Нарықтық экономика дамыған сайын несие түрлері де көбеюде. Соның
Несиенің бұл түрі қымбат және ұзақ мерзімге тұтынатын тауарларды
Тұтыну ссудасы тауар формасында және ақшалай берілуі мүмкін. Соңғы
Дамыған елдерде тұтыну ссудасы үлкен роль атқарады. Ол тауарларға
Қазіргі уақытта Қазақстандағы тұтыну ссудасы да, оның бір түрі
Несиенің объективті қажеттілігі табиғи және ақшалай түрде жүзеге асатын
Несиенің мүмкіндігін шындыққа айналдыру үшін белгілі бір талаптар бар.
Курстық жұмыстың мақсаты - Тұтыну ссудасының түрлері, жеке тұлғалардың
Тұтыну ссудасының түрлеріне зерттеулер жүргізу;
Несие объектілерінің қажеттілігін қарастыру
Жеке тұлғалардың несиелік қабілетін бағалау әдістеріне сипаттама беру;
Несиені уақытында қайтаруды қамтамасыз ету формаларын талдау;
Курстық жұмысым үш бөліммен тұрады: бірінші бөлімінде
I-бөлім. Тұтыну ссудасы туралы түсінік және оның түрлері
1.1. Тұтыну ссудасы туралы түсінік және оның мәні
Тұтыну ссудасы - бұл, жеке тұлғаларға тұтыну тауарларын сатып
Банктік тәжірибеде несие бойынша жай және күрделі сыйақы есептеу
Ұзақ мерзім қолданатын тауарларды сатып алу мақсатына. Мысалы: пәтер,
Кейін сатылатын немесе лизингке берілетін құралдарды, тауарларды жалға алу
Тұрғын үйлерді салуға және сатып алуға берілетін несиелер;
Несиелік карточка бойынша сатып алынған тауарлардың төлем мерзімін ұзартуға
Қозғалмайтын мүлік, автокөлік және ұзақ мерзім қолданылатын тауарларды сатып
Экономикалық мазмұны жағынан тұтыну ссудасы банктік несиесінің бір түрі,
Тұтыну ссудасының негізгі мақсаты - халыққа тұтыну тауарларын сатуды
Тұтыну ссудасы көптеген елдер экономикасында үлкен роль атқаратындықтан,
Экономикалық құлдырауы,сұраныстың азаюы кезіндегі мемлекеттің саясаты- елдегі іскерлік белсенділікті
Ал, экономика ақша инфляциясының күшеюі кезінде алдағы айтылған саясатқа
Дамыған елдерде тұтыну ссудасы үлкен роль атқарады,тауарларға деген сұранысты,олардың
1.2 Тұтыну ссудаларының түрлері және несие обьектісінің қажеттілігі
Тұтыну ссудаларының бірнеше түрлері бар және дамыған елдерде олардың
Дамыған батыс елдерінде несиелеу объектілеріне қарай тұтыну ссудасы –
Тұтыну ссудасының төмендегідей түрлері бар:
Несиелік мәміленің субъектілеріне байланысты (кредитор мен қарыз алушы сипаты
Банктік тұтыну ссудасы;
Сауда ұйымдары мен халыққа берілетін несиелер;
Банктік емес типтегі несие мекемелерімен берілетін тұтыну ссудасы;
( ломбардтар, жалға беру пунктері, несиелік кооперативтер, құрылыс қоғамдары,
Жеке тұлғалармен берілетін, жеке тұтыну ссудасы;
Қарыз алушы жұмыс істейтін кәсіпорындардан, ұйымдардан тікелей алынған тұтыну
Несиелеудің мерзіміне қарай тұтыну ссудасы былай жіктеледі: қысқа мерзімді,
Отандық банктер тәжірбиесінде банктік несиелердің пайдалану мерзіміне қарай бөлінуі:
Қысқа мерзімді ( 1 жылға дейін )
Орта мерзімді ( 1 жылдан 3 жылға дейін )
Ұзақ мерзімді ( 3 жылдан жоғары )
Талап еткенге дейінгі несиелерді онкольдық деп те атайды. Мұндай
Тұтыну ссудасын беру тәсіліне байланысты мақсатты және мақсатсыз (кейінге
Қарыздардың қамтамасыз етілуіне байланысты қамтамасыз етілген (сақтандырылған немесе кепілмен
Банктердің қаржылық жағдайының тұрақтылығымен қамтамасыз ету – жалпы экономика
Жалпы банк табысы берген несиесіне байланысты:оның сапасы, қайтарымдылық деңгейі,
Ссудалық тәуекел- қарызгердің неасиелік келісімдегі мерзім мен жағдайларға сәйкес
Сурет 1- Несиелік тәуекелді басқару жүйесінің элементтері
Тәуекелге мониторинг кері байланыс арқылы тәуекелді тәуелсіз және ардайым
Банкінің өзінің несие саясатын жүргізу барысында проблемалық несиелерді болдырмауға
II-бөлім. Тұтыну ссудасын «Казкоммерцбанк» АҚ тәжірибесінде талдау
2.1. Тұтыну ссудасын АҚ Казкоммерцбанктің тәжірибесінде талдау
Тұтыну ссудасы бойынша жұмыстарды ұйымдастыру тәртібі. Қазақстан тәуелсіздік алғаннан
Тұтыну ссудасы бас банктегі және банктің филиалдарындағы келесідей департтаменттер
Банктің Жеке тұлғаларға қызмет көрсету Департаментінің тұтыну ссудасының бөлімі;
Банктің Филиалы;
Банктің операциялық басқармасы;
Банктің қаржы – экономикалық Департаменті;
Банктің құқықтық басқармасы;
Банктің қауіпсіздік Департаменті;
Банкпен жұмыс істейтін Сақтандыру компанияларымен жүзеге асырылады.
Бас банкте тұтыну ссудасы беру туралы өтінішті және анкетаны
Егер, ссуда алушы экспертиза жасауға қажет барлық құжаттар жиынтығын
Несиелік Комитет Экономикалық қауіпсіздік Департаментінің қортындысына сүйене отырып, тұтыну
Ал егер несиелік жоба күрделі болып Департамент көлемінде шешім
Тұтыну қажеттілігін өтеу үшін берілетін несие сомасы клиенттің банктік
Қарыз алушы банктегі есеп шоттан несиелік қаражаттарды пайдалануға құқық
Несие берілгеннен кейін он күн ішінде несиелік қызметкер несиелік
Егер, клиент ссудалық келісім шарт бойынша ссуда мерзімінің бітуіне
Кесте 1. Екінші деңгейлі банктердің экономика салалары бойынша несиелері
2008 ж 2009 ж 2010 ж
наурыз маусым қыркүйек желтоқсан наурыз Маусым қыркүйек желтоқсан
Барлық несиелер
Соның ішінде: 1623357 1901945 2118482 2592061 2733194 3116183 3825453
Өнеркәсіп 308722 352135 347392 437727 418756 421265 474214 524696
Ауыл шар-ғы 129097 139541 144968 163990 156613 170770 184253
Құрылыс 165618 207694 247743 313481 360998 418177 514975 659490
Көлік 61607 77758 81115 96043 97765 94954 96958 106745
Байланыс 16202 18236 16216 21689 16670 17712 21014 33174
Сауда 433704 478984 538127 638343 668813 739792 894983 1104530
Өзгелері 508344 627597 742920 920787 1013579 1253513 1639057 2099690
2008 жылы азаматтарға тұтыну мақсаттарына берілген несиелер үлесі –
Банктен клиентке берген несие көлемі 31.12.2008 жылғы жағдай бойынша
2010 жылы тоғыз айда несиелері бойынша жоғалтуларға ықтимал резервтерін
2010 жылы тоғыз айда клиенттердің несиелері бойынша ықтимал жоғалтуға
Банктерде несиелік– брутто көлемі төрт есе өсуіне байланысты, банктер
Таза пайыздық табыс. Төмендегі кестеде 2010 және 2009 жылдары
Кесте 2. Несие бойынша жоғалтуға резервтер
2007 2008 2009 өзгерістер
Пайыздық табыс 316,548 380,777 372,939 51,6
Пайыздық шығын 171,672 181,265 179,737 68,9
Несиелер бойынша жоғалтуға резервтерді қалыптастырғанға дейінгі таза пайыздық табыс
Несиелер бойынша ықтимал жоғалтуларға резервтерді қалыптастыру 69,956 150,697
Таза пайыздық табыс 74,740 48,815 89 42,2
Несиелер бойынша ықтимал жоғалтуларға резервтерді қалыптастырғанға дейінгі таза пайыздық
Несиелер бойынша жоғалу ықтимал резервтерін қалыптастыруға кететін шығындарды қоса
Казкоммерцбанк берген несиелер көлемінің өсуі 2008 жылға дейін
Сурет 2. Казкоммерцбанктің активтерінің динамикасы
Мысалы, 2008 жылғы 31 желтоқсандағы қаржылық есеп-қисаптың халықаралық стандарттары
Бұл айтылған жәйттер тек қана Казкоммерцбанкке ғана тән емес
Кесте 3. Аймақтар бойынша банктердің халыққа берген ипотекалық несиелері
Аймақтар
2008 ж
млн.тг 2009ж.
млн. тг 2010ж.
млн. тг өсуі (2009/2010)
Астана қаласы 78351 64615 60953 0,97
Алматы қаласы 361169 398092 306683 1,2
Акмола 23863 21027 17727 0,98
Ақтөбе 54529 46841 38099 0,98
Алматы облысы 42982 36921 33512 1,01
Атырау 53916 44379 36702 1,02
Шығыс Қазақстан 82218 68272 55320 1,03
Жамбыл 41081 35273 31199 0,98
Батыс Қазақстан 29032 25110 19942 0,95
Қарағанды 83679 68150 57260 1,007
Қостанай 37963 28996 25829 0,94
Қызылорда 29570 25783 20882 1,03
Маңғыстау 58842 49038 41782 0,99
Павлодар 53095 40885 36048 1,01
Солт. Қазақстан 25946 19839 15843 0,97
Оңт. Қазақстан 97400 77039 69665 1,08
Барлығы 1 157 635 1 020261 867479 1,06
Жоғарыдағы кестеден соңғы екі жыл ішінде республика аймақтары бойынша
Сурет 3. Банктердің несие портфелінің өзгеру динамкасы млн.
Жалпы аймақ бойынша банктердің халыққа берген тұтыну мақсатындағы несиелерінің
Кесте 4. Кредит саясатының өзгеруі және несие портфелінің сапасы
Атауы I_2009 II_2009 III_2009 IV_2009 I_2010 II_2010 III_2010
Несие портфелінің сапасы - корпоративтік сектор -52,94% -17,65% -23,53%
Несие портфелінің сапасы - ипотекалық заемдар -62,50% -34,38% -28,13%
Несие портфелінің сапасы - тұтынушылық кредиттер -46,88% -31,25% -21,88%
Кредиттік саясат, заңды тұлғалар -32,35% -27,27% -21,21% -12,12% 9,09%
Кредиттік саясат, жеке тұлғалар, ипотека -21,88% -21,88% -6,25% -15,63%
Кредиттік саясат, жеке тұлғалар, тұтынушылық кредиттеу -21,88% -21,88% -12,50%
Сурет 4. Кредит саясатының өзгеруі және кредиттік портфельдің сапасы
Банктердің халыққа берген тұтыну мақсатындағы несие портфелінің сапасы -
2.2. Несиелендіру обьектісі мен саясаты және оны банктік тәжірибеде
Соңғы жылдары коммерциялық банктер қаржылық кәсіпкерліктің дәстүрлі емес салаларына
Мемлекеттік инвестициялық қызметі жетілдіру және тиімділігін арттыру, өндірістік инфрақұрылым
Ипотекалық банктер жер мен жылжымайтын мүлікті ұзақ мерзімдік негізде
Кесте 5. ҚР екінші деңгейдегі банктері берген ипотекалық тұрғын
млрд. теңге
Күні Кепіл құнына қатысты заем сомасы кепіл құнының 50%
01.01.2008 153,5 41,6 619,9
01.01.2009 139,1 43,1 488,3
01.01.2010 138,1 48,4 464,1
01.02.2010 137,2 48,5 462,5
01.03.2010 137,6 49,4 461,6
01.04.2010 137,6 48,3 455,2
01.05.2010 137,8 48,1 449,7
01.06.2010 136,8 50,4 446,2
01.07.2010 128,9 45,6 463,4
01.08.2010 140,5 49,9 443,0
01.09.2010 139,2 49,0 444,5
01.10.2010 142,1 50,2 443,4
Сурет 5. ҚР екінші деңгейдегі банктері берген ипотекалық тұрғын
ҚР екінші деңгейдегі банктері берген ипотекалық тұрғын үй заемдары
Қазіргі несиелеу саясатынің басты ерекшелігі банктердің меншікті және тартылған
Қазіргі несиелеу саясатынің маңызды бір белгісі оның келісімшартқа негізделуі
Қалыптасып отырған қазіргі несиелеу саясатынің келесі маңызды ерекшелігі, бұл
Несиенің қамтамасыз етілу принциптеріне де байланысты өзгерістер болды. Тәжірбие
III-бөлім. Жеке тұлғаларды ссудалауды жетілдіру жолдары және мәселелері
3.1. Қазақстанда жеке тұлғаларды несиелеуді жетілдіру жолдары
Айтып кеткендей, тұтыну ссудасы халықтың тұтыну қажеттіліктерін қанағаттандыру құралы
Қазақстан Республикасында тұрғын үй салуды дамыту мақсатымен институтционалдық өзгерістер
Бұл банктің қайта құрылуымен байланысты ипотекалық несиелерді арзандатуға бюджеттік
Кесте 6. Тұрғын үйдің орташа бағасы, бір шаршы метр
қыр.
2007 жел.
2007 нау.
2008 мау.
2008 қыр.
2008 жел.
2008 нау.
2009 мау.
2009 қыр.
2009 жел.
2009 нау.
2010 мау.
2010 қыр.
2010
ҚР-ғы тұрғын үй бағасы 131,58 130,71 129,37 122,21 118,12
Астана қ. тұрғын үй бағасы 226,57 227,87 222,74 189,45
Алматы қ. тұрғын үй бағасы 389,80 357,13 334,41 301,89
Сурет 6. Тұрғын үйдің орташа бағасы, бір шаршы метр
Қазақстан Республикасы тұрғын үйдің орташа бағасы, бір шаршы метр
Халық өз мұқтаждығына қажетті қаржы ресурстарын несие алу арқылы
Кесте 7. Үй шаруашылықтарының төлем қабілеттілігі факторлары(%)
01.01.2008 01.01.2009 01.01.2010 01.10.2010
Үй шаруашылықтарының ЖІӨ-гі борышы 0,2232 0,1677 0,1510 0,1208
Үй шаруашылықтарының активтеріне үй шаруашылықтарының борышы 0,1269 0,1306 0,1281
Үй шаруашылықтарының табысына үй шаруашылықтарының банктер алдындағы берешегі 0,4107
Проблемалық заемдардың жеке тұлғалардың барлық несие портфеліндегі үлесі 0,0198
Сурет 7. Үй шаруашылықтарының төлем қабілеттілігі факторлары
Үй шаруашылықтарының ЖІӨ-гі борышының төлем қабілеттігі 2008 жылы 0,2232%-ды
Сурет 8. Жеке тұлғалардың кірістері және жылжымайтын мүлік бағалары
Үй шаруашылықтарының қолда бар кірісі 2008 жылы 1795,6 млрд
Дамыған елдер тәжірибесі көрсеткендей ипотекалық жүйе жеке әлеуметтік базаның
Сурет 9. Жеке тұлғалардың салымдары және банктердің клиенттерінің саны
Банктердің клиенттерінің саны (жылдан жылға өзгеруі) 2008 жылы 14,56
Қазақстандық банктерде жеке тұлғаларға деген несие қабілеттілігінің скорингтік бағалау
3.2. Қазақстан Республикасының тұтыну ссудасын беру мәселелері
Төлемді кешіктіріп беретін ссудалар тікелей немесе жанама банкілік несие
Тікелей және жанама тұтыну ссудасы өзінің кемшіліктері мен артықшылықтарына
Екінші жағынан, келесі банктік несиелендіруге байланысты банк көзқарасы бойынша
Біріншіден қазіргі несиелендіру тәжірбиесі бірқатар күрделілікке ие: а) жеке
Екіншіден, елдегі макроэкономикалық жағдай да банктің жеке клиенттерінің несиелендіруін
Біздің елімізде тұтыну ссудасының кең таралуына негізгі кедергі–бұл, не
Несиені алу кезінде негізгі мәселе - банкке кепіл. Айтарлықтай
Сондықтан, банктердің тәуекелі несиені қайтармау, несие көлеміне кепіл мүлкі
Сонымен қатар, несиелік тәуекелді реттеудегі мемлекеттің де ролі маңызды
ҚР Ұлттық Банк мен Қаржы нарығы мен қаржы ұймдарын
Банктік жүйенің тұрақтылығын қамтамасыз ету;
Банктер қызметінің сенімділігін қамтамасыз ету. Мысалы, бір қарыз алушыға
Жалпы экономикаға әсер етуіне байланыста несиенің кейбір түрлерін шектеу
Банкирлердің айтуынша, жеке тұлғалармен операция көлемінің айтарлықтай өскенде несие
Тағы бір мәселе декларацияланбайтын ақша айналымының болуымен байланыстылығы және
Экономикасы дамыған елдерде ЖІӨ - мен салыстырғанда тұтынушылық несиелендіру
Дамыған елдердің бір заттарды жеке тұлғаларға сатуда тұрақты несие
Қорытынды
Бұл жұмыстың бірінші тарауында жалпы тұтыну ссудасы туралы түсінік
Тұтыну ссудасы деп халыққа тұтыну тауарларын сатып алу, тұрмыстық
Тұтыну ссудасы көптеген елдер экономикасында үлкен роль атқаратындықтан, мемлекеттік
Ақшалай формада тұтыну ссудасы тұтыну тауарларын алумен, көрсетілген қызметтер
Тұтыну ссудасының негізгі мақсаты-халықтың тұрмыс деңгейін жақсарту. Әр елдегі
Соңғы зерттеулерге сәйкес тұтыну несиесі банктермен берілетін несиелердің ішінде
Екінші тарау тұтыну ссудасын «Казкоммерцбанк» АҚ тәжірибесінде талдау.
Банк несиелік саясатын белгілегеннен кейін, осы саясаттың іске асуын
Несиелік келісім шартта бекітілген несиелеудің мүмкіндіктері мен шарттары туралы
Сонымен, несиелік қабілеттілік дегеніміз - қарыз алушының уақытылы және
Коммерциялық банктер несие алушының өткен жылдардағы қаржылық жағдайына және
Бұл жерде банкпен жүргізілетін: төлем қабілеттілікті бағалауға, несие қабілеттілікті
Несие қабілеттілікке сараптама жүргізу әр бір банкте кеңінен қолдануда,
Қазақстан Республикасында жылжымайтын мүлікті кепілге ала отырып,банктік несиелер әр
«Казкоммерцбанк» АҚ-ның мәліметтерін талдай отырып, мынандай қорытындылар жасауға болады:
Ал, үшінші тарау жеке тұлғаларды ссудалауды жетілдіру жолдары және
Қазіргі кезде, коммерциялық банктер арасында бәсекелестікке байланысты несие алушыларды
Пайдаланылған ғылыми әдебиеттер тізімі:
1. Мақыш С.Б. «Банк ісі» оқулық Алматы
2. Хамитов Н.Н. «Банк ісі» оқулық, Алматы 2007
3. Тулембаева А.Н. «Банковский маркетинг» Учебное пособие. 2007
4.Мақыш С.Б. Коммерциялық банктердің операциялары. Алматы 2002.
5. Баймұханова С.Б. «Бухгалтерлік есеп», Алматы 2005.
6. Сейітқасымов Г.К. «Бухгалтерский коммерческих банках»
7. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі, Алматы 1999 ж.
8. «ҚР Ұлттық Банкі туралы» ҚР заңы 1995 ж.
9. «ҚР банктер және банк қызметі туралы» ҚР заңы
10. «Жылжымайтын мүлік ипотекасы туралы» ҚР заңы.
11. 1995 ж. 23 желтоқсан №2723, 1997ж. 11 шілде
12.ҚР-ның кейбір заң актілеріне ипотекалық несиелеу мәселелері бойынша өзгерістер
13. Ғ.С. Сейітқасымов. Ақша, несие, банктер. Алматы 2001 ж.
14. Давлетова М.Т. «Кредитная деятельность банков в Казахстане», Алматы
15. Баймұханова С.Б. «Бухгалтерлік есеп», Алматы 2005.
16.Положение об ипотечном кредитовании физических лиц. 2007г.
17.Процедура проведения оценки залогового имущества и методические рекомендации по
18.«Казкоммерцбанк» АҚ-ның жылдық қаржылық есебі (2009ж.)
19. «Статистическое обозрение Казахстана», №1,2007
20. «Социально - экономическое развитие Казахстана» 2007(март –
21. «Банки Казахстана», №5,2008. Конакбаева А.Г. «Кридитная система РК:
22. «Банки Казахстана», № 2, 2009
23. «Континет», Татишева Е., «Рынок становиться чище» №25,
24. «ҚазҰУ Хабаршысы» №3(43) 2008ж
25. «ҚазҰУ Хабаршысы» №3(55) 2009ж
26. «ҚазҰУ Хабаршысы» №3 (49) 2008ж
27. «Қаржы қаражат» №1 2008
28. « Қаржы қаражат»
29. w.w.w. stat.kz.
30. w.w.w. yandex.ru.
31 w.w.w. kkb. kz.
Несиелік қызметті қамтамасыз етуді ұйымдастыру
Лимиттер белгілеу
Несиені саралау
Несиелік тәуекелді басқару жүйесінің элементтері
Несиені авторизациялау
Несиелік ақпараттық басқару жүйесі
Несиеге бағаны қалыптастыру
Несиелік мониторинг
Қарыз алушының несиелік қабілетін талдау және несие ұсынысымен бағалау
Несиелік портфельді басқару
Күмәнді несиелерді қалпына келтіру
