Реформа нәтижелері мен Қытай экономикасының қазіргі жағдайы курстық жұмыс
МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz
Кіріспе
1. ҚХР-ның экономикасын реформалаудың теориялық аспектілері
1.1 Қытай экономикалық реформасының басталуы және оның кезеңдері
1.2 Экономикалық реформа бағыттары мен механизмдері
2. Реформа нәтижелері мен Қытай экономикасының қазіргі жағдайы
2.1 Экономикалық реформа нәтижелері
Қорытынды
Әдебиеттер тізімі
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 44 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Мазмұны
Кіріспе
1. ҚХР-ның экономикасын реформалаудың теориялық аспектілері
1.1 Қытай экономикалық реформасының басталуы және оның кезеңдері
1.2 Экономикалық реформа бағыттары мен механизмдері
2. Реформа нәтижелері мен Қытай экономикасының қазіргі жағдайы
2.1 Экономикалық реформа нәтижелері
Қорытынды
Әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Халық саны жағынан әлемде алғашқы орынды иеленетін, жер
Қытайдың экономикалық дамуы мен оның әлемдік экономикадағы орнын
Ал біздің ел үшін әлемдік нарыққа ену кезінде
1. ҚХР-ның экономикасын реформалаудың теориялық аспектілері
1.1 Қытай экономикалық реформасының басталуы және оның кезеңдері
Қытай – Қытай Халық Республикасы қазіргі замандағы әлемдегі
ҚХР құрылғаннан соң, алғашқы үш жылда ол бар
КСРО көмегімен 156 ірі нысандардың құрылысына бар күшті
Ауыл шаруашылық және қолөнер кооперативтерінің құрылуын жылдамдату.
Ұлттық капиталистік өнеркәсіпті мемлекеттік капитализм жолына қою.
Алғашқы бесжылдық кезінде ЖІӨ 1,57 есеге өсті.
Алайда Мао Цзэдун экономикалық өсу қарқынына көңілі толмай,
Бұл бағдарламаның негізгі элементі төменгі сортты жергілікті кеннен,
1960 жылы Кеңес Одағы Қытайға көмек көрсетуін тоқтатып,
«Прагматикалық бағыттың» дамуын 1966 жылы басталып, 10 жылға
Мао Цзэдун елді басқаруын тоқтатқан соң, Дэн Сяопин
Мәдени төңкеріс жылдары Қытай экономикасы аса ауыр хальге
Мәдени революция аяқталған соң, билік басындағылар «батыстық
Қытай Халық Республикасына 1978 жылғы ҚКП Орталық комитетінің
1-кезең 1978-1986 жылдар аралығы;
2-кезең 1987-1991 жылдар аралығы;
3-кезең 1992-1997 жылдар аралығы;
4-кезең 1998-2002 жылдар аралығы;
5-кезең 2002 жылдан бастап қазірге дейін;
1978 жылға дейін Қытайдағы ауыл шаруашылығы дамуының капиталды
Түрлі индустриялардың салаішілік құрылымында да үлкен өзгерістер орын
1978 жылы Қытай коммунистік партиясының Орталық комитетінің 11-шақырылым
1987ж. шақырылған Қытай коммунистік партиясының XIII съездінде,
1992 жылы болған ҚКП XIV Бүкілқытайлық съезі Дэн
1997 жылы ҚКП XV Бүкілқытайлық съезінде қоғамдық емес
2002 жылдың қарашасында Пекинде ҚКП-ң XVI съезі өтті.
Жалпы Қытай экономикасын реформалау кезінде меншік реформасы да
1.2 Экономикалық реформа бағыттары мен механизмдері
Аграрлық реформа. Қытай ауылдарындағы шаруашылық жүйесінің реформасы ең
Аграрлық жүйедегі реформа ұғымын экономистер социалистік өндірістің даму
Сонымен 70-ші жылдардың аяғында Қытай ауылы әлеуметтік-экономикалық дамудың
Мұнда былай деп атап көрсетілген: «Социалистік өнеркәсіп, сауда
1982-жылы қыркүйек айында ашылған Қытай комунистік партиясының 12-пленумы
1983-жылы 12-қазан күні, партия орталығы мен мемлекеттік кеңес
Халық коммунасының аграрлық реформасы сәтті жүргізілді. 1985-жылдың көктемінде,
Мұнда ең әуелі реформа ауыл шаруашылығының тез қарқынмен
Отбасы мердігерлігі түсінігін аз санды адамдар түсінбей келеді,
Ауыл шаруашылық айналым түзіліс реформасы ең алдымен жоғары
Қытай елінің ауыл шаруашылық реформасы жалпы тұлғалық жақтан
Отбасылық мердігерлік арқылы жанұялардың жағдайын жақсартып, халық коммунасын
Ауыл шаруашылығы өнімдерінің айналым формасына реформа жасап, ауылда
Отбасылық мердігерлік жауапкершілік формасы ауылдарда алғашқы орынға шыққаннан
1979-жылдан бері, ауыл шаруашылығы өндірісі жаппай тез қарқынмен
Тәжірибеде Қытай ауылдарында мердігерліктің екі түрі және көптеген
Өндіріс көлеміне мердігерлік. Бұл шаруашылық жүргізу формасында аула-мердігерлігі
Толық аулалық мердігерлік. Өндірістік жауапкершіліктің бұл формасында Қытай
Жалпы алғанда бұл жүйені шаруалар үлкен қызығушылықпен, жауапкершілікпен
Ауыл шаруашылық өндірісінде басымды роль өндіріс көлеміне
Аграрлық реформа барысында 80-жылдардың басынан бастап қазірге дейін
Территориялық ерекшеліктері бойынша бірлестіктер және ауданаралық типтес бірлестіктер
Келесілердің бірігуі нәтижесінде құрылған бірлестіктер:
Еңбек
Ақша қаражаттары
Материалдық ресурстар
Жоғарыда аталғандардың араласып бірігуі
3.Өндірістік процесс сатылары бойынша құрылған немесе өндірістік сатыларға
4. Мамандандырылған және кешенді
5. Мүшелердің табыстарын келесілер негізінде бөлінетін бірлестіктер:
Еңбек үлесі
Пайлық принцип
Аралас принцип
Бірлестіктердің барлық түрі мүшелердің өз еркімен қатысу принципін
Нарықтық экономикаға біртіндеп көшу. Қаржы жүйесін реформалау Қытайда
Көптеген Қытай ғалымдары 1976 жыл мен 1985 жыл
Бастапқы 3 жыл Қытай қаржы жүйесін реформалаудың эксперименталды-дайындық
А) Орталықтанған қалалар, провинциялар мен автономды аудандарда бірінші
Б)Екінші форма – «табыс өсімін бөлу, табысты шығыстармен
В) Үшінші форма ерекше болды. Бұл форма эксперимент
Екінші кезең орталық пен шалғай аймақтар арасындағы қаржылық
Бұл жүйе сәтті болып 1984 жылға дейін өмір
Алайда қаржы жүйесі реформасының үшінші кезеңінің бірінші бөлігі
Өнеркәсіпті басқаруды реформалау. Өзінің өнеркәсібі бар кез келген
Қытайдың өнеркәсіпті басқару жүйесі негізінде 50-ші жылдардың басында
ҚКП-ң ОК-ң 11-шақырылымындағы 3-пленумынан кейін өнеркәсіпті басқарудың жаңа
Жалпы алғанда бұл жекелеген тексерістер мен тәжірибелер 1979
Өткізілген тәжірибелер мен олардың нәтижелерін бекітуден кейін ауыл
Бұнымен қатар мемлекеттік сектордың орта және ірі өнеркәсіптік
Өзінің қорларын еркін пайдалану тәжірибесі Қытайда 1979 жылдан
Еңбек ақы қорының кәсіпорын өндіріс көлемі, өнім сапасы,
Түрлі салаларда пайданың 5, 10 және 15 пайызын
Пайданы бөлуде түрлі жекелеген тәжірибелерден құралған эксперимент:
А) Мемлекеттік бюджетке пайдадан дифференциацияланған аударым.
Б) Жоспардан жоғары
В) Барлық пайданы
Г) Пайданы аударудың
Д) Пайданы аударудың
Е) Пайданы бөлудің
Бұл тәжірибелердің барлығы сол периодта белгілі бір экономикалық
Салық салудың бірінші кезеңінде заңға ешқандай өзгерістер жасалмай,
Салық салудың екінші кезеңінде сауда-өнеркәсіптік салықты қосымша құн
Өндірістік компаниялар құру кәсіпорындар арасындағы кооперацияны күшейтті.
1984 пен 1990 жылдар аралығында ҚХР-ң Мемлекеттік Кеңесі
2. Реформа нәтижелері мен Қытай экономикасының қазіргі жағдайы
2.1 Экономикалық реформа нәтижелері
Елдің экономикалық өмірінде маңызды орын алатын нарықтық механизм
Жыл сайын халықтың өмір сүру сапасы да өсуде.
Көптеген социологиялық зерттеулер көрсеткендей, 90-жылдары нарықтық қатынастардың дамуымен
Дегенмен, Дүниежүзілік Банк мамандарының бағалауы бойынша, кедей халықтың
Кесте 1
ҚХР-ң халқының өсу динамикасы мен процестері
1995 жыл 2000 жыл 2010 жыл 2030 жыл
Халық саны млн. адам 1211,0 1280,0 1380,0 1480,0
Табиғи өсім, % жылына 1,055 1,00 0,8 0,5
Қалалық және ауылдық халық үлесі 29,5:70,5 30:70 35:65
Сауатсыздар саны, % 25,5 22,5 18,5 8,5 0
Қайнар көзі: Китайская экономика в XXI веке/Селищев А.С.,
Сурет 2-Қытайдағы халық санының өсу динамикасы, 1978-2002 жж.
Қайнар көзі: Дорога в Поднебесную: Made in China
Сурет 3 - Ауыл мен қаладағы халық санының
Қайнар көзі: Дорога в Поднебесную: Made in China
90-жылдары ЖІӨ құрылымы да айтарлықтай өзгерді. Мысалы, қызмет
Кесте 2
Өнім құны % шұғылданатын адам саны(%)
Жыл 1-кәсіп 2-кәсіп 3-кәсіп 1-кәсіп 2-кәсіп
1975 32,6 46,1 21,3 77,1 13,3 9,6
1980 30,1 48,5 21,4 68,7 18,3 13,0
1985 28,1 43,1 28,5 62,4 20,9 16,7
1990 27,1 41,6 31,3 60,0 21,4 18,6
1996 20,2 48,0 31,8 50,5 23,5 26,0
Қайнар көзі: Құйғанбай Қ. ҚХР нарықтық экономиксындағы дамыған
Дегенмен, дамыған және дамушы елдердің ЖІӨ құрылымын Қытаймен
Отбасылық мердігерлік жүйесі мен тікелей нарықтық сатып алуларға
Ауыл шаруашылығына бұл шаралар тез, әрі оң әсерін
Кесте 3
Ауыл шаруашылығы өнімдерінің негізгі түрлерінің өндірісі (млн. тонна)
Өнім түрі 1978 1990 2000 2002 2003
Астық 304,77 446,24 462,18 457,06 430,7
Мақта 2,167 4,508 4,417 4,916 4,86
Майлы шикізаттар 5,218 16,132 29,548 28,972 28,11
Қант құрағы 21,116 57,62 68,28 90,107 90,24
Қант қызылшасы 2,702 14,525 8,073 12,82 6,18
Отқа кептірілген темекі 1,052 2,259 2,238 2,135 2,015
Шәй 0,268 0,54 0,683 0,745 0,768
Жеміс 6,57 18,744 62,251 69,52 145,174
Ет 8,563 25,135 61,254 65,865 69,329
Қайнар көзі: Справочник - Китай//издательство “Синь син”
1990-жылдың басында Қытай ауыл шаруашылығы және ауыл экономикасы
Өндірістің дамуымен ауыл шаруашылық өнімін адам басына шаққандағы
Ауылдық-волостық кәсіпорындар ауылды аудандардағы шаруалардың кәсіпорындары болып табылады.
Ауылдық-волостық кәсіпорындардың сферасы кең, олар өнеркәсіп, ауыл
Ауылдық-волостық кәсіпорындар шаруалардың табыстарының өсуінің және ауыл экономикасы
Қытай ауыл шаруашылық саласында дамыған елдермен ғылыми техникалық
Мемлекеттік ведомстволар бірнеше ғылыми-техникалық жоспарлар орындауда – «Ұшқын»
2001 жылы Қытай ДСҰ-ға ресми мүше болған соң,
1979 жылы Қытайдың реформа мен ашықтық саясаты басталған
Өнеркәсіптік салалардың ішінде қарқынды дамып жатқан электрэнергетикасы, оның
Кесте 4
Өнеркәсіптік тауарлардың негізгі түрлерінің өсімі
Өнім Бірлік 1978 1990 2000 2002 2003
Көмір Млн.тонн 618 1080 998 1380 1670
Мұнай Млн.тонн 104,05 138,31 163 167 169,6
Электр қуаты Млрд. кВт/сағ 256,6 621,2 1355,6 1654
Болат Млн.тонн 31,78 66,35 128,5 182,37 222,34
Цемент Млн.тонн 65,24 209,71 597 725 862,27
Автокөлік Мың. дана 149,1 514 2070 3251 4444
Ауыр және орташа тракторлар Мың. дана 113,5 39,4
Түсті теледидарлар Мың. дана 3,8 10330,4 39360 51550
Химиялық талшықтар Мың. тонна 284,6 1654,2 6940 9912
Иірілген жіп Мың. тонна 2382 4626 6570 8500
Мата Млрд.м 11,03 18,88 27,7 32,24 37,46
Қант мыңтонна 2270 5820 7000 9260 10840
Күкірт қышқылы мың тонна 6610 11970 22270 30500
Химиялық тыңайтқыштар мың тонна 8693 18797 31860 37910
Этилен мың тонна 380 1572 4700 5430 6118
Чиптер Млн. дана 30 110 5880 9630 14830
Бағдарламалық коммутаторлар мың дана - - 71360 58607
Ұялы телефондар Мың дана - - 52479 121646
Микро-ЭЕМ Мың дана - 82 6720 14635 32167
Қайнар көзі: Справочник - Китай//издательство “Синь син”-2004
Электр желілерін салу Қытай тарихында ең тез даму
Нарықтағы электр энергиясының жеткілікті ұсынысына көмір өнеркәсібіндегі өндіріс
Мұнай және газ Қытайдың маңызды энергия ресурстары болып
Қытай экономикасы дамуындағы айтқысыз жетістіктер - әлемдік тарихтың
Сурет-4 ЖІӨ динамикасы, 1991-2003 жж. (%)
Қайнар көзі: Дорога в Поднебесную: Made in China
Осындай көлемді оң жетістіктерге әкелген негізгі факторларға келесілерді
Қытай бар күшін өткенді бұзу мен сынауға емес,
Реформа әуелбастан адам мен оның қажеттіліктеріне бас бұрды.
Реформалаудың басты әдісі экономиканы жаппай либералдау емес, эволюциялық,
Реформаның алғашқы жылдарының тәжірибесіне қарағанда, нарыққа апаратын табиғи
Нарық субъектілері бар мемлекеттік құрылымдарды жою арқылы емес,
Микро деңгейде шаруашылық бастамаларды ынталандырып, мемлекет басшылары экономиканы
Өздерінің және шетел тәжірибесін зерттеп, үкімет реформаны өзгелердің
Қытайдың жоспарлы шаруашылықтан нарықтық жүйеге көшудегі негізгі стратегиясы
“Екі торапты” әдіс – жоспарлы бағытпен қатар нарықтық
Жоспарлы төмен бағамен мемлекеттік жеткізудің көлемін өзгертпей ашық
Нарықтық баға деңгейіне жету үшін бірте-бірте жоспарлы бағаларды
1978 ж.(алғашқы реформалар жүргізілген кезең) елеулі субсидиялар алған
Қытайлық “екі тораптық” әдістің жағына қолдайтын аргумент келесідей
Қытай экономикасы құрылымының “артта қалу артықшылықтарына” толықтыру ретінде
Реформаның басы терең макроэкономикалық кризис пен қатал үнемдеу
Қытайдағы жинақтау нормасы тіпті шығысазиялық стандарттар бойынша өте
Екі радикалды науқан – “алға жылжудың үлкен серпілісі”(1958-1962
Отанда және шетелде тұратын қытайлықтардың арасындағы отбасылық байланыстың
Бізге белгілі болғандай Қытайдағы реформа 1978 жылдан бастау
Халықтың нақты табысы жыл сайын 7,7 пайызға өсіп
Мүлкі жоқ халықтың саны 1980 жылғы 300 млн-нан
Ауыл шаруашылығында өте үлкен алға жылжу болды. Аграрлық
Аграрлық сектордың құрылымы да жақсара бастады. Алқап
Алқап шаруашылығының үлесі жалпы ауыл шаруашылық өнімінде 80-нен
Өнеркәсіптегі табыстар да елеулі болды. 1990 жж. өнеркәсіпке
Элктр энергиясын өндіру 256,6 млрд кВт/сағаттан (1978ж) 1166,2
Өңдеуші өнеркәсіп елеулі түрде модернизацияланды. Қытай қазіргі таңда
Көлік пен байланыс дамуында елеулі алға жылжулар байқалды.
Бүкіл мемлекет бойынша әлемдік ең мықты магистральдарына дес
Телекоммуникация саласында нағыз революция орын алды. 1980 ж.
Жалпы қорыта айтқанда Қытай Халық Республикасының әлемдік деңгейде
Елдегі жұмыссыздықтың салдарынан, жұмыс күшінің ұсынысының көп болуы,
Қорытынды
Қытай Халық Республикасынының экономикасының ерекшеліктерін қарастырғаннан соң, келесідей
Қытай Халық Республикасының соңғы жылдардағы айтарлықтай үлкен жетістіктері
Реформаның қазіргі нәтижелерін қарастыра отырып, оның басты ерекшелігі
Жұмыс барысында Қытай алдында тұрған өткір мәселе энергетика
Қытай елі көптеген көрсеткіштер бойынша әлемнің алдыңғы қатарлы
Дегенмен жұмыста көрсетілгендей Қытайдың экономикасы қарқынды дамығанымен, ол
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Селищев А.С., Селищев Н.А. Китайская экономика в XXI
Справочник-Китай// Издательство “Синь син” 1999 год
Мейірманова Г.А. Қытайдағы аграрлық реформаның жүргізілуі(1978-2000 жж.)//ҚазНУ хабаршысы,
Ли Ли и Кондрашова Л. Демократизация прав собственности:
Справочник - Китай//издательство “Синь син” 2004 год
Яо Цзинъюань: новые проблемы, стоящие перед экономикой Китая
Чжоу Синьчэн Экономическая реформа в Китае: достижения и
Дорога в Поднебесную: Made in China - http://k2kapital.com
Хуан Дингуй Китай: подходы и особенности экономических преобразований
Рахимов Р.К. Современная ситуация в нефтегазовой промышленности Китая//АльПари-2003
Қаражанова Ж. Қ. Қазақстан Республикасы мен Қытай Халық
Садуақасов А. Қытай экономикасның құпиясы неде?//Дала мен қала
Ауылдағылар үлесі
Қаладағылар үлесі
