TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

ЖОСПАР

КІРІСПЕ 3

І – тарау. Несие тұралы ұғым және оның пайда болуы 5

ІІ – тарау. Несиенің қажеттілігі және мәні 9

ІІІ – тарау. Несиенің формалары және түрлері 11

3.1 Коммерциялық несие 12

3.2 Тұтыну несиесі 18

3.3 Ипотекалық несие 19

3.5 Мемлекеттік несие 23

3.4 Халықаралық несие 23

3.6 Дербес несие 25

IV - тарау. Банктік несие 26

4.1 Несие түрлері 29

ҚОРЫТЫНДЫ 33

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 35

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 34 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар

-----------------------------------------------------------------------------------

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
ЖОСПАР

КІРІСПЕ 3

І – тарау. Несие тұралы ұғым және оның пайда
ІІ – тарау. Несиенің қажеттілігі және мәні 9

ІІІ – тарау. Несиенің формалары және түрлері 11

3.1 Коммерциялық несие 12

3.2 Тұтыну несиесі 18

3.3 Ипотекалық несие 19

3.5 Мемлекеттік несие 23

3.4 Халықаралық несие 23

3.6 Дербес несие 25

IV - тарау. Банктік несие 26

4.1 Несие түрлері 29

ҚОРЫТЫНДЫ 33

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 35

КІРІСПЕ

Нарықтық экономикада несие банк жүйесінде маңызды рөл атқарады. Несиенің
Несиенің маңызы, сонымен бірге оны қолдау аясы елдің экономикалық
Сонымен қатар несие қатынастарының нақты көрінісін несиенің формалары мен
Қазақстан Республикасының қазіргі уақыттағы экономикалық жағдайы, оның ішінде несиелі
Осы жұмысымда несиенің мәні мен қажеттілігін, формалары мен түрлерін,
І – тарау. Несие тұралы ұғым және оның пайда
Тарихтың қай кезеңінде болса да, несие, алуан түрлі экономикалық
Несиенің түпкі тамыры тауарлық өндірістің пайда болған кезінде жатыр.
Осыған байланысты болашақ экономисттерге несиенің арғы негізін, қазіргі жағдайда
Ақшадан кейін несиені ойлап шығару – адамзаттың данышпандық табысы.
Әзірше, қазақстандықтардың бәрі бірдей несие алып оны өтеуге қол
Несие қатынастары алғашқы қауымдық құрылыстың мүдіктік жіктеліп ыдырауы нәтижесінде
Өсімқорлық несиеге тән белгілер: несие берушілер – көпестер, саудагерлер,
Мысалы, феодализм тұсындағы Германияның әр түрлі қалаларында өсімқорлық несие
Сөйтіп, несинің нышандары алғашқы қауымдық құрылыстың ыдырауы кезінде пайда
Несие – нарықтық экономиканың тірегі ретінде экономикалық дамудың ажырамас
Оны барлық шаруашылық субъектілерімен қатар, мемлекет те, үкімет те,
Несиенің пайда болуын өнімдерді өндіру сферасынан емес, олардың айырбас
Тауар айырбастау – бұл тауардың бір қолдан екінші қолға
Құнның қозғалысы – бұл несиенің қозғалысының кіндігін сипаттайды. Несиелік
Көбіне несиені ақша ретінде түсінеді. Бір жағынан қарағанда бұған
Несие – бұл пайыз төлеу және қайтару шартында уақытша
Несие ақшалай капиталдың ссудалық капиталға өтуін қамтамасыз ете отырып,
Несие – бұл банктің қаражатын құрайтын көзі ретінде барлық
Экономикалық категория ретінде, несие – кәсіпорындар, ұйымдар және бірлестіктер,
Зерттеу заты сияқты несие құрылымы бір – бірімен өзара
Қарыз беруші – қарызды беретін несиелік қатынастың бір жағы.
Қарыз алушы – бұл несиені алушы және оны қайтаруға
Борышқор және қарыз алушы бір – бірімен жақын сөздер
Қарыз беруші және қарыз алушымен қатар несиенің құрылымының элементіне
ІІ – тарау. Несиенің қажеттілігі және мәні

Жоғарыда айтылғандай, несиенің түбірін тауарлы өндірістің пайда болған кезінен
Қоғам дамуының кейінгі кезеңдерінде, несиелік қатынастың пайда болып және
Өндіріс құрал – жабдықтары, құндық тұлғасында дәл бір уақытта
І – саты: құнның ақшалай нысаны өндіргіш күші нысанына
ІІ – саты: адамның, өндіріс құрал – жабдықтарды пайдаланып
ІІІ – саты: дайындалған өнім ақшаға сатылады. Сөйтіп, құнның
Сонымен қатар, өндіру мен өткізу процесінде басқа да, айналымды
шикізаттар мен материалдардың түсуінің бір қалыпты болмауы;

тасымалдау жағдайының қиындылығынан дайын өнімді өткізудің кідіруі;

өткізілген өнім үшін немесе көрсетілген қызмет үшін, уақытында төленбеушілік
осы сияқты күштердің салдарынан пайда болатын, өндіру мен өткізу
Дәлірек айтқанда, уақытша бос ақша мынадай жағдайлардан шығады:

әрбір шаруашылық, жұмысшы – қызметкерлерге еңбек ақыны екі рет,
шаруашылық, өткізген өнімнен түскен таза пайдасын бір сәтте жұмсап
өткізілген өнімнен түскен түсімнің ішінде өндірістің негізгі құрал –
Сонымен, әрбір шаруашылықта, жоғарыда айтылған себептерге байланысты уақытша бос
ІІІ – тарау. Несиенің формалары және түрлері

Несие экономикалық категория ретінде формаларға ие. Форма әр уақытта
Несиенің формалары, оның құрылымымен және белгілі-бір дәрежеде несиелік қатынастардың
Несие қатынастарының нақты көрінісін несиенің формалары мен түрлері сипаттайды.
Несиенің формасы- бұл несиелік қатынастар құрылымының, олардың негізгі қызметтерінің,
3.1 Коммерциялық несие

Коммерциялық несие - бұл жеткізушінің сатып алушыға ұсынған тауары
Мұнда қарыз алушы да және оны берушілер ретінде кәсіпкерлер
Коммерциялық несиенің ерекшелігі мынада: қарыз капиталы өнеркәсіптік капиталмен біріккен,
Әр түрлі тауарларды өндіру және өткізу әртүрлі уақыт кезеңін
оны өндіріс құралдарын шығаратын салалар осы құрал – жабдықтарды
кәсіпорнының иесі тоқыма станоктарын несиеге тоқыма фабрикасына сата алады,
Монополияға дейінгі капитализм кезеңінде коммерциялық несие өндіріс пайызының және
Қазіргі уақытта фирмалар өз өнімдерін өткізудің бұл формасын төлемді
Коммерциялық несие Жапонияда және Францияда кең таралған. Жапондық кәсіпорындар
Коммерциялық несиенің сақталуының себептерінің бірі – тауарлардың ұдайы жеткізілуін
Басқа да несие формаларының жедел өсуіне байланысты коммерциялық несиенің
Батыстың экономикалық әдебиеттерінде «коммерциялық несие» терминімен банктің коммерциялық мақсаттарға
Коммерциялық несиенің ерекшелігі мынада: қарыз келісімі – аясы тар
Несиенің бұл формасын таңдаудың басқа факторы бәсекелестік кезінде мәнді
Соңғы он жылдықта несиенің екі формасының арасындағы өзара байланыс
Коммерциялық несиенің артықшылықтарымен қатар, кемшіліктері де бар. Уақыт шектеулігі,
Коммерциялық несиенің банктік несиеден айырмашылығы:

қарыз беруші рөлінде банктік мекемелер емес, яғни тауар немесе
коммерциялық несие тек қана тауар формасында беріледі

қарыз капиталы өнеркәсіптік немесе сауда капиталымен байланысты

коммерциялық несиенің орташа қүны сол кезеңдегі банктік пайыз мөлшерімен
қарыз беруші мен қарыз алушы арасындағы несиелік мәміленің заңдық
Коммерциялық банктер өздерінің клиенттеріне әр түрлі несиелер береді. Олар
І. Қарыз алушылар категорияларына қарай:

1. Қаржылық институттарға берілетін несиелер:

- мақсатты қорларға

- банктерге

- қаржы – несиелік мекемелеріне

2. Қаржылық емес агенттерге берілетін несиелер:

- өнеркәсіп салаларына

- ауыл шаруашылығына

саудаға

дайындау ұйымдарына

жабдықтау – сату ұйымдарына

кооперативтерге

жеке кәсіпкерлерге

3. Тұтыну мақсатына берілетін несиелер.

ІІ. Мерзіміне қарай:

- қысқа мерзімді ( 1 жылға дейін )

- орта мерзімді ( 1 жылдан 3-5 жылға дейін
- ұзақ мерзімді ( 3-5 жылдан жоғары )

ІІІ. Тағайындалу және пайдалану сипатына қарай

- негізгі қорға жұмсалатын

- айналым қаражатына жұмсалатын

IV. Қамтамасыз дәрежесіне қарай:

Стандартты несие – қайтарылу уақыты жетпеген, бірақ қайтуында ешқандай
Күмәнді несиелер - қайтарылу уақыты кешіктірілген, мерзімі ұзартылған және
Үмітсіз несиелер – қайтару уақыты кешіктірілген, мерзімі өткен ссудалар
V. Валютамен берілуіне қарай:

ұлттық валютамен

шетел валютасымен

VI. Қайтарылу дәрежесіне қарай:

Қамтамасыз етілген:

- кепілхатпен

- кепілдемемен

- кепілдікпен

Сақтандырылған.

VII. Берілу шартына қарай:

Тұтыну несиесі – бұл жеке тұлғаларға тұтыну тауарларын сатып
Ипотекалық несие – бұл қозғалмайтын мүліктерді кепілге ала отырып,
Овердравт несиесі – клиенттің шотынан қаражатты шегеру, дебеттік қалдық
Овернайт несиесі - өтімділікті қолдау мақсатында бір түнге берілетін
Онкольдық несие – кредитордың алғашқы талабы бойынша өтелетін қысқа
Банкаралық несие – банктердің бір – біріне беретін несиесі.

Ломбардтық несие – тз іске асатын бағалы заттарды немесе
Лизингтік несие – құрал – жабдықтарды жалға алумен байланысты
Рамбурстық несие – шикізаттарды ішке алып кіру және жартылай
Сенім несиесі – банктің сеніміне кірген төлем қабілеті жоғары
Маусымдық несие – жабдықтаушының қаржыландыру уақыты мен түсімді алу
VIII. Несиелеу объектісіне қарай:

меншікті айналым қаражаттарын толықтыруға

материалдық қорлар жиынтығы мен өндіріс шығындарына

сыртқы экономикалық қызметке байланысты тауарларды экспорттау мен импорттауға

азаматтардың жеке қызметтері үшін шикізаттар, материалдар, құралдар және т.б.
3.2 Тұтыну несиесі

Тұтыну несиесі – бұл тұрғындарға тұтыну тауарларын сатып алу
Тұтыну несиесінің негізгі міндеті – тұрғындарға тауарларды сатуға қолдау
Несиенің бұл түрін әр түрлі елдерде салыстыру, оның дамуының
70 жылдардан бастап, бірқатар елдерде жеке тұлғаларға тұрақты несиелер
КСРО – да тұтыну несиесі 60 – 70 жылдары
Тұтыну несиесі жеке тұлғаларға ұзақ мерзімді банктік қарыз формасында
Жаңа тұрғын үй саясатының Мемлекеттік бағдарламасына сәйкес азаматтарға қызмет
3.3 Ипотекалық несие

Ипотекалық несие – жылжымайтын мүліктерді : жерді, тұрғын үй
Ипотекалық несие беру – тұрғын үй саласына инвестициялар тартудың
Азаматтарға ипотекалық несиелер беруді екінші деңгейдегі банктер 1998 жылдан
Алайда, ипотекалық несие беру жүйесінің осындай дамуы кезінің өзінде
Екінші деңгейдегі банктердің ипотекалық несие беру көлемін ұлғайту үшін
ҚИК – тің қатысуымен ипотекалық несие беру жүйесінде 8
2001 жылғы 1 – наурыздағы жағдай бойынша ҚИК екінші
Ипотекалық несиелерге кепілдік беру ( сақтандыру ) жүйесі айтарлықтай
Осыған байланысты ҚР – да 2003 жылы Қазақстандық ипотекалық
Тұрғын үй саласының ипотекалық несиелеу мәселесі қазіргі таңда халық
« Соңғы кездері тұрғын үй құрылысы проблемаларының шешілу жолдары
Сонымен, ипотекалық несиелер үшін қайтарым мерзімі бүгінгі 10 жылдан
19 – наурыз 2004 ж. Астана.

3.5 Мемлекеттік несие

Мемлекеттік несие – азаматтарға және заңды тұлғаларға қатысты қарыз
Мемлекеттік несиенің негізгі формасы – мемлекеттік займдар, сонымен қатар
3.4 Халықаралық несие

Халықаралық несие – валюталық және тауарлық ресурстарды қайтарымдылық және
Кредиторлар және қарыз алушылар ретінде банктер, жеке тұлғалар, кәсіпорындар,
ҚР – ң жетекші халықаралық қаржылық ұымдарға мүше болуы,
Халықаралық валюта қорымен 185,6 млн. СДР ( арнайы қарыз
« Стенд – бай » - резервтік несие –
Келісімнің әрект етуінің барлық кезеңі бойында ХВҚ миссиясымен «
Қысқа мерзімді бағдарламаның жетістікті орындалуы ХВҚ – ның 1996
1993 жылы Халықаралық қайта құру және даму банкімен 1993
Еуропалық Халықаралық қайта құру және даму банкі « Қазақстанғда
Жапонияның экспорт – импорт банкі ХҚДБ – мен қатар
Азияның даму банкі мен ҚР арасында 1994 жылы 40
Халықаралық займдарды пайдалануды екінші деңгейдегі банктер де белсенді қолдануда.

3.6 Дербес несие

Банктік мекемелер тұтыну несиесі жүйесіне қосылған. АҚШ – пен
Дербес несиелер тұтыну тауарларын сатып алу мен белгілі –
Қазіргі уақытта дербес несиені пайдалану ережелері анағұрлым біркелкі бағытталған.
IV - тарау. Банктік несие

Банктік несие – бұл банктердің, арнайы несие – қаржылық
Банктік несиенің коммерциялық несие аясына қарағанда қолдану өрісі кең.
Банктік және коммерциялық несиенің динамикасы әр түрлі. Коммерциялық несиенің
Банктік несие өзінің маңызды ерекшеліктерін сақтай отырып, едәуір сандық
Несиелік мүмкіндіктер ғана емес, сонымен қатар берілген қарыздардың көлемдері
Банктің белгілі – бір шетке капитал шығару және оны
Банктік несиенің шамасына ақшалай – чектік эмиссиямен толтырылған нақтылы
Несиелік жүйе мемлекет тарапынан болатын ықпалға ұшырайды. Мемлекеттік органдар
Банктер өз саясатын қайта қарастыра отырып және несиенің берілуі
Кредитор ретінде банктердің рөлі біршама төмендегеніне қарамастан, ол едәуір
анағұрлым ыңғайлы формасы болып келеді. Осылайша, несиелік жүйенің негізін
4.1 Несие түрлері

Несие түрлері – бұл белгілі – бір түрдегі экономикалық
Түрдің формадан айырмашылығы – түр диалектика категориясы болып табылмайды,
Осыған байланысты несие түрлері төмендегідей жіктеледі:

мерзімдері бойынша:

а) қысқа мерзімді ( 1 жылға дейін );

ә) орта мерзімді ( 1 жылдан 3-5 жылға дейін
б) ұзақ мерзімді ( 3-5 жылдан жоғары );

несиелеу объектілері бойынша:

а) негізгі қорларға берілетін несие;

ә) айналым қорларына берілетін несие;

несиелеу әдістері бойынша:

а) қалдық бойынша несиелеу;

ә) айналым бойынша несиелеу;

Айналым бойынша сауда және жабдықтаушы - өткізуші ұйымдар несиеленеді,
Мысалы, тұтыну несиесінің түрлері тауарлы және ақшалай болуы мүмкін,
несиелеу объектісі бойынша: тауарлы және қаржылық несиелер;

экономикалық мазмұны бойынша: сыртқы сауда операцияларымен байланысты коммерциялық және
несие субъектілері бойынша: жеке, үкіметтік және халықаралық қаржылық ұйымдар
мерзімдері бойынша: қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді.

Шетелдік әдебиеттрде несиелердің келесі жіктеулері кездеседі:

Несиелердің категориялары:

а) қарызалушының типі бойынша:

тұтыну

бөлшек ( көтерме )

ауыл шаруашылығы

коммерциялық ( өнеркәсіптік )

қозғалмайтын мүлік

энергия

үкімет - федералдық

ә) мақсаты бойынша:

тұтыну ( мысалы, тұтыну тауарлары, көлік т.с.с.

айналым капиталы

құрылғылар

ғимараттар

жобалар

лизингтік қаржыландыру

б) әрекет ету мерзімі бойынша:

қысқа мерзімді ( 1 жылға дейін )

орта мерзімді ( 1 жылдан 4 жылға дейін )

ұзақ мерзімді ( 5 жылдан жоғары )

в) өтелу кестесі бойынша:

бірдей төлемдермен ( тұтыну несиесі үшін ай сайын )

кезеңді төлемдермен ( тоқсан сайын, жарты жыл сайын, жеңілдікті
бір рет төлемді ( қысқа, орта және ұзақ мерзімді
г) қамтамасыз етілуі бойынша:

қамтамасыз етілмеген

кепілмен қамтамасыз етілген ( қолма – қол бағалы қағаздар,
кепілдендірілген

басқа да қамтамасыз етілулер ( міндеттеме, келісім, міндеттемесі бар
Қазақстанда несиелердің келесі түрлері дамыған:

Ұлттық банктің несиелері:

аукциондық - Ұлттық банктің ақша – несие саясатының уақытша
ломбардтық - Ұлттық банктің мемлекеттік бағалы қағаздарды кепілге ала
бюджеттік - Ұлттық банк Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігіне қайтарымдылық
Ұлттық банктің республикалық бюджетті несиелеуі қысқарып және бұл 1998
Екінші деңгейдегі банктердің несиелері:

өз айналым қаражаттарының жеткіліксіздігін уақытша толықтыруға

күрделі жұмсалымдарды қаржыландыруға

импорттық бойынша контрактілерді төлеу үшін берілетін импорт

ипотекалық

несиелік желі негізінде – қарыз алушының бірінші талап етуі
консорциялық – несиелік, кепілдік немесе басқа да банктік операцияларды
тұтыну мақсаттарына

банкаралық

Банкаралық несиелердің негізгі көлемі ұйымдастырылған банкаралық нарықта аукциондық сату
Қарыз портфелін жіктеу және екінші деңгейдегі банктердің несиелік қызметінен
ҚОРЫТЫНДЫ

Несиенің нарықтық экономикадағы мәні мен мазмұнын, оның қажеттілігін, формалары
Несиенің қажеттілігі ұдайы өндіріс процесі фазаларының бірлігі мен өзара
Құнының тауарлай және ақшалай формасына сәйкес несиенің екі негізгі
Несиенің түрлері - бұл белгілі - бір түрдегі экономикалық
Төлем қабілеттілігін талдау деп қарыздық міндеттемелерді қарыз алушының тұтыну
Несие жүйесі кең мағынада – бұл несиелік қатынастар, несие
Банктік ұйымды қызықтыру үшін және бизнестік құрылымға деген өндіріс
банктің негізгі несиелік қызметі болып несиелік саясат саналады;

несие жоспарланған салада ғана беріледі;

несие беру банк ресурстарына ғана тәуелді емес, сонымен бірге
клиенттің мүмкіндіктеріне де тәуелді;

несиелеу жүйесі несиелеу қағидаларына негізделеді (қайтару,

төлеу және қамтамасыз ету);

несие қабілеттілігі нақты дұрыс нәтиже береді;

бүгінгі таңда клиенттердің мүмкіншілігі ол несиені кепілдікке алу;

Осы курстық жұмысты аяқтай келе менің ұсынысым келесідей:

1. жеке заңды тұлғаларға несие берген кезде банктер пайыздық
2. заңды және жеке тұлғаларға берілетін ипотекалық несиені дамытуға
3. еліміздің несиенің даму заңдылықтарын халықаралық стандарттарға сәйкестердіру;

4. кәсіби коммерциялық банктерге мемлекет тарапынан ауыл шаруашылығына белгілі
5. мемлекет тарапынан өз қаржылық деңгейімен нық тұра алмайтын
Қазіргі таңда несиенің маңызы қай сала үшін болмасын өте
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

«Ақша, несие, банктер »: оқу құралы/ Сейтқасымов Г.С. –
Бикеева Н.Ж., Бектұрғанова Қ.И. « Кәсіби экономика тілі »,
«Жас қазақ» ақпаратты – сараптамалық апталық газеті, № 17
Қазақстанның « Өмір » атты қоғамдық журналы, № 4
Көшенова Б.А. « Ақша, несие, банктер, валюта қатынастары »:
Активтер мен шартты міндеттемелерді жіктеу және оларды күмәнді және
« Жас қазақ » ақпаратты – сараптамалық апталық газеті,
Қазақстанның « Өмір » атты қоғамдық журналы, № 4
3