Ұрлық курстық жұмыс
МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz
Кіріспе 2
Тарау І. Ұрлықтың түсінігі 4
1.1 Жалпы сипаттамасы және белгілері 4
1.2 Қылмыстың объектісі және қылмыстық қолсұғушылықтың пәні 9
1.3 Ұрлықтың объективтік жағы 13
1.4 Ұрлықтың субъективтік жағы 19
1.5 Ұрлық субъектісі. 20
ІІ Тарау. Ұрлықтың квалификациялық түрлері. 22
2.1 Адамдар тобының алдын ала сөз байласып ұрлық жасауы. 23
2.2 Ұрлықтың бірнеше рет жасалуы. 27
Пайдаланған әдебиеттер
2
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Құқық
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Мазмұны
Кіріспе 2
Тарау І. Ұрлықтың түсінігі 4
1.1 Жалпы сипаттамасы және белгілері 4
1.2 Қылмыстың объектісі және қылмыстық қолсұғушылықтың пәні 9
1.3 Ұрлықтың объективтік жағы 13
1.4 Ұрлықтың субъективтік жағы 19
1.5 Ұрлық субъектісі. 20
ІІ Тарау. Ұрлықтың квалификациялық түрлері. 22
2.1 Адамдар тобының алдын ала сөз байласып ұрлық
2.2 Ұрлықтың бірнеше рет жасалуы. 27
Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
«Соттың шешімінсіз ешкімді де өз
мүлкінен айыруға болмайды»
Кез келген мемлекетте меншік материалдық негіз және халықтың
Мемлекет әрқашанда иеленуші тұлғаның мүлкіне жасалатын қолсұғушылықтармен ең
Қазақстан Республикамызда мүлік мемлекеттік және жеке болуы мүмкін.
Бұл заңды түрде бекітілген ереже қылмыстық құқықтағы меншікке
Мысалы «Меншікке қарсы қылмыстар» бұрын 22.07.59 ж. қабылданған
Жыл Барлық тіркелген қылмыстар саны Соның ішінде меншікке
1995 ж. 38409 26877 22856
1996 ж. 34822 22314 19715
1997 ж. 39914 27715 21727
Жоғарыдағы қарастырылып кеткен таблицамыздың негізінде мынадай қорытындыға келуге
Ұрлық - бүгінгі күнде сот және тергеу тәжірибесінде
Тарау І. Ұрлықтың түсінігі
1.1 Жалпы сипаттамасы және белгілері
Ұрлық қылмыс құрамы ретінде 16 июль 1997 жылы
Ұрлық - мүлікті «хищение» болып келетіндіктен, ұрлықты «хищения»
Жалпы теориялық түсінікпен «ұрлау» пайдакүнемдік ниетпен айыптының өзімен
Ұрлаудың нысандары дегеніміз: “Пайдакүнемдік мақсатта бөтен мүлікті осы
1) ұрлық (ҚР ҚК 175 б.); 2)тонау (ҚР
1) ұсақ ұрлау, ұрланған мүліктің құны қылмыс жасалған
2) ірі мөлшерде ұрлау қылмыс жасалу сәтіне ҚР
“Егер де бір созылмалы қылмыс бірнеше хищ. эпизодтарынан
Қылмыстың пәнінің құндылығына байланысты келесі топты бөледі:
Ерекше құнды заттарды ұрлау (ҚР ҚК 180 б.)
Жасырындылығы және күш қолданылмауы
Ұрлық - иеленуші мүлкін хищ. нысаны. Бұл екі
Қылмысты саралау кезінде ұрлықтың күш қолданусыз жасалатын қылмыскерлер
Қылмыс кезінде қылмыскерден ұрлық әрекеттерін бақылауға мүмкінсіз болатындай
Ұрлықтың субъективтік, объективтік мазмұны болып, яғни айыпты (ұрлық
Ұрлаудың барлық нысандары арасында ең қауіпті емес деп
1. Қарақшылық пен тонауға тән физикалық немесе психикалық
2. Айыпты ұрлық жасағанда мүлікке деген құқығын немесе
Мүлікті ұрлау үшін алдау әдісін қолданбайды.
Құқыққа қайшылық
Ұрлық - әрқашан да айыптының құқыққа қарсы әрекеті.
Тәжірибеде мүлік күзетшісі білетіндей және келісімімен де ұрлықтар
Алып қою
Ұрлық - мүлікті иеленуші тұлғаның шаруашылық билік ету
Осы екі сөз мынаны көрсетеді, кінәлі адам бөтен
Қайтарымсыздығы
Бөтен біреудің мүлкін қайтарымсыз алып қою мынадай жағдайларда
Ұрлық пайдақорлық мақсатпен жүзеге асырылатын қылмыс. Пайдақорлық дегеніміз
Пайдақорлық - көп аспектлі әлеуметтік құбылыс болып келеді
Қылмыс арқылы меншік иесіне зиян келтіру. Алып қою
Егер де мүлігін алып қоюға меншік иесінің келісімі
Кейде мүлік иесі белгілі бір мүлікке құқықтардан айыруды
Ұрлық дегеніміз – пайдакүнемдік мақсатта бөтен мүлікті осы
Бұл анықтамадай келесідей белгілерді анықтауға болады:
1) бөтеннің мүлкін бөтеннің иелігінен заңсыз алып қою
2) жәбірленушіден ұрыға мүліктің өтудің жасырын және күш
3) әрекеттердің пайдақорлық ниеті және арнайы пайдақорлық ниет
1.2 Қылмыстың объектісі және қылмыстық қолсұғушылықтың пәні
Ұрлықтың объектісі болып қлмыстық заңмен қорғалатын меншіктің қоғамдық
Типтік объектісі - қатынастарының кең ұғымы, яғни мүліктік
Непосредственный объектісі – нақты меншік нысандағы қоғамдық қатынастар,
Қылмыстың қолсұғушылықтың объектісін анықтау әдетте қиындыққа соқпайды:
ұрланған мүліктің қай субъектісі тиесілі екені анықталады (мемлекеттік
Меншік иесінің мүлігін ұрлау кезінде айыпталушы қоғамдық қатынасқа
Қылмыс пәні
Меншік иесінің ұрланған мүлігіне анализ жасалғанда тек қана
Мүлікті құқықтық қолсұғушылықтың пәні ретінде қарастырғанда, оны қылмыстың
Осындай көзқарасқа қарсы М.П.Михайлов қарсы шықты. Оның
Басқа аторлардың айтуы бойынша, ұрлық кезінде залал меншік
Ұрлық кезінде залал мүмкін емес, меншік қатынасына келтіріледі.
Өзінің физикалық белгілері бойынша мүлік материалды, заттай денелерде,
Материалдық заттың қозғалатындығы
Ұрлық кезіндегі қолсұғушылықтың пәні ретінде болып табылатын зат
Ұрлықтың пәнінің адам еңбегімен жасалынуы. Мемлекетке немесе басқа
Орман, жабайы жануарлар мен құстар, судағы балық, өндірілуден
ҚР Қылмыстық Кодексінің 175 бабы бойынша айтылатын қарудың
Осындай негіздер бойынша бұл тараудың бөлек-бөлек қылмыс құралдары
Азаматтық айналысқа түсе алатын материалды өмірдің заттарын сатып
В.С.Шмкуновтың айтуы бойынша, іс-құжаттардың өзінен-өзі материалдық құндылығы жоқ,
Ұрлық пәнінің экономикалық құндылығы
М.И.Исаевтің көзқарасы қате болып табылады, себебі оның айтуы
Азаматтардан олардың жеке құжаттардың ұрлануы олардың меншік қатынастарын
Адам жерленген жердегі заттарды ұрлау меншік қатынастарын бұзу
Ұрлықтың пәні – бөтеннің мүлкі.
Ұрлықтың пәні болып айыптыға тиіс емес мүлік қана
Жалпы меншік құқығындағы мүлік бірнеше адамдарға тиесілі болуы
Меншік иесімен бірге тұрып жатқан үшін адамдар мүлікке
Ұрлық объектісі болып әртүрлі нысандардағы (мемлекеттік, жеке) меншік
1.3 Ұрлықтың объективтік жағы
Объективтік жақ қоғамға қауіпті әрекеттің сыртқы жағын белгілейтін
ҚР Қылмыстық кодексі бойынша ұрлық дегеніміз – бөтеннің
Объективтік белгілері бойынша ұрлық дегеніміз – мүлік иесінің
Ұрлық қылмыскердің белгілі бір әдісімен жүзеге асырылған әрекеттерімен
Ұрлықтың объективтік жағын әрекет, зардап және олардың арасындағы
Құқық қайшылығы
Ұрлықтың міндетті белгісі ретінде құқық қайшылық жоғарыда қарастырылып
Ұрлаудың жасырындылығы
Ұрлықты айрықша құрам ретінде бөліп қарастыруға беретін белгі
Ұрлаудың жасырындылығы туралы сұрақты шешкенде, соттар айыптының жағдайды
Жасырып ұрлау басқалар үшін байқалмай жүзеге асырылады. Бұндай
Кейбір жағдайларда, ұрлау кезінде сырттан адамдар, яғни үшінші
Әдебиеттерде үшінші тұлғалар туралы түсінік бірден қалыптасады. Бір
Сонымен қатар А.И.Санталов үшінші тұлғалар туралы тіпті сөз
Сондықтан, мысалы қоғамдық жерде, яғни көп адамдар тұрған
Ұрлық жасырын болуы мүмкін, егер де үшінші тұлғалар
Автоматтандырылған сақтау қоймасынан да заттарды ұрлау да жасырын
Егер де ұры үшінші тұлғалар оның әрекеттерінің қылмыстық
Егер де ұрлықты кішкентай баланың, психикалық немесе басқа
Бірақ та ұры бөтен адам ретінде танымайтындар бөгет
Заңгерлердің арасында жәбірленушіден бас киімін ұрлау, қолындағы сумкісін
Бірақ та мұндай шешім кез-келген жағдайда дұрыс деп
Егер де жәбірленуші ұрының қашып бара жатқан жерде
Ұрлықтың жасырын алу тәсілін жәбірленушіге зорлық қолдануы өзгермейді,
Ұрлықшының кейбір әрекеттерінде зорлықтың белгілері болуы мүмкін, мысалы,
Ұрлық ретінде қылмыс саралану керек, егер жәбірленушіге зорлық
Бөтен мүлікті алудан ұрлықшы мүлік иесіне зардап келтіреді.
Яғни ұрлықтың объективтік жағының маңызды қасиетін құрайтыны, қылмыскердің
Ұрлықтың сақталу сәті.
Ұрлықтың объективтік жағының анализі толық болмайды, егер ұрлықтың
А.И.Сонтоловтың және М.И.Якубовичтің айтунша, ұрлықта меншік иесінен мүлікті
П.С.Матышевшский мен Ю.М.Ткаченко ұрлықтың аяқталу сәтін мүлікті иеленген
И.С.Тишкевич, ұрлықтың аяқталуын мүлікті алудан басталады деп, ал
А.А.Тоныковскийдің пікірінше, ұрлық аяқталды деп есептеуге болады, егер
Яғни егер айыпкер мүлікті алып оны пайдаланып және
Пікірлердің кейбір өзгермеушіліктеріне қарамастан, барлық формулировкалар ұрлықтың аяқталу
Мүлікті алу бұл жағдайда кінәлінің иелігіне өтуді қарастырады,
Біздің ойымызша, ұрлықтың аяқталуын тек мүлікті алумен байланыстыратын
Бұл жағдайдың құқықтық маңызы зор, өйткені кінәліге кез-келген
Бірақта, барлық жағдайларды бірдей қарастыруға болмайды. Е.А.
Егер ұрлықты сағат заодында жаңа сағатты конвейірден алып
Саралауға айыпкердің ұрланған мүлікпен қалай иеленетіндігі – өзінде
Ұрлықты жасау уақыты мен орны
Ұрлықтың объективтік жағна, сонымен қатар ұрлықты жасау уақыты
Ұрлықтар әдетте күндізгі уақытта сағат 8-ден 16-сағатқа дейін
Кінәлінің әрекеті мен нәтижесі арасында себепті байланыс болады.
Осы байланыстың ерекшелігі – әрекет пен нәтиженің уақыт
1.4 Ұрлықтың субъективтік жағы
Ұрлықтың субъективтік жағы кінәнің қасақана нысанын құрайды, өйткені
Ұрлық жасағанда айыпты өз әректінің заңға қайшы екендігінде,
Субъективтік жақтың ережесі, бұл әрбір жағдайдың (Мысалы: ұрлықты
Материалдың құндылықтарды ұрлауда азаматтардың төл құжаттар немесе басқа
Ұрлық фактілерінің басм көпшілігі дайындықсыз жүзеге асырылады. Тек
Сонымен, айыпты өз әрекетінің қоғамға қауіпті екендігін ұғынады,
Ұрлықтың субъективтік жағының мазмұнына сонымен қатар ұрлықтың себебі
Сондықтан, ұрлықтың мақсаты деп – ұры ұмтылатын нысан,
Пайда табу мақсаты болмаса ұрлық құрамы да жоқ.
Қылмыскердің мақсаты ұрлаған мүлік пен иелену, жеке өзінің
Пайда табу мақсатынсыз заңсыз мүлікті алу ұрлық бойынша
Автомобильдің билігіндегі мүлікті (магнитофон, радиоқабылдағыш, үнтаспа т.б.) алу
Пайда табу мақсаты – ұрлықтың белгісі және әрбір
Пайда табу себебінің жоқтығы ұрлық ретінде саралануға құқық
Сонымен, ұрпақтың субъективтік жағына ниет, мақсат және себебі
1.5 Ұрлық субъектісі.
Ұрлық субъектісі боп, заңда белгіленген жасқа келген, есі
ҚР-ң ҚК-ң 15-бабында “Кәмелетке толмағандардың жауаптылығынң анықтайды, осы
Ұрлық кәмелетке толмағандардың жауаптылығы деген сауалды шешуде мұқият
Қылмыстық жауаптылыққа кәмелетке толмағандарды тарту кезінде мұқият болуы
Қылмыстық заң ең біріншіден қылмыстық жалға түскен әлеуметтік
Жасы кәмелетке толмаған қылмыскерлердің жауаптылығын кәмелетке толмағандардың істері
Көп жағдайда ер жеткен қылмыскерлердің кәмелетке толмағандарға ықпалы
Ересек қылмыскерлер кәмелетке толмағандарды қылмыстық іске жұмылдырып оларды
Бұның бәі тәжірибелі қылмыскерлемен істелетін себебі, кәмелетке толмағандардың
Жасы кәмелетке толмағанды қылмыс жасауға итермелеген жасы кәмелетке
Егер 14-16 жастағы жас өспірімдер ұрлыққа балалықпен барса,
Арнайы субъектінің болуынан әрекетін саралауы да өзгереді. Егер
ІІ Тарау. Ұрлықтың квалификациялық түрлері.
Ұрлықты ауырлататын жағдайларда жасау (Мысалы, кәмелетке толмағанды осы
Қылмыстық жауаптылықты анықтауда ауырлататын жағдайлармен қатар, қылмыс құрамының
Қылмыс квалификациялық түр ретінде, тек кінәлінің өз әрекетінің
ҚР-ң ҚК-ң 175-бабында ұрлықтың алты квалификациялық жағдайлардың топтары
2. Ұрлық іске асырылса
а) адамдар тобының алдын ала сөз байласуы бойынша;
б) бірнеше рет;
в) тұрғын, қызметтің немесе өндірістік үй-жайға, қоймаға заңсыз
3. Ұрлық іске асырылса
а) ұйымдасқан топ;
б) ірі мөлшерде;
в) ұрлық не қорқытып алушылық үшін бұрын екі
Ұрлық бойынша жасалған кінәлінің әрекеті бірнеше осындай квалификациялық
Сот-тергеу тәжірибенің көрсеткіштері бойынша көбінесе ұрлық ауырлататын жағдайлармен
2.1 Адамдар тобының алдын ала сөз байласып ұрлық
Адамдар тобының алдын ала сөз байласуы бойынша түсінігі
Адамдар тобының алдын ала сөз байласып ұрлық жасау
Олардың топ құруының себебі бір-бірінің көмегінсіз ұрлықты жүзеге
Адамдар тобының сапалық және сандық белгілері.
Адамдар тобының алдын ала сөз байланысып ұрлық жасауының
Топ – бұл әрқашанда екі не одан да
Ұрлай “адамдар тобымен алдын ала сөз байласуы белгісімен
Сондықтан да “қылмыстық жолмен табылған мүлікті иелену ұрлыққа
Бірге орындаушылықтың ерекшелігі сонда, барлық қатысушылар бірлесіп әрекет
Сонымен, “егер ұрлық жасалғанға дейін алдын ала сөз
Сонымен қатар, адамдар тобының алдын ала сөз байласуы
Ұрлықты жасайтын адамдар тобын тануға саралаушы белгі ретінде,
Бірнеше тұлға жасалғалы жатқан ұрлық туралы алдын ала
«Ұрлықтың өзге де қатысушыларымен сөз байласпаған, бірақ оны
Алдын ала сөз байласу, әдетте, бірігіп орындаушылар ретінде
Әрине, айдап салушы, ұйымдастырушының немесе көмектесушінің қатысу мүмкіндігі
«Ұйымдастырушы, айдап салушы немесе көмектесушінің жауапкершілігі олар бір
Ұрлық туралы алдын ала сөз байласу тек бір
Қылмыс ұйымдасқан топпен жасалған деп танылады, егер ол
Ұйымдасқан қылмыстық топтың ерекшелігі сонда, “оның әрбір қатысушысы
Егер адамдар тобы алдын ала сөз байласу арқылы
2.2 Ұрлықтың бірнеше рет жасалуы.
Меншік иесінің мүлкін бірнеше рет ұрлау ең алдымен
Ұрлықтың бірнеше рет жасалуын көздей отырып заң
ҚР Қылмыстық заңнамасы бірнеше реттіліктің екі түрін ажыратады:
Жалпы бірнеше реттілік әрқайсысының сипаты мен қоғамға қауіптілік
Арнаулы бірнеше реттілік тұлғаның екі не одан да
ұрлық (ҚР ҚК 175 б.)
тонау (ҚР ҚК 178 б.)
қарақшылық (ҚР ҚК 179 б.)
алаяқтық (ҚР ҚК 177 б.)
сенім тапсырылған бөтен мүлікті иеленіп алған немесе ысырап
ерекше құнды заттарды ұрлау (ҚР ҚК 180 б.)
қорқытып алушылық (ҚР ҚК 181 б.)
радиоактивті материалдарды ұрау немее қорқытып алу (ҚР ҚК
қаруды, оқ дәріні, жарылғыш заттар мен жару құрылғыларын
Есірткі аттарды немее жүйкеге әсер ететін аттарды ұрлау
Бірнеше рет жасалған ұрлықты саралау ерекшеліктері қайталап жасалған
Ұқсас ұрлықты бірнеше рет жасауды біртектес, бірақ ұқсас
Ал екі қылмыс та ұқсас емес. Құрамы бойынша
Бір тұлғаның ерекше бір тектес қылмыстарды қайталауы қылмыс
Бірнеше рет жасалған деп кінәлінің қылмыстық әрекеттерінің әрқайсысы
ҚР Конститутциясы.30.08.1995ж, 26 б.3б
Макарь И.М. “Курс лекций по уголовному праву Республики
3 В.С.Шикунов “Кража и ответственность”, Минск, 1971, стр.22.
4 В.А.Владимиров, Ю.И.Лапунов “Ответственность за корыстные посягательства на
Жоғ.Сот.Норм.қаулысы “Хищ. істері б-а сот тәжірибесі”, 11.07.03 ж.
Попов И.В. “Уголовно-правовые аспекты краж в условиях экономической
Попов И.А. Диссертация.
Попов И.А. Диссертация.
П.И.Гришаева “Советское уголовное право” Особ.ч., Москва, 1988, стр.230.
М.А.Ефимов “Преступления против социалистической собственности” Горький, 1975, стр.10.
П.С.Матышевский “Ответственность за преступления против социалистической собствености” Киев,
В.А.Владимиров “Квалификация похищений личного имущества” М., 1974, стр.21.
М.П.Михайлов “Уголовная ответственность за кражу личного имущества и
М.П.Михайлов “Уголовная ответственность за кражу личного имущества и
тағы сонда қара”ыз, 43 бет
В.А.Владимиров “Квалификация похищений личного имущества” Москва, 1974, стр.22
И.М.Макарь “Курс лекций по уголовному праву Республики Молдава”,
ҚР ҚК, 255 б.
ҚР ҚК, 248 б.
ҚР ҚК, 260 б.
В.А.Владимиров “Квалификация похищений личного имущества” Москва, 1974, стр.26
В.С.Шикунов “Кража и ответственность”, Минск, 1971, стр.20-21
М.М.Исаев “Имущественные отношения” Москва, 1938, стр.23
ҚР ҚК 324 б.
Нормативное постановление Верховного суда РК от 11 июля
Советское уголовное право Честь особенная, Издательство МГУ, 1962,
ПП ВС № 8
ҚР ҚҚ 178 б
Нормативное постановление Верховного Суда РК, от 11 июля
В.А.Владимиров “Квалификация похищений личного имущества, Москва, 1974г, стр
ҚР ҚК 178 б.
И.М.Макарь “Курс лекций по уголовному праву Республики Молдова”,
В.А. Владимиров “Квалификация похищений личного имущества”, Москва 1974г.,
М.И.Якубович “Преступления пртоив социалистической собственности”, АГУ1962г., стр 10
М.Гельфер, В. Литовченко “Момент оканчания преступления при краже”,
Б.С.Матышевский “Советское уголовное право”, Часть особенная, выпуск 1,
В.С.Шинуков “Кража и ответсвенность” Минск, 1971г., стр 31.
А.А:Пионтковский “Курс советского уголовного права”, т.1. стр.402.
Нормативное постановление Верховного Суда Республики Казахстан от 11
П.С.Матышевский “Ответственность за преступления против социалистической собственности”, Киев,
сол жерде, 47 бет.
“Курс советского права” т.5, стр. 299.
ҚР ҚК-ні” 175 б.
ҚР ҚК-ні” 175 б 2 бөлім
“Советское уголовние право” Часть особенная. Издательство ЛГУ,1962г.,
В.С. Шикунов “Кража и ответственность”, Минск 1971г., стр.40.
(В.Даль, Толковый словарь, т.2, Москва 1955, стр.171)
“Советское государство и право”, 1952 г., І8? стр
Ю.В.Бышевский “Кражи и их предупреждение”, Омск; 1979., стр.8.
В.А.Владимиров, Ю.И.Ляпунов “Ответственность за корстные посягательства на социалистическую
Л.Г.Хулапова “Ответственность за хищение социалистического имущества”. Ашхабад
ҚР-” ҚК-” 175 бабының 2 тармағының санциясы..
В.А.Владимиров “Квалификация преступлений против личной собственности”, 1968 г.,
В.А.Владимиров, Ю.И.Ляпунов “Ответственности за корыстные посыгательства на социалистическую
ҚРҚК 28 бабы “Қылмысқа қатысушыны” түрлері”
И.В.Ткаченко “Квалификация хищения социалистического имущества”, М., 1985, стр.80
В.Т.Колмыков “Ответственность за хищение социалистической собственности” Минск, 1974,
11.07. 2003 жылы Жоғарғы Соттың нормативтік қаулысы №
11.07.2003 ж. “Ұрлық туралы істер бойынша сот тәжірибесі
К.А.Владимиров “Квалификация помищений личного имушество” М., 74 с.181
Жоғарыда айтылған қаулы
Қараңыз: қылмыстық қауымдастықтың заңы анықтамасы ҚР ҚК 31б.
Қараңыз: Л.Сергеев “квалификация преступлений, совершенных в саучастии”, “Советская
Қараңыз: 16.07.1997 ҚР ҚК 30 б.
Қараңыз: 16.07.1997 реакциядағы ҚР ҚК 175 б. 2
Қараңыз: В.А.Владимиров, Ю.И.Ляпунов. “Ответственность за корыстные посягательства
2
