Хеттердің мемлекеті және құқығы курстық жұмыс
Жоспары:
Кіріспе…………………………………………………………… 3
І . Хеттердің мемлекетінің қалыптасуы және олардағы заң түзу ісі
Хеттердің мемлекетінің пайда болуы және оның негізгі кезеңдері…………………………………………….. 5
Хеттердің мемлекеттік басқару жүйесі және заң түзу ісіне жлпы сипатама ………………………………. 6
ІІ. Хеттердің заңының құрылымы мен жүйесі
2.1. Меншік қатынастары……………………………………..19
2.2. Отбасы және неке ………………………………………. 20
2.3. Қылмыс пен жаза …………………………….. ………..24
2.4. Сот және сот ісін жүргізу……………………………..28
Қорытынды ……………………………………………………….30
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі………………………….32
Қосымшалар ……………………………………………………..33
N 1 Қосымша
N2 Қосымша
N3 Қосымша
N4 Қосымша
N 5 Қосымша
4
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Құқық
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Жоспары:
Кіріспе…………………………………………………………… 3
І . Хеттердің мемлекетінің қалыптасуы және олардағы заң
Хеттердің мемлекетінің пайда болуы және оның негізгі кезеңдері……………………………………………..
Хеттердің мемлекеттік басқару жүйесі және заң түзу ісіне
ІІ. Хеттердің заңының құрылымы мен жүйесі
2.1. Меншік қатынастары……………………………………..19
2.2. Отбасы және неке ………………………………………. 20
2.3. Қылмыс пен жаза …………………………….. ………..24
2.4. Сот және сот ісін жүргізу……………………………..28
Қорытынды ……………………………………………………….30
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі………………………….32
Қосымшалар ……………………………………………………..33
N 1 Қосымша
N2 Қосымша
N3 Қосымша
N4 Қосымша
N 5 Қосымша
Кіріспе
Әлемдік мемлекеттік-құқықтық дамуда үлкен роль ойнаған мемлекеттік құрылымдар
Біздің бітіру жұмысымыздың басты мақсаты осы хеттерден
Біріншіден, хетт патшалығының тарих сахнасының шығуын және оның
Екіншіден, хетт патшалығындағы басқару жүйесі талдап, хеттердің заң
Үшіншіден, хеттердің заңдарында меншік, неке және отбасы және
Бітіру жұмысын жазу барысында жалпы ғылыми әдістер мен
Жұмыстың методологиялық базасын жалпы хеттердің қоғамын тануда орнығып
Бітіру жұмысы кіріспе, 2 бөлім, 6 тарау, қорытынды
І. Хеттердің мемлекетінің қалыптасуы және олардағы заң түзу
Хеттердің мемлекетінің пайда болуы және оның негізгі кезеңдері
Кіші Азияны мекендеген негізгі халық - хеттар әр
Б.э. дейінгі 1 мың жылдықта хетт халқының атының
Тек 1906 жылы ғана шығысты зерттеуші неміс ғалымы
Егер бұлардың ішінде аз кездеспейтін аккад текстерін бірден
Бұл арадан көп мөлшердегі сына жазба документтерімен бірге
Хетт жазуларын зерттеу хетт халқының әр түрлі элементтерінің
Бұл негізгі тұрғын халыққа бөтен тілде сөйлейтін және
Хеттардың рулық-тайпалық құрылысы б.э. дейінгі ІІІ және ІІ
Б.э. дейінгі ІІ мың жылдықтың бас кезінде Кіші
Хетт державасы б.э. дейінгі 1660-1650 жылдар шамасында Табарна
Хетт державасының тарихы негізгі екі кезеңге: Ежелгі патшалық
Ежелгі патшалық (б.э. дейінгі XVІІ –XVІ ғасырлар).
Табарна династиясының неғұрлым көрнекті өкілі жаулаушы жорықтар жасаған.
Мурсили Солтүстік Сирияның стратегиялық және экономикалық орталығы болып
Алайда бұл табыстары тұрақты болмады. Хетт патшалығының өз
Хетт патшалары Египет фараондары сияқты мейлінше күшті бола
Ұзақ уақытқа созылған өзара қырқысу соғыстары мен
Телепин патша таққа мұрагер отыруының қатаң жүйесін указбен
Жаңа патшалық. Жаңа патшалық кезеңінде (б.э. дейінгі XV-XІІІ
Қауымдық жерлердің елеулі бөлегі де жеке меншік иелерінің
Буржуазиялық тарихшылар хетте заң шығарушылары өте үлкен адамгершілікке
Хетт патшалығында кісі өлтірген адам өлген адамды өз
Хетт державасының гүлденуі мен құлдырауы. Хетт державасының ішкі
Реформашы фараон тұсында (б.э. дейінгі XV ғасырдың аяғы
Алайда мұндай әскери-дипломатиялық әрекеттердің бәрі күрйеуік және баянсыз
ІІІ Хаттусили египет фараоны ІІ Рамсеспен (бұрынырақта айтылғандай)
Ассириялықтар хеттарға соққы үстіне соққы берумен болды, ал
Шағын хетт князьдықтары – бұрынғы державаның бөлшектері –
1.2. Хеттардің мемлекетік басқару жүйесі және заң түзу
Хетт пашалары Египет фараондары сияқты мейлінше күшті бола
Ұзақ уақытқа созылған өзара қырқысу соғыстарының және сарай
Телепин патша таққа мұрагер отырудың қатаң жүйесін
Телепин шығарған заң хеттердің қоғамында үлкен роль ойнады.
Хеттердің патшаларының белгілі титулдары болатын болған. Ежелгі патшалық
Хеттердің патшалары ең жоғарғы әскер басшылықты, жоғары соттың
Патша жаз айларында әскери істермен айналысатын болса, қыс
Хеттердің қоғамының тағы бір ерекшелігі басқару ісіне патшаның
Хеттерде патшаның әйелдерінің өздеріне тиесілі мөрлері және тағыда
Хет қоғамында елдің ішіндегі билік ісін кеңесші
Алғашқы кезде бұл орган таза сот қызметін жүзеге
Осы кезеңнен бастап хеттердің мемлекеті абсолюттік монархия нысанын
Жергілікті жердегі билікті патшаның тағайындалатын чиновниктері жүзеге асырған
Хетт мемлекетіндегі әрбір қалада өзінің “ақсақалдар кеңесі”
Хетт мемлекетінің неізі қоғамдық тобының негізі басым көпшілігін
Қазіргі Анатолының дерінде нақты айтатын болсақ, Богазкей атырабынан
Бұл заң бізге ежелгі хетт көшірмесінде (шамамен б.з.д
Хеттердің заңының құрылымын тақтайшаларда қалай көрсетілген, соған сәйкес
І кесте
1-6 баптар. Кісі өлтіруге қатысты
7-18 баптар. Шабуыл жасап тонау және әртүрлі жарақаттар
19-24 баптар. Құл иелену оның ішінде қашқын құлдармен
25 бап. Санитарлық нормалар
26-36 баптар. Некеге отырудың тәртібіне қатысты
37-38 баптар. Өзін ақтайтын кісі өлтіру
39-41 баптар. Жерді иеленуге байланысты нормалар
42. Әскерге қатысты нормалар
43. Өзеннен өтуге қатысты нормалар
44 а. Қылмыскер адамды отқа итеріп жібергенде қолданылатын
44б. Көзден тілден сақтауға қатысты норма
45. Мүлікті тауып алуға қатысты норма
Жер иеленуге қатысты нормалар
57 – 92. Мал ұрлығына қатысты нормалар
93-97. Ұрлық
98-100 Өртеуге қатысты нормалар
ІІ кесте
101-118. Бау-бақша, жүзімдікке байланысты нормалар
119-145. мүлікке әр түрлі зиян келтіргенде және ұрлағанда
146-149. сауда қатынасына
150-161. Белгілі жұмыстарға төлем төлеуге қатысты
162 суландыруға қатысты нормалар
163. малға қатысты қылмыстар
164-169 ауылшаруашылығына қатысты діни ғұрыптар
170. Жадыға қатысты нормалар
171. Шешесін мұрагерліктен айыруға қатысты нормалар
172. Ашаршылық кезінде асыраған үшін төлем төлеу
173. Үкімді орындаудан бас тартуға қатысты нормалар
174. Кісі өлтіру
175. Некеге қатысты
176 а. Сиыр малына қатысты нормалар
176-186. Базалардың тізімі
187-200. Шеберге үйреткені үшін кесімді ақы төлеуге қатысты
Міне хеттердің қаншама ғасырлар өтсе де жоғалмаған заңының
ІІ. Хеттердің заңының құрылымы мен жүйесі
2.1. Меншік қатынастары
Меншік қандай болмасын қоғамдағы негізгі мәселенің бірі екендігі
Жерді хеттер екі нысанда биледі. Алғашқысы белгілі поместиялық
Бертін келе бұл өзгешелік жойылып. Жер иеленушілердің екі
Патша билігіне мемлекет аумағындағы жерлердің көп бөлігі болды.
Қауым мүшелерінің бірлесе игеретін жерлері қауымдық жерлер болды.
2.2. Отбасы және неке
Хетт қоғамыда негізінен патриархалдық отбасы үстемдік құрды. Оны
Сонымен қатар Кіші Азияның кейбір аудандарында әйелдің қоғамдағы
Хеттердің некелесу дәстүрі бойынша алғашында жігіт қызды айттыруы
Күйеу жігіт некелесу барысында қалыңдықтың отбасына белгілі символдық
Некелескеннен кейін жас отбасы өздерінің жанұялық жеке шаруашылығын
Хетт қоғамында сонымен қатар ажырасуды болып тұратын. Бұны
Хетт заңдарында жақын адамдардың бірімен бірінің үйлесуіне тиым
Хетт заңдарында сонымен қатар әкесі қайтыс болған
Хетт заңдарында құл ерікті әйелге үйлене алатында болған.
2.3. Қылмыс пен жаза
Қылмыс ежелден дәуірден бері келе жатқан әлеуметтікфеномен. Сондықтанда
Хетт заңдарында қылмыстың қасақана және абайсыздық түрлері ажыратылғаны
Хеттердің қылмыстық заңдарында тағайындауға өте ерекше орын берілген.
Айтқанымыздай көптеген қылмыстық әрекеттер үшін тек айып төлеп
Енді айып белгіленетін хет заңдарының баптарынан үзінділер келтіріп
Хетт заңдарында құлдарды өлтіргені үшін де ол белгілі
Тағы бір жағдай Хет қоғамында белгілі жағдайларда ежелгі
Сонымен қаар егер де біреу өлтіріп қашып кететін
Хет заңдарында сонымен бірге адамды елде өлтіру мен
Хетт заңдарында жауапкершіліктің ұжымдық түрде болды. Мысалы, бізге
Хет қоғамында жаза әрқашанда белгілі қоғамдық қатынастарды орнына
2.4. Сот және сот ісін жүргізу
Хеттердің заңын қарап отыратын болсақ сот және сотты
Хетт мемлекетінде ең төменгі сот ісін ақсақалдар соты
Хетт мемлекетінде аранйы сот ісімен әскери басшылар айналысқан.
Хетт мемлекетіндегі сот билігіне барлығының жүгінуге құқығы
Сот кісі айыптаушының анты көрсетілген оның әкесінің, өтініші
Қорытынды
Қорыта келгенде біз бір нәрсені ашық айта аламыз,
Хет қоғамындағы билік жйесі дамыған әдіс-тәсілдерді қолдана білген
Хеттердің өте бір дамыған мәдениетінің көрінісі олардың заң
Хеттерде заң түзумен әртүрлі патшалардың жарлық шығару тәжірибесі
Сөз соңында айтарым хеттердің мемлекеті мен құқықтық жүйесі
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
Бороздин И. Хеттские законы -
Гарни О.Р. Хетты. Москва, 2002 г.
Гиоргадзе Г.Г. О престолонаследии в древнехеттском царстве
Довгяло Г.И. Возникновение царской власти у хеттов Минск,
Довгяло Г.И. К истории возникновения государства Минск, 1968
Довгяло Г.И. О характере наследованию царской власти у
Менабде Э.А. Наследственно-правовые отношения в хеттском обществе.
Менабде Э.А. Хеттское общество. Тбилиси,1965 г.
Струве В.В. О “гуманности” хеттских законов – ВДИ,
Струве В.В. Параграфы 34 и 36 хеттского судебника
Хрестоматия по истори Древнего Востока М. Выс.школ
Реферат
Бітіру жұмысында Кіші Азияны ежелгі дәуірлерде мекендеген әлемдік
Бітіру жұмысының мақсаты хеттердің мемлекеті мен басқару жүйесінің
Осыған сәйкес хеттердің мемлекеттік кезеңдері және басқару жүйесі
Бітіру жұмысы кіріспе, 2 бөлім, 6 тарау, қорытынды
1 “Õåòñêèå çàêîíû”// Õðåñòîìàòèÿ ïî èñòîðèè äðåâíåãî Âîñòîêà
2 ²àðà»ûç: Ñîíäà. 287 áåò.
1 “Õåòñêèå çàêîíû” àèàë¹àí å»áåê. 275 áåò.
1 Àòàë¹àí å»áåê. 275 áåò.
1 Ãàðíè Î.Ð. “Õåòòû” - Ì.
1 Ãàðíè Î.Ð. àòàë¹àí å»áåê 126 áåò.
3
