Ақша жүйесінің ұғымы және оның элементтері
Ақша жүйесінің ұғымы және оның элементтері туралы қазақша реферат, тегін мәлімет
Ақша жүйесі – қандай да бір елде ақша айналымын ұйымдастырудың тарихи қалыптасып,заңмен бекітілген формасы.Әлемдік өркениеттегі ақша жүйелерінің жекелеген элементтері ежелденбелгілі әрі олар құнның ақшалай формасы – ақшаның пайда болуымен байланысты.Ұлттық ақша жүйесі XV-XVII ғасырлардан қалыптаса басталды.
Ақша жүйесі өз эволюциясында ақша – тауар қатынасының даму деңгейіне тікелей тәуелді болғандықтан көптеген өзгерістерге ұшырады.Әрбір мемлекеттің өз ақша жүйесі бар.Ол мынадай элементтерді қамтиды:
— ақша жүйесін ұйымдастырудың принципі;
— ақша бірліктерінің атауы;
— ақша белгілерінің түрлері,оларды шығарудың тәртібі және қамтамасыз ету сипаты;
— ақша айналымын ақша-несие тұрғысынан реттеудің тетігі;
— ұлттық валюта бағамы,оны шетелдік валютаға айырбастаудың тәртібі;
Ақша жүйесін ұйымдастырудың принциптері мыналар:
— ақша жүйсінің орталықтандырылған басқару принципі.Ол көбінесе шаруашылық жүргізуші субъектілердің уәждемесіне негізделген экономикалық әдістерге жүгінеді;
— тиісті болжауларды жасау негізінде ақша айналымын жоспарлау принципі;
— ақша айналымының тұрақтылығы және икемділік принципі,ақша айналымы экономиканы ақшалай қаражатпен қамтамасыз ету керек,алайда инфляцияның дамуына жол бермеу қажет;
— ақша эмиссиясының несиелік сипатының принципі.Бұл ақша эмиссиясының несие операциялары негізінде жүзеге асырылатынын білдіреді;
— эмиссияланған ақшаның қамтамасыз етілу принципі;
— орталық банк тәуелсіздігінің принципі.
Әр елдің өзінің калыптасқан ақша жүйесі болады. Ақша жүйелері өздерінің елдегі экономикадағы рөлін өзінің аткаратын негізгі қызметтері аркылы орындайды.
Ақша-несие айналымының тетігі – ақша-несиелік реттеу тікелей және жанама құралдарының,ақша-несие тұрғысынан реттеуш органдарың құқықтары мен міндеттерінің жиынтығын білдіеді.
Ақша-несие саясатының негізгі құралдарына мыналар жатады
ҚР Ұлттық банктің банктерге несиесі бойынша сыйақы мөлшерлемелерінің деңгейлері
Ұлттық банкте депозиттелген ең аз шамадағы міндетті резервтердің нормативі
Мемлекеттік құнды қағадарды сату және сатып алу бойынша ашық нарықтағы операциялары
Банктерге несиелер
