Қаржы секторын мемлекеттік реттеу әдістері
Әр елдің қаржы жүйесі мемлекетпен бақылауға алынып реттелмесе, оның тұрақты әрі тиімді қызмет етуі мүмкін емес. Біздің мемлекетіміз жалпы қаржы секторын реттеуде көптеген әдістерді қолданады. Соның ішіндегі ең негізгі әдістері – бюджет-салық (фискалдық) саясаты және ақша-несие (монетарлық) саясаты. Осы саясаттар арқылы мемлекет қаржы жүйесін реттеп, жалпы экономикалық тұрақтылықты қамтамасыз етіп отырады.
Фискалдық саясат – мемлекеттік бюджетті, салық жүйесін, мемлекеттің қаржы ресурстарын басқаруға, реттеуге, тиімді жұмсалуын ұйымдастыруға бағытталған іс-шаралар жиынтығы. Бұл саясат мемлекетке қажетті ақша құралдарының мобилизациялануын, тартылуын, таратылуын, олардың тиімді қолданылуын жүзеге асыру үшін пайдаланылады.
Фискалдық саясаттың жалпы міндеттері:
Қаржылық процестерді реттеуде мемлекет бюджет-салық саясатымен қоса ақша-несие (монетарлық) саясатын да қолданады.
Ақша-несие саясаты – ақша қатынастарын реттеу арқылы елдің ақша жүйесіне ықпал ету саясаты. Ақша – несие саясаты елдің банктік пайызды ставкаларын, валюта курсын, төлем қабілеттілігін анықтау жолымен іске асады. Сонымен қатар ақша массасы көлемінің кеңеюіне немесе оның қысқаруына бағытталады. Төлем айналымы және оның біздің елдегі қалыптасуы мен жұмыс жасау қарқыны ақша-несие саясатының негізгі мақсатының бірі, мұнымен қоса инфляциялық тежелуді қамтамасыз ету және қаржы нарығының тұрақтылығын қадағалау қызметтері де жүктеледі.
Мемлекеттің ақша-несие саясатының мақсаттары:
Мемлекеттің ақша-несие саясатының құралдары: