Өндіріс шығындары есебінің әдістері және өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау курстық жұмыс
Жоспар - www.topreferat.com.kz
Кіріспе 3
I-бөлім. Өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау жөніндегі жалпы түсінік 6
1.1 Көрсетілетін қызметтердің өзіндік құнын калькуляциялау жөніндегі жалпы ереже 6
II-бөлім. Өндіріс шығындарын есепке алудың негізгі әдістері 10
2.1 Өндіріс шығындарын есепке алудың қарапайым әдісі 10
2.2 Өндіріс шығындарын есепке алудың тапсырыстық әдісі 11
2.3 Өндіріс шығындарын есепке алудың бөлістік әдісі 13
2.4 Өндіріс шығындарын есепке алудың нормативтік әдісі 15
III-бөлім. Өнімнің өзіндік құнын калькуляциялаудың және шығынды есепке алудың халықаралық практикада қолданылатын әдістері 21
3.1 Шығындар есебінің әдісі бойынша «Стандарт-кост» жүйесі 21
3.2 «Директ-костинг» жүйесі бойынша шығын есебінің әдісі 26
Қорытынды 28
Пайдаланылған әдебиеттер 31
30
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Бухгалтерлік іс
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Халел Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университеті
«» кафедрасы
Курстық жұмыс
Тақырыбы: «Өндіріс шығындары есебінің әдістері және
өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау»
Ғылыми жетекші: аға оқытушы
Орындаған:
Атырау қаласы-2005ж.
ЖОСПАР
Кіріспе 3
I-бөлім. Өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау жөніндегі жалпы
1.1 Көрсетілетін қызметтердің өзіндік құнын калькуляциялау жөніндегі жалпы
II-бөлім. Өндіріс шығындарын есепке алудың негізгі әдістері 10
2.1 Өндіріс шығындарын есепке алудың қарапайым әдісі 10
2.2 Өндіріс шығындарын есепке алудың тапсырыстық әдісі 11
2.3 Өндіріс шығындарын есепке алудың бөлістік әдісі 13
2.4 Өндіріс шығындарын есепке алудың нормативтік әдісі 15
III-бөлім. Өнімнің өзіндік құнын калькуляциялаудың және шығынды есепке
3.1 Шығындар есебінің әдісі бойынша «Стандарт-кост» жүйесі 21
3.2 «Директ-костинг» жүйесі бойынша шығын есебінің әдісі 26
Қорытынды 28
Пайдаланылған әдебиеттер 31
Кіріспе
Өнімнің өзіндік құны – бұл өндіріске және өткізуге
Калькуляциялау – бұл барлық тауарлық өнімдердің де әрі
Калькуляциялауды жасау мерзімі: алдын ала және кейінгі (немесе
Алдын ала жасалатын калькуляция өнімді шығарғанға дейін өндіріске
Кейінгі (немесе кезекті) калькуляция өнім шығарылғаннан соң бухгалтерлік
Олар нақты шығынды көрсетеді. Оларға нақты (есеп беру
Калькуляциялау кезінде өнімнің өзіндік құнының калькуляциясын және шығындарды
Калькуляциялаудың аса қажетті алғы шартына өндірістік шығынның жиынтық
Бірінші жағдайда шығын есебі жартылай дайындалған өнімді бір
Екіншісінде – есеп бухгалтерлік есеп шоттарының жүйесінде жартылай
Өнідірістегі шығындарды есепке алудың және өнімнің өзіндік құнын
Көптеген кәсіпорындар жұмыс практикасында өндірістің қарапайым әдісінің дұрыстығын
Бірінші нұсқа кезінде тікелей және жанама шығындар бүкіл
Екінші нұсқаны аяқталмаған өндірісі бар кәсіпорындар қолданады. Бұл
Үшінші нұсқа бір мезгілде өнімнің бірнеше түрлерін шығаратын
Қарапайым әдістің төртінші нұсқасын өнімнің өзіндік құнын
Өндірістік шығынның тапсырыстық есебін мына жағдайларда жүзеге асуы
Бұл әдісті қолдану барысында іс жүзіндегі өзіндік құн
Шығындарды есепке алудың және өнімнің өзіндік құнын калькуляциялаудың
Дайын өнім немесе шалафабрикат шығарумен аяқтайтын технологиялық процесті
Өндірістегі шығындарды есепке алудың және өнімнің өзіндік құнын
Өндірістегі шығындарды есепке алу өнімнің өзіндік құнын калькуляциялаудың
Халықаралық практикада қолданылатын әдістерінің бірі- «Дерект-костинг» жүйесі. Оның
«Директ-костинг» жүйесінің артықшылығы – баға белгілеудің тиімді саясатын
Әдістің екіншісі - «Стандарт-кост» жүйесінің артықшылығы - өндіріс
Курстық жұмысымды жазғанда қолданылған әдебиеттерінің негізгісі – В.К.
Курстық жұмысым негізгі үш бөлімнен тұрады және оның
Міне, осындай негізгі бөлімдер бойынша курстық жұмысымды ашамын.
I-бөлім. Өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау жөніндегі жалпы
1.1 Көрсетілетін қызметтердің өзіндік құнын калькуляциялау жөніндегі жалпы
Өнімнің өзіндік құны – бұл өндіріске және өткізуге
Калькуляциялау дегеніміз өнімнің, атқарылған жұмыстар мен көрсетілген қызметтердің
Өндірісті ұйымдастыру ерекшеліктері мен технологиясына байланысты өндірістегі шығындарды
Калькуляциялауды жасау мерзімі: алдын ала және кейінгі (немесе
Алдын ала жасалатын калькуляция өнімді шығарғанға дейін өндіріске
Жоспарлы калькуляция - өнімге (жұмысқа, қызметке) және бұйым
Сметалық (болжамдық) калькуляция – бұл жоспарлы калькуляцияның бір
Нормативтік калькуляция - ағымдағы жоспарлы калькуляцияның бір түрі
Нормативті калькуляцияның жоспарлы калькуляцияға қарағанда дәлділігі анағұрлым жоғарылау
Кейінгі (немесе кезекті) калькуляция өнім шығарылғаннан соң бухгалтерлік
Олар нақты шығынды көрсетеді. Оларға нақты (есеп беру
Өнімнің өзіндік құнының нақты (есеп беру) калькуляциясы нақты
Калькуляцияның бұл түрі нақты шығындар туралы есептік мәліметтің
Шамаланған калькуляция нақты шығындар және тоғызайдың ішінде алынған
Калькуляцияның бұл түрі ағымдағы жылдағы өндірілген өнімнің нәтижесін
Калькуляциялау кезінде өнімнің өзіндік құнының калькуляциясын және шығындарды
Шығын есебінің объектісі – кәсіпорын өндіріс шығын есебінің
Калькуляциялау объектісі – кәсіпорын калькуляциялайтын өнім (жұмыс, қызмет)
Кешенді өндірістерде біртұтас технологиялық процесте шикізаттың бір түрінен
Есеп объектісі мен калькуляциялаудан басқа калькулациялық бірлік тізімін
Іс жүзінде пайдаланатын калькуляциялық өлшем бірлігін келесі топқа
-натуралды бірліктері – дана, метр, килограмм, тонна, литр
-ірілендірілген (иесіздендірілген) бірлігі – тігін бұйымының прейскуранттық нөмірі,
-өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау үшін пайдаланылатын
-құндық бірлігі;
-еңбек бірлігі (норма сағаты);
-орындалған жұмыс бірлігі (ткм, машина-күні, ай-күні);
-пайдалы нәтиженің бірлігі – қуаты, өнімділігі және т.б.
Кешендік өндірісте бір шикізаттан бір технологиялық процессте екі
Кешендік өндіріс шығындарын тарату кезінде келесі әдістерді қолданады:
- шығындарды шегеру. Бұл әдіс кезінде өндірісте алынатын
Өндірістің технологиялық және ұйымдастыру ерекшеліктерне байланысты өнімнің өзіндік
Өнімнің өзіндік құнының әдісіне әсер ететін негізгі факторлар
өндіріс типі;
өндірістің күрделілігі;
шығарылатын өнімнің номенклатурасы мен сипаты;
өндіріс циклының ұзақтылығы;
аяқталмаған өндірістің қолда бары, құрамы және көлемі.
Өнеркәсіп салаларында өнімнің өзіндік құнына бұл факторлардың тигізетін
Бұл аталған өнімнің өзіндік құнын есептеу аса күрдклі
Күрделі өнім деп жекелеген бөлшектерден, түйіндерден, детальбардан тұратын
Мысалы, машиналар, станоктар, құрал-жабдықтар, автобустар және т.б. Күрделі
Калькуляциялау әдістемесін анықтауда өндіріс циклының ұзақтығы басты роль
Өндірістік циклы ұзақ өнеркәсіп салаларында өзіндік құнын калькуляциялау
II-бөлім. Өндіріс шығындарын есепке алудың негізгі әдістері
2.1 Өндіріс шығындарын есепке алудың қарапайым әдісі
Өндірістегі шығындарды есепке алудың және өнімнің өзіндік құнын
Мысалы, көмірді өндіру өнеркәсібі бірнеше кезеңнен тұрады: дайындық
Бірінші нұсқа кезінде тікелей және жанама шығындар бүкіл
Екінші нұсқаны аяқталмаған өндірісі бар кәсіпорындар қолданады. Бұл
Үшінші нұсқа бір мезгілде өнімнің бірнеше түрлерін шығаратын
Қарапайым әдістің төртінші нұсқасын өнімнің өзіндік құнын
2.2 Өндіріс шығындарын есепке алудың тапсырыстық әдісі
Тапсырыстық әдіс – технологиялық мақсаттарға арналған материалдар шығынын,
Барлық тікелей шығындар жекелеген тапсырыстар бойынша шығын номенклатурасында
Жеке тапсырыс шығын есебі мен калькуляциялаудың объектісі болып
Есептің тапсырыстық әдісіне мына ерекшеліктер тән:
тапсырыстар бойынша шығындарды қортындылау (жалпылау);
тапсырысты орындау барысында оны есептен шығару;
тапсырыстар есебінің карточкасын жүргізу, сондай-ақ жанама шығынды жекелеген
Шығындарды есепке алудың және өнімнің өзіндік құнын калькуляциялаудың
Тапсырыстың өзіндік құнын калькуляциялау үшін шалафабрикатсыз әдісі пайдаланылады.
Тек дайындау цехында (құю , ұсталық-пресс және т.б.)
Цехтар шығындарды әрбір (жекелеген) табыстың кескенінде, калькуляциялаудың бекітілген
Ал үстеме шығыстары олардың өндірілген орны бойынша есептелінеді
Ақаудан алынған жоғалтулар, әдетте, өздерінің тиесілі тапсырыстарына есептен
Тапсырыс орындалып біткен соң және оның техникалық қабылдануы
Бұл әдісті қолдану барысында іс жүзіндегі өзіндік құн
Кіші сериялық өндірісте тапсырыс саны ағымдағы айда шығарылатын
Тораптар мен детальдардың (бөлшектердің) бірінші түрі бойынша олардың
Кәсіпорынның экономикалық қызметінің қызметкерлері жекелеген және кіші сериялық
Тапсырыстар бойынша шығындар топтастырылып, өндіріс есебінің карточкаларында әрбір
2.3 Өндіріс шығындарын есепке алудың бөлістік әдісі
Шығындарды есепке алудың және өнімнің өзіндік құнын калькуляциялаудың
Дайын өнім немесе шалафабрикат шығарумен аяқтайтын технологиялық процесті
Тікелей шығыстар (шикізат, негізгі материалдар, шалафабрикаттар, өндіріс жұмысшыларының
Үстеме шығыстар бөлістердің арасына таратылады, ал олар әрбір
Бөлістік әдісін қолданған кезде нормативтік әдістің негізгі элементтері
Еңбек шығындарын, ресурстардың шығыстарын құжаттауда және жедел (оперативтік)
Өнімнің өзіндік құнын калькуляциялаудың және шығынды есепке алудың
Шалафабрикаттық нұсқа әрбір бөлістер бойынша есептік калькуляция жасайды
Шалафабрикатсыз нұсқасында бірінші қайта жасауға жұмсалған материалдық және
Бөлістік әдісі кезінде өндірістегі шығындарды есепке алу өндіріс
Алғашқы шикізаттан өндірістің бір процессінде әртүрлі сорттағы немесе
Мұнай өңдеуші өнеркәсібінде, өнім шығымын техникалық тұрғыдан сипаттайтын
Қарапайым, тапсырыстық және бөлістік әдістердің негізгі кемшілігі мынады:
Бұл кемшіліктерді жою үшін нормативтік әдісін қолданады, бұл
2.4 Өндіріс шығындарын есепке алудың нормативтік әдісі
Өндірістегі шығындарды есепке алудың және өнімнің өзіндік құнын
Нормалардың және шығындар сметаларының өзгеру тәртібін рәсімдеп, сондай-ақ
Нормативтік өзіндік құнның жоспарлы өзіндік құннан айырмашылығы: осы
Нормативтік әдістің кезінде әрекет етіп тұрған норма мен
Нақты шығындарды нормамен салыстырғанда ресурстардың үнемделуі немесе артық
Нормадан ауытқуларға құжатталған және құжатталмаған болып келеді.
Құжатталған ауытқулар алғашқы құжаттардың мәліметтері бойынша ашылған дабылдары
Құжатталған ауытқуларға ауытқудың жалпы сомасы мен оның құжатталған
Егер де өндірісте құжатталмаған ауытқулар бар болса, онда
Ауытку теріс те (артық жұмсалғаны) және оң да
Теріс ауытқулар (материалдар, отындар, энергиялар, технологиялық процестерде қарастырылмаған,
Оң ауытқулар жекелеген учаскелердің жетістіктерін баяндайды (материалдардың тиімді
Өндірісте материалдар қатаң белгіленген лимиттер шегінде беріледі. Материалдардың
Материалдардың жоспардан тыс босатылуына құжаттар жасау, материалдарға жедел
Ақауға шығарылған өнімнің орнын қалыпқа келтіру үшін қажетті
Нормалардан ауытқуларды есепке алу шикізат пен материалдарға, олардың
Құжаттау әдісі материалдарды ауыстыру салдарынан туындайтын ауытқуларды, сондай-ақ
Әрбір келіп түскен материалдың партиясын салыстырып көру әдісі
Қолданып жүрген нормадан ауытқуды партиялардың шығыс нормасын шығарылған
Инвентарлық әдісте материалдардың нақты шығысын белгіленген норма шығысымен
Жалақыны ауытқулар есептелген норма мен нормадан ауытқуы бойынша
Үстеме шығындарды есептеу мен тарату нақты шығынның сомасын
Кәсіпорында құндылықтарды сақтау мен есебінде, өндірісті ұйымдастыруында болған
Кәсіпорынның экономикалық қызметі тарапынан бақылау жасау материалдарды, әнергияны,
Машиналар мен жабдықтарды пайдалану мен күтіп ұстауға кеткен
Үстеме шығыстарды (егер олар жеке топқа бөлініп алынбаған
Ірі сериялық және жаппай өндіріс жағдайында шығындардың жиынтық
Шығындардың есебін алу айдың басындағы қолданылып жүрген нормалар
Нормадан ауытқу әртүрлі себептердің салдарынан болса, онда олардың
Әдетте нормадан болатын барлық өзгерістер есеп беретін айдың
Ай басына қалған аяқталмаған өндірісі ай барысындағы шығындары
Мысалы. Қолданылып жүрген нормалар бойынша өнімнің бір өлшемі
(12300-12160)х100/12300 құраған, ал аяқталмаған өндірістің баға айырмасы сомасы
Жанама нормаларды негізге алғанда аяқталмаған өндіріс қалдығы 324267
Жанама шығындардың баптарын тікелей шығындардың жаңа нормасына көбейтіп,
Нормалар есептік айдың барысында өзгеруі мүмкін, сондықтан ол
Нормалардың өзгеруі және шығыстардың жаңа нормативін белгілеу аяқталмаған
III-бөлім. Өнімнің өзіндік құнын калькуляциялаудың және шығынды есепке
3.1 Шығындар есебінің әдісі бойынша «Стандарт-кост» жүйесі
Кәсіпорынның басқарушы есебі, есептің бір бөлігі ретінде, жіктеумен,
Кәсіпорынды басқарудың екі нұсқасын кездестіруге болады.
Бірінші нұсқада тек есептік функция орындалады: жауапкершілік орталығы
Ал екінші нұсқада таза есептік функциямен қатар өндіріске
Стандарт – кост жүйесі бойынша өндіріске кеткен шығындарды
«Стандарт» - өндіріске аса қажетті машина және еңбек
«Кост» - бұл өнімнің бір бірлігін әзірлеуге кететін
Америкалық әдебиеттерде «стандарт-кост» ұғымы өндірістің тікелей ұйымдарын реттеуге
«Стандарт-кост» жүйесінің артықшылығы - өндіріс пен бұйымды өткізудің
Ауытқу – нақты және нормативті (жоспарлы) шығындардың арасындағы
Жоспарлау және есеп объектісі өндірістің заттай негізін құрайтын
Барлық стандарттар жиынтығы үш топқа бөлінеді:
· баға деңгейінің есебіне қабылданғанға байланысты:
идеалды - әлдеқайда қолайлы (жайлы) баға мен материал,
қалыпты – экономикалық кезең ішінде орташа бойынша болады;
ағымдық – нақты есептік кезеңдегі болжалды әрі қолданыстағы
базистік – жылдың басында белгіленеді және жыл бойы
· қуаттылықты пайдалану деңгейіне қарай:
теориялық – кәсіпорын оны жақсы немесе идеалды орындауымен
өткендегі орташа орындау – статистикалық деректермен есептеледі және
қалыпты орындау – алдағы кезеңдегі норма кернеуінің болжалдық
· өнім шығару көлеміне қарай:
теориялық – кәсіпорынның теориялық қуаттылығы алдын ала анықталып
практикалық – кәсіпорын жақсы орындаумен қол жеткізеді, нақты
қалыпты – кезең ішінде өндірістің жоғары және төменгі
болжалды - өнім шығарылымының болжалды көлеміндегі өндірісітің нақты
Бұл сипаттамалар мынаны көрсетеді: америкалық фирмаларда шығын баптары
«Стандарт-кост» жүйесі – тікелей шығындарды басқару құралы. Бұл
1-ші нұсқа. Шығындар 900 «Негізгі өндіріс» шотының дебетіне
2-ші нұсқа. 900 «Негізгі өндіріс» шот дебетінде қорытыланған
Стандарт – кост жүйесі бойынша өндіріске кеткен шығындарды
Қаржылық және өндірістік есебін салыстыру кестесін келітіріп көруге
Салыстыру аясы Қаржылық есебі Басқару есебі
1 2 3
Ақпаратты пайдаланатын негізгі тұтынушылар
Бухгалтерлік есеп жүйесінің түрлері
Таңдау еркіндігі
Пайдаланатын өлшемдері
Талдаудың негізгі обеъктісі
Есеп беру жиілігі
Сенімділік дәрежесі
Шаруашылықтан тыс ұйымдармен жеке тұлғалар
Екі жақты жазба жүйесі
Бухгалтерлік есептің жалпы қабылданған белгілерін мінбетті түрде басшылыққа
Шаруашылық жағдайының фактісі пайда болған тұсында әрекет етіп
Шаруашылық бірлігі тұтас алынады
Тұрақты негізде, кезеңдігі бойынша
Объектілігі талап етіледі: кезеңдігі бойынша өткен жағдайлар мен
Екі жақтың жазба жүйесімен шектелмейді, яғни нәтиже беретін
Нормалар мен шектеулер жоқ: бірден-бір өлшем – жарамдылығы
Кез келген лайықты ақшалай немесе натуралды өлшемі: адам-сағаты,
Шаруашылық бірлігінің әртүрлі құрылымдық бөлімшелері
Қажет болған жағдайда, тұрақты есем негізе жасалуы да
Жоспарлау мақсатына тікелей байланысты болып келеді; бірақ қажет
Стандарт – кост жүйесінің негізгі ерекшілігі сынандай: өндіріске
Шетел фирмаларының тәжірибесі көрсенткендей, олардың басым көпшілігі стандарт-кост
Стандарт-кост жүйесінің жұмыс істеуі негізіне фирманың өзі белгіленген
-теориялық стандарттар – бұл кез келген фирманың ұмтылыс
-ағымдық стандарттар – стандарт белгіленген мерзіміне өндіріс шығындарының
-базистік стандарттар - өндіріс процесінде болған өзгерістерге дейін
Материалдарға, энергия тарифтеріне, қызметтерге жасалған баға өзгерістері базистік
Шығыстар жатқызалатын баптар бойынша фирманың келесі қызметі олардың
Стандарт-кост жүйесі қолданатын жекелеген фирманың шеңберіңде өнімнің өзіндік
Жүйенің мәні: тікелей (өзгермелі) шығындар дайын өнім түрлері
3.2 «Директ-костинг» жүйесі бойынша шығын есебінің әдісі
«Директ-костинг» жүйесі бойынша өзіндік құнды калькуляциялау кез келген
Соңғы жылдары индустриалды дамыған елдердің өнеркәсібінде директ-костинг деп
«Директ-костинг» жүйесінің айрықшалап көрсететін бірнеше ерекшеліктері бар:
Өндірістік шығындарды өзгермеліге және тұрақтығы бөледі.
Шектеулі шығындар бойынша өнімнің өзіндік құнын калькуляциялайды.
Есеп беруді жасау көп сатылы болады.
Есеп процесі екі кезеңде болады:
Өзіндік құнның 1-ші есеп айырысуы:
- сатудан түскен табыс -ХХХ;
- өзгермелі шығын -ХХХ;
- маржиналданған табыс -ХХХ.
Нәтижедегі 2-ші есеп айырысу:
· тұрақты шығын –Х;
· өндірістің рентабельдігі, яғни пайдалылығы –Х.
«Дерект-костинг» жүйесінің артықшылығы – баға белгілеудің тиімді саясатын
Бұл жүйе өндірісті өткізуге бағдарланған. Өткізу мөлшері неғұрлым
30-шы жылдардың басында көптеген отандық кәсіпорындар өндірілетін бұйымдарға
Шығындарды өндіріске толық жатқызу жүйесі мен директ-костинг жүйесі
Директ-костинг жүйесін пайдалану белгілі қиындықтар туғызады: үстеме шығыстарды
Қорытынды
Өндірістің шығын есебі мен калькуляциясы басқару есебі жүйесінің
Өнімнің өзіндік құнына қандай шығындар кіретініне байланысты Қазақстанда
цехтың өнімді дайындаудағы шығынын сипаттайтын цехтық;
өнім өндірісін ұйымдастыру шығынын қамтитын өндірістік;
толық, яғни өнім өндірудің және өткізудің барлық шығындарын
Өнім (жұмыс, қызмет) бірліктерінің өзіндік құнының есеп жүйесі
Калькуляциялау объектісіне - өткізуге арналған кәсіпорынның өнім түрлері
Кез келген ұйымда калькуляциялау белгілі бір принциптерге сәйкес
өндіріс шығындарын жіктеу;
шығын есебінің объектісін, калькуляциялау объектісін және калькуляциялық бірлікті
жанама шығын бөлу әдісін іріктеумен;
өндірістің және күрделі қаржы жұмсалымының ағымдағы шығыны бойынша
шығын есебінің әдісі мен калькуляциялауды іріктеумен.
Шығын есебі объект бойынша калькуляциялаудың тапсырыстық әдісін, қайта
Шығын есебінің және калькуляциялаудың тапсырыстық әдісі өзгеше өнімді
Бұл әдістің мәні – барлық тікелей шығындар жеке
Шығын есебі мен калькуляциялау объектісіне жеке тапсырыстар жатады.
Шығын есебі мен калькуляциялаудың қайта бөлу әдісі біркелкі
Бұл әдістің мәні – тікелей шығындар тіпті бір
Есептің қайта бөлу әдісінің ерекшеліктері: жеке тапсырысқа қатыссыз
Біртекті өнімді жаппай өндіру жағдайында жай калькуляция пайдаланылуы
Шығынды калькуляциялауды ФИФО және орташа әдістерімен жүзеге асыруға
Бұл әдісте калькуляциялау техникасы аналитикалық кестені толтыруға жиынтықталады:
Шығын есебінің және калькуляциялаудың процестік әдісі жаппай өнімді
Процестік әдіс, кен өндіруші өнеркәсіп пен эенргетика салаларында
Бір, екі және көпсатылы жай калькуляциялауды пайдалануға болады.
Өзіндік құнға әр түрлі шығындар түрліше толық боп
Тура осындай шығын – «Стандарт-кост» жүйесі шетелде XX
Жалпы өнідірістік шығындардың ауытқуын талдау күрделілік деңгейіне қарай
«Директ-костинг» жүйесінің негізіне жатады. Бұл жүйенің мәні -
Толық емес өзіндік құн есеп жүйесінің артықшылығы –
Шығындарды басқарудың нормативті жүйесі өндіріске материалдарды босату, нормалау,
Нормативті шығын – бұл дайын өнім бірлігінің есебінде
Пайдаланылған әдебиеттер
В.Л. Назарова «Шаруашылық жүргізуші субъектілердегі бухгалтерлік есеп» Алматы
В.Л. Назарова, М.С. Жапбарханова, Д.А. Фурсов, С.Д. Фурсов
В.К. Радостовец, Т.Ғ. Ғабдуллин, В.В. Радостовец, О.И. Шмидт
Типтік бухгалтерлік есепшоттың жоспары
Н.П. Кондраков «Бухгалтерский учет» учебное пособие Москва-2003г.
Е,П, Козлова, Н.В. Парашутин, Т.Н. Бабченко, Е.Н. Галанина
Ч.Т. Хорнгрен, Дж. Фостер «Бухгалтерский учет» управленческий аспект
К.Друри «Введение в управленческий и производственный учет» Москва
2
