TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz

КІРІСПЕ 2

КІРІСТЕР МЕН ШЫҒЫСТАР ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК 3

КІРІСТЕР МЕН ШЫҒЫСТАРДЫҢ МӘНІ 4

КІРІСТЕР МЕН ШЫҒЫСТАРДЫҢ ЕСЕПТІЛІГІ 6

КІРІСТЕР МЕН ШЫҒЫСТАР ЕСЕПТЕРІНІҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ 7

Негізгі құралдардың бухгалтерлік есебінің міндеті 9

Негізгі құралдардың кіріс есебі 11

Негізгі емес қызметтер бойынша шығыстардың есебі 15

Кезең шығыстарының есебі 18

ҚОРЫТЫНДЫ 22

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 24

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Бухгалтерлік іс

-----------------------------------------------------------------------------------

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ

 МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ 2

КІРІСТЕР МЕН ШЫҒЫСТАР ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК 3
КІРІСТЕР МЕН ШЫҒЫСТАРДЫҢ МӘНІ 4

КІРІСТЕР МЕН ШЫҒЫСТАРДЫҢ ЕСЕПТІЛІГІ 6

КІРІСТЕР МЕН ШЫҒЫСТАР ЕСЕПТЕРІНІҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ 7

Негізгі құралдардың бухгалтерлік есебінің міндеті 9

Негізгі құралдардың кіріс есебі 11

Негізгі емес қызметтер бойынша шығыстардың есебі 15
Кезең шығыстарының есебі 18

ҚОРЫТЫНДЫ 22

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 24

КІРІСПЕ ............................................................................................................4

I. КІРІСТЕР МЕН ШЫҒЫСТАР ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК .........6

1.1. Кірістер мен шығыстардың мәні ..................................................7

1.2. Кірістер мен шығыстардың есептілігі ..........................................8

II. КІРІСТЕР МЕН ШЫҒЫСТАР ЕСЕПТЕРІНІҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ .......................................................................10

2.1. Негізгі құралдардың бухгалтерлік есебінің міндеті .............12

2.2. Негізгі құралдардың кіріс есебі .............................................14

2.3. Негізгі емес қызметтер бойынша шығыстардың есебі ..........18

2.4. Кезең шығыстарының есебі......................................................21

ҚОРЫТЫНДЫ .............................................................................................25

ПАЙДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР .............................................................26

ҚОСЫМША ...................................................................................................26

КІРІСПЕ

Бүгінгі таңда ел экономикасының нарықтық жолға көшуіне байланысты
Кірістің сан қырлы мәні, маңызы экономикалық нарық шаруашылығының
Бүгінгі кәсіпорындарда кірістер мен пайданың толып жатқан жүйесі
Жалпы алғанда, табыстар құн көрінісінде алынған игіліктерде және
Жалпы табыс кәсіпорынның иелерінің табысы және жалдама қызметкерлерінің
Негізгі және негізгі емес қызметтерден алынған табыс жылдық
Шығыстар өнім өндіруге кетеді және олар өндіріс көлеміне
жалпы және әкімшілік шығындары;

пайыз бойынша шығыстар;

тауар - материалдық қорларды сату бойынша шығыстар.

Үлестірмелі шығыстар - бұл амортизация және сақтандыру шығындары.

Оларға сәйкес активтер таза табыс әкеледі деп күтілетін
Үстеме шығыстары бұл өндіріске қызмет көрсетумен және негізгі
кешендік сипаты — шығыстар құрамында барлық экономикалық элементтер
екі және одан да көп бұйымдар шығарған кезде
Табыстар мен шығыстар негізгі және негізгі емес қызметтерден
Жалпы табыс пен кезең шығыстары арасындағы айырым негізгі
КІРІСТЕР МЕН ШЫҒЫСТАР ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК

Жалпы, кірістер болып - белгілі бір мекеменің немесе
Көрсеткен қызметтен және орындалған жұмыстан алынған кірістер, мына
есеп беру күніне мәміленің аяқталу кезеңі үлкен деңгейдегі
мәмілені жүргізу кезінде жұмсалған шығыстары да үлкен деңгейдегі
Субьект барынша дәлдік деңгейде табысын анықтай алады, ол:
жалпы және әкімшілік шығыстар;

пайыз бойынша шығыстар;

тауарлар мен материалдық қорларды сату бойынша шығыстар.

КІРІСТЕР МЕН ШЫҒЫСТАРДЫҢ МӘНІ

Кірістер - бұл есептік кезеңдегі активтердің ұлғаюы немесе
Яғни кіріс дегеніміз -белгілі бір мекеменің немесе кәсіпорының
дайын бұйымдар мен тауарларды сатудан алынатын табыстар;

қызмет көрсетуден алынатын табыстар;

дивиденттер, роялтилер және пайыз түрінде алынатын және тағы
Белгілі бір шығындар шығармай әдетте қажетті табыстарды алу
Шығыстар дегеніміз - осы өндірістен өнім, яғни пайда
Кірістер мен шығыстар туралы есептілік мекеменің қаржы шаруашылық
Инвесторлар мен кредиторларға қажетті ақпараттарды дайындайды;

Ақшалай ағымның өзгерісін болжайды.

Кірістер мен шығыстар туралы есептілік 2 түрлі болуы
Бөлінбеген табыс есептілік ретінде, бұл жерде таза табыстар
Акционерлік капитал туралы есептіліктің 2-ші бөлігінде табыстар мен
2 бөлімде кірістер мен шығыстар есебінің бірнеше түрлерге
Алынған табыстар түріне және бағытына байланысты мынадай түрлерге
негізгі қызметтен алынған табыстар;

негізгі емес қызметтен алынған табыстар.

Негізгі қызметтен алынған табыстары деп - кәсіпорындар мен
Негізгі қызметтен алынған табыстары мен негізгі емес қызметінен
Өнімді өндіруге кеткен шығыстардан кезеңдік шығыстары болады. Және
жалпы және әкімшілік шығыстары;

пайыз бойынша шығыстар;

тауар—материалдық қорларды сату бойынша шығыстар.

Жалпы және әкімшілік шығыс. Шығыстың бұл түріне бүкіл
КІРІСТЕР МЕН ШЫҒЫСТАРДЫҢ ЕСЕПТІЛІГІ

Кірістер мен шығыстар туралы есептілік мекеменің қаржы шаруашылық
Инвесторлар мен кредиторларға қажетті ақпараттарды дайындау;

Ақшалай ағымның өзгерістерін болжайды.

Осы есептіліктегі кірістер 2 әдіс арқылы анықталуы мүмкін:

Капиталға жету әдісіне таза активтерді қолданады;

Келісімшарттар әдісі бойынша табыстар мен шығыстар шоттарын

қолдану арқылы пайдалармен зияндар белгіленеді;

Кәсіпорынның қаржы шаруашылық нәтижелерінің есептілікте тіркеген кезде келесідей
"Аралық қаржылық есепкерлік" - Қ.Е.Х.С. - 34.

"Консолидацияланған қаржылық есепкерлік жіне туынды компанияларға жасалған инвестицияның
"Қаржылық есепкерлікті ашып көрсету" - Қ.Е.Х.С. - 1.

Аталған стандарттарға сәйкес кірістер мен шығыстар туралы есептілік
1. Сипаттамасы бойынша - екі жақты болады: кірістер
2. Функциялары бойынша - көрсеткіштердің категорияларына байланысты:

а) операциондық қызметтердің қорытындылары: Негізгі жэне негізгі емес
б) шығыстардың жіктелуіне байланысты: өндірістік шығыстар, өткізу бойынша,
Келтірілген есептілікте реттелмейтін баптар көрсетіледі, оларға қосымша табыстар
Кірістер мен шығыстар туралы есептілік 2 түрлі болуы
1. Бөлінбеген табыс есептілік ретінде, бүл жерде таза
табыстардың түзетілуі бөлінбеген пайда шоты белгіленеді.

2. Акционерлік капитал туралы есептіліктің 2-ші бөлігінде табыстар
шығыстар тіркеледі.

КІРІСТЕР МЕН ШЫҒЫСТАР ЕСЕПТЕРІНІҢ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ

Негізгі және негізгі емес қызметтерден алынған кіріс жылдық
Кіріс дайын өнімдерден, сатып алынған тауарлардан және көрсеткен
Келісімшарт сатушыдан сатып алушыға өтетін меншік құқығы болып
Көрсетілген қызметтен және орындалған жұмыстан алынған табыстар, мына
есеп беру күніне мэміленің аяқталу кезеңі үлкен деңгейдегі
мәмілені жүргізу кезінде жүмсалған шығыстары да, мәмілені аяқтау
Субьект барынша дэлдік деңгейде табысын анықтай алады, ол:
Өнім өндіруге кеткен шығыстардан кезеңдік шығыстары болады және
жалпы және әкімшілік шығыстар;

пайыз бойынша шығыстар;

тауар-материалдық қорларды сату бойынша шығыстар.

Бұл шығыстар тауар-материалдық қорлардың қалдығына жатқызылмайды, олар өзі
Жалпы жэне әкімшілік шығыстары.шығыстың бүл түріне бүкіл жэне
Үстеме шығыстары. Үстеме шығыстарға өндіріске қызмет көрсетумен және
Үстеме шығыстарға, әдетте, біршама жалпы сипатқа ие болады:
- кешендік сипаты

- шығыстар құрамында барлық экономикалық элементтер шығындары.

Үстеме шығындарды тарату тәсілі өндірістің ерекшелігіне және есептік
өндіріс жұмысшыларынң еңбек ақысына пара-пар етіп таратылады,

тікелей материал шығыстарына пара-пар етіліп таратылады;

-цех құнына пара-пар етіп немесе шикізат құны шегерілген
алдын-ала берілген шығыедардың тұрақты коэффициенттері бойынша таратылады;

басқа да таратылу базалары бойынша таратылады (құрал-жабдықтың жұмыс
Барлық кірістер кредитінде есептеліп, дебетінде жабылады. Ал шығыстар
Негізгі құралдардың бухгалтерлік есебінің міндеті

Расталған есептік мәліметтердің, техникалық паспорттардың, басқа да құжаттар
Негізгі құралдардың келіп түсуін, шығарылуын, қозғалысын есепте уақтылы
Негізгі құралдардың тозуының дұрыс есептелуіне және тиімді пайдалануында
Негізгі құралдарға ағымдағы және күрделі жөндеулерді, қайта құруды
Моральды және физикалық тұрғыдан ескірген негізгі құралдарды жедел
негізгі құралдар бойынша дұрыс есептеме жасау үшін бухгалтердік
Негізгі құралдардың ғылыми негізделген жіктемесі алға қойған мақсаттарға
Өндіріс процесіне қатысу сипатына қарай негізгі құралдар былайша
Өндірістік;

Өндірістік емес.

Өндірістік – бұл өндірістік процеске тікелей қатысатын немесе
Олардың шамасы мен техникалық күйіне шаруашылық субъектісінін, жалпы
Өндірістік емес – бұл тұтыну мақсатындағы негізгі құралдар.
ТКШ, денсаулық сақтау, спорт).

Тиістілігі бойынша негізгі қорлар былайша бөлінеді:

Меншікті – бұл субъектіге тиесілі және оның балансында
Жалданған – жалдау шарты бойынша, онда белгіленген мерзімге
Қысқа мерзімді жалға алынған негізгі құралдарды жалгер баланстан
Ұзақ мерзімді жалға алынған негізгі құралдар жалдау мерзімі
Пайдалану сипатына қарай негізгі құралдар былайша бөлінеді:

Қолданыстағы – бұл пайдалану сатысындағы негізгі құралдар қолданылмаған
Қорда тұрған – қолданылып жүрген негізгі құралдардың жөнделуі,
Заттық құрамы бойынша негізгі құралдар былайша бөлінеді:

инвентарлық - бұл заттай нысанға ие және айырбастау
инвентарлық емес – бұл жер, орман және су
Экономика саласы мен қызмет түрлері бойынша негізгі құралдар
Өнеркәсіп саласына экономиканың барлық салаларында өнеркәсіптік өнімдерді өндіру
Негізгі құралдардың кіріс есебі

Халық шаруашылығының қай саласында болмасын өндірістік өнімнің өсуі
Кәсіпорындарға негізгі құралдар сатып алу, салу, құрылтайшылардың үлес
Бұл актіде мынадай мәліметтер көрсетілуі тиіс:

объектінің аты;

объектіні қабылдап алушы мен тапсырушы ұйымның аты;

салынып біткен құрылыстың қабылданған кездегі жағдайы;

құрылыстың салынып біткен уақыты;

амортизациялық аударым мөлшері;

бастапқы құны;

басқа шартты белгілері.

Негізгі құралдардың салынып біткен аса ірі объектілеріне ұйымдағы
Негізгі құралдарғы толтырылған қабылдау-тапсыру актісі кейіннен ұйымның бухгалтериясына
кітапшалардың тиістілерін толтырып, кейіннен бұл құжаттар кәсіпорыннның тиісті
Дебет: негізгі құралдар шоты;

Кредит: ақшалар шоты;

Еншілес (тәуелді) серіктестіктерге қарыз шоты;

Қоюшы мердігерлермен есеп айырсыу шоты;

Төленбеген капитал шоты;

Үкімет оргнадарының субсидиялары шоты деп аталатын шоттардың тиістілері.

Егер кәсіпорынға келіп түскен,яғни кіріске алынған негізі құралдар
Дебет: негізгі құралдар шоты;

Кредит: негізгі құралдар тозуы шоты.

Кесте 2.2.1.

Негізгі құралдар кіріске алынғанда бухгалтерлік есепшоттары бойынша жүргізілетін
№ Операциялар

мазмұны Дебиттелетін

шот Кредиттелетін

шот

1 2 3 4

1 Ұйымның салынып жатқан құрылысы кіріске алынды 121-126

121-126 641-643

641-643

2 Негізгі құралдар қатарына өткізілген жас малдарды есепке
121-126 671

671

3 Көп жылдық өсімдіктерді кіріске алу 121-126

121-126 727

131-134

4 Уақытша салынған құрылысты кіріске алу 121-126

121-126 727

131-134

5 Үлес қосушылардан жарғылық қорды толтыру мақсатымен кіріс
-келісілген құнына

-тозу құнына 121-126

121-126 727

131-134

1 2 3 4

6 Жеке немесе заңды тұлғалардан сатылып алынған
- қалдық құны бойынша:

- қосылған құн салығы сомасына 121-126

121-126 641-643

641-643

7 Тәуелді, еншілес және бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардан
қалдық құны бойынша

қосылған құн салығы сомасына 121-126

121-126 671

671

8 Заңды тұлғалар мен жеке адамдардан келіп түскен,
бастапқы құны бойынша

қосылған құн салығы сомасына 121-126

121-126 727

131-134

9 Басқа да атқарушы органдардан субсидия ретінде келіп
қалдық құны бойынша;

тозу құнына 121-126

121-126 727

131-134

10 Заңды тұлғалар мен жеке адамдардан тегін (ақысыз,
- қалдық құны бойынша;

- тозу құнына 121-126

121-126 727

131-134

11 Тексеру немесе түгендеу кезінде артық шыққан
ағымдағы құны бойынша

есептелген тозу сомасына 121-126

121-126 727

131-134

12 Ұйымның өзінде өндіріліп, кіріске алынатын негізгі құралдар:

- негізгі өндірістен

- көмекші өндірістен 121-126

121-126

8010

8030

Есеп №1. Негізгі құралдар №30 орта мектебіне «компьютер»
Дебет 2411-2417 Кредит 6280 Σ 1 200 000
Егер табыс ету құжаттарында тозу сомасы көрсетілсе, онда

А) баланстық құнына Дебет 2411-2417 Кредит 6280 Σ
Б) тозу сомасына Дебет 2411-2417 кредит 2421-2429 Σ
Есеп №2. Егер негізгі құралдар атқарушы үкімет органдарынан
Дебет 2411-2417 Кредит 6230 Σ 1 000 000
Табыс етілген НҚ пайдалануда болып, құжаттарында тозу құны
А) баланстық құнына Дебет 2411-2417 Кредит 6230 Σ
Б) тозу сомасына Дебет 2411-2417 кредит 2421-2429 Σ
Тауар-айырбас операциясы нәтижесінде НҚ келіп түсу (тауар беріліп,
Босатылған тауарлардың сатып алу құнына

Дебет 7010 Кредит 1330 Σ 1 200 000
ҚҚС-сыз босатылған тауарларлардың келісім құнына (салық салу шот-фактурасына
Дебет 1210 Кредит 6010 Σ 1 500 000
ҚҚС сомасына (салық шот-фактурасы бойынша)

Дебет 1210 Кредит 3130 Σ 300 000 теңге

4. алынған НҚ баланстық құнына (егер құжаттарда тозу
5. Тозу сомасына (қабылдау-өткізу құжаттары бойынша)

Дебет 2413 Кредит 2423 Σ 200 000 теңге

6. ҚҚС сомасына (әріптетен алынған салық шоты бойынша)
Дебет 1420 Кредит 3310 Σ 300 000 теңге

7. ҚҚС есепке алу Дебет 3130 Кредит 1420
1210- 1 800 000 (1500000+300000)

8. Жыл соңында:

А) шығындар жиынтық табысты кемітеді

Дебет 5410 Кредит 7010 Σ 1 200 000
Б) кірістер жиынтық табысты арттырады

Дебет 6010 Кредит 5410 Σ 1 500 000
Аталған операциядан алынатын табыс (571-шоттың кредиттік сальдосы) Σ
Жыл қорытындысы бойынша 6-бөлімнің шоттарында көрсетілген кірістер жиынтық
Негізгі құралдарды түгендеу кезінде анықталған артықшылықтары (келіп түскен
Негізгі емес қызметтер бойынша шығыстардың есебі

Негізгі емес қызметтердің шығысын есетеу үшін 74 "
Бүл бөлімшенің шоттары өткізілген активтердің барлық түрлерінің өзіндік
7410- "Материалдъщ емес активтерді сату бойынша шыгыстар" шоты
7410 - шоты бойынша жасалған шоттардың корреспонденциясы келтірілген.
Кесте 2.3.1

7410- шоты бойынша корреспонденция

Қатар

№ Шаруашылық операциялардың мазмұны Сомасы, теңге Шоттар

корреспонденциясы

дебет кредит

1 2 3 4 5

1 Сатылған материалдық емес активтер, өздерінің белгіленген тәртібінде
27430 Кредиторлармен есеп айырысу шоттары бойынша бағамдық айырмасы
- алынған аввнстар бойынша 48,3 7430 4410

жабдықтаушылармен жэне мердігерлермен, сондай-ақ басқалармен 111 7430 4110

3 Жыл аяғында бағам айырмашылығы бойынша шыққан шығындардаң
Келтірілген жазбадан кейін 7410 — шоты жабылуы тиіс.

7430 - " Бағам айырмашылығы бойынша шығысы" шоты
Бағам айырмашылығы бойынша шыққан шығындары жөнінде жасалатын шоттар
7430 - шоты есепке алынған айырмашылығы бойынша шыққан
Кесте 2.3.2.

7430-шоты бойынша корреспонденциясы

Қатар Шаруашылық операцияларының мазмұны Сомасы, теңге Шоттар корреспонденциясы

дебет кредит

1 2

4 5

1 Белгіленген тэртіпте инвестиция сатылды - бас серіктестігінде
- тэуелді серіктестіктерінде 500000 4221 2310

бірге бақыланатын заңды тұлғаларында 100000 4221 2310

- басқа да ұйымдыр 100000 4221 2310

2 Белгіленген тэртіпте сатылды: -акциялар 100000 4221 1150

- облигациялар 200000 4221

1130

- басқа да бағалы қағаздар 400000 4221 1150

3 Есепті жылдың аяғында бағалы қағаздарды сатуға байланысты
жазылды 1700000 5410 7410

7470 -"Басқа да" шоты басқа да қызметтер бойынша
Кесте 2.3.3.

7470 - шоты бойынша жасалатын шоттар корреспонденциясы

Қатар

№ Шаруашылык операциялардың мазмұны Сомасы, теңге Шоттар корреспонденциясы

дебет Кредит

1 2 3 4 5

1 Қысқа мерзімді қаржылық инвестицияның ағымдағы өзгерістерінің
2 Сатып алу жэне номиналдық қүнының арасындағы айырма
3 Негізгі құралдар мен материалдық активтердің ағымдағы жалғаға
4 Сомалық айырмасы бойынша шығыстары көрсетіледі 3000 7470
5 Жыл аяғында 7470 шотта есепке алынғын шығысы,
7410 - 7470 шоттар бойынша жасалатын аналитикалық (талдамалық)
Кезең шығыстарының есебі

Өнім өндіруге кеткен шығыстардан кезеңдік шығыстары болады жэне
жалпы және экімшілік шығыстар;

пайыз бойынша шығыстар;

тауар-материалдық қорларды сату бойынша шығыстар.

Бүл шығыстар тауар-материалдық қорлардың қалдығына жатқызылмайды,олар өзі орын
Кесте 2..

Жалпы және экімшілік шығыстарының типтік номенклатурасы

Баптар

№ Шығыс баптарының мазмұны

1 2

1 экімшілік персоналға жататын кызметкерлердін, еңбек ақысы

2 Шаруашылық жэне қызмет көрметумен айналысатын қызметкерлердің еңбек
3 Басқарушы экімшілік аппаратын, қызмет көрсететін қүрылымдық бөлімшелерін,
4 Байланыс торабы, дабыл қағу құралдары, есептеу орталықтары
5 өазба саласындағы дайындық жүмыстары бойынша шығындары,егер олар
6 Салынып жатқан обьектіні басқаруға кеткен шығыны, еренде
7 Жобаларда жэне ҚМЖ (СМР) бітпегендерді қалпына келтіру
8 экімшілік басқару жүйесін жэне құралын жетілдірумен байлынысты
9 Банкі көрсеткен қызметтерді төлеу

10 Басқа кйымдардың жалпы шаруашылық басқаруды жүзеге асыруға
11 әкімшілік басқару персоналдарына жүмсалған іссапар шығыстары

12 Кеңселік, баспалық, почта-телеграфтық жэне телефондық шығыстары

13 өкілеттік шығыстары

14 Қызмет көрсететін өндіріс пен шаруашылықтарды үхтау бойынша
15 Жүмыс күшін қабылдауды ұйымдастыруға, мамандарды оқытуға, компенсацияға,
16 Жалпы шаруашылық арналымындағы негізгі қүралдарын жалға беру
17 Салықтар, алымдар

18 Коммуналдық қызмет, қызметкерлердің еңбегін қорғау, өртке қарсы
19 Тауар-материалдық қорларының қоймада кем шығуын қалпына келтіру
20 Орташа жалақы деңгейінде, уақытша еңбекке жарамсыздығвна жэрдем
21 Басқару аппаратының еңбке стажын төлеу, яғни бір
22 Ақпараттық жэне аудиторлық қызметті төлеу

23 Денсаулық сақтау обьектілерін, мектеп жасына дейінгі ұйымдарды,
24 Кэсіпорынды қайта қүрудан босаған еңбеккерлерге, қысқарған қызметкерлерге,
25 Сот шығындары

26 Табысты жасырғанда төленетін айыппұлдар мен өсімақылар Үрланған,
Қажет болған жағдайда кәсіпорын осы келтірілген типтік номанклатураны
Үстеме шығыстары. Үстеме шығыстарға өндіріске қызмет көрсетумен жэне
Үстеме шығыстарға, әдетте, біршама жалпы сипатқа ие болады:
екі жэне одан көп бұйымдар шығарған кезде бұл
Кесте 2.1.10 - Үстеме шығыстары

Қатар

№ Шығындар баптарының аталуы

А. Құрал - жабдықтарды пайдалану мен күтіп -
1. Өндіріс жабдықтары мен көлік құралдарының амортизациясы

2. Жөндеу қорына қаржы бөлу немесе өндіріс жабдықтары
3. Жабдықтар мен көлік қүралдарын пайдалану жөніндегі шығындары

4. Аспаптар мен ыңғайластырылған құрылғыларды жөндеу жэне қалпына
5. Қүрал жабдықтармен байланысты басқада шығыстары

Б. Үстеме шығыстары

6. Өндіріті шикізатпен, материалдармен, отынмен, энергиямен қамтамасыз ету
7. Цех аппараттарын үстау, еңбек ақыдан аударылатын аударымды
8. Ғимараттардың, қондырғылардаң, жэне басқа да мүліктердің амортизациясы

9. Ғимараттардың, кондырғылардың жөндеу қорына аударымдар жасау немесе
10. Ғимараттарды, қондырғыларды, инвентарларды күтіп үстау шығындары

11. Сынақтар, тэжірибелер, зерттеулер жүргізу жөніндегі шығындары

12. Рационализаторлық жэне өнертапқыштық жөніндегі шығыстары

13. Цехтар қызметкерлерінің еңбегін қорғау: қауіпсіздік техникасының қүралдарын
14. Басқа да үстеме шығындары ( іс сапар
15. Өнімсіз шығындардың барлығы, оның ішінде: ішкі өндірістік
Үстеме шығындарды тарату тәсілі өндірістің ерекшелігіне жэне есептік
өндіріс жұмысшыларынң еңбек ақысына пара-пар етіп таратылады,

тікелей материал шығыстарына пара-пар етіліп таратылады;

- цех құнына пара-пар етіп немесе шикізат қүны
алдын-ала берілген шығыедардың тұрақты коэффициенттері бойынша таратылады;

басқа да таратылу базалары бойынша таратылады (құрал-жабдықтың жұмыс
8040 - "Үстеме шығындар" бөлімшесі мынадай шоттардан түрады.

8040 - "Үстеме шығындар" , онда транзиттік әрі
8041- "Материалдар" - үстеме шығындардағы материалдардың барлық түрлерін
- "Қызметкерлердің еңбеғіне еңбек ақы төлеу" - жабдықтарға
- "Еңбекақыдан аударылатын аударымдар" - 8042 шотында есептелген
- "Негізгі қүрадарды жөндеу" - өндіріс қызметінде пайдаланатын
-"Негізгі қүралдардың тозуы жэне материалдық емес активтердің амортизациясы"-
- "Тұрғын -үй қызметі" - тұрғын-үй қызметінің барысында
- "Жал ақысы" - өндірісте пайдаланатын негізгі қүралдарды
8048 - "Басқа да"- элеуметтік сфераға негізгі жэне
ҚОРЫТЫНДЫ

Қорыта келгенде кэсіпорынның қаржылық шаруашылық қызметінің негізігі мақсаты
Кэсіпорындар мен үйымдардың қаржы - шаруашылық қызметінің нэтижелері
Операциялық қызметтен (шаруашылық жүргізуші субьектінің негізгі қызметін сипаттайтын);

Инвестициялық қызметтен (ұзақ мерзімді активтердің құрамы мен мөлшеріндегі
Қаржылық қызметтен (меншікті капитал мен қарыз қаражаттарының қүрамы
Бағыттардың эрқайсысы бойынша ақша түсімдерінің нақтылы түрлері, тиісті
Қызметтің қаржылық нэтижесінің есебінде баланстық пайданы немесе залалды
Табыстарды бөлу күрылтайшылық құжаттармен сәйкес жүргізіледі. Салық салғанға
Табысты (пайданы) бөлудің негізге алынатын қағидаттардың бірі -
Табыстың (пайданың) сан қырлы мэні, маңызы экономикалық нарық
Бүгінгі шаруашылық жүргізуші субьектісінде табыстар мен пайданың толып
Жалпы алғанда, табыстар қүн көрінісінде алынған игіліктерде жэне
Жалпы табыс кэсіпорын иелерінің табысы жэне жалдама цызметкерлердіц
Тауар айналысы сферасының салаларында (сауда, қоғамдық тамақтану, маркетинг,
Саудада жоспарлау мен есеп жүргізудің практикасында жалпы табыс
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

Қ.Қ. Ілиясов

«Қаржы» Жоғары оқу орындарына арналған

Алматы, 2005ж.

В.К. Радостовец, Т.Ғ. Ғабдуллин, В.В. Радостовец, О.И. Шмидт,
Алматы, 2003ж

Қ.Ш. Дүйсенбаев, Э.Т. Төлегенов, Ж.Г.Жумагалиева

«Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау»

Алматы "Экономика", 2001ж

Мұхамбетова С.М.

«Ұлттық шоттар жүйесі»

Алматы: Экономика, 2007 ж

ХҚЕС бойынша шоттар жоспары

Алматы: БИКО, 2006 ж

Кеулімжаев Қ.К., Құдайбергенов Н.А.

«Бухгалтерлік есеп теориясы және негіздері»

Алматы: Экономика, 2006 ж

Вазарова В.Л.

«Шаруашылық жүргізуші субъектілердегі бухгалтерлік есеп»

Экономика, 2005 ж

Әбдіманапов Ә.

«Бухгалтерлік және қаржылық есеп принциптері»

Алматы, 2006 ж

Баймұханова С.Б.

«Бухгалтерлік есеп»

Издат маркет, 2005 ж