Банктердің депозиттік саясатының депозит нарығындағы ролі диплом жұмысы
МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz
КІРІСПЕ..................................................................................................................3
1 ДЕПОЗИТТІК ОПЕРАЦИЯЛАРДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕЛУІ.............6
1.1 Банктердің дәстүрлі операциялардың бірі – депозиттік операциялардың экономикалық мәніне сипаттама беру.................................................................6
1.2 Депозиттік операциялардың түрлерін қарастыру.........................................10
1.3 Қазақстан Республикасындағы депозиттік нарықтың даму кезеңдерінің ерекшеліктерін қорытындылау.............................................................................19
2 БАНКТЕРДІҢ ДЕПОЗИТТІК САЯСАТЫНЫҢ ДЕПОЗИТ НАРЫҒЫНДАҒЫ РОЛІ........................................................................................................................23
2.1 Қазақстан Республикасындағы депозиттік нарықтың қазіргі жағдайын талдау......................................................................................................................23
2.2 «Цесна банк»акционерлік қоғамының депозиттік саясатын ұйымдастыру тәртібін көрсету.....................................................................................................27
2.3 «Цесна банк» акционерлік қоғамы және олардың жағдайын бағалау.......46
3 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ДЕПОЗИТТІК НАРЫҚТЫ ЖЕТІЛДІРУ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ..................................................................52
3.1 «Жеке тұлғалар депозиттер кепілдендіру қоры» акционерлер қоғамының банктердің депозиттік саясатын жетілдірудегі ролі...........................................52
3.2 Банктердің депозиттік саясатын шетел тәжірибесін қолдана отырып жетілдіру жолдары.................................................................................................55
ҚОРЫТЫНДЫ.......................................................................................................62
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР........................................................................64
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Банк ісі
-----------------------------------------------------------------------------------
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ..................................................................................................................3
1 ДЕПОЗИТТІК ОПЕРАЦИЯЛАРДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕЛУІ.............6
1.1 Банктердің дәстүрлі операциялардың бірі – депозиттік операциялардың экономикалық
1.2 Депозиттік операциялардың түрлерін қарастыру.........................................10
1.3 Қазақстан Республикасындағы депозиттік нарықтың даму кезеңдерінің ерекшеліктерін қорытындылау.............................................................................19
2 БАНКТЕРДІҢ ДЕПОЗИТТІК САЯСАТЫНЫҢ ДЕПОЗИТ НАРЫҒЫНДАҒЫ РОЛІ........................................................................................................................23
2.1 Қазақстан Республикасындағы депозиттік нарықтың қазіргі жағдайын талдау......................................................................................................................23
2.2 «Цесна банк»акционерлік қоғамының депозиттік саясатын ұйымдастыру тәртібін көрсету.....................................................................................................27
2.3 «Цесна банк» акционерлік қоғамы және олардың жағдайын бағалау.......46
3 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ДЕПОЗИТТІК НАРЫҚТЫ ЖЕТІЛДІРУ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ..................................................................52
3.1 «Жеке тұлғалар депозиттер кепілдендіру қоры» акционерлер қоғамының банктердің
3.2 Банктердің депозиттік саясатын шетел тәжірибесін қолдана отырып жетілдіру
ҚОРЫТЫНДЫ.......................................................................................................62
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР........................................................................64
КІРІСПЕ
Банктік ресурстар - қандайда бір болмасын коммерциялық банктің заңды
Ең көп тараған банктік қызметердің ішінде келесілерді атауға болады:
Банктік операцияларды жүргізілу сипатына байланысты активті жөне пассивті операциялар
─ депозиттік операциялардың теориялық негізделуі;
─ банктердің дәстүрлі операцияларының бірі - депозиттік операциялардың
─ депозиттік операциялардың түрлерін қарастыру;
─ Қазақстан Республикасындағы депозиттік нарықтың даму кезеңдерінің
─ банктердің депозиттік саясатының депозит нарығындағы ролі;
Қазақстан Республикасындағы депозиттік нарықтың қазіргі жағдайына талдау
─ «Цесна банк» акционерлік қоғамының депозиттік саясатының мәні және
─ «Цесна банк» Акционерлік қоғамының депозиттік операцияларының жағдайын
─ Қазақстан Республикасындағы депозиттік нарықты жетілдіру перспективалары;
─ «Жеке тұлғалар депозиттер кепілдендіру қоры» акционерлер қоғамының банктердің
─ Банктердің депозиттік саясатын шетел тәжірибесін қолдана отырып жетілдіру
Дипломдық жұмысын жазу барысында "Қазақстан Республикасындағы банктер және
1 ДЕПОЗИТТІК ОПЕРАЦИЯЛАРДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕЛУІ
1.1 Банктердің дәстүрлі операциялардың бірі – депозиттік операциялардың экономикалық
Коммерциялық банктің коммерциялық кәсіпорын ретінде басқа кәсіпорындардан басты бір
1. Депозиттік қаражаттар;
2 Депозиттік емес қаражаттар;
Нарықгық қатынастардың дамуына байланысты, сондай-ақ ескі банктік жүйе үшін
1. Құндылықтарды сақтау депозиті;
2. Оларды басқару депозиті;
Жабық депозиті кезінде банк конверттегі кұндылықтарды сақтауға қабылдайды. Мысалға
Бос ақшаның үшінші түрі - оның иелері ақша қаражаты
Сонымен депозиттік операциялар - клиенттердің ақша қаражаттарын банкке салым
Салымдарға заңды және жеке тұлғалардың уақытша бос ақша қаражатын
- Мемлекетік кәсіпорындар және ұйымдар;
- Мемлекетік мекемелер;
- Кооперативтер;
- Акционерлік қоғамдар;
- Шетел капиталы қатысқан аралас кәсіпорыңдар;
- Партиялық және қоғамдық ұйымдар мен қорлар.
- Қаржы және сақгандыру компаниялары;
- Инвестициялық және трасталық компаниялар мен қорлар.
- Жеке тұлғалар, банктер жөне басқа да несиелік мекемелер.
Депозиттік операциялардың объектілеріне — депозиттік операциялар субъектілерінің банкке салған
1.2 Депозиттік операциялардың түрлері
Депозиттік операциялар банктің қызметін, банктік қорларда еркін ақша нарығындағы
-мерзімді депозиттер;
-талап етуге дейінгі депозиттер;
-тұрғындардың жинак салымдары;
- депозиттік сертификаттар;
Өз кезегінде осы топтың әрқайсысы әр түрлі белгі бойынша
1. Мерзімді депозиттер
-Мерзімі 3 айға дейінгі депозиттер;
- Мерзімі 3 айдан 6 айға дейінгі депозиттер;
- Мерзімі 6 айдан 9 айға дейінгі депозитер;
- Мерзімі 9 айдан 12 айға дейінгі депозиттер;
- Мерзімі 12 айдан жоғары депозиттер;
2. Талап еткенге дейінгі депозиттер шоттағы сақталып тұрған
3. Жинақ салымдары банкте сақталу ерекшеліктеріне байланысты: мерзімді, қосымша
4. Депозиттік сертификаттар ұлттық және шетел валюталарындағы депозиттік сертификаттар
Енді осы депозиттер түрлеріне жеке-жеке тоқталайық. Депозиттердің әрбір түрлерінің
Ал осы шоттың негізгі кемшіліктері болып мыналар саналады:
1. Бұл шот бойынша пайыз мүлдем төленбейді немесе өте
2. Коммерциялық банк үшін- өтімділікті ұстап тұруға қажетті өте
Отандық банктік тәжірибеде талап етуге дейінгі депозиттерге мыналар жатады:
Салымның келесі бір түрі ол мерзімді депозит. Мерзімді депозиттерге
- олар есеп айырысу үшін пайдаланылмайды және мұндай шоттарға
- шоттағы қаражаттар баяу айналады;
- тұрақгы түрде пайыз төленеді;
- пайыз мөлшерінің ең жоғары деңгейі Қазақстан Республикасының
- ақша алу туралы салым иесінің алдын ала хабардар
- бұл шоттағы қаражаттар бойынша ең төменгі мөлшерде резервтер
Осы депозит түрі банк үшін тиімді болып келеді, өйткені
1. Олар жинақты сақтаудың сенімді түрі болып келеді, өйткені
2. Олар ақшалай жинақ салымының неғұрлым тиімді түрі болып
3. Әртүрлі салым бойынша үлкен талғамын ескере отырып,
4. Ақша салымдарын жинақтаудың неғұрлым өтімді түрі болып
Жинақ салымының мәні банк үшін және барлық несиелік жүйе
Салымның тағы бір түрі балаларға деген мақсатты салымдар. Бұндай
Салымның тағы бір түрі жастар сыйақылық салым. Мұндай салым
Банктік тәжірибиеде депозитік сертификат кең өріс алуда. Депозиттік сертификаттар
1. Берілмейтін — салымшыда сақгалатын және мерзімі келген кезде
2. Берілетін — ол екінші каржылық нарықга жеңіл
Сертификаттарды өтеу оның иесінің бірінші талабы бойынша депозиттік сертификатты
- банктің, не банк бөлімшесінің депозиттік сертификатты беру және
- сертификаты өтеу мерзімі;
- жақгардың жауапкершілігі;
- төлеуге ұсынылған сертификаттарды өз уақытында төлемеу жағдайлары;
- сертификаттың сыртқы көрінісінің сипатталуы және т.б.
Депозиттік сертификаттардың бланкілері қатаң түрдегі есеп беру бланкілері болуы
Депозиттік сертификаттарды келесі белгілер бойынша жіктеуге болады:
1.Депозиттік сертификаттарды шығару түрғысынан: бір рет шығарылатын, сериялы шығарылатын;
2. Рәсімделуіне байланысты: атаулы,ұсынылмалы;
3. Айналым мерзімі бойынша: жедел, талап еткенге дейінгі.
Депозиттік сертификат бойынша айналым мерзімі бір жылға дейінгі мерзім
4. Төлем шарты бойынша: белгілі есеп айырысу мерзімі өткенге
Депозиттік сертификатты өтеуді үш әдіспен жүзеге асыруға болады: жаңадан
Депозиттік сертификат шығарушы банк оған Қазақстан Республикасы заңдарына қайшы
- депозитік операциялар табысты алу немесе болашақга табыс алу
- депозиттік операциялар әр түрлі болуы керек және әр
Депозитік операцияларды ұйымдастыру процесінде жедел депозитерге
1.3 Қазақстан Республикасындағы депозиттік нарықгың даму кезендерінің ерекшеліктері
Қазақстан Республикасындағы жинақ нарығы туралы тек қана 1994 жылдан
Қортындылай келсек, жобаны іске асыру өте күрделі болады. Егер
2 БАНКТЕРДІҢ ДЕПОЗИТТІК САЯСАТЫНЫҢ ДЕПОЗИТ НАРЫҒЫНДАҒЫ РОЛІ
2.1 Қазақстан Республикасындағы депозиттік нарықтың қазіргі жағдайына талдау
Қазақстан Республикасының банктері - жалпы қаржы жүйесіндегі кәсіпорындар ішінде
Ал, әрбір жыл кезеңдеріне тоқгалатын болсақ, 1995 жылдан бастап
Бұл өсім 47000 млн. теңгені құрайды. Осы өсім коммерциялық
Кесте – 1. Қазақстан Республикасы банктерінің депозиттері және оның
Кезең
Кезең соңындағы депозиттер(млн.теңге)
Барлығы Валюта түрлері бойынша Субъектілері бойынша Өтімділік дәрежесі бойынша
Ұлттық
Валюта Шетел
валюта
Банктік емес заңды тұлғалар
Жеке тұлғалар
Талап етуге дейінгі депозит
Мерзімді депозит
1 2 3 4 5 6 7 8
01.2001 73514 54226 19288 45648 27866 51426 22088
08.2001 83457 55585 27872 51905 31552 50510 32947
01.2002 73464 44497 28967 44511 28953 42566 30898
08.2002 120681 63424 57257 80781 39900 70780 49901
01.2003 168156 83764 84392 113301 54855 91543 76613
08.2003 248750 117947 130804 175661 73090 122632 126219
01.2004 284533 134744 149788 192726 91706 119499 165034
08.2004 391463 161581 229882 226772 164691 152985 238478
01.2005 420725 150284 270440 233255 187470 126125 294599
08.2005 497904 206371 291533 275647 222257 144451 353453
01.2006 581933 235466 346467 327809 254123 175752 406180
08.2006 703135 362834 340301 403950 299184 234214 46892
Ескерту - ҚРҰБ-ң статистикалық мәліметтері негізінде құрастырылған
2001 жылдың тамызында депозиттер сомасы 120681 млн теңгені құраса,
Жоғарыдағы кесте банк жүйесіндегі депозиттердің жалпы өсу тенденциясын көрсететін
Кесте –2. Қазақстанның алдыңғы қатардағы
Банктер атауы Жыл Салымдардың барлығы Соның ішінде
Талап етуге дейін Мерзімді депозиттер Қормен сақтанды
рылғаны
1 Қазақстан ХалықЖинақ Банк 2004 29036731 14739050 14297681 -
2005 35741568 15680869 20060699 20032186
2006 52754754 19218017 33536737 22158597
2 Банк
Тұран Әлем 2004 8601330 1166103 7435227 -
2005 19358766 2410509 16948257 16841821
2006 36149973 4435867 31714106 23921266
3 Казкоммерцбанк 2004 3554432 740907 2813525 -
2005 12584841 2202802 10382039 10094876
2006 43673448 3870620 39802828 23804349
4 Валют Транзит
Банк
2004 2726914 299453 2427454 -
2005 4938779 574648 4364131 4164881
2006 10131185 848683 9282502 8758966
5 Алматы Сауда Қаржы Банкі 2004 344238 176404 167834
2005 797488 267223 530265 511199
2006 4642433 730744 3911659 948438
6 Темірбанк 2004 826212 272938 553274
2005 2014918 290491 1724427 1578876
2006 2978036 397914 2580122 2978036
Ескерту - Қазақстандық жеке тұлғалардың салымдарын сақтандыру қоры мәліметтері
Ал 2001 жылдың қаңтарындағы жалпы депозиттер сомасы 29948 млн
Осы кесте мәліметтерінен көріп отырғанымыздай, мысал ретінде алынған барлық
2.2 ”Цесна Банк” акционерлік қоғамының депозиттік саясатының мәні және
Қазіргі кезде коммерциялық банктердің "Қазақстан Республикасындағы
Депозиттік саясаттың мақсаты - банктің активтері мен пассивтерінің тиімділігімен
Бөлшек секторда: халықтың ұзақ мерзімді депозиттерінің, қысқа мерзімді депозитерінің
Кооперативтік секторда: клиенттерге көрсетілетін депозиттік және банк қызметтеріне қатысты
Депозиттік саясат банкпен төленетін тарифтік саясатпен, сыйақы (мүдде) саясатымен
Депозиттік саясаттың кағидаларына мыналар жатады: депозитке ақшаны орналастыру еркіндігі
Тәуекелді азайту және өтімділікті қолдау мақсатында банк депозиттік саясат
Депозиттік саясаттағы банктің негізгі позициясы аумақтық нарықтағы тез арадағы
- республикалық нарықгағы мерзімді
- субъектілердің әртүрлігімен
- болашақта пайда алу жағдайын кұру немесе
- алдыңғы кезекте агрессивтік операциялар және депозиттік операциялар арасында
- клиентерге қызмет көрсету деңгейі және сапасы жоғарлайды. Депозиттік
Тұрғындардың бос ақша қаражатын тарту мәселесі бүгінгі күнде өзекті
Сондықтан банктер өз қызметгерін жүзеге асыруда әр топ клиенттерінің
Депозиттердің өсуі – стихиялық процесс емес, ол көптеген факторлар
Еліміздегі коммерциялық банктердегі депозиттік операцияларды ұйымдастыру үшін ең алдымен
Егерде салымшы салымды салған кезде (салымның барлық түрі бойынша)
Оператор орындалған операцияны 504 үлгідегі операциондық күнделікке жазады (ол
Жұмыс күннің соңында
Бұндай депозит түрлерін қабылдаудың келесідей тәртіптері бар:
1. Басқа салымшы атынан қосымша жарналар үшін кез-келген басқа
2. Талап етуге дейінгі салымдар бойынша қосымша жарнаны салған
3. 500 үлгідегі беттік шот карточкасында
4. Оператор операция біткендігін өз қолымен растайды, содан кейін
5. Кассир бланкілердің дұрыс толтырғанын, қолдардың бар болуын тексеріп
"Цесна Банк" АҚ-ның салымдарды клиенттерге қайтарып беру тәртіптері төмендегідей:
1. Салымшы шоттан ақша қаражатты кез-келген басқа филиалдан алуға
2. Салымнан соманы алу үшін оператор салымшыға 501
3. Оператор салымшы кітапшасын алады және 501 үлгісіндегі шығыс
4. Салымшының мәліметтерін
5. 500 үлгі беттік шот карточкасында салымшының төленетін соманы
6. Осыдан кейін оператор 501 үлгісінің шығыс ордерінде және
7. Кассир бланкілердің дұрыс толтырғанын, қолдардың
Енді "Цесна Банк" АҚ-ның депозиттер бойынша сыйақыны есептеу және
"Цесна Банк" АҚ-ның қолма-қолсыз жолмен түскен сомаларды салымға есептеу
Келісім-шартты кәсіпорын немесе ұйым жүмысшылары өздері жасай алады, бұл
"Цесна Банк" АҚ-ның
- депозиттер АҚШ долларында немесе басқа еркін айналымдағы валютамен
- депозит бойынша жарнаның минималды көлемі АҚШ-тың 50 доллары
- депозиттің максималды көлемі шектелмеген;
- валюталық депозитті ашқан кезде салымшыға белгіленген
- депозиттер бір айдан бір жылға дейін, бір жылдан
- валюталық депозиттің пролонгациясына рұқсат етіледі;
- салымшы депозитті мерзімі жетпей талап етуге құқылы, ол
- депозиттік цикл аяқталған соң бірінші күнтізбелік күнде шотта
- депозитті келесі мерзімге пролонгация кезінде өткен циклға есептелген
- валюталық депозит бойынша салымшы кітапшасы біткен кезде салым
- салымшы белгіленген тәртіпте депозитті пайдалануға сенім хат және
Енді "Цесна Банк" АҚ-ның шартты салымдар бойынша операцияларының ұйымдастырылу
Ол жерде салымшы, салым сомасы және ОПЕРУ-ға беру үшін
1. Салымшы мен филиал арасында келісім шарт жасалады, оған
2. Оператор салымшыны салым шартыменен таныстырады және осы шарттар
3. Салымшыға 505 кіріс ордерін толтыруды ұсынады оның екінші
4. Салымшыдан толтырылған 505 үлгісін алғаннан кейін
5. Мерзімді салым бойынша ставкыларды
Банкте қосымша жарнасы бар мерзімді салымдар бойынша операцияларды ұйымдастырудың
- жедел салым бойынша салымшы мен банк келісім-шартқа қол
- қосымша жарнасы бар мерзімді депозит бір жылдан кем
- бастапқы және қосымша жарналар қолма-қол ақшалар секілді қолма-қолсыз
- қабылданатын бастапқы және әрбір қосымша салымның минималды көлемі
- сомалар бойынша беттік шотты жабу кезінде табыс талап
- қосымша жарнасы бар мерзімді салымнан бөліктеп беру жүргізілмейді.
- соманы қолма-қолсыз аударған кезде 502
Балалар үшін мақсатық салым бойынша операцияларды да жүргізудің ерекшеліктері
Сонымен коммерциялық банктерде депозиттік операцияларды ұйымдастыру кезінде міндетті түрде
1. Депозиттік операциялар банкке қажетті несиелік ресурстарды жинақгау
2. Депозиттік операцияларды ұйымдастыру
3.Депозиттік операцияларды жүзеге асыру барысында депозиттік және несиелік операциялардың
4. Депозиттік операцияларды ұйымдастыру барысында мерзімді депозиттердің жалпы
5. Депозиттік операцияларды ұйымдастыру кезінде коммерциялық банктер депозиттік шоттарда
Банктердің пассивті операцияларының 80-90 пайызы сырттан тартылған қаражаттар есебінен
1252- басқа банктерде орналасқан қысқа мерзімді депозиттер (олар 1
1253- басқа банктерде орналасқан қысқа мерзімді депозиттер (олар 1
1254- басқа банктерде орналасқан орта мерзімді депозиттер;
1255- басқа банктерде орналасқан ұзақ мерзімді депозиттер.
Бұл шоттар банк балансына қатысы бойынша активті болып саналады.
2211- талап етуге дейінгі депозиттер;
2215- қысқа мерзімді депозиттер, бұл шотқа әдетте 1 айдан
2217- орта мерзімді депозиттер, бұл есеп шотқа 1 жылдан
2219- ұзақ мерзімді депозитгер, бұл есеп шотқа бес жылдан
2221- клиентердің арнайы бір мақсатқа салған салымдары;
2223- клиентердің кепілдік депозиттері;
2229- клиентердің басқа да депозиттері деп аталады. Ал басқа
2121 - ҚРҰҚБ-гі арнайы депозиттер;
2122- шетелдің орталық банкгеріндегі мерзімді депозиттер;
2123- басқа банктердің қысқа мерзімді депозиттері;
2125 - басқа банктердің орта мерзімді депозиттері;
2127 - басқа банктердің ұзақ мерзімді депозиттері.
Осы жоғарыда аталған барлық шоттар пассивті шоттар болып табылады.
Пқ =Бқ+ДтА-КтА Мұндағы,
Пқ - пассивті шоттар бойынша соңғы қалдық; Бқ -
Пассивті шоттар бойынша соңғы қалдық кредиттік болады немесе нолге
1. Банк мекемесіне депозитке ақша қаражаты қабылданса келесідей өткізбелер
Дт- 1001,2203
Кт - 2211, 2215, 2217, 2219, 2229
Ал депозиттік шотқа тікелей есеп айырысу шотынан төлем тапсырмасы
Дт - 2203
Кт - 2211, 2215, 2217, 2219, 2229
Ал (депозитор) салымшы басқа банктен болса, онда ақша қаражаттары
Дт - 1050
Кт - 2211, 2215, 2217, 2219, 2229
Ал депозиттер бойынша есептелген проценттік шығындар екінші деңгейдегі банктердің
1. Жай пайыз есептеу келесі формуламен анықгалады:
2. Күрделі процент есептеу келесі формуламен анықгалады:
I - S - Р = Р * [(1+і)ª
і - % жылдық мөлшері Р - депозит көлемі
2. Ай соңында немесе мерзімі
Дт - 5211, 5215, 5217, 5219, 5229
Кт - 2700
Ал, есептелген процент клиенттің есеп айырысу шотына аударылса, онда
Дт - 2700 Кт - 2203
есептелген процент клиентке қолма-қол ақша түрінде берілсе, онда келесідей
Дт – 2700
Кт - 1001
Бұл жағдайда банктік құжат шығыс кассалық ордер толтырылады, есептелген
Кт - 1050
Ал егер есептелген процент депозиттік шотқа аударылса келесідей өткізбе
Кт - 2211, 2215, 2217, 2219, 2229
Ал тартылған депозит шетел валютасында болса: Дт — 1858
Дт - 5211, 5215, 5217, 5219, 5229
Кт — 2859 (шетел валютасын теңге құнымен есептеу) Шетел
Дт - 1858 Кт - 1001, 1050
Кт-2211, 2215, 2217, 2219 және сол мезетте келесі өткізбе
Дт - 5211, 5215, 5217, 5219, 5229
Кт – 2859
Тартылған депозиттер қайтарылған кезде келесідей өткізбелер құрылады, депозит клиенттің
Дт- 2211, 2215, 2217, 2219, 2229
Кт - 2203, 1001
Депозит қолма-қол ақша түрінде қайтарылса:
Дт - 2211, 2215, 2217, 2219, 2229
Кт - 1050
Мысалы: "Цесна Банк" АҚ 2006 жылдың 15-ші қаңтарында
Депозит қолма-қол ақша түрінде келісім-шарт негізінде банк кассасына қабылданған
Дт - 1001 - 100000 (жүз мың)
Кт - 2215 - 100000
1. Сырттан тартылған депозитке процент есептеу:
2. Мұнда келесі өткізбе құрылады:
Дт-5215 – 3000
Кт-2720 - 3000
3. Ал процент АҚ "Алатаудың" депозиттік шотына аударады:
Дт-2720- 3000
Кт-2215- 3000
4. Мерзімі толған кезде яғни 15 сәуірде негізгі салынған
Дт- 2215-101250
Кт-7418 -101250
Мұнда S = Р + I
Ал депозиттік операциялардың баланстан тыс есебіне тоқгалатын болсақ, депозиттік
Есеп: Банк мекемесіне келіп түсетін депозитке 14 ақпан күні
Дт - 6175 - 19000 теңге
Кт - 6675 - 19000 теңге
Ал 19 мамыр күні келесі өткізбе құрылды:
Дт - 6675 - 19.000 теңге
Кт - 6175 - 19.000
Яғни мұнда бірінші өткізбеде алдағы уақытга түсетін депозит бойынша
Ресурстарды тарту үшін банктер арасында күрес құралы проценттік саясаттың
1.Ұлттық Банктің есептік ставкасы
2. Ақша нарығының жағдайы
3. Банктің жеке депозиттік саясаты
Депозиттік шоттың жекелеген түрлері бойынша табыс мөлшері салым мерзіміне,
Сонымен қатар табысты төлеудің жиілігі де мәнді фактор болып
2.3 «Цесна Банк» АҚ-ның депозиттік
Пассивтік операциялардың ең негізгі жүзеге асу формаларының бірі —
Кесте –3.«Цесна Банк» АҚ-ның сырттан тартылған қаражаттарының құрылымы
Баланс Сомасы,
мың тг. %-пен
1. Депозиттердің барлығы 329795 62
-талап еткенге дейінгі депозиттер,
-мерзімді депозиттер,
-мақсатты депозиттер 123596
164389
41810 39
52
9
2. Басқа да міндеттемелер 157144 38
Барлық міндеттемелер 486939 100
Ескерту - «Цесна Банк» АҚ-ның мәліметтері негізінде құрастырылған
Бұл кестеде көріп отырғанымыздай, сырттан тартылған қаражаттардың көп бөлігін
Ал банктің басқа да міндеттемелер мөлшері 38% немесе 157144
Осы кезде жедел депозитінің өсу қарқыны айтарлықтай талап еткенге
Енді "Цесна Банк" АҚ-ның қабылдаған депозиттерінің құрылымына талдау жүргізейік.
- Цесна-Мерей;
- Цесна-Сәби;
- Цесна-Оқушы;
- Цесна-Студент;
- Цесна-Почетный;
- Цесна-Плюс;
- Цесна - Патриот;
- Цесна – Равные возможности;
- Цесна-Независимость
Барлық депозиттер үшін салымның ең төменгі сомасы белгіленген. Ал
Кесте –4. Цесна - Патриот депозитінің шарттары
Критерийлер Депозит шарттары
1 2
Түсініктеме Депозит- Патриот— тұрақты пайыздық ставкамен белгілі бір мерзімге
Мақсаты Осы депозитті енгізудегі негізгі мақсат - өз клиенттеріне
Шарттары *Келісім-шарт 7 айдан - 37 айға дейінгі
*Сыйақы салымның нақгы
*Сыйақы ставкасы келісім-шарт
*Салым бойынша сыйақы шоттағы салым сомасының өзгеруін ескере отырып,
*Салымшының салым сомасын
*Салымшы шотқа ақша қаражаттарын қолма-қол немесе қолма-қолсыз ақша қаражаттары
*Пролангация көзделмеген,егер салым мерзімі аяқталса,онда ақша қаражаттары ағымдық шотқа
4 кестенің жалғасы
1 2
Салым мерзімі Салым 7 айдан 37 айға дейінгі мерзімге
Пайыздық сомалардың капитализациялануы Мүмкін
Салым валютасының түрлері Теңге, АҚШ доллары, Евро
Пайыздық ставка Тұрақты
Ескерту - «Цесна Банк» АҚ-ның мәліметтері негізінде құрастырылған
Кесте – 5. Цесна- Независимость депозитінің шарттары
Критерийлер Депозит шарттары
1 2
Түсініктеме Цесна- Независимость — тұрақты пайыздық ставкамен белгілі бір
Мақсаты Осы депозитті енгізудегі негізгі мақсат - VIP клиенттеріне
Салым мерзімі Салым 15 айдан 37 айға дейінгі мерзімге
Пайыздық сомалардың капитализациялануы Көзделмеген
Пайыздық ставка Тұрақты
5 кестенің жалғасы
1 2
Шарттары *Келісім-шарт 15 - 37 айларға бекітіледі;
*Сыйақы есептеу салым сақталған нақты күндерге жүргізіледі;
*Келісім-шартта 15 айға көрсетілсе, онда мерзімнен бұрын салым
-салым 3 айға дейін аз мерзімге сақталса,сыйақы есептелінбейді;
Келісім-шартта 37 айға көрсетілсе:
-салым 6 айға дейін сақталынса, сыйақы есептелінбейді;
-салым 6 айдан жоғары сақталынса,келісім-шартта көрсетілген пайыздық ставкамен есептелінеді;
*Салымшы шотқа ақша қаражаттарын қолма-қол немесе қолма- қолсыз есептелінеді;
*Пролангация көзделген.
Осы көрсетілген депозиттердің түрлері бойынша қосымша бетте 2006 жылдың
Сонымен, "Цесна Банк" АҚ-дағы депозиттік операциялардың клиенттер үшін мынандай
-ақша қаражаттарын сақтаудың қауіпсіздігі;
-ақша қаражаттарын жинақтау мүмкіндіктері;
-ақша қаражаттарын сақтағаны үшін сыйақы алу мүмкіндіктері;
-салымшының сенімді тұлғаларының шотты басқару мүмкіндіктері;
-ақша қаражаттарын мұрагерлеріне қалдыру мүмкіндікгері;
-осы банкке салынған депозит банкген алынған несиелерді қамтамасыз
-депозиттер бойынша алынған табысқа салық салынбайды;
3 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ДЕПОЗИТТІК НАРЫҚТЫ ЖЕТІЛДІРУ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ
3.1 «Жеке тұлғалар депозиттер кепілдендіру қоры» акционерлер қоғамының банктердің
Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктерінде жеке тұлғалардың салымдарын міндетті
Қор мақсаты екінші деңгейдегі банктердің салымдарына орналастырылған жеке тұлғалардың
Банк – агент Қормен агенттік келісім негізінде салымшыларға орнын
Жеке тұлғалардың салымдарын міндетті коллективті кепілдендіру жүйесінің қатысушы –
Банк салымшысы (депозиторы) – қатысушы – банкте салымдары бар
Салым (депозит) бойынша орнын толтыру – Қормен төлеуге жататын
Банк төлемдері – қайтару бойынша міндеттемелері кепілденетін, салымдар (депозиттер)
Жеке тұлғалардың міндетті коллективтік кепілдендіру жүйесіне, банктің меншікті капиталынан
Өзінің функцияларын орындау кезінде Қордың келесідей құқықтары бар:
Ұлттық Банкпен ақпарат айырбасы туралы келісім жасау және банк
Банк заңдылының талаптарын банк – қатысушылардың бұзу фактісі туралы
Сәйкес ережеде тағайындалған ретпен, жеке тұлғалардың салымдарын коллективті кепілдендіру
өз құзыреті шегінде басқа құқықтарды жүзеге асыру.
Өзінің функцияларын жүзеге асыру кезінде Қор келесілерді орындайды:
Ұлттық Банкпен анықталған ретте, нысанда және мерзімде жылдық есепті,
Шетел валютасындағы салымдар бойынша орнын толтыру, сондай-ақ шетел валютасында
өзінің жылдық балансын , сондай-ақ қаржы-шаруашылық қызмет нәтижелері туралы
Қордың директорлар Кеңесінің өкілеттілігі:
1. Директорлар Кеңесімен бекітілетін ішкі ережелерге сәйкес жеке тұлғалардың
2. Ережеге сәйкес Қорға міндетті күнтізбелікжәне басқа жарналарды банк
3. Жеке тұлғалардың салымдарын міндетті коллективті кепілдендіру жүйесінен банк
4. Келісім бойынша Ұлттық Банкке Қор активтерін сенімгерлік басқаруға
5. Мәжбүрлеп жойылатын банк – қатысушының салымдарының орнын толтыру
6. Банк-агентті таңдау;
7. Қордың лауазымды тұлғаларын тағайындау;
8. Қордың шығыстар және кірістер сметасын жыл сайын бекіту
Қатысушы банктер міндеттері:
ережеге және Қордың Директорлар Кеңесінің шешімдеріне сәйкес уақытылы және
ережеге сәйкес Қорға уақытылы және толық көлемде мәліметтер ұсыну;
банк – қатысушының мәжбүрлі жойылуы туралы сот шешімдерінің күшіне
жеке тұлғалардың салымдарын міндетті коллективті кепілдендіру жүйесінен банктің шығарылуы
жеке тұлғалардың салымдарын міндетті коллективті кепілдендіру жүйесіне қатысатындығы туралы,
банктік салымдар келісім шартында жеке тұлғаның салымдарының кепілденгенінің болуын
салымшылар алдындағы міндеттемелерді толық және уақытылы өтеу мүмкіндігінің болмау
мәжбүрлі жойылу жағдайында Қордың Директорлар Кеңесімен бекітілетін формалар бойынша
Қатысушы куәлігін беру және қайтарып алу реті. Қордың Директорлар
Қатысушы куәлігін алған банктер қатысушы – банктер реестірене енгізіледі.Келесідей
банк – қатысушыға жеке тұлғалардың банктік шоттарын ашуға және
жыл ағымында бірнеше (екі немесе одан да көп) рет
банк – қатысушының Ұлттық Банкпен тағайындалған пруденциалдық нормативтерді және
Банк халықтың сенімін күшейту үшін салымдарды сақтандыру жөніндегі механизімінің
Қазір Қор салымшылардың 20 мың немесе 71%-на міндетті төлемдерін
3.2 Банктердің депозиттік саясатын шетел тәжірибесін қолдана отырып жетілдіру
Депозиттерді қорғау жүйесі Ұлттық банк тарапынан коммерциялық банктердің қызметін
Салымшыларға банктерде орналыстырған депозиттерін қайтару кепілдігін беру банктік жүйе
Салымдар (депозиттер) және олар бойынша есептелген сыйақыны қайтару сомалары
Міндетті күнтізбелік жарна мөлшері әр банк қатысушысы үшін олардың
Аталған сома салымшыға бірден төленеді, егер банкке қарсы күйзеліс
Канада банктерінің депозиттерді сақтандыру бойынша Канада корпорациясымен төлейтін сақтандыру
Жапонияда банктің депозиттер бойынша сақтандыру сомасы бір салымшыға 10
Депозиттерді сақтандырудың федеральды бағдарламасы бойынша АҚШ-та банктер шығындары жоғары.
Қазақстан Республикасының депозиттік операцияларынан одан әрі дамуына әсер етуші
Маңызды тежегіш факторлардың бірі салымдарды индексациялаудың тиімді және шынайы
ҚОРЫТЫНДЫ
Мен өзімнің таңдап алған "Банктердің депозиттік саясаты және оны
Коммерциялық банктер несиелік ресурстар нарығындағы бәсекелік жағдайға байланысты депозиттердің
- депозиттік операциялар пайда алу үшін жасалынуы керек немесе
- депозиттік операциялар әртүрлілігімен сипатталып, әртүрлі субъектілермен жүргізілуі керек;
- депозиттік операцияларды ұйымдастыру процесінде мерзімді депозиттерге көп көңіл
- депозиттердің және несиелік салымдардың сомалары мен мерзімдері
- депозиттік және несиелік операцияларды ұйымдастыра отырып, банк өзінің
- банкке депозиттерді тарту мақсатында банктік қызметтерді дамытуға шаралар
Сонымен Қазақстан Республикасында депозиттік нарықтың дамуы келесі ерекшеліктермен сипатталады:
Осы дипломдық жұмысты жазу барысында таңдап алған тақырыбыма "Банктердің
2
