TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

Жоспар - www.topreferat.com.kz

Кіріспе 3

1 Несиелеу жүйесі туралы түсінік 5

1.1 Несие жүйесінің ұғымы және құрылымы 5

1.2 Несиелік механизмнің экономикалық мағынасы 6

1.3 Қазіргі несиелеу жүйесінің ерекшеліктері 8

1.4 Банктік несие және оның экономикадағы рөлі 10

2 Қазақстандағы несиелеу жүйесі және оның даму бағыттары 13

2.1 Қазақстандағы банктік несие жүйесінің қалыптасу принциптері 13

2.2 Қазақстан Республикасының банктік несие беру процесі 15

2.4 Қазақстандағы банктік несиелеуді дамыту жолында 23

Қорытынды 26

Қолданылған әдебиеттер тізімі 28

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: - бет
Пәні: Банк ісі

-----------------------------------------------------------------------------------

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ

 ЖОСПАР

Кіріспе 3

1 Несиелеу жүйесі туралы түсінік 5

1.1 Несие жүйесінің ұғымы және құрылымы 5
1.2 Несиелік механизмнің экономикалық мағынасы 6

1.3 Қазіргі несиелеу жүйесінің ерекшеліктері 8

1.4 Банктік несие және оның экономикадағы рөлі 10
2 Қазақстандағы несиелеу жүйесі және оның даму бағыттары
2.1 Қазақстандағы банктік несие жүйесінің қалыптасу принциптері 13
2.2 Қазақстан Республикасының банктік несие беру процесі 15
2.4 Қазақстандағы банктік несиелеуді дамыту жолында 23
Қорытынды 26

Қолданылған әдебиеттер тізімі 28

Кіріспе

Курстық жұмыстың мақсаты Қазақстандағы банктік несиенің экономикадағы маңызын
Ал екінші бөлімінде, Қазақстандағы несиелеу жүйесі және оның
Өткен сіз болашақ болмайды. Сондықтан да біздің жағдайымыздағы
Бұл курстық жұмысты таңдаған себебім – жалпы экономикада
1987 жылға дейін СССР несиелеу жүйесін үш монополистік
Несиелік жүйелерді жүзеге асыру 1987 жылдан басталды. Несие
Ссуда берудің тиімділігі банк қызметінде негізгі критерийі болмады.
Бұндай нарықтың құрылуы әкімшілік-бұйрықтық қатынастардың қаржылық ресурстардың экономикалық
Қалыптасып жатқан нарықтық қатынастарға байланысты ақша-несиелік реттеу жүйесін
Қазақстанның тәуелсіздік алғаннан кейін Госбанктың базасында нарықтық экономикасы
Банктік реформаның екінші сатысында тек банк құрылымы қайта
I-деңгейде – Қазақстанның Ұлттық Банкі;

II-деңгейде – коммерциалық банктер және басқа да жекелеген
Назар аударарлық жайт, бұл несиелеу және қаражат операцияларының
1 Несиелеу жүйесі туралы түсінік

1.1 Несие жүйесінің ұғымы және құрылымы

Нарықтық экономикада несие-банк жүйесі маңызды рөл атқарады. Ол
Өндіріске қатысты алғанда, екінші кезекте саналатын несие жүйесі
Несие жүйесінің рөлі мен маңызы келесідей бірқатар көрсеткіштермен
АҚШ несиелік қатынастардың даму дәрежесі бойынша, шаруашылықтың өндірістік
Американдық шаруашылықта пайдалынатын ақшалай капиталдың орта есеппен ¾
Несие жүйесінің өз қызметтерін орындауы барысында несиелік қатынастар
Бірақ, несиелік қатынастар мазмұны тек қана ақшалай капиталды
Несие екі формада болады: тауарлық және ақшалай. Тауар
Несиелік қатынастар мен несие формаларының және несиелік мекемелердің
Ал несие жүйесі тар мағынасында – бұл несиелік
Басқаша айтқанда, несие жүйесі банктік және басқа да
1.2 Несиелік механизмнің экономикалық мағынасы

Экономикалық түсініктегі “механизм” белгілі бір қызметті жандандыруға және
Несиелік механизм – нарықтық қатынастарға сай экономиканың тиімді
Қазіргі несиелік механизм экономикалық механизмнің бір бөлігі бола
Несиелік механизмнің сипатының объективтігін айта отырып, екі элементі:
Несиелік механизм несиелеуді экономикалық-ұйымдастыру қатынастарының белгілі бір қабатын,
Демек, несиелік механизмге несиенің мазмұны және өзіндік ерекшеліктерін
Берілген несиелік механизм тұжырымы бұл механизмнің тек субъективтік
Несиелік механизм банктік қызметке байланысты заңдармен, банктердің дербес
Кез келген экономикалық механизм өзара байланысқан, яғни оның
несиенің түрлері;

несиелеу объектілері;

несиелеу субъектілері;

несиелеу принциптері;

несиелеу тәуекелді басқару.

Несиенің түрі – бұл несиелік қатынастар құрылымының, олардың
Несие берушілер мен қарыз алушылар арасындағы байланыстар қалай
Іс жүзінде несиенің екі формасы болады: тауар және
Коммерциялық несие – жабдықтаушының сатып алушыға сатқан тауары
Банктік несие – бұл банктердің және арнайы несие-қаржы
Ал, несиенің жекелеген түрлеріне келсек, олар несиенің осы
Қазіргі кездегі шетелдік және отандық банктік тәжірибеде жиі
1.3 Қазіргі несиелеу жүйесінің ерекшеліктері

Несиелеу жүйесі несиелік процесті ұйымдастыруды және несиелеу принциптеріне
несиелік қызметті реттеуге бағытталған заңдар мен нормативтік актілер;

несиелік саясат;

несиелеу шарттары;

несиелік механизм;

несиелеу техникасы.

Қайта құру кезеңіне дейінгі несиелеу жүйесінің элементтері бұрынғысынша
Қазіргі несиелеу жүйесінде шаруашылық ұйымдардың меншікті және заемдық
Шаруашылық айналыстағы меншікті қаражаттар шамасы бүгінгі күні берілуге
Қазіргі несиелеу жүйесі банктің ресурстарына негізделеді. Бүгінгі жағдайдың
Қазіргі несиелік механизм коммерциялық сипатқа ие. Осыған байланысты
Қазіргі несиелеу жүйесінің басты ерекшелігі банктердің меншікті және
Қалыптасып отырған қазіргі несиелеу жүйесінің келесі маңызды ерекшелігі,
Жаңа несиелеу жүйесі дәстүрлі және өзіндік ерекше принциптерге
Несиенің қамтамасыз етілу принциптеріне де байланысты өзгерістер болды.
Қазіргі несиелеу жүйесінің келесі бір ерекшелігіне банк несиелерін
Жалпы кәсіпорынды несиелеудің өзгерген жүйесі біршама дәрежеде нарықтық
1.4 Банктік несие және оның экономикадағы рөлі

Банктік несиенің рөлі оның экономикадағы мемлекеттегі және халықтағы
Несиелік қатынастарға қаражатты пайдаланғаны үшін төлеген құнына қоса
Берілген несиелік қатынастардың ерекшелігі бюджеттік қаржыландырудың сомасының кемуінде
Белгіленген ерекшеліктер, әсіресе, қайтарылымдығы, жеделдігі және ақылығы ресурстардың
Несиені пайдалану нәтижелері маңызды және алуан түрлі қаражаттың
Несиенің рөлі коммерциялық, банктік, мемлекеттік тұтыну және ипотекалық
Несиелік қатынастардың жүйесінде несиелеу операцияларын орындау үшін қаражатты
Негізінде материалдық ресурстарды қайта бөлу мемлекеттік, тұтынушы және
Бұның бәрі несиенің материалдық ресурстарды қайта бөлу кезінде
Сонымен қатар, несиенің рөлі тауарды өндіру мен өткізудің
Несие өндірістің мерзімділігі мен өнімнің белгілі түрлерін өткізумен
Ең маңыздысы несиені пайдалану кезінде кәсіпорынның табысты жұмыс
Сонымен бірге әртүрлі қарызгерлердің арасында қаражаттың қайта бөлудің
Бұндай талаптардың сақталмауы қарыз қаражаттарын шамадан тыс берілуіне
Өндірісті кеңейтуде несиенің рөлі үлкен. Өндірісті кеңейту мен
Өндірістің үздіксіздігі мен оның дамуына әсер ететін несиенің
Қаражат айналым саласында несиенің рөлі маңызды. Бұл барлық
2 Қазақстандағы несиелеу жүйесі және оның даму бағыттары

2.1 Қазақстандағы банктік несие жүйесінің қалыптасу принциптері

Несиелік жүйенің ұйымдастырылуы мен жұмыс істеу негізінде белгілі
Банк ісіне мемлекеттік монополия ұғымы мемлекеттің банктердің құрылуы
Нарықтық экономика ерекшеліктері банктік емес мекемелермен үйлестіре отырып
Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі (бұдан әрі Ұлттық банк)
Банк ісінің әлемдік тәжірибесі көрсетіп отырғандай, барлық елдердегі
Нарықтық экономикада арнайы банктік емес институттар құрылмаған жағдайда
Мемлекет, экономикаға жетекшілік жасай отырып, Ұлттық банк арқылы
Несие жүйесін құрудың маңызды принципі – несиелік мекемелер
Бүгінгі таңда Қазақстан аумағында шамамен 77 банк және
Бүкіл ақша айналымының несие жүйесінде жинақталуы – несиелік
Мемлекеттік валюталар монополия принципіне ерекше маңыз береді. Қазақстан
Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі – Қазақстан Республикасының валютасын
“Валюталық реттеу” түсінігіне нормативті актілерді жасап шығару, ақпарат
Бұл принцип – ел тәуелсіздігін сақтау шарттарының бірі,
Орталық банктің автономиясы егемен елдер заңдарымен бекітілген. Банктер
Ұлттық банк тек Қазақстан Республикасы Президентіне ғана есеп
Кей жағдайда бұл Республиканың ұзақ мерзімді міндеттерінің қорғаушысы
Орталық банк елдегі ақша-несие саясатының жүргізілуіне толық жауап
Біздің еліміз бен шет елдердегі несие жүйесінің автономдылығының
Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің біршама тәуелсіздігінің негізгі жағдайы
Президенттің “Қазақстан Республикасы Ұлттық банкі туралы” заң күші
а) Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігіне заем алушының кепілдендірілген
ә) осы шоттар бойынша үкімет жәрдемімен ашылған Қазақстанның
Осылайша Үкімет, Ұлттық банктің басқа да клиенттері тәрізді
Үкімет әрбір несие бойынша нарықтық пайыздық мөлшерлемелері бар
2.2 Қазақстан Республикасының банктік несие беру процесі

Банктердің тәжірибесінде қолданылатын несиелеу процесінің өзіндік кезеңдері болады.
Қарыз алушыларға несие беру барысында банктер “Қазақстан Республикасының
1-сызба. Банктердегі несиелік процесс

Әр кезеңде пайдаланылатын несиелеу механизмнің элементтері несиелік операциялардың
несиеге деген өтінішті қарау;

несиелік қабілетін талдау;

несиелік келісім-шарт жасау;

несие беру;

несиелік мәміленің орындалуына бақылау жасау.

I-кезең. Банкке келіп түскен несиеге деген өтінішті қарау.

Кез келген несиелік операциялар осыдан басталады. Мұндай құжаттарда
соңғы екі жылдық қарыз алушының балансы және оған
несиеленетін шаралардың рентабельдік деңгейін және оның қайтарылу мерзімін
несиеленетін мәмілелерді растайтын келісім-шарттар көшірмелі (материалдық құндылықтарды жабдықтауға
басқа банктерден алған несиелер туралы мәліметтер (шоттар бойынша
несиені қайтаруға байланысты міндеттемені куәландыратын құжаттар;

Қажет жағдайларда банк қарыз алушыдан несиені қайтаруын қамтамасыз
Тапсырылған құжаттарды оқып үйрену барысында банк қарыз алушының
II-кезең. Қарыз алушының несиелік қабілетін талдау кезеңі.

Қарыз алушының несиелік қабілеті – қарыз алушының алған
Қарыз алушының несиелік қабілетіне талдау жасау барысында мынадай
Ссудаға қатысты қабілеттігі. Қарыз алушыға ссуданы бере отырып,
Қарыз алушының іскерлік беделі. Несиелік мәмілеге тиісті беделі
Табыс алу қабілеті. Банк қарыз алушының ссуданы қайтаруға
Қарыз алушының табыс алу қабілетін анықтау барысында сату
III-кезең. Несиелік келісім-шарт жасау.

Қазіргі несиелеудің басты ерекшелігі бойынша банк қарыз алушының
Несиелік келісім-шарт екі жақтың өзара міндеттемелерін және жауапкершіліктерін
Несиелік келісім-шарттың мазмұны келісуші жақтардың өздері анықтайды. Бұл
Несиелік клісім-шарттың мазмұнында несиелеу механизмі, оның негізгі элементтері
IV-кезең. Несие беру кезеңі.

Бұл кезең ссудалық шот формасын, ссуданы беруді құжаттау
Несие беруді құжаттау тәртібі ссудалық шот формаларына байланысты
Несиенің көлеміне байланысты әр түрлі берілу тәсілдері болады.
Несиенің мөлшері оны беру барысында несиелеу ережелеріне сәйкес
V-кезең. Несиені қайтару және оған сыйақы төлеуіне бақылау
Жай шоттар бойынша банкке қарызы есеп айырысу шотындағы
Арнайы ссудалық шот бойынша банкке қарызы тікелей осы
Ссуданың қайтарылуына бақылау жасау үшін банкте ссудалар бойынша
Сыйақы мөлшері оны төлеу мерзімі және тәртібі, сондай-ақ
Банктік тәжірибеде ссуда бойынша жай және күрделі сыйақы
Жай сыйақыны есептеу формуласы келесідей түрде беріледі:

J=

мұндағы:

I- сыйақы мөлшері;

P- қарыз қалдығы;

n- сыйақы есептелген кезеңдегі күндер саны;

J- ссуданың барлық мерзіміне есептелген жай сыйақы сомасы;

Несие бойынша есептелген күрделі сыйақыны есептеу формуласы төмендегідей:

J=P*

мұндағы:

I- сыйақы мөлшерлемесі;

P- несиенің бастапқы сомасы;

J- несиенің барлық мерзімінеесептеген сыйақы сомасы;

n-аймен берілген несиенің ұзақтығы.

Банк несиелік келісім-шарттың орындалуына, қарыз алушының алған несиені
Несиелік келісім-шартқа байланысты өз міндеттемелерін орындамаған қарыз алушыларға
Несиелеу процесіне жасалатын бақылау банктің несиелік портфелін мерзімді
Қазақстан Республикасындағы екінші деңгейдегі банктердің (ЕДБ) несиелік портфелі

Банктердің несиелері экономиканы тұрақтандыруда ең маңызды фактор болып
Экономика салалары бойынша берген екінші деңгейдегі банк несиелері*.

1-кесте

Экономика салалары 01.01

1997 01.01

1998 01.01

1999 1998/97

өсуі (+;-)

1999/98

өсуі (+;-)

барлығы 48040.4 80478.7 85709.2 1.2 1.4

Соның ішінде:қысқа мерзімді несие 31718.2 41124.4 50557.5 1.3
өнеркәсіп 8841.3 13735 11907.1 1.6 -1.2

Ауыл шаруашылығы 1449.7 11604.8 35551.2 8 -3.3

Құрылыс 1299.5 1789.2 1558.9 1.4 -1.1

Көлік 615.5 41.2 1569.9 -15 38.1

Байланыс 38.5 1058.4 750.9 27.5 1.4

Сауда 5691.8 10035.3 17927 1.8 1.8

Басқалары 13781.9 12861 13293.2 -1.1 1

Орта және ұзақ мерзімді несие 16331,2 19354,3 35151,7
Өнеркәсіп 7974,3 9591,2 9840,8 1,2 1

Ауыл шаруашылығы 1272,1 2187,7 5491,3 1,7 2,5

Құрылыс 1117,3 480 400,7 -2,3 -1,2

Көлік 392,4 2231,7 3119,8 5,6 1,4

Байланыс 54,4 441 639,1 8,1 1,4

Сауда 2,3 650,8 4232 282,9 6,5

Басқалары 5518,4 3771,9 11428 -1,5 3

Мақыш “Коммерциялық Банктер операциялары” С.Б Мақыш –
*- ҚР Ұлттық банктің статистикалық бюллетен

**- Мерзімі өткен ссудаларды есепке алғанда.

Келтірілген 1-кесте мәліметтеріне қарап, банктердің экономика салалары бойынша
Берілген несиелердің мерзіміне қарай үлесін анықтасақ, қысқа мерзімді
Сондай-ақ орта және ұзақ мерзімді несиелер үлесіне: 01.01.97жылы-34%(16531,2
2-кесте

Несие жүйесі

Иерархия деңгейі Мекеме аты Бөлімшелер аттары Мекеменің қызметі

Банк жүйесі I Ұлттық банк Орталық аппарат

Ұлттық банктің облыстық басқармалары 1.ақша айналысын және қолма-қол
2.Үкіметке несие-есеп айырысу қызметін көрсету.

3.Алтын-валюта резервін басқару.

4.Ақша-несиелік реттеу

II 1.Екінші деңгейдегі банктер.

2. Маманданған банктер Орталық аппарт.

Филиалдары.

Өкілдік.

Еншілес банкі.

Бөлімшелері Клиенттерге несие-есеп айырысу қызметін кешенді түрде көрсету.

Банк көрсететін қызметтің жекелеген түріне ғана маманданған

Парабанк жүйесі III Мамандандаралған арнайы несие-қаржы мекемелері Орталық
Филиалдары.

Өкілдік. Маманданған несие-есеп айырысу және қаржылық қызмет көрсету.

IV Пошта-жинақ мекемелері Орталық аппарат (ААҚ Қазпошта).

Бөлімшелері Халыққа несие-есеп айырысу қызметін көрсету, ұсақ салымдарды
Мақыш “Коммерциялық Банктер операциялары” С.Б Мақыш – Алматы,
Кесте-3

Екінші деңгейлі банктердің несиелері*

жылдың соңында млн т

1991** 1992** 1993 1994 1995 1996

Кредиттер, барлығы 57095 987672 14564 44683 42985 60953

Қысқа мерзімді 50033 953422 13879 42733 38819 41387

Орта мерзімді

16769

Ұзақ мерзімді 7062 34250 986 1950 4166 2797

*- Қазақстан Республикасының Ұлттық банкінің көрсеткіштері бойынша

**- млн теңге

1997 1998 1999 2000 2001 01.07.2002

Барлығы 71702 93442 148830 276218 489817 552121

Қысқа мерзімді 51208 57927 75426 143195 241135 248438

Орта мерзімді 15313 26978 37194 71592 136112 159507

Ұзақ мерзімді 5180 8537 36210 61430 112569 144177

Информационно-аналитический сборник. Қазақстан 91-2001. Сұлтанбеков 408бет.

2.4 Қазақстандағы банктік несиелеуді дамыту жолында

Қазақстанның соңғы қаржы қызметкерлері конгресінде, 14.03.04, ел президенті
Жасыратын несі бар, елбасы сөзінің жаны бар. Қайта
Біріншіден, банктер төмендетілген пайыз қойылыммен үлкен көлемде несиелеуге
Бұл мәселенің күрделілігі сол, банктер пайыз қойылымды өзінің
Нәтижесінде тұйықталған шеңбер аламыз: сыйақы пайыз қойылымын төмендету
Сонда да Қазақстан банктері бұл тұйықталған шеңберді үзуге
Бүкіл Қазақстан бойынша кең жүйесі бар, Банк ЦентрКредиттің
Айта кететіні, ЦентрКредит банкі негізінде пайыз қойылымды төмендетуге
Қаржы қызметкерлерінде мұндай жағдай бос орыннан пайда болған
Кез келген жағдайда бас банктер бәсекелік орта жағдайына
Қорытынды

Осы курстық жұмысты қорыта келе, экономикадағы банктік несиелеудің
Бірінші бөлімді қорыта келгенде, несиелік қатынастар мен несие
Ал несие жүйесі тар мағынада – бұл несиелік
Нарықтық экономикада несие-банк жүйесі маңызды роль атқарады. Ол
Қазіргі несиелеу жүйесінің басты ерекшелігі банктердің меншікті және
Несиелік механизмге келетін болсақ, несиелік
Және де екінші бөлімді қысқаша қорытындыласақ, Қазақстандағы несиелік
Қарыз алушыларға несие беру барысында банктер “Қазақстан
Несиеге деген өтінішті қарау;

Несиелік қабілетін талдау;

Несиелік келісім-шарт жасау;

Несие беру;

Несиелік мәмленің орындалуына бақылау жасау;

Қорыта айтқанда, елбасымыз Н.Ә назарбаев Қазақстанның соңғы қаржы
Алдағы болашақта осы айтулар орындалады деген сенудеміз.

Қолданылған әдебиеттер тізімі

“Қазақстан Республикасындағы Ұлттық банк туралы” ҚР Президентінің заң
“Қазақстан Республикаындағы банктер банктік қызмет туралы” ҚР Президентінің
Қазақстан Республикасының экономикасын қысқа мерзімді несиелеу ережесі. 11.02.94.
Программа дальнейшего реформирования банковской системы РК. В 1996-1998
Банова Г.С. Кредитная политика коммерческого банка. В М-97

Банковское дело /Под ред. Г.С. Сейткасымова – Алматы:
М.Блауг “Экономическая мысль в ретроспективе” стр.183-184. Валютно-банковская политика.
Информационно – аналитический сборник. Казахстан 91-2001. Султанбеков 408
Ақша. Несие. Банктер: оқулық. Жалпы редакциясын басқарған Ғ.С.
Досқалиев С.Ә. “Қазақстанның халықаралық қатынастар” Алматы, 1997ж

Ақше. Несие. Банктер.Валюта қатынастары. Оқу құралы/ Көшенов Б.А.
Шаров “ Производство потребительских кредитов” //Деньги и кредит,
Мақыш “ Коммерциялық Банктер операцияоары” С.Б. Мақыш –
Экспресс К (Алматы), №83(15243) - По замкнутому
2

Несиелік комитетке дайындау

Несиелік процесс

Несиелікқабілетін талдау

Несиелік комитеті

2-ші өтініш

1-ші өтініш

жоқ

Иә

Несиені беру

Несиені қайтару

.Төлемдер.

Мониторинг

Мерзімі өткен төлем