Инфекцияның ормалары, инфекциялық аурулардың білінуі мен динамикасы
Инфекцияның ормалары, инфекциялық аурулардың білінуі мен динамикасы. Егер инфекциялық ауру айқын климаттық белгілерімен дамыса, онда анық инфекция дейді. Жұқпайтын аурулардан айырмашылығы, оның жүруі циклді қалпымен сипатталады – жасырын (астыртын), бастапқы (клиникасы алдындағы) және клиникалық қолайлы кезеңдермен (айығу) немесе өліммен аяқталуымен дәйекті ауысып отырады. Қоздырушының енген кезінен және аурудың алғашқы клиникалық белгілерінің білінуінен, ал инфекция барысында өліммен аяқталуынан (туберкулез, бруцеллез және т.б.) – иммунобиологиялық реакцияның жағымды нәтижелерінің көрініс беруіне дейінгі уқыт аралығын жасырын кезең дейді. Оның ұзақтығы әрқилы және бірнеше сағаттар немесе күндер мен (ауыылда, қараталақта) бірнеше айға дейін (құтыруда) болады. Баяу деп аталатын инфекцияларды (скрепи қойдың винса – маэди) жасырын кезең бірнеше жылға созылады.
Жасырын кезектің ұзақтығы бір инфекцияның өзінде де бірдей емес. Мысалы, шошқаның классикалық обасында ол 4-тен 20 күнге дейін жалғасады. Оның айырмашылықтары ауырған малдың ауруға қарсы тұрушылығына, сонымен қатар қыздырушының вируленттілігіне, залалдайтын дозаның мөлшеріне микробтың енген жеріне байланысты. Вируленттігінің өсуі мен организмге енген қоздырушының санының көбеюі арқылы оның өсіп-өнуі мен таралуына, токсиндерді ендіруіне қажетті уақыт қысқарады. Вирустық енген жерге тәуелділігі құтыруға байқалады.
Қолданылған әдебиет:
1. Індеттану мен микробиология негіздері (оқулық) Алматы. «Қайнар» 1993 ж.
