TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

1. Техника-технологиялық бөлім

1.1 Қаламқас кен орны туралы жалпы мағұлмат

1.2 Кен орынды геологилық зерттеу туралы жалпы қысқаша тарихы

1.2.1 Кен орын және ауданның гелогиялық құрлысы. Литологиялық стратеграфиялық сипаттама

1.2.2 Тектоника

1.3 Мұнайгаздылығы

1.4 Кеніштің энергетикалық жағдайының сипаттамасы

1.5 Қаламқас кен орнын игерудің қысқаша тарихы

1.6 Игерудің жағдайы

1.6.1 Мұнай және газды өндіру көлемі

1.6.2 1.01.03 жылы ұңғылар қорының жағдайы

1.6.3 Қабат қысымын ұстау жүйесі

1.6.4 Өңдеу қабаттардың мұнай бергіштігін жоғарлатудың жоғарғы потенциалды негізделуі

1.7 Терең сорапты ұңғылар құрамдары

1.7.1 Терең сорапты ұңғылар қоры динамикасы

1.7.2 Штангалы терең сорапты ұңғыларды пайдалану

1.7.3 Пайдалану коэффициенті және орташа-аралық период динамикасы. Терең сорапты ұңғылардың қалыпты жұмысы бұзылуының негізгі себептері

1.7.4 Терең сорапты ұңғымен игеру кезінде кездесетін құм пайда болуымен күрес жодары

1.7.5 Терең сорапты ұңғыларды зерттеу жұмыстары

1.7.6 Терең сорапты ұңғыларды зерттеудің технологиясы мен әдістері,

зерттеуде қолданылатын приборлар мен құралдар

1.7.7 Кенорынды зерттеу жұмыстарының жағдайы

1.7.8 Терең сорапты ұңғыларды жөндеу және оның түрлері

1.8 Техникалық есеп

3 Еңбекті қорғау бөлімі

3.1 Өндірістік қауіпті және факторларды талдау

3.2 Штангалы тереңдік сораптарды пайдалану кезіндегі негізгі қауіптің көздері

3.2.1 ШТС пайдалану кезінде еңбекті қорғау

3.3 Қорғау шаралары

3.3.1 Өндірістік санитария

3.3.2 Ұңғыманы штангалы сораппен пайдалануға жұмыстардың қауіпсіздігі

3.3.3 Өрт сөндіру қауіпсіздігі

4. Қоршаған ортаны қорғау бөлімі

4.1 Штангалы тереңдік сораппен игеру кезінде топырақтың мұнаймен ластануы қауіптілігі, оның алдын-алу әдістері

ҚОРЫТЫНДЫ

Әдебиеттер тізімі

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: 49 бет
Пәні: Соңғы қосылған дипломдық жұмыстар

-----------------------------------------------------------------------------------

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

1. Техника-технологиялық бөлім

1.1 Қаламқас кен орны туралы жалпы мағұлмат

1.2 Кен орынды геологилық зерттеу
1.2.1 Кен орын және
1.2.2 Тектоника

1.3 Мұнайгаздылығы

1.4 Кеніштің энергетикалық жағдайының сипаттамасы

1.5 Қаламқас кен орнын игерудің қысқаша тарихы

1.6 Игерудің жағдайы

1.6.1 Мұнай және газды өндіру көлемі

1.6.2 1.01.03 жылы ұңғылар қорының жағдайы

1.6.3 Қабат қысымын ұстау жүйесі

1.6.4 Өңдеу қабаттардың мұнай бергіштігін жоғарлатудың
1.7 Терең сорапты ұңғылар құрамдары

1.7.1 Терең сорапты ұңғылар қоры динамикасы

1.7.2 Штангалы терең сорапты ұңғыларды пайдалану

1.7.3 Пайдалану коэффициенті және орташа-аралық период динамикасы. Терең сорапты
1.7.4 Терең сорапты ұңғымен игеру кезінде кездесетін құм пайда
1.7.5 Терең сорапты ұңғыларды зерттеу жұмыстары

1.7.6 Терең сорапты ұңғыларды зерттеудің технологиясы мен әдістері,

зерттеуде қолданылатын приборлар мен құралдар

1.7.7 Кенорынды зерттеу жұмыстарының жағдайы

1.7.8 Терең сорапты ұңғыларды жөндеу және оның түрлері

1.8 Техникалық есеп

3 Еңбекті қорғау бөлімі

3.1 Өндірістік қауіпті және
3.2 Штангалы тереңдік сораптарды пайдалану
3.2.1 ШТС пайдалану кезінде еңбекті
3.3 Қорғау шаралары

3.3.1 Өндірістік санитария

3.3.2 Ұңғыманы штангалы сораппен пайдалануға
3.3.3 Өрт сөндіру қауіпсіздігі

4. Қоршаған ортаны қорғау бөлімі

4.1 Штангалы тереңдік сораппен игеру кезінде топырақтың мұнаймен ластануы
ҚОРЫТЫНДЫ

Әдебиеттер тізімі

КІРІСПЕ

Мұнай өнеркәсібі еліміз экономикасында басты орындардың бірін алады. Мұнай
Қазақстан Республикасында мұнай-газ және газоконденсат кен орындары Батыс Қазақстанда
Жаңа кен орындарын игерумен бірге басқа өңделіп жатқан кен
Қаламқас кен орнын игеру 1979 жылдан басталды. Осы кезде
Қаламқас кен орны үшін фонтандық тәсіл тиімді әрі арзан,
Бірақ шыққан өнім ішінде судың көбейюіне байланысты (48%) фонтандық
Сондықтан жағдайды және тиімді режимді анықтау, берілген кен орын
Барлық кен орны бойынша мұнай өндіру 92% құрайды.

Қаламқас кен орны өндірудің екінші сатысында жұмыс жасауда. Бұл
Қаламқас кен орнының Ю-ІІІ қабатындағы терең сорапты ұңғының жұмысын
ТЕХНИКА-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ

1.1 Қаламқас кен орны туралы жалпы мағұлмат

Бозашы бөлігінің солтүстік еңісінде орналасқан Қаламқас мұнай-газ кен орны
Әкімшілік қатынаста Қаламқас кен орны Қазақстан Республикасы Маңғыстау облысы,
Аудан орталығы және Шетпе темір жол станциясы кен орнынан
Кен орын аудандағы рельеф 20-25 м белгідегі теңдікті көрсетеді.
Ауданның климаты жазда 30-45°С, қыста -30°С-ға дейін температураның күрт
1.2 Кен орынды геологиялық зерттеу туралы қысқаша тарихы.

Қаламқастың структурасы 1974 жылы рекогнодировалық МӨВ түсірілумен анықталып, сонан
1976 жылы қаңтарда 587 метр К-1 ұңғысының түбіндегі неоком
1977-1979 жылдары мұнай және газдың В+С1 дәрежелерін бағалау мен
1.2.1 Кен орын және ауданның геологиялық құрылысы. Литологиялық-статиграфиялық сипаттама

Қаламқас ауданында триас, юра және бор жастарының шөгінділері бұрғылаумен
Триастық жүйе-Т3

П-1 ұңғысының (көрсеткіштік) триастық түзілу түгелге жуық өткізілген. Осы
Төменгі бөлім Т1

Төменгі триас түзілуі аргилиттер мен құмды алеврелитті жыныстардың әркелкі
Сұр және қызғылт, қызылды, әртүрлі түстер қоңыр бояумен ерекшеленеді.
Құмтастар тығыз, әлсіз кеуекті өткізбейтін, кейде қиманың жоғарғы бөлігі
Төменгі триастың аргилеттері алевролитті және алевролителген, жұқамикроқабықты және әркелкі
Жыныс жасы олардың құрамында төменгі триастың түрлері остронод және
Орта бөлім Т2

Бұл жастағы түзілуі құмдыөалевролиттік және сазды жыныстардың тегіс емес
Юра жүйесі J1

Юра шөгінділері жуылмалы және стратиграфиялық үйлеспей триас жыныстарына жайылған
Орта бөлім J2

Оның құрамында байос және бап ярустарының мүшеленбеген шөгінділері бөлінеді,
Жоғарғы бөлім J3

Жоғарғы юра шөгіндісі өте шектеліп жайылған және структуралық солтүстік-батыс
Жоғарғы Юра құрамында сипаттау кешені бойынша 22 ұңғыда (861-865м)
Бор жүйесі К

Бор шөгіндісінде жыныстың литологиялық ерекшеліктер негізінде, полеонтологиялық анықтауда және
Төменгі бөлім К1

Төменгі бор шөгіндісі стротиграфиялық келіпеуімен және әртүрлі жайылу дәрежесімен
Готерив ярусы Қаламқас ұңғыларының барлық қималарында қалыптастырылған. Готерив шөгіндісі
Беррель ярусы литолого-коратаждық сипаттама және қимадағы жағдайы бойынша бөлінеді.
Альт қимасының жоғарғы жартысындағы сағдарда ашық тусті алевролиттермен құмтастардың
Қаламқаста өндірістік геофизикалық берілгендер бойынша альб ярусы қимасының төменгі
Жоғарғы бөлім К2

Қаламқаста жоғарғы бор шөгіндісінен тек сеноман және турон ярустарының
1.2.2 Тектоника

КМПЗ берілгендері және таза геофизикалық алаңдар анализ нәтижелері Солтүстік-Бозашы
Бозашы биіктігі үшін сипаттау мақсатында фагониялды жоспардағыдай және жекелеген
Қаламқас структурасы Қаражанбас және солтүстук Бозашымен салыстырғанда жату тереңдігі
1.3 Мұнайгаздылық

Қазіргі уақытта кен орында юра және төменгі бор шөгінділерінде
Жекелеген бөліктерде бірлік горизонт құрайтын қабат коллекторлардың 2-3 құмды
Өнімді горизонттар 5-8 метр қалыңдықтағы саз қосулармен анықталған. Бірақ
Қаламқас кен орнының мұнайы барлық солтүстік Бозашы бірігуі сияқты
Микроэлеменнттер құрамының көбеюі және олардың қабаттық жағдайда газға қанықтауы
Газдық фактор 5 тен 25 м3/м3 Жолшыбай газдың негізгі
1.4 Кеніштің энергетикалық жағдайының сипаттамасы

Қаламқас кен орны гидрохимиялық қатынаста жоғары минералды су күшті
Қабат сулары әлсіз сульфатты метоноффизделген тұзды, хлор-кальцилі түрде көрсетілген.

Кен орын қимасында гидрохимиялық Юра суарынды кешенінде және үш
Юра қабатынан су ұңғыларынан есептеу потенциалды шығыны 1м3/тәулік 538
Қаламқас кен орнында Ю-1, Ю-IV, Ю-V және төменгі бор
Мұнай өндірісін техникалық сумен жабдықтау көзі болып жер асты
Кен орын шегінде техникалық жетістікті және экономикалық негізделген тереңдік
Бастапқы қабат қысымы 905 МПа құрады. Бірақ, игеру кезінде
01.01.03 жылғы жағдай бойынша Ю-ІІІ қабатының энергетикалық сипаттамасы төмендегі
1.1 кесте – Қабаттық қысымының динамикасы

Бастапқы қабат қысымы МПа Қазіргі қабат қысымы Қанығу қысымы
РҚАЗҚАБ

МПа РҚАЗҚАБ-

Рбасқаб

МПа Рқазқаб-

Рқазқаб

МПа

905 778 7,17 1,72 0,61 0,96

1.5 Қаламқас кен орнын игерудің қысқаша тарихы

Қаламқас құрылымы 1974 жылы анықталып, 1976 жылдың басында неоком
Күткен мұнай бергіштік қабат бойынша 0,229-0,310 құрайды. Күтілген мұнай
Керіндерді зерттеу мағлуматтар бойынша коллектор өткізгіштігі 0,01-0,1мк м2-ға өзгереді.
Ұңғыны игеру әдістерін таңдау кен орынның өнімді қабаттарын сипаттау
Фонтанның тоқтау мезетіне дейін;

Ұңғыда туы қысымының өлшемі берілген кезде;

Тәуліктік жалпы алынған сұйық немесе мұнайдың тәуліктік шығым өлшемі
1.6 Игерудің жағдайы

Қаламқас кен орнын игеру 1979 жылы қыркүйек айынан, ал
1.01.03 жылы Ю-ІІІ қабатында пайдалану ұңғылар саны 104, ал
1.2 кесте – Ұңғылар қорының динамикасы

Игеру ұңғыларының қоры. Жылдар 1999 2000 2001 2002 2003

Барлығы 103 105 105 105 104

Соның ішіндегі істеп тұрған қор 102 103 98 100
Жасамайтын 1 2 7 5 4

Бұрғылаудан кейін негіздеуде - - - - -

Жойылған 1 1 1 1 1

Жабылғаны - 1 2 3 2

Айдауға ауыстырылғаны - - - - -

Айдау ұңғыларының қоры Барлығы 40 36 35 34 36

Соның ішінде айдауда 31 33 31 27 32

Мұнай игеру 2 - - - -

Істемейтін және жабылғаны 6 2 3 6 3

Қондырылуда 1 1 1 1 1

1.6.1 Мұнай және газ өндіру көлемі

2002 жылы мұнай өндіру бойынша жоспары 8 млн 519
Игеру коэффициенті 0,91 бірлік, жоспарда 0,93 бірлік. Мұнай өндіру
Бастапқы игеру кезінде кен орынна 5928406 мың тонна мұнай,
1999 жылға уақытылы сулану 63,8, қарсы 62,8. Технологиялық сызба
Төменгі кестеде Ю-ІІІ қабаты бойынша соңғы ғ жылдағы игеру
1.3 кесте – Ю-ІІІ қабатының игеру көрсеткіштері

Жылдар

1999

2000

2001

2002

2003

Мұнай өндіру мың.т.

жылдық

572,218

526,666

510,136

383,988

308,974

МКИ басталғанда

9026,76 9556,15 10066,28 10450,27 10993,54

Су өндіру мың.т.

жылға

807,686

706,029

822,369

851,429

774,609

Игеру басталғанда

5442,05

6150,24

6972,609

7824,038

8790,918

1.3 кестенің жалғасы

Су өндіру мың.т.

Ораша жылдың сулануы, %

58,5

57,2

61,7

68,9

71,4

Жылдар 1999 2000 2001 2002 2003

Қабаттың жағ.сұйық өндіру. Мың м3 Жылға 1569,681 1350,45 1452,381
Игерудің басында

16570,2

1795,08

19404,47

20730,119

22367,936

Газ өндіру мың м3 жылға 14,805 13,167 12,753 9,599
Орташа жылдық газдың фактор м3/тонна

25

25

25

25

25

Су айдау мың м3 жылға

2464,96 1675,97 1625,189 1518,657 1540,758

Сұйықтық алуға %-і 118,1 188,5 111,8 114,5 122,3

Игерудің бас кезінде 17144,5 19420,4 20938,32 22564,34 24115,099

Алынған сұйықтық % 107,0 108,2 107,9 108,8 107,2

1.6.2 1.01.03 жылы ұңғылар қорының жағдайы

Кен орында 2077 ұңғы бұрғыланған. Олардың 1506-сы пайдалану, 425
1.4 кесте – Ұңғылар қорының динамикасы

жылдар

ұңғыр

қоры 1998

1999 2000 2001 2002 2003

пайдалану 103 105 105 105 104 104

Оның ішінде

істеп тұрғаны 102 103 98 100 100 100

Оның ішінде фонтанды 35 34 27 28 28 28

ТСҰ 57 69 71 72 72 72

Айдау 10 35 35 34 36 36

Мұнай өңдеуде айдайтын 2

Оның ішінде істеп тұрғаны 31 63 31 27 72
Кен орынды бұрғылау жоғары темпен 20-26 есе жоғарыланған блобланған.
Алғашқы екі жылда мұнай өндіру фонтанды әдіспен іске асты.
Ұңғы механикаландырылған өндіру тәсіліне ауыстыру жағдайы, өнімді ұңғыда басты
Ұңғы өнімініңсулануының өсуі ұңғыдығы қоспа бағананың статикалық қысымының өсуіне
2001 жылдың орташа өнімінің сулануы 59,0 % құрады. Сулану
1.5 кесте -Сулану бойынша істейтін ұңғылар қорының орналасуы

жылдар ұңғылар саны Суланған ұңғылар саны

2%-ке 2-20% 20-50% 50-90% 90%

1999 1229 18,7

230 10,3

127 600

738 10,1

132 0,2

2

2000 1377 10,6

146 6,6

91 58,0

798 24,3

335 0,5

7

2001 1470 8,3

128 7,5

113 69,0

867 23,8

245 0,4

4

2002 1495 8,0

425 6,5

92 6,5

897 25,2

376 0,3

5

Іс жүзінде суланбаған (сулану 2% тен аз) 125 ұңғы
Қазіргі уақытта 85,1% ұңғы 20т/тәуліктен аз шығымды, оның ішінде
Аз шығымды ұңғылар қорының орташа шығымы 2 т/тәулік құрайды.
1.6 кесте – Сулану бойынша аз шығымды ұңғылар қорының
Сулануы 2%-ке 2-20% 20-50% 50-90% >90%

Ұңғылар

Ұңғы %-і қордан

75

10,3

31

6,4

204

54,5

108

22,3

7

15

484 аз шығымды ұңғыдан геофизикалық зерттеу нәтижесі бойынша 444
Ұңғылар өткізгіштік сипаттамасы бойынша келесі түрде орналасқан 132 /27,2%/
225 ұңғы /46,5%/ өткізгіштігі 0,05 мкм2 – тен аз.
ұңғыны сапасыз ашу себептері бар;

асфальт-смолапарафинді шөгіндінің көбеюі негізінен;

фильтрлеу сипаттамасы нашарлаған;

қабат қысымының қанығу қысымынан төмен түскен кезде мұнайдың газсыздануы;

сулану жоғырыланғанда.

1.6.3 Қабат қысымының ұстау жүйесі

Мұнай өндірісіне қатасты техникалық сумен жабдықтау және сумен қамтамасыз
Беттік сулар

а. Каспий теңізінің суы

б. Теңіздің дистилланған суы

в. Волга өзенінің суы

2) Жер асты сулар

а. Қаламқас кен орынның альп сулары

б. Сарықасқа – Жаңасу артезияндық бассейнінің сальпсеноман сулары.

Өзен мен Жетібай кен орындарын игеру әдісі көрсеткендей дайындалған
Сол сияқты жоғары сулфатты теңіз суымен қабаттың хлоркальцийлығы гидрохимиялық
Кешен құрлысы туралы тиімді шешім болғанда да, дистиллян қолдану
Кен орын шекарасында техникалық мүмкіндікті және экономикалық негізделген тереңдігі
Солтүстік Ақтау және Сарыарқа-Жаңасу артезиан бассейіндерінде альбсеноман сулары жоғары
Су бөгетін тұрғызу және су тасымалдау елеулі шығында тілейді.

Қазіргі кезде Қаламқасты өңдеу үшін бірлік жақта сумен жабдықтау
Қабылданған Қаламқас кен орынын игеру вариантына сәйкес қабат қысымы
Оларды толық заласыздандыру мақсатында, ал қалған 9 млн м3
Альб сулары құрамында едәуір мөлшерде темір және сілті жер
Айдау, ұңғыларына су айдау әдісі деген мен әзірше күшті
Оттектің суға араласуы қышқылды қалпына келтіру жағдайын күрт өзгертіп,
Суды сәйкесті қосылыстармен өңдеу шетелдерде, негізінен Америка мұнай өндірісінде
Айдалатын судан темірді айыру әдісі қолданылуда. Жер асты суларын
1.6.4 Өңдеу қабаттардың мұнай біріштігін жоғарлатудың жоғары потенциальды негізделуі

ТМД – да алғашқы өңдеуді қолдану негізінен мұнайлы нұсқаның
Мұнай жиналуы әр түрлі табиғи жағдайда болғанда, объектіні геолого-физикалық
Алаңдық өңдеу негізінен өткізгішті аз және үзікті қабаттарды игергенде
Ошақты-таңдау жүйесімен өңдеу (ONCЗ)-әр-тектілігі жоғары және үзілімді өнімді қабатты
Жүйе игерудің соңғы кезінде қолдануға көзделген көптеген кен орындар
Мұнай қабаттарын өңдеудің жақсартылған түрлері болып мұнайдың БАЗ суертіндісімен
Қаламқас кен орнын игерудегі қолданылатын алаңдық нұсқа ішінде өңдеу
1.7 кесте – Нұсқа ішінде өңдеу жүйесі

Игеру режимі Нұсқа ішінде алаңдық өңдеу

Ұңғыларды орналастыру жүйесі 9 нүктесі

Ұңғы торларының тығыздығы

м2/ұңғы 16

Ұңғылар арасындағы қашықтық. м 400

1.7 Терең сорапты ұңғылар құрамдары

2003 жылдың қазан айына дейінгі кен орнының Ю-ІІІ қабатындағы
Бір уақытта – бөлек пайдалану схемасы бойынша, жұмыс жүргізуге
1.7.1 Терең сорапты ұңғылар қоры динамикасы

Фонтанды ұңғылар сулануының жоғарлауы, 1982 жылдан бастап ұңғыларды пайдаланудың
Бұл тереңмен сорап қондырғысы арқылы сұйықты жоғары көтеру,
Қаламқас кен орнда негізгі 2 түрлі группаға бөлінетін, штангалы
Еңгізілмейтін

Еңгізілетін

1.8 кесте- Терең сорапты ұңғылар қоры динамикасы.

жылдар 2001 2002 2003 2004

Ұңғылар саны 71 72 72 72

1.7.2 Штангалы терең сорапты ұңғыларды пайдалану

Мұнай ұңғыларынын штангалы терең сорапты әдіспен игеру, мұнай өндіруде
Штангалы сорапты жабдығы жеасты және жер үсті құралдарынан тұрады.
Жер үсті құралдарына кіретіндер: тербелме-станок. Ол электрдвигательдерден, кривошлы-шатуннан, балансерден,
Тербелме-станок электрдвигательдердің білігі айналасын балансербасы немесе штанга іліну нүктесінің
Цилиндрдің төменгі шетінде орнатылған сору клапаны жоғары жүріс кезінде
Плунжер штангаға ілінеді. Плунжердің жоғары қозғалысы кезінде, сұйық сору
Плунжердің төмен қозғалысы кезінде сору клапаны жабылады, плунжер астындағы
1.7.3 Пайдалану коэффициенті және орташа-арлық период динамикасы. Терең сорапты
Қаламқас кен орны өндірісінде, ұңғысының қалыпты жұмысы бұзылуы сирек
Өндіру ұңғыларының тоқтауы мыналарға байланысты: құбыр алмастыру, ұңғының құмдардан
1.9 кесте – Пайдалану коэффициенті динамикасы.

Көрсеткіштер 1999 2000 2001 2002 2003

Пайдалану коэффициенті 0,90 0,91 0,91 0,92 0,93

Жөндеу аралық период 180 184 186 236 244,2

Кестеден көріп отырғандай, терең сорапты ұңғыларды пайдалану коэффициеенті 0,91-ден
Жоспар бойынша пайдалану коэффициенті 0,93 болуы керек. Пайдалану коэффициентінің
Кестеден көрінетін 1999 жылы жөндеу аралық период 180 күн,
Бұл жоғарлауды жер асты жөндеу жүргізуде, жаңа техника мен
Терең сораптармен игергенде, сорап шығынын түсіретін факторларды атап көрсетуге
А) ол жоғарғы кеңістікте еркін газ болып, оның сорапқа
Б) цилиндр мен плунжер шеттерінің желініп олардың арасынан сұйық
Егер жоғарыдағы кестеге қайта оралып қарайтын болсақ, жөндеу аралық
1.7.4 Терең сорапты ұңғымен игеру кезінде кездесетін құм пайда
Штангалы сорап қондырғысының жұмысында қиындық келтіретін факторлардың бірі айдалатын
Қабаттан мұнаймен бірге түскен құмдар ұңғының түп аймағында құмды
Сорапты ұңғылардағы құмның келтіретін қиыншылықтармен күрес, үш түрлі бағытта
Қаламқас кен орнында жоғарыда көрсетілген сорапты ұңғылардағы құммен күре
Егер осындай кезекте сұйық алуды жоғарлатуда, құмдар пайда болса,
Сұйық алуды өзгерудің техникалық әдістері және “жоспарды іске қосу”
1.7.5 Терең сорапты ұңғыларды зерттеу жұмыстары

Штангалы терең сорапты ұңғыларды зерттеу, ағынды оқып –үйрену, индикатордың
Мұнай-газ және су шығындарының түп қысымына, терең сорапты ұңғылардағы
Штангалы-сорапта қондырғының алатын сұйығының - өзгерісіне қол жеткізу: шток
Ұңғы шығыны зерттеу жұмысы кезінде, штоктың жүріс ұзындығы кішірейту
Көп жағдайларда бірінші әдіс қолданылады. Мұнай шығынын жер бетіндегі
Терең сорапты ұңғыларды зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін, арнайы терңдік
Іздестіріліп-зерттеудің басты міндеті айдау, өндіру скваданаларының сапалы зерттелуі. Барлық
Барлық істейтін ұңғылар қоры бойынша, механикалық қоспалар мен су
1.7.6 Терең сорапты ұңғыларды
Қаламқас кен орнында зерттеудің гидровликалық әдісі қолданылады. Кен орнында
Бұл манометрлер ұңғы түбіне көтергіш құбырлар колонасымен түсіріледі. өлшеу
Приборды құбыраралық кеңістікке түсірер алдында, мынадай дайындық жұмыстары жүргізіледі:
Штангалы терең сорапты қондырғының жұмысында қабат және түп қысымын
1.7.7 Кен орындағы зерттеу жұмыстарының жағдайы

Есепті жылда кен орындағы зерттеу іздестіру жұмыстары, құрамында 5
Осы есепті жыл барысында, МГОБ-сы бойынша скважина зерттеу жұмыстары
Есепті жылда, зерттеу жұмыстары жоспарлау көлемі артығымен орындалады.

Ал, геофизикалық зерттеу әдісі жеткіліксіз дәрәжеде жүргізіледі.

1.7.8 Терең – сорапты ұңғыларды жөндеу және оның түрлері

Қаламқас кен орында, терең сорапты ұңғыларды күрделі және жер
Кен орны бойынша күрделі және жер асты жөндеу жұмыстарының
І Ұңғыны күрделі жөндеу

1. Цементтеу және күрделі жөндеу

2. Қысым астында цементтеу

3. Цемент көпіршесін тұрғызу

4. Құмшаларды жою

5. Плунжер жүрісін тексеру

6. Фланецтің отырғызу қабатшасын ауыстыру

7. Меңгеруден кейін сорап түсіру

1.8 Технологиялық есеп.

Берілгендері:

Ұңғы тереңдігі Н=859 м

Қабат қысымы Рпл=8.1*106 Па

Пайдалану тізбегінің ішкі диаметрі Д экс=0,15 м

Қабат температурасы Т пл= 313,65 К

Мұнайдың тығыздығы pн=905,5 кг/м3

Судың тығыздығы pв=1070 кг/м3

Ілеспе газдың тығыздығы pго=0,85 кг/м3

Мұнай –газ қанығу қысымы Рпос=7,5*106 Па

Қабаттағы газдық фактор G0=25 м3 / м3

Ұңғы өнімінің сулануы ßв=0,372

Өнімділік коэффициенті К=2,5*10-10 м3/с Па

Сұйықтың ұңғыдағы көлемдік шығыны qж=6,39*10-5 м3 /с

Мұнайдың кинематикалық тұтқырлығы Dн=22,31*10-6 м2 /с

Судың кинематикалық тұтқырлығы Dв=10-6 м2 /с

Ұңғы сағасындағы температура Ту=285,65 К

Ұңғы сағасындағы қысым Ру=2,5.106 Па

Енді сораптың диаметрін таңдаймыз LH = 668м; Qж=5,52 м3
Енді газдың сүзілу коэффициентін анықтаймыз.

Газдың сүзілуі бойынша трубалық газдық фактор

Рейнольдс саны бойынша жоғарғы қозғалыс жылдамдығын анықтаймыз.

График бойынша клапанның шығын коэффициенті µклв=0,4;

Сору клапанның қысым өзгерісі

Айдау клапанның қысым өзгерісін анықтаймыз.

Айдау және сору кезіндегі цилиндрдегі қысымды анықтаймыз.

Pвс.ц =Рпр- Ркл.в=6·106-5287,6016=599112,4 Па

Pmax.ц =Рвык+ Ркл.н=8,7·106+5136,8185=8705136 Па

Сораптағы қысым өзгерісін анықтаймыз.

ΔРн=Рнат.ц-Рпр=8705136,8-6,0·106=2705136,8 Па

Плунжердің оптикалық зазорын анықтаймыз.

δкр>δ, сондықтан сұйық ағыны ламинарлы.

Утечка болғанда сфаптың толу коэффициенті.

Еркін газдың утечкасы болған кездегі сораптың толу коэффициенті.

Цилиндрдегі қанығу қысымы.

Жоспарланған сораптың шығымы:

Сорап диаметрі 32 мм болғандағы айдау жылдамдығын табамыз.

Адонин диаграммасы бойынша 2СК-2-0,6-250 және 3СК-3-0,75-400 станок-качалкаларын пайдалануға болады.
Насос диаметрі 32 мм болғандықтан оған екі баспалдақты штагадан
Сорап плунжерінің ауданы:

Жоғары және төмен түскендегі динамикалық коэффициент пен қалқу коэффициенті
Гидродинамикалық үйкеліс күштері.

Плунжердің үйкеліс күшімен қарсыласу күшін анықтаймыз.

Төмен және жоғарғы ұзындықтарын тұрғызамыз

Диаметрі 25 мм штанга бойынша «тяжелый киздин» барынша ұзындығын
Осы есептеу жолымен баспалдақтары ұзындығының қатынасы 24х76% болатын диаметрі
Плунжердің жүрісінің жоғалысы мен штоктың жүріс ұзындығын есептейміз.

Берілген режим үшін динамикалық критерий.

болатын штоктың жүріс ұзындығы былай анықталады.

Стандарт бойынша СКЗ-1,2-700 S=1,2.

Штангалы сорапты қондырғының жалпы беру коэффициенті

Штанга ілінген нүктедегі күшті анықтаймыз.

Вирновский формуласынан қосалқы коэффициенттерді анықтаймыз.

деп алып, вибрация мен инория құрылымын анықтаймыз.

деп аламыз.

Сонда экстремальды күш былай болады.

Адонин формуласы бойынша fшт.р-штанганы орташа қимасының ауданы мен αшт.ср
Вирновский, Адонин, Мамедов формулаларына алдағы есептеулерде

етіп аламыз.

Қарсыласу күшін есептейміз, насос жұмыс жасап тұрғандағы

VH=22,31·10-6м2/с болған үшін Троцкий берілісі бойынша Сшт=0,16 болады.
Гривердян формуласы бойынша гидродинамикалық үйкеліс күшін анықтаймыз.

Штангадан кернеулерді анықтаймыз.

Штанг ілінген нүктедегі кернеу Одинг формуласымен өрнектеледі.

Марковц формуласы бойынша

Болат 40 тан жасалған штанга үшін берілген ақтық кернеу
Редуктордың кривошипті валдың айналу моменті мына формуламен анықталады.

S=1,2м; n=15кан/мин; осылар арқылы станок-качалканы таңдаймыз.

Осы алынған есептеулерді СКЗ-1,2-700 станок штангасының мінездемелік паспортымен
Пайдалы қуат:

Утечка індегі қуаттың жоғалым коэффициенті.

Клапан саңылауларынан кеткен қуат шығыны.

Механикалық және гидродинамикалық
Қондырғының жер асты бөлігіндегі қуат шығындары

Қондырғының жер асты бөлігіндегі ПӘК-і

деп аламыз.

Сонда жалпы ПӘК-і

Сұйықты көтеруге кеткен толық қуатты есептейміз.

Кесте бойынша АОП-42-4 электродвигателін таңдаймыз номинальды қуаты 2,8 кВт

Сұйықтықты көтеруге кететін энергияның шығыны.

Күнделікті энергия шығыны.

Өндіру көрсеткіштері мен жөндеу аралық период көрсеткіштерін есептейміз.
Бір жылдағы жер асты жөндеудің тиімді санын анықтаймыз.

Жер асты жөндеуге кететін уақыт шығынын ,
Қалған шығындарды мына тәртіп бойынша анықтаймыз.

СКЗ-1,2-700 станок качалкасының бағасы Сск=1600 тең.

НКТ колониясының бағасы (диам-60мм)

Штанга бағасы [ ]=70 мПа

Ұңғының құралдарының капиталдық шығыны.

Энергия шығыны

Жер асты жөндеу шығындары

Құралдар амортизациясы

Мұнай көтерудегі өзіндік құны.

Капиталдық шығын.

Шартты кеткен шығын.

3 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ БӨЛІМІ

3.1 Өндірістік қауіпті және факторларды талдау

Ұңғыма жұмысының МРП жоғарылауы сораптық қондырғыларды жөндеудің сапасын жақсарту
Қондырғыларды пайдалану, монтаждау және демонтаждау бойынша барлық жұмыстарды
Тоқ жүретін бөліктерге жақындау мүмкінділігімен байланысты аппараттардың бекітуінің сенімділігі
Трансформатордың кабелі, басқару станциялары, сол сияқты кабелдің броны(сауыты)
Ұңғыманың шегендеуші бағандары жерге қосылған контурмен немесе 380 В
Қондырғы басқару станциясының есігінің сыртында орналасқан 1 топтағы квалификацияны
Басқару станцияларында релейдік аппараттарды өлшейтін аспаптарды орнату және жөндеуге
Басқару станциясынан ұңғыма сағасына дейінгі кабель жер бетінен 400
Жұмыс істеп тұрған қондырғыда және сынамалық іске қосуларда кабельге
Қондырғы изоляциясының кедергісі 1000 В дейінгі қуатты мегаллетрмен өлшенеді.

Рубильник – қорғағыштың блогын ауытыру және оны жөндеу басқару
Егер батырылатын электросораптардың жерге қосылған электр қондырғылары бұзылады( күркеде)
Мұндай электроқондырғыны орнтуда оның төбесінің астын қоршау қажет, ал
Басқару станциясының есігінде құлып болуы керек, оның кілті қондырғыда
Ұңғыма сағасынан кететін брондалған кабель транссаның әрбір 50 м
Кабельде көтеру – төмен түсіру операциялары уақытында қандайда бір
Механизмнің келуін жабдықтайтын кабельдің торабына тек механизмді, оның келтірілуін
Электр қауіпсіздігі. Қуатты тоқты бөлікте адам жақындаған
Егер қондырғысынан қуатты ез ажырату мүмкін болмаса зақымданғанда тоқты
Көмек көрсетуші өзі тоққа түспеуі үшін өзінің қолдарын алдын
1000 В жоғары қуатты электроқондырғыларда көмек көрсетуші өзінің қауіпсіздігін
Жөндеу жұмыстарын бастауға дейін бұрандалы сораптың жетегі сөндіріледі, ал
Бұрандалы сораптың электр қондырғысы электр қозғағыш пен түсу ретін
Жерге қосылған түрінде электроқондырғы үшін ұңғыманың кондукторын пайдалану керек.
Жерге қосылатын жеткшілер ретінде шеңбер жолақты бұрышты және т.б.
3.2 Штангалы тереңдік сораптарды пайдалану кезіндегі негізгі қауіптің көздері:

Колоннада сорапты штангілерді бұрау

Колоннада сорапты штангілерді бұрауы, флюидті көтеру үшін, айналу моментін
Гидростатикалық арын

Бұл арын флюид бағанасынан құрылып, динамикалық деңгейден жоғары сорапты-компрессорлы
3.2.1 ШТС пайдалану кезінде еңбекті қорғау

ШТС қондырғыларына сәйкес қауіптерді ешқашан бағаламауға болмайды. Төменде ШТС
Агрегатты қолдануға дайындау кезіндегі қорғау шамалары:

Агрегат тиеу, түсіру және тасымалдау кезінде МЕСТ 12.3020-80 сәйкес
Агрегатты көтеру және қондыру кезінде строповкіні зауыт дайындау схемасы
Агрегатты қондыру орны келесі ережелерді қанағаттандыруы тиіс:

Пайдалану кезінде агрегатпен еркін байланыс, сонымен қатар жинау және
Фундамент салмағы агрегат салмағынан 4 еседен аспауы керек;

Жарықтандырудың санитарлы нормаларының орындалуын қамтамасыз ету (20 Лк
Электрқондырғысын орнату Электр қондырғыларын құру ережесі талаптарына сәйкестенуі керек.

Айдалатын сұйықтықтың соңғы толуынсыз агрегатты қосуға болмайды.

Байланыстырушы муфтының қондырылған қоршауынсыз агрегатты пайдалануға болмайды.

Агрегатты қосуға дайындау сорапты және сору құбырының айдау сұйықтығымен
Сорап қозғалтқышының жетекші білігінің дұрыс айналу бағыты сол жағы
Сору және айдау вентильдерін толықтай ашу.

Құбырлардың және вентильдердің дұрыстығына, байланыстардың саңылаусыздығына, әсіресе сору құбырында
Агрегатты қосу Пуск кнопкісін басумен жүзеге асады.

Жұмыс кезінде аспаптың көрсетікіштерін және байланыстардың саңылаусыздығын үздіксіз бақылап
3.3 Қорғау шаралары

3.3.1 Өндірістік санитария

Жұмыс орнының метеорологиялық жағдайын станцианарлық және ашық жерде деп
Химикаттар дайындау және олармен жұмыс жасау кезінде көзілдіріктер, шаңға
Цех территориясында әртүрлі жарықты талап ететін, едәуір алаңда( 100х100)
Есептеу үшін қарастырылып жатқан жобадағы жағдай үшін прожектордің иілу
Формулаға келтіріп:

,
Сору вентилациясы үшін кранстройтрестің Ленинград бөлімшесінің конструкциясының біркелкі сорылу
Панелдің көп таралған өлшемі:

А+Б+650*800 мм.

Бұл панелдің өтпелі қимасының ауданын габаритті 4,4 есе кіші
м2

Газды тасқында панелдің нақты қимасында ауаның ұсынылған жылдамдығы, 3,4-4,5
м3/с(3384 м3/с)

Ауа құбырларда ауаны жоғалту есебінен вентилятордың қажетті өнімділігі мына
м3/с (3722 м3/с)

Вентиляция жүйесінің жеке учаскелерде арынның жойылу себебі ауаның көлденең
м3

d1=230 мм диаметрін аламыз.

Жылдамдық белгісін анықтаймыз.

=4,19 м/с

Берілген нормаланған жарықтандыруды болдыру үшін бұрышының
Прожекторлар тобының ықпал ету бұрышы w=800 сондықтан әрбір мачтадағы
Барлығы, әрбір( екі) мачтада 2*15=30 прожекторлар қондырылуы қажет. Жалпы
Салыстырмалы қуат

3.1 кесте- Қолайлы жарықтандыру кестесі.

Мачтадағы

есептеу нүкте

сіне дейін

арақашықтық Иілу бұрышы бойынша жарықтандыру

Ө=100 Ө=120 Ө=150

А Б В Г А Б В Г А
170 210 250 240 11 04 02 03 10
17 140 120 185 11 14 17 11 10
Сорапты қабаттың қысымын қалыпты ұстаудың жасанды вентиляциясын есептеу.

Жылу бөлудің жиынтық санын және жаздың кезеңге қажетті ауа
Зияндылық жылу, майдың буы және газдар. Осыған байланысты жергілікті
Нормограмма бойынша біркелкі учаскедегі үйкелудегі қысымның жойылуын анықтаймыз.

hmp=0,8 н/м2

hmp=hmp…li=0,8*9=7,2 н/м2.

Біркелкі сорылу панелінің жергілікті кедергісінің коэффициентін кесте бойынша анықтаймыз.

Дроссель- клапанның жергілікті кедергісінің коэффициентін, ашылу бұрышын
3.3.2 Ұңғыманы штангалы сораппен пайдаланудағы жұмыс-тардың қауіпсіздігі

Ұңғыма бетінде ұңғымалық штангалы сорапты орнату күштік транформаторды, электр
ВН үлкен артықшылығы – УШГН-ге қарағанда ұңғыма жұмысының жөндеу
Еңбек қорғаудың позициясынан ШТС қондырғыларды қабылдау келесідей ерекшеліктермен сипатталады.
Штангалы сораптармен мұнайды алудағы жарақаттану экономикалық зиян келтіреді. Бұл
Батырулық штангалы сораптың жұмыс үрдісінде сорапты – компрессорлық құбырлардың
Байлық тартылу жағдайларында бұл жағдай құбырлардың оймалық байіктердің сынулары
Бұл тәсілде болатын сәтсіз жағдайлардың көпшілігі ұңғыманы жерастында жөндеуде
ШТС қондырғылармен жабдықтлған барлық ұңғымалар тығыздығы1,3-1,5 см сұйықтаремн олардың
Батырылатын штангалы сораптар қатардан сол сияқты ВН-ді монтаждау мен
ШТС қондырғылардың авариясының ( апат) 30% алдымен қондырғы сипаттамасының
ШТС қондырғының жерге қосылуын есептеу

Шөгендеуіш бағаннан тоқтық көрінуінің кедергісі грунттық меншікті кедергісіне, төмен
мұнда: р- грунттық меншікті электрлік кедергісі, біздің жағдайымызда, саз,әктас
1 және d – жерге қосылғыштың (кондуктор) ұзынедығы мен
h=1/2

және

Таңдау әдісімен шеше отырып мынаны аламыз Х=22, яғни 1һ22
3.3.3 Өрт сөндіру қауіпсіздігі.

Нұсқа ішімен суландыру кезінде су айдауға ұңғыларды қабаттың мұнай
Ұңғыдағы өрт үлкен материалды зиян келтіруі мүмкін және адамдар
Жануды өрт сөндірудің біріншілік инвенторының көмегімен жояды. Инвенторлар өрт
4 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ БӨЛІМІ

4.1 Штангалы тереңдік сораппен игеру кезінде топырақтың мұнаймен ластануы
Штангалы тереңдік сораппен игеру кезінде топырақтың жергілікті ластануы жиі
Көп ластану

Орта дәрежелі ластану

Аз ластану

Тозаң қондырып азғана ластану

Аймақтың жартысына жуығы соңғы белдемеден тұрады. Вавитация күшінің әсерінен
Топырақта мұнайдың болуы қауіпті экологиялық салдар туғызады. Зерттеу арқылы
Топырақтың құрылымы бұзылады оның физико-химиялық қасиеттері өзгеріледі. Нәтижесінде су
Мұнайдың топыраққа жағымсыз әсер жасауы қоректену тізбегі арқылы дамғы
Табиғи экологиялық жүйенің бұзылу дәрежесі жалпыда ластағыштың өзі мен
Аймақтық гидрогеологиялық жағдайын мұқият зеттеу жердің мұнаймен ластануына тиімді
Кедергі айналасында жналған мұнай арнайы жабдықтардың көмегімен жойылады жабдық
ҚОРЫТЫНДЫ

Дипломдық жобада жалпы Қаламқас кен орны және Ю-ІІІ горизонты
01.01.2004 жылға кен орынның ұңғы қоры 1865 ұңғыны құрап,
01.01. 2004ж. Қаламқас кен орны бойынша ығыстырушы агентін жалпы
Айдалған агентінің ағымдағы жалпы көлемі жобалық көрсеткішпен салыстырғанда 40975,
Айдау ұңғыларының 2003ж. орташа жылдық қабылдағыштағы
Қазіргі жағдайда Қаламқас кенорын бойынша қабат қысымын ұстау жүйесі
01.01.2004 ж. айдалған сұйықтықтың жалпы көлемі горизонт
Жалпы игеру периоды бойынша горизонт бойынша айдалған сұйықтықтың көлемінің
Қаламқас кен орнындағы механикаландырылған тәсілдің ең көп таралған түрі
Қазіргі кезде Қаламқас кен орынында тереңдік сорап тәсілімен пайдаланылатын
Технологиялық есепте Ю-ІІІ горизонтының №3541 штангалы терең сорапты қондырғымен
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

Отчет ОАО Мангистаумунайгаз за 2003 год .

Уточнение строения залежей нефти на месторождении Каламкас. Коростышевский М.Н.,
Дополнение к технологической схеме разработки месторождение Каламкас. Минибаева Б.,
Мұнай және газды өндіріп, өңдеу – Алматы “Альманах”, Нұрсұлтанов
Гиматудинов Ш.К. Эксплуатация и технология разработки нефтяных и газовых
Середа Н.Г., Муравьев В.М. Основы нефтяного и газового дела
Оркин К.Г., Юрчук А.М. Расчеты в технологии и технике
Тайкулакова Г.С. Экономическая эффективность внедрения новой техники и технологических
Бренц Н.Л., Тищенко В.Е. и др. Организация, планирование и
Охрана труда в нефтяной промышленности. Сулейменов и др., М.:
Экологический аудит нефтяного месторождения Каламкас. ТОО “КАПЭ”, 1997г.

Охрана окружающей среды. Степаненко А.С., Москва 2000г.

Штангілі терең сорапты қондырғының құрылысы

1-сору -айдау клапаны

2- құбырлар тізбегі

3- штангілер тізбегі

4- үш жақты құбыр(тройник)

5- сальник

6- планшайба

7- жылтыратылған шток

8- траверсы

9- арқан

10- балансир басы

11- балансир

12- балансирлы жүк

13- кривошип

14- шатун

15- редуктор

16- электроқозғалтқыш

17- рама

18- бетонды табан

19- анкерлі болттар

20- роторлы жүк

3