Коммерциялық емес ұйымдар диплом жұмысы
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ................3
І. КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС ҰЙЫМДАРДЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ
1.1. Коммерциялық емес ұйымдардың түсінігі..........7
1.2. Коммерциялық емес ұйымдардың қызметі.......12
1.3. Коммерциялық емес ұйымды басқару...............15
1.4. Мемлекет және коммерциялық емес ұйымдар......................17
ІІ. КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС ҰЙЫМДАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ
2.1. Мекеме...........................19
2.2. Қоғамдық бірлестік..........................24
2.3. Коммерциялық емес акционерлік қоғам............28
2.4. Қор.................................29
2.5. Тұтыну кооперативі.........................34
2.6. Діни бірлестіктер..............................36
2.7. Заңды тұлғалардың қауымдастық нысанындағы бірлестіктер................44
ІІІ. КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС ҰЙЫМДАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫ, ТАРАЛУЫ МЕН ЗАҢ АЛДЫНДАҒЫ
ЖАУАПКЕРШІЛІГІ
3.1. Коммерциялық емес ұйымдарды құру және қайта ұйымдастыру..........45
3.2. Коммерциялық емес ұйымдардың филиалдары мен өкілдіктері............54
3.3. Коммерциялық емес ұйымдардың жауапкершілігі және таратуы .........55
ҚОРЫТЫНДЫ.......................57
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР............59
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: 61 бет
Пәні: Соңғы қосылған дипломдық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ................3
І. КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС ҰЙЫМДАРДЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ
1.1. Коммерциялық емес ұйымдардың түсінігі..........7
1.2. Коммерциялық емес ұйымдардың қызметі.......12
1.3. Коммерциялық емес ұйымды басқару...............15
1.4. Мемлекет және коммерциялық емес ұйымдар......................17
ІІ. КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС ҰЙЫМДАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ
2.1. Мекеме...........................19
2.2. Қоғамдық бірлестік..........................24
2.3. Коммерциялық емес акционерлік қоғам............28
2.4. Қор.................................29
2.5. Тұтыну кооперативі.........................34
2.6. Діни бірлестіктер..............................36
2.7. Заңды тұлғалардың қауымдастық нысанындағы бірлестіктер................44
ІІІ. КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС ҰЙЫМДАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ
ЖАУАПКЕРШІЛІГІ
3.1. Коммерциялық емес ұйымдарды құру және
3.2. Коммерциялық емес ұйымдардың филиалдары мен
3.3. Коммерциялық емес ұйымдардың жауапкершілігі және
ҚОРЫТЫНДЫ.......................57
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР............59
КІРІСПЕ
Дипломдық жұмыстың өзектілігі: Заңды тұлға дегеніміз - меншік
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде заңды тұлғаларды төмендегідей 2 топқа
Осы дипломдық жұмыс «Коммерциялық емес ұйымдардың қызметін зерттеу» болғандықтан,
Коммерциялық емес ұйым – мақсат ретінде пайда келтіре алмайтын
Дипломдық жұмысымның мақсаты мен міндеттері.
Бұл жұмысымның негізгі мақсаты - Коммерциялық емес ұйымдар әлеуметтiк,
Коммерциялық емес ұйым жарғылық мақсаттарды жүзеге асыруға құқылы және
Дипломдық жұмысымның деректі көздері: Қазақстан Республикасының Конститутциясы, Қазақстан Республикасының
Дипломдық жұмысымның құрлымы.
Қазіргі уақытта коммерциялық емес ұйымдар республикамыздың маңызды рөлін атқарып
Бұл дипломдық жұмысым үш бөлімнен тұрады. Әр бөлімді талдап
І. Коммерциялық емес ұйымдардың жалпы сипаттамасы
ІІ. Коммерциялық емес ұйымдардың түрлері
ІІІ. Коммерциялық емес ұйымдардың құқықтық ұйымдастырылуы, таратылуы мен заң
Бірінші бөлімде мн коммерциялық емес ұйымдардың мазмұнын ашуға тырысамын.
Коммерциялық емес ұйымның атауы оның атын және ұйымдық-құқықтық нысанының
Коммерциялық емес ұйымның тұрақты қызмет iстейтiн органы орналасқан жер
Екінші бөлімде мен коммерциялық емес ұйымдардың ұйымдық-құқықтық нысандарын қарастырамын,
Коммерциялық емес ұйымдар мекеме, қоғамдық бiрлестiк, акционерлiк қоғам, тұтыну
Ал үшінші бөлімде мен коммерциялық емес ұйымдардың құрылуын, қайта
Коммерциялық емес ұйымдарды мемлекеттік тіркеу тәртібі Азаматтық кодекстен басқа,
Коммерциялық емес ұйым, оны қалыптастыру арқылы, сондай-ақ бұрын бар
Және де бұл тарауда коммерциялық емес ұйымдардың филиалдары мен
Коммерциялық емес ұйымдарды тарату түрлерімен оның тарату себептері және
Яғни бұл дипломдық жұмысымда мен коммерциялық емес ұйымдардың мазмұнымен,
І. КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС
1.1. Коммерциялық емес ұйымдар түсінігі
Коммерциялық емес ұйымдар заңды тұлғалар
1. ұйымдасқан бірлігі;
2. мүліктік оқшаулығы;
3. азаматтық айналымға өз атынан
4. дербес мүліктік жауапкершілігі.
Әрбір заңды тұлғаның ұйымдасқан бірлігі
Сонымен қатар заңды тұлғалар заң
Мүліктік оқшаулық – заңды тұлғаның экономикалық құқықтық белгісі болып
Дербес мүліктік жауапкершілік дегеніміз-ол заңды тұлғаның міндеттемелері бойынша өздеріне
Азаматтық кодекс заңды тұлғаларды төмендегідей
Коммерциялық заңды тұлғаны пайда
Осындай саралау заңды тұлғалар түрінің
Коммерциялық емес ұйым – заңды тұлға
1. коммерциялық емес ұйымның өзінің
сәйкес келетіндей ғана кәсіпкерлік қызметпен
2. жекелеген ұйымдық - құқықтық нысанындағы
ұйымдардың кәсіпкерлік қызметіне Қазақстан Республикасының
актілерінде шектеулер қойылуы мүмкін;
3. коммерциялық емес ұйым кәсіпкерлік
мен шығыстардың есебін жүргізеді;
4. коммерциялық емес ұйымдардың кәсіпкерлік
Қазақстан Республикасының салық заңдарына сәйкес
алады.
Коммерциялық емес ұйымдардың кәсіпкерлік қызметінен
Мүлкіне өз құрылтайшылары (қатысушылары) мүліктік құқықтарын
Коммерциялық емес ұйымдар арнайы Қазақстан
Жекелеген коммерциялық емес ұйымдардың құрылуына, қызметіне,
Коммерциялық емес ұйымдар қызметінің мақсаттары
Коммерциялық емес ұйымдар туралы заңының
Жарғылық мақсаттарды жүзеге асыру үшін
1. заңдарда белгіленген тәртіппен банктерде
2. мемлекеттік және орыс тілдерінде
мөртабаны және бланкілері, сондай-ақ белгіленген
тіркелген эмблема(нышаны) болуына;
3. меншігінде немесе оралымды басқаруында
сондай-ақ дербес балансы немесе сметасы
4. мүліктік және жеке мүліктік
жүзеге асыруға ;
5. егер заң актілерінде өзгеше
құруға;
6. филиалдар мен өкілдіктер ашуға;
7. қауымдастықтар мен одақтастарға кіруге
қызметіне қатысуға;
8. жарғыда көзделген мақсаттарды жүзеге
пайдалануға;
9. сотта талапкер мен жауапкер
10. Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы
құқықтарды жүзеге асыруға құқылы.
Коммерциялық емес ұйымдар :
1. Қазақстан Республикасының заңдарын сақтауға;
2. белгіленген тәртіппен салық және
міндетті төлемдерді төлеуге;
3. өз міндеттемелері бойынша өзіне
(мекемелерді қоспағанда) жауап беруге;
4. Қазақстан Республикасының заң актілеріне
болуға міндетті.
Коммерциялық емес ұйымның атауы оның
Коммерциялық емес ұйымның атауында заңдардың
Сонымен қатар коммерциялық емес ұйымның
1.2. Коммерциялық емес ұйымдардың қызметі
Коммерциялық емес ұйым Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынбаған және
Коммерциялық емес ұйым өзiнiң жарғылық мақсаттарына сәйкес келетiндей ғана
Коммерциялық емес ұйымның меншiгiнде немесе оралымды басқаруында оның жарғысында
Мекеменің өзiне бекiтiлiп берiлген мүлiктi және оған смета бойынша
Коммерциялық емес ұйымның мүлкiн құрау көздерi:
1) құрылтайшылардан (қатысушылардан, мүшелерден) түскен түсiмдер;
2) ерiктi мүлiктiк жарналар мен қайырмалдықтар;
3) заңдарда белгiленген жағдайларда тауарлар сатудан, жұмыстардан, қызмет көрсетуден
4) акциялар, облигациялар, басқа да бағалы қағаздар және салымдар
5) заңмен тыйым салынбаған басқа да түсiмдер, заң актілерiне
Коммерциялық емес ұйымдардың жекелеген түрлерiнiң кiрiс көздерiне заң актiлерiмен
Мүдделер қайшылығы ұйғарымдалған мәмiленi коммерциялық емес ұйымның уәкiлеттi органы
Егер мәмiленi уәкiлеттi органдар бекiтпеген болса, мүдделер қайшылығы орын
Шығындардың орнын толтыруға қоса, осындай мүдделi адам осындай мәмiленi
Егер шығындар бiрнеше мүдделi адамның iс-қимылдары нәтижесiнде туындаған болса,
1.3. Коммерциялық емес ұйымды басқару
Коммерциялық емес ұйымның басқару органдарының құрылымы, құзыретi, құрылу тәртiбi
Коммерциялық емес ұйымдардың, мемлекеттiк мекемелердi қоспағанда, құрылтай құжаттарына сәйкес
1) жоғарғы басқару органы (жалпы жиналыс, съезд, конференция, құрылтайшы)
2) басқарудың атқарушы органы (алқалы немесе дара басқару) -
3) коммерциялық емес ұйымның басқару органдары сайлайтын немесе тағайындайтын
4) коммерциялық емес ұйымның құрылтай құжаттарына сәйкес басқа да
Коммерциялық емес ұйымның жоғарғы басқару органының ерекше құзыретiне:
1) коммерциялық емес ұйымның құрылтай құжаттарын қабылдау, оларға өзгерiстер
2) коммерциялық емес ұйымды ерiктi түрде қайта ұйымдастыру және
3) коммерциялық емес ұйымның басқару органдарының құзыретiн, ұйымдық құрылымын,
4) атқарушы органдардың қаржы есептемесiн табыс етуiнiң тәртiбi мен
5) заң актiлерiнде белгiленген шекте коммерциялық емес ұйымның басқа
Жоғары басқару органының ерекше құзыретiне заң актiлерiне сәйкес коммерциялық
Коммерциялық емес ұйым өзiнiң жоғары басқару органының мүшелерiне, жоғары
Коммерциялық емес ұйымның жалдамалы жұмыс iстейтiн, штаттағы қызметкерлерiне еңбек,
1.4. Мемлекет және коммерциялық емес ұйымдар
Мемлекет коммерциялық емес ұйымдарды құруды және олардың белсендi қызмет
Коммерциялық емес ұйымдар өз қызметiнiң мақсаттарына сәйкес мемлекеттiк органдармен
Коммерциялық емес ұйым бухгалтерлік есеппен статистикалық есептiліктi Қазақстан Республикасының
Шет мемлекеттер, халықаралық және шетелдiк ұйымдар, шетелдiктер мен азаматтығы
Қазақстан Республикасының аумағында қызметін жүзеге асыратын шетелдiк және халықаралық
Коммерциялық емес ұйымның қызметi Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңдарын
Коммерциялық емес ұйымның қызметi тоқтатыла тұрған жағдайда оған құрылтай
Егер коммерциялық емес ұйым өз қызметiн тоқтата тұруға негiз
Заңдарды бұзу коммерциялық емес ұйымның Қазақстан Республикасының заң актілерінде
ІІ. КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС ҰЙЫМДАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ.
2.1. Мекеме
Мекеме – құрылтайшы басқару, әлеуметтік-мәдени немесе коммерциялық
Мекеме коммерциялық емес ұйым өзіндік
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексте жеке
Мемлекеттік мекеме деп Қазақстан Республикасының
Мекеме коммерциялық емес нысандағы кез-келген
Жеке меншік және мемлекеттік мекеменің
Мекеменің міндетті белгісі болып – оның
Жеке меншік мекеменің заңға
Мемлекеттік және жеке меншік нысанындағы
Мемлекеттік басқару органдарынан басқа,
Қазақстан Республикасының Президенті, Қазақстан Республикасының
Басқа да мемлекеттік органдар, олар
Бұл аталған органдардың қызметі құрылымы,
Мемлекеттік органдар азаматтық құқықтық қатынастарға
Мемлекеттік органдар болып табылатын мекемелер
Мекеменің құрылтайшылары болып, мемлекеттік органдар
2.2. Қоғамдық бірлестік
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодекстің 106
1. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі;
2. Қоғамдық ұйымдар туралы заң.
3. Саяси партиялар туралы заң.
4.Кәсіптік одақтар туралы заң 1993ж
Бұл заңдар Қазақстан Республикасының аумағында
Қоғамдық бірлестіктер азаматтардың саяси, экономикалық, әлеуметтік және
Мақсаттары және іс- әрекеттері конституциялық
тұтастығын бұзуға, мемлекеттің қауіпсіздігін әлсіретуге, әлеуметтік,
Қазақстан Республикасы аумағында әскерилендірілген құрылымы,
Басқа мемлекеттердің саяси партиялары мен
Қазақстан Республикасы аумағында халықаралық және
Халықаралық және шетелдік коммерциялық емес
Қоғамдық бірлестік Қазақстан Республикасы азаматтарының
Қоғамдық бірлестіктердің заңды тұлға ретіндегі
Қоғамдық бірлестіктердің Қазақстан Республикасы заңдарына
Қоғамдық бірлестіктердің Қазақстан Республикасы
Қоғамдық бірлестік рәміздерінің сипаттамасы
Қоғамдық ұйымдар жарғылық мақсаттарға қол
алынатын табысқа Қазақстан Республикасының заңдарына
Қоғамдық бірлестіктің жарғысында көзделген қызметті
Қоғамдық бірлестіктер туралы заңдарды бұзу
Қазақстан Республикасының қоғамдық бірлестіктері өздерінің
2.3. Коммерциялық емес акционерлік қоғам
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 85бабының
Коммерциялық акционерлік қоғамнан коммерциялық емес акционерлік
ашық және жабық болуына қарамастан
2.4. Қор
Қор – азаматтар және(немесе) заңды тұлғалар
Қорды құрған кезде құрылтайшылардың (құрылтайшының)
Қордың атқарушы органының басшысы мен
Қордың некеде тұрумен, жақын туыстықпен
Құрылтайшылардың құрамына, сондай-ақ қызмет саласына
Бір жеке адамның немесе жеке
Бір заңды тұлғаның немесе бірнеше
Бір отбасының мүшелері болып табылмайтын
Мемлекеттік органдардың шешімімен құрылған, белгіленген
Қазақстан Республикасының заңдарымен белгіленген міндетті
Қоғамдық қорды басқару тәртібі мен
Азаматтық кодекстің 107-бабы қор жарғысына
Қордың органдары туралы заңдармен нақты
Қордың басқарылу тәртібі мен органдарының
Қор өзінің жарғысына өзгерістер енгізуге құқысы бар (ло геер
Қор мына негіздер бойынша таратылуы мүмкін:
1. егер қордың мақсаттарын жүзеге асыру үшін оның мүлкі
болса және оның қажетті мүлікті алу ықтималдығы нақты болмаса;
2. егер қордың мақсаттарына жету мүмкін болмаса, ал қор
қажетті өзгерістер жасау мүмкін болмаса;
3. қор өз қызметінде жарғымен көзделген мақсаттардан бас тартқан
жағдайда;
4. заң құжаттарында немесе құрылтай құжаттарында көзделген басқа да
жағдайда;
Ол сот тәртібімен мемлекет немесе үшінші тұлғаның талап тілегі
Егер де қор жыл сайынғы өз мүлкін пайдалану жөніндегі
Қор таратылғаннан кейін қалған мүлік оның жарғысында көзделген мақсаттарға
Қазақстан Республикасында мынадай жағдайлар да кездеседі, яғни қор деп
2.5. Тұтыну кооперативі
Қатысушылардың материалдық және өзге де қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін өз
Тұтыну кооперативтері Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексімен , Қазақстан Республикасының
Тұтыну кооперативі өз қатысушыларының қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін құрылады. Бұл
Тұтыну кооперативінің, өндірістік кооперативінен айырмашылығы тұтыну коперативіне қатысушылар арнайы
Тұтыну кооперативі өзінің мүлкіне өзі иелік етеді. Оның мүлкі
Тұтыну кооперативінің қызметіне қатысушыларының қосымша жарналары тартылуы мүмкін.
Тұтыну коорперативінің тағы бір ерекшелігі, мүшелері үш ай ішінде
Егер де тұтыну кооперативі таратылатын немесе мүшесі шығатын
Егер де кооператив мүшесі қайтыс болған жағдайда оның мұрагері
2.6. Діни бірлестіктер
Рухани қажеттерін қанағаттандыру үшін өз мүдделерінің ортақтығы негізінде ,
Діни бірлестіктер заң талаптарын және құқық тәртібін сақтауға міндетті
Республикада білім беру мен тәрбиелеудің мемлекеттік жүйесі діни бірлестіктерден
Ата-аналар немесе олардың орнындағы адамдар балаларын өз нанымда сәйкес
Дінтану пәндері мемлекеттік оқу орындарының бағдарламаларына енгізілуі мүмкін.
Күндізгі жоғары және орта діни оқу орындарында оқып жүрген
Діни бірлестіктермен байланыс жөніндегі мемлекеттік органды Қазақстан Республикасының Президенті
1. Республикадағы діни жағдайдың жай күйі және діни сенім
туралы заңдардың сақталуы жайында Қазақстан Республикасының
жоғары өкілді органдарын басқару органдарын хабардар ету;
2. басқа мемлекеттердің тиісті мекемелерімен қарым- қатынастар,
үйлесімді байланыстарын орнату мен сақтау ;
3. республикада тіркелген діни бірлестіктер туралы деректер банкін
құрып , толықтыру;
4. діни ұйымдар , қоғамдық бірлестіктер , мемлекеттік органдар
өкілдерінің , дінтанушылардың , заңгерлердің және адамның ар-ождан
бостандығы мен құқықтары саласындағы басқа да мамандардың
қатысуымен дінтану сараптамалары жүргізілуін қамтамассыз ету;
5. ел ішіндегі және шет елдердегі діни сенімдері әр
бірлестіктер арасындағы өзара түсіністік пен төзімділікті нығайту және
діни бірлестіктің өтініші бойынша оларға заңға сәйкес қажетті көмек
көсету;
6. Облыстардың және Алматы мен Ленинск қалаларының өкімші және
атқарушы органдары діни бірлестіктермен байланыс жөніндегі
жергілікті органдарын құруға құқылы , олар өз қыметтерін осы
Қазақстан Республикасының және басқа да заң актілеріне сәйкес
жүзеге асырылады.
Жергілікті діни бірлестіктер (қауымдастықтар), діни басқармалар (орталықтар) және олардың
Қазақстан Республикасындағы жергілікті діни бірлестіктер (қауымдастықтар) діни мүдделер мен
Діни басқармалар (орталықтар) өздерінің жарғыларына(ережелеріне) сәйкес өз жарғылары (ережелері)
Республика шегінен тысқары басшы орталықтары бар Қазақстан Республикасындағы діни
Қазақстан Республикасының діни ұйымдарымен , олардың орталықтарымен және басқармаларымен
Діни бірлестік өз қызметін жарғының (ереженің) негізінде жүзеге асырады,
1. діни бірлестіктің атауы , орналасқан жері және шегінде
жүргізетін аумақ;
2. ұстанат ын діні, қызметінің мәні мен мақсаты;
3. діни бірлестіктің құрылымы мен, қалыптасу тәртібі, оның басқару
органдарының құзыры мен өкілеттігінің мерзімі;
4. діни бірлестіктің құқықтары мен міндеттері;
5. діни бірлестік мүлкінің құралу тәртібі;
6. діни бірлестік жарғысына өзгертулер мен толықтырулар енгізудің
тәртібі;
7. діни бірлестікті қайта ұйымдастыру мен тарату тәртібі болуға
Діни бірлестіктің жарғысында Қазақстан Республикасының Конституциясы мен қолданып жүрген
Діни бірлестікті кемінде кәмелетке толған 10 азаматтың бастамашылығымен құрылады.
Діни бірлестік мемлекеттік тіркеуден өткен сәттен бастап заңды тұлғаның
Діни бірлестік азаматтық заңдарда көзделген тәртіп пен негіздерде таратылады.
Діни бірлестіктер құдайға құлшылық етуге немесе діни жиналыстар өткізуге
Құдайға құлшылық ету, діни жоралар мен рәсімдер соларға бөлінген
Азаматтардың діни жоралар мен рәсімдер жасауға және әскери бөлімдерде,
Діни бірлестіктер мен азаматтар өздері қалаған діни әдебиетті, сондай-ақ
Діни бірлестіктер құдайға құлшылық ету әдебиетін шығару және дін
Басқа мекемелер мен ұйымдар мұндай қызметті тиісті діни бірлестіктердің,
Діни сипаттағы мерзімді басылымдарды және құдайға құлшылық ету мақсаты
Діни бірлестіктердің жанынан қайырымдылық жасау, діни әдебиетті өзге де
Діни бірлестіктер қоғамдық қорлар арқылы да, сондай-ақ дербес те
Азаматтар мен діни бірлестіктер топтық немесе жекеше негізде халықаралық
Діни бірлестіктер діни оқу орындарына оқу үшін шетелге азаматтар
Үйлер, мінәжат заттары, өндірістік, әлеуметтік және қайырымдылық мақсаттағы обьектілер,
Діни бірлестіктер өздеріне мемлекет, қоғамдық ұйымдар мен азаматтық шарттық
Тарих және мәдениет ескерткіштері болып табылатын обьектілер мен заттарды
Діни бірлестіктер заңдарға және өз жарғыларына сай заңды ұйым
Діни бірлестік таратылған ретте оның меншігінде болған мүлікке иелік
Діни бірлестіктер олар құрған кәсіпорындар мен мекемелер жазбаша
Діни бірлестіктерде, олардың кәсіпорындары мен мекемелерде жұмыс істейтін азаматтар,
Діни сенім бостандығы және діни бірлестіктер туралы заңдардың сақталуын
Діни сенім бостандығы мен діни бірлестіктер туралы заңдардың бұзылуына
Егер Қазақстан Республикасының халықаралық шартында діни сенім бостандығы және
2.7. Заңды тұлғалардың қауымдастық нысанындағы бірлестігі
Азаматтық кодекстің 34-бабының 4-тармағына сәйкес заңды тұлғалар бірлестіктер құра
Коммерциялық ұйымдар өздерінің кәсіпкерлік қызметтерін үйлестіру, сондай-ақ ортақ меншіктік
Коммерциялық емес ұйымдар осы ұйымдардың қауымдастықтарына ерікті түрде біріге
Қауымдастықтың мүшелері өзінің дербестігін және заңды тұлға құқықтарын сақтап
Өзге де ұйымдық- құқықтық нысандардың құқықтық жағайының ерекшеліктері заң
ІІІ. КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС ҰЙЫМДАРДЫ ҚҰРУ, ҚАЙТА ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖӘНЕ ТАРАТУ.
3.1. Коммерциялық емес ұйымдарды құру және қайта ұйымдастыру
Азаматтық кодексте заңды тұлғаларды құру жөнінденгі жалпы ережелер енгізілген,
Азаматтық кодекс құрылтай құжаттарының түрін және міндетті реквизиттері мен
1. мекеме үшін – меншік иесі бекіткен ереже және
2. қор, тұтыну кооперативі, коммерциялық емес акционерлік қоғам,
қауымдастық нысанындағы, өзге де ұйымдық-құқықтық нысанындағы
заңды тұлғалар бірлестігі үшін- құрылтайшылар бекіткен жарғы және
құрылтай шарты;
3. қоғамдық бірлестік, діни бірлестік үшін- жарғы болып табылады;
Коммерциялық емес ұйымдарды мемлекеттік тіркеу тәртібі Азаматтық кодекстен басқа,
Мемлекеттік тіркеудің құқықтық маңызы мемлекетік тіркеуден өткеннен бастап заңды
Коммерциялық емес ұйым, оны қалыптастыру арқылы, сондай-ақ бұрын бар
Қоғамдық және діни бірлестіктер құрылтай жиналысын (съезд, конференция) шақырушы
Заңды тұлға ретінде коммерциялық емес ұйымның құқық қабілеттілігі ол
Коммерциялық емес ұйымдардың ұйымдық-құқықтық нысанына қарай, егер Қазақстан Республикасының
Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеуіне құрылатын заңды тұлғалардың құрылтай құжаттарының
Саяси партиялар мен оның құрылымдық бөлімшелерінің (филиалдар мен өкілдіктерінің)
Заңды тұлғаларды тіркеу немесе қайта тіркеу үшін ұсынылатын құжаттарды
Республика аймағында құрылатын барлық заңды тұлғаларға олардың құрылу мақсаттарына,
Заңды тұлға қайта құрудың мынадай жағдайларында тіркеуге жатады.
Өзгеру барысында заңды тұлға өзінің түрін (ұйымдастыру-құқықтық нысаны) өзгертеді.
Қосу барысында бір немесе бірнеше заңды тұлғалар таратылып, өткізу
Бөлу барысында заңды тұлға таратылып, оның базасында екі және
Бөліп шығару барысында бір заңды тұлғаның құрамынан бір және
Қайта ұйымдасу нәтижесінде пайда болған заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеуді
Заңды тұлғаны тіркеу үшін мыналар:
Белгіленген үлгідегі мемлекеттік тіркеу туралы арыз. Мемлекеттік мекемелердің, мекемелердің
Жоғарыда көрсетілген құжаттар ұсынылғаннан кейін тіркеуші орган: ұсынылған құжаттар
Құрылтай құжаттары заңдарға сәйкес болғанда заңды тұлғаның мемлекеттік тіркеуі
Регистірге, сол сияқты электронды банкке заңды тұлға туралы берілген
Заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу туралы белгіленген нысандағы куәлік береді.
Істі дайындап болғаннан кейін(тісті штамптар мен мөр қойылғаннан кейін)
Жүргізілген тіркеуден кейін тіркеуші орган:
Комитеттің бекіткен кестесі бойынша тіркеу қызметі комитетіне модем
10 күн ішінде статистика органдарын, сол сияқты реестрұстаушыны мемлекеттік
Өкілетті орган шешімі қабылданған сәттен бастап бір айдың ішінде
Қатысушылар құрамының өзгеруі, атауының өзгеруі немесе жарғылық капиталының азаюы
Қосу барысында бір және бірнеше заңды тұлғалар таратылып, өткізу
Заңды тұлғаны қайта тіркеу үшін тіркеуші мыналар:
Заңды тұлғаны қайта тіркеу туралы белгіленген үлгідегі арызы. Заңды
Құрылтай құжаттарына өзгерістер(толықтырулар) енгізу туралы өкілді органның мөрі қойылған
Өзгерістер (толықтырулар) енгізілетін құрылтай құжаттар. Мұнда өзгерістер (толықтырулар) енгізу
Бұрынғы құрылтай құжаттардың түпнұсқалары;
Мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы куәліктің түпнұсқасы және статистика
Қайта тіркеу үшін алымның төленгені туралы түбіртек немесе төлем
Көрсетілген құжаттардың тізімі қайта тіркеудің барлық жағдайларын өткенде ұсынылады.
Құжаттар ұсынылғаннан кейін тіркеуші орган :
Ұсынылған құжаттар пакетінің толығын және олардың дұрыс құрастырылғанын, дайындалғанын
Мемлекеттік тіркеу туралы бұрынғы куәліктің күшін жою туралы және
Регистрге, сол сияқты электронды банкке заңды тұлға туралы берілген
Заңды тұлғаны қайта тіркеу туралы белгіленген үлгідегі куәлік береді.
Істі жаңа құрылтай құжаттармен немесе бұрынғы құрылтайшы құжаттарға қосымша
Коммерциялық емес ұйымдарды тіркеу үшін ұсынатын құжаттардың тізімі:
Мемлекеттік мекеме:
тіркеу туралы өтініш;
мемлекеттік мекемені құру туралы шешім;
ереже(жарғы);
тұрған жерін растайтын құжат;
тіркеу үшін алым төлегені туралы түбіртек немесе төлем тапсырмасының
Үй иелерінің кооперативі:
тіркеу туралы өтініш;
кондоминиум обьектісіндегіүй иелері құрылтай жиналысының хаттамасы;
жарғы;
кондоминиум обьектісін тіркеу туралы мемлекеттік акт;
тіркеу үшін алым төлегені туралы түбіртек немесе төлем тапсырмасының
Қоғамдық қор:
тіркеу туралы өтініш;
жарғы;
құрылтай шарт;
тұрған жерін растайтын құжат;
тіркеу үшін алым төлегені туралы түбіртек немесе төлем тапсырмасының
Қоғамдық бірлестік:
тіркеу туралы өтініш;
құрылтай съезінде қабылдаған жарғы;
жарғыны қабылдаған құрылтай съезінің хаттамасы, оған съезд төрағасыжәне хатшы
тегі, аты, әкесінің аты, туған, күні, айы, жылы,мекен-жайы, үй
қоғамдық бірлестіктің басқарушы органының тұрған жерін растайтын құжат;
тіркеу үшін алым төлегені туралы түбіртек немесе төлем тапсырмасының
Заңды тұлғалардың қауымдастық нысанындағы бірлестігі:
тіркеу туралы өтініш;
бірлестіктің барлық құрылтайшылары қол қойған құрылтай шарты;
тұрған жерін растайтын құжат;
тіркеу үшін алым төленгені туралы түбіртек немесетөлем тапсырмасының көшірмесі;
Тұтыну кооперативі:
тіркеу туралы өтініш;
жарғы;
тұрған жерін растайтын құжат;
тіркеу үшін алым төленгені туралы түбіртек немесе төлем тапсырмасының
Діни бірлестік:
тіркеу туралы өтініш;
құрылтай съезінде қабылданған жарғы;
жарғыны қабылдаған жиналыстың нөмірленген, тігілген хаттамасы, оған өкілетті тұлға
тегі, аты, әкесінің аты, туған күні, айы, жылы, мекен
тұрған жерін растайтын құжат;
тіркеу үшін алым төленгені туралы түбіртек немесе төлем тапсырмасының
3.2. Коммерциялық емес ұйымдардың филиалдары мен өкілдіктері
Коммерциялық емес ұйым Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасының
Коммерциялық емес ұйымның филиалы оның тұрған жерінен тыс орналасқан
Коммрциялық емес ұйымның өкілдігі оның тұрған жерінен тыс орналасқан
Филиалдар мен өкілдіктер заңды тұлғалар болып табылмайды. Олар өздерін
3.3. Коммерциялық емес ұйымдардың жауапкершілігі және таратуы
Заңды бұзу коммерциялық емес ұйымның Қазақстан Республикасының заң актілерінде
Коммерциялық емес ұйымдар туралы заңдарды бұзғандығы үшін бұған
Коммерциялық емес ұйым Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде, коммерциялық емес
Коммерциялық емес ұйымды тарату туралы шешім қабылдаған құрылтайшылар немесе
Тарату комиссиясы орталық әділет органының ресми басылымдарында заңды тұлғаның
Коммерциялық емес ұйымның таратылған кезде кредит берушілердің талаптарын қанағаттандырғаннан
Заңды тұлғалардың мемлекеттік тізілімін тиісті жазба енгізілгеннен кейін коммерциялық
ҚОРЫТЫНДЫ
Қорытындылай келе, менім айтарым коммерциялық емес ұйымдардың мемлекетіміздің болашағы
“Коммерциялық емес ұйымдардың қызметін зерттеу” атты еңбек жұмыстың
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН НОРМАТИВТІ ҚҰҚЫҚТЫҚ АКТТІЛЕР
1. Қазақстан Республикасының “Конституциясы” 1995жыл 30 тамыз.
2. Қазақстан Республикасының”Азаматтық кодексі”(Жалпы бөлім)
1994жыл 27желтоқсан.
3. Қазақстан Республикасының “Коммерциялық емес ұйымдар туралы”
заңы 2001жыл 16 қаңтар.
4. Қазақстан Республикасы президентінің “Қазақстан Республикасының
президенті туралы”конституциялық заң күші бар жарлығы. 1995жыл
26 желтоқсан №2733.
5. Қазақстан Республикасының президентінің «Қазақстан
Республикасының парламенті және депутаттардың мәртебесі туралы»
жарлығы. 1995жыл 16 қазан №2559.
6. Қазақстан Республикасының президентінің “Қазақстан
Республикасының Үкіметі туралы” жарлығы. 1995жыл 18 желтоқсан
№2688.
7. Қазақстан Республикасының президентінің “Конституциялық кеңес
туралы” жарлығы. 1995жыл 29желтоқсан №2737.
8. Қазақстан Республикасының “Діни сенім бостандығы және діни
бірлестіктер туралы” заңы 1992жыл 15 қаңтар №1128-12 және осы
заңға өзгертулер енгізу туралы Қазақстан Республикасының
президентінің 1995жыл 5 қазандағы №2489 жарлығы.
9. Қазақстан Республикасының “Қоғамдық ұйымдар туралы” заңы
1996жыл 31 мамыр.
10. Қазақстан Республикасының “Кәсіптік одақтар туралы”
заңы 1993жыл 9 сәуір.
11. Қазақстан Республикасының “Саяси партиялар туралы”
заңы 1996жыл 2шілде.
12. Қазақстан Республикасының “Акционерлік қоғамдар туралы” заңы
1998жыл 10 шілде.
13. Қазақ ССР-нің “Қазақ ССР-нің тұтыну кооперативі туралы”
1990жылғы 11 желтоқсандағы №393-12 заңы және президенттің
толықтырулар мен өзгертулер енгізу туралы 1995жыл 5 қазандағы
№ 2489 жарлығы.
14. Қазақстан Республикасының “Қазақстан Республикасының ауыл
тұтыну кооперативі туралы” заңы 1999жыл 21 шілде.
15. Қазақ ССР-нің Жоғарғы Кеңесінің ведомості 1990жыл №51.485-бап.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1. Назарбаев Н.А. Послание народу Казахстана от 30
“О положений в стране и основных направлениях внутренней и
внешней политики: демократизация общества, экономическая и
политическая реформа в новом столетии” \ Казахстанская правда,
1998, 1 октября;
2. Басин Ю.Г. Юридические лица по Гражданскому кодексу Республики
Казахстан : понятие и общая характеристика. Учебное пособие.-
Алматы:”Әділет пресс”,1996;
3. Басин Ю.Г. Юридические лица по гражданскому законо дательству
Республики Казахстан: Понятие иобщая характеристика. Учебное
пособие. Изд.2-е, испр. И доп.-Алматы: ВШП”Әділет”,2000;
4. Гражданское право Том1. Учебник для вузов(академический курс)
Отв. Ред. М.К. Сулейменов,Ю.Г. Басин.-Алматы: Изд-во КазГЮА,
2000;
5. Гражданское право Республики Казахстан . Учебное пособие (Часть
Общая). 2-е изд., доп. И изм. Отв.ред.Г.И.Тулеугалиев, К.С.мауленов.-
Алматы:”Данекер”, 1999;
6. Гражданский кодекс Республики Казахстан (Общая часть).
Комментарий. В двух книгах. Книга 1. Отв.ред.М.К.Сулейменов,
Ю.Г.Басин.-Алматы:”Жеті Жарғы”,1997;
7. Грешников И.П. Классификация организаций с правами юридического
лица.Правовой режим коммерческих и некоммерческих организаций
В кн. Общая часть Гражданского кодекса Республики Казахстан
(сборник статей, комментариев).-Алматы: Изд-во КазГЮИ,1996;
8. Грешников И.П. Понятие юридического лица в гражданском праве
законодательстве.Автореф.дис...к.ю.н.-Алматы,1997;
9. Грешников И.П. Понятие юридического лицаВ кн.:А.Г.Диденко,
Ю.Г.Басин,О.С.Иоффе и др. Гражданское право: Учебное пособие.-Алматы: Изд-во КазГЮУ,1999;
10. Климкин С.И. Вопросы понятия юридического лица в новом
Гражданском кодексе Республике Казахстан \Вестник
министерства юстиции Республики Казахстан, 1995,№3;
11. Климкин С.И.Учредительные документы юридического лица В кн.:
Общая часть Гражданского кодекса Республики Казахстан. Сборник
статей, комментариев.-Алматы: Изд-во КазГЮИ,1996;
13. Комментарий к Гражданскому кодексу Казахской ССР Под
Ю.Г.Басина,Р.С.Тазутдинова.-Алма-ата:”Баспа”,1990;
14. Сапарғалиев Ғ.”Заң терминдерінің түсіндірме сөздгі”,
Алматы,1995жыл;
15. “Комментарий к Гражданскому Кодексу” (Общая часть)
3
