TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар



МАЗМҰНЫ

ҚЫСҚАРТЫЛҒАН СӨЗДЕР ТІЗІМІ…………………………………………….3

КІРІСПЕ....................................................................................................................4

І ТАРАУ. ИСЛАМ ЕЛДЕРІНІҢ ӨЗАРА ЫҚПАЛДАСУЫНЫҢ НЕГІЗГІ ФАКТОРЛАРЫ ЖӘНЕ ДІНИ НЕГІЗДЕГІ ҰЙЫМНЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ МЕН ДАМУЫ

1.1 Ислам әлемінің саяси үрдістеріне діни фактордың ықпалы....................................................................................................................8

1.2 Ислам ұйымының қалыптасуы мен даму үрдісі.....................................................................................................................13

1.3 ИКҰ-ның халықаралық мұсылман ұйымы ретіндегі ерекшеліктері.......................................................................................................21

ІІ ТАРАУ. ИСЛАМ ЕЛДЕРІ АРАСЫНДАҒЫ ӨЗАРА ҮЙЛЕСУДІҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ МЕН БОЛАШАҒЫ

2.1 ХХ ғ. 90-жылдарының басында басталған жаһандық өзгерістерге ислам ұйымының бейімделуі...............................................................................26

2.2 2003 жылғы Ирак дағдарысынан кейінгі Ислам Конференциясы Ұйымы....................................................................................................................32

2.3 Қазақстан Республикасының ИКҰ-мен үйлесу үрдісі......................36

2.4 Ислам Конференциясы Ұйымын жаңғыртудағы өзекті мәселелер мен даму болашағы...............................................................................................43

ҚОРЫТЫНДЫ.......................................................................................................50

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ...........................................................54

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: 55 бет
Пәні: Соңғы қосылған дипломдық жұмыстар

-----------------------------------------------------------------------------------

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ



МАЗМҰНЫ

ҚЫСҚАРТЫЛҒАН СӨЗДЕР ТІЗІМІ…………………………………………….3

КІРІСПЕ....................................................................................................................4

І ТАРАУ. ИСЛАМ ЕЛДЕРІНІҢ ӨЗАРА ЫҚПАЛДАСУЫНЫҢ НЕГІЗГІ ФАКТОРЛАРЫ ЖӘНЕ
1.1 Ислам әлемінің саяси үрдістеріне діни фактордың ықпалы....................................................................................................................8

1.2 Ислам ұйымының қалыптасуы мен даму үрдісі.....................................................................................................................13

1.3 ИКҰ-ның халықаралық мұсылман ұйымы ретіндегі ерекшеліктері.......................................................................................................21

ІІ ТАРАУ. ИСЛАМ ЕЛДЕРІ АРАСЫНДАҒЫ ӨЗАРА ҮЙЛЕСУДІҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ
2.1 ХХ ғ. 90-жылдарының басында басталған жаһандық өзгерістерге
2.2 2003 жылғы Ирак дағдарысынан кейінгі Ислам Конференциясы
2.3 Қазақстан Республикасының ИКҰ-мен үйлесу үрдісі......................36

2.4 Ислам Конференциясы Ұйымын жаңғыртудағы өзекті мәселелер мен
ҚОРЫТЫНДЫ.......................................................................................................50

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ...........................................................54

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. ХХ ғ. 90-жылдардың аяғы, әсіресе 2000-жылдардың басында
Қазіргі халықаралық қатынастар жүйесінде мұсылман әлемі көрнекті орын ала
Соңғы кезеңдердегі саяси ахуалдар арнасында әлемнің қуатты державалары
Халықаралық мұсылман ұйымын құрудың бастамашылары ресми идеологиясында «ислам
Ислам Конференциясы Ұйымы – дамыған органдар жүйесі мен кең
ИКҰ-ның 57 мүше-мемлекеттің 28 мемлекетінде ғана ислам мемлекеттік немесе
Ислам Конференциясы Ұйымы өзінің дамуының бірінші кезеңінде (1969 жылдан
Араб тілінен орыс тіліне аударудың жалпытанылған ережесіне сәйкес белгілі
Төрт құрлықтың мемлекеттері қатысатын ИКҰ-ның аймақаралық мәртебесі Ұйымның қызмет
Осылайша, «Ислам әлемінің діни негіздегі интеграциялық үрдісі: мәні мен
Жұмыстың мақсаты. Осы жұмыста әлемдік саясаттағы діни фактордың ғаламдық
Жұмыстың міндеті. Алға қойылған мақсатты ашу үшін негізгі міндеттер
Ислам әлемінің саяси үрдістеріне діни фактордың ықпалын сипаттау;

Ислам ұйымының қалыптасуы мен даму үрдісін қарастыру;

ИКҰ-ның халықаралық мұсылман ұйымы ретіндегі өзіне тән ерекшеліктерін анықтау;

ХХ ғ. 90-жылдарының басында басталған жаһандық өзгерістерге ислам ұйымының
2003 жылғы Ирак дағдарысынан кейінгі Ислам Конференциясы Ұйымының жағдайын
Қазақстан Республикасының ИКҰ-мен үйлесу үрдісі мәселесіне тоқталу;

Ислам конференциясы ұйымын жаңғыртудағы өзекті мәселелер мен даму
Зерттеу жұмысының мерзімдік шеңбері. Қазіргі кезеңдегі ислам әлемінің діни
Жұмыс құрылымы. Алға қойылған мақсат пен міндеттерге сәйкес жұмыс
І ТАРАУ. ИСЛАМ ЕЛДЕРІНІҢ ӨЗАРА ЫҚПАЛДАСУЫНЫҢ НЕГІЗГІ ФАКТОРЛАРЫ ЖӘНЕ
Ислам әлемінің саяси үрдістеріне діни фактордың ықпалы

Мұсылман халқының тәуелсіздік алуы олардың алдына әлеуметтік-экономикалық және саяси
«Исламдық мемлекет» тұжырымдамасы ХХ ғасырдың 70-жылдарының аяғында кең етек
«Исламдық мемлекет» тұжырымдамасымен қатар, «исламдық экономика» тұжырымдамасы да жасалынған
ХХ ғасырдың алғашқы онжылдығында әлемдік саясатта діни фактор едәуір
ХХ ғасырдың аяғы-ХХІ ғасырдың басында зерттеушілер, саясаткерлер, экономисттер, халықаралық
ХХ ғасырдың соңғы онжылдығында халықаралық қатынастарда жаңа феномен
Ислам қазіргі уақытта да әлемдік дін болып қала береді.
Ислам факторының халықаралық саясатқа ықпалын бірнеше деңгейде қарауға болады:
Катардың негізгі құжатының 5-бабы сыртқы саясаттың ұстанымдарын анық және
Ислам бірлігіне шақыру басқа араб мемлекеттерге қарағанда Сауд Арабиясы
Ислам ресми діні болып табылатын мемлекеттердің ынтымақтастығы идеясының шынайы
Азияда Батыс елдері ықпалының күшеюіне қарсы ислам ынтымақтастығын нығайту
1926 жылы осындай идеялар Сауд Арабиясының негізін қалаушы –
Сонда да конгресс мақсаттарының бір жақтылығына қарамастан, ол ислам
Екі дүние жүзілік соғыстар аралығындағы кезең діни ұстаным негізіндегі
1924 жылғы Мекке Конвенциясының инициаторы Қызыл теңіздің шығыс жағалауындағы
Мұсылман әлеміндегі ірі және де ең беделді діни университет
1931 жылы Иерусалимде Палестинаның ұлы муфтиі Амин аль-Хусейнидің мүддесімен
Аталған үш форумда бірінші дүние жүзілік соғыстан кейін пайда
1935 жылы Парижде тұратын египеттік журналист, адвокат және саяси
1954 жылы Сауд Арабиясы, Египет және Пәкістанның бастамасымен жалпыға
1962 жылы Меккеде Сауд Арабиясының мүддесімен ислам мемлекеттерін діни
Ислам ынтымақтастығын нығайту;

Ислам идеяларын кеңінен тарату;

Діни қайраткерлер және ғалымдармен тұрақты байланысты қолдау;

Мұсылман емес мемлекеттерде тұратын Ислам адептілерімен тығыз қарым-қатынасты жөнге
Қай жерде болмасын «мұсылмандардың қасиетті соғысын қолдау».

Лиганың құрылымы анық айқындалмады. Аталмыш ұйым біртұтас ислам
Осылайша, 1920-1960 жылдар аралығында ислам қауымдастығы мұсылман мемлекеттері тәуелсіздік
ИКҰ-ның құрылуы мұсылман мемлекеттерін біріктіру жолындағы жаңа қадам болып
1926 жылдың өзінде Сауд Арабиясының королі Ибн Саудтың мүддесімен
ДИК, ДМК және ИӘЛ сонымен қатар маңызды халықаралық және
Ислам ұйымының қалыптасуы мен даму үрдісі

Ислам Конференциясы Ұйымының құрылу үрдісі әжептеуір өзгешелікпен жүрді, себебі
1965 жылы болған ИӘЛ конференциясы мен ІІІ
Осы кезеңдегі ислам ынтымақтастығының дамуына жеке мемлекеттер арасындағы, соның
1969 жылы 21-тамызда Иерусалимдегі Аль-Акса мешітін израиль басқыншылары әдейі
1969 жылы 22-25-қыркүйекте Рабатта 25 елдің мемлекет және
1970 жылы наурыз айында өткен Сыртқы істер министрлерінің І
ИКҰ-ның ресми жариялануы Жарғы қабылданған Сыртқы істер министрлерінің ІІІ
ИКҰ-ның құрылған күні 1969 жылдың 25-қыркүйегі, яғни жоғары деңгейдегі
Ұйымның тіршілік әрекетін реттейтін және 1972 жылы қабылданған ИКҰ
Жарғыдағы ИКҰ-ның басты мақсаттары: ислам ынтымақтастығын нығайту, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми-мәдени
ИКҰ Жарғысын бекітетін Сыртқы істер министрлерінің ІІІ Ислам конференциясында
Алайда араб делегациясы Жарғыда палестиналық мәселені қалдыру керек екенін
ИКҰ мүше-мемлекеттері арасындағы өзара қарым-қатынас ұстанымына келер болсақ, олар:

ИКҰ мүше-мемлекеттерінің толық теңдігін сақтау;

ИКҰ қатысушы-мемлекеттерінің өзін-өзі анықтау құқығын құрметтеу және ішкі істеріне
ИКҰ-ның барлық мүше-елдерінің суверенитетін, тәуелсіздігін және аумақтық тұтастығын құрметтеу;

Пайда болуы мүмкін кез келген қақтығыстарды келіссөздер, делдалдық, бітістіру
ИКҰ-ның кез келген мүше-мемдекетінің аумақтық тұтастығы, ұлттық бірлігі немесе
Бұндай ережелер жаңа емес еді. Мысалы, халықтар арасындағы толық
ИКҰ Жарғысы көбінесе БҰҰ Жарғысын қайталайды, ол өз кезегінде
ИКҰ-ға мүшеліктің басты белгісін анықтауда нақтылықтың болмауы Ұйымның және
ИКҰ-ға мүшеліктің құқықтық ретсіздігі және Жарғының ережелерін бұзған мемлекеттерге
Осы қиындықтар бірқатар бағдарламалардың жүзеге асуына да әсерін тигізді.
Жарғының баптары мемлекетаралық қатынастардың екі деңгейін көрсетеді. Біріншісі Ұйым
1991 жылы өткен Сыртқы істер министрлерінің Каир конференциясында
Құдіретті күші артқан міндеттерді орындауға деген мұсылмандардың жауапкершілігі ұстанымына
Жарғының 3-бабына енгізілген өзгерістерге сәйкес, ИКҰ құрылымына төрт басты
Мемлекеттер мен үкімет басшыларының Конференциясы Жарғының төртінші бабына сәйкес,
Сыртқы істер министрлері Конференциясы ИКҰ-ның екінші орталық органы болып
Хатшылық үйлестіруші және атқарушы орган болып табылады. Оны Бас
Хатшылықты Бас Хатшы басқарады және ол қызметке тағайындалғаннан кейін
Екінші Бас Хатшы Египет президентінің кеңесшісі Анвара Садата Мухаммед
Бас Хатшылықтың құрылымына келесідей бөлімдері бар: Иерусалим және Палестина
Халықаралық ислам Соты басты құқықтық орган болып саналады және
Беделді мұсылман болуға;

ИКҰ мүше-мемлекетінің азаматтығына ие болуына;

40 жастан кіші болмауы;

Ислам құқығының атақты, беделді жетігі болуы;

өз елінде жоғары сот қызметін атқаруға рұқсат беретін квалификациясына
ИКҰ қызмет атқаруы барысында қосымша органдар, арнайы мекемелер, ішкі
Қосымша органдар ИКҰ-ға мүше-мемлекеттердің Сыртқы істер министрлерінің ХVІІІ
ИКҰ арнайы мекемелері мемлекет және үкімет басшылары Конференциясында немесе
Ішкі салалық институттар құрамына ұйымдармен қатар, ислам әлемінде беделді
Тұрақты комитеттер мемлекет және үкімет басшылары Конференциясы
ИКҰ жанындағы Ислам даму банкі (ИДБ) 1976 жылы құрылды
Исламдағы банктердің ролі мен қызметі халықаралық банктік істердегі жағдайдан
60-жылдардың аяғы мұсылман ынтымақтастығы – 1969 жылы құрылған Ислам
Өзінің құрылу барысында ИКҰ өзінің қызметінің мақсаты көмектесу
ИКҰ-ның құрылтай-мүшелері Рабаттағы жоғары деңгейдегі І Ислам кеңесіне, сондай-ақ
Осылайша, ИКҰ-ның құрамы едәуір кең және әр текті болып
1.3 ИКҰ-ның халықаралық мұсылман ұйымы ретіндегі ерекшеліктері

Ислам Конференциясы Ұйымының Жарғысы мен құрылымына сараптама жасай отырып,
Ең алдымен айта кететін жайт, ол тұрақты құрылымы бар
ИКҰ атауын таңдаудағы талқылау діни ынтымақтастық идеясы негізінде құрылған
Альтернатива ретінде атаудың бірнеше нұсқасы ұсынылды.

Ислам мемлекеттерінің Ұйымы. Бұл ұсыныс ұйымға мүшелікті тек
Ислам ұлттарының Ұйымы. Бұл ұсыныстың қабылданбау себебі біртұтас ислам
Ислам «Уммасы» Ұйымы. Мұндай атау «Умма» ұғымының халықаралық-құқықтық түрде
Ислам Ұйымы. Бұл атау өзінің анық белгісіздігіне байланысты қабылданбайтын
Ұзақ уақыт талқылауға ие болған нұсқалар Ислам мемлекеттерінің Ұйымы
Жалпы компетенциялы ұйым ретінде Ислам Конференциясы Ұйымы ынтымақтастықтың әр
Ислам Конференциясын зерттей отырып, Е.А.Шибаева және Поточный ұсынған анықтамадан
Халықаралық ұйымдарды топтастыратын тұжырымдарға сәйкес, ИКҰ-ны төмендегідей сипаттауға болады:

өзінің мүшелері сипаты бойынша – үкіметаралық ұйым;

мүшелердің шеңбері бойынша – аймақтық ұйым;

қызметі бойынша – жалпы компетенциялы ұйым;

мүшелік шарты бойынша – діни ұйым;

әлеуметтік-саяси критерий бойынша – жүйе аралық ұйым.

Сонымен, Ислам Конференциясы Ұйымы біздің алдымызда мұсылман әлемінде өзінің
ИКҰ әлемдік саясаттың шиеленіскен мәселелеріне, ең алдымен мұсылман елдеріне
1973 жылы наурыз айында Бенгазиде өткен ИКҰ мүше-мемлекеттері Сыртқы
Дегенмен, осы кезде-ақ ИКҰ-ның қызметіне араб емес африкандық және
ИКҰ уағыздайтын ислам ынтымақтастығы қағидасын ұйым басшылары ұйымның мүшесі
Уақыт өте келе, ИКҰ мұсылман мүдделерінің шеңберінен тыс маңызды
Сонымен қатар, ИКҰ фундаменталисттердің қызметі нәтижесінде әлемде қалыптасқан ислам
ИКҰ-ның 1997 жылы 9-11-желтоқсанда Тегеранда өткізілген сегізінші саммитінде көптеген
«Мұсылмандар» жағын батылды қолдау Таяу Шығыс жөніндегі шешімдерде, Арменияның
Ауғанстан бойынша ауғанаралық диалогты бастау, кең өкілдікті үкімет құру,
2000 жылы қарашада Катардың астанасы Дохада Ислам Конференциясы Ұйымының
Форум қатысушыларына Ресей Федерациясының президенті жолдау айтып, бұл кездесуді
Саяси, экономикалық және мәдени-исламдық комиссияларда 80-ге жуық мәселелер талқыланды,
Жоспарланған «Бейбітшілік және даму үшін» атты басты тақырып және
Ислам Конференциясы Ұйымының мүше-мемлекеттері үшін приоритетті міндеттердің бірі әр
Ислам әлемінің өзгешелігі тұтас діни орталықтың жоқтығына қарамастан, мұсылмандар
Бір жағынан, «ИКҰ ислам әлемі үшін кіші-БҰҰ болып табылады».
Ислам Конференциясы Ұйымының мұсылман ұйымы ретіндегі ерекшеліктерін толықтай талқылап,
ІІ ТАРАУ. ИСЛАМ ЕЛДЕРІ АРАСЫНДАҒЫ ӨЗАРА ҮЙЛЕСУДІҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ
2.1 ХХ ғ. 90-жылдарының басында басталған жаһандық өзгерістерге
Әлемдік дамудағы 1980-1990 жылдар аралығында болған ең басты өзгерістер
ИКҰ-ның қаупін тудырған басқа бір сала шикізат пен арзан
Осылайша, ИКҰ 90-жылдардың басында басталған халықаралық қатынастар жүйесіндегі ғаламдық
Ескірген трафареттің орнына ИКҰ-ның әр түрлі форумдарының күн тәртібіне
ИКҰ мен оның институттарының басты назарында тек қана ислам
Бұрынғы орталықазиялық кеңестік республикалар, сондай-ақ Әзірбайжан ИКҰ-ның мүшесі болды.
ИКҰ-ның Орталық азиялық республикаларын зерттеуі горбачевтік жаңа ойлау саясаты
ИКҰ мамандары жаңа орталық азиялық мемлекеттердегі ұйымның саясатын оптимизациялау
ТМД-ның мұсылман мемлекеттерінің ішкі және сыртқы саясатына жүйелік және
Ислам саяси ұйымдарының қызметіндегі радикализмді төмендетуге, терроризм мен экстремизмді
Аймақтық жағдайға дұрыс әсер ету, ең алдымен Уммаға
Осы аймақтағы ИКҰ-ның әр түрлі мүше-мемлекеттері мүдделерінің балансын іздеу.
ИКҰ жаңа мұсылман мемлекеттердің олардың мұсылман мемлекеттерімен қатар, әлемдік
Осы секілді орынсыз болашаққа әсер ету мақсатында, ИКҰ
Орталық Азия мемлекеттері мен Әзірбайжанның ИКҰ-ға мүше болуы оларға
Соңғы кезде сыртқы істер министрлері мен ИКҰ мүше-мемлекеттер басшылары
Осы ұйымның мүше-мемлекеттері арасындағы саяси және экономикалық салалардағы қатаң
Сонымен қатар, Шешенстан Ислам Конференциясының назарын аудартқан бұрынғы
ИКҰ-ның қолдауына сондай-ақ мемлекеттік мәртебесі жоқ Қырым татарлары және
Және мұсылман қатысуымен болған жеке қақтығыстарды реттеуге ұмтыла отырып,
«Қырғи қабақ соғыстың» аяқталуына байланысты 1990-жылдың басынан бастап геосаяси
ХХ ғасырдың 90-жылдарындағы халықаралық қатынастарға тән құбылыс жаһандану болып
ИКҰ-ның құрылуы планетаның көптеген елдерінің әлемдік шаруашылықтық тығыз байланыстарының
Әлемдік қаржы нарықтарының тұрақсыздығы көптеген елдердің экономикалық және
Ислам әлемінде жаһанданудың қатеріне екі принципті, бірақ бір-біріне қарама-қарсы
Ислам әлемінің элитасында жаңа қатерлерге арахаисттік жауап бермей, қазіргі
Иран Ислам Республикасы (ИИР) соңғы уақытта шаруашылықтың жалпы әлемдік
Осылайша, ислам әлемі жаһандануды осы үрдісті бір жағынан, «өркениеттердің
Соңғы уақытта ислам әлемінде көптеген саясаткерлер мен қоғамдық қайраткерлердің
Көптеген мұсылман елдерде қоғамдық өмірді демократизациялауға бағытталған өзгерістер болды.
Сонымен қатар, Индонезияның жоғары заң шығарушы органы ислам партиялары
Жинақтай келе, Ислам Конференциясы Ұйымы секілді конгломераттың құрамына кіретін
Барлық сенімдер, діндер және өркениеттер тең құқықсыз болып табылады.
А.Столяров ислам әлемі «пассинарлық кезеңде, яғни өзін жаңа әлемдік
Қазіргі кезде жаһандану үшінші мыңжылдықтың басында байқалған аса өзекті
Бұл үрдіс «әлеуметтік байланыстар мен институттарды кеңістікке және уақытқа
Әлемдік экономикадағы интеграциялық үрдістердің күшеюі және трансұлттық компаниялары қызметтерінің
Саяси және экономикалық интеграция бар екенінің дәлелі – түрлі
Үкіметаралық ұйымдардың аймақтық және әлемдік саяси үрдістерге ықпал ету
Сонымен, ИКҰ негізіндегі мұсылман әлемі қазіргі кездегі интеграцияның саяси,
Қызметінің негізінде «Ислам ынтымақтастығы» идеясын ұстанатын Ислам Конференциясы Ұйымы
Осы мәселеге ұқсас келесі қарастыратынымыз – 2003 жылғы Ирак
2.2 2003 жылғы Ирак дағдарысынан кейінгі Ислам Конференциясы
ИКҰ мәртебесінің өсуінде ұлы державалардың, соның ішінде АҚШ-тың ұстанымы
Алайда Ислам Конференциясы құжаттарының бірқатарына сүйенсек, АҚШ-тың мұсылман елдерінің
Еске сала кетуіміз керек, екінші дүниежүзілік соғыс аяқталғаннан кейін
Сол уақыттан бастап бүгін әлем Ирак айналасындағы кезекті дағдарыспен
2001 жылғы 11 қыркүйек айындағы Бүкіләлемдік сауда үйінің алып
АҚШ әлемдік басшылық саясатын біртіндеп іске асырып жатса да
ХХІ ғасыр басында терроризмге қарсы күрес ұранын бетке ұстаған
Ирак Республикасына АҚШ алдымен экономикалық қысым көрсетіп бағындыруға
АҚШ-тың Иракқа қарсы жаугершілігін қатардағы америкалықтардың басым көпшілішігінің қолдауының
Ирак басшылығының саясаты, оның АҚШ-тың экономикалық және саяси диктатына
Елдің байлығы мен қорының халықтың басым көпшілігіне қызмет етнеуі
Бағдадты алғаннан бір жарым жылдан кейінгі Ирактағы жағдайды зерттей
Біріншісі, Саддам режимінің құлауынан кейін елдегі жағдайды жағымды жағынан
Екінші, жағдайды мүлдем пессимистік тұрғыдан сипаттай отырып, Ирактағы болған
Жалпы, ирақтық компанияның басты жетістігі – С. Хусейннің жеңілуі,
Мемлекет болашағын реттеуге байланысты халықаралық одақ БҰҰ-ның №1483 және
Көптеген араб мемлекеттері аймақтағы ислам радикализмінің градусын төмендету деген
Кіші Буштың әкімшілігі үшін Ирактың болашағы 2001 жылғы 11-қыркүйектен
ИКҰ қызметінің халықаралық-саяси даму тұрғысынан алғанда 2003 жылғы
Осы дағдарыстың бірінші салдары Біріккен Ұлттар Ұйымының беделі ислам
А.Белкезидің үндеулері жауапсыз қалғаннан кейін ол Ислам Конференциясы Ұйымына
Ирак дағдарысының екінші салдары Ислам Конференциясының саясаты мен Таяу
2003 жылғы Ирак дағдарысының ИКҰ-ға қатысты үшінші салдары
Осылайша, 2003 жылғы Ирак дағдарысы Таяушығыстық аймақтық аренада да,
2.3 Қазақстан Республикасының ИКҰ-мен үйлесу үрдісі

Қазақстан тәуелсіздігін алған кезден бастап сыртқы саясатта теңгерімді бағытты
Еліміздің сыртқы саяси мүдделерінің кең ауқымды қамтуында және ұлттық
Қазақстан Республикасы 1995 жылы Ислам Конференциясы Ұйымына кіріп, оның
Мұсылман әлемінің өзі күрделі әрі алуан түрлі, әлеуметтік-экономикалық деңгейі
Бүгінгі күнде Ислам Конференциясы Ұйымы халықаралық ұйымдардың ішінде ең
ИКҰ қызметі БҰҰ тарапынан мойындалып, ол Бас Ассамблеяның жұмысы
Ұйым тетіктері мен рәсімдеріне келетін болсақ, үш жылда бір
ИКҰ Сыртқы істер министрлерінің кеңесі саяси шешімдер қабылдап, саммиттер
ИКҰ Ұйым қарарларында көрінісін тапқан халықаралық күн тәртібінің барлық
Бір жағынан, ИКҰ ислам әлеміндегі өзіндік бір кіші БҰҰ
Бүгінгі ИКҰ – үлкен әрі толығымен пайдаланбаған әлеуеті бар,
Сонымен қатар, көмірсутекті энергия көздерінің дүние жүзі қорының үштен
Айта кету керек, тез қарқынмен дамып келе жатқан жаңа
Бүкіл әлемді жайлаған энергетикалық және өнім дағдарысы мұсылман елдеріндегі
2005 жылы қыркүйек айында Сауд Арабиясы Королі Абдалла бен
Бұл жоспарды жүзеге асыру мүмкіндіктері Қазақстан тарапынан зерттеліп жатыр.
Жоспардың саяси сегментінде ұстамдылық пен толеранттылық құндылықтарын бекіту, лаңкестікпен
Бағдарламаның экономикалық және ғылыми сегментінде ислам әлемінің кең ауқымды
Қазақстан қоғамының қазіргі сатысындағы дамуында маңызды мәселелерінің біріне айналған
ИКҰ-ның алға қойған мақсаттар мен міндеттерді тиімді орындау мүмкіндігі,
Ғалымдар мен сарапшылардың, соның ішінде Қазақстан өкілдерінің де қатысуымен
Қазақстанның Ислам Конференциясымен ынтымақтастығы ізгілікті дамып келе жатыр
Ислам ауызбіршілігінің қағидатын ескеретін болсақ, Қазақстанның бұл Ұйымға мүшелігі
Бұл жерде Қазақстан Президенті Н.Ә.Назарбаевтың АӨСШК шақырылымы бойынша бастамасын
ИКҰ-ға мүше мемлекеттер экологиялық мәселелер шешімінде де Қазақстанға дәстүрлі
Одан басқа, Ислам ауызбіршілігінің қағидаты аясында басқа халықаралық құрылымдарда,
ИКҰ жетекші институттарының бірі болып табылатын Ислам Даму банкімен
ИДБ-мен қол қойылған келісімдерді жүзеге асыру жұмысы жалғастырылуда. Қазіргі
Банк басшылығымен байланыстар олардың республикамызбен өзара тиімді қатынастарды дамытуға
Білім беру, мәдениет, ғылым мен технология салаларында ИКҰ-мен ынтымақтастықты
ИКҰ шеңберінде өткен Қазақстанға қатысты бір маңызды оқиғаға арнайы
Угандада болып өткен министрлердің соңғы кеңесі барысында мұсылман елдерінің
Жалпы алғанда, Экономикалық ынтымақтастық ұйымында (ЭЫҰ), Шанхай ынтымақтастық ұйымында
Мұсылман елдерінің өкілдері Қазақстанның ЕҚЫҰ-ға 2010 жылы төрағалық етуін
ИКҰ шеңберіндегі келіссөздер қорытындылары бойынша, сонымен қатар, БҰҰ Қауіпсіздік
Қатысушы делегациялардың басшылары БҰҰ аясында өткен Теңізге шығатын жолы
Мұсылман әлемі елдерімен экономикалық және серіктестік қатынастар спектрінің кеңеюіне
Конференция шеңберінде Қазақстан тек көпжақты форматта ғана емес, екі-
Қазақстан мұсылман әлемімен қарым-қатынастардың сапалы жаңа деңгейіне шығады деп
Ислам әлемімен қарым-қатынастар қазақстандық сыртқы саясат приоритеттерінің бірі болып
Қазақстан Республикасының Ислам Конференциясы Ұйымымен ынтымақтастығының, сондай-ақ осы ұйым
ИКҰ мүше-мемлекеттері ұлттық мүдделерінің қарама-қайшылығы;

әлеуметтік-экономикалық дамудың әр түрлі деңгейі;

конференцияның кейбір қатысушы-елдеріне қатысты экономикалық санкциялар;

ИКҰ-ның белгілі бір мемлекеттерінің осы ұйым шеңберінде үстемдікке ұмтылуы;

Саяси тәртіптер мен мемлекеттік құрылыстың әр түрлілігі;

Мемлекет және үкімет басшылары Конференциясы қабылдайтын саяси шешімдердің жалпылығы
Қызметінің жеткіліксіз эффективтілігі мен ИКҰ құрылымының шектен тыс формальдылығы
Сонымен қатар, Ислам Конференциясы Ұйымының басты органдарының кеңсешілдік
Социумы кедейшілікте тұрған Конференцияның мүше-мемлекеттері Сауд Арабия Корольдігі
Осылайша ИКҰ шеңберінде өнеркәсібі дамыған және ұлттың көмірсутегінің аса
Иранның ядролық бағдарламасы. Иранда жақын болашақта уранды байыту үшін
ИКҰ-ның негізі болатын қағидалары мен оның жеке мемлекеттері әрекеттерінің
Иракқа американдық әскерлердің кіруі Ислам Конференциясы Ұйымының жағдайды
Араб-израиль қақтығысы мәселесі де бейбітшілік процесінің алдағы болашағы қазіргі
Ресейдің ИКҰ-ға толық қанды мүше болуы мәселесін талқыға салу
Ресей Федерациясы үшін бұл араб инвестицияын өз экономикасына тартуға
Араб мемлекеттерінің терроризммен күрес саласындағы тәжірибесі едәуір зор, бұл
Ресей компаниялары үшін ИКҰ мемлекеттері рыноктарының кең мүмкіндіктері ашылатын
Табиғи газ шығаруда бай тәжірибеге ие ресей тарабы көптеген
ИКҰ жаңа технологиялар алуға мүмкіндік туады;

Ресейлік қорғаныс өнеркәсібі ИКҰ-ның көптеген елдері үшін ерекше қызығушылық
Ресей Федерациясының БҰҰ ҚК-дегі тұрақты мүшелігі ИКҰ-ға әлемдік процестерге
Халықаралық деңгейде ИКҰ-ның қуаты мен беделі көтеріліп, АҚШ секілді
Сондай-ақ Қазақстан ИКҰ-ның мүше-мемлекеттеріне террористтік ұйымдар мен олардың белсенділігі
Қорыта келгенде, ИКҰ қызметіне араласу мен Қазақстанның ИКҰ СІМК-де
Сондай-ақ, қазіргі кездегі ислам әлемі үшін маңызды мәселелердің бірі
2.4 Ислам конференциясы ұйымын жаңғыртудағы өзекті мәселелер мен
2008 жылы 13-14-наурызда Дакарда (Сенегалдың астанасы) Ислам Конференциясы Ұйымының
Қайшылықты мәселелерді шешуде біркелкі тәсілдің сақталуының дәлелі саммитте әбден
Дакарда өткен саммитте «Армения Республикасының Әзірбайжан Республикасына қарсы агрессиясы»
Сонымен қоса, саммиттің жұмысына қатысқан Ресей Федерациясының өкілі РФ
Басқосу иесі келесі кезекте бүгінгі Ислам әлемінің жазылмас жарасына
Сенегал президенті келесі кезекте жиналғандар назарын жаһандық проблемалардың бірі
Сенегал президентінен кейін сөйлеген Палестина басшысы Махмуд Аббастың сөзінен
Осы тұста БҰҰ Бас хатшысы Пан Ги Мунның пікірін
Әлемдегі басты ұйымның Бас хатшысы ретінде Пан Ги Мунның
Бас хатшы Иран және Ирак мәселесіне де тоқталды. Ирак
Жаңа Жарғы мен Дакар Декларациясын қабылдау, ИКҰ-ның қазіргі Бас
Қазіргі кездегі маңызды тенденция – жаңа әлемдік тәртіптің институционализациясы
Ұйым жүргізетін саясаттың приоритетті бағыттарының бірі оның құрамына кіретін
ИКҰ шеңберінде экономикалық интеграцияны нығайту үшін ең алдымен міндетті
Аталған бағдарламалық құжатта Ислам даму банкін қолдауына аса зор
Сонымен қатар, жаңа әлемдік тәртәптің институционализациясы үрдісі біз қарастырып
Жоғарыда айтылғандардың негізінде Ислам Конференциясы Ұйымы әлемдік саясаттың жаңа
Жаһанданудың негативті салдарларымен күреске қатысты «Ислам конференциясының» саясатына көңіл
Ислам Конференциясы Ұйымы, оның арнайы бөлімдері мен бөлімшелерінің исламның
Қарастырып отырған халықаралық ұйымның саясатының басқа бір бағыты терроризммен
Осы себептен мүше-елдер өздерінің Бағдарламасында террористтік әрекеттерді және терроризмді
Терроризммен күреске арналған 2005жылы ақпан айында Риадта өткен халықаралық
Сондықтан, ИКҰ-ның барлық мүше-елдері осы мәселені талқылай отырып, осы
Бірақ, бір жағынан терроирзммен күрес мәселесіне арналған ИКҰ-ның барлық
Исламофобиямен күрес мәселесін қозғаған кезде ИКҰ мүше-елдерінің барлық халықаралық
Кейбір мұсылман сарапшылардың пікірінше, жоғарыда айтылған тезистің дәлелі келесі
Батыс пен мұсылман әлемі арасындағы түсінбеушілікті женудің маңыздылығын мемлекеттердің
Бұл құрылым білімсіздік пен мағлұматсыздыққа негізделген ислам әлемі алдындағы
Жинақтай келе бірнеше қорытынды шығаруға болады. Біріншіден, Батыс және
Нәтижесінде ИКҰ бас хатшылығы жанында исламофобияның барлық түрлерін
Исламның құндылықтары мен қағидаларын дұрыс түсіндіру мақсатында құрылымдық
Сонымен қатар жаңа әлемдік тәртіптің институционализациясы
Дегенмен жоғарыда айтылған әрекеттердің барлығы биліктің мықты атқарушы бұтағын
Ең бастысы, «Ислам конференциясының» басшылары «оған дамушы сипат беру
Осылайша, Ислам Конференциясы Ұйымының қатысушы-мемлекеттері түрлі әлемдік өзекті мәселелерді
Жоғарыда айтылғандарды жинақтай келе біршама қорытынды жасауға болады: Ислам
ҚОРЫТЫНДЫ

Діни исламдық ағымдардың белсенділігі мен олардың халықаралық-саяси және мемлекеттік
Бүгінде біз ислам әлемін әлемдік саяси үрдістерде актор ретінде
Исламдық халықаралық ұйым ретінде Ислам Конференция Ұйымының маңызы зор,
Сонымен, Ислам конференциясы Ұйымы исламның жандану үрдісіне себепші болған
«Ислам конференциясының» мақсаты мұсылман мемлекеттері араларындағы көп жоспарлы ынтымақтастық
Қазір Ислам конференциясы ұйымына Африка, Шығыс Азия, Таяу Шығыс,
Қазақстан мұсылман әлемімен қарым-қатынастардың сапалы жаңа деңгейіне шығады деп
Ислам әлемімен қарым-қатынастар қазақстандық сыртқы саясат приоритеттерінің бірі болып
Қазір Қазақстанның мұсылман елдерімен қарым-қатынасы әлі де болса, тиісті
` Қазір Ислам конференциясы ұйымы Араб елдері арасындағы саяси
Мемлекетаралық бірлестіктердің арасында Ислам Конференциясы Ұйымы қарама-қайшылыққа толы және
Қуатты жақтарына келесілерді жатқызуға болады. Біріншіден, ИКҰ-дағы басқарушы ролді
Алайда ИКҰ-ның халықаралық сахнадағы жоғары потенциалы мұсылман әлеміндегі билеуші
Осылайша, мұсылман әлемінде екі негізгі тенденцияның қарсылығы байқалады, бір
Діни негіздегі интеграцияның үлгісі ретіндегі Ислам Конференциясы Ұйымының ерекшелігі
2008 жылы наурыз айында ұйым үшін, сонымен қатар бүкіл
Қорытындылай келгенде, көптеген сараптамашылар ИКҰ жақын болашақта ЕО-ға
Жұмысты жазу барысында алға қойылған мақсаттар мен міндеттерді орындауға
Жұмысты қорыта келе қазіргі кезеңдегі ислам әлемінің діни негіздегі
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

Заңнамалық және нормативтік-құқықтық құжаттар:

Муравцев Г.И. Конституция арабских государств. – М., 1999

The Constitution of the Republic of Mauritania. Nouakchott,
Исаев В.А., Филоник А.О. Государство Катар: проблемы развития.
The Constitution of the Kingdom of Saudi Arabia.
Charter of the Organization of the Islamic Conference //
Дипломатиялық құжаттар

Исламская Декларация по правам человека 1991 // Жданов Н.В.
Kuala-Lumpur declaration on international terrorism // http://www.oic-oci.org/ englissh/fm/11_extraordinary/declaration.html

Дакарская Декларация 1991г. // Жданов Н.В. Исламская концепция миропорядка.-
Dakar Declaration // http://www.oic-oci.org/ .

Саяси қайраткерлердің баяндамалары, сөйлеген сөздері, сұхбаттары:

Ihsanoglu on the 40-Year Anniversary: The Future of the
Выступление В.В. Путина на Х Саммите ОИК // http://www.mid.ru
Гейдар Джемаль: актуальные проблемы исламского сообщества // Наш мир.-2007.-4мая
Мұса С. Ислам конференциясын жаһандық проблемалар алаңдатады
Тажин М. Казахстан — ОИК: парадигма толерантности //
Арнайы әдебиеттер:

Али-заде Айдын Ариф оглы. Исламский энциклопедический словарь.-М.: Ансар,-2007.-400с.

Белокреницкий В.Я., Егорин А.З. Ислам на современном Востоке.-М.:
Васильев Л.С. История Востока.-М.: Высшая школа,-1998.-495с.

Воскресенский А.Д. Восток/Запад: Региональные подсистемы и региональные проблемы
Дружиловский С. Глобализация и поиски национальных идентичности в
Жданов Н.В. Исламская концепция миропорядка.- М.: Международные отношения, -1991.-216с.

Жданов Н.В. Исламская концепция миропорядка.- М.: Международные отношения, -2003.
Жүніс Қ.Ә. Мұнайды экспортқа шығарушы елдер ұйымы (МЭШЕҰ) және
Койбаев Б.Г. Международные организации: информация и безопасность на Ближнем
Олбрайт М. Религия и мировая политика.-М., Альпина Бизнес
Сапронова М.А. Арабский Восток: власть и конституции. – М.:
Торкунов А.В. Современные международные отношения.- М.: Московский государственный
Цыганков П.А. Международные отношения:теории, конфликты, организации.- М.:
Шахнович М.М. Религии мира: уч. пособие/.-3-е изд.-М.: Издательство Санкт-Петербургского
Шибаева Е.А., Поточный М. Правовые вопросы структуры и
Шреплер Х.А. Международные организации справочник. – М.: Международные
Хантингтон С. Столкновение цивилизаций. – М.: ООО «Издательство АСТ»,
Яблокова И.Н. История религии: Учебник для вузов.-М.: высшая школа,
Диссертациялар:

Аль-Файез Мохаммед Зияб «Роль Организации Исламская Конференция в решении
Аминуддин М.А. «Организация Исламская Конференция (международно - правовой аспект)»:
Мамаладзе М.С. «Религиозный фактор в мировом политике:
Сидорова Е.В. «Организация Исламская Конференция: потенциал развития
Ғылыми-зерттеу институттары мен университеттердің сайты

Абилов О.А. Казахстан и Организация исламская
Байназарова Э.Е. К председательству Республики Казахстан в
Балашов А. Институциональный дизайн и основные направления развития в
Вельшинов П. О возможностях создания «Религиозно-политического союза мусульманских народов»
Вихрев М. - Исламские организации и их влияние на
Гусев М.Н. Организация «Исламская конференция» на перепутье //
Исламский фактор в мировой политике // http://www.tdshi.uz/index.php?option=com_content&view=article&id=164&Itemid=126&lang=uz

Коргун В.Г. "Саммит в Мекке: в поисках нового
Мамед-заде П.Н. "Об итогах 33-й сессии Совета министров
Сажин В.И. Ислам в новых геополитических условиях // http://www.iimes.ru/rus/stat/2004/15-03-04.
Союз мусульманов Казахстана об ОИК: Мы видим «удручающую инфантильность
Мерзімді басылымдар:

Балахметов Е. Ислам әлемі // Ислам және өркениет.-2009.-11-20-шілде (№20).-5б.

Балтабеков М.Д. О некоторых актуальных вопросах реализации международной правосубъектности
БҰҰ – соғыс пен бейбітшілік мәселелеріне тиімділік ықпал ете
Жүніс Қ.Ә. Ирак аймағындағы АҚШ саясаты және ҚР ұстанымы
Иракский кризис и перспективы урегулирования // "Россия в глобальной
Ковалы В.И. Ислам и политика в условиях глобализации
Попов В. Исламский фактор в мировой политике // Азия
Хасанов Р. Организация Исламская Конференция и мусульманские государства СНГ
Алжир, Ауғанстан, Гвинея, Индонезия, Иран, Йемен Араб Республикасы, Оңтүстік
5