TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар



ЖОСПАРЫ

Кіріспе

I бөлім. Бастауыш сынып оқушыларымыз ана тілі сабақтарымда кіші мектеп жасындағы оқушылардың тәрбиесіндегі халық педагогикасының озық дәстүрлерін теориялық негіздері.

1.1. Бастауыш мектеп оқуыларының тәрбиелеуде қазақ халық педагогикасының озық дәстүрлерінің ролі мен маңызы.

1.2. Бастауыш сынып оқушылары тәрбиелеуде қазақ халқының салт-дәстүрлерін іріктеу және жинақтау.

1.3. Бастауыш сынып оқушыларын тәрбиелеуде қазақ халық педагогикасының элементтерін пайдалану жолдары.

II бөлім. Бастауыш мектеп оқушыларының тәрбиесіндегі қазақ халық педагогикасының озық дәстүрлерін пайдалану әдістері.

2.1. Қазақ халқының салт-дәстүрлерін ана тілі сабақтарында қолдану.

2.2. Қазақ халық педагогикасының элементтерін сыныптарда ойын түрінде қалыптастыру.

Сабақ жоспарының үлгілері.

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Жұмыс көлемі: 55 бет
Пәні: Соңғы қосылған дипломдық жұмыстар

-----------------------------------------------------------------------------------

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі

''Педагогика'' кафедрасы

Қорғауға жіберілді

Кафедра меңгерушісі:

»_____» __________20__ ж.

ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ

Тақырыбы: Ана тілі сабақтарында кіші
Орындаған:
Ғылыми жетекшісі:
ЖОСПАРЫ

Кіріспе

I бөлім. Бастауыш сынып оқушыларымыз ана тілі сабақтарымда
1.1. Бастауыш мектеп оқуыларының тәрбиелеуде қазақ халық
1.2. Бастауыш сынып оқушылары тәрбиелеуде қазақ халқының салт-дәстүрлерін
1.3. Бастауыш сынып оқушыларын тәрбиелеуде қазақ халық педагогикасының
II бөлім. Бастауыш мектеп оқушыларының тәрбиесіндегі қазақ халық
2.1. Қазақ халқының салт-дәстүрлерін ана тілі сабақтарында қолдану.

2.2. Қазақ халық педагогикасының элементтерін сыныптарда ойын
Сабақ жоспарының үлгілері.

Дипломдық жұмыстың мақсаты

Бастауыш мектеп оқушыларын тәрбиелеуде халық педагогикасындағы ғылыми мағлұматтар мен
Дипломдық жұмыстың міндеті

Қазақ халық педагогикасының дәстүрлері туралы түсінік.

Зерттеу обьектісі:

Ана тілі пәнін оқыту барысында кіші мектеп
Зерттеу әдістері:

Озық педагогикалық тәжірибелерді сұрыптау, ғылыми педагогикалық
Зерттеу пәні: Ана тілі

Кіріспе

Халықтық педагогиканың саласы мол мазмұны бай. Оны халқымыз
Ең әуелі ата-аналар мен жанұя ересектері мектеппен тығыз
Халық педагогикасын пайдалану ісі одан әрі
Балалар бақшасында ұлттық дәстүрлер мен салт-сананың алғашқы қарапайым,
Мектеп халық педагогикасының оқу-тәрбие ісіне жан-жақты пайдалану үшін,
Көпшілік алдында өтетін ”Қыз сыны , ”Жігіт намысы”
Сөйтіп, халық педагогикасы жанұяда, балалар бақшасында, мектеппе, жоғары
Халықтық педагогика белгілі бір халықтың, тайпаның өзіне тән,
Қазақ халық педагогикасының қайнар – бұлағы біздің заманымызға дейінгі
Қазақтың жазу мәдениеті арқылы
Егеменді еліміздің кердесі ашылмай, іркеуленіп келген ұлттық тәрбиесі
Бастауыш сынып оқушыларының ана-тілі сабақтарында кіші мектеп жасындағы оқушылардың
Қаншама заман өтсе де, маңызын жоймаған халықтық педагогиканы
Қоғам барлық тарихи даму кезеңдерінде халық педагогикасы жайлы ұғымды
Әр халық өзінің жас ұрпағын қайырымды, адал,
Халықтық педагогика дәуірдің небір қатал сынынан өтіп, жаңарып, шым
Қазақ халқының ұлы педагогы, этнографы жазуы Ы.Алтынсарин өзінің
Ы.Алтынсарин барлық еңбектерінде жеке адамның жоғары қасиеттерін қалыптастыруда
Қазақтың ағартушы-педагогтары А.байтұрсынов, М.Жұмабаев, Ж.аймауытов, М.Дулатов, Х.Досмұхамедов ұстаздық
А.Байтұрсынов қазақтың халық педагогикасын жан-жақты зерттеп, қазақ этнопедагогикасының негізін
Халық педагогикасының арқауы-ауыз әдебиеті мен халықтық салт-дәстүрлері. Ауыз әдебиеті
М.Жұмабаевтың ”Педагогикасы” нағыз ұлттық тәрбиені насихаттауға бағытталған, жас
Ж.Аймауытов – ақын, жазушы, драматург, сыншы, публист, аудармашы педагог.
Дарынды зерттеуші 1926 жылы қазақтың ұлттық жан тіршілігін
Мұхтар әуезов - қазақ халқының ұлттық мәдени
М.Әуезов ең әуелі батырлық жырлар мен
Батырлық жырлардың әлемдік әсем нұсқаларын, әсіресе, қырғыз халқының ”Манас”
Халық педагогикасының ауқымды бір саласы – ертегілер. Ұлы ұстаз
Торайғыров Сұлтанмахмұт қазақ халық педагогикасының ой-мақсаттарын өз
Дарынды жазушы, ”Қамар сұлу” романы мен ”Кім жазықты”, ”Кедей”
Ақын ”Мен кіммін” , ”Қала ақыны
1.1. Бастауыш мектеп оқушыларының тәрбиелеуде қазақ халық педагогикасының озық
Қазақ халық педагогикасының үлкен бір саласы –
Халықтың игі мәдени дәстүрлері: ізеттілік, қайырымдылық, мейіріділік, қонақжайлылық,
Қазақ халқының өсіп игі дәстүрлерін айқындап, дәлелдей келе, халықты
Бұл – ұлт мәдениетінің ең озық көріністері. Халықтық әдеп-ұрпақ
Игі әдептердің өмір қолданысына айналуы - әдет-ғұрып, оның
Қазақ халық педагогикасындағы салт-дәстүрлерінің ұлттық санаға сіңіп,
Халықтық педагогиканың мұрасының бірі - дәстүр.

Дәстүр – бір ұрпақтан екінші ұрпаққа ауысып отыратын қоғам.
Халық дәстүрінің танымдылық-тәрбиелік мәні ұланғайыр дүние. Ол тұтастай
Ол – халықтың кәібімен, салт-дәстүрімен, тілімен тарихымен адамгершілік қасиет-саналарымен
Қазақ халқының ғасырлар бойы жинақтаған дәстүрлерінің ішінде адамгершіліктің
Адамның туған күнімен бастап барлық өмір жолын қамтитын әртүрлі
Қазақтың қазіргі замандағы алуан жүйелі өмір тану жолдары
Дәстүр-адамдардың рухани тұлғасынан бөлімбейтін құбылыс. Дәстүр қоғамдық сананың барлық
Сонымен, қай халық болса да ұлттық үрдісі, ілікті қасиетте,
Ұлы ойшылдардың, арнайы халық мұрасын зерттеушілердің жалпы тәрбие жөніндегі
Соңғы кезге дейін тәрбиеде халықтық педагогикаға өз деңгейінде
Халық дәстүрлері мен оның үлгілерінің жоғалуы қоғамның рухани
Сондықтан сан ғасырлар бойы халықтың өзімен бірге
Жалпы тәрбие процесінде қазақ халқының әдет-ғұрып, салт-дәстүрлері арқылы
Халықтың айтқан өсиет сөздерінің, ырымдардың, дүниетанымдық болжамдарының, өнерінің, салт-дәстүрлер
Этнокомплекстік тәрбие негізінде адамгершілік тәрбиесі жеке басты жетілдірудің барлық
1.2. Бастауыш сынып оқушыларын тәрбиелеуде қазақ халқының салт-дәстүрлерін
Бала тәрбиесіндегі ең негізгі тірек бұл халықтық педагогиканың
Оқушылардың жас ерекшелерін еске алу негізгі қағида болып
Төменгі сынып оқушыларының ерекшелігін ескере отырып біз адамгершілік тәрбие
Бұл үшін оқулықтарды, әдістемелік оқу құралдарды, мақал-мәтелдерді, аңыз-әңгімелерді,
Сонымен қатар біздер өзіміздің зерттеуімізде төменгі сынып оқушыларын адамгершілікке
Бала тәрбиесі қай халықты, қай ғасырда болмасын толғандырған. Орыс
Халықтың озық дәстүлері туралы жинақталған материалдарға адамгершілік саналар
Бағдарлама жасау барысында біз соңғы жылдарда халыққа білім
Сонымен қатар халықтық педагогика мәселесімен арнайы шұғылданып, зерттеу жұмысын
Халық педагогикасын насихаттауға және оны іс жүзінде ұйытқы
Халқтың педагогиканың озық дәстүрлері арқылы төменгі сынып оқушыларын
Олар мыналар: ақыл-ой сана, еңбек Отанына, халқына, жалпы адамзатқа,
Бұл бағдарлама төменгі сынып оқушыларын адамгершілікке тәрбиелеуде халықтық педагогиканы
Коммунистік тәрбие ұлттық тәрбиенің дамуына кедергі болды, сөйтіп, бірте-бірте
Халық педагогикасының негізгі бағыттары

Халқымыз кезінде арнайы бала тәрбиесімен айналысатын қоғамдық
Отбасындағы ұл мен қыздың тәлім-тәрбиесіне терең көңіл бөліп,
Ұлы жазушы М.Әуезовтің ”Ел боламын десең, бесігіңді түзе” деген
Халық педагогикасы саласына сүйене отырып оқушыға шамымдық біліктен
Мысалы, ана тілінен ”Өткенді қайталау” сабағында оқушылардың
Бала қызығуын арттыру үшін сабақты ойын-сайыс түрінде
Халқымыздың жақсы қасиеттерінің бірі - қонақжайлылығы. Орыс ғалымы
Тағы бір өз ұлтымызға тән ерекшелік – үлкенді сыйлау
Халық педагогикасының тағы бір саласы – жас ұрпақтың тегін
1.3. Бастауыш мектеп оқушыларын тәрбиелеуде қазақ халық педагогикасының
Халық педагогикасының озық дәстүрлерін бұл күнде
Кейінгі ұрпақтың өмірге көзқарасында жаңа бетбұрыстар басталды. Еліміздің өркениетті
Осы талапқа сай, жоғары оқу орындарында оқу-тәрбие жұмысына
Қазіргі жағдайда мектепте және жоғары оқу орындарында жастардың өз
Ағылшын, неміс, латын аударма сөздіктерін ”тенденция” (направленность) сөзі -
Қазақ халық педагогикасының әлеуметтік қоғамдағы ғылымдық мәнін, тарихи- теориялық
Қазақ халқының ұлттық жазба негізі көне түрік жазбалары екеніне
Әлемнің екінші ұстазы атанған ұлы ғұлама Әл-Фарабидің ”Тәрбиесіз берілген
Тіліміздің ертедегі сыр-сипатын айқындайтын еңбектер – көне қыпшақ
Қазақ тарихындағы Асанқайғы, Жиембет, Ақтамберді, Шалкиіз, Бұқар, Дулат, Мұрат,
Ұлы Абай, дара Шоқан, ағартушы Ыбырай, сыншыл-реалист әкерім ғұламалардың
ХХ ғасырдың басындағы А.Байтұрсынов, М.Дулатов, М.Жұмабаев, Ж.Аймауытов, С.Торайғұров, Х.Досмұхамедов,
Бастауыш мектеп оқушыларының тәрбиесіндегі қазақ халық педагогикасының озық дәстүрлерін
Болашақ ұстаздарды институт қабырғасынан бастап парасат
Қазіргі уақытта оқу-тәрбие үрдісін дұрыс ұйымдастырудың бірден-бір жолы ғылым
Оқушылармен тәрбие жұмысын ұйымдастырудың халықтық педагогика негізіндегі үлгісі

Тәрбиелеу әдістері

Сенім; үлгі-өнеге көрсету; талап қою; бұйрық; түсіндіру,
Тәрбиелеу факторлары

Халық педагогикасының негізгі қағидалары

тәрбиенің халықтық сипаты;

табиғилығы;

еркін тәрбиелеу;

еңбекпен байланыстығы;

еңбек арқылы тәрбиелеу;

тәрбие ісін баланың жас ерекшеліктерін ескере отырып ұйымдастыру;

ата-ананың, ұстаздың жеке басының үлгісін ескеру, өскен ортаның ықпалын,
өмірмен байланыстыру;

қатаң талап қою, жеке басты құрметтеу;

баланың қажеттіліктерін дер кезінде байқап, дұрыс жолға салу.

Болашақ ұстаздарды сабақ оқыту барысында оқушылар арасында
Болашақ ұрпағымызды тәрбиеленде, - дейді Елбасы Н.А.назарбаев, - оларға
Халықтың падагогиканы насихаттауда бастауыш мектептерде барлық мүмкіндік жасаған.
Ұлтымыздың тәлім тәрбиесін ұрпаққа жеткізу-әрбір ұстаздың алдына қояр негізгі
Шәкірттерге ұлттық негізде сапалы тәрбие мен білім беруге сіздердің,
Ұлттық сананың оянып, рухани дамудың жамдануы соңғы кездері жанжақты
Халық педагогикасы негізгі түйіні – еңбек тәрбиесі және өндірістік
Салт-дәстүр, көбінесе, халықтың наным-сеніміне, дүниетанымына байланысты туып, қалыптасып ,
Қазақтың халық педагогикасындағы тәрбиенің басты ұстанымы адамгершілік, имандылық, қайрымдылық
Сөз құдіретін қадір тұту, аталы сөзге тоқтау, өнерді жалғастыру
Бастауыш мектеп оқушыларын халықтық педагогиканың озық дәстүрлерін оқып үйрену
Халықтық педагогика дегеніміз бастауыш мектептің, ата-ананың, жұртшылықты, қоғамдық
Іс түйінің маман шешеді. Ал бүгінгі ата-ана да, тәрбиешілер
Тәрбие жоспарының түзілуі мен құрылымын түрлендірін, халық педагогикасы барынша
Мектепте қыздар жиналысын ”Ана мектебін”, ұлдар жиналысын ”Әке мектебін”
Кез келген пәнді оқытуда халық даналығын пайдалану, әсіресе қазақ
Ана тілі сабақтарына салт-дәстүр сабақтарын ендіру. Дене тәрбиесі пәніне
”Шешендік өнер”, ”Сөйлеу мәдениеті” пәнін сабақ кестесіне ендіру арқылы
Осындай тәрбие түрлерін алға қоя отырып, сабақта, сабақтан тыс
А) Тәрбиелік маңызы зар сөздері бар мәтіндерді оқу.

Ә) Суретті қолдана отырып әңгімелеу.

Б) Тыйым сөздермен сабақтасқан мақал-мәтелдерді, тақпақтарды қолдану.

В) Ойын әдісі т.б.

Шығарманың түйіні мақал-мәтелдер болғандықтан, ата дәстүр сипатына ие болған
Мысалы, М.Әлімбаевтың бірнеше өлеңін келтірейік

1.Ұнамасын, ұнасын,

Бұзба құстың ұясын.

2. Құр беталды ермекке

Бос бесікті тербетпе.
Ана тілі сабағында мәтінді, өлеңді дауыстап оқығанда, негізінен,
Ендігі біздің мақсатымыз – сн ғасырлар бойы жас ұрпағын
2.1. Бастауыш мектеп оқушыларының тәрбиелеуде қазақ халқының салт-дәстүрлерін ана-тілі
Қазақтың ағартушы-педагогтары А.Байтұрсынов, М.Жұмабаев, Ж.Аймауытов, М.Дулатов, Х.Досмұхамедов ұстаздық етуде
А.Байтұрсынов өзінің оқушыларға ұлттық тәрбие беру туралы ой-пікірлерін
А.Байтұрсынов осы жүйенің барлық түрлерінде қазақтың тілін, ауыз әдебиетін,
А.Баййтұрсынов өзінің ”Бастауыш мектеп” деген мақаласында қазақ бастауыш мектептерінде
М.Жұмабаевтың оқушыларға ұлттық тәрбие беру туралы ой-пікірлері оның ”Педагогика”,
Мағжан Жұмабаевтың әдістемелік еңбектерінде сол ой-пікірлері жалғасын табады. Мысалы,
Мағжан Жұмабаевтың ”Педагогика” атты еңбегі – қазақ топырағында тұңғыш
Мағжан өзінің оқулығында тіл туралы ерекше тоқтап, оның тәрбиелік
Бастауыш сыныптарда ана тілін жаңа негізінде оқытудың басты жолы
Бастауыш сынып оқушысының жас ерекшелігіне қарай оқулыққа жеңіл мәтіндерді
Оқулыққа халық ауыз әдебиетінен шешендік сөздерден, эпос, салт-дәстүрлері мен
Бастауыш сыныптарда оқушылардың назары көркем шығарманың сөз туындысы екеніне
”Өнер алды-қызыл тіл” дейтін халқымыз өз ұрпағын дүниеге шыр
Жалпы алғанда, ”Ана-тіілін” оқу барысында балалар өздеріндей кішкентай балалардың
”Ана тілі - ой өсіреді, Ана сүті бой
Бастауыш сынып оқушыларын тәрбиелеуде қазақ халық педагогикасы сыныптада ойын
Қазақ халқының сан ғасырлардан бері
Халық педагогикасының құрамды бөліктері қазақтың ұлттық
Ұлттық ойындар: Қазақ халқының өмір кешкен тарихында ұлттық ойындардың
Бүкіл халқымыздың ұзақ өмірінде өздері қызықтаған алуан ойын өнері
Қазіргі қайта өркендеу ұлттық мәдениетпен салт-сананың жаңғыру кезеңінде
Кітапта ұлт ойындары өзінің мазмұнына байланысты үш топқа бөлінген:
Ойын-сауық тұрмыс-салт ойындарының қырықтан астам түрлері бар. Олар:
Ұлт ойындарының бұл тобына халқымыздың өмірінде, тұрмысында қалыптасқан
2. Дене шынықтыру спорт ойындары қазақ халқында
Бұл топтағы ұлттық ойындардың дене шынықтыру тәрбие саласында маңызы
Спорттық және таза ауада дене шынықтыру ойындарын тиімді етіп
Оймен келетін ойындар жастардың қисындық және математикалық ойындарының дамуына
Бұл ойындардың бәрінде ақыл-ой жетекшісі десек артық болмайды.
Ана тілі сбағында халықтың ұлттық ойындарын қолданудың
Егер ойын сабақтың ортасында қолданса, онда мұғалімнің мақсаты оқушылардың
Ойын сабақтың соңында болса тақырыпты бекіту не сол сабақтан
Халықтық педагогиканың құрамы ұлттық ойындар тек балаларды алдандыру, ойнату
Ұлттық ойындар халық педагогикасының бір саласы болып
Қазақ халқы өмірге дені сау шыныққан, әділетті,
Ұлттық ойындарды сабақта, үзілісте, сыныптан тыс жұмыстарда тиімді пайдалануға
Сабақ жоспарының үлгілері

Қазақ халық әдебеті үлгілеріндегі бесік жыры, тұсау кесу жыры,
Бесік жыры

Адам баласы ең алғаш дүниеге келгенде, бесік жырымен тербеледі.
”Бесік жыры” оқытудың үлгі - сабақ жоспары.

Сабақтың тақырыбы: ”Бесік жыыры”.

Сабақтың мақсаты:

Білімдік мақсаты: қазақ халық ауыз әдебиеті үлгілерінің бірі –
Дамытушылық мақсаты: бесік және оның жабдықтары туралы мағлұмат беру.
Тәрбиелік мақсаты: балаларда мейірімділік, қамқорлық, анаға деген құрмет сезімін
Сабақтың көрнекілігі: қуыршақ, бесік оның жабдықтары (ойын түрінде),
Сабақтыың барысы: мұғалім қушылардан сәбиді үлкендер (әжесі, апасы) қалай
Бесікке бөлек рәсімін мұғалім өзі таныстыруына немесе қонаққа
Мұғалім: балалар, бүгін біз жас нәрестенің ұйықтайтын, демалатын
Ортаға бесік, оның жабдықтары, қуыршақ әкелінеді. әжей (немесе мұғалім)
Айналайын балаларым, сендер де осындай нәресте болсансыңдар, сендерді де
Енді сәбиді бесікке қалай бөлейтінін мұқият көріп, сезімді көңіл
1. Қауыздау ұзын көрпешелі тарының кебегінен, не мақтаудан
2. бас жастыќ

3. аяќ жастыќ

4. жамбас жастыќ (жан жастыќ екі дана)

5. тартпа екі дана (бірі кµкірек, екіншісі тізе ‰стінен
6. бесікке ‰кі, тоѓыз кµз моншаќ, к‰лге кµмілген к‰лшетай
7. ќызѓа шањќобыздай ‰нді де µнерлі болсын деп шањќобыз;
Нєрестені бесікке бµлемей т±рып та, бµлеген соњ да адыраспан
Алас, алас баладан алас,

Иесі келді пєлесі кµш!

Алас, алас бєледен алас,

Кµзі жаманныњ кµзінен алас.

Сµздік ж±мысын ж‰ргізу.

Тоќты- ќойдыњ алты айдын асќан тµлі;

Ќуырдаќ- майѓа пісірілген ет;

¦ста- темірден неше т‰рлі б±йым жасайтын ќол µнері бар
Шешен- сµзге аѓып т±рѓан шебер, тілге ж‰йрік адам.

«Бесік жырыныњ» єр шумаѓын (парта, ќатары бойына) оќыту. Тµмендегі
Бесік жырында анасы сєбиін ќандай сµздер айтып ж±батады? (1-2
Сєбиім ќандай бала болса екен дейді? (3 шумаќ)

Бµпесін ќандай жаќсы нєрселерге тењейді? (4 шумаќ)

Ќане, енді µздеріњ сєбиге ќандай тілек айтар едіњдер? (балаларѓа
Сендерді ‰лкендер еркелеткенде ќандай сµздер айтушы еді?

Сергіту жаттыѓу ретінде мына µлењді ќимылмен келтіріп, хормен айтќызуѓа
Єлди, єлди бµпешім

Єлпештейін кµкешім,

Тербетейін жата ѓой

Тєтті ±йќыѓа бата ѓой.

Тµрт т‰лік жырлары.

Ауыз єдебиетінде тµрт т‰лікке мањызды орын берілген.

Тµрт т‰лік туралы таќырыптарды єр т‰лікке арнап (жылќы, т‰йе,
Сабаќтыњ таќырыбы: «Тµрт т‰лік»

Сабаќтыњ маќсаты:

Білімділік маќсаты: балаларды халыќтыњ тіршілік істерімен таныстыру, мал атаулырын,
Дамытушылыќ маќсаты: «тµрт т‰лік» туралы µлењ, жыр, ж±мбаќ, жањылтпаш,
Тєрбиелік маќсаты: ењбекќорлыќќа, іскерлікке, шеберлілікке баулу.

Сабаќтыњ кµрнекілілігі: тµрт т‰лік туралы жеке, сюжетті суреттер, ќима
Сабаќтыњ єдісі: с±раќ-жауап, єњгіме єдісі.

Сабаќтыњ барысы:

М±ѓалім:

- Ауыз єдебиеті тµрт т‰лік туралы ж±мбаќтарѓа бай болып
Ж±мбаќтар.

Кішкене ѓана бойы бар,

Айналдырып киген тоны бар. (Ќой)

Екі айнасы бар, екі найзасы бар. (Сиыр)

Ќамыс ќ±лаќ.

Тостаѓан т±яќ,

Мінсењ ќанат,

С‰ті дєрі,

Еті тамаќ (Жылќы)

Басында таяѓы бар,

Тµрт аяѓы бар

Екі ќ±лаѓы бар,

Иегінде саќалы бар. (Ешкі)

Мал тµлдері туралы т‰сінік беру.

Оќушыларѓы мал тµлдері бейнеленген суреттер немесе ойыншыќтар таратылып берілді.
Мал тµлдерініњ аттары

Т‰йе тµлі- бота,

Жылќы тµлі- ќ±лын,

Сиыр тµлі- б±зау,

Ќой тµлі- ќозы,

Ешкі тµлі- лаќ,- деп аталады.

Малдыњ тµлдеуі.

М±ѓалім:

Єр т‰ліктіњ тµлдеуіне байланысты айтылѓан сµздер болады, оѓан байланысты
Малдыњ тµлдеуі

Т‰йе боталайды

Жылќы ќ±лындайды,

Сиыр б±заулайды,

Ќой ќоздайды,

Ешкі лаќтайды,-деп айтамыз.

М±ѓалім:

-Балалар малдардыњ тµлдеуін немен байланыстырып айттыќ?

Оќушылар:

Мал тµлдерініњ аттарымен байланысты айтамыз.

3. Малдыњ дыбыс шыѓаруы.

Єр малдыњ дыбыс шыѓаруын наќтылы сµзбен айтылады.

Малдыњ дыбыс шыѓаруы.

Т‰йе боздайды,

Жылќы кісінейді,

Сиыр мµњірейді,

Ќой мањырайды,

Ешкі баќырады.

М±ѓалім:

Балалар малды шаќырудыњ да µзіндік ерекшелігі бар. Егер дед±рыс
Мал шаќыру.

Т‰йені- «кµс-кµс»,

Жылќыны- «ќырау-ќырау»,

Сиырды- «аухау-аухау»,

Ќойды- «п±шайт-п±шайт»,

Ешкіні- «шµре-шµре»,- деп шаќырады.

5. Мал атасы.

М±ѓалім:

-Халыќ ±ѓымында єр т‰ліктіњ µзініњ пірі, иесі болѓан, олар
Мал атасы

Жылќы иесі- Ќамбар ата,

Т‰йе иесі- Ойсыл ќара,

Сиыр иесі- Зењгі баба,

Ќой иесі- Шопан ата,

Ешкі иесі- Сексек ата, деп атаѓан.

6. Т‰лік сыры

Топпен ж±мыс. Оќушыларѓа ќима ќаѓаздарѓа жазылѓан сµйлемдер тобы таратылып
Т‰йе.

Тµрт т‰лік тµресі-т‰йе. Оныњ еті-тамаќ, ш±баты- сусын, ж‰ні-киім. Т‰йе-
Жылќы.

Жылќы-ер ќанаты. Ол сезімтал, талѓампазх жануар. Жылќыда µт жоќ.
Сиыр.

Сиыр-ірі ќара малѓа жатады. Сиырдыњ еті, с‰ті пайдалы. С‰тінен
Ќой.

Ќой-уаќ малѓа жатады. Ол тµрт т‰ліктіњі ішіндегі момыны. Ќойдыњ
Ешкі

Ешкі уаќ малѓа жатады. Оныњ мінезі жењіл ±шќалаќ.

Тастан тасќасекіріп тыным таппайды. Оныњ с‰ті, т‰біті пайдалы. Ол
7. ауыз єдебиетінде 4 т‰лік туралы маќал-мєтелдер кµп.

Маќал-мєтелдер

Т‰йе атасы-нар

Ат- адамныњ ќанаты

Мал баќсањ,- сиыр баќ.

С‰т кетпейді шарадан.

Мал µсірсењ-ќой µсір

¤німі оныњ кµл- кµсір

Ешкілі ќой µреген.

8. Тыйым сµздер

Ќазаќ халќы малды к‰тіп-баѓу, саќтап µсіру, жаѓына да кµп
Мысалы: тыйым сµздер

Малды бастан ±рма

Малѓа теріс мінбе

Малды теппе,

Аќты тµкпе,- деп ескерткен.

9. Ќорытынды

М±ѓалім:

-Ал балалар, тµрт т‰лік туралы не біліп, не ‰йрендіњдер?
Ќорытынды

Бастауыш мектеп оќушыларына ±лттыќ тєрбие мектеп табалдырыѓын аттаѓан єрбір
Ал, б‰гінгі бала д‰ниетанымымен µсіп жетілуі, дене бітімі мен
Балалардыњ осы ерекшелігін т‰сіну арќылы баланы жан-тєнімен жаќсы кµре
Бала ќоѓамныњ барлыќ информация ќ±ралдарынан хабардар, оныњ аќыл-ойыныњ даму
Біраќ, єлі де болса б‰гінгі к‰нде балалар ата-баба дєст‰рін,
Сондыќтан ќазіргі ќоѓамныњ жањарті жаѓдайы болашаќ ±рпаќты тєрбиелеуде т±тас
Б‰гінгі мектеп оќушылары жоѓары мєдениетті ой-µрісі кењ, мамандыѓын еркін
Міне осындай шын мєніндегі асыл ќаситеттер болашаќ жас адамныњ
Соњѓы жылдары тєжірибеде айќындала бастаѓан ѓылыми-зерттеу ж±мыстары мен жалпы
Батыр аѓамыз Бауыржан Момыш±лы айтќандай: «Єрбір ‰йде отбасы реликвиясыныњ
Отбасы тєрбиесі ж‰йесінде ауќымды мєселеніњ бірі балалрдыњ µзін µзі
Тєжірибеде кµрсетілгендей психологиялыќ ќолайлы жаѓдай болѓан отбасында, балалардыњ д±рыс
Ата-аналардыњ ќазіргі кезењде ерекше кµњіл бµлетін рухани интеллектуалды ќызыѓушылыќтары
Сонымен ±сынып отырѓан «бала тєрбиесіндегі халыќтыќ педагогика» атты єдістемелік
Мектеп тєжірибесі кезінде м±ѓалім тєрбиешімен бірігіп отырып жасаѓан «Адамгершілік
Ќолданылѓан єдебиеттер

Айдаров Г. Орхон ескерткішініњ тексті. Алматы, «Ѓылым», 1990ж.

Алтынсарин Ы. Тањдамалы педагогикалыќ м±ралары. Алматы 1991ж.

Адамбаев Б. Шешендік µнер 1967ж. Халыќ даналыѓы, 1976 Ќазаќтыњ
Аќ сандыќ, кµк сандыќ. Жинаќ. Алматы. 1988ж.

Инабат. Жинаќ. «Рауан».1995

Аймауытов Ж. Психология «Рауан». Алматы. 1995

Ахметов Ш. Ќазаќ балаларыныњ халыќ дєст‰рлері арќылы тєрбиелеу 1966ж.

Єлімбаев М. Халыќ-ѓажап тєлімгер «Рауан» 1991

Єбдіразаќов Е. Адамгершілік, имандылыќ тєрбиесі, Шымкент,1994ж.

Богославский В.В. Жалпы психология 1958ж.

Базарбаев Ж. Н±сќабаев Ж., Даулетова Ќ., Єбілда±лы ¦. Инабат-
Власкин А.Г. Оќушыныњ рухани єлемі, Ленинград 1991ж.

Ѓабдуллин М. Ќазаќ халќыныњ ауыз єдебиеті «мектеп» 1974ж.

Досм±хамбет±лы Х. Аламан «Ана тілі» 1991ж.

Жолдасбеков М. Асыл арналар Алматы «Жазушы» 1986ж.

Ж±мабаев М. Педагогика «Ана тілі» 1992ж.

Жарыќбаев Ќ.Б.,Наурызбаев Ж. Ќазаќтыњ ±лттыќ тєлім-тєрбие атауларыныњ т‰сіндірме сµздігі,
Жалын Єдептілік єлемі, 1982ж.

Жарыќбаев Ќ.,Ќалиев С. Ќазаќ тілініњ тєрбиесі

Жарыќбаев Ќ., Табылдиев Є. Єдеп жєне жантану, Атам±ра, 1994

Игенбаева Б.К., Мен- адаммын.

Ќ±нанбаев А. Шыѓармалары Екі томдыќ «Жазушы», 1968ж.

Ќоянбаев Ж.Б.,Ќоянбаев Р.М., Педагогика

Ќалиев С. Ќазаќ халќыныњ салт-дєст‰рлері жєне демократ аѓартушылары. Алматы
М±сырманов А. Тєрбие ж±мысыныњ модульдік технологиясыныњ моделі, Алматы,2002ж.

Мырзагелді Ќ. Абзалдыќ єліппесі

М±ханов С. Халыќ м±ралары. Алматы «Ќазаќстан» 1994ж.

Мусин, Бержанов К., Педагогика тарихы,1981ж.

Попов Л.А., Этика Москва 1998ж.

Психология, Алматы, 1970ж.

Сухомлинский В.А. Балалыќ шаќтаѓы жеке т±лѓаныњ ќалыптасуы.

Табылдиев Є. Тєрбие µрнектері А.,1989ж.

Табылдиев Є. Халыќ таѓлымы А.,1992ж.

Ушинский К.Д. Дидактика «Педагогика»,1983ж.

¦заќбаев С. Балаларѓа эстетикалыќ тєрбие берудегі халыќ дєст‰рлері. Алмты,
Шакузада Н., Ж.Ерѓалиева, Єдептілік ќаѓидалары, «¤нер» 2000ж.

Хасанов Б. Ана тілініњ даму тарихыныњ єлеуметтік мєні, Шањыраќ,
Ќазаќстан мектебі 2004ж. N6

Ќазаќстан мектебі 2004ж. N4

Ќазаќстан мектебі 2004ж. N7

Ќазаќстан мектебі 1999ж. N3

Ќазаќстан мектебі 2003ж. N5

Бастауыш мектеп 1985 ж. N12

Бастауыш мектеп 1990 ж. N12

Бастауыш мектеп 1982 ж. N11

Бастауыш мектеп 2004 ж. N1

Бастауыш мектеп 2004 ж. N6

Тєрбие ќ±ралы 2004 ж. N3

Таным, наным

Халық педагогикасы

Дәстүр

Сенім, ұғым,

әдет, ғұрып

Салт

Қыз бала

Тәрбие

Отбасы

Салауаттылық

Дәстүр

Тұрмыс-салт болмыс

Еңбек

Табиғат

Дін

Ана тілі

Әдет ғұрып

Өнер білім

Ел тарихы

Ұлттық-мәдениет