Әлеуметтік – экономикалық статистика курстық жұмыс
Мазмұны
Кіріспе...........................3
І Әлеуметтік-экономикада статистиканың маңызы................4
1.1 Әлеуметтік – экономикалық статистикалық пәні, әдістері және міндеттері.....................4
1.2 Өндіріс нәтижелерінің макроэкономикалық көрсеткіштері............9 1.3 Үй шаруашылықтарына ішінара бақылауды ұйымдастыру.........11
IІ Статистикалық графиктерге жалпы түсінік ......14
2.1 Статистикалық графиктер....................14
2.2 Статистикалық топтастыру..................22
2.3 Алғашқы және қайта топтастыру..........................22
Қорытынды ...............25
Әдебиеттер тізімі ........................26
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 24 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Мазмұны
Кіріспе.....................................................................................................................3
І Әлеуметтік-экономикада статистиканың маңызы..................................4
1.1 Әлеуметтік – экономикалық статистикалық пәні, әдістері және міндеттері...............................................................................................................4
1.2 Өндіріс нәтижелерінің макроэкономикалық көрсеткіштері............9 1.3 Үй шаруашылықтарына
IІ Статистикалық графиктерге жалпы түсінік ..........................................14
2.1 Статистикалық графиктер..........................................................................14
2.2 Статистикалық топтастыру........................................................................22
2.3 Алғашқы және қайта топтастыру..............................................................22
Қорытынды .........................................................................................................25
Әдебиеттер тізімі ................................................................................................26
Кіріспе
Статистикалық графиктер тек экономика ғана емес бүкіл статистикалық есептер,
кестенің түсінігі, олардың түрлері маңызы қолдану принціптері қарастырылады. Одан
Статистикалық бақылаудың нәтижесінде жиналған бастапқы мәліметтерді қорытындылаудың негізгі тәсілі
Курстық жұмыста 4 – кесте, 6 – суреттен тұрады.
Қаралған тақырыптар әлеуметтік – экономикада көп қолданылады. Қазақстан республикасының
Курстық жұмыстың мақсаты – әлеуметтік экономикалық процестерде графиктер арқылы
Курстық жұмыстың міндеті :
статистиканың қоғамдағы ең қажетті болып саналатын статистикалық тотастыру
алынған көрсеткіштер арқылы қорытынды жасай алу;
экономикалық маңыздылығын анықтай білу.
Курстық жұмыс жалпы теориялық және практикалық бөлімдерден тұрады. Теориялық
І Әлеуметтік-экономикада статистиканың маңызы
1.1 Әлеуметтік – экономикалық статистикалық пәні, әдістері және міндеттері
Әлеуметтік статистиканың пәні объектілері қоғамның, адамдардың өмірі мен
Әлеуметтік статистиканың ерекшеліктері мыналар болып табылады:
Ерекше мәні мен зерттеу объектісі болады;
Сандық та, сондай – ақ сандық емес деректерді (реттік
Деректер сұраққа берілген жауап ретінде жиналады;
Әлеуметтік ақпаратты арнайы өңдеу мен жинап қорыту тәсілдерін (мысалы,
Әлеуметтік статистика пәні – қоғамнын әлеуметтік өмірінің қатынастары жүйесін
Әлеуметтік статистиканың зерттеу объектілері мына екі түрге болінеді:
Жеке объект – адам, халық
Ұжымдық объект – адам топтары: отбасы (отбасылар), еңбек ұжымы
Бақылау бірлігі – зерттеу мақсатына байланысты адам, үй шаруашылығы.
Әлеуметтік статистика мына бір неше тараудан құралады:
Халық санының сататистикасы
Отбасы мен үй шаруашылықтары статистикасы
Халықтың өмір сүру деңгейінің статистикасы
Халықтың табысы мен шығысының статистикасы
Халықтың тауарлар мен қызметтер тұтыну статистикасы
Халықтың тұрғын үй жағдайы және тұрмыстық қызмет көрсету статистикасы
Халықтың бос уақыт статистикасы
Халықты жұмыспен қамту және оның жұмыссыздық статистикасы
Халықтың денсаулығымен оған медициналық қызмет көрсету статистикасы
Халыққа білім беру деңгейі мен оны оқыту жүйесі мен
Сауықтыру және бос уақыт өткізу статистикасы
Моральдық статистика
Қоғамдық саяси жүйе мен қоғамдық пікір статистикасы
Табиғи ресурстар мен қоршаған ортаны қорғау статистикасы
Әлеуметтік статистиканың әр саласында белгіленген әлеуметтік – экономикалық көрсеткіштер
Экономиканың жай – күйін, халықтың әл – ауқатын көрсетеді;
Мемлекеттің экономикалық және әлеуметтік саясатын әзірлеу үшін пайдаланылады
Әр түрлі елдерден экономикалық даму деңгейлері халықаралық салыстыру үшін
Әлеуметтік - экономикалық статистика сапасы анықталған жалпы әлеуметтік –
Бақыланатын объектілер- барлық деңгейлерде орын алған жаппай әлеуметтік экономикалық
А) микродеңгей – шаруашылық субъектісі, үй шаруашылығы;
Б) мезодеңгей – экономика саласы, экономика секторы, өнім;
В) макродеңгей – жалпы елдің экономикасы.
Әлеуметтік – экономикалық статистика теориялық жағынан экономикалық теория
Әлеуметтік – экономикалық статистика статистиканың жалпы теориясының негізгі ережелері
Статистикалық бақылау (бастапқы статистикалық ақпаратты жинау);
Бақылаудың нәтижелерін белгіленген статистикалық жиынтыққа жинақтау және жинақтап қорыту;
Статистикалық ақпаратты талдау.
Әлеуметтік – экономикалық статистика жалпы ижалпы әлеуметтік -
Бастапқы ұғымдар мен категорияларды қалыптастырады, олардың зерттеу міндеттерін анықтайды;
Көрсеткіштер жүйесін және көрсеткіштерді есептеу әдіснамасын құрастырады;
Барлық тұлғаларды, отбасыларды санақ парағы немесе барлық кәсіпорындарды бухгалтерлік
Статистикалық бақылаудың екінші сатысында жиналған фактілер жинақтап қорытылады, бірдей
Әлеуметтік – экономикалық статистика салалық статистикалармен байланысты. Олар
Әлеуметтік – экономикалық статистикалық ұлттық экономикалың жай – күйі
Еңбек және халық туралы көрсеткіштер.
Ұлттық байлықтың көрсеткіштері.
Шығын мен аралық тұтынудың көрсеткіштері.
Өндіріс нәтижелерінің көрсеткіштер.
Баға, тауар және ақша айналысының көрсеткіштері.
Экономикалық қызмет нәтижелерінің тиімділік көрсеткіштері.
ҰШЖ баланстық құрылымдарының көрсеткіштері.
Әлеуметтік статистика көрсеткіштері.
Көрсеткіштер жүйесі Қазақстан Республикасында нарықтық қаты- настарының дамуына
Көрсеткіштер жүйесі:
Зерттелетін әлеуметтік – экономикалық құбылыстың деңгейін, құрылымы мен динамикасын;
Еңбек, материалдық, қаржы ресурстарының факторлары мен олардың тиімді пайдаланылуын;
Өндіріс пен тұтыну арасындағы; тұтыну мен жинақтаудың, әр түрлі
Жалпы ұдамы өндіріс процесі мен оның жекеленген сатыларын
Экономиканың барлық салаларының, республика өңірлерінің даму заңдылықтарын салааралық дәне
Әлеуметтік – экономикалық статистикалық негізі міндеттері мыналар болып табылады:
Статистикалық көрсеткіштер жүйесін ҰШЖ бойынша ғылыми әзірлеу мен жетілдірілу
Қазақстан Республикасыныңи әлеуметтік – экономикалық жағдайы туралы мәлімет
Талдау және мемлекеттік және өңірлік деңгелерде негізделген басқарушылық
Ұлттық байлықтың өсу резервін, жұмыс істейтін халықтың толықты пайдаланбау,
Әлеуметтік статистика саласында әсіресе Қазақстан халқының өмір сүру
Экономиканың тепе – теңдігінің, пропорционалдылығын (үйлесімділігін) оның барлық деңгейлерінде
Макродеңгейдегі баланс, қардылық есепті, ҰШЖ бойынша салааралық баланс әзірлеу
Халықаралық салыстыру жасау;
Экономикалық – статистикалық талдауда статистикалық математикалық әдістерді қолдану;
Әлеуметтік – экономикалық себептілік – салдарлық байланыстардың келешегін болжау
Бухгалтерлік және статистикалық есептілік нысандарын жетілдіру.
Халық статистикасы
Халық – осы елдің аумағында тұратын адамдыр. Санақта халықтың
Еңбекке жарамды жастағы халық – халықтың ақыл оймен және
Еңбекке қабілетті жастағы еңбекке жарамды халықтың саны еңбекке қабілетті
Халық пен Еңбек статистикасынаң міндеті мыналар болып табылады:
Қазақстан Республикасы халықтың саны туралы ақпарат жинау;
Халықтың құрамын жынысы, жасы, ұлты, өнері, отбасы жағдайы, кәсіп
Халықтың табиғи қозғалысын зерттеу;
Халықтың көші – қон қозғалысын зерттеу;
Еңбек нарығын, жұмыс істеу мен жұмыссыздықты зерттеу;
Халықтың санын болжау.
Халық туралы ақпарат көздеріне мыналар жатады:
Халық санағы – саны уақыт сәтіне (2009 жылы– ақпанның
Халық санағының арасындағы аралықтардағы ағымдағы есеп:
Халықтың табиғи қозғалысы( туу, өлім, некелесу, неке бұзу) азаматтық
Халықтың көшу қонуы, келген, кеткен жерге жеріне статистикалық есепке
Іріктеме бақылауды халықтың әлеуметтік – демографиялық құрамы, Қазақстан Республикасы
Кәсіпорындардың еңбек бойынша статистикалық есептілігі – жұмыс істейтін халықтың
1999, 2009 жылдары жүргізілген халық санағының айта кетерлік
Үй шаруашылығының отбасының ерекшеліктері:
Міндетті түрде туысы емес адамдардың бірге тұруы және
Үй шаруашылығы өзін – өзі материалдық жағынан қамтамасыз ететін
Халықтың саны келесі категориялар бойынша, яғни тұрғылықты халық, нақты
1.2 Өндіріс нәтижелерінің макроэкономикалық көрсеткіштері
Қазақстан экономикасының белгіленген уақыт кезеңіндегі жай күйі ұлттық шот
Шығарылым (Ш) – бұл экономиканың резидент – бірліктерінің есепті
Экономиканың жалпы қосылған құны (ЖҚҚ) шығарылым мен аралық тұтынудың
ЖҚҚ негізгі бағаларда = B негізгі бағаларда – АТ
Экономика салалар мен секторларында есептелген сол бір
Алайда қолданыстағы әдістеме бойынша ҚДЖЕҚ бөлінбейді және тиісті
ЖҚҚ – ны тұтынушының нарықтық бағасында есептеу үшін өнімнің
ЖҚҚ тұтынушының нарықтық юағасында = ЖҚҚ негізгі баға
Мұнда: ТС өнім мен импортқа (ҚҚС қоспағанда) =С өнім
Таза қосылған құн (ТҚҚ) жалпы қосылған құннан өндіріс шотында
Еңбек статистикасы
Қазақстанда еңбек нарығының жай – күйі мен дамуының сипаттамасы
Халықтың қай бөлігі еңбек ететін халықты (еңбек ресуртарын) құрайды?
Еңбекке қабілетті халық (еңбек ресурстары) – еңбек етуге қабілетті
Экономикалық белсенді халыққа(жұмыс күші) – халықтың тауар мен қызмет
Экономикалық
Белседі
халықтың саны
Экономикалық белсенді жастарға 15 – 24 жас аралығындағы жұмыс
Еңбекші халықтың (еңбек ресурстарының) категориясы
Ұшж – де жұмыспен қамтылған (жұмыс істейтін) халық жалдамалы
Қызметкерді тиісті катергорияға жатқызу оның сыйақыны, ненің негізінде алатынына
1.3 Үй шаруашылықтарына ішінара бақылауды ұйымдастыру
Халықтың өмір сүру деңгейінің көрсеткіштері жөніндегі ақпарат негізінен үй
Үй шаруашылықтарын ішінара бақылау үй шаруашылықтарының құрамы, халықтың ақшалай
Үй шаруашылықтарының ішінара бақылау қағидалары:
үй шаруашылықтарының жиынтығын іріктеп республикалық және облыстық деңгейде жүргізілуі
тауарлар мен қызметтердің кең түрде жіктеу пайдаланылады
экономика тұрақсыз, бағалар әр түрлі және инфляция жағдайында халық
Қазақстанда шаруашылықтарының іріктеме жиынтығы 1999 жылы
ҚР халық санағының қорытындылары бойынша Тұрғын уй жайлары тізбесінің
Үй шаруашылықтарының бүкіл (Бас) жиынтығы мына алты стратаға бөлінеді:
үлкен - үй шаруашылықтарының саны 30 мың бірліктен асатын
орташа - үй шаруашылықтарының саны 10 мың бірліктен асатын,
шағын - үй шаруашылықтарының саны 10 мың бірліктен аспайтын
Алматы қаласының үй шаруашылықтары
Астана қаласының үй шаруашылықтары
Селолық елдімекендердің үй шаруашылықтары
Тұрғын үй – жайлардың жеке үй, жеке үйдің бөлігі
Халықтың өмір сүру деңгейі мен құн көрсеткіштерінің жүйесі
Халықтың өмір сүру деңгейі – лайықты өмір сүруге
Халықтың өмір сүру деңгейі күрделі экономикалық категория ретінде жеке
Ұзақ және салауатты өмір сүру;
Білім алу;
Экономикалық өндіріске қатысу.
Халықтың өмір сүру деңгейінің интегралдық көрсеткіштеріне адамның даму
А. Адамның даму индексі (АДИ) осы мүмкіндіктердің деңгейі мен
Адами даму индексінің (АДИ) құрамдастарына мына формула бойынша есептеледі:
АДИ
Біріккен Ұлттар Ұйымы индекстерді есептеу үшін көрсеткіштердің мына
Көрсеткіш min Max
Туған кезде өмір сүрудің күтілетін ұзақтығы, жыл
Ересек адамдардың арасындағы сауаттылық,
5-24 жастағы оқушылардың жиынтық үлесі
Сатып алу тепе теңдігі бойынша халық басына шаққандағы нақты
0%
0%
100 85
100
100
40000
Ескерту: Мәлімет Ы.Әміреұлының «Статистиканың жалпы теориясы» кітабынан алынған .
Адам даму инедксі гендерлік фактор ескеріліп ерлер мен әйелдердің
Халықтың кедейшілігі – халықтың өмір сүруінің барабар деңгейі
Р1 – халықтың 60 жасқа дейін өмір сүрмейтін үлесі,
Р2 – оқумен қамтылған 16 жастағы жастардың үлесі, %;
Р3 – халықтың тұтыну деңгейі ең төменгі күнкөріс деңгейінің
Р4 – жалпы жұмыссыздық деңгейі.
Табыс деңгейі әр түрлі отбасылардың топтары бойынша тұтыну тауарлары
ІI Статистикалық графиктерге жалпы түсінік беру
2.1Статистикалық графиктер
Статистикалық графиктер көрсеткіштердің сандық мәндері
Қазіргі кезде статистикалық зерттеулерде графиктерді құруды жеңілдететін компьютерлік графиканың
Графиктің мынадай негізгі элементтері болады:
Графиктік бейне;
График өрісі;
Кеңістік бағдар;
Масштабтық бағдар;
График экспликациясы.
Графиктік бейне - статистикалық мәліметтерді бейнелейтін геометриялық белгілер (нүктелер,
График өрісі – графиктік бейне орналасқан кеңістік. Оның көлемі
Кеңістік бағдар – координаттар жүйесі арқылы беріледі. Координаттар жүйесі
Масштабтық бағдар – масштаб және масштаб шкаласы арқылы анықталады.
График экспликациясы – графиктің мазмұнын сөзбен сипаттау, ол графиктің
Статистикалық графиктардың көптеген түрлері бар, оларды әр түрлі белгілер
Диаграммалар;
Картограммалар;
Картодиаграммалар;
Диаграммалар – графиктердің ең көп тараған түрі. Диаграммалар әр
Салыстыру диаграммалары;
Құрылымдық диаграммалар;
Динамика диаграммалары;
Өзара байланыс графиктері;
Ал графиктік бейне нысанына байланысты диаграммаларды былай жіктеуге болады:
Қарапайымдылығына қарамастан, экономикалық статистикалық талдауларда жиі қолданылатын диаграммаларды қарастырайық.
Сызықтық диаграммалар таратпалы қатарлардағы вариацияны, құбылыстырдың динамикасын, өзара байланысын
1-кесте- Қазақстан Республикасының мал шаруашылығындағы ет өндіру есебі
жылдар 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Қазақстан Республикасының мал шаруашылығындағы ет өнім көрсеткіші мың тонна
Ескерту: берілген мәлімет www.stat.kz сайтынан алынған.
Қазақстандағы республикасының мал шаруашылығындағы ет өндіру есебін көріп
1-сурет. Қазақстан Республикасының мал шаруашылығындағы ет өндіру көрсеткіші
Қазақыстандағы мал шаруашылығын есептеу кезінде біз жылдан
2- кесте- Қазақстан Республикасындағы көші-қоны процесі
Жылдар Келгендердің
саны мың адам Кеткендердің
саны мың адам Көші - қон
сальдосы
2001 34,4 104,3 -69,9
2002 58,2 120,2 -62,0
2003 65,6 73,9 -8,3
2004 68,3 65,5 2,8
2005 74,3 52,2 22,1
2006 67,4 33,9 33,5
Ескерту: берілген мәлімет www.stat.kz сайтынан алынған.
Қазақстан республикасында көшіп қону процесінің мәліметтеріне сүйеніп біз 2001-2003
2- сурет Қазақстан Республикасындағы көші-қон процесі
Сызықтық диаграммалар арқылы құбылыстардың динамикасын бейнелегенде абсцисса осіне уақыт
Әлеуметтік- экономикалық құбылыстардың динамикасын талдау үшін сызықтық диаграммалармен қатар
Таспалы диаграммалар- бағандық диаграммалардың бір түрі. Мұндай диаграммаларда
3- кесте Қазақстан республикасының 1999 – 2009 жалдардың халық
1999 жыл 2009жыл
Ерлер Әйелдер Ерлер Әйелдер
Барлық халық 7215,4 7765,9 7712,2 8297,4
Қала халқы 3957,6 4498,2 4055,3 4607,1
Ауыл халқы 3257,8 3267,7 3656,9 3690,3
Ескерту: берілген мәлімет www.stat.kz сайтынан алынған.
Республикамызда ерлер санына қарағанда әйелдер саны көп .
3- сурет Қазақстан республикасының халық санағындағы қала мен ауыл
Халық статистикасында таспалы диаграмманы халықты жас және жыныс
4-кесте Қазақстан республикасының 1999 жылғы халқының әйелдер мен ерлердің
Жасы әйелдер Ерлер
Барлығы: 7706664 7160173
0 - 14 187564 1950674
15 -29 2728363 2020853
30 - 44 2294806 1614593
45 - 64 1448446 1187635
65 - 79 594660 354951
80 - 85 104164 31467
Ескерту: берілген мәлімет www.stat.kz сайтынан алынған.
Қазақстан республикасынық жасы бойынша әйелдер мен еркектердің
4- сурет Қазақстан халқының жыныстық жастық көрсеткіші
Статистикалық талдауларда құбылыстардың құрылымы бейнелеу үшін секторлық диаграмманы жиі
Квадраттық диаграммаларды зерттелетін құбылыстарды салыстыру мақсатында қолданады. Оларды құру
Бейнелі диаграммаларда статистикалық мәліметтердің мазмұны сәйкес келетін суреттер, бейнелер
Бір- бірімен байланысты үш көрсеткіштің беруі қалған екі көрсеткіштің
Варзар белгісін құрғанда тік төртбұрыштың ені мен ұзындығының масштабтары
Егер статистикалық көрсеткіштердің мәндері айлар бойынша берілсе және зерттелетін
5- сурет Халықтың кезең бойынша өсу көрсеткіші
Нүктелі диаграммаларда графиктік бейне ретінде нүктелер жиынтығы қарастырылады.
Диаграмманың бұл түрі әдетте екі көрсеткіштің өзара байланысын көрсету
Көлемдік диаграммалар күрделі болып көрінгенмен, оларды да жазықтық диаграммалар
6- сурет 2007-2008 оқу жылындағы ҚР жоғары оқу орындарының
Картограммалар және картодиаграммалар зерттелетін құбылыстарды географиялық жағынан сипаттау үшін
Картограммада зерттелетін белгінің аумақтағы таралуын сипаттау үшін әр түрлі
Картодиаграмма- географиялық картаға салынған диаграммалар. Олар құбылыстың таралуының әр
Зерттелетін құбылысты сипаттау үшін статистикалық бақылау мәліметтерін ғылыми түрде
Статистикалық мәліметтерді жинақтау үшін топтау әдісі қолданылады.
Бақылау бірліктерін олардың негізі белгілеріне байланысы біртекті топтарға біріктіруді
Типологиялық
Құрылымдық
Аналитикалық
Мәліметтерді топтастыру үшін қандай ақпарат қолданылғанына байланысты топатау алғашқы
Алғашқы топтау статистикалық бақылау нәтижесінде жиналған ақпарат негізінде жүргізіледі.
Қайта топтау деп белгілі топтарды жаңа топтарға топтауды айтады.
Таратпалы қатарлар деп знрттелетін жиынтық бірліктерінің топтау белгісі бойынша
Атрибутты;
Вариациялық
Атрибутты қатарлар сапалық белгі, вариациялық қатарлар сандық белгілер бойынша
Вариациялық қатарлар үздіктік және үздіксіз болып бөлінеді.
Статистиккалық жинақтау, топтау нәтижелері әдлетте статистикалық кесте түрінде беріледі.
Жай кесте;
Топтастырылған кесте;
Құрама кесте;
Статистикалық графиктер көрсеткіштердің сандық мәндердің және олардың арақатысын сызықтар,
Диаграммалар;
Картограммалар;
Картодиаграммалар.
2.2 Статистикалық топтастыру
Алғашқы және қайта топтастыру
Мәліметтерді топтастыру үшін қандай ақпарат қолданылғанына байланысты топтау
Қайта топтастыру деп белгілі топтарды жаңа топтарға топтауды айтады.Қайта
Қайталама топтастыру келесі бірқатар проблемаларды шешу, яғни:
Бөлу ерекшелігі айқын білінетін ірілендірілген топ құру;
Сапасы біртектес топ (тип) құру;
Аралықтары әр түрлі екі (немесе одан да көп )
Бастапқы топтастырылған топтық көрсеткіштер әлеуметтік – экономикалық құбылыстар мен
Мәліметтерді қайта топтастыру мынадай екі түрлі тәсіл арқылы жүзеге
Егер жаңа топ пен ескі топтың шекаралары сәкес келсе,
Жаңа топ пен ескі топтың шекаралары сәйкес келмеген жағдайда,
Бастапқы интервалдарды біріктіру тәсілі қалай қолданылатынын мысалмен көрсетейік.
Топтастыру интервалдары өзгеріп, берілген мәліметтерді қызметкерлерге төленген сыйақы мөлшері
«7000 – ға дейін», «7000 – 11000», «11000 және
Үлестік топтастыру тәсілі интервалды топтар ішінде бірліктердің бірқалыпты таралу
Демек, статистикалық қайта топтау әдісі – қоғамдағы болып жатқан
Қорытынды
Статистикалық графиктер көрсеткіштердің сандық мәндері
Қазіргі кезде статистикалық зерттеулерде графиктерді құруды жеңілдететін компьютерлік графиканың
Мәліметтерді топтастыру үшін қандай ақпарат қолданылғанына байланысты топтау
Қайта топтастыру деп белгілі топтарды жаңа топтарға топтауды айтады.Қайта
Сонымен қоса,топтастыру әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштер динамикасында да қолданылады.Әлеуметтік - экономикалық
Курстық жұмыста әлеуметтік-экономикалық құбылыстарды талдаудағы графиктер әдісін қолдану
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Айвазан С.А. Мхитарян В.С. Прикладная статистика и
2. Ызғарбек Әміреұлы. Статистиканың жалпы теориясы. Оқу құралы,
3. Интрилигатор М. Математические методы оптимизации и экономическая теория.
4. Найзақараева С.Ө. «Статистика» оқу құралы Алматы: «Экономика», 2009.
5.Әміреұлы Ы. «Статистиканың жалпы теориясы» Алматы: «Экономика»,1998.
6. Әміреұлы Ы., Бейсекова Ж.Ы. «Статистиканың жалпы теориясы бойынша
7. Журиков «Статистиканың негізгі элементтері» оқулық,
8. Елесеева И.И ., Петрова Е.В., Румянцев В.Н.
9.Гусаров В.М. Статистика. – М.: ЮНИТИ, 2003.
10.Статистикалық жинақ «Қазақстан демографиялық жылнамалығы»,Астана 2012.
11. www.stat.kz
3
Графиктік бейне нысаны бойынша диаграмма түрлері
квадраттық
шеңберлі
секторлы
нүктелі
Бағаны
таспалы
көлемдік
жазықтық
сызықтық
бейнелі
