Құқықшығармашылық процесстегі заңдық техника курстық жұмыс
Жоспар
Кіріспе 3
1 Құқық шығармашылықтың жалпы сипаты 4
1.1 Құқық шығармашылық ұғымы мен мазмұны 4
1.2 Құқық шығармашылықтың негізгі қағидалары 6
1.3 Құқық шығармашылықтың түрлері 10
2 Құқық шығармашылық және заңдық техника 12
2.1 Құқық шығармашылық процесстерде талқыланатын 12
мәселелер 12
2.2 Қазақстан Республикасының құқық шығармашылық қызметі 18
және олардың түрлері 18
2.3 Нормативтік құқықтық актілер және олардың түрлері 23
Қорытынды 24
Пайдаланылған дереккөздер тізімі 25
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 24 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Жоспар
Кіріспе 3
1 Құқық шығармашылықтың жалпы
1.1 Құқық шығармашылық ұғымы мен мазмұны 4
1.2 Құқық шығармашылықтың негізгі қағидалары 6
1.3 Құқық шығармашылықтың түрлері 10
2 Құқық шығармашылық және
2.1 Құқық шығармашылық процесстерде талқыланатын 12
мәселелер 12
2.2 Қазақстан Республикасының құқық шығармашылық қызметі 18
және олардың түрлері 18
2.3 Нормативтік құқықтық актілер және олардың түрлері
Қорытынды 24
Пайдаланылған дереккөздер тізімі 25
Кіріспе
Кез-келген ғылымның не оның салаларының өзіндік реттейтін,
Заңдық техникалар жалпы құқық теориясы мен салалық
Курстық жұмыстың тақырыбы: «Құқықшығармашылық процесстегі заңдық техника».
Курстық жұмыс тақырыбының өзектілігі: Аталмыш тақырыптың өзектілігі
Курстық жұмыстың мақсаты: Құқықшығармашылық процесс барысындағы заңдық
Курстық жұмыстың міндеттері: Аталмыш тақырыпқа қатысты әдістемеліктерді
1 Құқық шығармашылықтың жалпы
1.1 Құқық шығармашылық ұғымы мен мазмұны
Құқықшығармашылық процесі əдетте Үкімет пен Парламент деңгейінде
1. Ұсыныстарды бастамашылық жасау құқықтарына, мүдделі тараптармен
2. Нормативтік құқықтық актілердің құрылымына, терминологиясы мен
Нормативтік құқықтық актілердің белгілі түрлерімен ғана реттелетін
Ұсынылып отырған нормативтік құқықтық актінің ықпал ету
Сонымен бірге шығармашылық процесс барысында құқықтық актілердің
Сондықтан құқықшығармашылық процесстері барысында қолданылатын заңдық техникалық
Басқа сөзбен айтқанда егер барлық заңдар тек
Осы іспетті процесстердің Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық базасының
Сондықтан, қазақстандық заңжобаларды жəне басқа да заңнамалық
Жоспар заң жобаларының, оның iшiнде заң жобаларын
Алдағы жылға арналған Жоспардың жобасын Әдiлет министрлiгi
1.2 Құқық шығармашылықтың негізгі қағидалары
Елдің бірінші заңнамалық компьютерлік деректер базасы Қазақстанда
Мемлекеттік органның міндеттері, функциялары мен құзыреттерінің басқа
Заң актiлерi баптарының да тақырыптары болуға тиiс.
Кодекстердiң, ал уəкiлеттi орган мұны қажет деп
жағдайларда басқа да iрi нормативтiк құқықтық актiлердiң
Нормативтiк құқықтық актiнiң құрылымына қосымшалар енгiзiлуi мүмкiн.
Нормативтiк құқықтық актi мəтiнiнiң мазмұнымен жазылу стиліне
Кіріспеде заңның жалпы мақсаттары қайталану жағдайына алып
1. Мағынасы болу үшін кіріспеге мемлекеттік органға
2. Нормативтiк құқықтық актiнiң мəтiнi əдеби тіл
3. Нормативтiк құқықтық актiлерде басқа актiлердiң баптарына
Мұның мақсаты мемлекеттік қызметте іс-əрекеттің еркіндігін шектеу
Мемлекеттік органның сатылы лауазымына сілтеме əкімшілік тəртіпте
шағым жасауға немесе басқа рəсімдерге ұрындыруы мүмкін
қабылдаудың мүмкіндігі туралы ұсыныс беру маңызды болып
Заң техникасының нұсқаулығының тілге жəне пайдаланатын сөздерге
Қазақстан Республикасы Парламентiнiң қарауына енгiзiлетiн нормативтiк құқықтық
Қабылдау салдары экологиялық, оның ішінде радиациялық қауіпсіздікке,
Сараптама:
жобаның сапасын, негiздiлiгiн, уақтылылығын, дұрыстығын жобада Қазақстан
нормативтiк құқықтық актiнiң ықтимал тиiмдiлiгiн айқындау.
Демек, құжаттың жобасын жасау процесінің бөлігі ретінде
Тұжырымдама ғылыми сараптаманы өткізу қажет болған əрбір
жағдайда əзірлеушілердің өздері беглілейді. Алайда заңдардан
айырмашылығы бар басқа актілерге ғана таратылады. Заңдар
сараптама міндетті рəсім болып табылады. Көзделмеген əсер
потенциалы болғанда болмашы интервенциялар болған жағдайларда
шектеулі болады, көпшілік елдердің практикасы ұсынылып отырған
мəтіннің əсер ету бағасы мүлдем өткізілмейді немесе
бағалауды өткізу міндетті болған жағдайда жеңілдетілген бағалау
өткізіледі.
“Нормативтік құқықтық актілер туралы” Заңы 1-бабының 11-тармағында
“Уəкiлеттi орган - Қазақстан Республикасының Конституциясында, осы
Құқық шығармашылықтың нормасы дегеніміз – бір қатынасты
Құқықтық шығармашылық норманың элементтері: диспозиция, гипотеза, санкция.
Диспозициця – қатынас мазмұны мен субьектілердің құқығы
Жалпылама түрі: нормада субьектілердің міндеттері мен құқығы
Толық айқын түрі: мазмұны нормада айқын көрсетіледі.
Сілтеу түрі: мазмұны туралы басқа бір нормаға
Гипотеза – диспозиция қашан басталады, аяқталады, нормативтік
Санкция – құқықтық норманың диспозициясы бұзылған жағдайда
Әдетте бұл нормалар бірнеше түрге бөлінеді:
Қоғамның әр саласныа қарай өндірістік, ауылшаруашылық, құрылыс,
Құқықтың әр саласныа қарай мемлекеттік, әкімшілік, қаржы,
Атқаратын жұмысына қарай нормалар екіге бөлінеді: реттеуші
Мазмұнына қарай нормалар үшке бөлінеді: міндеттеуші, тыйым
Мамандандырылған құқықтық нормалар – қоғамның мамандық салаларының
1.3 Құқық шығармашылықтың түрлері
Жұмыс ағымында нормотивтік құқықтық актілердің (соның ішінде
Үкiметтiң заң шығару қызметi Үкiметтiң заң жобалау
Ведомствоаралық комиссияның оң қорытындысы Жоспарға қандай да
Жоспарда көзделген заң жобаларын ұсыну мерзiмiн ауыстыру
Мемлекеттiк және өзге де бағдарламалар, тұжырымдамалар, Үкiметтiң
Мемлекеттiк және өзге де бағдарламаларға қоғамдық қатынастарды
Заң жобалау жұмыстарының қабылданған жоспарларына енгiзiлетiн өзгерiстер
Перспективалы және ағымдағы жоспарлардың орындалуын жалпы бақылауды
Халықаралық шарттарды ратификациялау мен олардың күшiн жою
2 Құқық шығармашылық және
2.1 Құқық шығармашылық процесстерде талқыланатын
мәселелер
Заң жобасын әзiрлеушi жобаға тиiстi ғылыми сараптама
Жеке кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң мүдделерiн қозғайтын заңдардың жобалары
Жобаны әзiрлеушi сараптамалық қорытындымен келiспеген жағдайда заң
Мыналар Президент Әкiмшiлiгiмен мiндеттi түрде алдын ала
1) Парламентте қаралуы Президент атынан шұғыл немесе
2) Президенттiң тапсырмасы бойынша Үкiмет әзiрлеген және
3) конституциялық заңдардың, кодекстердiң жобалары, сондай-ақ қолданыстағы
4) жергiлiктi мемлекеттiк басқаруды және жергiлiктi өзiн-өзi
5) қорғаныс және ұлттық қауiпсiздiк саласындағы құқықтық
Шұғыл деп жариялау жоспарланған заң жобаларын әзiрлеушi
Президент шұғыл деп жариялаған заң жобасы Президенттiң
Заң жобаларын әзiрлеушi мемлекеттiк органдар оларды Үкiметке
Үкiмет өзi әзiрлейтiн заң жобаларына қатысты Президентке
Үкiметтiң бастамашылығы бойынша Парламент Мәжiлiсiнiң қарауына енгiзiлетiн
Үкiметтiң бастамашылығы бойынша Парламентке енгiзiлген заң жобалары
Парламент депутаттары бастамашылық жасаған, оның iшiнде мемлекеттiк
Үкiмет қорытындысының жобасын Ведомствоаралық комиссияның ұсыныстарын ескере
Егер Премьер-Министрдiң немесе оның орынбасарының тапсырмасында бiрлесiп
Үкiмет қорытындысының жобасына Кеңседе сараптама жүргiзiлгеннен кейiн
Үкiмет енгiзген заң жобаларын Парламентте ұсынушы өкiлеттi
Парламент депутаттары Үкiметпен келiсiлмеген көрсетiлген өзгерiстер мен
Үкiметтiң Парламенттен заң жобасын қайтарып алуы Үкiметтiң
Парламент қабылдаған және Премьер-Министрге қолын қойып бекiтуге
1) Үкiмет бастамашылық жасаған заң жобасын Парламентте
2) қабылданған заңда Қазақстан Республикасының Конституциясына, қолданыстағы
3) заңды Премьер-Министрдiң қолымен бекiтудiң мүмкiндiгi туралы
Қазақстан Республикасы Үкiметi мен Премьер-Министр актілерін ресiмдеуге
Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң қаулылары мен Премьер-
Министрi өкімдерiнде мынадай реквизиттер болуы тиіс:
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк елтаңбасы;
акт нысанына сiлтеме;
осы актінің реттеу мəнін көрсететiн тақырыбы;
актінің қабылданған жерi мен күнi;
актінің тiркелу нөмiрi;
6) Премьер-Министрдің немесе оның
7) елтаңбалық мөр.
Үкімет немесе Премьер-Министр актілерінің негiзгi құрылымдық
элементi "тармақ" деген сөзбен атаусыз, өзiне құқық
Тармақтар маңыздылығы бойынша логикалық кезектiлiкпен, сондай-ақ мəселенi
Көлемi едəуiр Үкімет пен Премьер-Министр актілерінің мазмұны
жағынан жақын тармақтары тарауларға бiрiктiрiлуi мүмкiн. Мазмұны
жағынан жақын бiрнеше тараулар бөлімдерге бiрiктiрiлуi мүмкiн.
Мынадай құрылым негізге алынуы мүмкін:
Ережелер мақсаты
Қолданылу аясы
Анықтама
Ережелермен белгіленген құқықтар мен міндеттер
Ережелерді іске асыруға жауапты мемлекеттік органдардағы құзыреттер
Жазалау шараларына қатысты ережелер
Қолданысқа енгізуге қатысты ережелер
Нормативтік құқықтық актілердің тармақтары тармақшаларға
бөлiнуi мүмкiн. Тармақтар мен тармақшалардың iшiнде абзацтармен
Үкімет немесе Премьер-Министр актілерінің мəтiндерiнде абзацтарды дефистермен
Үкімет пен Премьер-Министр актілерінің əрбiр тармағы, тармақшасы,
Тармақтарды, тарауларды жəне бөлiмдердi нөмiрлеу бүкiл акт
тармақ үшiн дербес болып табылады. Yкiметiнiң қаулылары
Премьер-Министр өкімдерiнде əрбір тарауындағы параграфтардың нөмiрленуi мен
Тармақтардағы тармақшалардың нөмiрлерi жақшасы бар
мынадай белгіленеді: 1), 2), 3) жəне одан
Бір тармақтан тұратын қаулыда немесе өкімде тартақтардың
Тақырыбы (атауы) қабылданатын (шығарылатын) актінің реттеу мəнiн
Іс жүзінде, заң мəтіндері кез келген аспектілерінің
Үкімет қаулысының атауында сөздерді тасымалдауға жол
берiлмейдi.
Бұрын қабылданған актіге өзгерiстер мен толықтырулар енгiзудi
Осы тармақтың талаптары Үкімет не Премьер-министр бұрын
Актінің қабылдану мақсаты мен себептерін, оның алдында
Пайдалану қолайлылығы мақсатында Үкімет немесе Премьер-Министр актісінің
2.2 Қазақстан Республикасының құқық шығармашылық қызметі
және олардың түрлері
"Нормативтік құқықтық актілер туралы" Заңның 25-бабы (3)
саясат мəселелерін енгізетін мəселелер;
белгілі тұлғалардың құқықтары мен міндеттеріне елеулі əсері
қылмыстық істер мен жазалар;
салық төлемдері мен негізгі алымдар мен жарналар.
Қабылданатын заңнамалық актісінің тікелей нысанасы болып табылмайтын
Нормативтік құқықтық актілерді қабылдау жөніндегі заңнамалық негіздің
Басқа елдер нормативтік құқықтық актілерді қабылдау жөніндегі
Көптеген елдерде Үкіметтің заңға тəуелді актілерді Парламент
Заңнамалық актілер қабылданатын заңның мəні бойынша негізгі
саясаттың жаңа бағыттарын енгізуге
белгілі бір адамдардың құқықтары мен міндеттеріне елеулі
қылмыстық жазаланатын негізгі бұзушылықтар жəне оларға жаза
салық аударымы жəне негізгі алымдар мен жарналар;
заңнамалық актілердің мəніне қатысты рəсімдер;
өзгерістер мен толықтырулар енгізу жəне қабылданған заңның
Заңға тəуелді актілердің көмегімен:
бастапқы заңнамалық
ерекше маңызды емес
бастапқы заңнамалық
тəртіпті жəне əкімшілік тетіктерді көздеуге болады.
Мысал: мемлекеттік мұрағатта сақталатын ақпаратқа қол жеткізу
Принципті тұрғыдан қарасақ, егер, ақпаратты сұратуды жүзеге
Заңмен белгіленген дəл сол немесе өзге де
Осыған қарамастан, бастапқыда көрсетілгендей, заңнамалық актілерді қабылдау
Заң заңдық айқындық жəне Парламент мəртебесін қорғау
Кез келген мемлекет өмірдің барлық қоғамдық салаларында,
Сондықтан мемлекет азаматтардың, олардың бірлестіктерінің, шаруашылық ұйымдардының,
Мемлекеттің мұндай қызметі, яғни заңдар талаптарынан ауытқуларға
Құқықты қорғау қызметі, негізі, үш нысанда жүзеге
Мемлекеттің құқықтық қорғау қызметін жүзеге асыру үшін
Қазақстан Республикасында қандай құқық қорғау органдары құрылған:
Төменде келтірілген мысалдар тиісті анықтамаларды қалайша əртүрлі
"26 б. Шағым беру мерзімі шешім жөнінде
(2) Өтініштер Экология жəне энергетиканың атынан
жазбаша түрде одан кейін істі қараған кезде
тиісті шешімдер мен материалдардың жазымен Экологиялық
аппеляциялық кеңеске берумен тапсырылады.
(3) Рұқсаттар өтініштің беру мерзімі өткенге дейін
(4) Мерзімге сəйкес қабылданған шешімге қатысты өтініштер
Экология жəне энергетика министрі белгілі санаттағы шешімдерге
Экология жəне энергетика өтініш беруге құқығы бар
6-тармақ тараптарды хабарлама жасау тəртібін жазады. Тəртіптер
5-тармақ бір жағынан заңның шеңберінде реттелеттіні даулы
Келесі мысал ЕО мүше-мемлекеттердің бірінен “Компаниялар туралы”
Құқықшығармашылық процесстерді жүзеге асыру үшін алдымен Қазақстан
1) Конститутцияда, іс жүргізу және өзге де
2) сот билігін барлық соттар үшін сот
3) Қазақстан Республикасының барлық соттарының қолданыстағы құқықты
4) заңдарда судьялардың бірыңғай мәртебесін баянды етумен;
5) заңды күшіне енген сот актілерін Қазақстан
6) барлық соттарды тек қана Республикалық бюджет
Қазақстан Республикасындағы соттар қызметінің тәртібін және судьялардың
Қазақстан Республикасындағы сот құрылысы мен судьялар мәртебесі,
2.3 Нормативтік құқықтық актілер және олардың түрлері
1. Бірыңғайлауға құжаттар атауы, нысандары, құжаттау рәсімі,
2. Құжаттарды бірыңғайлауды орталық атқару органдары жүзеге
3. Құжаттаманың бірыңғайланған жүйесін тиісті орталық атқару
Құқық шығармашылық қызметін құжаттамалық қамтамасыз етудің негізгі
1) құжаттаудың құқықтық режімдерін және құжаттармен, соның
2) қабылданатын шешімдердің тиімділігін арттыру, мемлекет пен
3) құжаттық қорларыды жеке және заңды тұлғалардың
4) құжаттамалық қамтамасыз етуді ақпараттық және басқа
5) құжаттамалық қамтамасыз ету процесінде ұйымның ақпараттық
Құжаттауға қойылатын негізгі талаптар:
1. Құжаттармен және/немесе тиісті нормативтік құқықтық актілерімен
2. Шығармашылық қызметті құжаттау нормативтік құқықтық актілер
Қорытынды
Құқықшығармашылық процесстердің нақты методтарың дәлелдемелік әдістерін заң
Құқықтық нормативтік актілердің адамдарға, қоғамдық қатынастарға тигізетін
Заңдық техникалар жалпы құқық теориясы мен салалық
Пайдаланылған дереккөздер тізімі
Административное право. Оқулық,
Жамбылова Р. Заң терминдерінің қазақша-орысша,
Сапарғалиев Ғ., Ибраева А. Мемлекет және құқық
Сапарғалиев Ғ. Заң терминдерінің түсіндірме
Сапарғалиев Ғ. Қазақстан Республикасының
Қазақстан Республикасының «Нормативтік құқықтық актілер (құжаттар) туралы
Баққұлов С. Д. Құқық негіздері- Алматы, 2004
Баянов Е., “Мемлекет және құқық негіздері”. Оқулық
Ағдарбеков Т. “Құқық және мемлекет теориясы” -
Қазақстан Республикасы Президентінің құқық шығармашылық процесстерге қойылатын
Қазақстан Республикасының Конституциясына түсінк және талдау-сараптама –
Қазақстан республикасының сот және оны мемлекеттік басқару
Қазақстан Республикасының сот жүйесі туралы заңына талдау
3
