Құжаттау және түгендеу курстық жұмыс
МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz
Кіріспе..............3
І.Құжаттау және оның түрлері...............6
1.1.Бухгалтерлік құжаттар, құжаттардың деректемелері. Құжаттағы қателерді түзету................6
1.2.Бухгалтерлік құжаттарда қателерді түзету әдістері.......9
1.3. Мүліктерді және міндеттемелерді түгендеу..........9
1.4.Құжаттардың жіктелуі............14
1.5.Құжаттардың деректемелері...........20
1.6. Құжаттарды құруға және ресімдеуге қойылатын талаптар........21
1.7. Құжаттарды кұру кезінде қателер жіберілуі мүмкін..........23
1.8. Құжаттарды тексеру және бухгалтерлік өндеу...........24
1.9. Құжат айналымы............27
1.10. Құжаттарды сақтау...............30
2.1. Түгендеу және оның түрлері.........32
2.2. Түгендеу жүргізу тәртібі мен ресімделуі.............34
Қосымшалар...................42
Пайдаланған әдебиеттер тізімі.............46
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 45 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
МАЗМҰНЫ
Кіріспе......................................................................................................................3
І.Құжаттау және оның түрлері...............................................................................6
1.1.Бухгалтерлік құжаттар, құжаттардың деректемелері. Құжаттағы қателерді түзету........................................................................................................................6
1.2.Бухгалтерлік құжаттарда қателерді түзету әдістері.......................................9
1.3. Мүліктерді және міндеттемелерді түгендеу..................................................9
1.4.Құжаттардың жіктелуі....................................................................................14
1.5.Құжаттардың деректемелері...........................................................................20
1.6. Құжаттарды құруға және ресімдеуге қойылатын талаптар........................21
1.7. Құжаттарды кұру кезінде қателер жіберілуі мүмкін..................................23
1.8. Құжаттарды тексеру және бухгалтерлік өндеу...........................................24
1.9. Құжат айналымы............................................................................................27
1.10. Құжаттарды сақтау.......................................................................................30
2.1. Түгендеу және оның түрлері.........................................................................32
2.2. Түгендеу жүргізу тәртібі мен ресімделуі.....................................................34
Қосымшалар...........................................................................................................42
Пайдаланған әдебиеттер тізімі.............................................................................46
Кіріспе
Бухгалтерлік құжаттар және олардың мақсаттары
Кәсіпорында жүргізілетін барлық шаруашылық әрекеттер растаушы құжаттармен рәсімделуі
Бухгалтерлік құжат (лат. - дәлелдеу, куәлік) дегеніміз -
Кәсіпорынның қаржы-шаруашылық қызметі сан алуан және әр түрлі
Кәсіпорындардың шаруашылық және есеп жұмыстарындағы құжаттардың маңыздылығы:
1) Құжаттар есеп жазбаларын негіздеу құралы қызметін атқарады.
2) Бухгалтерлік құжаттардың зор оперативті мағынасы бар. Олар
3) Бухгалтерлік құжаттар бақылау-талдау қызметін атқарады. Құжаттардың көмегімен
Алдын ала бақылау кәсіпорын басшысының құжаттарға қол қоюы
Ағымдағы бақылау алғашқы құжаттардың мәлімет-тері бойынша қаржы-шаруашылық қызметі
Кезекті бақылау көбінесе құжаттың тексеру, аудит нысанында жүргізіледі,
Алынған мәліметтер кәсіпорын қызметін жақсарту бойынша шаралар қабылдау
4) Құжаттардың кәсіпорынның меншігін сақтауын қамтамасыз етудегі рөлі
5) Құжаттардың құқықтық маңыздылығы бар, олар кәсіпорындармен және
Құжаттандыру - шаруашылық құралдарын, міндеттемелер мен шаруашылық әрекеттерін
Құжаттарды бір ізге салу - бұл меншік нысанына
Құжаттарды стандарттау - бұл құжаттарды басу кезіңце қағазды
І. Құжаттау және Түгендеу
1.1. Бухгалтерлік құжаттар, құжаттардың деректемелері
Құжаттағы қателерді түзету
Бухгалтерлік есеп жұмысын жүргізу үшін кәсіпорында күнделікті орындалып
Құжат деген сөз латын тілінен аударғанда «куәлік, дәлел»
Бухгалтерлік құжаттар кәсіпорынның меншігін сақтау ондағы шаруашылық қорларының
Кәсіпорында жүргізілетін шаруашылық құбылыстарының әр түрлі болу себебінен
Деректемелерге (реквизиттерге) жататындар:
құжаттың аты, нысанының коды;
құжаттың толтырылған уақыты (күні, айы және жылы);
құжаттың толтырған заңды немесе жеке тұлғаның аты-жөні;
шаруашылық операциясының мазмұны;
шаруашылық операцияның өлшемі (натуралдық немесе ақшалай);
шаруашылық операцияның жүргізілуіне және соған сәйкес құжаттарды
жауапты атқарушысының қолы;
Қосымша деректемелер (реквизиттер) шаруашылық операцияның көрінісінің ерекшеліктерімен және
Құжаттар келесі ерекшеліктері бойынша жіктеледі: мақсаты бойынша (по
Мақсаты бойынша құжаттар:
үкімдік (распорядительные)
атқарушылық (оправдательные, исполнительные)
бухгалтерлік толтыру (бухгалтерского оформления)
құрамдастырылған (комбинированный) болып бөлінеді.
Үкімдік құжаттарға – шаруашылық операцияларды жүргізу туралы бұйрықтар
Атқарушылық (растайтын) құжаттар – ол шаруашылық операцияларын өндейтін
Бухгалтерлік толтырылған құжаттар – ұйымның бухгалтериясы жасаған әртүрлі
Аралас құжаттар – шаруашылық операцияларын жүргізу туралы кәсіпорын
Экономикалық сипаты бойынша құжаттар:
материалдық құжаттар (накладной, шот-фактуралар)
ақшалай (чек, кіріс-шығыс ордерлер, төлем тапсырмасы)
есеп айырысу, яғни кәсіпорынның басқа кәсіпорынмен есебін білдіретін
Толтырылатын уақытына байланысты құжаттар:
алғашқы
жиынтық болып бөлінеді.
Алғашқы құжаттар операциялары болған кұнде толтырылады.
Жиынтық құжаттар тек алғашты құжаттар негізінде толтырылады (журнал
Толтырылатын орнына байланысты:
ішкі
сыртқы болып бөлінеді.
Ішкі құжаттар – ол кәсіпорын ішінде толтырылған құжаттар.
Сыртқы құжаттар – ол басқа кәсіпорындардан келген құжаттар.
Бухгалтерлік құжаттарға келесі талаптар қойылады: құжаттылық, қысқа және
Құжаттардың ұқыпты толтырылуы, мазмұны мен сандары анық және
Құжаттардың жазылған уақытынан бастап, архивке тапсырған уақытына дейін
1.2. Бухгалтерлік құжаттарда қателерді түзету әдістері
Бухгалтерлік құжаттардағы қателерді түзетудің бірнеше әдістері бар:
Корректуралық әдісі
Бұл әдісі бойынша жіберілген қате бір сызықпен сызып,
Қызыл жазу (красное сторно) әдісі
Бұл қате бухгалтерлік есепте, бухгалтерлік регистрларында, шот корреспонденциясында
Қосымша жазу әдісі
Бұл әдісті шаруашылық операцияларының сомасын түзету үшін қолданылады.
1.3. Мүліктерді және міндеттемелерді
түгендеу
Жалпы кәсіпорындардағы мүлікті және қаржылық міндеттемелерді түгендеу бойынша
Түгендеуге кәсіпорынның қай жерде тұрғандығына қарамастан, барлық мүлкі
Мүліктер мен міндеттемелерге дұрыс және уақытылы түгендеу жүргізуге
Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру туралы заңға
ұйымның мүлкін жалға бергенде, сатып алғанда, сатқанда, сондай-ақ
жылдық бухгалтерлік қорытынды есеп жасауы алдында (есепті жылдың
тауарлы-материалдық қорларға жауапты тұлғалар ауысқанда (қабылдау -өткізу жүргізілген
мүлікті ұрлау, зиян келтіру немесе бүлдіру фактілері анықталғанда;
кенеттен болған апатқа, өртке, аварияға үшырағанда немесе басқа
ұйым қайта құрылғанда немесе таратылған кезде бөлу (тарату)
нормативтік актілермен қарастырылған өзге де жағдайларда.
Белгіленуі мен сипатына байланысты түгендеу жоспарлы және ағымдағы
Жоспарлы түгендеуді (оларды сонымен бірге кезеңдік деп те
Жоспардан тыс түгендеу тауарлық-материалдық қорларға, ақшаға жауапты тұлғалардың
Қамту көлеміне қарай түгендеу толық, ішінара, іріктеп түгендеу
Толық түгендеу нұсқауда қарастырылған мерзімде жүргізіледі. Мұнда тек
Ішінара түгендеу деп түгендеу үшін (тексеру үшін) кәсіпорынның
Іріктеп түгендеу, ішінара түгендеудің бір түрі болып табылады.
Тұтас түгендеу бір жүйеге жататын бірқатар кәсіпорындарда, бір
Түгендеу нәтижесі келесідей болады: артықшылық немесе жетіспеушілік.
Кәсіпорында жүргізілетін барлық шаруашылық әрекеттер растаушы құжаттармен ресімделуі
Бухгалтерлік құжат (лат. documentum - дәлелдеу, куәлік) дегеніміз
Кәсіпорынның каржы-шаруашылық қызметі сан алуан және әр түрлі
Кәсіпорындардың шаруашылық жөне есеп жұмыстарындағы құжаттардың маңыздылығы:
Құжаттар есеп жазбаларын негіздеу құралы қызметін атқарады. Құжаттардың
Бухгалтерлік құжаттардың зор оперативті мағынасы бар. Олар үкімдерді
Бухгалтерлік құжаттар бақылау-талдау қызметін атқарады. Құжаттардың көмегімен орындалған
Алдын ала бақылау кәсіпорын басшысының құжаттарға қол қоюы
Ағымдағы бақылау алғашқы құжаттардың мәліметтері бойынша қаржы-шаруашылық қызметі
Кезекті бақылау көбінесе құжаттың тексеру, аудит нысанында жүргізіледі,
Алынған мәліметтер кәсіпорын қызметін жақсарту бойынша шаралар қабылдау
Құжаттардың кәсіпорының меншігін сақтауын қамтамасыз етудегі рөлі ерекше.
Құжаттардың құнының маңыздылығы бар, олар кәсіпорындармен және басқа
Құжаттармен құжаттандыру, бір ізге салу, стандарттау және құжат
Құжаттандыру - шаруашылық құралдарын, міндеттемелер мен шаруашылық әрекеттерін
Құжаттарды бір ізге салу - бұл меншік нысанына
Құжаттарды стандарттау - бұл құжаттарды басу кезінде қағазды
1.4. Құжаттардың жіктелуі
Құжаттарды неғұрлым тереңірек игеру жэне пайдалану үшін құжаттар
Мақсаты бойынша;
Құрылу тәртібі бойынша;
Шаруашылық әрекеттердің мазмұны бойынша;
Әрекеттерді бейнелеу әдісі бойынша;
Толтыру орны бойынша;
Толтыру әдісі бойынша
Қолмен
Есеп техникасын пайдалану арқылы
Бухгалтерлік құжаттардың жіктелуі
Құжаттар мақсаты бойынша өкімдік, атқарушы (растаушы), бухгалтерлік толтырылған
Өкімдік - шаруашылық әрекеттерді орындауға арналған бұйрық, өкімдерден
Атқарушы (растаушы) құжаттар тек әрекеттердің орындалу фактісін растайды,
Бухгалтерлік жолмен толтырылган құжаттарды шаруашылық әрекеттерін жазуға басқа
Аралас құжаттар бір мезгілде өкімдік және растаушы, өкімдік
Құрылу тәртібі бойынша құжаттар алғашқы және
Алгашқы қцжаттар - әрбір жеке әрекетке олар орындалған
Біріктірілген құжатта - құрылған алғашқы құжаттардың негізінде
Шаруашылық әрекеттердің мазмұны бойынша құжаттар материалдық, ақшалай және
Материалдық құжаттар - еңбек құралдары мен заттарының бар
Ақшалай құжаттар - ақша қаражатының қозғалысын көрсетеді. Олардың
Есеп айырысу құжаттары - кәсіпорынның заңды және жеке
Әрекеттерді бейнелеу әдісі бойынша құжаттар бір реттік және
Бір реттік құжаттар - бір рет жеке әрекетті
Жинақтау қцжаттары біртекті қайталанатын әрекеттерді бейнелеу үшін белгілі
Толтырылған орны бойынша құжаттар ішкі жене сыртқы болып
Ішкі құжаттар - кәсіпорында ішкі әрекеттерді корсету үшін
Сыртқы құжаттар - нақты кәсіпорыннан тыс, ресімделген күйінде
Толтыру әдісі бойынша құжаттарды қолмен жасалған және есептік
Қолмен толтыру жолымен құрылған құжаттар қолмен не жазба
Есептік техниканың көмегімен толтырылатын құжаттар автоматты түрде өндіріс
1.5. Құжаттардың деректемелері
Әрбір бухгалтерлік құжат онда орындалған әрекеттер туралы керекті
Құжаттардың деректемелері шаруашылық әрекеттердің сипатына байланысты болады. Әр
Алайда, көптеген құжаттарда кездесетін негізгі үлгі болады, оның
Міндетті деректемелер қатарына мыналар жатады:
құжаттардың атауы (талап, лимит-алу картасы, аванстың есеп
құжат жасалған кәсіпорынның атауы мен мекен-жайы;
осы құжатпен ресімделген шаруашылық әрекетіне катысушы тараптар;
құжатты жасау күні;
әрекеттің мазмұны мен оны орындау шарты, сонымен катар
әрекеттердің өлшем бірліктері, яғни оның ақшалай және заттай
әрекетке және оның құжатта дұрыс ресімделуіне жауапты тұлғалардың
Осы деректемелердің бірінің болмауы немесе дұрыс көрсетілмеуі есеп
Көрсетілген деректемелер шаруашылық әрекеттерін ресімдейтін барлық, бухгалтерлік құжаттар
Міндетті деректемелерден басқа құжаттарда қосымша деректемелер де орын
1.6. Құжаттарды құруға және ресімдеуге қойылатын талаптар
Бухгалтерлік құжаттардың көшірмесін алуға жөне ресімдеуге 1997 жылғы
№24 бухгалтерлік есеп стандартында әрекеттерді ресімдеу сапасына бас
Ең алдымен, құжат бланкіде жасалуы қажет. Бланк болмаған
Құжатты жазу жазба машинкасында немесе автоматтандырылған әдіспен, сиямен
Құжаттың мазмұнын әрекеттерді дұрыс көрсету үшін толық сәйкес
Құжаттың мәтіні мен сандарын оларды әр түрлі түсініп,
Құжатта оның түпнұсқасына және дұрыстығына күмән келтіретіндей тазалауға,
Құжат бланкісіндегі бос бағандар мен жолдарға басқа жазбалар
Ақшалай құжаттарда (чектерде, кассалық ордерлерде және т.б.) сомаларын
Құжат тіркелетін әрекеттерді ресімдеуі және оған заңдылық күш
Құжаттарды дұрыс құру үшін мыналар қажет болып табылады:
құжатты бланкіде сиямен не химиялық қарындашпен, не жазба
құжаттың белгіленген нысаны мен деректемелерін қатаң сақтау керек;
құжаттың мазмұнын тура жене анық жазу;
құжаттың мәтіні мен санын анық және түсінікті жазу;
құжат бланкісіндегі бос толтырылмаған жерлерін сызу;
акша құжаттарындағы сомаларды санмен және жазбаша жазу; қол
Құжаттарды уақытында, яғни әрекеттерді жүргізумен қатар немесе оны
Кейбір құжаттар бірнеше даналарда (көшірмелерімен) жасалады. Бұл автоматты
Құжаттардың көшірмелері әр түрлі мақсаттарда қолданылады. Мысалы, жіберілген
Алғашқы құжаттарды электронды әдіспен құру кезінде субъект осы
1.7. Құжаттарды кұру кезінде қателер жіберілуі мүмкін
Құжаттардағы кателер былай жөнделеді:
Жөндеуге жататын қате сөздер мен сандар сызылып тасталғанда
Банк және кассалык құжаттарда қатені түзетуге мүлдем жол
Осы аталғандардан құжаттардағы қателерді жөндеудің ережелерін құруға болады.
Құжаттардағы қателерді жөндеу үшін қажетті талап: дұрыс емес
Жоғарыда аталып көрсетілгендей, құжаттар тек есепте ғана емес,
Құжаттарды құру тәртібін бұзғаны үшін ең алдымен оған
Әрбір есеп қызметкері сонымен бірге өзінің жұмыс учаскесінде
1.8. Құжаттарды тексеру және бухгалтерлік өндеу
Бухгалтерияға құжаттар субъектінің басшысы бекіткен кесте бойынша қатаң
Бухгалтерияға келіп түскен құжаттар үш әдіспен жүргізілетін міндетті
• құжаттар мәні бойынша тексеріледі, яғни құжатта көрсетілген
• құжаттарды формальды тексеру жүргізіледі
(нысаны бойынша), яғни осы құжаттың бекітілген нысанды бланкілерде
екендігін тексереді;
• құжаттарды арифметикалық тексеру, құжаттарда
жүргізілген есептеулердің дұрыстығы тексеріледі.
Егер тексеру кезінде құжат дұрыс құрылмаса, онда жаңа
Бухгалтерия тексерген және қабылдаған құжаттар таксировка, топтастыру және
Құжаттар таксировкасы - бұл заттай көрсеткіштердің ақшалай түрде
Топтастыру — бұл кұжаттардың атауы ғана емес, сонымен
Құжаттар контировкасы кұжаттарда ұсынылған шаруашылық әрекеттерінің дебеті мен
Сактауға
алынған
күш Сактау
сөресінің
нөмірі Істің
атауы
мен нөмірі Жылы
мен айы Баптың
қай
нөмірнен
кай нөміріне
дейін Істегі
беттер
саны Ескерту
Құжаттарды жазып болғаннан кейін бухгалтерлік тіркегіштер бойынша олардың
Мұрағатқа істерді жазбаша өкімнің негізінде бас бухгалтер береді.
Құжаттардың сақталу мерзімі кеткеннен кейін олар мұрағатқа өткізіледі,
1.9. Құжат айналымы
Құжаттардың құрылуынан немесе басқа кәсіпорындадан алынуынан бастап олардың
құжатты құру және ресімдеу;
құжатты есеп аппаратының (бухгалтерияның) қабылдауы;
құжаттың бухгалтерияның бөлімдері және жұмыс орындары бойынша козғалысы,
құжаттың мұрағатқа тапсырылуы.
Құжат айналымын әрбір кәсіпорында бас бухгалтер бекітеді және
Құжаттың қандай да болмасын тәртібін бекіту шаруашылық әрекеттерінің
Құжаттардың әрбір түріне (талап, ілеспе құжат, шот-фактура және
Дұрыс ұйымдастырылған құжат айналымы екі маңызды шартты қанағаттандыруы
Біріншіден, әрбір құжат үшін жүрудің қысқа жолы бекітіледі,
Екіншіден, әрбір құжат үшін әрбір инстанцияда (құру, ресімдеу,
Құжаттармен жұмыс жүргізетін кәсіпорынның барлык; қызметкерлеі бекітілген құжат
Құжат айналымының ұйымдастырылуы үлкен маңызды рөл атқарады. Ол
Құжаттар қозғалысын дұрыс ұйымдастырмай, есеп еңбегінің ұтымды бөлінуін,
Кез келген кәсіпорындағы құжат айналымын бас бухгалтер дайындайды,
есеп берулер мен алғашқы құжаттардың атаулары; құру уақыты;
құжаттарда жазбалар жүргізетін, қол қоятын тұлға;
бухгалтерияға құжаттарды тапсыру уақыты мен оған жауаптылар;
құжаттарды қабылдайтын, тексеретін, өңдейтін және оның бухгалтерияда қалай
Құжат айналымының үлгі нысаны
Есеп
берулер
мен
алғашкы
құжаттар-
дын
атаулары Даналар
саны Құрылу
уакыты Құжат-
ты кім
жасай-
ды Тапсыру
уакыты Тапсы-
руға
жауапты
тұлға Құжат-
ты кім
қабыл-
дайды
және
тексереді
1.10. Құжаттарды сақтау
Барлық орындалған есеп құжаттары мұрағатта сақталады.
Құжаттардың сақталуы бухгалтерлік есептің дұрыс жүргізілуінде ерекше рөл
Мұрағатқа тапсыруға жататын құжаттар алдын ала іздегенде тезірек
Құжаттардың істерде орналастырылуы олардың сипаты мен мақсатына байланысты
заттық белгісі бойынша (сұрақтар бойынша, әрекеттер бойынша, мысалы:
корреспонденттік белгісі бойынша (яғни, осы құжаттарға қатысты кәсіпорындардың
хронологиялық белгісі бойынша (айлар бойынша, айлар шегінде -
құжаттардың нөмірлері бойынша.
Шоттар бойынша жазбалар жүргізілген бухгалтерлік құжаттар әрекеттердің (кассалық
Бухгалтерлік құжаттарды сақтау әдістері қолданылатын есептің нысанына да
Мұрағатқа істер белгілі бір тәртіппен - алфавит бойынша,
Мұрағаттағы орналастыру техникасына қатысты екі негізгі әдіс бар:
көлденеңінен сақтау;
тігінен сақтау.
Көлденеңінен сақтау кезінде істер бірінің үстіне бірі көлденеңінен
Тігінен (кітапханалық) сақтау кезінде істер тігінен, яғни бір-біріне
Мұрағаттар материалдардың сақталу көлемі мен сипатына байланысты орталық
Орталық мұрағатта аяқталған есепті кезеңдердің (өткен жылдардың) істері
Жергілікті қоласты мұрағаттарда ағымдағы есепті кезеңнің (ағымдағы жылдың)
2.1. Түгендеу және оның түрлері
Бухгалтерлік есеп шаруашылық құралдары мен олардың құрылу
Осы жағдайлар кәсіпорын басшысының мерзім сайын материалды жауапты
Түгендеу - бұл негізгі құралдар, тауарлы-материалдық құндылықтар, аяқталмаған
Түгендеуді меншік нысанына, қызмет ету түріне және жұмыс
Шаруашылық құралдарын қамту толықтығына байланысты Түгендеу толық және
Толық түгендеуді, ереже бойынша, жылына бір рет жылдық
Ішінара түгендеу түгенделетін объектілердің тек белгілі бір бөлігін
Түгендеу сипатына байланысты былай бөлінеді:
Жоспарлы - түгендеу жүргізудің мақсаты мен мүмкіндігіне
Кездейсоқ, кәсіпорын басшысының өкімімен, бақылаушы органдардың тапсырысымен, материалды
Түгендеу жүргізу мерзімділігі, жиілігі, түгендеу комиссиясының құрамы әрбір
2.2. Түгендеу жүргізу тәртібі мен ресімделуі
Бухгалтерлік есеп стандартында әр түрлі шаруашылық құралдары мен
Түгендеу жүргізудің алдында түгендеудің жұмыс комиссиясы өз мүшелеріне
Нақты қалдыктарын алуды аяқтаған күнге құндылықтардың кірісі мен
Тауарлы-материалдық құндылықтардың нақты болуын тексеруді бастамас бұрын, түгендеудің
Жеке кіретін және шығатын жерлері бар құндылықтар сақталған
Барлық салмақ өлшегіш аспаптарының дұрыстығын тексеру керек;
Материалдық құндылықтар мен ақшалай каражаттың қозғалысы туралы түгендеу
Түгендеу комиссиясының төрағасы «Түгендеу жүргізгенге дейін ... күнге»
Кездейсоқ, түгендеу кезінде барлық тауарлы-материалдық құндылықтарды түгендеу комиссиясының
Негізгі құралдар, шикізат, дайын өнім, тауарлар, ақшалай қаражат
Құндылықтардың нақты қалдықтарын тексеру материалдық жауапты тұлғалардың (кассир,
Түгендеу кезінде құндылықтардың болуы қайта санау, қайта салмағын
Жабдықтаушының тиісуге болмайтын орауында сақтаулы материалдар мен тауарлар
Түгенделетін құндылықтар мен объектілердің атауларын, олардың санын есепке
Түгендеу тізіміне түгендеудің жұмыс комиссиясының барлық мүшелері мен
Материалдың жауапты тұлғалар ауысқан кезде, жүргізілетін түгендеу кезінде
Шаруашылықка қатысы жоқ, бірақ онда тұрған құндылықтарға жеке
Егер құндылыңтарды түгендеу бір күннің ішінде аяқталмаса, онда
Түгендеу комиссиясының жұмысын түгендеу нәтижесі, сонымен қатар койма
Пайдаланылатын және толық емес тауарлы материалдық құндылықтардың
Жарамсыз болып қалған құндылықтарға жеке түгендеу тізімін жасайды.
Хаттамада комиссия түгендеу қорытындысы бойынша өздерінің шешімдерін жазады
Түгендеу аяқталғаннан кейін барлық материалдар бойынша жеке
Басқа кәсіпорындардың қоймасында сақталған тауарлы материалдық қорларды
Жауапты түрде сақтауға кәсіпорындардан алынған осы құндылықтарға Түгендеу
Түгенделетін негізгі құралдар, тауарлы-материалдық құндылықтар, материалдық емес активтер
Түгендеу тізімдері есептеу немесе басқа техникалардың көмегімен, сондай-ақ
Түгендеу тізімдерінде толтырылмаған бос бағандар қалдыруға болмайды. Тізімдердің
Егер материалдық жауапты тұлға түгендеу жүргізіп болғаннан кейін
Түгендеу жүргізу алдында құндылықтарға барлық кіріс жөне шығыс
Қолтаңбалары:
1) Бақылау тексеруін жүргізген тұлғалар
2) Түгендеу комиссиясының төрағасы
3) Түгендеу комиссиясының мүшелері
Қателерді жөндеу тізімнің барлық даналарында дұрыс емес жазбаларын
Қажет болған жағдайда түгендеудің бақылау тексеруін жүргізеді, оған
Түгендеу нәтижееін анықтау және оларды реттеу
Бухгалтерияда Түгендеу тізімінің мәліметтері есепте көрсетілген қалдықтармен салыстырылады
Салыстыру ведомостарын құру жұмыстарын бастамас және Түгендеу нәтижелерін
Түгендеу тізімінің соңғы бетінде сонымен бірге осы тексеруді
Салыстыру ведомостары Түгендеу кезінде есеп мәліметтеріне ауытқулар анықталған
Салыстыру ведомостары мен материалдык, жауапты тұлғалардан алынған түсініктемелердің
Барлық жетіспеушіліктер мен артықшылықтар бойынша, сонымен қатар дебиторлық
Тұракты әрекет етуші Түгендеу комиссиясы салыстыру ведомостарының дұрыстығын
Нысан № тцг.-18
(кәсіпорын, ұйым)
Цех (қойма)
ТҮГЕНДЕУ НӘТИЖЕСІНІҢ САЛЫСТЫРУ ВЕДОМОСЫ
« » ж.
« » ж. № бұйрық (өкімнің негізінде)
Негізгі құралдардың түгендеуі жүргізілді
(қызметі) (аты-жөні)
Түгендеу басталды « »
Аяқталды « » ж.
Түгендеу кезінде мыналар бекітілді:
Тізімнің реттік нөмірі
Объектінің аты мен қысқаша сипаттамасы
Шыкқан (дайын-далған)
жылы
Инвен-тарлық
нөмірі
Түгендеу қорытындысы
артық-
шылық
саны кұны Жетіс-
пеушілік
саны кұны
1 2 3 4 5 6
Бухгалтер
Салыстыру нәтижесімен таныстым
(материалдыц-жауапты тұлганың қолтаңбасы)
Бухгалтерлік есеп стандарттарына сәйкес Түгендеу нәтижелерін мынадай
Артықшылықтар мен жетіспеушіліктердің өзара есебі (қайта сорттау бір
Бухгалтерлік есепте өзара есеп көрсетілмейді;
Артықшылықтар келешекте кінәлі адамдарды және олардың туындау себептерін
Құндылықтардың жетіспеушілігін олардың туындау себептерінен тәуелсіз материалдық жауапты
Табиғи кему нормасы шегінде жетіспеушіліктерді өндіріс шығындарына жатқызады
Табиғи кему нормаларына артық жетіспеушіліктерді, құндылықтардың бүлінуінен жоғалтуларды,
Анықталған жетіспеушіліктер, құндылықтардың бүлінуінен залалдар нақты кінәлі адамдардан
Түгендеуді уақытында және сапалы жүргізу шаруашылық құралдарының нақты
Өэін-өзі тексеруге арналған тапсырмалар:
«Құжат» деген сөз латын тілінен аударғанда қандай мағынаны
А. өтініш, куәлік
В. куәлік, дәлел
С. төлқұжат, дәлел
Д. Қағаз, өтініш
Құжат көрсеткіштері қалай аталады?
А. парақтар
В. мөрі
С. деректемелер
Д. Атауы
Мақсаты бойынша құжаттар неше топқа жіктеледі?
А. 1
В. 2
С. 3
Д. 4
Шаруашылық операцияларын өңдейтін құжаттар қалай аталады?
А. Үкімдік
В. Атқарушылық
С. Бухгалтерлік толтыру
Д. Құрамдастырылған
Толтырылған уақытына байланысты қалай жіктейміз?
А. жиынтық
В. ішкі
С. сыртқы
Д. Қорытынды
Қандай құжаттарда қателерді түзетуге жол берілмейді?
А. кассалық
В. банктік
С. А мен В жауаптары
Д. Бухгалтерлік
Қайсысы қателерді түзету әдісіне жатпайды?
А. корректуралық
В. қызыл жазу
С. қосымша жазу
Д. Дұрыс жауабы жоқ
Мүліктер мен міндеттемелерге дұрыс және уақытылы Түгендеу жүргізуге
А. бас бухгалтер
В. кәсіпорын басшысы
С. Түгендеу комиссиясы
Д. Қойма басқарушысы
Түгендеудің қамту көлеміне қарай жіктелуі?
А. толық
В. ішінара
С. іріктеп, тұтас
Д. Барлық жауабы дұрыс
Түгендеу нәтижесі :
А. артықшылық, жетіспеушылык
В. толық, толық емес
С. аяқталған, аяқталмаған
Д. Дұрыс жауабы жоқ
Жауаптары:
В
С
Д
В
А
Пысықтау сұрақтары:
1.Құжаттау дегеніміз не?
2.Құжат деректемелеріне сипаттама жасаңыз?
3.Құжат толтырылу орнына қарай қалай жіктеледі?
4.Мақсатына қарай құжаттарды қалай жіктейміз?
5.Құжаттардағы қателерді түзету әдістеріне сипаттама жасаңыз.
6.Мұлікті түгендеу дегеніміз не?
7.Қандай жағдайларда мұліктерге түгендеу жұмыстары жүргізіледі?
8.Қамту көлеміне қарай мұлікті түгендеу неше түрге бөлінеді?
Семинар сұрақтары:
1.Құжаттау және түгендеу
2.Бухгалтерлік құжаттар, құжаттардың деректемелері
3.Құжаттағы қателерді түзету
4.Мүліктерді және міндеттемелерді түгендеу.
Шығармашылық жұмысқа арналған тапсырмалар:
1.Бухгалтерлік есеп ақпараттарының құжатталуы. (Баяндама, хабарлама )
2.“Құжаттау және Түгендеу” тақырыбына құжаттар топтамасын құрастыру.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1.Негізгі әдебиеттер:
1. Қазақстан Республикасының Конституциясы
2. Қазақстан Республикасының “ Бухгалтерлік есепке алу және
3. Қазақстан Республикасының Еңбек туралы заңы
4. В.В.Радостовец “Кәсіпорындағы бухгалтерлік есеп” 2006 ж. Алматы.
5. С. Баймұханова “Қаржылық есеп” 2007 ж. Алматы.
6. Кәсіпорындағы мұлікті жіктеу кестесі.
2. Қосымша әдебиеттер:
1.В.Л.Назарова “Бухгалтерлік есеп” 2006 ж. алматы
2.С.К. Құлпыбаев, Ш.Баязитова “Қаржы теориясы” 2004 ж. Алматы
3.В.М.Радионова “Бухгалтерлік есеп және бухгалтерлік басқару” 2005 ж.
4. “Бухгалтер беллютені” 2008.01.01.
5. «Ұлттық бухгалтерлік есеп стандарттарының нұсқамасы»
3
