Қазақстан Республикасының экономикасын аймақтық басқару курстық жұмыс
ЖОСПАР
Кіріспе
I бөлім. Қазақстан Республикасының экономикасын аймақтық басқарудың теориялық және әдістемелік аспектілері.
1.1 Қазақстан Республикасының экономикасын мемлекеттік аймақтық басқару негіздері
1.2. Қазақстандағы аймақтық экономикалық саясат түсінігі және мәні
II бөлім. Аймақтағы экономиканы мемлекеттік реттеуді жетілдіру
2.1. Қазақстан Республикасының аймақтарындағы басқару жүйесін жетілдіру жолдары
ІІІ бөлім. Экономикалық қауіпсіздік – мемлекеттің сыртқы экономикалық саясатының негізгі
3.1. Әлемдік шаруашылық байланыстар дамуы жағдайындағы экономикалық қауіпсіздік
3.2. Қазақстан Республикасындағы экономикалық қауіпсіздік мәселелері
ҚОРЫТЫНДЫ
Пайдаланылған әдебиеттер
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 32 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
ЖОСПАР
Кіріспе
I бөлім. Қазақстан Республикасының экономикасын аймақтық басқарудың теориялық және
1.1 Қазақстан Республикасының экономикасын мемлекеттік аймақтық басқару негіздері
1.2. Қазақстандағы аймақтық экономикалық саясат түсінігі және мәні
II бөлім. Аймақтағы экономиканы мемлекеттік реттеуді жетілдіру
2.1. Қазақстан Республикасының аймақтарындағы басқару жүйесін жетілдіру жолдары
ІІІ бөлім. Экономикалық қауіпсіздік – мемлекеттің сыртқы экономикалық саясатының
3.1. Әлемдік шаруашылық байланыстар дамуы жағдайындағы экономикалық қауіпсіздік
3.2. Қазақстан Республикасындағы экономикалық қауіпсіздік мәселелері
ҚОРЫТЫНДЫ
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Бүгінгі күнде қазіргі экономиканы тереңінен талдау қажеттігі, оның бүтіндей
Қазіргі кезде негізгі шаруашылық ету қызметі аймақтарда жүзеге асырылады.
Сонымен қатар, Қазақстан Республикасындағы әр аймақтың өзіндік табиғи ресурстары,
Соңғы жылдары нарықтық қатынастарға өту барысында аймақтық экономиканың мәні
Аймақтық дамуын мемлекеттік реттеудің негізгі мақсаты - аймақтарға экономикалық
Аймақтық экономика өзінің зерттеулерінде ғылыми әдістер кешенін қолданылады, яғни
I бөлім. Қазақстан Республикасының экономикасын аймақтық басқарудың теориялық және
1.1 Қазақстан Республикасының экономикасын мемлекеттік аймақтық басқару негіздері
Соңғы жылдары экономиканы аймақтық басқару мағынасы көп қолданылып жүр.
Аймақтық экономика - бұл экономика білім жүйесіндегі ең маңызды
Аймақтық экономика білімнің ғылым саласы ретінде, аймақтық аспектіде әлеуметтік
Аймақтық экономика анықтамасына келмес бұрын, бірінші территория аймақ деген
экономикалық-әкімшілік басқару диспозициясы; еңбекті аумақтық бөлудегі рөлі; әлеуметтік-экономикалық роблемаларды
Әр аймақтың сыртқы экономикалық кеңістікпен байланысты өзіндік экономикалық кеңістіктің
тығыздық ( халық саны, жалпы ішкі өнім, негізгі капитал,
орналастыру (тең көрсеткіштер, халықты бөлу, экономикалық қызмет);байланыстылық (экономикалық байланыстардың
Аймақтық экономика - бұл табиғи экологиялық жағдайлармен тығыз
Соңғы жылдары нарықтық қатынастарға өту барысында аймақтық экономиканы дамыту
Аймақтық экономика өзінің зерттеулерінде ғылыми әдістер кешенін қолданады, оның
Аймақтық байланыстарды құру үшін өнделетін әдістер қолданатын үлкен
Салалық және аймақтық баланстар құру аймақтың кешенді даму деңгейін,
Аймақтық экономиканы зерттеудің ерекше әдісі картографиялық әдіс болып табылады.
1.2. Қазақстандағы аймақтық экономикалық саясат түсінігі және мәні
Қазіргі экономикалық әдебиеттерде нарыққа өту барысында аймақтық экономикалық саясат
Аймақтық саясат - көпмағыналы ұғым, эртүрлі мэндерде кеңінен қолданылады.
1. Билік және атқарушы органдар және биліктің аймақтық органдары
2. Кәсіпкерлік және өмір деңгейі жағдайында мағыналы аймақтық өзгешіліктерді
3. Аймақтық және саясатын сипаттауда: әлеуметтік, экономикалық, өндірістік, аймақтық
В.С.Жихаревич келесідей анықтама береді: "экономикалық саясат -құрастырылған мақсаттарға жету
Қазақстанның басты аймақтық мүддесі қазіргі кезде, жергілікті құрылымдарды қолдау
Орталық үкімет аймақтық саясаты елімізді дамытудың жалпы ұлттық мақсаттары
1. Әр аймақтағы халықтың түрмыс-жағдайы деңгейін теңестіру. Еліміздегі жүргізілген
Аймақтық экономикасын дамыту ерекшеліктеріне төмендегідей негізгі факторлар әсер етеді:
- өнеркәсіптік дамудың табиғи-шикізаттық база ерекшелігі;
- еңбек потенциалының сипаты және түрғындары;
- аймақтық шаруашылық жинақталған құрылымы; -аймақтың шаруашылық жағдайда жиналған
-еліміздің басқа аймақтарымен экономикалық байланыстарды дамытудың болмауы немесе қолда
2. Аймақтық даму мақсаты - дипрессивті аймақтарды құрылымдық қайта
3. Аймақтардың кешенді дамуы бірдей деңгейде жалпы мемлекеттік сияқты
4. Тұрақты экономикалық өсуді қамтамасыз ету. Бірақ бұл мақсатты
Мемлекеттің аймақтық саясаты - мемлекет пен аймақ арасындағы өзара
Аймақтық саясаттың мәні және тапсырмалары бар және оларды жүзеге
1.3. Қазақстан Республикасындағы аймақтық дамытуды мемлекеттік реттеу.
Қазақстан Республикасында соңғы жылдары аймақтық экономикаға, аймақтарды дамыту, дәлірек
Аймақтық дамудың маңызды тапсырмаларының бірі жеке аймақтардағы халық өмірі
Барлық аймақтар үшін жалпы аймақтық тапсырмалар - бұл
Аймақтың дамуы үшін қаржы-қаражат орны ерекше. Аймақтық экономиканы дамытуды
- сыртқы инвестициялар — экзогенді көзі
- ішкі инвестициялар — эндогенді көзі.
Эндогенді дамытуды ынталандыру тәсілдері табиғи ресурстарды, "экономикалық ортаны" (өндіріс,
Қазір бар технология мен өндірісті ұйымдастырудың атақты тэсілдеріне негізделген
- тікелей мемлекеттік реттеу;
- қызмет секторын ынталандыру;
- шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту;
- арнайы зоналар құру (9).
Тікелей мемлекеттік реттеу әдістері мемлекеттік меншікке негізделеді. Қазіргі уақытта
Қазіргі күні Қазақстандағы және басқа елдердегі шағын бизнес ұлттық
Шағын және орта бизнесті аймақтық экономикалық саясат шегінде ынталандыру,олар
Аймақтардың әлеуметтік-экономикалық дамуына мемлекеттің реттеуші әсері халықтың, шаруашылық етуші
II бөлім. Аймақтағы экономиканы мемлекеттік реттеуді жетілдіру
2.1. Қазақстан Республикасының аймақтарындағы басқару жүйесін жетілдіру жолдары
Қазақстанның саяси өмірінде алдынғы орынға ұлттық қауіпсіздіктің стратегиялық мүддесі
Аймақ — бұл өндіріс және әлеуметтік-тұрмыстық сфера, биліктің аймақтық
Көптеген елдердің ғасырлар бойындағы тәжірибесі адамдарды орналастыруды аймақтық тәсілі
Бүгінгі күні Еуразияның дамығын елдері мен АҚШ-та аймақтық саясаттың
1) билік пен экономиканы орталықсыздандыру, аймақтарға өзіндік дербестік беру;
2) елдің және аймақтың экономикалық даму стратегиясын өзінің жеке
3) территорияның экономикалық дамуының деңгейлерін теңестіру. Бүған байланысты ұлттық
Көптеген саяси эксперттер өркениетті елдердің экономикасында жаңа әлеуметтік саяси
Қазақстан тәуелсіз мемлекет ретінде саяси өмірдің демократиялық жолын таңдады.
3.Экономикалық қауіпсіздік – мемлекеттің сыртқы экономикалық саясатының негізгі
Қазақстан Республикасының сыртқы сауда саясаты стратегия мен тактикалық тәсілдер
Республика экспортының құрылысында өзгерістер туындаған жоқ ол бұрынғыдай шикізат
Республиканың бірнеше жыл көлемінде төлемдік дағдарыс жағдайында болуы экспорттық
Шикізат шығаруға бағытталған мемлекет болғандықтан, республика экономикасы әлемдік нарықтағы
ғылымды және капиталды көп қажет ететін өнімдермен қамтамасыз ететін
қайта орнына келмейтін шикізаттардан дайын өнім жасау дың болмағандығы,
1994-1995 жылдары Қазақстан Республикасы тарифтік шектеулерді өзгерту және оларды
Лицензияланатын тауарлар категориясы ТМД және басқа да елдердің лицензияланатын
1995 жылы Қазақстан экспорттық инфрақұрылымға қатысты экспорттық квота және
Қазақстан Республикасының Кедендік кеңеске бірігуі орта мөлшерде тарифтердің 3,0%-тен
3.1 Әлемдік шаруашылық байланыстар дамуы жағдайындағы экономикалық қауіпсіздік
Экономикалық ілгері басу және халықаралық еңбек бөлінісіне белсенді түрде
Ашықтықтың артуы немесе басқа сөзбен айтқанда, әлемдік шаруашылық қатынастарына
Халықаралық еңбек бөлінісі тұрғысынан алғанда шаруашылықтың мынадай екі қарама-қарсы
Белгілі бір елдің басқа елдермен экономикалық байланыстары болғандығы экономиканы
Кейбір елдер экономикасының ашықтық дәрежесі жоғарылау, ал кейбір елдер
Экономиканың ашықтығы табиғи ресурстармен қамтамасыздандырылғандығына және халық санына, дәлірек
Егер де өндіргіш күштер тең дәрежеде дамыған болса, онда
Экономикалық мүмкіндік – бұл барлық ресурстардың тиімді пайдаланылуы жағдайында
Сонымен, елдің өндіргіш күштері дамыған сайын, оның салалық құрамына,
Ашық экономиканың бірнеше белгілері бар. Ең бастысы, сыртқы сауда
Жекелген елдер экономикасының ашықтық деңгейін бағалау үшін, негіз ретінде,
Экономиканың ашықтығын көрсететін критерийлердің бірі – сыртқы сауда айналымының
Егер ұзақ мерзім бойы едәуір экспорт, тиісінше күрделі шаруашылықтың
Сонымен, экспорттың және импорттың табысқа қатынасын эластикалық коэффициентпен бөлек-бөлек
Импорттың немесе экспорттың эластикалық коэффициенті 1-ден көп болса, онда
Экономиканың ашықтық дәрежесін белгілейтін үшінші критерий – ол елдің
Ашық экономика жағдайында, халықаралық еңбек бөлінісі, ішкі құрылымның қалыптасуы
Сонымен, ел экономикасы ашық шаруашылық болып саналуы үшін, оның
Экономиканың ашықтық дәрежесін өлшеу үшін көбіне экспорттық, импорттық және
Экспорттық квота – бұл халық шаруашылығы және жекелеген салалар
Экспорттық квотаны барлық ұлттық шаруашылық шеңберінде есептейтін болса, онда
Импорттық квота – халық шаруашылығы мен жекелеген салалар үшін
Елдің ішкі тұтыну көлемі – бұл отандық өндіріс пен
Сыртқы сауда квотасы – экспорт пен импорттың екіге бөлінген
Экономиканың ашықтық дәрежесін көтеру – көптеген күрделі мәселелердің туындаумен
Елдің өзінің ашықтығына байланысты сауда қатынасына түсу дәрежесі абсолюттік
Өзара тәуелділік тәуелділікке әкелді. Тәуелділік – бұл белгілі жағдайдың
сауда байланыстарын әртараптандыру (диверсификациялау)
жан-жақты ынтымақтастықты күшейту және жеделдету;
қысым көрсету (соның ішінде соғыс қаупін төндіру, экономикалық);
үнемдеу және резервтер жасау;
экспорттық өндірістерді қалыптастыру.
Қауіпсіздіктің проблемасын осалдылық туындатады, бұл қажетті, бірақ жеткілікті
а) күш көрсету қаупі;
ә) экономикалық қауіп;
Қауіптің екі түрі де мемлекеттің арнайы іс-әрекетінен немесе әлемдік
эмбарго;
біріктіру жүйесі;
дискриминацияның әр түрлі әдістері.
Сонымен, ұлттық қауіпсіздік жағдайында белгілі бір тауарлармен және қызметтермен
Егер ЖІӨ алдын ала жасалған немесе кездейсоқ оқиғаға елеулі
Ұлттық экономикалық қауіпсіздік түсінігімен қатар халықаралық экономикалық қауіпсіздік түсінігі
Жалпыға бірдей қауіпсіздік – бірде бір елдің әлемдік шаруашылықтағы
3.2. Қазақстан Республикасындағы экономикалық қауіпсіздік мәселелері
Қазақстан Рсепубликасының халықаралық қатынастар жүйесінде толық жарамды субъект ретінде
Бұндай жағдайда Республиканың алдына шетелдермен және таяу шетелдермен қарым-қатынастардың
Қазақстанға әсер етуші күштер мыналармен анықталады: Ресей мемлекетінің қарым-қатынасы
Қазақстан Республикасының болашақпен байланысты проблемаларына кең ауқымда қарағанда, олар
коммуникация құралдарымен жоғары деңгейде қамтамасыз етілгеніне қарамастан, ашық теңізге
жобалық мүдделерде Қазақстан Батыс үшін Ресеймен салыстырғанда екінші дәрежеге
ТМД елдерінің ішінде ешқайсысы, солармен қатар Ресей Федерациясы да
Республиканың мүмкіндігі бейбітшілікті күшейтумен сипатталады. Қазақстан ТМД шеңберінде де
шетел экспорттерінің бағалауы бойынша Республика ғаламдық маңыздылығы жағынан ұзақ
дамыған орта класы болмағандықтан, Қазақстанның әлемдік даму үлгісіне бет
Бұндай жағдайда біздің көзқарасымыз бойынша, мемлекет саясаты экономикалық дамуға
Сол сияқты, қауіпсіздік әр түрлі формаларда көрініс алуы мүмкін,
Сауда тәуелділігі екі вектордың нәтижесі болып табылады: бір жағынан
Жүзеге асыру құралдары ретінде несиелік саясат және банктік бақылау
инвестицияланған тауарларға арналған негізгі фондтар (қорлар) тек солардың фирмалары
өнеркәсіптің, ауыл шаруашылығының және басқа да салалардың құрыламын реттеу,
Бұндай экономикалық саясаттың арам ниетке істелген әрекет екендігіне талас
Мысалы, Қазақстан үшін белгілі бір келісім тек қана бір
Әлемдік шаруашылық тәжірибесі көрсеткендей, көптеген акциялардың әдейі қолданылатындығы айқын
Сонымен қатар, серіктес елдегі дағдарыс немесе құлдырау нашар дамыған
Нарықтарға преференциалдық жол ашықтығы қарама-қарсы елде бақылау жүргізуге мүмкіндік
Қазақстан ішкі затты экспорттаушы мемлекеттерге жататындығы бәрзімізге мәлім. Шикізатты
Сонымен, дамушы елдердің бұл экспорттық салаларға арқа сүйеуге мүмкіндігі
Сонымен, экспорт пен импорттың құрамы сауда күдіктілгінің жоғары деңгейіне
Сауда осалдылығымен қатар, Қазақстан үшін қаржы-экономикалық байланыстар да қауіпсіздік
Капиталдың және еңбектің төмен деңгейдегі өнімділігі ең кемінде жай
Егер бұл инвестициялық шектеуді жойсақ ең тәуір дегенде біз
Мемлекеттердің күш қолдану сипаты – экономикалық күш және экономикалық
Қайбірде күшті мемлекеттің іс-әрекеті әлсіз мемлкеттің ішкі және сыртқы
Қазақстан Республикасының болашағын айтсақ, онда мынадай жағдайға назар аудару
“Қазақстан поетнциалды бай ел, бірақ, өкінішке орай, кедей”, -
Қазақстан қарапайым технологияларды қолданатын ел қатарынан шығып, дамыған прогрессивті
ҚОРЫТЫНДЫ
Соңғы жылдары аймақтық экономика мәні бірден өсіп кетті. Қазіргі
Қазақстан бойынша аймақтық экономиканың жағдайына талдай жасау, оны міндетті
Мәселені қарастыра, аймақ деп - қалыптасқан және перспективадағы материалдық-технологиялық
Аймақтық экономиканың пәні өндіріс күштерінің әлеуметтік-экономикалық аймақтық қозғалысын зерттеу,
Аймақтың экономикасының дамуын мемлекеттік реттеу аймақтық саясат жүргізуді талап
Аймақтық экономика өзінің зерттеушілерінде картографиялық, жүйелі талдау, модельдеу, статистикалық
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТ
1. "Қазақстан-2030" даму стратегиясы.
2. Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының индикативтік жоспары туралы. 2000
3. Т. Ысқақов Н. Әлеуметтік саясат нарық экономикасында. Саясат
4.Мамыров Н.Қ. Халықаралық экономикалық қатынастар. Алматы: “Экономикс”, 1998
5.Мейірбеков А.Қ. Кәсіпорын экономикасы. Алматы: “Экономикс”, 2003
6.Интернет,« Google»
7.« Егемен Қазақстан » газеті
Ý
Ê = ´ õ
Ý
Ê = ÆI´ õ 100
È
Êè= ´½ + È õ100
(Ý+È)
Êññ = 2
