TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ.................3

1.0.Электрондық цифрлық қол қою.........................4

1.1. Тікелей электрондық цифрлық қол қою...............10

1.2. Арбитражды электрондық цифрлық қол қою......11

1.3. Электрондық цифрлық қол қоюдың стандарты......................14

2.0. Электрондық цифрлық қол қоюдың алгоритмі..................16

2.1. RSA электрондық цифрлық қол қою....................19

2.2.Эль-Гамель шифрлік базасы негізіндегі электрондық цифрлық

қол қою...............21

ҚОРЫТЫНДЫ.....................23

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:.............24

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 24 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар

-----------------------------------------------------------------------------------

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ.................3

1.0.Электрондық цифрлық қол қою.........................4

1.1. Тікелей электрондық цифрлық қол қою...............10

1.2. Арбитражды электрондық цифрлық қол қою......11

1.3. Электрондық цифрлық қол қоюдың стандарты......................14

2.0. Электрондық цифрлық қол қоюдың алгоритмі..................16

2.1. RSA электрондық цифрлық қол қою....................19

2.2.Эль-Гамель шифрлік базасы негізіндегі электрондық цифрлық

қол қою...............21

ҚОРЫТЫНДЫ.....................23

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:.............24

КІРІСПЕ

Электрондық цифрлық қол қою электрондық құжатқа құқықтық
Электрондық құжат бұл компьютерде хат,
Электрондық цифрлық қол қою – бұл программдық- криптографиялық
құжаттың тұтастылығын тексеру;

құжаттың құпиялығы;

құжат жіберген адамның тұлғасын анықтау;

Электрондық цифрлық қол қоюды қолданудың артықшылықтары.

Электрондық цифрлық қол қоюды қолдану сізге
құжаттың алмасуына және келісімдерді жасауға
құжатты сақтау,есептеу, жеткізу және дайындау
құжаттың шынайылығына кепілдік беру;

ақпаратың алмасу құпиялылығының жоғарылау нәтижесінде
қаржының алмасуы үшін корпоративті жүйе
1.0. Электрондық цифрлық қол қою

Электрондық цифрлық қол қою механизмі компьютерлік желі арқылы берілетін
құжатты басқа адамның атынан дайындаудан (маскарад);

құжат дайындауда автордың бас тартуынан (ренегаттық);

құжат алушының оның мазмұнын өзгертуінен (ауыстыру);

құжаттың мазмұның үшінші адамның өзгертуінен (белсенді ұстап алу);

компьютер желілерінен құжаттың қайта берілуінен (қайталануы);

Электрондық цифрлық қол қою механизмі екі процедурадан тұрады: құжаттың
Электрондық цифрлық қол қоюды P құжатымен алу алгоритмі.

P құжаты үшін H(P) хэш-мағнасын анықтау.

құжат авторының жасырын кілті ska-Eska(H(P)) арқылы H(P) шифрлеу
Электрондық цифрлық қол қоюды P құжатымен тексеру алгоритмі.

P құжаты үшін H(P) хэш-мағнасын анықтау.

құжат авторының ашық кілті pka-Dpka(C)=Dpka(Eska(H(P)))=H(P) арқылы шифрленген сөзді ашу.

P құжаты үшін есептелген және хэш -мағынасыны салыстыру.

Электрондық цифрлық қол қоюды алар алдында қол қойылатын құжатта
қол қоюдың уақыты мен сағаты;

берілген қолдың жасырын кілтінің мерзімінің аяқталуы;

реквизиттер (қол қоюшының фамилиясы, аты, тегі, қызметі және ұсынылатын
жасырын кілттің идентификаторы;

Құжаттың авторының жасырын кілтін білмей электрондық цифрлық қол қою
Электрондық цифрлық қол қою жүйелерінде келесілер белгілі:

RSA (RSA асимметриялық криптожүйелер негізінде);

DSS (Digital Signature Standard, Эль-Гамель асимметриялық криптожүйелер негізіндегі АҚШ
ГОСТ Р 34.10-94 ( Эль-Гамель асимметриялық криптожүйе негізіндегі
ГОСТ Р 34.10-2001 (Электрондық цифрлық қол қоюдың ресейлік
RSA жүйесінде электрондық цифрлық қол қоюды алу және тексеру
P құжаттан электрондық цифрлық қол қоюды алу алгоритмі:

Бүтін кездейсоқ санды таңдау k(1C1=ak {mod p};

P=xC1+kC2{mod p-1} салыстыруынан C2 –анықтауыш ( P үшін
Эль-Гамель жүйесінде электрондық цифрлық қол қоюды yC1C1C2{mod p}=ap{mod p}
Анықтама: yC1C1C2 {mod p}=axC1akC2{mod p}=axC1+kC2{mod p}=ap{mod p-1}{mod p}=ap+m(p-1){mod p}=ap(am)p-1{mod
Эллиптикалық қисық базасы жүйксінде Р құжатынан электрондық цифрлық қол
Кездейсоқ бүтін санды таңдау k(1C=kG анықтау.

r=xC{mod g} (xC-мұнда x C-ның координата нүктесі).

S=rx+kp{mod g}

Егер r=0 және s=0, онда бұл электрондық
Жүйедегі эллиптикалық қисық негізінде электрондық цифрлық қол қоюды
V=P-1 {mod g} есептеу;

z1=sV{mod g}; z2=-rV{mod g};

c=z1G+z2Y; R=xC{mod g} есептеу;

R=r тексеру;

Шындығында: z1=sV{mod g}=rxP-1+kPP{mod g}=rxP-1+k{mod g} және z2=-rV{mod
Электрондық цифрлық қол қою жүйесінің аутентификациялық және бүтіндік қауіп-қатерінен
Құжаттағы кез-келген өзгертулеріне сезімталдығы (жоюға, орын ауыстыруларға, қоюларға, фрагметтердің
Екі әртүрлі құжаттың хэш мағынасы ұзындығына қарамастан ұқсас келуінің
Танымал хэштеу функциясына келесілер жатады.

MD2, MD4, MD5 (Massage Digest)- хэш-мағынасының ұзындығын 128 битке
SHA (Secure Hash Algorithm)- хэш-мағнасының ұзындығын 160 битке дейін
ГОСТ Р 34.11.-94 –хэш-мағнасының ұзындығын 256 битке дейін қабылдайды
RIPEMD (Race Integrity Primitives Evaluation Message Digest)-хэш-мағнасының ұзындығын 128
ЭЦҚ жұмыс жасаған кезде қолданылатын негізгі терминдер:

Электрондық цифрлық қолтаңбаның жабық кілті – тіркеу куәлігінің иесіне
электрондық цифрлық қолтаңбаның ашық кілті – электрондық цифрлық рәміздерінің
Ашық кілт тек қана жабық кілтпен жұптасып жұмыс жасайды.
ЭЦҚ қалай пайдалануға болады?

Қолтаңбаны пайдалану өте қарапайым. Ешқандай аранайы білім, дағдылар және
Негізгі элемент құпия кілт болып табылады, оның көмегімен электрондық
ЭЦҚ түпнұсқасын тексеру үшін ашық кілт пайдаланылады. Куәландырушы Орталығында
Сіз электрондық құжатқа тиістіге өзіңіздің электрондық цифрлық қолтаңбаңызды орнатасыз.
қолтаңба ашық кілті файлының аты.

қолтаңбаны қалыптастырған тұлға туралы ақпарат.

қолтаңбаның қалыптасқан күні.

Жөнелтуші құжатының мәтіні және ашық кілтінің негізінде жөнелтушінің ЭЦҚ
Өз ақшаңызды және уақытыңызды үнемдеңіз.

ЭЦҚ пайдалану рұқсат етеді:

құжаттарға заңды маңыздылықты берумен құжаттардың ақпарат алмасу құпиялығын арттыру
құжаттамалардың есебін беру және алмасу үрдісінде құжаттар қозғалысы уақытын
электрондық саудада бір ЭЦҚ пайдалану, мемлекеттік органдарға есептілікті тапсыру,
құжаттарды жеткізудің, есебін жүргізудің және сақтаудың даярлық рәсімдеуін жетілдіру
кросс-сертификация туралы негізгі шетелдік куәлік жүйелерімен келісім. Халықаралық құжат
электрондық цифрлық қолтаңба қағазсыз құжат айналымда дәстүрлі мөрді және
құжат алмасудың корпоративтік жүйесін құру.

Электрондық цифрлық қолтаңба – уақыттың жаңа талаптарымен бірге кім
ЭЦҚ жасанды көшіру мүмкін емес – ол үшін есептеп
Жасанды көшірмеден қосымша қорғау қолтаңбаның ашық кілті Куәландырушы орталығының
ЭЦҚ пайдаланумен ойлау ауысады, "электрондық түрде жобаны әзірлеудің –
Тікелей электрондық цифрлық қол қою тек мәлеметтермен алмасу
Адресат қайнар көздің ашық кілті көмегі арқылы шифрлеу электрондық
Осыдан кейін барлық шифрленген хабарлама қолмен қоса құпиялығын қамтамасыз
Егер қол қою ішкі операция болып табылса, онда алушы
1.2. Арбитражды электрондық цифрлық қол қою

Тікелей электрондық цифрлық қол қоюды қолдану кезінде пайда болатын
Тікелей электрондық цифрлық қол қоюлар үшін, арбитражды электрондық цифрлық
1.1. кестесінде, сценарилерге негізделген деректер көрсетілген. Бірінші мысалда дәстүрлі
EKay [IDx║ М║ EKxa[IDx║H(M)]]

Арбитр IDx , M және қолды қайта
А-ның Ках көпке жаймайтындығына және ЕКах[IDx║H(M)] түрінде жалған
Y сенуі керек, А тек EKax[IDx║M║EKax[IDx║H(M)║T]] мына жағдайларда, хэштеу
А әділетті түрде дауды шешетіндігіне, екі жақта сенімді болуы
Кесте. Арбитражды электрондық цифрлық қол қоюдың қолдану әдісі.

Белгіленуі:

X - жіберуші,

Y - алушы,

A - арбитр,

M - хабарлама.

Егер арбитр шын мәнінде осындай тосуларға жауап берсе, онда
X-тен Y-ке жіберілген хабарламаны А оқи алады және
Хабарламаны оқуға мүмкіндігі болмасада, арбитр X және Y жағынан
Қазіргі айтылған қиындықтарды 1.1.в нұсқасының біреуінде көрсетілген, ашық кілт
1.3. Электрондық цифрлық қол қоюдың стандарты

Халқаралық стандарттар институты және (NIST) технологиясы ақпаратты өңдейтін FIPS
DSS стандартында алгоритм қолданылады, ол тек электрондық цифрлық қол
KRa

Салыстыру

EKra[H(M)]

(а) RSA әдістемесі.

k

(б) DSS әдістемесі.

Сурет 1.1. Электрондық цифрлық қол қоюды қолданудың екі әдісі.

DSS әдістемесіде хэштеу функциясына негізделген. Хэш-код қолды құру және
2.0. Электрондық цифрлық қол қоюдың алгоритмі

Электрондық цифрлық қол қоюдың алгоритмі (DSS –Digital Signature Algorithm)
M
H(M) –SHA-1 әдісі бойынша M хэш-коды

M, r, s –M, r және s
Сурет 1.2. Электрондық цифрлық қол қоюдың алгоритмі.

Әрбір қолданушы өзінің жеке кілтін таңдайды және ашық кілтті
p q g

k
s

s =f1(H(M),k,x,r,q) =(k-1(H(M)+xr))mod q

r =f2 (k, p, q, g) = (gk mod
(a) Қолды құру.

y q g

q

v

Салыстыру

w = f3 (s9, q) = (s’)-1mod q

v = f4 (y, q, g, H(M),w, r’) =((g(H(M’)w)
(б) Верификация.

Мультипликатты кері мән k(mod p) алушының кіреберісте хабарламаның хэш-коды
2.1. RSA электрондық цифрлық қол қою

Ашық кілтті криптожүйе пайда болғаннан кейін осы күнгі компьютерлерде
Криптографиялық цифрлық қол қоюды қарастырмас бұрын оның үш қасиеттін
Құжатқа тек қолдың заңды иесі қол қоя алады.

Қолдың авторы одан бас тарта алмайды.

Қолдың дұрыстығын тексеру кезінде даудамай пайда болатын жағдайда оған
Әрине, электрондық цифрлық қол қою осы қасиеттердің бәріне ие
Қарапайым қол қоюдан басқа тағыда қазіргі кезде нотариялдық қол
y=h (m =m1,…,mn )

сәйкесінше ол m орнына y санын қояды. Хэш-функциясының есептеу
S=ycmod N, (1.1)

Бұл дегеніміз ол y санын өзінің жасырын дәрежесіне енгізеді.
(m, s)
Енді Азаматтың параметрін білетін әрбір адам N және d,сонымен
w=sd mod N
сан және w=h(m) теңдіктін орындалуын тексеру.

Утверждение 1.1. Егер қол жасанды болса, онда mo
Дәлелдеу. (1.3) (1.1) ден және RSA сызбасының қасиетінен шығатыны

w=sd mod N=ycd mod N=y=h(m)

Утверждение 1.2. Сипатталған электрондық қол барлық қол қоюға қойылатын
Дәлелдеу. Қолдың бірінші қасиетін тексерейік. Ешкім N санын жай
Бірінші қасиеттің салдарынан екінші қасиет орындалады. Қолдың авторы одан
Үшінші қасиет айқын- егер даудамай пайда болған дағдайда қызығушылық
Жарайды, мысалы, Азамат m=abbbaa хабарына қол қойғысы келсін, хэш-функциясының
y=h (abbbaa) =13.

Бұл жағдайда Азамат (1.1) мен есептейді S=1327 mod
h (abbaa) =13

Мәні w және хэш-функциясы ұқсас болғандықтан, қол дұрыс келеді.
2.2. Эль-Гамель шифрлік базасы негізіндегі электрондық цифрлық
Алдынғы бөлімде электрондық цифрлық қол қоюдың сызбасы сипатталған,
Жоғарыда айтылғандай, Азамат құжатқа қол қойғысы келсін, Азамат үлкен
y=gx mod p
Бұл санды Азамат өзінің ашық кілт түрінде жариялайды. Есіңізде
Енді Азамат хабарламаға қол қоя алады. Айталық, ол m=m1,…,mn
r=gk mod p (1.5)

Содан кейін Азамат сандарды анықтайды.

u=(h-xr) mod (p-1), (1.6)

s=k-1 u mod (p-1).
(1.7)-гі k-1 астарында теңдікті қанағаттандыратын сан көрсетілген

k-1 k mod (p-1)=1 (1.8)

Ақырында, Азамат қол қойылатын хабарламаны қалыптастырады

(m, r, s). (1.9)

Қолданушы қол қойылатын (1.9) хабарламаны біріншіден қайта хэш-функциясының h=h(m)
yr rs=gh mod p
Утверждение 1.3. Егер қол дұрыс болса, онда шарт (1.10)
Дәлелдеу. Шынында, yrrs=(gx)r=gxrgk(k-1(h-xr))=gxrghg-xr mod p (бұл жерде бірінші теңдік
Утверждение 1.4. Сипатталған электрондйқ қол, қолға қойылатын барлық талаптарды
Дәлелдеу. Қолдың бірінші қасиетін тексерейік (ешкім қолды жасанды қол
Осы себепті Азамат өз қолынан бас тарта алмайды, өйткені
Егер дау пайда болған жағдайда Азамат пен Болат шындықты
Мысал 1.2. Кейбір қолданушылар үшін ортақ параметрлер p=23, g=5
y=57 mod 23=17.

Азамат m=baaaab құжатын құрсын дейік және оған қол қойғысы
Қолды алгоритм арқылы анықтайық. Біріншіден ол хэш-функциясын анықтайды, оның
r=55 mod 23=20,

u=(3-7*20) mod 22=17.

Содан кейін Азамат k-1 mod 22 анықтайды.

k-1 mod 22=5-1 mod 22=9.

(1.7) анықтауынан шығатыны

s=9*17 mod 22=21.

Ақырында, Азамат (1.9) түрінде хабарламаны қалыптастырады.

( baaaab, 20, 21).

Қол қойылған хабарлама жіберіледі, Болат оны алады және қолдың
h(baaaab)=3,

содан кейін сол жақ жағын анықтайды,(1.10)

1720*2021 mod 23=16*15 mod 23=10,

осыдан кейін оң жақ жағын (1.10)

53 mod 23=10.

Болат қол дұрыс деген шешімге келеді.

ҚОРЫТЫНДЫ

Электрондық цифрлық қол қою- барлық мәселелердің эффективті
Электрондық цифрлық қол қоюдың түп нұсқасын
Электрондық цифрлық қол қоюды қолданып, келесі
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:

Гайдамакин Н.А. Автоматизированные информационные системы, базы и банки данных.
Информационные системы в экономике: Учебник для вузов / К.В.
Информационные системы и технологии в экономике: Учебное пособие для
Черенков А.П. Информационные системы для экономистов: Учебное пособие. –
Автоматизация управления предприятием / Баронов В.В. и др. –
Бажин И.И. Информационные системы менеджмента. – М.: Изд-во Гос.
Ефимов Е.Н., Патрушина С.М., Панферова Л.Ф., Хашиева Л. И.
Исследование систем управления: Учебное пособие для вузов / Под
Когаловский М.Р. Перспективные технологии информационных систем. – М.: ДМК
Мауэргауз Ю.Е.Информационные системы промышленного менеджмента. – М.: Филинъ, 1999.

Петров В.Н. Информационные системы: Учебник. – СПб.: Питер, 2002.

Родкина Т.А. Информационная логистика. – М.: Экзамен, 2001.

Самсонов Б.Б., Плохов Е.М., Филоненков А.И., Кречет Т.В. Теория
Скрипкин К.Г. Экономическая эффективность информационных систем. – М.: ДМК
Устинова Г.М. Информационные системы менеджмента: Основные аналитические технологии в
2

M

M

H

D

H

E

Ver

s

r

H

M

Sig EKra[H(M)]

H

M

Ашық кілттің глобальді компоненттері.

p – жай сан, 2L-1

q – (p-1) жай бөлгіш, бұл жерде 2159g – h(p-1)/q mod p, бұл жерде h кез-келген
Қолданушының жеке кілті.

x – кездейсоқ немесе псевдакездейсоқ сан, 0Қолданушының ашық кілті.

y = gx mod p

Қолданшы хабарының жасырын номері.

k - кездейсоқ немесе псевдакездейсоқ сан, 0Қолды жасау.

r – (gx mod p) mod q

s – [k-1(H (M) +xr)] mod q

Қол =(r,s)

Верефикация

w = (s)-1 mod q

u1 = [H (M) w] mod q

u2 = (r) w mod q

v = [(gu1yu2) mod p] mod q

ТЕКСЕРУ: v = r

f2

H

f1

M

s9

r9

M9

H

f3

f4

(а) Дәстүрлі шифрлеу, арбитр хабарламаны көре алады.

X → A: M║EKxa [IDx║║H(M)]

A → Y: EKay[IDx║M║EKxa[IDx║H(M)]║T ]

(б) Дәстүрлі шифрлеу, арбитр хабарламаны көре алмайды.

X → A: IDx║EKxy[M]║EKxa[IDx║H(EKxy[M])]

A → Y: EKay[IDx║EKxy[M]║EKxa[IDx║H(EKxy[M])]║T]

(в) Ашық кілтпен шифрлеу, арбитр хабарламаны көрмейді.

X → A: IDx║EKRx[IDx║EKUy(EKRx[M])]

A → Y: EKRx[IDx║EKUy(EKR[M])║T]