Экстремалды туризм курстық жұмыс
Мазмұны
Кіріспе.........,..............................3
1ОСЫ ЗАМАНҒЫ ТУРИЗМ КЛАССИФИКАЦИЯСЫНДАҒЫ ЭКСТРЕМАЛДЫ ТУРИЗМНІҢ ОРНЫ………………………………………...4
1.1Туризмнің экстремалды түрінің дамуының алғышарттары...........4
1.2 экстремалды туризмнің саяхаттың басқа түрлерімен өзара байланысы.........6
1.3 экстремалды туризмды дамыту перспективалары........................8
2ТУРИЗМНІҢ ЭКСТРЕМАЛДЫ ТҮРІНІҢ ДАМУ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ МЕН ПРОБОЛЕМАЛАРЫ………………………………………………………10
2.1 Қазақстан республикасында экстремалды туризмнің даму мүмкіндіктері...10
2.2 экстрим – сапарларын ұйымдастыру ерекшеліктері...................21
2.3 Даму тенденциялары, өзекті мәселелері мен перспективалары.....................32
3 ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЭКСТРЕМАЛДЫ ТУРИЗМ ТҮРЛЕРІ……………...31
3.1 Параплан спорты.................31
3.2 альпинизм............................39
3.3 рафтинг.................................39
3.3 1қиындық категориясы бойынша су кедергілерінің отандық классификациясы.......................42
3.4 Вело-мото-авто-сафари...........................43
Қорытынды...........................44
Қолданылған әдебиеттер тізімі.........45
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 45 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Мазмұны
Кіріспе.........,..............................3
1ОСЫ ЗАМАНҒЫ ТУРИЗМ КЛАССИФИКАЦИЯСЫНДАҒЫ ЭКСТРЕМАЛДЫ ТУРИЗМНІҢ ОРНЫ………………………………………...4
1.1Туризмнің экстремалды түрінің дамуының алғышарттары...........4
1.2 экстремалды туризмнің саяхаттың басқа түрлерімен өзара байланысы.........6
1.3 экстремалды туризмды дамыту перспективалары........................8
2ТУРИЗМНІҢ ЭКСТРЕМАЛДЫ ТҮРІНІҢ ДАМУ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ МЕН ПРОБОЛЕМАЛАРЫ………………………………………………………10
2.1 Қазақстан республикасында экстремалды туризмнің даму мүмкіндіктері...10
2.2 экстрим – сапарларын ұйымдастыру ерекшеліктері...................21
2.3 Даму тенденциялары, өзекті мәселелері мен перспективалары.....................32
3 ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЭКСТРЕМАЛДЫ ТУРИЗМ ТҮРЛЕРІ……………...31
3.1 Параплан спорты.................31
3.2 альпинизм............................39
3.3 рафтинг.................................39
3.3 1қиындық категориясы бойынша су кедергілерінің отандық классификациясы.......................42
3.4 Вело-мото-авто-сафари...........................43
Қорытынды...........................44
Қолданылған әдебиеттер тізімі.........45
Кіріспе
Адам танымдық, дем алу, тынығу, емделу, рухани және физикалық
Табиғи ресурстардың мүмкіншілігін толығымен пайдаланатын туризм саласы-
Қазақстанда «экстрим туризм» деген тіркесті қалыптастырып тұрған бірнеше
Қазақстанда белгілері бойынша экстрим туризм талаптарына жауап беретін су
1ОСЫ ЗАМАНҒЫ ТУРИЗМ КЛАССИФИКАЦИЯСЫНДАҒЫ ЭКСТРЕМАЛДЫ ТУРИЗМНІҢ ОРНЫ.
1.1 Туризмнің экстремалды түрінің дамуының алғышарттары.
Адам іс-әрекетінің түрі мен шаруашылығының саласы ретінде туризм орман
Табиғи ресурстар дем алу мен саяхаттау аймағын таңдауда үлкен
Ірі туристік кешендердің қалыптасуы сияқты, жекелеген туристік объектілердің де
Экстремалды туризмнің дамуында ел территориясының үсті де аз роль
Таулы ортаның климаттық және ландшафтық қоздырғышы психофизикалық қалпына келтіру
Табиғи ортаның екінші маңызды элементі климат болып саналады. Сонымен
Бұл тұрғыдан алғанда ауаның тазалығы, күн сәулесінің қолайлы жағдайлары,
Жер беті суларының жүйесі туризмнің судағы түрі, балық аулау,
Орман жабыны да аталған жердің туристік функциясының дамуына да
Шаруашылықтың даму деңгейі және сонымен байланысты халықтың кіріс дейгейі
Дүние жүзінде туристік қызметке ұдайы өсіп отырған қажеттілік бірінші
Соңғы он жыл ішінде қоғам талабының әлеуметтік
1.2 экстремалды туризмнің саяхаттың басқа түрлерімен өзара байланысы.
Туризмнің нақты жіктелуі осы уақытқа дейін жүргізілмеген. Бұл, ең
Туризмді әр түрлі белгілері бойынша жіктеуге болады:
- мақсаты;
- сипаты;
- саяхаттың мерзімі мен ұзақтығы;
- алға қозғалу тәсілдері;
- орналастыру құралдары;
- саяхатқа қатысушылардың сапалық құрамы және т.б.
Бірақ шешуші орында бәрібір саяхаттың мақсаты тұрады. Әдеттегідей, турист
- бос уақыттың болуы мен оның ұзақтығы;
- адамдардың жасы, жынысы, денсаулығы, рухани даму деңгейі, жеке
- табиғи жағдайлардың әр түрлілігі және маусымдылығы және т.б.
Осы заманғы туризмнің даму масштабы мен бағыты, мақсаты мен
Қоғамдық функциясы және өндіріс технологиясына байланысты туризмнің үш негізгі
Адамдардың денсаулығын нығайту мен сақтауға деген қамқорлық, олардың еңбекке
Туризм арқылы денсаулықты нығайту – адамның өндірістік және өндірістен
Қазіргі уақытта адамдардың демалуға қатысты талғамы өте әртүрлі –
Экстремалды туризмнің өзінің жіктелуі бұлай болмаған. Біз оны өзара
Су туризміне – дайвинг, рафтинг, виндерсфинг, кайтинг, вэйнборд, скайсерфинг,
Экстремалды туризмді жіктеу
Туризм
Саяхаттың мақсатына байланысты
Экскурсиялық
Ойын-сауықтық спорттық-сауықтыру
Экстремалды.
Шым-шытырық (тірі қалу туры)
1.3 экстремалды туризмды дамыту перспективалары
Алматы - Еуразиялық контитенттің маңызды және ыңғайлы жерінде орналасып,
2006 жылдың қорытындысы бойынша қабылдау объектілері 248,4 мың келушіге
Орталық Азияда теңдесі жоқ, экологиялық
Орта Азия Университетімен, облыстың спорт
Туристік қызметтің бәсекеге қабілетті рыногын қалыптастыру үшін Алматы облысының
Жоғарыда айтып кеткен шаралардың арқасында Қазақстан және Алматы облысының
2 ТУРИЗМНІҢ ЭКСТРЕМАЛДЫ ТҮРІНІҢ ДАМУ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ МЕН ПРОБОЛЕМАЛАРЫ
2.1 Қазақстан республикасында экстремалды туризмнің даму мүмкіндіктері
Туризмнің Қазақстанда даму мүмкіндіктері өте үлкен. Бұл әрі туризмнің
Қазақстанның территориясы кең және әртүрлі: егер Каспий теңізіне жақын
Солтүстікте Батыс Сібір ойпатынан оңтүстікте Балқаш Алакөл ойпатына дейін,
Аймақтағы Қарақия ойысы әлемде Синайдағы өлі теңізден кейінгі ең
Шығыс Қазақстан Орталық Азиядағы бірегей аймақтардың бірі. Мұнда Ұлы
Алтай тауының ортасындағы екі көлдің арасында емдік радон бұлақтарымен
Алматының табиғи кешені обылыстар бойынша төрт сағаттық экскурсиядан Орталық
Аңшылық, балық аулау, суретке түсіру, байқалмайтын жекелеген орындарда хели
Қала бойынша «Медеу» спорт комплексіне «Шымбұлақ» тау шаңғысы базасына
Әрине, басында шаңғы тебушілерге трассаның басына жаяу немесе атпен
Медеудегі платинаның батыс бөлігінде, жазыққа қарай өте жақсы көрініс
Шымбұлақ тау шаңғы орталығында «Шымбұлақ» қонақ үйі қызмет етеді.
Жазықтын ұзындығы 3800 м.
Ені 100 метрден 600 метрге дейін
Биіктіктің өзгеруі – 903 м.
Орташа еңіс – 12 – 28 градус
Беткейдің максималды еңісі – 45 градус
Шаңғы тебудің жалпы ауданы 99 акр
Трассалар саны – 8
Күлгін трассалар саны – (конус – Snow – сноуборд
Ең ұзын трасса – 3620 м.
Көтергіштер саны – 7
Алматы қаласының әкімшілігі жаңа тау шаңғы курортының жоспарын презентациялады.
Қала өкілдігі осы курортқа шетелден көптеген туристердің келуіне үміттенеді.
«Табаған» баурайы - сырғанау мен жарыс өткізу үшін таптырмай
Баурайдың әр алуан бедері жаңадан бастап келе жатқандар үшін
-Көк трассалар –9км. - Қызыл трассалар –
- Тегіс жермен сырғанайтын шаңғыларға арналған трассалар – 15
Қазақсандағы ең биік шың – Хан Тәңірі өте асқақ
Жергілікті экзотикасы сол, ол саяхатшылар бір күннің ішінде бірнеше
Қар жамылғысын зерттеу жұмыстарын жүргізуге көптеген фундаментальді жұмыстар арналған.
Көптеген мемлекеттер қатарында қармен байланысты туризмнің экстремалды түрлерін (тау
Қазіргі уақытта Қазақстанда осы салада шектеулі қаржыландыруды ескере отырып,
Қыс мезгілінде демалуға арналған объектілерді оптималды турде орналастыруға, шаңғы
Жаңа нарықтын жағдайында климаттық ауытқу басқа жұмыстармен параллель зерттелуі
Қар жамылғысын зерттеу мәліметтері бойынша, қар жамылғысының 30 см.
Менің санауларым бойынша Кіші Алматы станциясының горизонталды алаңдардың кескініңде
Іле Алатауының жоталары Тянь – Шань тау жүйесінің солтүстік
Бұл шекараларда таудын ұзындығы шамамен 280 км. Жотаның солтүстігі
Іле Алатауы аймағы – Халықаралық туризмдердің ірі орталықтарының бірі
Алматы маңайының әсемдігін туристік, спорттық – сауықтыру және ойын
Алматы облысы елдің туристік потенциялының 20% - ін құрайды.
Құрғақ климатқа қарамастан Қазақсанда өзендермен көлдер көп, онда жаңадан
Қазақстандағы жазықтағы өзендерге саяхат жасау өзінше бөлек әңгіме. Су
Атты туризм сізге жоғары әсер мен ләззат сыйлайды. Ат
Атты маршруттар экспедициялық (1 айға дейін ) және туристік
«Шөл кемесі» - түйедегі саяхат өте қызықты. Түйедегі экзотикалық
Қазір мамандар турдың жаңа түрі – далада жетектегі иттермен
Алпинизм Қазақстаннның жоғары биік таулы аймақтары бүкіл әлемнің таусүйерлерін
Анағұрлым тәжірибелі альпинистерді 4500метрден 6500 метрге дейінгі 200
Вело-мото-авто-сафари. Аяғы қуатты адамдарға Тянь-Шань тауы тауда велосипедпен жүрудің
Велосипед туризмін сүюшілер жақсы физикалық дайындықта епті болуы керек,
Автосаяхат – құмарлықты қандыратын жақсы тәсіл. Қазақстан табиғи декорациялардың
Параплан, дельтаплан, әуе шарлары. Дельтапланеризмнің ашылу датасы 1971жылдың 23
Әуеде ұшудың тарихы бұдан екі жүз жылдан астам
Бірақ қалауы бойынша барлық жерде және жылдың кез-келген мезгілі
2.2 экстрим – сапарларын ұйымдастыру ерекшеліктері.
Кез келген туристік сапарды ұйымдастырғанда белгілі қиыншылықтар тууы мүмкін.
Сапар мен туристтік қызметті жобалау кезінде мүмкін болатын қауіп
Су туризмін (рафтинг) мысалға алып туристтік сапарды ұйымдастыруды қарастырайық.
Қазақстан мен Алматы облысы территориясында аса қиын өзендердің бірі,
Шелек өзені басында шығысқа ағып, кейін арнасын солтүстікке бұрады.
Орта таулы аймақта Шелек өзені өзінің бағытын меридионалдық бағытқа
Тянь – Шань өзендерінің ерекшелігі: үлкен еңіс, теңіз деңгейінен
Шелек өзені аса ұзын емес: жаяу жүру жағы –
Ең жоғары орналасқан Саты ауылы. Оның биіктігі – теңіз
Маршрутты өткен кезде барлау, құтқару жұмыстарын ұйымдастыруды, қауіпсіздік техникасын
Жүзуді үрленбелі элементтері бар салдармен немесе катамарандармен жүргізген абзал.
Алматыдан Шелек өзенінің аңғарына туристер бірнеше жолдармен жетуі мүмкін.
Бірінші жолы: туристер автокөлікпенТүрген шатқалына жетіп, Түрген өзенін
Екінші жолы: Алматыдан Саты ауылына жетіп, сол жерден жол-жөнекей
Шелектің өзенінің жоғарғы бастуында ағыс жылдам, кей жерлерде шивералар,
Сүттібұлақ және Қорымқұдық өзендерімен жоғары өту үшін көпірлер қарастырылған.
Шоңғалдардың жоғарғы сарқырамаларын 12 сатыға бөлуге болады. Рафт
Шоңғалдардың жоғарғы сарқырамаларының бірінші сатысы 400 метрден кейін басталады.
Шоңғалдардың жоғарғы сарқырамаларының екінші сатысы бірінші сатыдан кейін 150
Үшінші саты алдынғысы сияқты 150 метрден кейін басталады. Орта
Сарқыраманың тортінші сатысы 200 метрден кейін орналасқан. Бағдаршамы оң
Бесінші сарқыраманың сатысы осы жерде 50 метрден кейн басталады.
Алтыншы саты үлкен қызыл тастан, 200 метрден кейін жалғасады.
Жетінші саты – «ине құлағы» шоңғалы көлденең созылған жартылай
Сегізінші саты 300 метрден кейін. Бұл жерде тас ұйінділері
Тоғызыншы саты – сазды шөгіндіден кейін. өткел үортада тұрған
Оныншы саты - тастардан тұратын қиын емес сарқырамалар.
Он бірінші саты – Шоң Өріктінің оң жақ сағасынан
Келесі он екінші саты – кірередегі тастар тізбегі, шөгіндігі
Оң бортпен оң жағаға жақындаған жөнары қарай үлкен тас
Өріктіден 2 сағат жүзіп өткеннен кейін каньондар басталады.
Бірінші каньон – тар саңлау (6-10 метр), құйылымдар, олардан
Екіші каньон алдында Шелек арнасы біраз тарылады.жағалауларында жартастар пайда
Алғабас каньонының алдында иіліп тұрған биік жартастар озенді тарылтады.
Бұрынғы КСРО ның территориясында туристер көп баратын өзендер Шығыс
Судағы экстремалды маршруттың басталу базына Лениногорск қаласынан автобустар жүреді.
Ақ Оба Қара Обаға қосылады да өзен кеңейіп, суы
Обаның негізгі сыһуы оң жақ саламен ағып өтеді. Бірақ
Тәжірбиелі туристер құйылысты орталық ағыспен жүзіп өте алады, бірақ
Орман біртіндеп сиреп, аяқталады да сирек бұталар қана кездеседі.
Моразихадан жоғары Оба ауылына дейінгі жол оңай: өзен кең
Спорт жағынан қарағанда қиындықтың үшінші дәрежесіне жататын саны
Велосипедті туризмнің (маутинбайк) де өзіндік ерекшеліктері бар. Тау велосипедінің
Мұның басты себебі, тау велосипеді адамды тарихи түбірлеріне жеткізеді:
Қазіргі таңда Батыста да, Қазақстанда тау велосипедін сатып алуды
Су және велосипед туризмінің мысалдарында мынадай қорытыны жасауға болады
Әр экстрим турді құрастырған кезде келесі жағдайларды есте ұстау
Маршрут жайында жалпы мағлұмат;
Сапарға қатысушы туралы мәлемет;
Сапар ауданы туралы мәлемет (жалпы географиялық және туристік ауданның
Сапар ұйымдастыру (маршрут құрастыру, ауданды таңдау мен оны зерттеу,
Өтіп кету тактикасы;
Қаржылық қамтамасыз ету, азық-түлік дайындау, медициналық қамтамасыз ету;
Маршрутта қауіпсіздікті қамтамасыз ету және авариялық жағдайлардың прафилактикасы.
Нақты Қазақстан территориясында аса экстрималды туризм түрі – шөлдерге
Маршрут жібі: Балхаш – Сандыбай - №28 құдық -
Арақашықтығы – 173 километр
Ұзақтығы – 6-7 күн
Ұсынылытын маршрут 10 адамнан тұратын топқа есептелген.
Маршрут Оңтүстік Балхаш маңындағы жерлерде орналасқан Сарыесік – Атырау
Маршрутпен қозғалыс негізінен 14.00-ге дейін таңғы және кешкі сағаттарға
Барлық маршрутты бөліктерге бөлуге болады. Жол бір-бірінен алыс орналасқан
Туристтік сапардың басталу нүктесі Бақанас ауылына дейін туристтер автотранспорт
Берілген туристтік сапардың мақсаты, жеке дара жаяу жүрісті өтуді
Туристтік сапардың ауданын таңдағанда басты есте алар жәйт –
Сапар алдындағы дайындық ерекшеліктері. Сапарға дайындалған кезде ең басты
Өту тактикасы. Тактика нақты және топтың физикалық мүмкіндіктеріне сай
Тамақтандыруды дайындау . шешуші жағдайға не болатын азық-түлік тексерілуі
Маршрут сипаттамасы:
Сапар түрі – түйе мініс
Ұзақтығы – 8 күн
Сапардың белсенді қозғалу бөлігі – 7 күн
Арақашықтық – 100 километр.
Топ құрамына кіретін адам саны – 8
Маусымдығы – сәуір-мамыр, қыркүйек-қазан.
Маршрут жібі: Алматы қаласы – «Алтын-Емел» ұлттық паркіне бару
Берілген сапардың ерекшелігі: Бесшатыр қорғаны, ән салушы бархан, еделгі
Маршрут бойынша қозғалыс графигі:
Бірінші күн. Алматы қаласы – «Достық» қонақ үйіне дейін
Екінші күн. Алматы қаласы – «Алтын Емел» паркіне дейін
Үшінші күн. Түйеге мінуді игеру. Шолақ тауларына радиалды
Төртінші күн. Бесшатыр қорғандарының тарихи VII – VIII ғғ
Бесінші күн. Ұзынтал бұлағына өту. Бұл жерлерде жейрандардың,
Алтыншы күн. Ұзынтал бұлағынан топ Қосбастау бұлағына дейін
Жетінші күн. Үлкен-қалқан таулары аралығында. Топ төмендеуді іске
Сегізінші күн. Бұлақтан топ сексеуіл балкасына жылжуы – тамаша
Тоғызыншы күн. Айдарлы ауылы. Осы ауылда туристтер ұлттық
Оныншы күн. Қаладан кету. Әуежайға трансфер.
Шектеулер:
Физиологиялық (жеке бастың ыстық климатты көтермеушілік);
Уақыттық: «Алтын-Емел» ұлттық паркіне жылдық жылы мезгілдерінде бару –
Өзімен бірге алуға болатын заттар тізімі: күннен қорғайтын (тау)
Ұлттық «Алтын-Емел» паркі – Қазақстандағы дәстүрлі туристтер мен экстрималды
Парктің жалпы ауданы 460 мың гектар. Оның 100 мыңынан
Жаяу жүріс, атты және түйелішабысты, су және автомобильді маршруттармен
Осындай тыныш, үнсіз жартастар арасында болып жүргенде, басқа жерде
Қызмет көрсететін персонал:
Гид – кеңесші
Гид көмекшісі
Аудармашы
Ас әзірлеуші
Жұмысшылар – екі адам
Түйе айдаушылар – екі адам
Жүргізушілер – екі адам (біреуі – барлық маршрут барысында,
Қызмет көрсетушілердің жалпы саны – он адам.
Сегіз адамнан тұратын топ үшін экономикалық есептеу:
Жалпы сипаттама
Клиент саны – сегіз адам
Қызмет көрсетуші персонал – он адам
Сапардың күнмен есептегендегі ұзақтығы – он бір күн
Сапардың белсенді қимылдау уақытының ұзақтығы – сегіз күн
Түйе саны – он екі.
.Негізгі қызметтер:
Көліктік трансфер – 70 ш.б.(шартты бірлік) 2
Алматы қаласынан «Алтын-Емел» ұлттық паркіне, Жаркент қаласына және қайтадан
«Достық» қонақ үйінде тұру – күніне 45 ш.б.
Номерлерді алдын ала таңдап алу – 160ш.б.
Экскурсия – 50 ш.б.
Туристтер тамақтануы – 8 адам 9күн
Қызмет көрсетуші персоналдың тамақтануы – 10адам
Газ баллондарын сатып алу – 30ш.б.
Алғашқы көмек көрсету үшін арналған қобдишаны сатып алу –
Түйелерді жалға алу – 30 ш.б. тәулігіне 8
Жүк машинасын жалға алу – 70 ш.б.
Автобусты жалға алу – 4 күн
Жабдықтарды жалға алу – 3 ш.б. адам
Қызмет көрсетуші персоналдың еңбек ақысы:
Гид- кеңесшінің ақысы – 13күн 25 ш.б.
Гид көмекшісінің ақысы – 10күн 10
Аудармашының ақысы – 11 күн 20 ш.б. =
Ас әзірлеушінің ақысы – 8күн 15 ш.б.
Жұмысшылар ақысы – 7 күн 10 ш.б.
Барлығы: 7337 ш.б.
Бір адамға: 7337ш.б./ 8 адам/ 11 күн = 84
Бұл экстрим сапар шетел азаматтарына да, отандық туристтерге ұсынылады.
Экстрим сапарларына өсіп келе жатқан қызығушылық пен олардың танымалдылығына
Осыған қарамастан экстрималды туризм туристтік қызметтің кең ауқымын көріп
2.3 Даму тенденциялары, өзекті мәселелері мен перспективалары.
Қазіргі таңда туризмнің шаруашылықтың бір түрі ретінде дамып, қаржы
Қазақстан туристтер үшін қызықты болуы үшін үлкен жұмыс жасау
Қазақстанды туризмнің барлық атрибуттарымен - жарнамамен, сауда
Осының басты себебі – мемлекеттің қоғамдық және экономикалық деңгейінің
Келесі маңызды себеп, ол туризмнің мемлекетті дамытуы салалар бірлестігінде
Туристiк әлеуеттi зерттеу қорытындылары көрсеткендей, Қазақстанның экстремалдық туризмдi дамыту
Тұтастай алғанда, Қазақстандағы экстремалдық туризмнiң жағдайы тұрақталып келедi. Қазақстан
Алайда экстремалдық туризмнiң басқа туризм түрлерiне қарағанда табиғи ортаға
Қазақстандағы экстремалдық туризмнiң экономикалық әлеуетi iс жүзiнде шектелмеген, алайда
Осы процестi жандандыруға бағытталған шаралар мыналар болып табылады:
ерекше қорғалатын табиғат аумақтарында туризмнiң инфрақұрылымын қалыптастыру мақсатында мемлекеттiк
Қазақстанның халықаралық ынтымақтастығын экстремалдық туризм бөлiгiнде дамыту;
табиғи ортаға керi әсер етудiң алдын алу үшiн пәрмендi
шағын және орта бизнес өкiлдерi үшiн техникалық, қаржылық және
қоршаған ортаны қорғау саласында үкiметтiк және үкiметтiк емес ұйымдармен
Аталған ұсынымдарды орындау мен қорғалатын табиғи аумақтардағы экологиялық туризм
3 ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЭКСТРЕМАЛДЫ ТУРИЗМ ТҮРЛЕРІ
3.1 Параплан спорты
Параплан спортының даму тарихын 1964 американдық конструктор Домимик Джалберттың
Алматыда жеті жыл қатарынан әуе шарында ұшу бойынша халықаралық
Бірақ қалауы бойынша барлық жерде және жылдың кез-келген мезгілі
Бір орында айналып тұрып қалатын қуысы бар классикалық домалақ
Ашылып жайылғаннан кейін парашют алдыға қарай біршама тез жылдамдықта
Парашютпен секіру баяу түсуден көрі қалықтауға айнала бастады. Осы
Қазіргі кездегі парапландар қалықтай ұшатын парашют – қанатқа ұқсайды.
Тіпті қазіргі заманғы заманауй парашюттер өте қатты ұшу қабілетімен
Конструкторлық жаңа ойлар бір орында тұрмады. әуесқой авантюрист ұшқыштар
Уақыт өте келе жаңа авиациялық спорт түріне деген қызығушылық
Параплан бүгінгі таңда- параплан үшін арнайы шығарылған материалдардан жасалатын
«Үшқоңыр» Дельтодромы
Алматы қаласынан оңтүстік – батысқа қарай Іле-Алатауы бөктерінде
Таудың терістік жағындағы үш басты шыңның басын дельтопланеристер бұрыннан
Үшұоңыр бірегей ұшу орны. Ол қазіргі таңда ТМД
«үшқоңыр» дельтодромыныңтехникалық мінездемесі
Дельтодром шекарасы: ұшуға рұқсат етілген жалпы территорияның ауданы шамамен
Дельтодромның негізгі ұшу орны Шамалған ауылының маңында орналасқан. Үшқоңыр
Старттар: дельтодромның территориясында ұшуға ыңғайлы төбелер өте көп. Старттардың
Кедергілер : кедергілер шаруашылық инфрақұрылымы дамыған елді мекендерде кездесетін
«21 километр» ұшу алаңы.
Қарасай ауданындағы Қырғауылды ауылынан 2 километр жерде қалқып
Техникалық көрсеткіштері:
Орналасуы. Дельтодром Алматы қаласынан оңтүстік-батысқа қарай, Іле Алатауы бөктерінде
Старт. Бұталардан жасанды түрде тазартылған жайпақ төбе, жамылғысы
Қону алаңдары. Ашық, кең ауылшаруашылық егістіктері.
Кедергілер. Тоғайлар, жеке тұрған ағаштар, саяжай массивері.
«31 километр» дельтодромы
Алматы қаласының орталығынан 30-31 километр жерде ауданымызға танымал дельтодром
Техникалық көрсеткіштері
Орналасуы: Алматы қаласынан батысқа қарай 31 километрде, Іле Алатау
Старт.дельтодром территориясында үйретуге қолайлы биіктігі 5 метрден 300
Қону алаңдары. Қону алаңдары ашық, кең. Жаңа келген
Кедергілер. Шарушылық құрылыстар мен жеке өсіп тұрған ағаштар.
3.2 альпинизм
Қазақстанның оңтүстік астанасы – Алматы қаласында және облсыс бойынша
Кіші Алматы шатқалы – спорттық альпинизм жағынан ен танымал
Анағұрлым тәжірибелі альпинистерді 4500метрден 6500 метрге дейінгі 200
3.3 рафтинг
Алматы облысында белсенді туризм түрлерінің ішінде қарқынды түрде дамып
Қазақстандағы 1981 – 1985 жылдар арсындағы категориялы жорықтардың саны.
Кесте 2
Қазақстандағы 1981 – 1985 жылдар арсындағы категориялы жорықтардың саны.
Атауы Жылдар
1981 1982 1983 1984 1985 5 жыл ішінде
Категориялық жорықтардын барлығы
488
470
411
438
447
2725
Оның ішінде су жорықтары
42
32
29
35
33
171
Су жорықтарының саны %
8.6%
6.8%
7%
7.9%
7.3%
6.2%
1981 – 1985 ж. аралығында Қазақстанда 2725 категориялы жотықтар
Алматы облысында рафтингпен айналысуға ен кең тараған өзен Шелек
Маршрут №1: Бірінші каньоннан – «Ленинградский» каскадына дейін 10
Маршрут № 2: «Ленинградский каскадынан» - Шелек
«Шелек каскады» кедергісі - шивералары мықты, жылжу линиясы
Маршрут № 3 : «Медный всадник» каньонынан –
Маршрут № 4: Қарақия өзенінен – Орта өрікті
Маршрут № 6: Кутурга өзенінен – Саты ауылына дейін.
Маршрут № 7: Саты ауылынан – Бартоғай су қоймасына
Шарын өзенінің техникалық сипаттамасы. Шарын өзені арқылы маршруттарды өту
Тургень өзені туралы айта кетсем, бұл өзен бойымен рафтингпен
Мысал ретінде Тургень өзенің алып, сол жерге су жорығын
Маршрут түрі : өзен суы бойымен
Маусымдылығы: шілде, тамыз айлары.
Маршрут ұзындығы: 3 км.
Маршрутты өтудін күрделілік категориясы: 2
Маршрут бағдарламасы
9 00 Алматыдан Тургень
11 00 Рафт стартына туристерді апрару.
11 30 Екінші және күрделірек сплавқа
12 00 – 14 00 бос уақыт
14 20 Трансфер Тургень – Алматы
Турдын бағасы
Жиналған группаға 20 $
Индивидуалды группаға 360 $
Бағаға: трансфер, ланч, суда рафтпен жүзу кіреді.
3.3 1қиындық категориясы бойынша су кедергілерінің отандық классификациясы
Су кедергілерінің қиындық категориясы апатты жағдай тудыру ықтималдығы
Кедергі қиындығы алты баллдық шкаламен өлшенеді. 4, 5, және
1 категория. Қайраңдау, ағысы біршама жылдам, кішігірім толқындар. Спорттың
2 категория. Толқындар, шивера, шоңғал,қыспақтар кездеседі. Судың
3 категория.өтуі оңай шоңғалдар, шивера, арнаның әр жерінен
4А, 4В, 4С категориялары: ұзағынан созылған көптеген тастар, бочкалар,
5А, 5В, 5С категориялары: техникалық жағынан өтуі қиын шоңғал
6А, 6В категорилары: өтуге қауыпты, қиын кедергі құлама сулар
Мұқият барлау мен сақтандарудың қатаң шараларынан кейін өтіледі.
6С категориясы: кез-келген класстағы кемелер үшін өту өте қиын
3.4 Вело-мото-авто-сафари.
Аяғы қуатты адамдарға Тянь-Шань тауы тауда велосипедпен жүрудің тамаша
Велосипед туризмін сүюшілер жақсы физикалық дайындықта епті болуы керек,
Автосаяхат – құмарлықты қандыратын жақсы тәсіл. Қазақстан табиғи декорациялардың
Қорытынды
Қазақстан – көшпелі және отырықшы әлемдерімен тығыз байланыста болған,
Қазақстан Республикасы шытырман оқиғала және экстрималды туризм потенциалын пайдалану
Атты және түйе Қазақстан таулары мен шөлдері арқылы сапарлары
Сонымен қатар рафтинг (Шығыс Қазақстан таулы өзендері, Іле өзені,
Осы жағдайлардан басқа Қазақстанда шөлдер мен далаларда орналасқан археологиялық
Қазіргі таңда жай ғана демалу аз, турист үшін ерекше,
Бірақ, іс жүзінде экстрим атауының өзі туристтердің бір бөлігін
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1 Ердавлетов С.Р. География туризма: история, теория, методы,
2 Биржаков Б.М. Введение в туризм. – Спб.,
3 Богданов Е.И. Экономика туризма: теория и практика. Учебное
4 Ананьев М.А. Экономика и география международного туризма.- М.:
5 Биржаков М.Б. Тематика туризма в сети Интернет. –
6 www.windsurf.ru
7 www.windsurf.boom.ru
8 www.wind.ru
9 Шлыков А., Каменев А. На пределе. Большая волна.//
10 Маленков А. В Африку гулять.// Men’s Health декабрь
11 Каменев А., Пирумов А. Зимуем X-стремно.// Men’s Health
13 Николаев Р. С места в каньон .//
14 Аванесян И. Майские каникулы.// Playboy май 5’2002
15 www.xtremesport.ru
16 www.radiomajak.ru
17 www.travel.hotline.kz
18 www.xrest.ru
19 www.vvv.ru
20 www.risk.ru
21 www.refer.ru
22 www.vertical.com.ru
23 Семенов А.И. Что делать, Или французский кайтконтест.// Вертикальный
24 Смирнов В.Э. Никита. Открытая книга.// Вертикальный мир №30’2002
25 Lonely Planet. Morocco, Lonely Publication Pty. Ltd, 5
26 www.whitewater.ru
27 А. Демина Экстремальная Москва. Лето 2002.//Вертикальный мир №29’2002
28 Тимошенко Е.Д Большие стены.// Вертикальный мир
29 Ожиганов М. Байки. Двухколесный Крым.// Вертикальный мир №30’2002
30 Полетаева Н. На досках.// Вертикальный мир №30’2002 –
31 Казаринов И. В ласточкином гнезде.// Вертикальный мир №30’2002
32 www.diving.ru
3
2
