Халықаралық қаржылық есеп стандарты кезіндегі ағымдағы активтердің ерекшеліктері курстық жұмыс
Мазмұны
КІРІСПЕ
1 Ағымдағы активтердің жалпы сипаттамасы мен маңызы және оларды жіктеу.
1.1 Ағымдағы активтердің мәні мен маңызы............... 5
1.2 Ағымдағы активтерді анықтау мен оларды жіктеу .................20
2 Халықаралық қаржылық есеп стандарты кезіндегі ағымдағы активтердің ерекшеліктері мен өзгерістері
2.1 Халықаралық қаржылық есеп стандарты кезіндегі ағымдағы активтердің ерекшеліктері мен қалыптастыру негіздері................33
2.2 Халықаралық қаржылық есеп стандарты кезіндегі ағымдағы активтердің өзгерістері мен жетілдіру жолдары.........38
ҚОРТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБЕТТЕР ТІЗІМІ
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 47 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Мазмұны
КІРІСПЕ
1 Ағымдағы активтердің жалпы сипаттамасы мен маңызы және оларды
1.1 Ағымдағы активтердің мәні мен маңызы............... 5
1.2 Ағымдағы активтерді анықтау мен оларды жіктеу .................20
2 Халықаралық қаржылық есеп стандарты кезіндегі ағымдағы активтердің ерекшеліктері
2.1 Халықаралық қаржылық есеп стандарты кезіндегі ағымдағы активтердің ерекшеліктері
2.2 Халықаралық қаржылық есеп стандарты кезіндегі ағымдағы активтердің өзгерістері
ҚОРТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБЕТТЕР ТІЗІМІ
КІРІСПЕ
Біз Қазақстанның жаһандық экономикалық үрдістерге сәйкес дамып келе жатқан
Қазақстан бүгінгі таңда әлеуметтік- экономикалық жаңару мен саяси демократияландырудың
Курстық жұмыстың өзектілігі: «қысқа мерзімді активтер» есепті жыл ішінде
Курстық жұмыстың мақсаты - қысқа мерзімді қаржылық активтер, бұларды
Курстық жұмыстың міндеті:
1.ұйым өткізетін дайын өнім, тауар, жұмыс, қызмет көрсету, өндірісінде
- басқа активтерге айырбасталу;
- міндеттемелерді өтеу үшін пайдалану;
- ұйымның меншіктеушілері арасында бөлінсе алынуы.
Бірінші бөлімде, ағымдағы активтердің жалпы сипаттамасы мен есептеудегі ұйымдастырылу
Екінші бөлімде, Халықаралық стандарт бойынша ағымдағы активтер есебінің
1. Ағымдағы активтердің жалпы сипаттамасы мен маңызы және
1.1.Ағымдағы активтердің мәні мен маңызы
Бухгалтерлік есеп стандарттарына тұжырымдамалық негізіне сәйкес активтер жатады, бұлар
Есепте кассалық операцияларды жүргізу мен көрсету тәртібі. Ақшалай қаражатты
«Ақшалай қаражаттың козғалысы туралы есеп» 7 бухгалтерлік есеп стандартында
«Ақшалай қаражат қозғалысы туралы есеп» 7 қаржылық есеп беру
Кассадағы ақшалай қаражатты сақтау, жұмсау және есептеу тәртібі есеп
Касса - бұл ақша сақталуын қамтамасыз ететін арнайы жабдықталған
Кәсіпорындар өздерінің есеп шоттарынан қолма-қол ақша алады, бұл мақсаттар
Кассалық операциялар қолма-қол ақша қабылдаған соң бас бухгалтер немесе
Ұйым кассасына қолма-қол ақшаның түсуін ресімдеу үшін қолмен өңдегенде
Қолма-кол ақша берумен байланысты операциялар шығыстық кассалық ордермен
Ұйым кассасына қолма-қол ақшаның түсуін ресімдеу үшін (ЖКО) қол-мен
Ақша беру туралы құжаттарға басшы және бас бухгалтер қол
Кассалық ордерлер бойынша ақша қабылдау мен беру оларды толықтырған
- кұжаттарда бас бухгалтердің
- құжаттарды рәсімдеудің дұрыстығын;
- құжаттарда аталған тіркемелердің бар-жоқтығын.
Егер осы талаптардың бірі орындалмаса, кассир құжаттарды бухгалтерияға қайтарады
Түсу мен жұмсау бойынша барлық операцияларды кассир 1 жылға
Касалық операциялардың синтетикалық есебін 1010 “Кассадағы қолма-қол ұлттық ақша”
1010,1020 шоттарындағы операцияларды жазу үшін кассалық есептер негіз болып
Кесте -1 Дебет бойынша 1010,1020 шоттарда кассаға түскен қолма
№ Операциялар мазмұны Дебет Кредит
1 Банктегі есепшоттан кассаға түскен ақшалай қаражат (еңбекақы беруге,
2 Тапсырыс берушілерден сатып алушылардан кассаға көрсеткен қызмет,
3 Өнім өткізіп, қолма-қол есеп айырысу (өткізуден, жұмыстан,
4 Өткізілген негізгі құралдар, МЕА құнды қағаздар үшін төленген
5 Жолда деп саналатын ақшалай қаражат кассаға түсті
6 Жұмсалмаған есеп берілетін сома кассаға қайтарылды 1010 1250
7 Банктен қысқа мерзімдік қарыз қолма-қол ақшамен алынды 1010
8 Алдағы кезеңдер анықталып, кіріске алынған кассадағы ақшаның артық
9 Түгендеу кезінде анықталып, кіріске алынған кассадағы ақшаның артық
10 Өкіметтің атқару органдарынан қолма-қол субсидия алынды 1010 6140
11 Жабдықтағаны, орындалған қызмет үшін аванс түскенде 1010 3310
12 Еншілес серіктестіктерден (тәуелді, бірлесіп бақыланатын) қайтқан берешектер 1010
Қайнар көзі: В.Н Радостовец, В.В Радастовец, О.Н Шмит «Кәсіпорындағы
Кесте - 2 1010 шотының кредиті бойынша кассадан төленген
№ Операциялар мазмұны Дебет Кредит
1 Қолма-қол ақша төленген НҚ, МЕА сатып алынды және
2 Кассадан шотқа ақшалай қаражат тапсырылды 1040 1010
3 Кассадан еңбекақы, зейнетақы, жәрдемақы берілді 3350 1010
4 Қолма-қол ақша төленген, өнімді тиеу мен өткізу шығындары
5 Қолма-қол есеп айырысумен алынған акциялар, облигациялар 1150
6 Жабдықтаушылардың шоттарына кассадан қолма-қол ақша төлеу 3310
7 Кассадан есеп ьерілетін ақша берілді 1250 1010
8 Жанға қолма-қол ақшамен төлегенде 3360 1010
9 ТМҚ жабдықталған, орындалған жұмыспен көрсетілген қызмет үшін берілген
10 Қарыздарды (қысқа мерзімді, ұзақ мерзімдік) жеке және заңды
11 Алынған аванстың қайтарылуы 3310,3320 10410
12 Түгендеу кезінде анықталған кассадағы ақшалай қаражаттың кем
13 Анықталған кем шығу кінәліге қойылады 1250 2940
14 Кінәлі кем шығуды өтеді 1010 1250
15 Егер кінәлі табылмаса немесе сот өндіруден бас тартса
16 Түсім банкке инкассатор арқылы тапсырылды 1030 1010
Қайнар көзі: В.Н Радостовец, Т.Ғ Ғабдуллин, В.В Радастовец, О.И
Субъектілер заңдар рұқсат еткен жағдайларда шетелдік валютамен кассалық операциялар
Шетелдік валютамен операциялар жөніндегі бухесептегі жазбалар операция атқарылған күнгі
Кесте - 3 Валюталық қаражат түсуі бойынша операциялар
№ Операциялар мазмұны Дебет Кредит
1 Банктегі валюта шотынан кассаға түскен қолма-қол шетелдік валюта
2 Өнім, жұмыс және көрсетілген қызмет үшін сатып алушылардан,
3 Есеп берілетін валюталық соманың жұмсалмай кассаға қайтарылуы
Қайнар көзі: Қ.К Кеулімжаев, З.Н Әжібаев, Н.А Құдайбергенов. «Бухгалтерлік
Кесте - 4 Валюталық қаражатты жұмсау бойынша операциялар
№ Операциялар мазмұны Дебет Кредит
1 Есеп берілетін валюталық қаражаттың кассадан берілуі
2 Шетелдік валютамен валюталық шотқа тапсырылған ақшалай қаражат
3 Бағамдық айырма:
а) жағымды
б) жағымсыз
1020
7430
6250
1020
Қайнар көзі: Т.Ә Әбдіқалықов. «Аудит және бухгалтерлік есеп» Алматы:
Кассадағы ақшаның кірісі мен шығысы бойынша топтастырылған кассалық есептердін
Есеп айырысудың қолма-қол ақшасыз түрі. Өзіндік балансы бар және
Ағымдық және жинақ шоттары - жеке және заңды тұлғалардың
Корреспонденттік шоттар - банктік операциялардың жекелеген түрлерін атқаратын банктер
Банктік шоттар банк шоты шарты бойынша ашылады.
Ағымдағы немесе корреспонденттік шоттарды ашқан кезде банк клиенттің пайдасына
Банктік шотты ашу үшін клиент банкке мынадай құжаттар ұсынады:
1) Қазақстан Республикасының Заңды тұлғалары - резиденттер мен олардың
Бірінші қол қою құқығы кәсіпорын басшысында, екіншісі бас бухгалтерде.
Ағымдағы шоттан жабдықтаушылардың алынған тауарлық-материалдық қорлар үшін қойған шоттары
Банктегі ақшаны пайдаланғаны үшін банк шартпен белгіленетін мөлшерде және
6110 «Ағымдық шоттағы ақша» шот кредиті
Клиент банктік қызмет ету шарты бойынша көрсеткен қызметі үшін
7210 «Жалпы және әкімшілік шығыстар» шот дебеті
1040 «Ағымдық шоттағы ақша» шот кредиті [5, 81 б].
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру Қазақстан Республикасының 1998 ж.
Төлеуші мен алушы арасындағы қаражат есептеу формалары шартпен немесе
Сонымен қатар төлем тапсырмаларына деректемелерді толтырғанда Қазақстан Республикасы Ұлттық
Төлем белгілеудегі бірыңғай жіктеуді кодтау құрылымы цифрлық және әріптік
I - ақша жіберушінің резиденттік белгісі резидент - Қазақстан
ТББС (төлем белгілерін бірыңғай сыныптауыш) қойғаны үшін жауапкершілікті төлем
Жоғарыда аталған құжаттарға сәйкес төлем тапсырмасында Қазақстан Республикасының валюталық
Валюта кодтары тек қана шетелдік валютамен ақша аудару туралы
Төлемдік талаптар-тапсырмалармен есеп айырысуда бенефициар банкке тиелген өнім, орындалған
Бұл есеп айырысулар төлеушінің акцепті бойынша немесе акцепсіз атқарылады.
Инкассолық өнім ақша өндіру туралы сот шешімдері, үкімдері, белгілеулері
Аккредитив дегеніміз - шарт бойынша контрагенттің пайдасына клиенттің талсырмасымен
Банк Заңды тұлғалармен келісім бойынша белгіленген мерзімде немесе күнделікті
Банктік шоттардағы ақшалай қаражатты есептеу үшін субъектінің қаржылық-шаруашылық қызметі
Кесте - 5 1040 шот бойынша субъектінің есеп шотына
№ Операциялар мазмұны Дебет Кредит
1 Сатып алушылар мен тапсырыс берушілердің өнім, жұмыс, көрсетілген
2 ТМҚ мен жабдықтағаны, орындалған жұмыс және көрсетілген қызмет
3 Аккредетивтің лимиттік чек кітапшаларының пайдаланылмаған сомасы есеп/шотқа жазылды
4 Құрылтайшылардан Жарғы капиталына салым ретінде ақшалай қаражат түсті
5 Еншілес, тәуелді және бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалармен борыш
6 Артық аударылған соманың орнын бюджет толтырылды
7 Қолма-қол ақшамен жарна туралы хабарландыруға №1 түбіртек. Өткізілген
8 Банк мекемелерінен алынған кредит есеп/шотқа есепке жазылды
9 Занды және жеке тұлғалардан қысқа мерзімдік және ұзақ
10 Инкассатор арқылы берілген ақшалай қаражат есепке қосылды
Қайнар көзі: В.Н Радостовец, Т.Ғ Ғабдуллин, В.В Радастовец, О.И
Кесте - 6 Субъектінің есеп шотынан төлем тапсырмасы немесе
№ Операциялар мазмұны Дебет Кредит
1 Заңды және жеке тұлғаларға төленіп МӨА (НМА) алынды
2 Акциялар, облигациялар алынды
3 Бюджетке аударылған салық сомасы
а) коорпоративті табыс салығы
б) жеке табыс салығы
в) көлік салығы
3110
3130
3190
8048
3180
1040
1040
1040
1040
1040
4 Зейнетақы қорына аударылған сома 3220 1040
5 Қарыз бойынша сыйақы төлеу
6 Банкке қарыз қайтару
7 Банк мекемелерінен алған қарызды өтеу
3020 1040
8 ТМҚ-ды жабдықтаушылар мен мердігерлерге орындалған жұмыс пен қызметке
9 Есеп берілетін аударылыммен ақша беру
Қайнар көзі: В.Л Назарова. «Шаруашылық жүргізуші субъектілердегі бухгалтерлік есеп»
Есеп шотта деп саналатын ақшалай қаражатты сақтау мен пайдаланудан
1070 «Аккредитивтегі ақша»
1070 «Чек кітапшаларындағы ақша»
1070 «Карт-шоттардағы ақша»
1070 «Банктегі басқа да шоттардағы ақша».
Есептесулердің аккредитивтік нысаны - бұл тауарлар мен қызметтер үшін
1) Аккредитив мерзімі өтуі бойынша.
2) Жабдықтаушының аккредитивті одан әрі қолданудан бас тартуы.
Сатып алушының өнімі бойынша [8, 149 б].
Кесте - 7 Банктегі аккредетивті жабу
№ Операциялар мазмұны Дебет Кредит
1 Меншікті қаражаты есебінен аккредитивке ақшалай қаражат қосып
2 Банк кредиті есебінен аккредетивке ақшалай қаражат қосу 1070
3 Өнім, жұмыс көрсетілген қызмет үшін жабдықтаушалар
4 Алынған материалдық құндылықтарға төлеу үшін аккредитив қаражатын пайдалану
1317,1330 1070
5 Алынған МЕА төлеу құндылықтарға төлеу үшін аккредитив қаражатын
6 Пайдаланылмаған аккредитив қаражатын аударылған шоты есебіне қосу
- меншікті қаражаты есебінен
- банк кредиттері есебінен
1040
3010
1070
1070
Қайнар көзі: В.А Назарова. «Бухгалтерлік іскерлік корреспонденция» Алматы: Экономика,
1070 шот бойынша талдаушы есеп кәсіпорынға қойылған әрбір аккредитив
Қазақстан Республикасындағы чектерді қолданып, төлемдерді атқару Қазақстан Республикасы Ұлттық
Чек - чек берушінің банк-алушыға жазбаша бұйрығы бар, олардың
Чек кітапшалары қолма-қол ақшасыз төлемдерді атқару (көлік ұйымдарымен, жабдықтаушьшармен,
Кесте - 8 1070 шотта чек кітапшасында бар ақшалай
№ Операциялар мазмұны Дебет Кредит
1 Субъектінің меншікті қаражаты есебінен чек кітапшаларын беріп, қаражатты
2 Банк кредиттері есебінен чек кітапшаларын беріп, қаражатты депозитке
3 Банкте чек кітапшалары бойынша алынған сома объектілер берген
3390 1070
4 Чекпен төленген пошта-телеграфтық шығындар
5 Іс-сапар адамдары үшін чектермен авиа, темір жол билеттері
6 Чек кітапшасының пайдаланылмаған қалдығы депозитке салынған қаражат
3010 1070
Қайнар көзі: В.А Назарова. «Бухгалтерлік іскерлік корреспонденция» Алматы: Экономика,
Берілген чектер бойынша, бірақ банк төлемеген сома 1070 шотта
1070-шоты бойынша талдаушы шот алынған әрбір чек кітапшасы бойынша
Ұйымдар чек кітапшаларымен қатар карт-шотарды қолдана алады. Карт-шоттар 1070-шотта
1070 шотта банктегі арнаулы шоттардағы қолма-қол акша есептеледі, яғни
1)Әлеуметтік мекемелерді (балалар үйін, мектептер, ауруханалар) ұстау үгаін ата-аналардан
2)Ұзақ мерзімдік инвестицияларды қаржыландыру үшін алынған, жеке шоттан инвестордың
1.2.Ағымдағы активтерді анықтау мен оларды жіктеу
Халықаралық қаржылық есеп стандартына сәйкес ағымдағы активтер былайша жіктеледі
1) Қысқа мерзімдік (ағымдағы). Оларды қолдану мерзімі - бір
- қайта өндеу мен өткізу мерзіміне тәуелсіз қорлар;
- жыл ішінде есептен шығарылуы мүмкін болашақ кезеңдер
- ақша қаражаттары;
- егер ол баланстық құннан басқа болса, ағымдағы
- есепті уақыттан санағанда бір жыл ішінде алынған дебиторлық
2) Ұзақ мерзімді активтер пайдалану мерзімі бір жылдан
- материалдық емес активтер, лицензиялық келісімдер, бағдарламамен қамтамасыз ету,
- негізгі құралдар, яғни жер, ғимараттар мен үйлер,
- ұзақ мерзімдік
- ұзақ мерзімдік дебиторлық берешек; алуға арналған шоттар, алынған
алдағы кезең шығындары.
Босалқылар. Босалқылар ағымдағы активтер түрінде өндірістік үрдіске бір-ақ рет
«Босалқылыр» тармағындағы счеттарда -бір жылға дейінгі аралықта сатылатын өндірістік
Тауарлы-материалды құндылықтар бұларға: өнімдер өндіруге қажетті
тәжірибесінде ФИФО, ЛИФО және орташа өлшеу әдістері қолданылады.
Экономикалық мақсат тұрғысынан қарағанда тауарлы-материалды құндылықтар сату, тауарлар өндіру,
Материалдар. Ағымдағы активтер құрамында есептелінетін, шаруашылық операцияларын жүргізетін және
«Саудаға арналған қысқа мерзімді қаржылық активтер» счетында «туындаған қаржылық
«Өшірілуіне дейін бастапқы құнынан ұсталынатын қысқа мерзімді инвестициялар» счетында
«Берешектердің қысқа мерзімді қарыздары» тармағындағы счеттарда - бір жылға
Берешектер борышы. Жөнелтілген тауарлар, орындалған жұмыстар, көрсетілген қызметтер үшін
Алдағы кезең шығындары. Тиімділігі мен пайдалық дәрежесі осы жылы
Берілген аванстар. Алдағы уақыттарда алынатын тауарлы-материалды құндылықтар, ұзақ мерзімді
Қаржылық инвестициялар. «Қысқа мерзімді қаржылық инвестициялар» тармағында 5 синтетикалық
Егер алынған инвестициялар сатуға арналса, сондай-ақ бұларды сату бухгалтерлік
Сонымен қатар саудаға арналған қысқа мерзімді қаржылық активтер, бұларды
Ұйымдардың ұзақ және қысқа мерзімге алған инвестицияларын, сондай-ақ сатылып
«Ақша қаражаттары» тармағындағы счеттарда теңгемен есепке алынатын ұлттық және
«Ақшалай қаражаттың козғалысы туралы есеп» 7 бухгалтерлік есеп стандартында
«Ақшалай қаражат қозғалысы туралы есеп» 7 қаржылық есеп беру
Кассадағы ақшалай қаражатты сақтау, жұмсау және есептеу тәртібі есеп
Ақшалар деп - отандык және шетелдік валюта түрінде, есептегі,
Аяқталмаған өндіріс. Толығымен технологиялық циклдан өтпеген дайын өнімдер шығаруға,
Күмәнді қарыздар талабының резерві дегеніміз - жалпы және әкімшілік
«Ағымдағы салықтық активтер» тармағындағы счеттарда :
- есепті бір жылдың
- есепке алынатын қосымша құн салығы, оның ішінде салық
«Қысқа мерзімді басқалай активтер» тармағындағы счеттарда - есепті жыл
2) «Ұзақ мерзімді
бұларға: өшіру мерзімі келгенге дейін ұйым қатаң түрде өз
«Берешектердің ұзақ мерзімді қарыздары» тармағындағы счеттарда: есебі бір жылдан
«Үлестік қатысу әдісімен есепке алынатын инвестициялар» тармағындағы счетта үлестік
«Жылжымайтын мүліктердегі
Жылжымайтын мүліктердегі инвестициялар (жер, ғимараттар, ғимараттардың бөлігі) деп
«Негізгі құралдар» тармағындағы счеттарда өндірістік процеске, тауарлар қоюға, қызметтер
Негізгі құралдар жекелеген түрлерге жіктеледі. Негізгі құралдардың жекелеген түрлері
Негізгі құралдардың жекелеген түрлеріне қарай синтетикалық счеттар ашылады. Бұлар
Негізгі құралдардың амортизациясын және бұлардың құнсыздануының сомаларын жинақтап көрсету
Негізгі құралдар. Өндірістік үрдіске жылдар бойы өз қызметін көрсететін,
«Биологиялық активтер» тармағындағы счеттарды ұйымның ауылшаруашылығы қызметіне байланысты биологиялық
«Барланған және бағаланған активтер» тармағындағы счеттарда минералды ресурстарды барлау
Барланған және бағаланған активтердің бастапқы бағалануы мына төмендегідей: барлауға
Барлау және бағалау операцияларына байланысты жұмсалған шығындар «Барланған және
«Материалды емес активтер» тармағындағы счеттарды физикалық үлгісі болмайтын өндірістік
Материалды емес активтер. Бұларға: - «гудвилл», патенттер, авторлық құқық,
«Кейінге қалдырылған салықтық активтер» тармағындағы счетта алдағы кезеңдерде орны
Уақытша айырымдар - активтердің немесе міндеттемелердің баланстық құны мен
«Басқалай ұзақ мерзімді активтер» тармағындағы счеттарда жоғарыдағы тармақтарда көрсетілмеген
«Берілген ұзақ мерзімді аванстар», «Алдағы кезеңдердің шығындарынан», «Аяқталмаған құрылыс»,
«Сатуға арналған ұзақ мерзімді активтер» тармағындағы счеттарда:
Есепті бір жылдың ішінде егер ұзақ мерзімді активтердің баланстық
2. Халықаралық қаржылық есеп стандарты кезіндегі ағымдағы активтердің ерекшеліктері
2.1.Халықаралық қаржылық есеп стандарты кезіндегі ағымдағы активтердің ерекшеліктері мен
Ағымдағы активтер – бір ішінде ақшаға айналуы керек. Мұндай
Болашақ экономикалық пайда егер актив:
- ұйым өткізетін дайын өнім, тауар, жұмыс, қызмет көрсету,
- басқа активтерге айырбасталса;
- міндеттемелерді өтеу үшін пайдаланылса;
- ұйымның меншіктеушілері арасында бөлінсе алынуы мүмкін.
Активтер үш сатыдан: анықтау, тану және бағалаудан тұрады. Анықтау
Активтерді тану деп - активтерді бірегейлік өлшемге келтіріп, қаржылық
Активтерді бағалау - активтер дәстүрлі әдістермен: бастапқы құнымен, сатып
Активтер құрамы. Активтер төмендегі түрлерден: материалды құндылықтардан ғимараттар, құрылғылар,
Активтер есебі. Активтердің құрамының барлығы ақшалай өлшемі мен өлшеніп,
«Қысқа мерзімді активтер (ағымдағы)» тарауы 7 тармақтан және жалпы
Қысқа мерзімді активтерді айналым қаражаттары деп те атайды. Мұндағы
Тиімді пайдалану мерзімі анықталмаған немесе келесі есепті жылға көшірілетін
Ұйымдардың шаруашылық қызметіне тиімді басшылық жасап, бухгалтерлік есептің дұрыс
Есеп объектілері мәліметтерін жинақтап, тексеру үшін бухгалтерлік есеп тәжірибесінде
Ең әуелі синтетикалық жинақтау счеттары бойынша жүргізілетін айналым ведомосын
Арнайы үлгідегі кестеге әрбір жекелеген счеттар бойынша дебеттік немесе
Есептелініп шығарылған жинақтарға қарағанда, синтетикалық жинақтау счеттары бойынша айналым
Синтетикалық жинақтау счеттары бойынша жасалған ведомостың ерекшелігі шығарылған үш
Егер айналым ведомосын жасаған кезде жоғарыда көрсетілген егіз жинақтар
Бухгалтерлік есеп тәжірибесінде екі жақты жазу принципі бұзылмаған жағдайда
Жіберілген қателерді түзету үшін синтетикалық жинақтау счеттары мен аналитикалық
Синтетикалық жинақтау счеттары бойынша жасалған айналым ведомосында ұйымдардың активті
Егер айналым ведомостысы дұрыс, қатесіз жасалған жағдайда, мұның негізінде
Алайда бухгалтерлік есеп тәжірибесінде баланс жасау үшін айналым ведомосының
Бухгалтерлік есеп тәжірибесінде аналитикалық жіктеу счеттары бойынша да айналым
Жабдықтаушылар мен есеп айырысу дұрыстығын тексеруге арналған аналитикалық айналым
Аналитикалық жіктеу счеттары бойынша жасалған айналым ведомосының мәліметтеріне сүйене
2.2. Халықаралық қаржылық есеп стандарты кезіндегі ағымдағы активтердің өзгерістері
Ақша қаражаты дебиторлық қарыз талдауы сияқты өзінің түсініктері бар.
Ақша қаражаттары кассада немесе банк шоттында болады, табыс әкемейтін,
Ұзақ уақытқа ақшанның қалуы айналым капиталды дұрыс қолданудың әсерінен
КАҚ = қолма-қол ақшаның орташа қалдығы * өткен уақытқа
Ақша қаражатының айналым көлемінің орташа қалдығы келесідей есептелінеді:
АКАҚ = Ақша айналымның көлемі / Қолма-қол ақшаның бос
Ақша қаражатының қалдық сомасын есеп айырысуға болжамдау үшін келесі
ҚАҚ = Ақша қаражатының жылдық көлемі / есеп айырысу
Ақша қаражатының қоры резервті тұтыну құнымен анықталады, алынған қортынды.
СҚ =ҚАҚ * V / 100
Бұдан қиын моделді шет елдерде тәжірбие жүзінде қолданады және
Экономикалық мәнгілік және ақша ағымының түрлері. Қандайда кәсіпорынның шаруашылық
Сатуға арналған жіктелінбеген, бірігіп бақылау ұйымы мен тәуелді ұйымдар,
1) Өзіндік құны бойынша;
2) 39 «Қаржылық құралдар: мойындау және өлшеу» ХБЕС сәйкес.
Сәйкес жақындық инвестицияның әрбір категориясына қолданылуы керек. Сатуға арналған
39 «Шоғырландырылған қаржылық есеп» ХБЕС сәйкес жүргізілетін еншілес, бірігіп
Басты ұйым өзінің шоғырландырылған қаржылық есебінде мыналарды айқындалуы тиіс:
Басты ұйымның жеке қаржылық есебіне сәйкес шоғырландырылған қаржылық есепті
1) Қаржылық есеп жеке қаржылық есеп болып табылатынын анықтау;
2) Шоғырландырылған қаржылық есепті ұсынбау құқы қолданылғаны анықтау;
3) Жариялық қолдану үшін дайындалған шоғырландырылған қаржылық есеп атауы
4) Еншілес, бірлесіп бақыланатын, тәуелді ұйымдардағы атауын,
5) Бұндай шоғырландырылған қаржылық есепті алуға болатын жердің мекен-жайы;
6) Бұл инвестицияларды есптеу үшін қолданылатын әдіс сипаттамасы.
Басты ұйым немесе бірлесіп қызмет ету келісімімен бірлескен ұйым
1) Есеп жеке қаржылық есеп болып табылатыны анықталады және
2) Еншілес, бірлесіп бақыланатын, тәуелді ұйымдардағы инвестиция,
3) Өткен тақырыпта сипатталған инвестицияны есептеу үшін қолданылатын әдіс
Сондай-ақ 27 «Шоғырландырылған және жеке қаржылық есеп», 28 «Бірлескен
"ТМҚорлар кәсіпорынның едәуір маңызды активтерінің бірі және түсімдерінің негізгі
2-ХБЕС барлық материалдық-өндірістік қорларға қолданылады, оған:
құрылыс шарттары бойынша туындайтын аяқталмаған өндіріс (11-ХБЕС); қаржы құралдары;
Стандарт:
1.Ауыл және орман шаруашылығы өнімдерін сондай-ақ минералдық рудалардың өнеркәсіптің
Қорларды бағалау процесін негізгі үш сатыға бөлуге болады: қорларды
7- ҚБЕС талаптарында қорлардың өзіндік құнын қалыптастыру бөлігіне 2-ХБЕС
1. Сатып алу бағасы - сатып алушылық бағасы;
2. Сырт жерден әкелуге баж - импорт бажы және
3. Делдалдық ұйымдарға төлеген комиссиялық сыйақы;
4. Көліктік-дайындау шығыстары - тасымалдауға, өңдеуге жұмсалған шығыстар;
5. Қорларды сатып алуға тікелей байланысты өзге де шығыстар,
Олар «объектіні сатып алуға тікелей байланысты басқа шығыстар» ұғымына
Халықаралық қаржы есептілігінің стандарттары жөніндегі комитет (ХҚЕСК) әзірлеген Халықаралық
ХҚЕС-на өту есептілігінің өзін дайындау қағидаттарын, сол сияқты оның
ХҚЕС ең басты үш тұжырымдамаға:
- әділ құнға;
- экономикалық мазмұнның құқықтық насаннан басымдығына;
- айқындылыққа негізделеді.
Әділ құн тұжырымдамасы. Оның мәні нақты бар құнға сүйене
Экономикалық мазмұнның құқықтық насаннан басымдығы тұжырымдамасы. ХҚЕС-на сәйкес шақұқықтық
Жоғарыда көрсетілгендер ХҚЕС бойынша жасалған есептілік кәсіпорынның жай-күйің
Қазақстандық кәсіпорындаодың ХҚЕС-на өтуін қаржылық ақпаратты сыртқы пайдаланушылардың мүдделерін
Сатуға арналған ұзақ мерзімді активтер тармағындағы счеттарда:
Есепті бір жылдың ішінде егер ұзақ мерзімді активтердің баланстық
Қорытынды
Жалпы курстық жұмысты қорыта келгенде бухгалтерлік есеп стандарттарына тұжырымдамалық
Ағымдағы активтер - бір ішінде ақшаға айналуы керек. Мұндай
Болашақ экономикалық пайда егер актив: ұйым өткізетін дайын өнім,
Активтер үш сатыдан: анықтау, тану және бағалаудан тұрады. Анықтау
Активтерді тану активтерді бірегейлік өлшемге келтіріп, қаржылық қорытынды
Активтер құрамы төмендегі түрлерден: материалды құндылықтардан ғимараттар, құрылғылар, жабдықтар,
Активтер есебі активтердің құрамының барлығы ақшалай өлшемі мен өлшеніп,
«Қысқа мерзімді активтер (ағымдағы)» тарауы 7 тармақтан және жалпы
Қысқа мерзімді активтерді айналым қаражаттары деп те атайды. Мұндағы
Ұйымдардың шаруашылық қызметіне тиімді басшылық жасап, бухгалтерлік есептің дұрыс
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
ҚР-ның Президентінің «Бухгалтерлік есеп туралы» 1995ж. 26 желтоқсандағы №2732
ҚР-ның Президентінің «ҚР Аудиторлық қызмет туралы» 1998жыл 20 қарашадағы
ҚР-ның қаржы министрлігінің бухгалтерлік есеп әдістемесі және аудит департамент
В.К. Радостовец., Т. Ғ. Ғабдуллин., В.В. Родаставец., О.И. Шмидт.
Қ.К.Кеулімжаев., З.Н. Әжібаева., Н.А. Құдайбергенов. Бухгалтерлік есеп принциптері. Алматы,
В.А. Назарова. Бухгалтерлік іскерлік корреспонденция. Алматы «Экономика», 2002жыл.
В.Л. Назарова. Шаруашылық жүргізуші субъектілердегі бухгалтерлік есеп. Алматы, «экономика»,
Ержанов М.С., Ержанова А.М. Основы бухгалтерского учета и новая
Т.Ә. Әбдіқалықов. Аудит және бухгалтерлік есеп. Алматы, «Қазақ университеті»,
С.Б.Баймұханова. Бухгалтерлік есеп. Издат. Маркет, Алматы, 2005жыл.
С.М.Мауленов., А.С.Мауленов. Аудит. Алматы, 2002год.
О. Д.О.Абленов. Аудит: теория и практика. Алматы «Экономика»
2005 год.
К.Ш.Дюсембаев. Аудит и анализ в системе управления финансами. Алматы
З.Н.Ажибаева. Аудит. Алматы «Экономика» 2004 жыл.
Л.Н.Чечевицына., И.Н. Чуев. Анализ финансово-хозяйственной
деятельности. Москва, 2005 год.
С.М. Пястолов. Анализ финансово-хозяйственной деятельности
предприятия. Москва. «АСАДЕМА» 2004 год.
Г.В. Савицкая. Анализ хозяйственной деятельности предприятия. Минск,
2002 год.
В.Ф. Протасов. Анализ деятельности предприятия. Москва «Финансы и
статистика», 2003.
К.Ш. Дүйсенбаев., Э.Т.Талегенов., Ж.Т. Жұмағалиева. Кәсіпорынның
қаржылық жағдайын талдау. Алматы, «Экономика» 2001.
О.В.Ефимовой., М.В.Мельник. Анализ финансовой отчетности. Москва,
2004 год.
21. Лоринова А.Д «Бугалтерски учет» 1998 год. Москва
22. Андросов В.Д. “Бухгалтерский учет”. Москва: ФинСтат, 2002 год.
23. Астахов В.П. “Бухгалтерский финансовый учет”.Растов на Дану:
Март, 2002 год.
3
