Технология пәнін оқыту курстық жұмыс
Мазмұны
Кіріспе...................................................................3
1 Еңбек технологиясы және кәсіпке оқыту жүйелерінің ұғымы
1.1 «Технология» пәні бағдарламасы мазмұнының айқындалуы...............5
1.2 «Технология» пәнін оқытудағы өндірістік оқыту жүйелері..................8
1.3 Технология пәні мұғалімінің оқытуды ұйымдастыруға дайындық жұмыстары............................................................9
2 «Технология» оқу пәнін оқытуда қолданылатын принциптер, әдістер мен тәсілдер, оқытуды ұйымдастыру формалары
2.1 «Технология» пәні мазмұны оқу материалдарын түзудегі және оны оқытудағы дидактикалық принциптер.....................................14
2.2 «Технология» пәнін оқыту әдістері мен тәсілдері...................................18
2.3 «Технология» пәнін оқытуды ұйымдастыру формалары........................21
3 Сабақ жоспарын және графигін құру
3.1 Сабақ жоспары.................................................25
3.2 Нұсқаунама технологиялық карта........................................28
3.3 Құрылымдық-логикалық кесте.............................................29
Қорытынды.............................................................31
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі...............................................33
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 32 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Мазмұны
Кіріспе...................................................................3
1 Еңбек технологиясы және кәсіпке оқыту жүйелерінің ұғымы
1.1 «Технология» пәні бағдарламасы мазмұнының айқындалуы...............5
1.2 «Технология» пәнін оқытудағы өндірістік оқыту жүйелері..................8
1.3 Технология пәні мұғалімінің оқытуды ұйымдастыруға дайындық жұмыстары............................................................9
2 «Технология» оқу пәнін оқытуда қолданылатын принциптер, әдістер мен
2.1 «Технология» пәні мазмұны оқу материалдарын түзудегі және оны
2.2 «Технология» пәнін оқыту әдістері мен тәсілдері...................................18
2.3 «Технология» пәнін оқытуды ұйымдастыру формалары........................21
3 Сабақ жоспарын және графигін құру
3.1 Сабақ жоспары.................................................25
3.2 Нұсқаунама технологиялық карта........................................28
3.3 Құрылымдық-логикалық кесте.............................................29
Қорытынды.............................................................31
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі...............................................33
КІРІСПЕ
«Технология» оқу пәні – интегративті білім саласы. Оқушылардың математика,
Жалпы, техникалық-технологиялық білімнің болашақта дамуы графикалық ақпараттың қызметі мен
Бағдарлама мазмұнына сәйкес оқушылар қолмен өңдеу бойынша техникалықө материалдарды
Технология оқу пәні бойынша білім беру бағдарламаларының мазмұнында берілген
Сонымен қатар, оқушыларға кәсіптік бағдар мен кәсіптер туралы түсініктер
«Технология» білім беру саласының тұжырымдамасына сәйкес нақты білімдер, мәдениетті,
Технология пәні төмендегі міндеттерді алға тартады:
- материалдарды қолмен өңдеу технологияларымен, сондай-ақ материалдарды, энергияны, ақпаратты
- шешім қабылдау және практикалық міндеттерді орындау барысында өз
- өзіне-өзі қызмет ету және үнемді шаруашылық жүргізудің практикалық
- жобалық қызметті ұйымдастырудың жалпы тәсілдерін қалыптастыру және дамыту,
- сәндік-қолданбалы шығармашылықтың алуан түрлерімен, қазақ халқының салт-дәстүрлерімен таныстыру
- тұлғаның адамгершілік қасиеттерін тәрбиелеу: адамилық, міндеттілік, жауапкершілік, еңбекпен
- кәсіби сыннан өту кезінде кәсіптер әлемімен, қызмет түрлерімен
«Технологи» оқушыларға негізгі мектепте, технологиялық даярлаудың барлық бағыттарына сай
1. Жеке немесе қоғамдық маңызы бар еңбек нысандарын жасау
Еңбек нысандарын таңдау;
Іс-әрекет мақсатына сәйкес материалдар мен еңбек құралдарын іріктеу;
Құрал-саймандар мен жабдықтарды қолдану;
Технологиялық үрдісте қауіпсіз еңбек тәсілдерін пайдалану;
өзіндік еңбек процесінің барысы мен нәтижелерін бақылау.
2. Жеке және ұжымдық еңбек қызметін ұйымдастыру тәжірибесі:
қолда бар қорларды және жағдайды ескере отырып, жұмысты жоспарлау;
ұжымдық қызмет атқарудағы жұмыс үлесі;
аспаптар мен жабдықтарды тиімді орналастыру.
3. Технологиялық ақпаратпен жұмыс тәжірибесі:
Оқу және анықтамалық әдебиеттермен қажетті ақпаратты іздестіру;
Технологиялық міндеттерді шешуде қажетті ақпаратты дұрыс қолдану.
4. Материалдық нысандарды жасау және қызмет көрсету бойынша жобалық
Іс-әрекет мақсатын тұжырымдау;
Мақсатқа жету құралдары мен тәсілдерін анықтау;
Жобаны аяқталған бұйым түріне келтіру;
Нысанды жасауға немесе қызмет көрсетуге қажетті шығындарды бағалау.
5. Кәсіби қызмет баспалдағын құру мүмкіндіктерін бағалау тәжірибесі:
Қабілеттер мен бейімділіктерді өзіндік болжау;
Түрлі кәсіби қызмет салаларында өз күшін сынап көру;
Кәсіби білім алу және жұмысқа орналасу жоспарларын құру.
1 Еңбек технологиясы және кәсіпке оқыту жүйелерінің ұғымы
1.1 «Технология» пәні бағдарламасы мазмұнының айқындалуы
Жасөспірімдерді еңбекке және кәсіпке баулу адамзат қоғамының даму кезеңдерінің
Еңбектің адам өміріндегі орны мен рөлін көптеген ұлы ғұламалар
Адамның қалыптасуында еңбектің рөлі жайында айта келіп, Энгельс жануарлар
Адам сыртқы табиғатқа тікелей қолымен, яғни дене еңбегімен ықпал
Еңбек процесі жөнінде К.Маркс: «Еңбек процесінің жай моменттері мыналар:
Қазіргі заманғы еңбекке тән сипатты ерекшелік – оны одан
Индустриалды еңбектің негізгі түрлеріне қол, механикаландырылған және автоматтандырылған еңбек
Адамның еңбек іс-әрекетінің құрылымы күрделі, иерархиялық тұрғызылған, көпдеңгейлі және
Мектептік жалпы білім беру мазмұнын түзетін пәндер топтамасын үшке
Талап – педагогикалық ықпал етудің әдісі ретінде мектеп оқушыларында
Қазақстан Республикасының орта білім стандартында, «Технология» білім саласында оқушыларды
Білім стандарты «Технология» пәні бойынша білім мазмұнын анықтайтын негізгі
- технология; материалдар, олардың қасиеттері және сақтау; құралдар мен
- өнімді өткізу және сату, оның құны, шикізатты, энергияны,
- өндірістің экологиялық мәселелері; өндірістің қалдықтарын пайдаланумжәне пайдаға асыру;
- жұмыс орнын ұйымдастыру және жоспарлау, жұмыстың қауіпсіздігін қамтамасыз
- адамға кәсіптің қоятын талаптары,оқушының жеке тұлғалық сапасына, қызығушылығымен
Бағдарламаның (модульдің) мазмұны әрбір тип бойынша төмендегідей көрініс тапқан.
Аралау, жону; сүргілеу; фрезерлеу; бедерлеу; механикалық, термиялық өңдеулер, пластикалық
Техникалық құрылғыларды дайындау, жөндеу, реттеу, олардың элементтері мен бөлшектері.
Механикалық біріктірулер, механикалық құрастыру және монтаждау; ақауларды іздестіру; бөлшектерді
Электротехникалық және электронды құрылғылармен жұмыс.
Электрлік схемасын оқу және құру; электрлік өлшеу; бөлшектерді және
Тұрмыстық радиоэлектронды аппаратуралармен, автоматты қондырғылармен, жеке ЭЕМ, пайдаланушы ретінде
Қыздар үшін матаны және мата емес материалдарды, теріні және
Тоқымашылық; тоқу; өру; макраме; бастырмалау; кестелеу; пішу; тігу; желімдеу;
Құрылыс-жөндеу және әрлеу жұмыстары.
Тұрғын бөлмелерді жөндеу, байланыстырушы араласпаларды, қалау тәсілдерін дайындау; ағаштан
Ауыл шаруашылық өнімдерін және шала өнім (жартылай фабрикат) тағамдарды
Дайындама; сақтау; механикалық және термиялық өңдеу; тағам және сусын
«Адам-табиғат» типі бойынша төмендегідей тараулар қарастырылған.
Өсімдік өсіру. Топырақты өңдеу; егу және отырғызу; тыңайтқыш енгізу;
Мал шаруашылығы және құс шаруашылығы. Малдың және құстардың жас
«Адам-белгілер жүйесі» типі бойынша төмендегі тараулар қарастырылады.
Лингвистикалық және техникалық ақпаратты компьютерлік өңдеу. Мәтінді жинақтау және
Сызу және графика. Техникалық суреттерді, эскиздерді, сызбаларды, схемаларды, графиктерді,
«Адам-адам» типі бойынша төмендегі тараулар қарастырылады.
Тұрмыстық қызмет. Тұрғын бөлмелерді сәндік жабдықтау; кітапханалық іс; тауарды
Санитарлық-медициналық-профилактикалық жұмыстар. Ауырған және жарақат алған кездегі алғашқы медициналық
«Адам-көркем образ» типі бойынша төмендегі тараулар қарастырылады.
Қолданбалы көркем шығармашылық. Дизайн; киімді, аяқ киімді және аксессуарларды
Білім мазмұнын анықтайтын басты құжаттар стандарт пен типтік бағдарламадағы
Мемлекеттік құжат – оқу жоспарларында 1) оқытылуға тиісті оқу
1.2 «Технология» пәнін оқытудағы өндірістік оқыту жүйелері
Мұғалім «Технология» пәні мазмұнында қарастырылған технологияны оқытудың ерекшеліктері негізінде
Технология пән мұғалімдеріне қажетті оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудағы білім, іскерлік
Мектептегі технология пән мұғалімдеріне орта мектепте оқушылардың технологиялық мәдениетін
Технологиялық білім беру үшін пән мұғалімінің оқытуға сәйкес аталған
«Технолология» пәні мазмұнындағы материалдарды өңдеу технологиясын оқыту кәсіптік оқыту
Заттық жүйе – оқушы өзі меңгеретін мамандығының сипатына байланысты,
Операциялық жүйе - өндірісте қолөнершілік тәсілді айқындайды. Сондықтан да
Операциялық жүйе бойынша оқушылар өздері меңгеретін мамандық мазмұнын, еңбек
1.3 Технология пәні мұғалімінің оқытуды ұйымдастыруға дайындық жұмыстары
Білім беру процесін жүзеге асырудың жолы, оқытудың негізгі формасы
Технология пәні мұғалімі ұйымдастыратын сабақтар негізінен аралас немесе көбіне
Жалпы білім беретін мұғалімдердің апталық жүктемесіне сәйкес, олардың нақты
Технология пәні мұғалімінің сабаққа дайындалудағы тақырыпқа сәйкес дайындық жұмыстарының
1. Бағдарлама және оқу құралдары бойынша бөлімнің, тақырыптың мазмұнын
2. Тақырыптың тәрбиелік, дидактикалық және дамытушылық функциясын анықтау, белгілеу.
3. Тақырыпты зерделеу кезінде қалыптастырылатын ұғымдар, білімдер іскерліктер тізбегін
4. Тақырып бойынша пәнаралық байланыстарды анықтау және тіректі білім
5. Көрнекі құралдар мен техникалық құжаттарды іріктеп алу.
6. Бағдарламада шамамен алынған еңбек объектілерін іріктеу.
7. Алдағы сабаққа қажетті құрал-жабдықтардың, бейімдеу құралдарының, материалдар тізбегін
8. Практикалық жұмыстар мазмұнын және оларды ұйымдастырудың формаларын белгілеу.
9. Кәсіптік бағдар жұмыстарының мазмұнын және формаларын іріктеп алу.
10. Оқу материалдарын сабақтар жүйесіне сәйкес үлестіру.
Технология пәні мұғалімі оқушыларды еңбек объектілерін даярлау процесіне қатыстырады.
1. Еңбек объектісінің технология пәні бағдарламасына сәйкестігін.
2. Еңбек объектісін дайындауда оның тәрбиелеу және дамыту функциясын
3. Еңбек объектісін дайындауда сабақтастықты жүзеге асыруды.
4. Еңбек объектісін дайындауда шамаға лайықтылық пен қажетті күрделіліктің
5. Еңбек объектісінің педагогикалық мақсаты мен қоғамдық мақсаттылықпен үйлесімділігін.
6. Еңбек объектіліерінің оқушы шығармашылығы бастамасын дамытуды жүзеге асыруын.
7. Еңбек қауіпсіздігі талаптарының сақталуын.
Осыдан кейін де міндетті түрде бұйым дайындау үшін технологиялық
а) дайындама жасау жолдарын, тиімді тәсілдерін, материалды аз жұмсау
б) дайындаманы өлшеуді, бұйым материалын, формасын және оның өлшемін
в) бұйымды дайындау кезінде барлық операциялардың реттілігі мен мазмұнын
г) карта түзудегі орындалатын бір операцияның мазмұнын зерделеуді, бұйым
д) осы операция шегіндегі өтпелердің реттілігі мен мазмұнын белгілеуді;
е) әрбір өтпелер үшін қажетті құрал-жабдықтарды, жұмысшы және бақылау-өлшеу
ж) әрбір өтпелер үшін қажет болған жағдайда эскиз дайындауды;
з) әдіп мөлшерін ескеруді;
и) технологиялық картаны толтыруды толық мәнді игереді.
Бұл айтылғандар негізінен еңбек объектісі және технологиялық процеске оқушыларды
Келесі кезекте технология пән мұғалімі сабаққа дайындалады және оны
- бағдарламаны, күнтізбелік жоспарды пайдаланумен бөлім бойынша сабақтар жүйесіндегі
- жаңа терминдерді, еңбек тәсілдері мен операцияларын бөліп көрсетумен
- берілген сабақта қалыптастырылатын ұғымдар, білім мен іскерліктер белгіленеді;
- сабақтың тәрбиелік, дидактикалық және дамытушы мақсаттары анықталады;
- еңбек объектісін таңдауда қажетті материалдар мөлшері белгіленеді;
- көрнекі құраладар, техника-технологиялық құжаттар таңдалады;
- сабақ құрылымы, оқу жұмыстарын ұйымдастыру формалары анықталады;
- оқушылардың білімін тексеруді ұйымдастыру жоспарланады;
- бағдарламалық бақылау құралдарын мақсатты түрде пайдалану мүмкіндіктері шешімін
- оқушылардың шығармашылық тәсілін талап ететіндей білім мен іскерлігін
- оқушылардың жаңа оқу материалдарын меңгеру және танымдық іс-әрекеттерін
- әрбір сабақ бойынша кіріспе, ағымдық және қорытынды нұсқау
- бағалау критерийлері дайындалады;
- кәсіптік бағдар беру жұмыстарын өткізу әдістемесі жобада қамтылады.
Оқушылар технология пәні сабағында мақсатқа сәйкес білім мен іскерліктерді
- білім мен іскерлікті тексеру мақсатын қоюды;
- пайдаланатын тексеру түрлерін, олардың мақсатпен сәйкестігін;
- оқушы жауаптарының сапасын, сабақтағы және еңбектік іскерліктердегі кемшіліктерді
- білімді тексерудің жаңа оқу материалдарын зерделеумен байланысын;
- білімді және іскерлікті тексеруді ұйымдастыру мен жүргізуді жақсарту
Технология пәні сабақтарының нәтижелі болуы бірінші кезекте оқу-материалдық базаға
Мектепте технология пәні мұғалімінің дайындығын айқындау жүзеге асырылады. Мұғалімдердің
- тақырыптық және әр сабақ жоспары;
- сабақ барысында оқушылардың іскерлігі мен дағдыларын қалыптастыруы;
- жаңа бағдарлама мен оқулықтар мазмұнын меңгеруі;
- сабақ барысында пәнаралық байланыстарды пайдалану;
- оқушылардың таным белсенділігін дамыту;
- оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту;
- оқушылардың қабілеттеріне байланысты топтарға бөліп оқыту;
- оқушылардың өз бетімен жұмыс істеуін ұйымдастыру;
- оқушыларды өзін-өзі тексеруге, өзін-өзі бағалауға үйрету;
- сабақ барысында ойын әдістерін пайдалану;
- техникалық көрнекі т.б. құралдар пайдалану;
- кәсіби бағдар беру;
- өз жұмысын, сабағын өзі талдау;
- қауіпсіздік техникасын сақтау;
- пән бойынша сабақтан тыс жұмыстар ұйымдастыру;
- оқу барысында қоғамға пайдалы, өнімді еңбекті ұйымдастыру;
- жазғы мезгілде қоғамға пайдалы, өнімді еңбекті ұйымдастыру;
- материалдық базаны нығайту.
Оқу жылы аяқталарда диагностика негізінде ұйымдастырылған әдістемелік жұмыстың нәтижесін
2 «Технология» оқу пәнін оқытуда қолданылатын принциптер, әдістер мен
2.1 «Технология» пәні мазмұны оқу материалдарын түзудегі және оны
Қазіргі білім беруде қолданыстағы «Технология» білім саласының міндеттері:
- оқушыларды өзіндік практикалық іс-әрекетпен жаңаны жасау, өзіндік жүзеге
- қазіргі заман өндірісінің технология, экономика, ұйымдастыру және экология
- адамгершілік-еңбектік сапаны, кәсіпті таңдау және еңбек сүйгіштік қоғамдық-құнды
Бұл міндеттерді шешу, жүзеге асыру оқу-тәрбие процесінде оқушылардың технологиялық
«Технология» пәні бағдарламасы маөмұнындағы теориялық мағлұматтар мен практикалық іс-әрекеттер
«Технология» пәнінің мазмұны адамның кәсіби іс-әрекет түрлерін оқытатын болғандықтан
Оқушыларды еңбекке дайындауды жүзеге асыру олардың қазіргі дамыған өндірістің
Қазіргі педагогика ғылымында дидактикалық принциптер білім мазмұнының негізіне алынады.
- оқыту үдерісін гуманитарландыру;
- оқытудың ғылымилығы, жүйелілігі;
- теория мен практиканың байланыстылығы;
- оқытудың көрнекілігі;
- оқытудың саналылығы мен белсенділігі;
- білім беру мен тәрбиенің және жеке тұлғаның дамуының
- білімнің шамаға лайықтылығы мен оқушылардың жас және дара
- білімді берік және тиянақты меңгеру;
- оқыту процесінде пәнаралық және әр пәннің пәнішілік байланыстылық.
Білім беруді гуманитарландыру бүкіл тәрбие, білім беру, оқу-ағартуижәне барлық
Гумандық бағыт оқу-тәрбие процесінде, оның ішінде «технология» пән сабақтарында
Оқытудың ғылымилық принципі. «Технология» пән сабақтарының мазмұны өндірістің негізгі
Техника мен технологияның ғылыми негізі жаратылыстану негізінде зерделенеді,
Сабақта оқушыларға бұйым жасауда материалды таңдау үшін олардың қасиеттерін,
Оқытудың жүйелілік және бірізділік принципі. Білімнің жақсы меңгерілуі үшін
Таным қызметінің бұл жағы жүйелілік және бірізділік принципі деп
- технология пән сабақтарының барлық кезеңдерінде оқушылардың жалпыеңбектік, жалпыөндірістік
- өндірістің ғылыми негізін, біртұтас жүйелі білімді қалыптастыруды қарастырумен;
- оқушылардың әрбір сабақта меңгерген оқу материалы бұрынғы өтілген
- әрбір сабақты жоспарлауда ол сабақтардың өткен сабақтармен байланысты
- сабақта өткен техника-технологиялық мағлұматтар бағдарламалы тиянақты жоспарлаумен.
Оқытудың түсініктілігі мен ауқымдылық принципі. Білімнің жақсы меңгерілуі үшін
Шамаға лайықтылық – теориялық тұрғыдан алған білімнің оқушының санасына
Оқытудың көрнекілік принципі. Оқушы танымы нақты фактілер мен құбылыстарды
Көрнекілік принципі нақтылық пен абстрактілінің бірлігі негізінде алынып қарастырылады.
К.Д.Ушинский оқушыларда байқағыштықты таным, білім белсенділікті дамыту үшін көрнекі
Оқытудың саналылық және белсенділік принципі. Саналылық пен белсенділік оқушылардың
Саналылық – оқу ісіндегі формализмді жеңудің маңызды жолы. Оқу
Саналылық, белсенділік, өзіндік принципі еңбек әрекетінде айқын байқалады. Сондықтан
Білімді игеру беріктігі принципі. Білімді игерудің беріктілік принципі оқушының
Технология пән сабағында оқушыларға ептілік пен дағдыны дұрыс қалыптастырсақ
Теорияның практикамен байланыстылық принципі оқушылардың ғылым негіздері болып саналатын
Технология пән сабақтарындағы негізгі құраушы принциптердің бірі – политехникалық.
Политехникалық білімді былай көрсетуге болады:
1. Жалпы өндірістің теория және практика жүзінде ғылыми негізі
2. Жалпыеңбектік, жалпыөндірістік біліктілік пен дағды.
3. Жеке бастың еңбекке қабілеттілігін қалыптастыру. Технология пән сабақтарында
1) материалдық;
2) техника негіздері;
3) технология негіздері;
4) басқару жүйесі;
5) адам және оның еңбегі.
Оқытудың политехникалық принципі оқушыларды оқу және еңбек әрекеті объектілерінің
Оқытуды өнімді еңбекпен ұштастыру принципі. Технология пән сабағы теориялық
Мектепте еңбек сабақтарына байланысты оқуды, өнімді еңбекпен байланыстыруда мына
1. Оқушылардың жасайтын өнімдерінің жоспарын түзу.
2. Оқушылардың жасаған бұйымына байланысты еңбегін материалдық және моральдық
3. Оқушылардың жасайтын бұйымына байланысты есеп жүргізу және ол
4. Базалық кәсіпорын жағдайларында оқушыларды жұмыс істеуге бейімдеу. Өнімді
Еңбектің негізгі құрамдас принциптері. Технология пәе сабағында мектеп оқушыларын
1. Еңбекке баулу процесінде оқушыларды тәрбиелеу.
2. Еңбекке дайындауда кәсіби бағдар беру.
3. Оқушылардың еңбекке шығармашылық қатынасын қалыптастыру.
4. Кәсіби оқыту.
2.2 «Технология» пәнін оқыту әдістері мен тәсілдері
Оқыту үдерісі: оқытудың мақсаты мен міндеттері → оқыту мазмұны
Оқытудың мақсаты мен міндеттерін оқытудың тиімді формалары мен әдістерін
Технология пәнін оқытудың өзіндік ерекшелігін ескере отырып, оқушының іс-әрекеті
1. жаттығу (ақыл-ой, қозғалыс, аралас);
2. оқу эксперименті (лабораториялық-практикалық жұмыстар);
3. оқу-өндірістік жұмыстар;
4. есептерді шешу (техникалық, технологиялық, экономикалық есептерді шешу);
5. техникалық құжаттармен жұмыс жасау (оқу, құрастыру, схема және
6. ғылыми-техникалық әдебиеттермен жұмыс жасау (анықмалықтармен, оқу құралдарымен, техника
Ол мұғалімнің оқыту үдерісіндегі қоладныладын оқыту әдістеріне төмендегілерді жатқызады:
1. оқу материалдарын ауызша мазмұндау (еңбек құраладрының құрылысы мен
2. әңгіме (білімді тексеру үшін және оқушыға жаңа мағлұматтарды
3. оқу демонстрациясы (оқып үйренетін механизмдер мен машиналарды, үлгілерді
4. оқушылардың білім, ептілік және дағдыларын бағалау және тексеру
Еңбекке баулуда әдістерді Г.И.Кругликов ақпаратты беру мен меңгеру тәсіліне
Педагог-ғалым бұл әдістерді «Методика преподавания технологии с практикумом» еңбегінде
- мектеп оқушыларының нені және қандай мақсатпен бақылайтынын хабардар
- демонстрация жасалатын затты жақсы көру үшін барлық оқушылардың
- оқушыларға мүмкіндіктер бойынша затты тек қана көрумен ғана
- заттардың басты ерекшеліктері туралы оқушыларға едәуір пікір қалдыруға
- заттар мен процестерді, қозғалыстар мен құбылыстарды оқушылардың көруіне
Жастарды материалдық өндіріс саласында кәсіпке, мамандыққа дайындауда педагогтің өндірістік
Адамның еңбек іс-әрекетінің құрылымы күрделі, иерархиялық түзілген, көп деңгейлі
Еңбек операцияларын, тәсілдерін, әрекеттерін көрсетуді студенттер, оқушылар үшін қарапайым
Технология пәнін оқыту әдістемесі тұрғысынан алғанда оқушыларға дер кезінде
1. сабақ тақырыбымен және мақсатымен;
2. ғылым негіздері бойынша тірек білімдерін тақырыпқа қатысты техника-технологиялық
3. жаңа техника-технологиялық мағлұматтармен таныстыру;
4. бұйымның үлгілерін көрсету;
5. алдағы жұмыс жөнінде айту, бұйымның үлгісімен, сызбасымен, оған
6. жұмысқа дайындық, жұмыс орнын ұйымдастыру, қауіпсіздік еңбек ету
7. операцияны дұрыс орындаудағы әдістер мен тәсілдерді түсіндіру және
8. дайындалған бұйымның сапасын, операцияны орындаудың дұрыстығын өзіндік бақылау
9. материалды игеру сапасын сұрау және әрекетті қайталау жолымен
10. оқушылардың өзіндік практикалық жұмыстары үшін нұсқау беру.
Сабақ барысында оқушыларға берілетін нұсқаулардың өзіндік орны бар. Технология
Кіріспе нұсқауда жаңа операцияны үйретуде операцияның сипатын, еңбек тәсілдерінің
Кіріспе нұсқаудан кейін оқушылардың өзіндік жұмыстары ұйымдастырылады.
Ағымдық нұсқау еңбек тәсілдерін дұрыс орындамаған кезде, оқушының зейінін
Қорытынды нұсқау орындалған іс-әрекет барысында дайындалған бұйымдарды демонстрациялау, оқушы
2.3 «Технология» пәнін оқытуды ұйымдастыру формалары
Оқытуды ұйымдастыру формалары педагогика ғылымы мен пәнді оқыту әдістемесі
Оқушылармен ұйымдастырылатын оқу жұмысының көптеген түрлері бар. Олар: сабақ,
Мектептің басқа оқу пәндерімен салыстырғанда технология пәнінін өзіндік ерекшеліктері
- оқушылардың еңбек іс-әрекеттері тек білімді меңгеру, практикалық іскерліктер
- білімнің қайнар көзінің арасынан басты орын алатыны өндірістік
- оқушылармен сабақтар оқу-өндіріс жағдайында шеберханаларда, оқу цехтарында жүргізіледі;
- еңбекке үйрету процесінде тәрбиелік ықпал оқушыларда жеке тұлғалық
- оқу –тәрбие процесіне тек мектеп мұғалімі ғана емес,
Педагогикалық, әдістемелік оқу құралдары, мектеп практикасы барысын талдауда және
- ұйымдастыру бөлімі;
- сабақтың тақырыбы мен мақсатын оқушыларға хабарлау;
- оқушылардың технология пән сабақтарынан және басқа пәндерден алған
- оқушыларға алдағы тұрған тапсырмаларды орындау үшін мұғалімнің кіріспе
- қауіпсіздік еңбек ету тәртібі бойынша нұсқау беру;
- оқушылардың жұмыс жасауы үшін дайындамалар мен құрал-жабдықтарды үлестіру;
- оқушылардың алған тапсырманы орындауы;
- оқушыларға тапсырманы орындау барысында мұғалімнің ағымдық нұсқау беруі
- сабақтың қорытындысын жүргізу, яғни оқушылардың тапсырманы орындау барысындағы
- оқушылардың іс-әрекетін бағалау және белгілеп қою;
- оқу шеберханаларын жинастыру.
әрбір сабақтың жалпы және білім беретін міндеттерін жалпылай келе
- техникалық объектілердің құрылысы, жұмыс істеу қағидасы және қолданылуы
- технологиялық процестердің жүзеге асырлу тәсілдері мен қағидалары туралы
- техникалық объектілермен жұмыс жасаудағы практикалық ептіліктер мен дағдыларды
- оқушыларды пайдалы өнімді еңбекке қатыстыру;
- оқушылардың еңбектік дайындығының деңгейін және сапасын тексеру мен
Технология пәні сабақтарында көрсетілген міндеттер әрбір сабақтың немесе бірнеше
Сабақтың мазмұны:
- сабақтың тақырыбы;
- сабақтың мақсаты;
- сабаққа керекті құрал-жабдықтар;
- сабақтағы көрнекіліктер;
- сабақтың түрі;
- тірек ұғымдар;
- техника-технологиялық мағлұматтар;
- практикалық іс-әрекеттер;
- кәсіптік бағдар беру;
- пәнаралық байланыс;
-пайдаланылатын әдебиеттер.
Технология пәні сабақтарын өткізу үшін сабақ жоспары бекітіліп, соған
Сабақтың жоспары:
1. Ұйымдастыру кезеңі.
2. Өткен сабақтағы материалды пысықтау, бекіту.
3. Сабақтың жаңа материалын мазмұндау (тақырыбын, мақсатын, міндетін баяндау).
4. Өткен материалды пысықтау, бекіту.
5. Оқушылардың өзіндік жұмысы.
6. Қорытындылау кезеңі.
Технология пәні сабақтарындағы оқушылардың іс-әрекеттері өндірістік процестерге байланысты. Сондықтан
Оқушылар еңбекке баулу сабақтарының нәтижесінде, тек теориялық білімдерді практикада
Оқушылардың оқу материалдарына сәйкес жұмыс жасауы сабақтың практикалық міндеттерін
Сабақ – білім беруді нақтылы жағдайда қаматамасыз етеді. Әрбір
Технология пәні сабақтарында оқушылардың оқу іс-әрекетін ұйымдастыру дербестендіру мен
Оқушыларға ұсынылатын оқу материалдары олардың таным-түсінігіне, практикалық іс-әрекеттер еңбек
Оқу материалдарына және практикалық іс-әрекеттерге сәйкес олардың күрделілігі мен
Технология пәні сабақтары бойынша оқушылардың іс-әрекеттерін ұйымдастыру олардың еңбек
Технология пәнінің ғылым негіздерімен пәнаралық байланыстары:
- еңбек құралдарының және еңбек операцияларының ғылыми негіздерін, сондай-ақ
- зерделенетін тақырыпты терңдетеді және байытады, оның басқа ғылыми
- ғылым негіздері бойынша оқушылардың алған білімдерін жұмыс жасайтын
- еңбектік тапсырмаларға саналы шығармашылық қатынасты қалыптастырады;
- объективті болмыстық құбылыс себептерін толығымен ашады;
- мектеп оқушыларына ғылыми дүниетанымды қалыптастыруға қабілетті етеді.
3 Сабақ жоспарын және графигін құру
3.1 Сабақ жоспары
Сабақтың тақырыбы: Тоқу өнері.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: оқушыларға тоқу өнері туралы толық мағлұмат беру;
Дамытушылық: теориялық білімдерін сарамандық жұмыста пайдалана білу, оқушыларды өз
Тәрбиелік: оқушыларды осы өнер түрімен қызықтыру, ұқыптылыққа, еңбексүйгіштікке, іскерлікке
Сабақтың түрі: аралас
Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, өз бетінше сарамандық жұмыс.
Сабақтың көрнекілігі: Дайын тоқылған бұйымдар.
Құрал – жабдықтар: тоқыма жіп, біз, қайшы
Пәнаралық байланыс: тарих, биология.
I. Ұйымдастыру кезеңі:
• Оқушылырмен сәлемдесу;
• Оқушыларды түгендеу;
• Оқушылардың құрал – жабдықтарын түгендеу;
• Оқушылардың зейіндерін сабаққа аударту.
II. Үй тапсырмасын тексеру. Өткен тақырыпты қайталай отырып, оқушыларға
III. Жаңа сабақ.
Тоқу өнері – қазақ халқының ежелден келе жатқан, ең
Жүн – жануарлардан алынатын табиғи материал. Оны қазақ халқы
Жүнді машинамен, қолмен иіруге болады. Өндірісте жүн иіру технологиясында
Ұршық – жүнді қолмен иіруге арналған негізгі аспап. Бұл
30мм.
Тоқыма үшін қажетті құралдар:
1. Біз.
2. Жіп
Біздің өзі әрқалай бөлінеді. Мысалы:
1. Қарапайым сым темірден жасалған біз. Бұл көбінесе шұлық
2. Екі басы сым темірден жасалған, ортасына түтікше пластмасса
3. Ілмек біз. Аты айтып тұрғандай іліп тоқуға арналған
Тоқыма тоқу үшін таза жүннен, мақтадан, вискозадан, синтетикадан, жүн
Әдетте үстіге киетін киімдерді бостау иірген, ал дастарқан, салфетка,
Тоқу түрлері: тура және кері қатарлармен тоқу.
Айналдырып шеңбер жасай тоқу.
Тізбек бірнеше үлпілдек шалудан жасалған тізбектер алғашқы қатар тоқылуға
Ілмекпен тоқуда негізгі элементтері – бос шалу, біріктіру бағаншасы,
Ілмек бізбен тоқу кең тарап, тоқу арқылы жасалған бұйымдар
Қауіпсіздік ережесін үнемі есте сақтау керек.
1. Инені ауызға салмау керек;
2. Инені киімге қадауға болмайды;
3. Қайшыны ашық тастама;
4. Қайшыны жолдасыңа үшкір жағымен берме;
5. Жұмыс соңында орныңды тазалап кету керек.
Жұмысқа қойылатын талаптар:
• Жұмысты технологиялық картаның көмегімен орындау;
• Жұмысты таза, ұқыпты орындау.
Қорытынды бөлім.
Оқушылар сендер бүгінгі сабақта тоқу өнері туралы толық мағлұматтар
• Тоқу өнері қандай өнер түріне жатады?
• Қазақ қолөнершілері тоқу ісіне көбінесе қандай жіптерді пайдаланған?
• Тоқу түрлерін атаңдар?
• Жүн дегеніміз не?
• Ұршық дегеніміз не?
Бағалау. Әрбір оқушының жасаған жұмысын қабылдап, баға қойып, жіберілген
Үйге тапсырма беру.
Сабақ кезеңін уақытқа бөлу
0-5 минут 5-10 минут 10-15 минут 15-20 минут 20-25
Ұйымдастыру кезеңі
Үй тапсырмасын тексеру
Жаңа сабақты түсіндіру
Қорытынды бөлім
Бағалау
Үйге
тапсырма
3.2 Нұсқаунама технологиялық карта
Пән аты: Технология.
Сабақ тақырыбы: Тоқу өнері.
Сабақ түрі: аралас.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: оқушыларға тоқу өнері туралы толық мағлұмат беру;
Дамытушылық: теориялық білімдерін сарамандық жұмыста пайдалана білу, оқушыларды өз
Тәрбиелік: оқушыларды осы өнер түрімен қызықтыру, ұқыптылыққа, еңбексүйгіштікке, іскерлікке
Құрал-жабдықтар: тоқыма жіп, біз, қайшы.
Тапсырма орындауға берілген уақыт: 45 минут.
Сұлбалар мен плакаттар Тапсырмалар мен оларды орындау Тапсырмаларды орындауға
1. Қолғап тоқу үшін тоқыма жіп, біз, қайшы дайындап
2. Қолғапты тоқуды бастау.
3. Қолғапты тоқып аяқтау. 1. Инені ауызға салмау керек;
2. Инені киімге қадауға болмайды;
3. Қайшыны ашық тастама;
4. Қайшыны жолдасыңа үшкір жағымен берме;
5. Жұмыс соңында орныңды тазалап кету керек.
Жұмысқа қойылатын талаптар:
• Жұмысты технологиялық картаның көмегімен орындау;
• Жұмысты таза, ұқыпты орындау.
3.3 Құрылымдық-логикалық кесте
Блок түрлері Негізгі оқу элементі және бірге оқылатын басқа
1 Тоқу өнері.
2 Қолғапты бізбен тоқу.
3 Тоқыма үшін қажетті құралдар:
3.1. біз
3.2. тоқыма жіп
3.3. қайшы.
4 Тоқу процесі қол жұмысымен істеледі.
5 5.1. қажетті құралдарды дайындап алу
5.2. ойластырылған бұйымды тоқуды бастау.
6 Дайын тоқылған бұйым.
Блок номері Негізгі оқу элементтері және негізімен бірге
1
2
3
4
5
6
Қорытынды
Қазіргі қоғам мұғалімінің алдына тек қана білім беру ғана
Қазіргі күнгі білім беру жүйесі көптеген әртүрлі мәселелермен кезігетінін
Екінші мәселе – еңбек нарығы, мұнда бар жұмысқа және
Үшінші мәселе – бұл экономикалық және әлеуметтік тоқыраудан, жұмыссыздықтан
Жас ұрпаққа білім беру міндеттерін қарастыра отырып, білім беру
Еңбек нарығында базалық білімі жақсы жұмысшыларға сұраныс өсуде, осыдан
Жаңаша білім беру жаңа дүниежүзілік қауымдастықтың туылуы процесінің өкілі.
Бұл ой халықаралық ынтымақтастықты тереңдетуді және кеңейтуді есепке ала
әлемдегі бүгінгі күннің даму деңгейінің ерекшелігі ақыл-ой іскерлігінің жетекші
Білім беру саласында жасалынған болжамдар бірден-бір маңызды және аталған
Технология пәні сабақтарында оқушылардың оқу іс-әрекетін ұйымдастыру дербестендіру мен
Қазіргі кезде жоғары оқу орны оқыту процесінде оқыту технологиясында
Десек те, болашақ мұғалім мамандығы білім беру, білімді меңгертуді
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. «050120 – Кәсіптік білім» мамандығы бойынша ҚР МЖМБС.
2. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңы. 1999, 7-маусым.
3. Еңбекке баулу бағдарлмасы. 5-7 сыныптар үшін. – Алматы:
4. Кругликов Г.И. Методика преподавания технологии с практикумом: учеб.пособие
5. Кәнкиев Ә., Кәрентаев А. Жалпы білім беретін орта
6. Әбиева Ж., Бабаев С., Құдиярова А. Педагогика. Алматы:
7. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2005 -
8. Сарбасова Қ.А., Шаушекова Б.Қ. Педагогика негіздері. Қарағанды, 2004.
9. Мельникова Л.В. и др. Методика трудового обучения. –
10. Ортаев Б.Т. Технология пәнін оқытудағы политехникалық бағыттылық. Оқу-әдістемелік
11. Ортаев Б.Т. Кубенов М.А. Оқу шеберханасы. Оқу-әдістемелік құрал.
12. Өстеміров К., Шәметов Н., Васильев И. Кәсіптік педагогика:
13. Өстеміров К. Технология пәнін оқыту әдістемесі. – Алматы.
14. Пошаев Д.Қ. Ғылыми-педагогикалық зерттеу негіздері. – Шымкент: ОҚМУ.
15. Пошаев Д.Қ. Мамандық таңдау негіздері. – Шымкент: ОҚМУ.
16. Пошаев Д.Қ. Педагогика, педагог және заман талабы. Оқу
17. Эрганова Н.Е. Методика профессионального обучения: учеб.пособие для студ.высш.учеб.заведений
18.О.Сыздықов, Д.Қ.Пошаев, Б.Т. Ортаев. «Технология» пәнін оқыту әдістемесі: 5В012000
1
32
1
2
3
3.1
3.2
3.3
4
5
5.2
5.1
6
