Орта және төменгі сатылы менеджерлер курстық жұмыс
МАЗМҰНЫ - www.topreferat.com.kz
Кіріспе..................................................................................................................3-6
Тарау І. Қонақ үйдің төменгі және орта сатылы менеджерлерінің міндеттері, қонақ үйді басқарудағы мақсаттары мен жауапкершіліктері
1.1. Қонақ үй бизнесіндегі орта және төменгі сатылы менеджерлердің мақсаттары мен міндеттері................................................................................6-9
1.2. Қонақ үй бизнесіндегі орта және төменгі сатыдағы менеджерлердің дау-дамайды шешудегі ролі.....................................................................................9-13
ТарауІ. Қонақ үйдің орта және төменгі сатылы менеджерлері –басқарушы, қонақ үйді басқарудағы стратегиялық жоспарлары
1.1.Басқарушы-менеджерлердің қонақ үйді басқарудағы ролі мен орны..................................................................................................................14-16
Қонақ үйді басқарудағы орта және төменгі сатылы менеджерлердің стратегиялық жоспарлары, ол жоспарлар мен жобалардың маңыздылығы.........................................................................................16-25
Қорытынды.......................................................................................................26-27
Пайдаланған әдебиеттер тізімі........................................................................28-29
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 29 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Орта және төменгі сатылы менеджерлер
Мазмұны
Кіріспе..................................................................................................................3-6
Тарау І. Қонақ үйдің төменгі және орта сатылы
1.1. Қонақ үй бизнесіндегі орта және төменгі сатылы
1.2. Қонақ үй бизнесіндегі орта және төменгі сатыдағы
ТарауІ. Қонақ үйдің орта және төменгі сатылы
1.1.Басқарушы-менеджерлердің қонақ үйді басқарудағы ролі мен орны..................................................................................................................14-16
Қонақ үйді басқарудағы орта және төменгі сатылы менеджерлердің
Қорытынды.......................................................................................................26-27
Пайдаланған әдебиеттер тізімі........................................................................28-29
Кіріспе
Әлемдік туризмнің қарқынды дамуына байланысты Қазақстанның жекелеген аймақтарына
Қазақстанның барлық облыстарының бірегей туристік әлеуеті бар. Облыстарда
Қазақстан Республикасының Президенті Н. Назарбаев БҰҰ ДТҰ-ң Бас
Соңғы уақытта Германия, Австрия, Франция, Швейцария, Италия, АҚШ
Қазақстанда туристік қызмет көрсетумен айналысатын фирмалар кіру, шығу,
Қазіргі таңда басты мәселелердің бірі кіру және ішкі
Бірақ, Қазақстан аймағында әрекет етуші туристік фирмалар қызметінде
Сонымен қатар қонақүй шаруашылығы, тасымалдау магистралдары және т.б.
Туризм дамуының теориялық және ғылыми-тәжірибелік аспектілері келесі американдық
Бұл саланы дамытуға өз еңбектерімен зор үлесін қосып
Экономиканың жекелеген салаларында тәжірибеде маркетингті қолдану Ш.Р. Абдильманова,
Отандық экономикалық әдебиеттер ішінде туризмнің даму мәселелері: В.Н.
Курстық жұмыстың мақсаты-қонақ үйдің төменгі және орта дәрежелі
-орта және төменгі дәрежелі менеджерлердің мақсаты, міндеттері мен
-қонақ үйді басқарудағы менеджерлердің маңыздылығына;
-орта және төменгі дәрежелі менеджерлердің стратегиялық жоспарын қолдану
Тарау І. Қонақ үйдің төменгі және орта сатылы
1.1. Қонақ үй бизнесіндегі орта және төменгі сатылы
Қонақ үй бизнесіндегі менеджерлердің жұмысы барлық қонақтарға қонақ
Қонақ үй менеджерлері-қонақ үй қызмет көрсету мен өмір
Қонақ үй менеджерлері қонақ үй қызметкерлерінің іс-әрекеттеріне толық
Қонақ үйдің жалпы құрылымы мынадай:
-қонақтарды қабылдау және қызмет ету қызметі;
-қонақ үй жағдайын басқару қызметі;
- ас дайындау қызметі;
-тамақтандыру ісін ұйымдастыру қызметі;
-қауіпсіздік және инженерлік қызметтері;
-сауда және маркетинг қызметтері;
-жаппай бағыттағы басқа да қызметтер.
Қонақтарды қабылдау және қызмет ету әрекетінің басты бағыты:
-қонақтарды күтіп алу және тіркеу;
-орналастыру;
-қонақ қажеттіліктерін қанағаттандыру;
-қонақтардың басқа да іс-шараларын ұйымдастыру;
-тамақтандыру істерін ұйымдастыру;
-қонақ үй мейрамханалары, барлары мен кафелерінің қызметі.
Қонақ үй бизнесінің орта және төменгі сатыдағы менеджерлік
І.Жалпы ұғым
1. орта және төменгі сатыдағы менеджерлер басшылық катеориясына
2. Қонақ үй бизнесінде орта және төменгі сатыдағы
3. Қонақ үй менеджерлері мыналарды білуі тиіс:
3.1. «Тұтынушылар құқығын қорғау туралы» Қазақстан Республикасының
3.2. Азаматтық, қаржы, салық, инвестициялық заңдарды білуі керек.
3.3. Бизнес жоспарларды жобалау тәртібін
3.4. Шаруашылық және қаржы менеджментін, нарықтық әдістерін;
3.5. Қаржылай жобалаудың негізгі прнциптерін;
3.6. Менеджмент пен маркетингтің неіздері
3.7. Басқару негіздері
3.8. Қонақ үйдің мекемелерін және бөлмелерін безендірудің ерекшеліктері
3.9. Қонақ үйдің материалды –техникалық қамтамасыз ету негіздерін
3.10. Шаруашылық және қаржы келісім шарттарын орындау және
3.11. Қонақ үй шаруашылығын;
3.12. Қонақ үйдің қызметтік-жобалық және материалдық базасын ұйымдастыру;
3.13. Қонақ үйде қызмет көрсету мен еңбекті ұйымдастырудың
3.14. Негізгі клиенттердің тілдерін, яғни шеттілді меңгеру;
3.15. Қонақ үйдің шаруашылық және қаржы әрекеттеріне есеп
3.16. Тұлға аралық қарым-қатынас теориясын;
3.17. Іс-қағаздарды жүргізу (құжаттар, классификация, тіркеу құжаттары, сақтау
3.18. Бағдарламалық қамтамасыз ету негіздері;
3.19. Қазіргі таңдағы компьютерлерді, байланыс және коммуникациялық, техникалық
3.20. Қауіпсіздік жүйелері мен процедураларын;
3.21. Еңбек заңының негізін, еңбекті қорғаудың ережелері мен
4. Қонақ үйдің орта және төменгі сатылы менеджерлері
А. Жалпы жиынды ұйымдастыру
Б. Директорлар кеңесін ұйымдастыру
В. Басқа да орган жұмыстарына жауапты
5. қонақ үй менеджерлері уақытша қызметінде болмай қалған
2. Орта және кіші менеджерлерге қойылатын міндеткерліктер:
Қонақ үйдің орта және менеджерлерінің міндеттері:
қонақ үйдің шаруашылық-қаржы әрекеттерін заңнамаға сәйкес басқарады, қолданылған
қонақ үйдің барлық қызметтерін және өзара ыңғайлы қарым-қатынасын
қонақ жұмыстарын ұйымдастыру:қонақты қабылдау және қызмет көрсету, қонақ
қонақ үйдің маркетингтік саясатын талдау қатысады, қонақ үйді
қызмет көрсету және келушілердің санын өсіруге бағытталған әдіс-тәсілдер
қонақ үй шаруасына қатысты барлық жоспарларды бекітеді. Қонақ
қонақ үй атынан материалдық-техникалық қамтамасыз етуге бағытталған келісім
қонақ үй қызметіне жоғары маманданған тұлғаларды жұмысқа қабылдау,
клиенттердің қонақ үйге қызмет көрсету жайында айтқан пікірлерін
қонақ үй басшыларының алдында қонақ үй іс-әрекеттері туралы
ІІІ. Орта және төменгі сатылы менеджерлердің құқықтары
қонақ үй атынан әрекет ету, мемлекеттік органдармен және
белгіленген заңдар жарғы (ереже) басқа да нормативті құқықтық
банктерде есеп шоттарын ашу;
сәйкес заңнамалар мен қосымша нормативті актілерге негіздей отырып
IV. Қонақ үйдің орта және төменгі сатылы менеджердің
Қазақстан Республикасының еңбек заңдарына сәйкес қызметтік инструкцияға көрсетілген
Қазақстан Республикасының әкімшілік, қылмыстық және азаматты заңнамасына сәйкес
Қазсқатан Республикасының еңбек және азаматтық заңнамасынан тыс қонақ
1.2. Қонақ үй бизнесіндегі орта және төменгі сатыдағы
Қонақ үйдің жұмыстық ортада өмір сүруі, қимылдылығымен, бірқалыпты
Қонақ үй неғұрлым күрделірек және сыртқы орта неғұрлым
Кез – келген қонақ үйдің өмір сүруі мен
Осылайша, мамандар қонақ үйді басқаруда кейбір кезде қақтығыстардың
Дау – жанжалдың конструктивті және деструктивті түрлерін дәл
Сонымен қатар, қонақ үй топтарында қажетті қақтығыс деңгейі
Тартыстар сонымен бірге, бөлек тұлғаның дамуына оң әсерін
Дау – жанжалдың кері әсер ету функциясы Дау
Материалдық шығындардың қосымша пайда болуы және оларды жоғалтуы:
Қызметкерлерді негізгі жұмыстан алаңдату, көңілін бөлу
Еңбек өнімділігінің азаюы. Ренжігендердің жұмыстан шығарылуы
Қарсылық топтардың ұйымдасуы. Коллективте әлеуметтік – психологиялық климаттың
Оппоненттредің интеллектуалды күштерінің активизациясы. Дау – жанжалды, қақтығыстық
Қызметкерлердің айтылған ойларының назар аударылғанынан қанағаттандырылуы;
Алдағы кезде қызметтесуге бейімділік;
Қызметкерлердің моральдық жағдайының жақсаруы мен жұмыс мотивациясының күшеюі.
Топтағы жаңа ережелер мен қарым-қатынастардың пайда болуы және
Дау – жанжалдардың бірқатар қауіпті негативті салдарының болуы,
Қонақ үйде дау – жанжалдың болуы оның кризистік
Қақтығыстарды басқару – қонақ үйдегі әлеуметтік - өндірістік
Менеджерлердің қақтығыс жағдайының туындау себебі;
-Қақтығыс процесінің даму механизмін түсінуі;
- Қақтығыстарды шешу әдістерін практикада қолдана және басқара
Антикризистік басқарудағы дау-жанжал себептері және олардың ролі.
Қақтығыс тенденцияларын түсіну және мойындау менеджерден олардың туындауын
1. Еңбек процесінен туындаған дау – жанжал себептері.
Дау – жанжалдар мынадай жағдайларда туындайды:
Мақсаттарды алға қою және оларды шешу;
Жұмыс арысындағы жұмыстар мен шарттарды орналастыру мен орындау;
Ресурстарды орналастыру;
Коммуникацияларды жүзеге асыру
Мақсаттарға жету мен олардың әртүрлілігі қарама-қайшылықтар, келіспеушіліктер және
Қызметтік шара мен шарттарды орналастыру процессінде қақтығыстардың туындауы
Шарттардың тәуелділігі: бір жұмысшы немесе бір толық топ
Мәселелерді алмастыру, яғни олардың шешілуі тігінен көлденең деңгейдегі
Дау – жанжалдардың ең таралған себептерінің бірі –
2. Қонақ үйдің нашар жұмысынан туындаған тартыстардың себептері.
-Адамдарды басқарудағы біртұтастық принципінің бұзылуы;
-Жұмыстағы технологиялық және процедуралық белгісіздік;
-Жұмыстың дұрыс бөлінбеуі, яғни басқару, құқық, жауапкершілік және
Антикризистік басқаруда қақтығыстардың себептері қонақ үйдің жұмысының жаман
3. ұжымның жеке ерекшеліктеріне байланысты орнаған қақтығыстар себебі.
-қызметкерлердің стилі және манерасының әртүрлілігі;
- эмоция және сезімдердің әртүрлілігі;
-қызметкерлердің жеке басының негативі:
-басқа адамдардың қажеттілігіне назар аудармаушылық, қаталдылық және тағы
Объективті болуының мінездемесі Антикризистік басқарудағы менеджердің әрекеті
1 Еңбек процессі барысында туындаған көп жағдайларда сөзсіз
2 Ұйымның нашар қызметкердің жұмысынан туындауы. Болмауы
3. Ұйымның нашар әлеуметтік қарым– қатынасынан туындаған менеджердің
4 Жеке бас мінезі өмірде болады, бірақ оларды
3.Тартыстарды антикризистік басқару.
Жұмыс ситуацияларында қақтығыстардың теориясы мен практикада 2 стратегиясы
1. қақтығыстардын алдын алу;
2. қақтығыстарды шешу
Қақтығыстарды басқаруда келесілер жатады:
1.«Қақтығыстардан қашу», бұл адамның дау-жанжалдан алыс болуы, яғни
2.Қарсы күрес, конкуренция – бұл өз көз-қарасынды қандай
3.Дау-жанжалды азайту, бұл жағдайда басшы қақтығысты ескермейді, ұжымдағы
4.Қақтығысты келісім арқылы шешу, бұл шешім қабылдаушы әр
Келісімге (компромисске) қабілеттілік - бұл өте құнды
5.Дау – жанжал себептерін түсіну үшін қақтығысты еңбектестікпен
Қақтығыстарды шешу үшін – кез келген әдістерді қолдануға
Өзін - өзі тексеруге арналған сұрақтар:
1. Ұйымда қақтығыстар қандай функция атқарады?
2. Қақтығыстар қандай себеп туғызуы мүмкін?
3. Тартыстардың даму процессі қандай?
4. Тартыстарды шешу әдістері қандай?
5. Қызметкерлер арасында қарым – қатынасты реттеу тәсілдерін
ХІХ – ғасырдың француз экономисті Жан Батист Сэй
ТарауІ. Қонақ үйдің орта және төменгі сатылы
1.1.Басқарушы-менеджерлердің қонақ үйді басқарудағы ролі мен орны
Басқару-қонық үй қызметінің оның жоспарына сәйкес келіп, қойылған
Друкер (Drucker, 1964) «бақылау» және «басқару» терминдерінің айырмашылығын
«Бақылау» көрсетілген бап бойынша шығындардың шамадан асқанын және
Сонымен, бақылау тұсбағдар секілді, оны қолданып қонақ үйдің
Жалпы басқару тпроцесінің контекстінде басқарушылық бақылау жүйелерінің элементтері
Басқарушылық есепті бақылаудың міндеті келесідей болады. Біріншіден, бүкіл
Екіншіден, бүкіл қона үй қызметінің табыстылық деңгейін көрсететін
Үшіншіден, қаржылай көрсеткіштер әрекеттердің балама нұсқаларын қарастыратын орта
Төртіншіден, нәтижелерді ақшалай есептеу арқылы өлшеу орта және
Қонақ үйді басқару процесі әрқашан сәтті бола бермеуі
Ұйымдастыру қоршаған орта жағдайының өзгеруіне қарай бейімделуі тиіс.
Бақылау қызметі өндіріс процесінің нақты барысын ұдайы бақылаудан,
Бақылау- бұл ұйымның өз мақсатына жетуіне қамтамасыз ету
Басшылар бақылау қызметін мақсат пен міндетті айқындап, қонақ
Басқа бір дүдамал факторға, кез келген қонақ үйдегі
Бақылаудың қажеттілігі дағдарыс жағдайының пайда болуын алдын ала
Бақылау қызметі – бұл проблеманы айқындауға мүмкіндік беретін
Бақылауды жүзеге асырудың қажеттілігінің басты себептерінің бірі сол,
Қонақ үйді басқарудағы орта және төменгі сатылы менеджерлердің
Көп жылдан бері әскери басшылар стратегия терминін қолданып
Стратегия дегеніміз қонақ үйдің міндетті ісін орындауды және
Стратегиялық жоспарлау дегеніміз басшылар мен менеджерлер қабылдаған
Стратегиялық жоспарлау басқару шешімін қабылдауға қажетті құрал болып
Стратегиялық жоспарлаудың өзіндік белгілері.
1. Стратегияны көпшілік жағдайда жоғарғы басшылар, яғни менеджерлер
2. Стратегиялық жоспар жеке бір қонақ үй саласына
3. Стратегиялық жоспар көлемді зерттеулермен және нақты деректкрмен
4. Стратегиялық жоспар қонақ үй бизнесінің айқындылығын,
5. Стртегиялық жоспарды жасағада, ұзақ уақыт бойы тұтастығын
2. Тиімді менеджмент стратегиясы Жапон менеджерлері 70-жылдың орта
Қойылған сұрақтардың жауаптарын мынадай негізгі қағидалардан аңғаруға болады:
1.Тиянақты шешім стратегиясы. Америка мен Жапонияның таңдаулы қонақ
2. Тәуекел стратегиясы. «Біз ең таңдаулы адамдарды таңдап
3. Менеджмент идеясының стратегиясы. Әрбір бизнесте ең бағалысы
Инновациялық фирманың жоғарғы басшысы қонымды идеяны үнемі
4. Стратегия әсерлілігі қонақ үйге тамаша жұмыс қабілетін
5. Машықтанған мамандарды таңдау стратегиясы – қарапайым адамдарға
Менеджмент тиімділігінің және машықтанған мамандар стратегиясы тиімділігінің басты
6. Жеңілдету стратегиясы – барлық жағдайды мүмкіндігінше қарапайым
7. Сапа стратагиясы. 50 жылдары проффессор Деминг американдық
8. Адалдық және берілгендік стратегиясы – жекелеген қызметкерлердің
9. Ынтымақтасу стратегиясы – барлық қызметшілердің шешім
Жапонияда еңбек өнімділігін арттыру үшін,
Барлық басқару функциясының ішінде жоспарлау
«Жоспарлау» ұғымына мақсатты айқындау
Жоспарлау процессінің өзі төрт
- жалпы мақсатты ойластыру;
- белгіленген біршама уақыт кезеңіне (2,
- оған жетудің жолдары мен
- жоспарлы көрметкіштерді нақты көрсеткіштермен
Ірі бағдарламаны шешкен кезде, кезеңдері мен
- бар мүмкіндікті бағалау;
- басты міндет немесе мақсат;
- жоспарлы ұсыныстар;
- баламалар (альтернативтер);
- баламаларды қойылған мақсаттармен салыстыру;
- баламаларды таңдау;
- қосалқы жоспарлауды тұжырымдау;
- жоспарды цифр түрінде көрсету.
Жоспарлау әрқашанда бұрынғы деректерге сүйенеді,
Қонақ үй әрқашанда жалпы нарықтың
Егер қонақ үй бизнесінің дамуы нақты
Тағы бір атап көрсететін
Демек, қонақ үй бизнесіндегі кез келген жоспарлау
Осыған орай, жоспар жасаған кезде
Демек, қонақ үйдің жоспарлы жүйесі, қонақ үйдің
Қойылған мақсатқа жетуді көздеу
Жоспардың екінші сатысы – қонақ үй индустриясының
Батыста соңғы жылдары әдетте
Барлық жоспардың табыс және шығын
Нарық сыйымдылығы және өткізу көлемін
Батыс қонақ үй бизнесі қызметінің осал
Кез-келген қаржы жоспарының ақтық бағасы
Маркетинг пен өткізу саласында жоспарлаудың
- қысқа мерзімдік: өнімнің әр түрін
- орташа мерзімдік: өнім категориясы бойынша
- ұзақ мерзімдік: өнім категориясы бойынша
Болжалдаған кезе, тек қысқа мерзімді ғана
Рынок сыйымдылығы, өткізу көлемі мен
- рынок пен қызмет көрсету болжамы
- қонақ үй қоры дегеніміз, табыстардың, шығындардың
- нарық сыйымдылығы мен өткізу
Жоспар жасаудың алғашқы қадамы бастапқы
Қонақ үй қызметі ішіндегі түрлі деректерді
1. қызмет көрсету көрсеткіші (саны);
2. қызмет көрсету құны (айналымы);
3.қызмет көрсету бағасы (өз бағасы, бәсекелестерінің бағасы);
4. өз қызмет көрсетудің өтімділік болжамы;
5. өткен жылдары орын алған
Әр ай сайынғы көрсеткіштерді осылайша мұқият
1. қызмет көрсету және қызмет көрсетулер топтары;
2.клиенттің келу есебі;
Тауарларды тобы бойынша айыру өте
Қызмет көрсету аудандары және аудан
Барлық 5 пункт бойынша өткізудің
6. нарық пен бәсекелестік туралы деректерді
Рынок туралы деректерді алу өте
Батыс елдері қонақ үйлерінде мынадай көрсеткіштер
1. аудандарға және жас топтарына
2. әр жан басына есептегенде
3. халық (клиент) табысының динамикасы. Мұндай
4. клиенттің ақшалай қабілетінің динамикасы;
5. нарықтағы барлық салыстырмалы қызмет түрлеріне
6. бәсекелестердің өндірстік қуатының немесе
1-3 пунктер бойынша қандай мәліметтердің
4-6 пунткегі деректерді талдау,
-өскелең сұранысқа ие қызмет түрлері;
-бейтарап қызмет түрлері;
- сұранысы кеміген қызмет түрлері;
Рынок бойынша деректерді тұтастай
7. Жарнаманы жоспарлау
Жарнаманы жоспарлау қонақ үй бизнесінің жоспарымен
Дегенмен, жарнама бюджетін анықтауда мынандай
1.айналым процессін анықтау;
2. бәсекелестер жұмсаған қаржыны анықтау;
3. өзінде жұмсалған жарнама қаржыларын
Әдетте бірінші және үшінші тәсілдермен
Жарнама шараларының жоспарына жататыны:
1. күнделікті жарнама шараларын өткізу
- жарнама құралдары бойынша;
- жекелеген шараларды өткізу уақыты
2. көрмелер мен экспозициларға қатысу
3. жарнама шараларының қорытынды
4. арнайы жарнама науқандарын
Ірі американдық қонақ үйлердің қожайыны
Өткізу деңгейін сақтау, содан кейін
Батыс рыноктары ауытқуын бағалағанда
8. Тауар өткізудің ақырғы жоспары.
Бұл жылдық жоспар өндіріс
Жоспарды сандық көрсеткіштермен жасағаннан кейін,
Содан кейін өнімнің жекелеген
Мұнда ең көп жеңілдікті
Осы жоспарларға сәйкес жоспарлы
Сонымен, қызмет көрсету жоспары қалған барлық
- мөлшерлік (сандық) жоспар;
- құн жоспары;
- жеңілдіктер, мерзімдер және төлем
9. Пайданы жоспарлау
Пайданы (кірісті) жоспарлау – қонақ үйді басқарудың
Пайданы жоспарлаудың алуан түрлі
Тиімділікті болжалдау. Жұмсалған капиталдың тиімділігін
Айналым қаржысы + күрделі қаржы-жұмсалған
АҚШ-та формула кеңінен, тіпті өнімнің
Тиімділік лимитін талдау. Бұл тәсіл
Бұл талдауда «өлі нүкте»
Өтімділікті жабуды талдау (тиімділікті талдау
Аз айналымды регрессивтік бөлу. Аталған
Маркетингтік қызметті тиімді жүргізуде ақпараттың рөлі зор. Техника
Туристік саланы ақпараттық және ғылыми-әдiстемелiк қамтамасыз ету үшiн
Сонымен қатар, туризм саласының инвестициялық тартымдылығын арттыру мақсатында
Қорытынды
Қазақстан үшін туризмнің дамуы қазіргі таңда өте маңыздылығын
Қазақстан үшін туризмнің дамуы қазіргі таңда өте маңыздылығын
Қызмет көрсетудің көптеген ерекше сипаттамаларымен (сезілмейтіндігі, өндіріс пен
Туристік фирмадағы маркетингтік қызмет сұраныс пен ұсыныстың өзара
Қызмет көрсетудің көптеген ерекше сипаттамаларымен (сезілмейтіндігі, өндіріс пен
Туристік фирмадағы маркетингтік қызмет сұраныс пен ұсыныстың өзара
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1 Белсенді және спорт туризмі. Оқу- әдістемелік құрал.
2 Оқушылардың дене сапаларын қалыптастырудағы дене тәрбиесі жаттығулардың
3 Балалар үйлері бастауыш сынып оқушыларына дене тәрбиесін
4 Студенттердің ұйымдастырушы басқарушылық қабілетін қалыптастырудағы спорттық
5 Дене шынықтыру және спорт тарихының мәселесі. //Зерттеуші.
6 Оздоровительный туризм. //Узбекистан Республикасы –Халықаралық конференция. Самарканд-2008.-С.43-46.
7 Значение роль туризма в физическом воспитании, виды
8 Студенттердің коммуникативті және ұйымдастырушылық – басқару қабілетінің
9 Студенттерде коммуникативтік және ұйымдастырушылық –басқару қабілеттерін қалыптастыру
10 Аймақтық туризмді дамытудың мақсаты мен негізгі бағыттары.
11 Туристік ұйымдардағы кәсіпкерлік қызмет. //«Қазақ мемлекеттілігінің хронологиясы,
12 Қазақстандағы туристік қызметтің дамуы (мақала) баспа «Аманжолов
13.Кластерлік саясаттағы Қазақстанның туристік өнімі (мақала) баспа «С.
14.Туристік фирмалардағы маркетингті басқарудың теориялық негіздері (мақала) баспа
15.Туристік қызметтер нарығында маркетингті қолданудың ерекшеліктері (мақала) баспа
16.Туристік нарық маркетингтік зерттеулердің объектісі ретінде (мақала) баспа
17.Шығыс Қазақстан облысындағы туризмнің даму тенденциялары (мақала) баспа
18.Туристік фирмалар қызметіндегі маркетингті жетілдіру (мақала) баспа «Евразийское
19.Шығыс Қазақстан облысының туристік әлеуетін және дамуын бағалау
20.Туристік фирмалар қызметіндегі маркетингті жетілдіру (мақала) баспа «ҚАЗЭУ
