TOPREFERAT.COM.KZ - Қазақша рефераттар



МАЗМҰНЫ:

КІРІСПЕ..............................3

I. Негізгі бөлім

1.1. Мектеп жасына дейінгі балаларды еңбекке тәрбиелеудің маңызы.....................5

1.2.Мектеп жасына дейінгі бала еңбегінің өзіндік ерекшеліктері.....................13

II Эксперементальды бөлім

2. 1. Мектеп жасына дейінгі мекемедегі еңбек әрекетінің басқа да сабақтарменбайланысы................20

2. 2. Балабақшаның әр түрлі топтағы балалар еңбегінің мазмұны ұйымдастырылуы және басқару әдістемесі...........22

ҚОРЫТЫНДЫ........................28

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР............29

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 29 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар

-----------------------------------------------------------------------------------

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ


МАЗМҰНЫ:

КІРІСПЕ..............................3

I. Негізгі бөлім

1.1. Мектеп жасына дейінгі балаларды еңбекке тәрбиелеудің маңызы.....................5

1.2.Мектеп жасына дейінгі бала еңбегінің өзіндік ерекшеліктері.....................13

II Эксперементальды бөлім

2. 1. Мектеп жасына дейінгі мекемедегі еңбек әрекетінің басқа
2. 2. Балабақшаның әр түрлі топтағы балалар еңбегінің мазмұны
ҚОРЫТЫНДЫ........................28

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР............29

КІРІСПЕ

Адамның адам болып қалыптасуының құралы еңбек. Еңбектің нәтижесі әрбір
«...Тәрбие тек адамның ақылын дамытып және белгілі бір мағлұматтар
Мектепке дейінгі жас — негізінен ойын кезеңі болғандықтан, еңбектің
Н. К. Крупская мен А. С. Макаренко баланың мінез-қүлқындағы
Еңбек балалардың жауапкершілік сезімін тәрбиелеумен қатар анализаторларын (көру, есту,
Қазіргі физиология ғылымы еңбек әрекетінде бала ағзасы
Ересек топта балалардың коллективтік еңбегін ұйымдастыру үшін мол мүмкіндіктер
Тәрбиеші балаларға ұсынылатын жұмыстың маңызын, оларды бірнеше топқа бөлу
Әрбір топтағы балалардың арасында жұмыс бөлісуге де назар аудару
Жұмыстың мақсаты:мектеп жасына дейінгі балаларға еңбек тәрбиесін уйрету

Жұмыстың міндеттері:-балаларды еңбекке тәрбиелеу;

-Балаларды еңбекті сүйюді уйрету

1.1.Мектеп жасына дейінгі балаларды еңбекке баулудың маңызы.

Елімізде болып жатқан әлеуметтік-экономикалық, рухани өзгерістер мектепке дейінгі ұйымнан
Өткен тарихымыздың терең қойнауына ой сәулесін түсірсек, ұрпақ тәрбиесі
Әр халықтың бала тәрбиесі жөніндегі атам заманнан бергі жиып-терген
Қайсы бір ұлттық құндылықтар туралы алсақ та салт-дәстүрлер жүйесінен
И. Г. Гердер, А. К. Конн, Ғ. Ақпанбет, А.
Ғ. Ақпанбет «ұлттық салт-дәстүр тәрбиедегі, мәдениеттегі ұлттың мұрагері және
Академик М. Қозыбаев еңбегінде адам баласының шыр етіп жерге
Н. Сәрсенбаев, С. Қалиев, т.б ғалымдар өздерінің зерттеулерінде салт-дәстүрге
Соңғы жылдардағы зерттеулерді ғалымдарымыз ұлттық салт-дәстүрлерді адамның көзқарасын қалыптастыратын
- салт-дәстүр ұғымының этнопедагогика ғылымында сараланып ғылыми тұжырымдарын анықтау;

- ұлттық мәдениет пен тұрмыс тіршілігіне байланысты салт-дәстүрлердің мазмұнының
- ұрпақ тәрбиесінен еңбек тәрбиесінің құрал ретіндегі мүмкіндік аясын
Ұлттық тәлім-тәрбиеге ерекше мән берген ғалымдардың бірі М. Арын
А. К. Кон: «Дәстүр дегеніміз - әдет-ғұрыптың өмірдегі өсіп
Қазақ ұлттық энциклопедиясында "дәстүр - белгілі бір ұлттың немесе
Дәстүрлердің жалпыға ортақ ең маңызды қызметі - адамдардың арасындағы
Енді "салт" ұғымына кішкене тоқтала кетсек:

1) Қазақ тілінің түсіндірме сөздігінде: салт ұрпақтан: - ұрпаққа
2) Салт белгілі бір уақытта арнайы себеппен жасалынады. Қоғамда
Салт-дәстүрлер - ұлттық тұрмыстың, мәдениеттің адам еңбегімен жасалған аса
Р. Х. Дүйсенбинова тұрмыс-салт дәстүр, бала тәрбиесіне байланысты әдет-ғұрыптар,
С. Қалиев, М. Оразев, М. Смайлованың «Қазақ халқының салт-дәстүрлері»
а) бала тәрбиесіне байланысты салт-дәстүрлер;

ә) әлеуметтік мәдени салт-дәстүрлер;

б) тұрмыс-салт дәстүрлер деп бөледі.

Сөйтіп, тұрмыс-салт дәстүрлерге киіз үй, киіз үйдің жиһаздары, ұлттық
Академик Ә. Қайдар тұрмыс салтында киіз үйдің сүйегін сайлап,
Белгілі этнограф, мәдениеттанушы Н. Шаханова киіз үйді көшпелі мәдениетімізбен
а) қазақтың тұрмыс-салт дәстүрі үлкенді сыйлау, еңбекке қадірлеу сияқты
ә) тұрмыс-салт дәстүрі өз халқының ақыл-ой, қол еңбектерінің нәтижесінде
б) тұрмыс-салт дәстүрі еңбек адамның көңіл-күйін, ішкі сезімін білдірудің
в) тұрмыс-салт дәстүрі атадан балаға мұра болып берілген еңбек
Қазақтың тұрмыстық салт-дәстүрлерінің болашақ ұрпақты еңбекке баулудағы үлкен тәрбие
Қорыта айтқанда, тұрмыс-салт дәстүрінің аясын қамтитын кәсіпке, еңбекке үйретудің
М. Жұмабаевтың әрбір ұлттың баласы өз ұлттың баласы өз
Мектеп жасына дейінгі балаларды еңбекке баулуға тарихи кезеңдерге түрліше
Кеңес үкіметінің алғашқы жылдарында мектепке дейінгі балаларды қоғамдық және
Р. И. Жуковская балалардың ойын арқылы еңбек дағдыларын қалыптастыру,
В. Г. Нечаева, Г. Н. Година, Д. В. Сергеева,
Бүгінгі таңға дейін қоғамның дамуына байланысты мектепке дейінгі балалардың
Табиғаттағы еңбек арқылы балаларды еңбекке баулу туралы А. К.
Мектеп жасына дейінгі балалардың қол және көркем еңбегінде табиғи
Мектеп жасына дейінгі балаларды еңбекке баулуды тек балабақшаларда ғана
Мектеп жасына дейінгі балалардың пайдалы еңбекке қызығушылығын ояту, белгілі
В. С. Мухинаның еңбегінде бала тәрбие үрдісінде әрекеттің (орамалмен
Психолог Я. Л. Коломинский, Л. В. Финькевич зерттеулерінде 5-6
Бірте-бірте еңбек етуге деген қажеттілікті ояту баланың болашақ өмір
Психологтардың пікірін негізге ала отырып, біз қазақ халқының бала
Қызығулар балалардың кішкентай кездерінде ерекше байқалатындығы тәжірибеде дәлелденген. Ғалымдардың
- еңбекті жақсы көруін, ересек еңбегіне құрметпен қарауға тәрбиелеу;

- қарапайым еңбек білім, дағдалары мен біліктерін қалыптастыру;

- еңбек етуге қажеттілігін дамыту;

- ұлттық тұрмыс салт-дәстүр негізінде болашақ еңбекке даярлау жатады.

Соңғы міндетті шешу үшін, оның мазмұнын жүзеге асыру жолдарын
Жоғарыда айтылғандай мектеп жасына дейінгі балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктерін басшылыққа
1.2.Мектеп жасына дейінгі бала еңбегінің өзіндік ерекшеліктері

Еңбек үстінде балалар белсенділік, тапқырлық, қайсарлық, нәтижеге жетуге ын-талылық
Н. К. Крупская балаларды еңбекте біріктіруге ерекше мән берді,
лалардың бірлескен жұмысын ерекше бағалау керек—бұл коллективтік

еңбектің бастамасы. Баланың күші осы коллективтік еңбек үстінде әсіресе

жақсы өрістейді» деп атап көрсетті.

Сонымен бірге ол педагогтарды баланың мүмкіндіктерін, бала еңбегі-нщ ерекшеліктерін,
А. С. Макаренко еңбек тәрбиесі туралы лекцияларында балалардың тұрмыстық
Н. К. Крупская сияқты, А. С. Макаренко да балалардың
келмейтіндіг.інде»'.

А. С. Макаренконың еңбектерінде балалардың еңбепн ұиымдастыру, бірте-бірте оның
Мектепке дейінгі совет педагогикасы Н. К. Крупская мен А.
Мектепке дейінгі балалардың еңбегі ойынмен тығыз байланысты.
Ойындарда ересектердің еңбек әрекеттерін бейнелеу арқылы балалар олардың еңбегіне
Ересектеу балалардың ойындарында еңбектену кажеттігі: стол басын-да езі тамақ
Ойынның барысында (мектепке дейінгі неғұрлым ересек жаста) өзіне алған
Көп жағдайда еңбек ойынмең алмасып отырады. Бала бояулар салын-ған
Мектепке дейінгі сәби балалардың еңбек іс-әрекетіне тән нәрсе —
Балалардың еңбек қызметіне жеткілікті ба,сшылық болмаған жерде ол көпке
Мектепке дейінгі ересек балалардың еңбек іс-әрекетінен қоғамға пай-далы нышандар
Жыл бойы педагог ересек топ балаларын сәбилерге қамқорлық жасауға
келмейтіндігінде».

А. С. Макаренконың еңбектерінде балалардың еңбепн ұиымдастыру, бірте-бірте оның
Мектепке дейінгі совет педагогикасы Н. К. Крупская мен А.
Мектепке дейінгі балалардың еңбегі ойынмен тығыз

Мектепке дейінгі байланысты. Бұл өзара
балалар еңбегінің көрінеді: ойын ересектердің еңбегін
өзіндік ерекшеліктері да еңбек іс-әрекеттерінің элементтері көрінеді;
қызметі болашақ ойын үшін істеледі; ойын әрекеттері

еңбек процесіне енгізіледі.

Ойындарда ересектердің еңбек әрекеттерін бейнелеу арқылы балалар олардың еңбегіне
Ересектеу балалардың ойындарында еңбектену кажеттігі: стол басын-да езі тамақ
Ойынның барысында (мектепке дейінгі неғұрлым ересек жаста) өзіне алған
Көп жағдайда еңбек ойынмең алмасып отырады. Бала бояулар салын-ған
Мектепке дейінгі сәби балалардың еңбек іс-әрекетіне тән нәрсе —
Балалардың еңбек қызметіне жеткілікті ба,сшылық болмаған жерде ол көпке
Мектепке дейінгі ересек балалардың еңбек іс-әрекетінен қоғамға пай-далы нышандар
Жыл бойы педагог ересек топ балаларын сәбилерге қамқорлық жасауға
Мектепке дейінгі балалардың ересектер еңбегі туралы білуі о. бойында
«Балалар бақшасындағы тәрбие программасы» әрбір жас тобі балалар меңгеруге
Балаларға еңбёк іскерліктерін үйретудің мазмұны мен бірізділіі гілей отырып,
Еңбек дағдысына үйрету барысында тәрбиеші балалардың бМынаны есте ұстау керек: еңбек қол жеткен нәтижесімен, басқ
Балалар бақшасында балалардың коллективте еңбектене білуін тастыру міндеті шешіледі.
Өзіне-ёзі қызмет көрсету өзін күтуге (жуынуға, шешінуге, киінуге, тө-сегін
Мектепке дейінгі сәбилік шақта өзіне-өзі қызмет көр-сету белгілі қиыншылықтарға
Мектепке дейінгі естияр шақта балалар өзіне-өзі қыз-мет көрсетуде әжептәуір
Мектепке дейінгі ересек шақта өзіне-өзі кызмет көр-сетудің жаңа: төсегін
Ересек топ үшін табиғат мүйісінде неғүрлым күрделі күтім тә-сілдерін
Мектепке дайындайтын топта табиғаттағы ецбек гіроце-сінде балалар жеке кұбылыстар
Балаларда тірі табиғат мүйісінің, бақша мен гүлзардың жай-күйі үшін
Қол еңбегі — алуан түрлі материалдардан: картоннан, қағаздан, агаш-тан,
IIЭксперементальды бөлім

2. 1. Мектепалды даярлық топтарында еңбекке баулу әрекетінің басқа
Жалпы білім мен тәрбие беретін балабақшаларда бағдарламалық талапқа сай
Балабақшада мектепалды даярлық топтарында өтілетін еңбекке баулу әрекетін басқа
Өйткені аталған сабақтардың оқу материалдары мен байланыстырып сабақ өтпейінше
Ол – балалардың ой-өрісін жан-жақты дамыту мен бірге, басқа
Еңбекке баулудың басқа сабақатардан айырмашылығының бірі кәсіптік мамандықтың негізгі
Сонымен қатар балалар кез келген бұйымды дайындамас бұрын бұйымның
Еңбекке баулу әрекетінің айналадағы әлеммен таныстыру сабағының оқу материалдарымен
Жалпы бала дүниетанымын кеңейтуге сабақтың рөлі күшті. Мысалы: қазақ
Бұндай түсініктерді балалар білмейінше бұйым жасай білуге кері әсерін
Эстетикалық көзқарасты тәрбиелеудің негізгі құралы - өнер. Ол шындықты
Еңбекке баулу әрекетін бейнелеу өнері сабағы мен пән аралық
Бейнелеу өнері баланың ерте бастан айналысатын іс-әрекеттерінің бірі. Алғашқыда
Балалар кез келген бұйымды, модельді жасамас бұрын, олардың түр
Кесте – 3. Мектепалды даярлық тобында еңбекке баулу әрекетінің
2.2. Балабақшаның әр түрлі топтағы балалар еңбегінің мазмұны ұйымдастырылуы
Осы жастағы бала еңбегінің өзіндік ерекшелігі — іның ойынмен
Тәрбиеші көптеген еңбек дағдыларын үйрету, бекіту, дамыту үшін ойынды
Балабақшадағы еңбек тәрбиесінің міндеттері:

1)балаларды үлкендердің еңбегімен таныстыру және оған құрметпен қарау сезімін
2) қарапайым еңбек дағдыларына баулу;

3) еңбекке қызығушылығын, 'крбестігін тәрбиелеу;

4) көпшілік үшін еңбек ете білуге баулу, қоғамдық бағытта
Балабақшадағы еңбек тәрбиесінің міндеттері мен галаптарыңа сәйкес
гырылады:

1.Тұрмыстық-шаруашылық еңбек және өзіне-өзі

қызмет ету, кезекшілік (топ бөлмесін, учаскені тазар-

ту). Бұл—баланы еңбекке даярлайтын ерекше іс-.әрекет.

Бұлардың бәрі баланың күш жұмсап, еңбектенуін мақсат етеді. Осы
Еңбектің бұл түрлері сәбилер, естиярлар, ересектер, мсктепке даярлық топтарында
2.Балаларды үй шаруасы еңбегіне, тұрмыстық ең-

бекке қатыстыру. А. С. Макаренко «Балалар тәрбиесі

туралы лекцияларында» балалардың үй шаруашылы-

ғына араласуы оларды көпшілдікке, қамқор болуға,

ұқыптылыққа, өзінің жеке заты мен қоғамдық менші-

гін сақтауға, өз жұмысы мен уақытын дұрыс пайдала-

нуга үйретеді деген болатын. Үй шаруашылығындағы

еңбек — бірден-бір өмірлік кажеттілік және оның мақ-

сатын баланың санасына оңай жеткізуге болады.

Балабақшада балалардың тұрмыстық-шаруашылық еңбегін ұйымдастыру белгілі бір формада өтеді.
1-ӘДІСТЕМЕ: «Мүсін»

Әдістеме мазмұны: Балаға ермексаз жинағы беріледі және
Баланың төрт түлік жайлы түсінігін, ойлау қабілетін, қиялын, қол
Нәтижені бағалау.

0-3 ұпай: Бала ешбір мүсін жасай алмады.

4-5 ұпай: төрт түліктің мүшелерін ғана жасады, бірақ құрастыра
6-7 ұпай: төрт түліктің мүсінін жасады, бірақ бірнеше мүшелерін
8-9 ұпай: мүсінді толық мүсіндеді, бірақ 1-2 мүшесін жасамады.

10 ұпай: Бала берілген уақыт ішінде төрт түліктің мүсінін
Осы әдістемені біз «Ботақан» және «Қошақан» топтарының балаларымен
Даму деңгейінің нәтижесі:

10-8 ұпай - жоғары

5-7 ұпай – орта

0- 4 ұпай – төмен
Диаграмма 1. «Мүсін» әдістемесінің экспериментке дейінгі нәтижесі.

2- ӘДІСТЕМЕ «Сөздің мағынасын түсіндір» әдістемесі.

Тексеруге бағытталған басқа да тесттер сияқты, берілген тесті таңдау
Киіз үй, шаңырақ, сиыр, ожау,

түйе, сырға, шұбат, кебеже.

текемет, лақ, бауырсақ, тақия.

жылқы, қамшы, сүт, шапан.

кесе, қой, қошқармүйіз, айран.

көйлек, қоржын, бота, білезік.

ірімшік, кереге, қымыз, ішік, мәсі.

Баланың сөздік қорын тексермес бұрын тәрбиеші былай дейді: Ойланшы,
Бала жауаптарын сөздік формада бергендіктен, оның енжар (шектеулі сөздердің
Бағалау әр 5 сөзге берілген ұпайлардың қосындылары негізінде жүргізіледі.
Нәтижені бағалау:

0-1 ұпай - сөзді түсінбеу. Бала сөздердің мәнін түсінбейтінін
2 ұпай - сөздің мәнін түсінеді, бірақ өз түсінігін
4 ұпай – бала сөзді толық түсініп, анықтама бере
Даму деңгейінің нәтижесі:

4 ұпай - жоғары

2 ұпай – орта

0- 1 ұпай – төмен
Диаграмма 2. «Сөздің мағынасын түсіндір» әдістемесінің экспериментке дейінгі нәтижесі.

Қалыптастырушы бөлім. Анықтау эксперимент жұмыстарының нәтижесінде анықталған кемшіліктерге орай
Бұл кезеңнің мақсаты мектепалды даярлық тобының балаларының тұрмыс салт-дәстүр
Қортынды.

Тәуелсіздіктің алтын таңы арайлап атқалы тарихымызға, дінімізге, тілімізге жан
Сонымен қатар Қазақстан Республикасының «Еңбекке оқыту және тәрбиелеу» тұжырымдамасында
Еңбек тәрбиесі процесінде алған білім, ептілік және дағдылардың негізгі
Еңбекке үйрету мен оған байланысты оқуды үйым-дастыру формаларын мүғалім
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:

1.А. Жасанова. «Технологияны оқыту әдістемесі» Алматы, 2005ж 20-38
2.А. Бакирова. «Еңбекке баулу сабақтарында ұлттық сәндік-қолданбалы
3.А. Әділбекова. «Ұлттық бас киімдер» \ Мектептегі технология №
4. Ә. Р. Нұрпейісов «Қазақ халқының ою-өрнегі», Алматы 2002
5. Ә. К. Сахиева «Көркем әдебиет арқылы балаларды еңбекке
6.Балбөбек бағдарламасы. Қазақ балабақшаларына арналған. Алматы 2000 ж.

7.Б. Бекжанова « Төрт түлігім – бірлігімнің ырысы» \
8.Б. Ж. Жиентаева. «Оқушыларға технология сабағында халықтық қолданбалы өнер
9.Б. Көлбаева «Халық педагогикасы негізінде еңбексүйгіштікке тәрбиелеу» №5, 2008
10.Воспитание дошкольника в труде.

11.Г. А. Маркова. «Воспитание трудолюбия у дошкольников», Москва -1990ж

12. Г. Шырынбаева «Бастауыш сыныптағы еңбекке баулу сабағының дидактикалық
13. Г. Дайырбекова «Халық қолөнері – тәрбие құралы» \
14. Г. Н. Омарова «Қазақтың ұлттық киімдері» \Отбасы және
15. Д. Шоқпаров «Қазақ қолөнері» Алматы, Өнер 2005 ж.

16.Д. Шоғанбекова «Ұлттық салт-дәстүрлер» \ Абай № 1, 2004
17.Ж. Күнпейіс. Бастауыш сыныптарда этнопедагогика материалдары арқылы оқушылардың дүниетанымын
18. Ж. Күнпейіс. Қолөнер материалдарын технология сабақтарында оқытудың
19. З. Д. Еденбаева. «Қол еңбегі және көркем құрастыру»
20. К. Өстеміров. Технология пәні бойынша дидактикалық материалдар

21. Р. Жұмағожина «Ауыз әдебиеті үлгілерін балалар бақшасында пайдалану»
22. Р. Ж. Бөрткенова «Ою-өрнек түрлерімен таныстыру» \ Отбасы
23.Р. Сағынбаева «Мектепке даярлауда балалар әдебиетін пайдаланудың мақсаты мен
24. М. Ш. Өмірбекова. Қазақ халқының дәстүрлі өнері.

25.С. Қасиманов «Қазақ халқының қолөнері» Алматы, Қазақстан 1995 ж

2

Айналадағы әлеммен танысу

Математика

Заттың формасы, түр-түсі, көлемі, пішіні, кеңістікте орналасуы, т. б.

Ұлттық мереке, ұлттық киімдер, ұлттық тағамдар, төрт түлік мал,
Еңбекке балу

Бейнелеу өнері

Тіл дамыту

Қазақ халқының қолөнерімен танысады, бұйымның суретін салу, әсемдеу, мүсіндеу,
Қазақтың тұрмыс-салт дәстүрлері, олардың ерекшеліктері, тұрмыста қолданылуы туралы жан-жақты