Киім туралы жалпы мәліметтер және тігін бұйымдарның жіктелуі курстық жұмыс
МАЗМҰНЫ
Кіріспе 3
1. КИІМ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТТЕР 6
1.1 Киім туралы түсінік және оның тарихы 6
1.2 Киімнің негізгі жіктелу үлгілері және маңызы 8
1.3 Киімнің негізгі міндеттері 11
2. ТІГІН БҰЙЫМДАРЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ЖІКТЕЛУІ
2.1 Тігін бұйымдары және оның технологиясы 15
2.2 Қазақ халқының сәндік-қолданбалы өнері 18
2.3 Қазақ халқының сәндік-қолданбалы өнерінің технологиялық 22 мүмкіндіктерінің жіктемесі
2.4 Киім түрлері. Тігін бұйымдарын құрастыру оқыту әдістемесі
Қорытынды 33
Қолданылған әдебиеттер тізімі 34
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 31 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
1. КИІМ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТТЕР
1.1 Киім туралы түсінік және оның тарихы
1.2 Киімнің негізгі жіктелу үлгілері және маңызы
1.3 Киімнің негізгі міндеттері
2. ТІГІН БҰЙЫМДАРЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ЖІКТЕЛУІ
2.1 Тігін бұйымдары және оның технологиясы
2.2 Қазақ халқының сәндік-қолданбалы өнері
2.3 Қазақ халқының сәндік-қолданбалы өнерінің технологиялық
2.4 Киім түрлері. Тігін бұйымдарын құрастыру оқыту
Қорытынды 33
Қолданылған әдебиеттер тізімі 34
Кіріспе
Кәсіптік білім алудың әлемдік, көкейкесті мәселері Қазақстан Республикасына
Солай бола тұрса да, соңғы кезде еңбекке және
Қазіргі кезде нарықтық оқу – материалдық жағдайында жастарды
Оқушыларды кәсіптік еңбекке даярлау процесі заңымен үйлестіре отырылып,
Бірақ талап бойынша «Технология» интегративті білім саласында адам
1. Баланы еңбекке үйрету барысында оның қабілет –
2. Еңбек үстінде бала бойына халықтық ізгі қасиеттерді
Жалпы оқушыларды еңбекке баулу барысында имандылық, адамгершілік тәрбиелерде
Курстық жұмыстың зерттеу мақсаты:Киім тарихынмен және тігін бұйымдармен
Курстық жұмыстың зерттеу міндеттері:
- Киім тарихынмен және тігін бұйымдары туралы жалпы
Курстық жұмыстың зерттеу нысаны: оқу-тәрбие үрдісі.
Курстық жұмыстың теориялық және әдіснамалық негіздері: философиялық негізгі
Курстық жүмыстың құрылымы: кіріспеден,екі тараудан,
қорытындыдан, қолданылған әдебиеттер тізімі мен қосымшалардан тұрады.
1. КИІМ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТТЕР
1.1 Киім туралы түсінік және оның тарихы
Киім – адамның денесіне киюге арналған бұйым, жасанды
Әлеуметтік дәрежесіне қарай қазақ халқы арасында би, бақсы,
Тігіншілер мен сәнді дизайнерлер жылдан-жылға мыңдаған киім түрлерін
1.2 Киімнің негізгі жіктелу үлгілері және маңызы
Классикалық үлгідегі киімді өзіне сенімді адамдар таңдайды деген
Спорттық үлгідегі киімді тек спортшылар киеді деп кім
Этно үлгісіне сай киінетін адамдар саяхаттауды жақсы көреді
Қыз ба, жігіт пе? Ауыр әскерлік етіктер, камуфляж
Қысқа белдемше, ашық кеуде, биік өкше, шілтер не
Әрине ылғи бір стильде киінетін адамдар аз. Біз
1.3 Киімнің негізгі міндеттері
Киімнің алғашқы міндеті де адам денесін суықтан қорғау
Сән киімдерін бір күннің ішінде бірнеше өзгертуге тура
Сән үлгілерін жасаушы шеберлер киімдердің осындай орталарға баруға
Сән киім үлгісін жасау өте қиын жұмыс. Өйткені
Сәнді киімдер тағы да екі топта қарастырылады. Біріншісі-әр
Енді сән киімдерінің тағы бір ерекше тобы болатынын
Өнердің кез-келген түрінде көлемді шығармалар болады. Мәселен, үлкен
Операда бір емес, бірнеше ария болатыны, олар бір-бірін
Мода деген сөз біздің тілімізге шет тілден енген
Бұл ойды адам әрі сабақтаса, моданың басты екі
Талғам және мода ұзақ және қызғылықты әңгімелеуге тұрарлық.
Киім – адамзат қоғамының әрбір тарихи даму кезеніңде
Әлемдік тоқыма және химия өнеркәсібінің дамуы және киім
сән үлгісін таңдау және сол бұйымды тігу мен
Осы мақсаттарды орындау барысында мынандай міндеттер орындалады:
осы мерзімге сай мода тенденцияларын зерттеу;
сән журналынан алынған дайындалатын тігін бұйымның сән үлгісін
бұйымды дайындаудың техникалық бірізділігі мен нұсқау картасын құрастыру;
бұйымның өзіндік құнын анықтау.
Өзіне дұрыс таңдалған үлгі табиғи эстетикалық қасиеттерін жоғалтпай,
Осы курстық жұмыстың шығармашылық объектісі – адам тұлғасы,
2. ТІГІН БҰЙЫМДАРЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ЖІКТЕЛУІ
2.1 Тігін бұйымдары және оның технологиясы
Қазақ ұлттық тігін бұйымдарының көпғасырлық тарихы әйел және
Тігін бұйымдарының технологиясы «Жеңіл өнеркәсіп бұйымдарының технологиясы және
Ғылыми-зерттеу жұмыстары келесі өзекті бағыттар бойынша жүзеге асырылады:
• қазіргі заманауи тігін өнеркәсіптерінің ассортименттік стратегиясының түзілу
• пішім түзілуі мен орнаменттерінің дамуындағы тарихи заңдылықтарды
• қазіргі заманғы текстиль материалдарының конфекционды карталарын және
• бионикалық тәсіл негізінде өндірістік дизайн нысандарын жобалау
• әр алуан өндірістік бұйымдарды жобалау кезінде трансформациялық
• әр түрлі қолданысқа ие арнайы киімдердің типтік
2.2 Қазақ халқының сәндік-қолданбалы өнері
«Сәндік-қолданбалы өнер» ұғымы ХХ ғасырдың екінші жартысындағы алпысыншы
Жіктемелердің ішінде біз Ұ.Әбдіғапбарованың жіктемесін толығымен қолдаймыз, өйткені
Қазақ халқының сәндік-қолданбалы өнерінің бұл түрлерінің өзіне тән
Солардың ішінде «ою-өрнек» ұғымдық мәнін С.Қасиманов, Ұ.Әбдіғапбарова толық
Сонымен, сәндік-қолданбалы өнер түрлеріне жасаған талдау оларды технологиялық
Әрине, сәндік-қолданбалы өнер бұйымдарының әрбір тобын өз кезегінде
1-кесте – Қазақ халқының сәндік-қолданбалы өнер түрлері –
Сәндік-қолданбалы өнер түрлері Технологиялық мүмкіндіктері Жіктелуі
Тігіс тігу және кестелеу өнері Пішілуіне байланысты Сәндік
Тік пішінді (ақ жайма, тұс кесте, дастархан, тұтқыш
Қолданылуына байланысты Сәндік бұйымдар (шымылдық, жапқыш, сүлгі, тұс
Сыйлықтық бұйымдар (кітап арасына салатын тілше, қолдорба, әмиян,
Тұрмыстық бұйымдар (киім-кешек, ас-үй жабулары, төсек орын, жастық
Материалына байланысты Мақта, кенеп, жүн, жібек, аралас, синтетикалық
Ою-өрнегіне байланысты Ғарыштық, геометриялық, өсімдік тектес, хайуанаттық
Түсіне байланысты Бір түсті, екі түсті, үш түсті,
Өңделуіне байланысты Айқас кесте, шым кесте, біз кесте,
Кілем тоқу өнері Көлеміне байланысты Шаршы кілем, үлкен
Қолданылуына байланысты Тор кілем, жайнамаз кілем, төсек кілем,
Материалына байланысты Жібек, жүн, мақта, синтетикалық
Өңдеуіне байланысты Түкті кілем, тақыр кілем, шашақты кілем,
Ою-өрнегіне байланысты Қыпшақ кілем, поднос кілем, шатыр гүл,
Түсіне байланысты Ақ, қызыл, жасыл, қара, құлпырма, ақ
Шығу тегіне байланысты Арабы, бұқар, адай, ашхабад, әндіжан,
Жіктеме бізге сәндік-қолданбалы өнер түрлерінің тұлғаның технологиялық мәдениетін,
2.3 Қазақ халқының сәндік-қолданбалы өнерінің технологиялық мүмкіндіктерінің жіктемесі
Көркемдік-бұйымды жасауда қолданылатын материалына қарай: ағаштан, металдан, сүйектен,
Көркемдік бұйымның қолданылуына қарай: күнделікті тұтынатын бұйымдар (ыдыс,
Көркемдік бұйымды дайындау әдісіне қарай: құйма, шекіме, дәнекерлеу,
Көркемдік бұйымның әшекейленуіне қарай: бедерлеу, бетін өрнектеу, ойма-нақышты,
Көркемдік бұйымның мағынасына қарай: ертегі мен батырлар жырына
Қазақ халқының сәндік-қолданбалы өнерінің тұлғаның технологиялық мәдениетін қалыптастырудағы
Технологиялық мәдениет түрлері Сәндік-қолданбалы өнерінің технологиялық мәдениетті қалыптастырудағы
Көркемдік - эстетикалық Сәндік-қолданбалы өнер түрлерін эстетикалық талғаммен
Конструкторлық Сәндік-қолданбалы өнер түрлерінің эскизін сызуға модельдеуге үйретеді,
Ақпараттық Сәндік-қолқолданбалы өнер түрлерінің шығу тарихымен таныстырады, сәндік-қолөнер
Техникалық-технологиялық Сәндік-қолданбалы өнер бұйымдарын әзірлеуде қолданылатын техникалық құрал-жабдықтармен
Кәсіпкерлік Сәндік-қолданбалы өнер бұйымдарына тұтыншылардың сұранысын анықтауға,
Экологиялық Сәндік-қолданбалы өнер түрлерін жасауға қажетті материалдардың таза,
Экономикалық Сәндік-қолданбалы өнер бұйымдарын әзірлеуге кететін материалдар мен
Шығармашылық Сәндік-қолданбалы өнер бұйымдарын жасауда шығармашылық ізденіске итермелейді,
Тәрбиелік Сәндік-қолданбалы өнер бұйымдары сапасын бақылауға, еңбек барысын
Мысалы, қазақ халқы киіз, текемет, сырмақ, түс киіз
Сәндік-қолданбалы өнер түрлерінің технологиясын меңгертуде қазақ халқы нақты
Қазақ халқының сәндік-қолданбалы өнері өзінің тәрбиелік мүмкіндіктерін бүгін
Біздің пайымдауымызша, бағдарлама бөлімдеріне қазақ халқының сәндік-қолданбалы өнерін
Сонымен бірге, оқу әрекеті теориясының мақсатты бағыттылығына сәйкес
- сәндік-қолданбалы өнер түрлеріндегі еңбек нәтижесінің өзіндік ерекшелігі
- жұмыс барысында қолданылатын сәндік-қолданбалы өнер түрлері. Олардың
- сәндік-қолданбалы өнер түрлерін даярлайтын құрал-жабдықтар. Олардың міндеті,
- өнімдерді өндіру процесінде жүзеге асырылатын сәндік-қолданбалы өнерге
- сәндік-қолданбалы өнер түрлерін даярлау барысында жұмыс процесін
- технологиялық құжаттар. Оларды өңдеу және жұмыс процесінде
- сәндік-қолданбалы өнер түрлеріне байланысты еңбек әрекетіне оңтайлы
Киім түрлері. Тігін бұйымдарын құрастыру оқыу әдістемесі
Сабақтың тақырыбы: Киім түрлері. Тігін бұйымдарын құрастыру.
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: Киім тарихын ескере отырып жіктеу, халық
Дамытушылығы: Киімнің пайда болуы, қолданылуы мен қоғамдағы рөлі
Тәрбиелігі: Киім туралы эстетикалық талғам қалыптастыруды жалғастыру.Еңбекке баулу
Сабақтың түрі: Жаттықтыру сабағы.
Әдісі: түсіндірмелі – сарамандық.
Көрнекілігі: Түс қағаз - Киім үлгілерінің жіктелуі.
Сабақтың барысы.
Ұйымдастыру ( сәлемдесу, түгендеу,сабаққа дайындықтарын тексеру)
Үй тапсырмасын тексеру
Жаңа сабақты түсіндіру. «Киім сұлулық ұғымының бір түрі»
Сабақтың этнографиясын оқыңдар, сабақ не туралы болмақ?
Түсіндірмелі нұсқау (теория түріндегі хабарлама)
А) Киімнің қандай көне түрін білесіңдер? (жапырақ,
Ә) Киім не үшін қолданылады. (сұлулыққа, ыстық
Б) Түрлі халық костюмі неге ерекшеленеді?
В) Киімнің қандай түрлерін білесіңдер? (дәптерге жазу).
Г) Киімді сатып аларда неге көңіл аударуымыз
З) Гигиеналығы жайлы, ұзақ мерзімге жарамдылығы туралы
Д) Киім өзіңе қонымды болуы үшін не істеу
Алжапқыш тігу үшін біз бірінші нені білуіміз керек?
Алжапқышты қайда қолданылатын пішу үлгілерімен
Алжапқыш
Формалық
Тұрмыстық
Өндірістік
Алжапқыштың пішу түрлері
Тұтас
кеудесіз
Кеудешелі
Алжапқыш сызбасын құру үшін бізге қандай өлшемдер қажет
Сарамандық сабақ . Картадан өлшем алу шартын
Алжапқыш қиынды бөлігінің аттары
Белдік
белдемше
Қалта
Алжапқыштың төменгі тұсы
Кеудешесі
Адам құрылысының негізгі нүктелерімен сызықтары
Нүкте мен сызық аталулары №
Кеуде нүктесі 1
Омыртқа бойындағы бел нүктесінен басталатын сызық
2
Мықын нүктесінен басталатын сызық
3
Желке нүктесі 4
Тізе нүктесі 5
Өлшем аттары. Қысқаша атаулары. Бағытары. Тағайындау. Дұрыс өлшем
Кеуде ұзындығы.
К ұ Кеуде ұзындығын анықтау.
Астыңғы бөліктің ұзындығы.
АБҰ Алжапқыштың астыңғы бөлігінің ұзындығын анықтау.
Бел құлашы.
БҚ
Бел құлашын анықтау Белді көлденеңнен айналу арқылы 2
Мықын құлашы.
МҚ Алжапқыштың енін анықтау Мықынды
Қорытынды.
Оқушы тұлғасының технологиялық мәдениеті дегеніміз – оқушының түрленген
Технологиялық мәдениетің құрылымдық компоненттері болып: эмоционалдық-мотивациялық, мазмұндық, іс-әрекеттік
Қазақ халқының сәндік-қолданбалы өнер түрлеріне жасаған талдау оларды
Сонымен, ғылыми әдебиеттер мен мектеп тәжірибелеріне жасаған талдау
Демек, қазақ халқының сәндік-қолданбалы өнері арқылы оқушылардың технологиялық
сәндік-қолданбалы өнері арқылы оқушылардың технологиялық мәдениетін қалыптастырудың тиімді
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1.Қазақ халқының ұлттық киімдері. Қазақ Энциклопедиясы, 10 -
2. Бағдарлама "Қолөнер" (8-11 тереңдетілген сыныптар үшін) Шымкент
3. "Технология" Алматы "Атамұра" 2003
4. Тоқтабаева Ш.Ж. Қазақтың зергерлік әшекейлері. Алматы.1985
5. Әбдалаева Ш. Халық қолөнері. Алматы. Рауан. 1992.
6. Кәсіптік білім берудегі этнопедагогика 050120 – «Кәсіптік
7.Түксіз кілем тоқудың әдістемесі // Әдістемелік құрал «Қазақ
8. Тоқыма үй жиһаздары бұйымдарын жасауды меңгертейік /
9. Қазақ киімі. Алматы. Өнер, 1996ж. - 192
10. Балкелов Ж. Халық мұрасындағы ұлттық өрнек және
11. Жәнібеков Ө. Қазақ киімі «Өнер баспасы», 1996
