Кешенді кәсіпкерлік лицензия шартының мазмұны курстық жұмыс
ЖОСПАР..................................................2
КІРІСПЕ...................................................3
ФРАНЧАЙЗИНГТІҢ ДАМУ ТАРИХЫ.......................................4
КЕШЕНДІ КӘСІПКЕРЛІК ЛИЦЕНЗИЯ ШАРТЫ....................7
2.1. КЕШЕНДІ КӘСІПКЕРЛІК ЛИЦЕНЗИЯ
ШАРТЫНЫҢ ТҮСІНІКТЕРІ МЕН ЭЛЕМЕНТТЕРІ................7
2.2. ФРАНЧАЙЗИНГ ШАРТЫНДАҒЫ ТАУАР БЕЛГІСІ........12
2.3. КЕШЕНДІ КӘСІПКЕРЛІК ЛИЦЕНЗИЯ
ШАРТЫНЫҢ МАЗМҰНЫ....................................16
2.4. КЕШЕНДІ КӘСІПКЕРЛІК ЛИЦЕНЗИЯ ШАРТЫ
БОЙЫНША ЖАУАПКЕРШІЛІК...........................25
КЕШЕНДІ КӘСІПКЕРЛІК ЛИЦЕНЗИЯ
ШАРТЫН ӨЗГЕРТУ ЖӘНЕ ТОҚТАТУ.....................................27
ҚОРЫТЫНДЫ........................................31
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 22 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
ЖОСПАР..................................................2
КІРІСПЕ...................................................3
ФРАНЧАЙЗИНГТІҢ ДАМУ ТАРИХЫ.......................................4
КЕШЕНДІ КӘСІПКЕРЛІК ЛИЦЕНЗИЯ ШАРТЫ....................7
2.1. КЕШЕНДІ КӘСІПКЕРЛІК ЛИЦЕНЗИЯ
ШАРТЫНЫҢ ТҮСІНІКТЕРІ МЕН ЭЛЕМЕНТТЕРІ................7
2.2. ФРАНЧАЙЗИНГ ШАРТЫНДАҒЫ ТАУАР БЕЛГІСІ........12
2.3. КЕШЕНДІ КӘСІПКЕРЛІК ЛИЦЕНЗИЯ
ШАРТЫНЫҢ МАЗМҰНЫ....................................16
2.4. КЕШЕНДІ КӘСІПКЕРЛІК ЛИЦЕНЗИЯ ШАРТЫ
БОЙЫНША ЖАУАПКЕРШІЛІК...........................25
КЕШЕНДІ КӘСІПКЕРЛІК ЛИЦЕНЗИЯ
ШАРТЫН ӨЗГЕРТУ ЖӘНЕ ТОҚТАТУ.....................................27
ҚОРЫТЫНДЫ........................................31
Кіріспе
Франчайзинг шарты – бұл ТМД елдері ғалымдарымен басқа
Қазіргі кезде Қазақстанда әйгілі фирмалардың тауар таңбаларымен бейнеленген
Қазақстан Республикасында франчайзинг үшін құқықтық кеңістік АК-тің Ерекше бөлімі
Франчайзингтің даму тарихы.
Франчайзингтің пайда болуы
Оксфордтық ағылшын тілі сөздігінде (1993 ж. 1630-бет)
1559 ж. епископаттарға
бостандықтар, ал «franchises» - сауда-саттыққа арналған жәрмеңкелер,
базарлар және т.б. Ортағасырларда Англия королі барондарға белгілі
қызметтерге, мысалы армияға солдаттар беріп тұрі міндетіне
жерлерден салық жинау құқығын беріп тұрған.
Ерікті адамдарға немесе
территориясында сату рұқсаттары (франшиза)
Осылайша, билік ғасырлар бойы өз өкілеттіктерінің бөлігін капиталға немесе
Франчайзингтің коммерциялық жүйелерін дамытуда жақсы қадамды АҚШ-та «Зингер»
Осыған ұқсас жүйе 1898 жылы Дженерал Моторс (General
Дженерал Моторсты үлгіге ала отырып, Рексол (Rexall) компаниясы
Қазіргі кезде франчайзинг бөтелкелі алкогольсіз ішімдіктер индустриясында кеңінен таралған.
20 жж. АҚШ-та франчайзингтің бизнесі ұйымдастыру формасы ретінде мағынасы
40 жж. аяғында ағайынды Макдоналдтар, кішігірім жол шетіндегі кафенің
АҚШ-та франчайзингтің жоғары қарқынмен дамуына 1946 жылы қабылданған тауарлық
Франчайзинг бизнестің әр түрлі салаларында қолданылады,
негізінен өндіріс пен қызмет ету аяларының мына түрлерінде жылдам
дамуда:
Көлік өндірісі және автосервис қызметі;
Бизнесті ұйымдастыру мен жүргізуде көмек (бухгалтерия, іс-қағаздар жүргізу, жарнама
Құрылыс, үйлерді жөндеумен байланысты қызмет түрлері;
Білім берумен байланысты қызмет саласы;
Демалыс пен көңіл көтерулер;
Тез тағамдану ресторандары, кофейнялар т.б.;
Медициналық және косметикалық қызметтер;
Үй шаруашылығы саласындағы қызметтер;
Бөлшектеп сату;
т.б.
2. Кешенді кәсіпкерлік лицензия (франчайзинг) шарты
2.1. Кешенді кәсіпкерлік лицензия шартының түсінігі мен
элементтері.
Кешенді кәсіпкерлік лицензия шарты рента, лизинг, мүлікті сенімгерлікпен басқарушарттарымен
Кешенді кәсіпкерлік лицензия шарты бойынша бір тарап (кешенді лицензияр)
Франчайзинг туралы заң кешенді кәсіпкерлік лицензияның (франчайзингтің) келесі негізгі
кешенді кәсіпкерлік лицензия
оған сәйкес лицензияр әзірленген жұмыс орнын құрады және оны
кәсіпорын, бұл ретте лицензияр кәсіпорын құрады және оны
лицензиялық кешенмен қоса лицензиятқа береді;
конверсиялық кешенді кәсіпкерлік лицензия (франчайзинг),
бұл ретте тараптар құрылымдық бөлімшелерді дербес кәсіпорындар етіп қайта
көп кешенді кәсіпкерлік лицензия (франчайзинг), оның
негізінде лицензият бірнеше кәсіпорын құрады;
өндірістік кешенді кәсіпкерлік лицензия (франчайзинг), бұл
ретте кешенді лицензияр кешенді лицензиятқа тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді)
тауарлық кешенді кәсіпкерлік
ретте кешенді лицензияр кешенді лицензиятқа тауарларды (жұмыстарды, көрсетілген қызметтерді)
кешенді кәсіпкерлік лицензияның (франчайзингтің), Қазақстан
Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылатын өзге де түрлері [3].
Кешенді кәсіпкерлік лицензия (франчайзинг) шарты консенсуалды, өзара және ақылы
Заң франчайзинг шартын жазбаша жасалуын талап етеді, бірақ сақтандыру,
ҚР АК франчайзинг шартын тіркеу мәселесіне келсек, ол қазіргі
Кешенді кәсіпкерлік лицензия шартының тараптары болып кешенді лицензиар және
Кешенді лицензиар – бұл лицензиялық кешенге деген айрықша құқықтар
Кешенді кәсіпкерлік лицензия шарты бойынша құқықтарды беру рәсімі жағынан
Кешенді лицензиат болып өзіне айрықша құқықтарды беру туралы шарты
Кешенді кәсіпкерлік лицензия шартының нысанасы болып лицензиарға тиесілі айрықша
Заңнамада кешен деген ұңым қолданылғанымен, оның франчайзинг қатынастарына қатысты
Кәсіпорындарды иеліктен айырумен байланысты мәмілелерге қарағанда франчайзинг кезінде материалдық
Осы айтылғандарға сүйене отырып, біз кешенді кәсіпкерлік лицензия шартының
ҚР АК 896-бабының 2-т. сәйкес лицензиялық кешенмен қатар кәсіпкердің
Шарттың негізгі құқықтық мақсаты болып лицензиатқа тиісті лицензияны беру
2.2. Франчайзинг шартындағы тауар белгісі.
Франчайзинг шарты нысаналарының ішінде орталық орынды тауар белгісі алады.
Кәсіпкерлер тауарларын, қызметін дараландыруда пайдаланатын кез келген белгі тауар
ҚР АК-нің 1024-бабына сәйкес
Қазақстанда «Тауар белгілері, қызмет көрсету белгілері және тауар шығарылған
Осылайша, тауар белгілері туралы Заңға сәйкес:
Тауар белгісі Қазақстан Республикасы территориясында
тіркеуден өткен жағдайда құқықтық қорғалады. «Кешенді кәсіпкерлік
лицензия туралы» Заңның 5-бабына сәйкес франчайзингтік қатынастарды мемлекеттік
Тауарлық белгіні тіркеу ҚР Әділет министрлігінің интеллектуалдық меншік құқығы
Оң шешім жағдайында және белгіленген төлем төленгеннен кейін интеллектуалдық
Тауар белгісі ҚР территориясында Қазақстан қатысушысы
болып табылатын халықаралық шарттар негізінде қорғалады. [6]
Қазақстан тауар белгісін қорғау аясындағы 2 халықаралық шарттардың қатысушы
Жоғарғы айтылғандарды ескере отырып, франчайзинг шартын жасай отырып, лицензиат
ҚР АК-не және «Кешенді кәспкерлік лицензия туралы» Заңына сәйкес
Тауар белгілері туралы Заңға сәйкес тауар белгісін пайдалану лицензиялық
Жоғарыдағыны ескере отырып, франчайзинг шартын жасасқан кезде лицензиялық шартты
тауар мен қызмет көрсету сапасы лицензиядың тауары мен қызметінің
жоғарыда аталған талаптың орныдалуын бақылауға лицензиардың құқығы.
ҚР «Кешенді кәсіпкерлік лицензия туралы» Заңының франчайзинг шартын жасасқан
ҚР «Кешенді кәсіпкерлік лицензия туралы» Заңының 3-бабына сәйкес франчайзингтік
2.3. Франчайзинг шартының мазмұны.
Лицензиар шартта көзделген мерзімдер мен көлемде лицензиатқа техникалық және
Франчайзинг туралы заң лицензиардың аталған міндеттерімен қоса, лицензиаттың алынған
Лицензиардың франчайзинг шарты бойынша құқықтарына келсек, олар АК-те ашылмаған,
Лицензиар лицензиат кешенді кәсіпкерлік лицензия шарты
бойынша өндіретін тауарлардың (жұмыстардың, көрсететін қызметтердің) сапасын бақылауға
Лицензиар лицензиат өз кәсіпорнын (кәсіпорындағы өз
үлесін) иеліктен айырған кезде артықшылықпен сатып алуға құқылы. Тұтас
Лицензиар үшінші тұлғалардың лицензиатқа қатысты
кепілдік беруші немесе кепіл болушы болуға құқылы. Осы құқықты
Лицензиар лицензиатпен өзге де шарттар жасасуға, атап
айтқанда, оған қатысты лизинг беруші болуға құқылы. Лицензиардың осы
Франчайзинг шарты туралы заңда лицензиардың тағы бір
құқығы көзделген, бірақ ол лицензияттың өз міндеттерін тиісінше орындамаған
Лицензияттың міндеттері. Лицензияттың АК-тің 899-бабында көзделген міндеттердің барлығы «егер
Лицензиаттың негізгі міндеттерінің бірі – шартта көзделген қызметті іске
Лицензиаттың келесі екі міндеті, шын мәнінде, оның алдыңғы міндетін
Лицензиатқа өндіріс құпиясын және одан алынған өзге де коммерциялық
Лицензиаттың сатып алушыларды (тапсырыс берушілерді) олар үшін мейлінше айқын
Франчайзинг туралы заң 17-б. 2-тармағында лицензиаттың тағы бірқатар міндетін
Әдетте тәжірибеде қызметтік және коммерциялық құпияны құрайтын ашылмаған ақпаратты
Лицензиат берілген айрықша құқықтар кешенін пайдалану үшін төлемдерді уақытылы
Егер шартта өзгеше көзделмесе, лицензиаттың лицензиарды өзінің өндрістік
Кешенді кәсіпкерлік лицензия шартының негізінде өзі өндіретін тауарлар, жұмыстар,
Франчайзинг шартында белгілі бір уақыт кезеңі ішінде пайдалану аймағы
Кешенді кәсіпкерлік қосалқы лицензия шарты бойынша лицензият өзіне берілген
Қосалқы лицензия кешенді кәсіпкерлік лицензия (франчайзинг) шартынан туындайды және
АК лицензиар, лицензиат және қосалқы лицензиат қатынастарының ерекшеліктері негізгі
Егер франчайзинг шартында өзгеше көзделмесе, қосалқы лицензиаттардың іс-әрекеттерімен лицензиарға
Лицензиат міндеттермен қоса, құқықтарға да ие болады. Бірақ мұнда
2.4. Франчайзинг шарты бойынша жауапкершілік.
Франчайзинг шарты бойынша жауапкершілік тараптардың біреуі шартты орындамағаны немесе
Лицензиар тарапынан құқықбұзушылықтар одан талап етілетін құжаттаманы, ақпаратты бермегендігінен
Франчайзинг шарты бойынша лицензиат алдында лицензиар жауапкершілігінің туындауы ықтималдырақ
АК франчайзинг шарты бойынша жауапкершіліктің арнайы түрін де
2.5. Франчайзинг шартын өзгерту және тоқтату.
Франчайзинг шартына АК-тің 24-тарауындағы шартты өзгерту мен бұзудың жалпы
Сонымен бірге тараптардың біреуінің талабы бойынша шарт: 1) екінші
Шартты өзгертудің немесе бұзудың заңмен көзделген тағы бір әдісіне
АК-тің 45-тарауы франчайзинг шартын өзгерту мен бұзудың арнайы ережелерін
Біріншіден, шарт лицензиардың өзінің фирмалық атауын өзгертуіне байланысты өзгеруі
Екіншіден, лицензиардың пайдалануға берілген бір немесе бірнеше құқықтарын өзгертуі
Алдындағы (АК-тің 905-б.) мен осы ереженің (АК-тің 906-б.) ара
Үшіншіден, франчайзинг шарты ол бойынша пайдалануға берілген лицензиялық кешенінің
Төртіншіден, франчайзинг шарты лицензиялық кешенге енген қандай да болсвн
Лицензиар-азамат қайтыс болған жағдайда кешенді кәсіпкерлік лицензия шарты бойынша
Қорытынды:
Франчайзинг шарты болашағы зор кәсіпкерлік шарттардың бір түрі.
Франчайзинг шарты экономикада маңызды рольге ие және жақын уақытта
Қазақстанда франчайзинг шарты уақыт келе бірітіндеп дамуда. Қазіргі кезде
Бизнестің бұл формасының елімізде кеңінен дамуына кедергі келтіріп отырған
Қазақстан Республикасының экономикасы және құқықтық жүйесінің ілгері даму
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
Жанар Бекболат. История развития франчайзинга в Казахстане.//Предприниматель и право.
Договор франчайзинга. Кульжамбекова Г. Д. www.zakon.kz .
ҚР «Кешенді кәсіпкерлік лицензия (франчайзинг) шарты туралы» 2002ж.
Избранные труды по гражданскому праву. Предисловие Сулейменов М. К.
ҚР Азаматтық құқығы. Жайлин Ғ. А. Оқулық. Ерекше
ҚР «Тауар таңбалары, қызмет көрсету таңбалары және тауар шығарылған
Гражданский кодекс РФ. Части 1,2,3. по состоянию на 1
Гражданское право. Том 2. учебник. /Под ред. А. П.
Жайлин Г. Основные черты Закона Рк «О комплексной предпринимательской
Ұ. М. Хамзин. Азаматтық-құқықтық шарттардың жекелеген түрлері. Оқу құралы.
Гражданский кодекс РК
Климкин С. Договор франчайзинга в Гражданском кодексе РК.//Гражданское законодательство.
2
