Инвестициялық тәуекелдіктер курстық жұмыс
Жоспары
Кіріспе .....................................................................................................................3
Негізгі бөлім. Инвестициялық тәуекелдіктер түсінігі және олардың
түрлері
1. Инвестициялық қызмет және Қазақстан экономикасындағы
инвестицияның рөлі............................................................................................5
1.1 Инвестициялық қызмет. Инвестициялық қызметтің объектілері мен
субъектілері.....................................................................................................5
1.2 Инвестициялық қызмет тиімділігі және инвестицияның жіктелуі............8
1.3 Қазақстанда инвестициялық қызметтің қалыптасуы мен дамуы.............12
2. Инвестициялық тәуекелдіктер және олардың түрлері...................................18
2.1 Инвестициялық тәуекел түсінігі және оның мәні......................................18
2.2 Инвестициялық тәуекел түрлері..................................................................20
2.3 Инвестициялық тәуекелділікті бағалау және басқару әдістері................24
2.4 Тәуекелдерді басқару жүйесі.................................................................28
Қорытынды............................................................................................................31
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.....................................................................32
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Жұмыс көлемі: 31 бет
Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар
-----------------------------------------------------------------------------------
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ
Жоспары
Кіріспе .....................................................................................................................3
Негізгі бөлім. Инвестициялық тәуекелдіктер түсінігі және олардың
түрлері
1. Инвестициялық қызмет және Қазақстан экономикасындағы
инвестицияның рөлі............................................................................................5
1.1 Инвестициялық қызмет. Инвестициялық қызметтің объектілері мен
субъектілері.....................................................................................................5
1.2 Инвестициялық қызмет тиімділігі және инвестицияның жіктелуі............8
1.3 Қазақстанда инвестициялық қызметтің қалыптасуы мен дамуы.............12
2. Инвестициялық тәуекелдіктер және олардың түрлері...................................18
2.1 Инвестициялық тәуекел түсінігі және оның мәні......................................18
2.2 Инвестициялық тәуекел түрлері..................................................................20
2.3 Инвестициялық тәуекелділікті бағалау және басқару әдістері................24
2.4 Тәуекелдерді басқару жүйесі.................................................................28
Қорытынды............................................................................................................31
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.....................................................................32
Кіріспе
Инвестиция дегеніміз-бұл халық шаруашылығына мемлекет ішінде және шетелде,
Қазақстанда заңға сәйкес инвестиция деп кәсіпкерлік іс-әрекет және
Жұмыстың өзектілігі сонда, инвестициялық саясатты дамытудың негiзгi мақсаты
Инвестициялық саясат – бұл инвестициялық қызметті жандандыру мақсатында
Инвестициялық жобаларды іске асыру өндірісті жетілдіріп, сатылатын тауарлардың
Кез-келген істі бастау үшін міндетті түрде қаражат керек.
Инвестициялар - бұл капиталды ұзақ мерзімді
Жұмыстың мәні инвестициялық қызметтің экономикалық мәнін ашу болып
Жұмыстың негізгі мақсаты – инвестициялық тәуекелділік түсінігі мен
Сонымен қатар жұмыстың басты міндеттері мыналар:
Инвестициялық қызмет тиімділігі және инвестицияның жіктелуі
Қазақстанда инвестициялық қызметтің қалыптасуы мен дамуы
Инвестициялық тәуекелдіктер және олардың түрлері
Инвестициялық тәуекел түсінігі және оның мәні
Инвестициялық тәуекел түрлері
Инвестициялық тәуекелділікті бағалау және басқару әдістерін қарастыру.
Тәуекелдерді басқару жүйесіЖұмыс жоғарыда қозғалған мәселелерден басқа жалпы
Жалпы жұмыстың зерттелу деңгейіне тоқталсақ, мемлекеттің инвестициялық саясаты,
Жұмысты орындау барысында келесі экономикалық–статистикалық зерттеу әдістері қолданылады:
Қолданылған әдебиеттерге келсек, жұмысты жазу барысында отандық жєне
1. Инвестициялық қызмет және Қазақстан экономикасындағы инвестицияның рөлі
1.1 Инвестициялық қызмет. Инвестициялық қызметтің объектілері мен субъектілері
Инвестициялық қызмет міндетті түрде инвестор деп аталатын жеке
Инвестицияларды салу бойынша олар анық (нақты) немесе қаржылық
Қысқа мерзімдік инвестициялардың астында 1 жылдың ішінде салымдар
Инвестициялық қызмет – табыс табу, пайда алу, жеке
Шетелдік инвестициялар туралы сөз қозғағанда біз шетелдік
Инвестициялық климат ретінде - әлеуметтік, экономикалық, ұйымдық, құқықтық,
Инвестициялық климаттық бағаға келесі есеп ұсынылады:
- экономикалық шарттар (макроэкономикалық ортаның деңгейі, ЖІӨ динамикасы,
- мемлекеттік инвестициялық саясат (шетел инвестицияларын мемлекеттік қолдау,
- нормативтік-құқықтық бағасының инвестициялық саясаты (құжаттардың кезеңделуі мен
- ақпараттық, фактілер, статистикалық материалдардың әр түрлі факторлық
Инвестициялық климаттың әр түрлі баға деңгейі инвестициялық тәуелділікті
Шетел инвестицияларын тарту көзінің негізгі шарты, шетел инвесторының
Олар келесі негізде орналасады:
- Конституция негізі немесе нормативтік акт;
- Екіжақты келісім, шетел инвестицияларының мемлекеттік келісімі, оны
- Мемлекеттер мен басқа елдер азаматтарының инвестициялық қайшылықтарын
Мемлекеттік гарантия, инвестициялық жағдай, сонымен қатар құқықтық қорғау
Республикада инвестор өз инвестициясын әрбір объектке, әртүрлі кәсіпкерлікте
ҚР кепілдік етеді;шартты келісім, шарттар тұрақтылығы, шетел инвестицияларымен
Инвестор дың жеке мүлігін күштеп алу (ұлттық, реквизиция)
Қазіргі кезе Қазақстан шетел инвестицияларын экономикалық жағдайда
Қазақстандағы инвестициялық климатының жақсы дпмуы ретінде
Халықаралық инвестициялардың Standart Pocr*s Mody*s Investors Servis.
Қазақстан өз ішіндегі инвестициялық саясаттың тұрақтылық және анықтылық
90 жылдардың басында негізгі Қазақстанның приоритеті мұнайгазы
Мемлекеттің тұрақты және болашақ моделі Қазақстан диверсификация сұрағын
Негізігі приоритет ретінде жоғары технология, бәсекелестік қабілеті т.б
Сонымен қатар Қазақстан даму банкімен қатар, инвестициялық саясаттың
Инвестициялық қызмет тиімділігі және инвестицияның жіктелуі
Елімізде жүргізіліп жатқан инвестициялық процесті экономикалық пайда кіргізіп,
Инвестициялардың жіктелуін қарастырмас бұрын инвестициялық нарықтың құрылымын білгеніміз
Инвестициялық нарық негізінен нақты инвестициялау объектілер нарығы, қаржылық
Нақты инвестициялау объектілер нарығы тікелей капиталдық салымдардан, жек
Қазіргі нарықтық экономика жағдайында инвестор ретінде территориалдық және
Мемелкеттік инвестицияларға мыналар жатады: экономиканың мемлкеттік секторындағы кәсіпорындар
Жеке инвестицияларға мемлекеттік емес кәсіпорындар мен ұйымдардың және
Шет елдік инвестиция деп шет елдік компаниялар мен
Бірлескен инвестицияларға ішкі бірлескен, яғни мемлекет пен мемлекеттік
Инвестиция жайында шешім қабылдау басқарманың стратегиялық қиын міндеті
Барлық инвестицияларды екі негізгі топқа бөлуге болады: портфельді
Портфельді инвестиция – акцияларға, облигацияларға және басқа бағалы
Портфельді инвестиция – нақты инвестициялық мақсатқа жету үшін
Сонымен, портфельді инвестиция деп жобалар тобына капитал салуды
Нақты инвестиция – қысқаша айтқанда материалды өндірістік қордың
Нақты инвестицияны сипаттау үшін жинақтаудың көлемі және нормасы
Көлем – бұл капиталды қаржыландыруға кеткен құн, ал
Нақты инвестиция деп өндіріс процесіне тікелей қатысатын инвестицияларды
Объектісіне қатысты инвестициялар келесі түрлерге жіктеледі:
мүліктік инвестициялар (материалды инвестициялар);
қаржылық инвестициялар;
материалдық емес инвестициялар.
Мүліктік инвестициялар – бұл нақты инвестициялар.
Қаржылық инвестициялар – бұл қаржылық мүлікке салынатын салымдар,
Ал материалдық емес құндылықтарға қатысты инвестияларға зерттеу мен
Әрекеттің бағытына қарай инвестициялар келесі түрлерге бөлінеді:
бастапқы инвестициялар немесе нетто- инвестициялар, кәсіпорынды негіздеуде немесе
өндірістік потенциалды ұлғайтуға бағытталған, кеңейту инвестициялар ( экстенсивті
қайта инвестициялау, яғни кәсіпорынның негізгі қорының құрамын
бар объектілерді жаңа объектілермен ауыстыруға бағытталған ауыстыру инвестициялары;
рационализациялауға арналған инвестициялар, жетілдіруге жұмсалады;
шығару бағдарламасын өзгертуге жұмсалатын инвестициялар;
диверсификациялауға арналған инвестициялар, олар өнімнің номенклатурасының өзгеруіне, өнімнің
болашақта кәсіпорынның қалыпты жұмыс істеуін қамтамасыз етуге бағытталған
Кәсіпорынның өмір сүру циклі тұрғысынан және оның қызметінің
бастапқы инвестициялар;
экстенсивтік инвестициялар;
реинвестициялар.
Бастапқы инвестиция (нетто-инвестиция) – бұл кәсіпорын, фирма, қызмет
Экстенсивті инвестиция - әрекет етуші кәсіпорын немесе ұйымды
Реинвестиция - әрекет етуші кәсіпорын мен ұйымдағы негізгі
физикалық тұрғыдан тозған немесе моральды ескірген құралдарды және
өндірістің тиімділігін жоғарылатуға;
шығарылатын өнімнің құрылымын өзгертуге,
өндірісті диверсификациялауға;
кәсіпорынның өмір сүруін қамтамасыз етуге.
Қауіп дәрежесіне байланысты инвестициялар қатерлі, тікелей, портфельді және
Қатерлі инвестициялар (немесе венчурлы капитал) – жаңа өндіріс
Капиталдың қауіпті салымы жаңа технологияларды инновациялауды қаржыландыру қажеттілігі
1.3 Қазақстанда инвестициялық қызметтің қалыптасуы мен дамуы
Инвестициялардың тиімділігін есепке алу, талдау және жоғарлату үшін
болашақ объектілердің мақсатты тағайындалу белгісі бойынша – бұл
негізгі қорлардың қайта өндірісінің формалары бойынша – жаңа
қаржыландыру көздері бойынша – орталықтанған және орталықтанбаған.
қолдану бағыты бойынша – өндірістік және өндірістік
инвестицияларды қосу объектілері бойынша – мүлікке инвестициялар (нақты
Капитал құраушы инвестициялардың құрылымында негізгі орынды негізгі капиталға
Инвестицияларды қолданудың тиімділігі маңызды дәнежеде олардың құрылымына байланысты
Инвестициялардың жалпы және жеке құрылымдары ажыратылады.
Инвестициялардың жалпы құрылымдарына олардың нақтыға және портфельдіге бөлінуін
Технологиялық құрылымда шығындар түрлері бойынша қандай да объектінің
Машиналар мен жабдықтар үлесінің, яғни болашақ кәсіпорынның негізгі
Қайта өндіру құрылымы – сол сияқты инвестицияларды пайдалану
Инвестициялардың қайта өндіру құрылымында олардың негізгі өндірістік қорлардың
Біріншіден, қосымша өндірістік күштердің әрекет етуіне енгізу мерзімі
Екіншіден, маңызды шамада үлестік инвестициялар қысқартылады.
Негізгі капиталға нақты инвестициялардың қайта өндірістік құрылымның өзгеру
Республиканың экономикасы үшін маңызды мағына сонымен бірге ҚР
Салалық құрылымда - өнеркәсіптің және толығымен экономиканың салалары
Инвестициялардың салалық құрылымын жоспарлауынан біріншіден барлық салалардың дамуында
Экономикада инвестицялардың тиімділігі үшін маңызды мағынаға қаржыландыру көздері
Меншік көздері бойынша инвестициялардың құрылымында қаржыландыру көздерінің қиылысында
Кәсіпорында инвестицияларды пайдалану тиімділігі, оның қаржылық жағдайы маңызды
Жоғарыда айтылғандарды жалпылай отырып, қортында жасауға болады –
Отандық инвесторлардың болмауынан немесе оның қаржылық жағдайының нашарлығынан,
«Шетел инвестициялары» - жарғылық капиталға ҚР-ң заңды тұлғаларының
«Шетел инвесторы»:
шетелдің заңды тұлғалары;
шетел азаматтары, азаматтығы жоқ тұлғалар, шеиелде тұратын ҚР-ң
шетел мемлекеті;
халықаралық ұйымдар;
ҚР-ң заңды тұлғалары, оларға қатысты шетел инвесторларында мұндай
«Тікелей шетел инвесторы» - қайта құрылған және қызмет
«Портфельді шетел инвесторы» - шетел инвесторымен жүзеге асырылатын
Көптеген мемлекеттің әлемдік тәжірибесі шетел капиталын тарту және
Қазақстандағы шетел несиелерінің негізгі массасы байланысты болып табылады
Осы уақытқа дейін Қазақстандағы шетел несиелері осы сферадағы
Біздің республиканың экономикасына жағымды өзгерістерді қамтамасыз ететін шетел
Екіншіден, шетел инвестициясын қайтар және тиімді қолдану мәселелері
Үшіншіден, шетел инвестициясына кедендік, салықтық жеңілдіктер, валюталық-саудалық ерекшеліктер
Инвестицялық процесті басқару Қазақстан экономикалық дамуының тарихи тәжірибесін,
Сол кезеңдегі инвестицияларды басқару ерекшелігі, олардың соңғыға емес,
Капитал салымдары көлемінің басым бөлігін өндірістік бағытталған қаражааттар
Бұл қоғамның әлеуметтік жағдайына кері әсерін
Республикада инвестициялық процесс көптеген дербес бағыттар бойынша жүрді.
Республикада құрылысты өз күшімен 50-ден артық әр түрлі
Республиканың әлеуметтік–экономикалық дамуын басқарудың түпкілікті жаңа жүйесіне көшу
2. Инвестициялық тәуекелдіктер және олардың түрлері
2.1 Инвестициялық тәуекел түсінігі және оның мәні
Инвестициялық тәуекел – бұл инвестициялық шығыны қаупі, салымдардың
Қаржылық қаражаттарды жұмсаумен байланысты халықаралық бизнес саласындағы инвестициялық
Басқарушылық шешімдерді қабылдау барысындағы анықсыздық дәрежесі халықаралық бизнес
Ішкі және шетелдік операцияларға жоспарланатын капитал салымдары тиімділігін
Қатер мен кіріс өзара байланысты категориялар ретінде қарастыры-лады.
Қатер дегеніміз залалдың пайда болу немесе болжанған нұсқамен
Кәсіпорынның қаржылық қызметін басқару процесінде қатер факторы барлық
Тәуекел - бұл белгілі бір құбылыс немесе жиынтық
Міндетті түрде сақтандыру тәуекелін сақтандыру оқиғасынан айыра білу
Сипаттамасы бойынша тәуекелдер келесідей жіктеледі: объективті және субъективті,
б) Сақтандыру тәуекелі — сақтандыру оқиғасында қауіп-қатерлі дәрежесінің
в) Сақтандыру тәуекелі деп, әсіресе халықаралық сақтандыру тәжірибесінде,
г) «Тәуекелді сақтандыру» термині ретінде, сақтандыру ұйымдағы жауапкершіліктің
2.2 Инвестициялық тәуекел түрлері
Инвестициялық тәуекелдің келесі классификациясы:
- көрініс саласы бойынша: экономикалық саяси, әлеуметтік, экологиялық
- инвестицияның формалары бойынша: нақты инвестициялануы, қаржылық
- пайда болу көздерінің тәуекелдің екі негізгі түрі
- тәуекелдің келесі бөлек көздерін белгілейді: өндірістік саламен
Оқиғаның ықтималдығының пайда болуы объективтік және субъективтік әдістерімен
а) алынған нәтиже керек мәннен төмен болса
б) күтілетін залалдық мүмкін туындысы
Тәуекелдердің жіктелуі:
1) Тәуекелді бағалау бойынша оның келесідей негізгі түрлері
- сақтандыру мүмкіндігі бар тәуекелдер;
- сақтандыру мүмкіндігі жоқ тәуекелдер;
- жағымды тәуекелдер;
- жағымсыз тәуекелдер, сақтанушы тәуекелдері (В.В. Шахов бойынша).
Сақтандыру мүмкіндігі бар тәуекелдер үлкен емес топты құрайды.
Тәуекелді келесі негізгі критерий бойынша сақтық деп санауға
- сақганушының жауапкершілік көлеміне қосылатын тәуекелдікті өтеу қажет.
- тәуекел кездейсоқ сипатқа ие болу қажет.
- кездейсоқ жағдайда берілген тәуекелді біркелкі объектілердің мас-сасымен
- тәуекелді өткізуде сақтандыру оқиғасының пайда болуын білдіру
- сақтандыру оқиғасының пайда болу фактісінің уақыты мен
- сақтандыру оқиғасының катастрофалық өлшемді апаты болмауы тиіс,
- тәуекелді өндіруде зиян келтірмеу үшін, міндетті түрде
2) Қауіп-қатердің қайнар көзіне тәуелді мынадай тәуекелдерді бөледі:
- табиғаттың стихиялық күшінің әсерімен байланысты - жер
- материалдық қорларды иемдену процесінде адамның әсер етуіне
3) Сақтанушыныц жауапкершілік көлемі бойынша тәуекелдерді жеке және
4) Ерекше топты спецификалық тәуекелдер құрайды: аномалды және
Апаттық тәуекелдер топтың едәуір бөлігін құрайды, өйткені ол
Кәсіпкер өзінің іс-әрекетінде тәуекелдің әртүрлі деңгейінен өтеді және
Осыған орай мынаны айыра білу қажет:
- шаруашылық қызметімен байланысты тәуекелді;
- кәсіпкерлік тұлғасымен байланысты тәуекелді;
- сыртқы орта туралы ақпараттың
Елдегі салық салымы бойынша ақпараттың жетіспеушілігі - бұл
Кәсіпкерлік тұлғасымен байланысты тәуекел - кәсіпкерлік облысында кәсіпкерлердің
Сөйтіп, тәуекелдің тағы екі ірі топтарын бөлуге болады:
- статистикалық (жай).
- динамикалық (спекулятивті).
Статистикалық тәуекелдердің ерекшелігі, ол тәжірибе жүзінде кәсіпкерлік іс-әрекетінде
- фирманың активтеріне стихиялық апаттардың негативті әсер
- қылмыстық іс-әрекеттердің нәтижесівде шығындардың пайда болу ықтималдығы;
- үшінші жақ мүліктің әсер ету нәтижесінде шығындардың
Статистикалық тәуекелге қарағанда динамикалық тәуекел компания үшін не
Тәуекелдердің жалпы жіктелуінде келесі айырмашылықтарды білу қажет:
- саяси тәуекел — бұл мемлекеттік саясаттың
- өндірістік тәуекелдер - бұл өнімді, тауарды өндіруде
- коммерциялық тәуекел - бұл көмек көрсету мен
- қаржы тәуекелі - бұл қаржылық келісім
- техникалық тәуекел - бұл жаңа техника мен
- салалық тәуекел - бұл салалардың экономикалық құрамының
- инновациялық тәуекел - бұл қызмет көрсету мен
Тәуекелді талдаудың әдістерді пайдаланудың келесідей сипатталынады:
- Эксперттік талдау: сұрыптап алынған эскперт тобы жобаны
- Шекті көрсеткіштерін талдау: өткізу шарттарының мүмкін өзгеруіне
- Жобаның орнату ағаш шешімдерінің әдісі: жобаның өткізу
Қаржылық қатер дегеніміз кәсіпорынның қаржылық қызметін жүзеге асырудың
Портфельдік қаржылық қатер дегеніміз қаржылық операциялардың белгілі түрлерін
Түсімділікті арттыруда қатерсіз норманың маңызы айтарлықтай зор. Түсімділіктің
Қаржылық қатер деңгейі- қатердің белгілі түрінің туындау ықтималды-ғын
Қаржылық менеджменттің базалық тұжырымдамалырының бірі – тү-сімділік деңгейі
Қаржылық қатер ықтималдығы – кәсіпорынға қаржылық шығын әкелетін,
Бета-коэффициент- жеке қаржылық инструменттің айырбас курсының немесе барлық
Қатер үстемесі (премия) – инвесторға қатерсіз қаржылық операция-лар
Нарықтың сенімділік сызығы – нақты қаржылық инструмент (баға-лы
2.3 Инвестициялық тәуекелділікті бағалау және басқару әдістері
Тәуекелдің мөлшері екі критериімен өлшенеді:
1. Орташа күтілетін мәні
2. Мүмкін болатын нәтиженің өзгеруі
Орташа күтілетін мәні – бұл жағдайдың мөлшерінің мәні,
Тәуекелден құтылу – бұл қаржылық тәуекелдерді нейтрализациялауға бағытиталады.
Лимидтеу – бұл қаржылық қызметте саясатты дайындау процесінде
Хеджирлеу – ішкі және сыртқы қаржылық шығындар тәуекелдің
Диверсификация – тәуекелдің жүйелі емес түрлерінің қаржыларын нейтрализациялауға
Кәсіпорынның қаржылық тәуекелдер диверсификациясының негізгі пішіні түрінде келесі
қаржылық қызмет түрлерінің диверсификациясы
депозиттік қаржының диверсификациясы
несиелік қаржының диверсификациясы
бағалы қағаздар қаржысының диверсификациясы
нақты инвестициялау бағдарламасының диверсификациясы
Тәуекелдерді бөлу. Қаржылық тәекелдерді бейтараптандыру бағыттарының механизмі бөлек
Қаржылық тәуекелдерді ішкі бейтараптандыру тәсілдерінің басқасы. Осындай тәсілдердің
тәуекел үшін қаржылық операция бойынша контрогенттен сыйақының қосымша
контрогенттерден анықталған кепілдік ету
контрагенттермен келісімдерде форс-мажорлық жағдайлар тізімін қысқарту
Жобалық тәуекелдерді басқарудың негізгі әдістері және олардың пайдалану
Анықсыздық жағдайында инвестициялық жобаны талдаудың маңызды мәселесі –
1)Тәуекелді жою;
2) Тәуекелді бақылап, алдын алу;
3)Тәуекелді сақтандыру;
4)Тәуекелді жұту.
Тәуекелді жою жоба тәуекелі толығымен элиминирленетін инвестициялық жобаның
Тәуекелді бақылау және оның алдын алу — бұл
Тәуекелді сақтандыру — бұл арнайы сақтандыру қорларынан шығындарды
- инвесторларға жобаны жүзеге асыруға кедергі болатын валюталық
- дивидендтерді шетелдік инвесторларға аударуға кедергі жасайтын
- инвесторларға табысты реинвестициялауға кедергі жасайтын нормативтік актілерді
- шетелдік инвесторлардың қатысуымен құрылған кәсіпорындарды ұлттандыру;
- әрі қарай инвестициялауға кедергі жасайтын салық салу
- шетелдік инвесторалрдың қатысуымен кәсіпорын өнімін толық
- арбитражды тәжірибеге өзгерістер енгізу;
- шетелдік инвесторлардың қаражаттар салған кәсіпорындарының басқарушы органдарына
- инвесторлардың мүліктік шығындалуына әкелетін әскери әрекеттер, азаматтық
Осы тәуекелдерге қосымша ретіндекелесі себептерге байланысты шығындар да
- импортерді төлем жүргізу бойынша өзінің
- импортердің мемлекеттік органдар әрекеттерінің салдарынан келісім-шарттарды бұзуы;
- импорттық немесе экспорттық лицензиялаудыалып тастау, немесе импорттық/экспорттық
- импорт немесе экспортқа эмбарго салу;
- мемелкеттік сатып алушының келісім-шартты орындай алмауы;
- импортер үшін өзінің міндеттерін орындауға мүмкіндік бермейтін
АҚШ, ГФР, Жапоиня елдерінің мемлекеттік агенттіктерінің үлесіне инвестициялық
Саяси тәуекелдерден сақтандырумен де жеке ұйымдар айналысады (әдетте
Тәуекелді жұтып алу - бұл тәуекелді материализациялау
Қаржылық қатер деңгейін бағалаудың экономикалық-статистикалық әдістері төмендегідей:
1. қаржылық қатер деңгейі бағалаудың жалпы алгоритмін сипаттай-ды,
ҚД=ҚЫ×ШМ
мұндағы: ҚД- сәйкес қаржылық қатер деңгейі;
ҚЫ – қаржылық қатердің туындау ықтималдығы;
ШМ – қатер төнген кездегі қаржылық шығындар мөлшері.
Бұл алгоритмді тәжірибеде пайдаланған кезде қаржылық шығындар мөлшері
2. дисперсия зерттеліп отырған көрсеткіштің ауытқу дәрежесін си-паттайды,
мұндағы: δ2 — дисперсия;
і - қарастырылып отырған қаржылық операция бойынша күтілетін
R - қарастырылып отырған қаржылық операция бойынша табыстың
Р - қаржылық операция бойынша күтілетін табыстың жеке
n - бақылау саны
3. орташа квадраттық ауытқу. Бұл дисперсия сияқты, көрсеткіш
Қатер менеджментінің стратегиясы– бұл қатерді болжауға және оны
1. Ұтыстың ең көп деңгейі.
2. Нәтиженің оптимал ықтималдығы.
3. Нәтиженің оптимал ауытқуы.
4. Ұтыс пен қатер шамасының оптимал үйлесуі.
Қатерді шешу жолдары: олардан қашу, бір деңгейде ұстап
Диверсификация — қаржылық қатерлерді бейтараптандырудың тиім-ді жолдарының бірі,
Кесте 1. Тәуекелді басқару жолдары
Фирманың қаржылық қызметінің диверсификациясы
Валюта қоржынының диверсифика-циясы Фирманың депозиттік портфелінің диверсифика-циясы Сатып
2.4 Тәуекелдерді басқару жүйесі
Әртүрлі қаржылық тәуекелдіктерінің түрлерін сақтандыру бойынша сақтандыру компаниялары
Қаржылық тәуекелдіктерді сақтандыру сақтандыру түрлерінің жиынтығын ұсынады, ол
а) өндірістің тоқтатылуы немесе келісілген құбылыстардың нәтижесінде өндіріс
б) жұмысты жоғалту (жеке тұлғалар үшін);
в) банкротқа ұшырау;
г) күтілмеген шығындар;
д) сақтандырылған тұлғаның контрагентімен келісім шарт бойынша қызметтерін
е) сақтандырылған тұлғамен төленген соттық шығындар;
ж) басқа оқиғалар.
Қаржылық тәуекелдіктердің сақтандырылуы - сақтандырушымен сақтан-дыру ережелері
Қаржылық тәуекелдіктердің сақтандырылуы сақтандырушының сақтандыру төлемдері бойынша
Өндіріс келісім шартында амалсыз демалыстың нәтижесінде пайданы жоғалтудан
Зиянды қысқарту бойынша шығындарға мыналарды жатқызуға болады: жабдықтарды
Тұрып қалудан сақтандырудың ерекшелігі болып, сақтандырушының жауапкершілігін максималды
Кәсіпорында тәуекелділіктерді басқарудың Қоғамды корпоративтік
Тәуекелділіктерді басқарудың корпоративтік жүйесін енгізу жән
Қоғамның атқарушы және басқару органдарына басымды бағыттар бойынша
Қоғам өз қызметінің тұрақтылығын қамтамасыз ету және Қоғамның
Тәуекелділік менеджментінің саясатына мыналар кіреді:
• тәуекелділіктерді корпоративтік басқару
• тәуекелділікті басқаруды басқа
• тәуекелділіктерді басқару тәжірибесін
• Қоғамда тәуекелділіктерді уақытында
• қорлардың пайдалануын оңтайлау мақсатында тәуекелділіктерді
Саясаттың негізгі мақсаттары:
• Қоғамды басқарудың элементі ретіндегі тәуекелділіктерді
• Қоғамның өз қызмет көлеміне сай жарамды
• Сақтану қабылетін анықтау және қабылданған тәуекелділіктердің тиімді
Саясат төмендегідей мақсаттарды жүзеге асыруға бағытталған:
• шешімдер қабылдау және жоспарлау үрдісіне толыққанды негіздеме
• алға қойылған мақсаттарға қол жеткізу үшін
• кері әсер беруі мүмкін уақиғалардың алдын-алуға және
• Қорларды пайдалнудың және бөлудің тиімділігін арттыру;
• Шығындар мен зияндарды болдырмау арқылы Қоғам қызметінің
• Бизнес–үрдістердің тиімділігін, ішкі және сыртқы есептіліктің шыншылдығын
Қорытынды
Инвестициялық нарық капиталды (инвестицияларды) сату механизмін білдіреді. Осыған
Инвестициялық нарықтың негізгі функцияларының бірі ол тәуекелдерді беру,
Тәуекелдерді беру, бөлу және біріктіру: инвестициялау институттарының
Нарықтың қатысушылары мен институттарында бөлек функцияларды орындауын бекітудің
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
«Тікелей инвестицияларды мемлекеттік қолдау туралы» Қазақстан Республикасының Заңы.
«Шетел инвестициялары туралы» Қазақстан Республикасының Заңы. //Заң, 1991
Инвестициялық жекешелендіру қорлары жөніндегі Ереже» // Заң 1993
Боготин Ю.В., Швандар В.А. – Инвестиционный анализ: Учебное
Бочаров В.В. “Современный финансовый менеджмент” Москва Санкт-Петербург,
Бригхем Ю., Гапенски Л., Финансовый менеджмент. В 2х
Бердалиев К.Б. Қазақстан экономикасын басқару негіздері. Оқу құралы.
Бланк И.А. Управление использованием капитала. – Киев: Ника-Центр,
Васина А.А. “Финансовая диагностика и оценка проектов” –
Гончаренко Л.П. Инвестиционнй менеджмент: учебное пособие-М: КНОРУС, 2005-296с.
Гитман Л.Дж., Джон М.Д. Основы инвестирования: Пер. с
Глухов В.В., Бахрамов Ю.М. Финансовый менеджмент/Учебное пособие -
Горбунов А.Р. Управление финансовыми потоками и рейнжиринг пред-приятий,
Инвестициоиный рейтинг Казахстана // Офиальный сайт ЗАО
Косжанов.Т.Н. “Промышленная и инвестиционная политика в
Казахстанская правда. // С.Тай «Влияние прямых иностранных инвестиций//
Қаржы-қаражат А. Қантарбаев //Инвестицияларды талдау// 2004-2006 жылдар.
Нурланова. Н.К. “Инвестиционная ситуация
3
